„Beveiliging van vogels wordt verkeerd aangepakt" ill dichtbij mmentaar Student René Heijnis (19) schreef boek over hoogspanningsleidingen: •atele (1) Sratele (2) ij vervelend gevolg van de bezui- jpgen is een forse stijging van het ee Hagenaars in Jgië omgekomen Schietpartij na inbraak bij juwelier leidt tot onderzoek vSTAP ËEN£ EEN MU5EUM BINNEN! vertaling voor autoriteiten vooruitzien weervoorspelling strafwerk gezond weer Goed zomerweer Strandweer weerrapporten CWAflUG 27 JULI 1976 BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 ennis neemt van de besnoeï- latregelen van de Britse mi- van financiën is op het eerste t geneigd te veronderstellen juisenbergs collega Healey ei- 1 beweging een moedige daad fyerricht: Maar de werkélijk- |s minder fraai. Healey is ge- £en om in 1977 fors op de staatsbegroting te bezuini- ndat het eens zo machtige and in wezen onder financiële en dpfk staal van ^et Internationale oordejla're Fonds (IMF) in Wash- ei hij.) en aantal rijkere Westeuro- Handen, Tm* vooriaar wer£I Engeland, als e vélqare van I'nanc'ële onder-, hangered door een krediet van het t Barjvan niet minder dan 5.3 mil de kakond (iets meer dan 25 miljard laten!n\ al." h eind van dit jaar loopt if. Het is vrijwel on- de lening zal worden den dfogd als niet Engeland zelf be- ijs om terjng naar de nering iten. y is nu met een besnoeïings- oor de dag gekomen. In grote houdt dit in dat de over- litgaven met iets minder dan liljard gulden worden ver- I. Tegelijkertijd worden de gevers gedwongen twee pro van de sociale premies voor rekening te nemen. De op- it daarvan wordt geschat op liljard gulden. Op deze manier het Labour-kabinet Callag- :en kleine tien miljard gulden izuinigen op de Engelse eco- totale bedrag dat in 1977 ge- H moet worden ligt dan nog erg en het is zeer de vraag of het met de hoogte van de bedra- zal instemmen. In ieder geval Healey nu al geroepen tegen MF dat Engeland onder geen ïg verder wil bezuinigen. An- dreigde de penningmeester fhet Britse kabinet, zullen in- fceperkingen worden over- vi op' e nogal dreigende taal zal Hea- ^,30 k wel gebruikt hebben om de weging te laten weten dat hij, ki'ey, zich door niemand in de t het* laat dringen. Misschien ook slimme taktische manoeu- 3eer. jwanl wie de Engelse vakbewe- goïstü van nabl'i kent weet ^at r zijn5rs van deze bonden uitsluitend ere otigen belangen uit zijn en vrijwel Hij it een oog hebben voor de pro- van anderen. ;rijp, V Iers j de werkgevers boos zijn valt te verbazen. De maatregelen Healey doen de arbeidskosten leuw stijgen, en al mogen deze len doorberekend in de prijzen, incurrentiepositie van de mees- ledrijfstakken wordt opnieuw „.vakt. En een verbetering van inje,anc,s economische positie statiP met name van een verbeterde ;n daiprt komen, a Flo» di enseSa* werklozen (nu al 1,2 miljoen, ëVafjPs ongeveer 5,4 procent van de met ongeveer gew)0 man. Maar minder optimis- lieden verwachten dat de ier vaJtreêeI bet 'e8er van de werk- eed djheid weieens met 170.000 man it die, verhogen. "|vi ^wel alle departementen moeten En onder Healey's maatregelen. I ogenschijnlijk verrassende uit- lering daarbij vormt de post ikkelingshulp. De financiële in aan arme landen blijft vrijwel ngetast op ongeveer zes mil- gulden. Dat lijkt veel, maar is its 0,38 procent van het totale ag dat de Engelsen gezamenlijk lienen. Het is zelfs heel weinig ;eleked bij de 0,59 procent die jeland in het begin van de jaren ig voor de armen in de wereld Ir had. En het is nauwelijks de "t (0,7 procent) van het bedrag twee jaar geleden publiekelijk fd beloofd om voor dit doel te