Palestina economisch levensvatbaar? akkoord met ortugal over Oost-Timor t; ïholen in Soweto tnieuw gesloten Vrouw overleden in gifgasgebied Vakbonden akkoord met Brits bezuinigingsplan Stichting Palestijnse staat kost minder dan materiaalverlies in Oktoberoorlog H*ÊÈi Remming met annexatie in Lissabon ontkend Khaddaffi vindt vliegtuigkaping luchtpiraterij Arabische Liga poogt bestand in Libanon te redden Kansen voor een mini-Palestina 27 JULI 1976 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 ting i ,jai teën r ?eheel[ breidi Ide kIrta- LISSABON (AFP. Reuter. AP> Portugal en Indonesië hebben zaterdag in de plein andse hoofdstad Bangkok een akkoord getekend over de integratie van de vroegere ?rieedtgese kolonie Oost-Timor in Indonesië. Dit heeft een woordvoerder van het Indonesische e" rcjterie van buitenlandse zaken gisteren in Jakarta bekendgemaakt. Van gezaghebbende zijde "isabon is dit bericht uit Jakarta echter tegengesproken. jlonesische woordvoerder ver- jjkte dat het akkoord van Por- zijde is getekend door gene- 'orais da Silva, officieel verte- brdiger van de regering in Lis- en van Indonesische zijde jopez da Cruz, vice-gouverneur I nieuwe Indonesische „provin- t°firn^ost"Timor' na van 6e" 6 auj besprekingen tussen de twee 3e Cor, £)e volgende fase in de er- tra ooljg van deze integratie zal zijn se en realisering van de diplomatie- ekkingen tussen Portugal en us mi ef. Kek in de ijst in zwarte woongebieden ianalai (8 ui mal in del Indonesië, die vorig jaar december door Portugal werden verbroken na de invasie in Dili, de hoofdstad van Oost-Timor van „Indonesische vrij willigers". Generaal da Silva had begin juli. eveneens in Bangkok, een reeks ge sprekken met Lopez da Cruz. Daar bij werd met name gesproken over de vrijlating van Portugese gevange nen. Deze vrijlating vindt vandaag op Bali plaats. De Portugese gene raal zal zich naar dit Indonesische eiland begeven voor de vrijlating van 23 Portugese „krijgsgevangenen" en nog eens 107 Portügese vluchtelin gen op Timor. Ontkenning 16.00, of SI Dncerl "^NNESBURG (Reuter, UPI, AP i In het zwarte woonge- istiek j Soweto bij Johannesburg hebben schoolkinderen me- die weer naar school gingen met stenen bekogeld, h de middag werden dan ook alle scholen weer gesloten, zo docj gisteren een hoge politiefunctionaris meegedeeld. inmissaris van politie in Sowe- tt dins Roux, zei dat er geen gewon- 0.15 Uferen en dat het weer rustig was ieuwejwoongebied. Eerder op de dag Sche^i duizenden scholieren beto- van hi gehouden tegen de aanwezig- 'k. K^an een grote blanke politie ke voll in bun woongebied, inds w holen in de zwarte woongebie- septkn(] Johannesburg en Pretoria Ti vorige maand gesloten na Vrlesègeldheden uit protest tegen ®£rplicht stellen van Afrikaans cholen. Bij die onlusten vielen eerr5 de Zuidafrikaanse regering g Sden. De regering heeft inmid- 'tfgezien van invoering van het rans als voertaal voor het on- js in een aantal vakken. Dn me 5° he^ andere zwarte woongebieden xnJreoostelijke helft van Zuid-Afrika de onrust voort. In het afge- weekeinde werd melding ge- D?t van brandstichting in Natal n ,anje Vrijstaat, eer scl heeft vijf Transkeise leiders van de oppositionele Democratische partij (TDP) in Transkei gearresteerd, drie maanden voordat dit zwarte „thuis land" onafhankelijk moet worden. De vijf werden gearresteerd op grond van de noodwetten voor Transkei die werden ingevoerd tij dens de onlusten in 1960. Deze voor zien in gevangenhouding voor onbe paalde tijd en verhoor van mensen die ervan verdacht worden iets te hebben gezegd of gedaan dat zou kunnen ingaan tegen het gezag van de staat. Vanuit gezaghebbende bron op het ministerie van buitenlandse zaken in Lissabon is gisteren ontkend dat Portugal de annexatie van Oost- Timor