lyrië en PLO
ach niet eens
"Communisten Japan krijgen „Europese trekken"
Buitenlanders gevraagd
Peking te verlaten
Oeganda akkoord met
besprekingen in Kenia
Hoe de Mexicaanse
krant Excelsior
werd geliquideerd"
ia
^rwarring over akkoord
leer evacuatie
n gifgasstreek
Bodem van Mars
blijkt klonterig
Malagasische eerste
minister omgekomen
Andreotti test
volgende week
vertrouwen
Uit angst voor nieuwe aardschokken
Leger zou aftreden Amin willen
Tanaka beschuldigd
door Tokiose krant
>treven naar plaats in regering
■VARTBRDAG 31 JULI 1976
BUITENLAND
TROUW/KWARTET 7
ai M ROET, CAIRO (Reuter, UPI, AP) Over het donderdag
om 12jJ de Syriërs en de Palestijnse bevrijdingsorganisatie PLO
rdwijke|kende akkoord dat een eind moet maken aan de drie
Noordvinden durende controverse tussen beide partijen zijn giste-
rdwijk imoeilijkheden gerezen. Daarmee zijn ook de vooruitzichten
plein). %en stopzetten van de gevechten in Libanon aanzienlijk
10 uur fiechterd
spoorti
<eidse
1 dooi e^er van 116 PLO, Jassir Arafat,
zich wel uitgesproken voor het
akkoord dat °P_
vóór de^ tot een waPenstilstand in heel
strani0011 binnen tien dagen. Hij heeft
tvemva'wel afstand genomen van een
liderlijk communiqué waarin
Sinaï-akkoord tussen Israël en
?te wordt veroordeeld. Arafat
naar alle PLO-
:genwoordigers in Arabische en
:re hoofdsteden een boodschap
i n nnüurd waarin hij zegt dat de lei-
nn.ü I van de Palestijnse revolutie
Jir", het akkoord instemt
en J
■Sjk^'r'eedracht
kleine
nDuin'ir in een boodschap aan presi-
t Sadat van Egypte zegt hij: „Het
vandeltfnoemde gemeenschappelijke
i M.OOimuniqué weerspiegelt niet het
n „Fo^dpunt van de Palestijnse leiding
ïl Noons erop gericht tweedracht te zaai-
ijfgeld tussen haar en Egypte". Een Pa-
ijnse woordvoerder in Beiroet zei
dooreren echter dat met Syrië geen
akkoord was bereikt. De
r op n zei dat de PLO „veel bezwaren
Rest-ft" tegen bepaalde passages in de
isch-Palestijnse verklaring. De
Oude Hing over het Egyptisch-
19.45- 0lische Sinaï-akkoord wordt in
an Alpjroet gezien als een bedreiging
en „Qi de relatie tussen de Palestijnen
ïiedam Egypte. Letterlijk wordt in de
id" aateage van het akkoord gezegd:
e imperialistisch-zionistische
ndgedtessie. .bereikte haar climax in
in om Sinaï-akkoord...".
Palestijnse woordvoerder, een
ictionaris van het Palestijnse
rsbureau Wafa, zei: „Naar onze
jning is het Sinaï-akkoord inder-
Veerad verraad aan de Palestijnse
Stichik. Maar we zijn niet van plan de
Rijswijiërs die van dezelfde categorie
i. Dit ir. als de Egyptenaren de pret te
ikcentinnen een dergelijke verklaring af
H J..
geves!
n soul
tan
an deEVESO (Reuter, UPI) De Itali-
in Lefcnse autoriteiten hebben gisteren
agenpdracht gegeven dat nog 410 men-
i voopn uit de omgeving van Seveso moe
tenden worden geëvacueerd. Dit gebied
Bin noorden van Milaan is door een
jarertfgaswolk getroffen. Het aantal eva-
gegroiées uit het gebied stijgt met de
huis leuwe maatregelen tot bijna dui-
ein. Ztnd en de verwachting is dat nog
van |eer mensen het gebied zullen moe
iet gtfn verlaten,
ntehi
lokale overheid in Seveso heeft
skantpn kliniek voor voorbehoedsmidde-
wen. (n ingericht, een voor het katholie-
ente\(e Italië opvallende gebeurtenis. Me-
lei zijn gisteren begonnen met het
iand, pderzoeken van zwangere vrouwen
imeeil verband met mogelijke gevolgen
fd. oor de ongeboren kinderen van de
n gargfgasbesmetting. Susanna Agnelli
nieuan de Replubikeinse partij en Em-
dia Bonino van de Radicale partij
i gebebben er bij de regering op aange-
gezlrongen een noodwetje op te stellen,
nde tlat het mogelijk maakt vrouwen in
iet gebied, die dat willen, abortus te
aten plegen.