Itemmen. pakket maatregelen van Healey ^M*"ert een weinig bemoedigend ver- M over de bewoners van een land 1 na de Tweede Wereldoorlog Door Huib Goudriaan KOOG AAN DE ZAAN René Heijnis heeft weer een boek ge schreven (en in eigen beheer uitgegeven). Verraste de negen tienjarige student in de biolo gie vorig jaar natuurliefheb bers met een beschrijving van de planten- en vogelwereld in de polder Westzaan, nu heeft hij een tot dusver ongekend uitvoerig overzicht geschreven over de gevolgen van hoogspanningsleidingen voor de vogels. „Vogels onderweg heeft René niet slechts geschreven, ook nam hij zetwerk en tekeningen en diagram men voor zijn rekening. ,,Ik had geen geld en heb daarom alles zelf moeten doen. Er zijn nu enkele honderden exemplaren gedrukt en de kostprijs is 24,25," vertelt de ondernemende toekomstige bioloog. Vijf jaar gele den begon hij met het onderzoek in het veld naar het sterven van vogels door hoogspanningsdraden. Jonge natuurbeschermers hielpen bij het tellen, het onderzoek werd steeds omvangrijker en duurde tenslotte vier jaar. „Vorig jaar werkte ik de resultaten uit en ik streefde ernaar het boek gereed te hebben, voordat de Tweede Kamer (deze zomer) de structuurnota elektrische voorzie ningen zou behandelen." Het afgelopen voorjaar boog hij zich voornamelijk in nachtelijke uren over zijn rapporten en grafieken. Zijn moeder: „Als hij nog eens een boek wil schrijven, moet hij maar zelfstandg gaan wonen." De zorgen over de sterk vermagerde en ver moeid rakende schrijver werden Re- në's huisgenoten die overigens wel meeleefden soms te veel. 's Nachts Twee belangrijke conclusies die Re né Heijnis uit het onderzoek heeft getrokken zijn: Het onlangs gepubliceerde onder zoek van het Rijksinstituut voor Na tuurbeheer (ingesteld in 1972 en 1973) is verouderd: door botsingen met hoogspanningsleidingen komen in Nederland jaarlijks naar schatting anderhalf a twee miljoen vogels om en geen 600.000 tot een miljoen, zoals het RIN vaststelt. Uit dagelijkse tellingen bij nor maal weer is gebleken dat 85 pro- cent(!) van de slachtoffers 's nachts en in de avond- en morgenscheme ring tegen de draden vliegent. Dit betekent aldus René dat de thans gebruikelijke zwarte strips aan de draden de vogels niet be schermen (integendeel), maar dat lichtgevende strips zouden moeten worden aangebracht. René Heijnis verklaart het verschil in de aantallen geschatte slachtof fers van het RIN en van hemzelf als volgt: „Uit ons onderzoek komt een groter aantal slachtoffers naar vo ren, omdat er tussen 1972 en 1976 in Nederland nog eens vierhonderd ki lometer hoogspanningsleiding is bij gekomen en in ons onderzoek de gevolgen daarvan zijn opgenomen; het veldwerk van het RIN gebeurde in 1972 en 1973 en dat van ons duur de tot in 1975. Ons onderzoek was ook meer omvattend, wat het RIN trouwens heeft toegegeven." 73 soorten René baseert zijn schattingen op tel lingen, die in de polder Westzaan werden verricht. De tellingen van vogels, die zich dood vlogen tegen de draden, werden in 1971 en 1972 twee maal per maand uitgevoerd en vanaf 1973 tot en met 1975 wekelijks. In deze vijf jaar onderzoek werden 2968 slachtoffers gevonden, behorend tot 73 verschillende vogelsoorten. Hier onder bevonden zich veel toch al bedreigde soorten en zowel broedvo- gels als trekvogels. René: ,.Ik heb uitgerekend dat alleen in de Zaan streek jaarlijks tienduizend vogels jjwel steeds boven zijn financiële {economische stand heeft geleefd. •pelijk valt er voor ons nog wat n te leren. JSSEL De 24-jarige Marinus lier en de 19-Jartge Robert van uwershoven BEIDEN UIT Den zijn