door Indonesië zou hebben erkend. Men verklaarde dat de kwes tie Timor nog hangt en dat hiervoor een besluit moet worden genomen door de nieuwe Portugese regering. Over het feit dat Australië zich her haaldelijk heeft uitgesproken tegen inlijving van Oost-Timor door Indo nesië, en dat Portugal het probleem in het verleden heeft voorgelegd aan de Verenigde Naties werd noch in Jakarta, noch in Lissabon iets gezegd. Het Fretilin, het bevrijdingsfront van Oost-Timor, heeft gisteren een beroep gedaan op alle vredelievende landen steun te verlenen in zijn ver zet tegen de Indonesische „inval lers". De permanente delegatie van het Fretilin in de Mozambikaanse hoofdstad Mapoeto heeft hiertoe een verklaring uitgegeven, die.gisteren door het Angola-comité in Amster dam werd verspreid. Het Fretilin zegt dat Indonesische gevechtsvlieg tuigen en helikopters dagelijks het luchtruim van Oost-Timor schenden en het gebied bombarderen, terwijl oorlogsschepen voortdurend de kustgebieden beschieten. „De inval lers beschieten dagelijks nederzet tingen met zware artillerie en ont voeren mannen, vrouwen en kinde ren", aldus het Fretilin. „Het volk van Oost-Timor blijft echter op alle fronten de invallers moedig be strijden". SEVESO (Reuter. UPI, AP) Een 35-jarige vrouw uit Seveso, de Noorditaliaanse stad waar een wolk gifgas ontsnapte na een ont ploffing in een chemische fabriek is gisteren, veertien dagen na de explosie, overleden. Volgens dokto ren leed de vrouw aan astma maar de overheid heeft een onderzoek gelast om vast te stellen of de dood van Maria Teresa Galli iets te ma ken heeft met de gaswolk. Volgens de gezondheidsautoriteiten zijn er tot nu toe ruim dertig mensen be handeld voor huidaandoeningen en leverklachten. Een aantal dieren is doodgegaan. De Italiaanse autoriteiten hebben gisteren 216 mensen, onder wie 80 kinderen uit het gebied even ten noorden van Milaan geëvacueerd. De gezinnen werden uit het gebied weggehaald met bussen en zij mochten niet meer dan één bundel tje kleren meenemen. De volwasse nen zijn ondergebracht in een ho tel; de kinderen, die gevoeliger voor het gas schijnen te zijn, zijn naar een behandelcentrum aan het Lago Maggiore gebracht. Meer dan 1500 mensen, die aan de rand van het vergiftigde gebied wo nen zijn gewaarschuwd om niet te eten en te drinken van produkten in het gebied. Artsen, die de moge lijkheid onderzoeken dat het gas genetische beschadigingen aan richt, hebben de bevolking van Se veso en omgeving aangeraden zich voorlopig te onthouden van ge slachtsverkeer. De regering in Ro me heeft de Verenigde Staten ver zocht om hulp bij het analyseren van het gas. De overheid wil ook weten of het waar is dat de fabriek, Icmesa. in het verleden gas heeft geleverd aan de VS, dat als ontbladeringsmiddel in Vietnam is gebruikt. Icmesa legt zich toe op de vervaardiging van onkruidverdelgingsmiddelen. Het Zwitserse concern doet dit in Italië omdat daar de voorschriften veel minder streng zijn dan elders in Europa. Op de foto links militairen, die het getroffen gebied met prik keldraad afzetten, op de foto rechts gezinnen, die zich voor evacuatie gereed houden. LONDEN De Britse minister van financiën, Denis Healey zal het Internationale Monetaire Fonds te kennen geven dat de regering in Londen niet opnieuw een bezuinigingsprogramma zal uitvoeren in ruil voor een lening van het fonds. Dit is in politieke kringen in de Britse hoofdstad gebleken. Een nieuwe bezuini gingsactie rond de jaarwisseling zou zowel voor de linkervleugel van Healey's Labourpartij als voor het grootste deel van de Britse vakbeweging onaanvaardbaar zijn. De vakbeweging heeft tot nu toe zeer ingehouden gereageerd op de plan nen, die een bezuiniging met vijf miljard gulden betekenen. Het is on vermijdelijk, zo zei Len