De Zwitserse eigenaar van de on-
vanff^hestrijdingsmiddelenfabriek.
jen die de gasontploffing heeft veroor-
;ing Jaakt. heeft bekend gemaakt dat een
noorprïtse firma een manier heeft gevon-
inDeflen om de aarde te ontsmetten,
regelilnaar dat n°g wordt gewacht op toe-
1Centftemming van de Italiaanse rege-
;rie vHng- °e lokale overheid heeft met
jatnadruk gezegd dat de water,voorra-
vijf^en in het gebied niet besmet zijn.
te leggen. We hadden absoluut geen
notie van de inhoud voordat we deze
over de radio hoorden".
PLO-leider Jasser Arafat, die de ko
mende dagen naar Damascus zou
gaan om het akkoord te onderteke
nen. heeft laten weten dat ook hij
geen voorkennis van het gewraakte
communiqué had. De PLO zou in
middels contact met de leiders in
Damascus hebben opgenomen om
sommige passages van het akkoord
veranderd te krijgen.
De voormalige premier van Libanon.
Saeb Salam, verklaarde voor radio-
Beiroet dat sommige „fouten" in de
gezamenlijke verklaring gecorri
geerd dienen te worden. „We hebben
nu wel genoeg fouten gehad" zij hij.
De premier hoopte dat het Sinaï-
akkoord niet opnieuw ter sprake zou
worden gebracht en dat het be
standsakkoord ook een bepaling zou
bevatten inzake niet-inmenging
door Syrië in de Libanese binnen
landse aangelegenheden.
Het na een week onderhandelen in
Damascus gesloten akkoord voorziet
in de vorming van een Libanees-
Palestijns-Syrisch comité dat toe
zicht op het bestand moet houden
zolang de gekozen Libanese presi
dent Elias Sarkis nog niet in functie
is.
PASADENA (UPI) Hoewel de
Marsbodem waarop de Viking I
staat, kurkdroog is, gedraagt hij
zich mechanisch als nat zand: er zit
samenhang in. Dat is waarschijnlijk
de oorzaak dat één van de onderzoe
kinstrumenten te weinig van het bo
demmonster heeft binnengekregen
klontjes die niet door de opening
gingen.
Maar volgens dr. Ronald Scott, lei
der van het onderzoekteam „Na
tuurkundige eigenschappen", moet
er toch in ieder geval iets doorheen
gekomen zijn. „Er zijn beslist overal
fijne korrels". De samenhang in de
Marsgrond bleek uit de foto van de
plek waar de graafarm het monster
had genomen.
Het apparaat dat te weinig kreeg, is
de GLC/MSi die eventueel aanwezi
ge organische stoffen moet scheiden
en aantonen. Men houdt overigens
ook rekening met de mogelijkheid
dat het molentje gehaperd heeft dat
het monster voor dit apparaat fijn
moest maken. De experimenten
waarin men probeert, eventuele spo
ren van micro-organismen aan de
groei te krijgen, zijn wel volgens
schema begonnen.
Plaatsvervangend projectleider Lou
Kingland zei gisteren er zeker van te
zijn. dat de technici de GLC/MS
binnen vier dagen alsnog aan het
werk krijgen.
TANANARIVEV (AFP, Reuter) -
De premier van Malagasië. luite
nant-kolonel Joel Rakotomalala en
zes andere mensen zijn gisteren om
het leven gekomen toen het hef-
schroefvliegtuig, waarin zij zaten
niet ver van de hoofdstad in het
gebied Antanifotsy verongelukte.
Dit is door de radio bekendgemaakt.
Tot de andere inzittenden behoor
den de minister voor plattelandsont
wikkeling, de chef van de generale
staf, en de directeur van het militaire
kabinet van de premier.
ROME (Reuter. UPI) Dc i
Italiaanse premier Andreotti zal vol
gende week woensdag in het parle
ment de vertrouwenskwestie stel
len. De nieuwe minderheidsrege
ring van 22 christen-democraten kan
deze test alleen doorstaan als dc
communisten bereid zijn zich te ont
houden bij de stemming. Socialis
ten. sociaal-democraten en republi
keinen hebben, al aangekondigd dc
regering te zullen gedogen.