Murray, de man. die eerder namens de overkoe pelende vakcentrale TUC de onder handelingen met de Britse regering over de loonmatiging voerde. De bonden kijken met name aan tegen het verwachte werkloosheidscijfer. d©w sport- rijd" t vani epleii kiloi n 678*- 'Bvraagd om terugtrekking van vapende zwarte en blanke poli- t Soweto. Een commissie van ijzers zal een onderzoek in- naar de gevallen waarbij leerlingen door de politie wer- ingehouden na de onrust van maand. jidafrikaanse veiligheidspolitie HAMBURG (UPI) Het Libische staatshoofd kolonel Moeammar Khaddaffi veroordeelt vliegtuigka pingen als „piraterij", maar zal niet alle luchtpiraten verbieden te lan den op Libische vliegvelden. Dit blijkt uit een interview met Khad daffi dat het Westduitse weekblad „Der Spiegel" gisteren publiceerde. De Libische leider verklaarde onder scheid te maken tussen geweld dat door bevrijdingsbewegingen wordt gebruikt tegen Zuid-Afrika. Rhode- sië, Israël en Spanje, hij keurt dat goed, en geweld tegen burgers, dat hij afkeurt. „Vliegtuigkapingen of het opblazen van verkeersvliegtuigen en het inti mideren van burgers, zijn daden van piraterij voor ons", aldus Khaddaffi. ..De Libische wet straft dergelijke misdadigers zeer streng. Wij vinden zulke activiteiten geen .bevrijdings handelingen' en we keuren deze strijdmethodes af". Khaddaffi keerde zich tegen wester se voorstellen alle landen te laten instemmen met een weigering om vliegtuigkapers onderdak te verle nen. „Het zou betekenen dat elk gekaapt vliegtuig in de lucht ont ploft en talloze slachtoffers het le ven laten. Ik ben voor het uitroeien van terreur en kaperij, maar dan moet men de grondoorzaken te lijf gaan", aldus Khaddaffi. De Libische leider zei dat hij het onlangs gekaapte toestel van Air France op weg naar Oeganda had toegestaan in Libië een tussenlan ding te maken om te tanken, omdat de kapers hadden gedreigd anders het toestel en de inzittenden op te blazen. Hij zei dat hij het als zijn plicht beschouwde bevrijdingsbe wegingen als de SWAPO in Zuid- West-Afrika en de ETA in het Spaanse Baskenland te helpen. Voor huursoldaten had hij geen goed woord over. „Iedereen weet dat huursoldaten beroepsmoordenaars zijn", aldus Khaddaffi. Spreken de optimisten van ongeveer 60.000. dit weekeinde is door andere specialisten uitgerekend dat dit cij fer zeker 170.000 zal gaan bedragen. Desondanks kreeg Healey, en daar mee de hele regering-Callaghan gis teravond de steun van de leiding van het TUC. Dit gebeurde tijdens een bijeenkomst van ministers, vak bondsleiders en leden van het partij bestuur van Labour. De linkervleu gel van de partij, die vooral in het partijbestuur rijkelijk is vertegen woordigd had er op gehoopt dat de bonden met hen stelling zouden ne men tegen de regeringsplannen. Dit is echter niet gebeurd, wat een niet geringe steun voor de regering bete kent. De strijd voor en tegen de bezuini gingsplannen zal nu verder worden uitgevochten in het partijbestuur. Vooral ministers uit het kabinet krij gen het hierbij moeilijk. Benn (ener gie) Shore (ruimtelijke ordening) en Booth (werkgelegenheid) zijn welis waar falikant tegen de bezuinigin gen maar premier Callaghan heeft al laten weten dat verzet van enig ge wicht zal worden bestraft met ont slag als minister. Het is daarom nog erg onzeker wat een aantal minis ters, die in het partijbestuur zijn vertegenwoordigd zullen doen. Als ze zich inhouden krijgen ze moeilijkhe den met hun radicale achterban en doen ze het niet dan staat de premier met de straf klaar. En hoewel het ten onder gaan aan de principes de lin kervleugel-leiders in de Labourpartij politiek nooit windeieren heeft ge legd wijst niets erop dat Benn en Shore hun goeie ministerspost er aan wagen. Daarmee blijft over een aantal „backbenchers" (minder