Hoewel de communisten zich over
een gedogen pas zullen uitspreken
na kennisname van de regeringsver
klaring van Andreotti nemen waar
nemers als vaststaand aan dat de
inisten de nieuwe premier
een kans zullen geven, zeker nadat
de communisten het voorzitterschap
hebben gekregen van zeven zware
parlementaire commissies en daar
door de wetenschap hebben dat met
de communistische wensen terdege
rekening wordt gehouden.
De nieuwe regering is gisteren door
de Italiaanse president Leone beë
digd. Op de foto neemt de eerste
vrouwelijke minister Tina Anselmi.
die belast is met het ministerie van
arbeid de gelukwensen van de presi
dent in ontvangst.
PEKING, TOKIO (Reuter, UPI. AP) De Chinese autoriteiten
in Peking hebben gisteren buitenlandse zakenlieden aangeraden
de Chinese hoofdstad zo spoedig mogelijk te verlaten om te
ontkomen aan nieuwe door Chinese deskundigen verwachte
aardbevingen.
De autoriteiten vroegen de buiten
landers minstens twee weken weg te
blijven, omdat ze binnen die termijn
een nieuwe aardschok verwachten.
De buitenlanders, overwegend Brit
ten, Fransen, en Jappanners. kam
peren in tenten in de „verboden
stad" van Peking. De meesten van
hen zijn inderdaad van plan zo spoe
dig mogelijk te vertrekken en in
Hongkong of Tokio de verdere ge
beurtenissen af te wachten. Volgens
buitenlandse diplomaten in Peking
zullen de meesten vandaag al ver
trekken. Gisteren mochten ze even
terug naar hun appartementen om
hun bezittingen op te halen, maar
het werd hun sterk afgeraden in hun
appartementen te blijven De miljoe
nen inwoners van Peking bereiden
zich voor op een langdurige verblijf
op straat.
Aan de vervanging van de tenten
door barakken, die meer beschutting
geven, wordt gewerkt.
NAIROBI (Reuter, UPI, AFP) De Oegandese president Idi
Amin gaat akkoord met een Keniaans voorstel om een delegatie
van de Oegandese regering naar Kenia te sturen voor overleg hoe
de huidige moeilijkheden tussen de twee Oostafrikaanse staten
kunnen worden opgelost. Dit is volgens radio-Oeganda meege
deeld door William Eteki, de secretaris-generaal van de Organi
satie voor Afrikaanse Eenheid (OAE), die de afgelopen wéék
heeft getracht te bemiddelen.
Diplomatieke kringen in de Keniase
hoofdstad Nairobi hadden eerder
verklaard geen aanleiding te zien tot
bemiddeling maar dat een bezoek
van een Oegandese regeringsdelega
tie daarentegen nuttig zou zijn. Oe
ganda heeft Kenia ervan beschul
digd betrokken te zijn geweest bij de
Israëlische bevrijdingsactie op de
luchthaven van Entebbe en van het
uitvoeren van een energieblokkade
tegen Oeganda. Kenia heeft de be
schuldigingen tegengesproken.
Volgens het Keniase dagblad Daily
Nation heeft een groep van dertig
hoge officieren, die alle geledingen
van het Oegandese leger vertegen
woordigen, Amin gevraagd af te tre
den. Volgens de krant zou de officie
ren zowel tot Amins eigen stam de
Instemming
Gisterochtend vroeg werd de bevol
king gewaarschuwd voor nieuwe
aardschokken Westerse correspon
denten meldden dat er geen sprake
was van paniek bij de bevolking in
Peking. „Zij gedroeg zich als betrof
het een oefening, ieder ging kalm
zijn gang en trof zijn voorberei
dingen"
Over de aantallen slachtoflers wordt
niets meegedeeld, maar diplomatie
ke waarnemers vrezen dat slechts
weinigen van de ruim een miljoen
inwoners van de zwaarst getroffen
stad Tangsjan ongedeerd zijn geble
ven. Ook over materidle schade wor
den geen berichten verstrekt. Maar
waarnemers menen dat de gevolgen
van de ramp voor de Chinese econo
mie enorm zullen zijn. Het getroffen
gebied was een dichtbevolkt in-
dstriegebied. Men gelooft dat veel
van de ijzer- en staalfabrieken, de
cementindustrie en de wa
terkrachtcentrales verwoest zullen
zijn. Ook verwacht men dat het gro
te kolenmijnen-complex van Kailu-
an. op enkele kilometers van Tangs
jan. zware schade heeft geleden. Dit
complex leverde meer dan 15 pro
cent van de Chinese bhoefte aan
kolen.