op de voor grond tredende parlementariërs), on der wie een aantal door Sir Harold Wilson om eerder begane zonden al ontslagen of uit protest tegen rege ringsplannen afgetreden ministers en onderministers als Eric Heffer (in dustrie). Judith Hart (ontwikkelings samenwerking) en Joan Lestor (on derwijs), die de niet geringe steun hebben gekregen van oud-minister Barbara Castle van sociale zaken. Vooralsnog gaat de regering er van uit dat de linkervleugel nog wel zal inbinden maar de verhoudingen bin nen Callaghans partij zijn er door de jongste actie beslist niet beter op geworden. Ons commentaar staat op pag. 5 WASHINGTON (Reuter. UPI) De Amerikaanse president Ford heeft verklaard dat de wacht van het Wit te Huis, die gisternacht een taxi chauffeur dood heeft geschoten op het gazon voor de ambtswoning van de president zijn plicht heeft ge daan. De man was met een stalen pijp bij zich over het twee metei hoge hek rond het Witte Huis ge klommen. BEIROET (Reuter. AFP, UPI) De Egyptische bemiddelaar van de Ara bische Liga, Hassan Sabre Kholi, heeft gisteren besprekingen gevoerd met. de christelijke leiders om te proberen het jongste bestand in de Libanese burgeroorlog daadwerke lijk bekrachtigd te krijgen. Dit bestand ging zondagochtend in maar werd al snel geschonden toen troepen van de christelijke ex- premier Camille Chamoen het vuur openden op de Arabische vredes macht die posities in de bufferzones tussen de strijdende partijen in Bei roet wilde innemen. Volgens een rechts radiostation heeft Chamoens groepering er niet mee ingestemd dat de Arabische vredesmacht haar stellingen zou innemen langs de scheidslijn tussen oost en west- Beiroet. De besprekingen van gisteren werden wel bijgewoond door Cha moen. In een verklaring voor de ra dio heeft Pierre Gemayel, leider van de Falange-partij, gezegd te hopen dat het initiatief van de Arabische Liga tot een bestand zal leiden en dat anders de „Verenigde Naties er ongetwijfeld toe zullen komen de Libanese crisis op te lossen". ordt vaak beweerd, dat een Palestijnse staat op de westelij- irdaanoever en in de Gazastrook economisch niet levensvat- Wij geloven dat dit argument niets ter zake doet. lacht de economische levensvatbaarheid van de bezette den zijn ze altijd Palestijns gebied geweest en zullen ze dat '|d blijven. Je moederland kies je niet. De westelijke Jordaan- fr bleef Palestijns ook na de annexatie door Koning Abdoel- t tan Jordanië in 1951. Het is ook ondanks de bezetting door de wordtëüsche strijdkrachten nog steeds Palestijns", zegt Moestafa ie zevkoeti, een in Londen woonachtige Palestijnse schrijver, iden. en vaha de Oktoberoorlog van 1973 d# men in kringen van gematig- lifalestijnen en linkse Israëli's de levensvatbaarheid van een es vaiöaamd „mini-Palestina" na te ;wijkzen. Tot dan toe werd elk voor- d blodat slechts (of zelfs) een gedeel- aanbi«e rehabilitatie van de nationale bijzorten van het Palestijnse volk in- Katwi, bij voorbaat door zowel Israë- in de pis Palestijnen uit verschillende Veilig kregingen van de hand gewezen, hoon er na de Oktoberoorlog in itijnse kringen de bereidheid is ;aan om over de mogelijkheden e wi Palestijnse staat in de door sinds 1967 bezette gebied na te aterd^en, hebben zij tot nu toe weinig n. Ven enheid gehad om zich in de geraeemstelling te verdiepen. De beproeving bijvoorbeeld Palestijnen sinds de oorlog concénaken is de burgeroorlog in Li- gen onn. waar zij nu om hun naakte lag aian moeten vechten, r om 1 S ''ge haven reactie op de vraag van n 17 u conomische levensvatbaarheid vrijden mini-Palestina is typerend, nersse alestijnen gaat het in de eerste uur; e^ntie om het stichten van een haven. De kwestie van het i en zeilen van deze staat is een leem van later order. Zo maakt Hammami, vertegenwoordiger