Het Chinese ministerie van buiten
landse zaken heeft de Japanse am
bassade in Peking laten weten dat
China elke hulp van het buitenland
zal afwijzen. Dit heeft het Japanse
persbureau Kyodo bekendgemaakt
Kakwa's als tot de Nubiërs behoren
De officieren zouden hebben gezegd
dat het openbare leven in het land
één grote chaos is. dat het leger is
gedemoraliseerd, de economie op in
storten, staat en het volk doodsbang
is voor de president.
Het Britse ministerie van buiten
landse zak,en heeft gisteren met in
stemming kennis genomen van de
reactie van Amin op de diplomatieke
breuk van Groot-Brittannië met Oe
ganda en de verklaring Amin dat de
200 Britten in Oeganda blijven wo
nen en werken mogen vertrekken
wanneer zij dat willen.
Van een correspondent
De voorvechters van de vrije pers in Mexico hebben een zware
nederlaag geleden. Hun dagblad bij uitstek Excelsior is gestor
ven zoals de Mexicaanse bisschop Mendez Arceo het uitdrukte.
Hoe conform de Mexicaanse pers zich gedraagt wordt bewezen
door het feit dat aan deze zaak slechts in het buitenland
aandacht wordt besteed. In Mexico wordt het lot van Excelsior
doodgezwegen.
De moord op Excelsior, zoals de ge
beurtenissen in kringen van journa
listen worden genoemd, houdt ver
band met het ontslag van de direc
teur en bedrijfsleider. Julio Scherer
en Hero Rodriguez en een aantal van
hun medewerkers. Op het ontslag
volgde een spontane solidariteitsac
tie van hun collega's, die zelf ontslag
gingen nemen. Aan deze ontslagen
gingen binnen de coöperatie die Ex
celsior uitgeeft een grote interne ver
deeldheid vooraf. Commissies bin
nen het coöperatief werden tegen de
redactie en de bedrijfsleiding van
het blad oDeezet.
Op de televisie en in de overige pers
werden het geconcentreerde acties
tegen Excelsior gevoerd. De cam
pagne richtte zich deels tegen de
politieke lijn in hoofdartikelen van
Excelsior en deels tegen bepaalde
commentatoren. Het conflict rond
Excelsior kwam tot uitbarsting in
verband met stukken land die het
coöperatief wettig had gekocht. De
ze grond was onder meer bestemd
voor de stichting van een bedrijf die
de economische onafhankelijkheid
van de krant moest garanderen. Op
perfide, maar uiterst slimme wijze
organiseerde Humberto Serrano,
parlementslid voor de regeringspar
tij PRI. een bezetting van de grond
door „landloze" boeren. Serrano ver
klaarde. dat indien Scherer en Ro
driguez ontslagen zouden worden,
hij binnen 24 uur er voor kon zorgen,
dat de bezetting beëindigd zou
worden.
Zo werd de vernietiging van een
dagblad in scène gezet. Onder het
achtjarig bestuur van Scherer was
Excelsior uitgegroeid tot één van de
belangrijkste dagbladen in Latijns-
Amerika. Excelsior stond voor alle
meningsuitingen open. van rechts
tot links Mexico's beste schrijvers
en knapste intellectuelen leverden
aan Excelsior bijdragen. Maar wat is
een grotere oorzaak van jaloezie dan
succes''
Bovendien stelde Excelsior, aange
moedigd door de teneur van het be
leid van de Mexicaanse president
Echeverria. die een dialoog en kri
tiek bevorderde, zich steeds onaf
hankelijker op. Heilige koeien be
stonden er voor de krant niet meer
Juist deze onafhankelijkheid werd
de steen des aanstoots. Excelsior
was niet bang om kritiek te leveren
waar het nodig was. of dat bij de
regering in goede aarde viel of niet.
Dc kritiek werd nooit lichtvaardig
gespuid: ze was altijd gedegen op
feiten gebaseerd.
Vernietiging
TOKIO (UPI)— De vroegere Japan
se premier Kakaeei Tanaka. die de
ze week gearresteerd werd in ver
band met de Lockheed-zaak in Ja
pan. heeft persoonlijk beslist geen
vliegtuigen ter bestrijding van on
derzeeboten in Japan te laten fabri
ceren in ruil voor ruim anderhalf
miljoen dollar van de Lockheed-
fabriek, die daarop probeerde zijn
P3C Orion anti-duikboot
vliegtuigen in Japan te slijten. Dit
heeft het Tokiose blad Mainichi gis
teren bekendgemaakt.
Met het ontslag van Scherer en Ro
driguez is Excelsior van één dag op
de andere van 8 op 9 juli tot een
geheel kleurloos en oninteressante
krant geworden. Het „toeval" wil dat
Echeverria met enkele anderen sa
men zojuist een groep van 38 kran
ten. waaronder El Sol en El Univer
sal. heeft opgekocht. Velen leggen
tussen deze aanwinst en de moord
op Excelsior een verband. Echever
ria verklaarde dat noch hijzelf noch
de regering bij de vernietiging van
Excelsior betrokken was.
Het staat echter vast dat de regering
niets gedaan heeft om de ondergang
van Excelsior te voorkomen. De de
tails bewijzen dat de vernietiging
van Excelsior opzettelijk was. De
gang van zaken bij Excelsior is wel
voor buitenlandse correspondenten
heel leerzaam. Enkele corresponden
ten schrokken van de censuur die
duidelijk werd toen Excelsior op 7
juli met een geheel witte pagina ver
scheen. Op navraag bleek dat er
door middel van lichamelijk geweld
de publicatie van een solidari
teitsverklaring met Scherer van 48
medewerkers was tegengehouden.
De buitenlandse correspondenten
hebben Excelsior vanaf dat ogenblik
op z'n laatste gang begeleid. Tot
deze laatste gang behoorde chao
tische vergaderingen met ja-zeggers
en provocateurs, die aan hun stroo-
hoedjes, speciale armbanden of wa
pens te erkennen waren. Tot deze
laatste gang behoorde ook: het geor
ganiseerde gekrakeel van gemanipu
leerde groepen, die voorkwamen dat
Scherer het woord kon nemen, het
wegblijven van de politie toen deze
dringend geroepen werd door de met
fysiek geweld bedreigde directie van
Excelsior en het niet doorverbinden
van telefoongesprekken van de di
rectie met Echeverria. (In het pater
nalistische Mexico is men gewend
dat deze pater familias in crisissitua
ties persoonlijk ingrijpt.
De reden voor de vernietiging van
Excelsior wordt gezien in de onaf
hankelijke kritiek die de krant uitoe
fende.
Deze kritiek werd aanvankelijk
sterk aangemoedigd door Echever
ria Tijdens de eerste jaren van het
bewind van Echeverria richtte de
kritiek zich voornamelijk op het
voorafgaande bewind. Maar nu ging
de kritiek zich voortdurend richten
op de zwakheden van het bewind
van Echevarria zelf.
Er zit echter ook een goede kant aan
deze hele tragedie. Voor het eerst in
de geschiedenis van de Mexicaanse
pers heeft een deel van de journalis
ten solidariteit durven tonen en het
risico van ontslag niet geschuwd.
Men wilde liever z'n baan verliepen
dan concessies doen aan de vrije
meningsuiting. Het effect dat dit
heeft gehad blijkt uit de hulde die
Julio Scherer en zijn medewerkers
werd gebracht door tweeduizend be
wonderaars van diverse politieke
richtingen na het „overlijden" van
Excelsior en bij de oprichting van
een nieuw weekblad door Scherer en
zijn medewerkers. Het publiek werd
om bijdragen aan het nieuwe
weekblad verzocht. Toen de naam
Scherer viel. hij had zich beschei
den op de achtergrond gehouden
als stichter van het nieuwe weekblad
barstte een dusdanig enthousiasme
los en kreeg hij zo'n ovatie, dat dit
hem en het publiek nieuw vertrou
wen moet hebben gegeven dat uit
eindelijk de vrije meningsuiting in
Mexico zal zegevieren.