enbuu^e Palestijnse Bevrijdingsbewe- Meert'PLO) in Londen, zich af van de ète aaE naar de economische le- hoeftevatbaarheid van een mim- buurtPtina met de woorden: „Wat is de orPhjk een levensvatbare staat? Is limte en economisch levensvatbare 16 proA? Zijn Groot-Brittanië of Neder- 16 economisch levensvatbaar? Zij geen olie en geen grondstof- op deEij moeten heel veel importeren, e hadedoel dat in deze tijd van hoog- ihg o|rikkeld verkeer geen enkele bet fielt levensvatbaar is, als zij geïso- vrijtfl is. Het meest belangrijke aan an oral staat zal zijn, dat ze van ons is." Conta lanks de moeilijke omstandighe- waarin de Palestijnen vandaag dag verkeren is men in kringen van Palestijnen en sympathisanten van de Palestijnse strijd begonnen om over de werkelijke problemen, waarmee een Palestijnse staat in een gedeelte van Palestina geconfront eerd zal worden, na te denken. Op een conferentie in Groot Brittanië verleden jaar leverden de Engelse economen Elizabeth Collard en Rod ney Wilson een bijdrage aan de dis cussie over de economische le vensvatbaarheid van een Palestijnse staat. Zo stelden zij: „Er bestaat geen twijfel, dat een onafhankelijke Palestijnse staat op de westelijke Jordaanoever, in de Gazastrook en in Oost-Jeruzalem economisch le vensvatbaar is. Elk gebied is econo misch levensvatbaar mits er genoeg en voldoende opgeleide ar beidskracht beschikbaar is en het nodige kapitaal voor investeringen verkrijgbaar is. Om met de ar beidskracht te beginnen, de Palestij nen moeten het meest gelukkige volk zijn onder de volkeren van de Derde Wereld. Het Palestijnse volk is een „kapitaal" dat even belangrijk is als het financiële kapitaal". Niets te vrezen Inderdaad, wat het opleidingsniveau van de arbeidskracht betreft hebben de Palestijnen niets te vrezen. Onder de Palestijnse vluchtelingen werd het studeren een dogma. Bewust en onbewust wilde men de tijd in bal lingschap gebruiken om zich zo goed mogelijk op de terugkeer naar Pales tina voor te bereiden. Er werd ruimschoots gebruik gemaakt van de opleidings-faciliteiten, geboden door de Verenigde Naties. In 1969 schatte dr. Nabiel Schaath. hoofd van het planbureau van de PLO, dat er al meer dan vijftig duizend Pales tijnen een studie aan de universiteit hadden voltooid. Het aantal Palestij nen dat een hogere opleiding krijgt is bovendien hoger dan in welk Ara bisch land ook en het kan rustig met het aantal Israëlische studenten worden vergeleken. Het enige ver schil met Israël is echter, dat er onder Palestijnen relatief minder studenten zijn die een opleiding in Meer dan tweehonderdduizend Palestijnen zijn na de Zesdaagse Oorlog, toen het Israëlische leger de westelijke Jordaanoever bezette, gevlucht. De meesten van hen verblijven tot aan vandaag in de Arabische buurlanden. Op deze foto keren echter enkele van hen via de Allenby Brug terug naar hun woonplaatsen op de westelijke Jordaanoever. de exacte wetenschappen volgen dan in Israël. Vele Palestijnen heb ben bovendien een schat aan erva ring kunnen verzamelen als onder wijzers in de Arabische wereld en in functies bij Arabische regeringen, in het zakenleven en in de olie industrie. Niet alleen in de Arabische wereld, maar ook in Europa en Ame rika bekleden Palestijnen vooraan staande functies aan universiteiten, in het zakenleven en in de bankwereld. Rest natuurlijk de vraag hoeveel Pa lestijnen naar hun moederland zul len terugkeren en hoe de nieuwe Palestijnse staat hen zal kunnen op vangen. Momenteel wonen er op de westelijke Jordaanoever ongeveer zeven honderd duizend mensen, in de Gazastrook 350.000 en in Oost- Jeruzalem ongeveer honderd dui zend Palestijnen. De schattingen over de aantallen terugkeerders lopen sterk uiteen. Dr. Chaim Darin- Drabkin, directeur van het Instituut