ADVERTENTIE
eskitl oor Victor Zorza
oud£r was een verschil van mening tussen de Westeuropese en de
3 vinfaPanse communisten over erotische films, tot dat de westerse
omvkameraden delegaties naar Tokio stuurden die ter plekke een
konden instellen,
an et
ddnDe Franse communistische leider
JcardBeorges Marchais en de Spaanse
gevepartijsecretaris Santiago Carillo lei-
rordden eerder dit jaar beide delegaties
naar Japan. Deze delegaties spraken
over de films met de Japanse com
munistische leiders, die zeiden dat
de porno in Japan op de televisie
^werd vertoond. „Toen ik dit uitlegde
qaan de delegatie van de Franse com-
Tatiimunisten". zo zei de Japanse partij-
nietëecretaris Tetsuzo Fuwa, „gingen ze
terug naar hun hotel en zetten de
televisie aan. De volgende dag zei
den de Franse delegatieleden ons
dat ze zulke programma's in Europe
se landen nog nooit hadden gezien."
De Spaanse delegatieleden zeiden
dat ze „erg verbaasd" waren.
Victoriaans
Oorspronkelijk hadden de Europese
communisten de Victoriaanse hou
ding van de Japanse partij gegisp en
omschreven als „kleinburgerlijk" en
als een aantasting van de vrijheid
van meningsuiting. Op een moment
z
c eé
n k
ëntö
intei
t wo
aam
n D
imte
Lildd
D d
ahu
ialil
dat zowel de westerse als de Japanse
communistische partijen zelf graag
zeggen dat zij culturele en andere
vrijheden zullen verzekeren, zou een
behoudende opstelling van de Ja
panse communisten wel eens tot het
verwijt kunnen leiden dat ook de
Westeuropese communisten daar
aan lijden. Daarom is die zaak aan
de orde geweest bij gesprekken om
een gezamenlijke strategie uit te
stippelen voor communistische par
tijen in industriële democratieën die
nu een stukje van de macht willen
hebben.
Overeenkomsten
Er is geen sprake van enig formeel
akkoord om dezelfde politiek te vol
gen. maar er is een duidelijk be
wustzijn. met name onder de Japan
se communistische leiders, van de
overeenkomsten tussen hun eigen
rol en die van de Westeuropese com
munistische partijen, en van voorde
len die daaruit kunnen worden ge
trokken. In een verklaring over de
communistische successen bij de
Italiaanse verkiezingen zeiden de Ja
panse communisten dat het enige
argument dat tegen de Italianen was
ingebracht dat hun deelneming in de
regering „als in Japan" tot een
dictatuur zou leiden. Maar de verkie
zingsresultaten, zo werd gezegd, had
den het bankroet van het anti-
communisme aangetoond.
De Japanse communistische partij
(JCPi hoopt dat wat in Italië gebeurt
ook in Japan zal gebeuren, waar het
uitzicht van vervroegde verkiezin
gen de partij ertoe heeft gebracht
het partijcongres ruim op tijd
eind juli bijeen te roepen. Dit
omdat de communistische partij
verwachtte dat het Lockheedschan-
daal zou leiden tot vervroegde ver
kiezingen, waar zij een grote stem
menwinst uit zou kunnen slepen.
Het congres begon afgelopen
woensdag, precies op tijd omdat vrij
wel tegelijkertijd de voormalige' Ja
panse eerste minister Kakuel Tana
ka werd gearresteerd in verband met
de Lockheedzaak. De communisten
hebben steeds volgehouden tegen
alle ontkenningen in dat omko
ping had plaatsgevonden ook in de
hoogste regionen van de regerende
liberaal-democratische partij. De ar
restatie van Tanaka geeft de partij
het beste begin wat zij zich maar kan
wensen in wat het begin lijkt van één
van de meest beslissende verkie
zingscampagnes in Japan sinds de
Tweede Wereldoorlog.
Het doel is net als in Italië en in
Frankrijk niet een meerderheid te
krijgen maar aanvaard te worden als
één van de partijen in de regering.
Indrukwekkend
De vooruitgang van de Japanse com
munisten is in sommige opzichten
indrukwekkender dan de langzame
en gestage opbouw van de commu
nistische macht in Italië en in Frank
rijk, waar de partij' lange tijd heeft
gesteund op bijna een kwart van de
kiezers. In Japan, aan de andere
kant. steeg de aanhang van de partij
van iets meer dan één miljoen kie
zers in het begin van de zestiger
jaren tot 7 miljoen in 1974 op een
totaal van ongeveer 50 miljoen. Het
aantal leden van de partij steeg in
dezelfde periode van 80 duizend tot
ongeveer 400 duizend nu.