voor Onderzoek naar het Gebruik van Landerijen in Tel Aviv gaat uit van een terugkeer van één miljoen Palestijnen na de stichting van de staat Palestina. Collard en Wilson menen echter dat 1.917.000 terugko mers binnen de eerste vijf jaar na de stichting van de staat een minimum is, maar dat er zelfs misschien 2.250.000 Palestijnen zich vlak na de stichting van de staat in Palestina zouden willen vestigen. Tijdschema Collard en Wilson stellen uitdrukke lijk dat het tijdschema voor de te rugkeer van Palestijnse vluchtelin gen naar Palestina van het grootste belang is. „Wanneer de re- immigratie te plotseling plaatsvindt zullen er nieuwe krottenwijken en tentenkampen ontstaan met cata strofale effecten op de toekomstige ontwikkeling. De planning moet nu beginnen, waarbij de dubbele priori teit en huisvesting en werkgelegen heid hand in hand naar voren wor den geschoven." Dat de jonge staat Palestina deze stroom van terugko mers zal kunnen opvangen staat vast voor zowel Darin-Drabkin, Col lard en Wilson als voor Fouad Faris. een aanhanger van het Democra tische Volksfront voor de Bevrijding van Palestina. Hiervoor zal echter het uitbouwen van de infra-structuur van de door Israël bezette gebieden absoluut noodzakelijk zijn. Ook zal het bena drukken van de industrialisatie van de westelijke Jordaanoever van het grootste belang zijn. De vandaag be staande Industrie ls voornamelijk gericht op het verwerken van agra rische produkten. Sinds de Israë lische bezetting zijn er ook een aan tal toeleveringsbedrijven voor de Is raëlische industrie op de westelijke Jordaanoever gesticht. Over het vraagstuk van de opvangmogelijk heden van Palestina is Fouad Faris bijzonder optimistisch: „De gebie den van Palestina die nog door Ara bieren worden bevolkt kunnen meer produceren dan noodzakelijk is om het bestaan van de gemiddelde boer of arbeider te garanderen en ze kun nen zelfs een beter bestaan dan het huidige waarborgen. De werkelijke vraag die gesteld moet worden, wan neer we het hebben over de econo mische levensvatbaar van een onaf hankelijke Palestijnse entiteit, heelt betrekking op de sociaal- economische structuur en de econo mische relaties met het buitenland Benodigde miljoenen Ook de schattingen over het beno digde bedrag om de nieuwe staat op poten te zetten lopen sterk uiteen. Economen van de PLO geloven met een bedrag van dertig miljoen gul den per jaar te kunnen volstaan. Volgens deze economen zou dit be drag zelfs voldoende zijn om ook de nodige defensieuitgaven te dekken. door James Dorsey Darin-Drabkin becijfert het beno digde bedrag op ongeveer 24 miljard gulden over een periode van onge veer vijf jaar. Dit bedrag deelt hij als volgt op Scheppen van werkgelegenheid 8 miljard gulden Verstedelijking 11 miljard gulden Verbetering van de infra-structuur 5 miljard gulden Volgens Collard en Wilson zijn ech ter veertig miljoen gulden aan inves teringen en economische hulp in de eerste vijf jaar na de stichting van de staat benodigd. Josef Ben-Dak. lid van het Israë lische Instituut voor de Studie van Internationale Betrekkingen en de Palestijn dr. George Assousa, die verleden jaar de Stichting voor een Arabisch-Israëlische Verzoening (Fair) in Washington opgericht heb ben. schrikken van deze bedragen echter niet terug. „Egypte en Syrië hebben tijdens de Oktoberoorlog miljarden aan materiaal verloren. De vervanging van hun militaire ver liezen werd door de Arabische olie- staten gefinancierd. Het zou in be ginsel slechts een fractie van deze bedragen vereisen om de Palestijnse staat levensvatbaar te maken". Dil is dr tweede van een serie verha len over de mogelijkheid van een Pa lestijnse staat. Het eerste verhaalver- scheen op zaterdag 24 juli.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 7