De Japanse communistische partij
heeft lang op gespannen voet ge
staan zowel met Peking als met het
Kremlin en zij maakte al vroeg ge
bruik van de verkiezingsstrategie die
voor de Westeuropese communisten
zo succesvol was: zich afzetten tegen
de Sowjet-Unie.
Na het laatste partijcongres werden
de Japanse communisten gegispt in
de Sowjetrussische pers vanwege
een actie „nog nooit vertoond in de
geschiedenis van de internationale
communistische beweging". De woe
de van het Kremlin was opgewekt
door de oproep tijdens het partij
congres van 1973 door partijsecreta
ris Fuwa. waarbij hij de teruggave
eist van de Japanse eilanden die de
Sowjet-Unie na de oorlog heeft be
zet De partijkrant Akahata gaf lik
op stuk door een geheime overeen
komst tussen de Japanse communis
ten en het Kremlin te onthullen (uit
1953 en bevestigd door partijleider
Leonid Breznjew in 1971), waarin de
Sowjet-Unie belooft de eilanden
eventueel terug te geven. Het
standpunt van Japanse communis
ten is op het ogenblik dat de Sowjet-
Unie twee eilanden onder een nieuw
vredesverdrag terug moet geven, en
dat de twee andere eilanden terug
zouden moeten worden gegeven na
de herziening van het Japans-
Amerikaanse defensieverdrag.
Chinezen
De verhouding tussen de Japanse
communisten en de Chinezen is zo
mogelijk nog meer gespannen dan
die met de Sowjet-Unie. hoewel ook
Peking voorstander is van teruggave
van de eilanden aan Japan veel
duidelijker nog dan de Japanse com
munisten. Aanvankelijk stonden de
Japanse communisten aan de kant
van de Chinezen in hun conflict met
de Sowjet-Unie, maar er ontstond
een breuk toen de Chinezen zich
wilden bemoeien met de binnen
landse aangelegenheden.
De overeenkomsten tussen de Ja
panse communistische partij en de
Westeuropese communisten zijn ge
baseerd op gemeenschappelijke ken
merken en behoeftes van partijen in
moderne industriële democratieën.
Nog vóór de Franse communistische
partij veranderden de Japanse com
munisten op hun congres in 1973 de
betekenis van de formule van de
„dictatuur van het proletariaat" in
de formule van de „proletarische
machtsovername". Inmiddels laten
de Japanse communisten deze for
mulering geheel vallen Terwijl de
westerse communistische partijen
zich nog steeds op het „marxisme-
leninlsme" beroepen heeft de Japan
se communistische partij deze stel
ling formeel vervangen door het „we
tenschappelijke socialisme"
Partijvoorzitter Kenji Mijamoto leg
de uit dat het begrip van het we
tenschappelijke socialisme beter
aansluit op de nieuwe ontwikkelin
gen die na de dood van Lenin hebben
plaats gevonden.
Deze nieuwe ontwikkelingen zijn ei
genlijk van veel jongere datum dan
de dood van Lenin. Zij zijn het ge
volg van wat de communisten de
„crisis van het kapitalisme" noemen
en van de crisis in de communis
tische wereld, die het mogelijk heeft
gemaakt voor de Japanse en wester
se communistische partijen om een
eigen koers te volgen. Hoe gunstig
zich de ontwikkelingen voor hen ook
aftekenen, de communistische par
tijen zullen pas een werkelijke
doorbraak kunnen bereiken als zij in
staat zijn gebleken om hun kiezers
ervan te overtuigen dat zij van hun
totalitaire gewoontes afstand heb
ben gedaan.
Dit vormt een probleem voor zowel
de Japanse als de westerse commu
nistische partijen. De oplossing van
dit probleem ligt niet in de publlka-
tie van een manifest van 24 000 woor
den „over vrijheid en democratie",
zoals de Japanse communistische
partij onlangs deed ter voorberei
ding van hun laatste partijcongres
noch in het innemen van een wat
tolerantere houding tegenover ero
tische films. Het probleem kan wel
worden opgelost door een verdere
aanpassing van het partijbeleid aan
de politieke werkelijkheid. Dit zou
echter het verwijt van revisionisme,
niet alleen uit Moskou en Peking,
maar ook uit belangrijke sectoren
van de eigen partij met zich mee
brengen.