zondagavond bij een ver ongeluk in België om het leven tomen. Hun auto botste op de E-3 [>ij Turnhout tegen een vracht- Alle feiten over vogels in relatie tot hoogspanningsleidingen worden in het 160 pagina's tellende boek gedetailleerd beschre ven en in tekeningen, foto's en grafieken uitgebeeld. Deze tekening van de hand van René laat in fasen zien hoe een kuifeend, die een draad raakt, verongelukt. zich doodvliegen tegen de hoogspan ningslijnen." Andere belangwekkende conclusies, die uit het onderzoek werden ge trokken: Hoogspanningsleidingen oefenen een negatieve invloed uit op het broeden van weidevogels. Ter weerszijden van een hoogspannings leiding bleek, dat pas na honderd meter terrejn de weidevogels weer aarzelend begonnen te broeden. Een uitzondering vormde de altijd nogal vrijmoedige scholekster. Van het aantal getelde kadavers lag 36 procent direct onder de dra den. Binnen een strook van zestig meter vanaf de leidingen werd 59 procent van de slachtoffers gevon den. Betrekkelijk veel vogels vliegen bij het raken van de draden schijn baar goed verder, maar sterven el ders aan verwondingen. Hoogspanningsleidingen trekken roofvogels en kleine roofvogels aan, die vooral de verse kadavers vrij snel opruimen. Opeenhopingen van kadavers die bij hoogspanningsleidingen is het water terechtkomen, bevorderen sterk het botulisme. Aanbevelingen In het boek komt ook een hoofdstuk voor over de gevolgen voor de vo geltrek van de hoogspanningsleidin gen. Eerder niet in boekvorm vastge legde feiten worden aangedragen over waarnemingen van de vogeltrek Rene Heijnis: vijf jaar onder zoek met behulp van radar. Na een uiteen zetting over de verstoring van het landschap door hoogspanningslei dingen (en de belemmering die zij vormen voor de boeren) houdt de schrijver een goed gedocumenteerd pleidooi voor een beter beveiligen van vogels tegen de leidingen. Ook geeft hij een berekening van de kos ten van het leggen van leidingen ondergronds. René Heijnis wil ver der gaan op de voor hem ingeslagen weg. „Ik ben van plan het Provinci aal Elektriciteitsbedrijf Noord- Holland te verzoeken, of ik bij niet meer gebruikte leidingen proeven mag nemen met lichtgevende strips, roterende schijven en roofvogelsil houetten, die de vogels zullen af schrikken de leidingen te naderen." „Vogels onderweg verkrijg baar door 24,25 en 3 portokosten te storten op giro 3535924 t.n.v. R. Heij nis, Wilhelminastraat 13, Koog a/d Zaan. DE- VAN EEN LEZER- Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent, Postbus 859, Amsterdam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een bockenbon. Van een verslaggever ARNHEM De officier van justitie in Arnhem heeft een gerechtelijk vooronderzoek gelast naar een schietpartij in Geldermalsen in de nacht van donderdag op vrijdag. Een 29-jarige juwelier schoot tijdens een inbraak in zijn winkel op de 35-jarige M. P. uit Eindhoven, die later aan zijn verwondingen over leed. Officier mr. W. J. B. Zeijl zei gisteren dat uit het onderzoek, dat volgens hem geruime tijd zal duren, zal moeten blijken of al dan niet een vervolging tegen de juwelier zal wor den ingesteld. Wordt daartoe beslo ten, dan zal de rechter moeten be slissen of er sprake is geweest van noodweer, zoals de politie en juwe lier verklaren. Volgens opper wachtmeester H. C. Arntz van de districtsrecherche van de rijkspoli tie in Nijmegen, die het onderzoek leidt, staat het voor de recherche vast dat de juwelier heeft gehandeld uit zelfverdediging. Hoog water 28 Juli Vlisstngen 2 37-14 59 Haringvlictsluizen 2 40 16.12. Rotterdam 4.48-16 55. Scheveningen 3 45 16 10. IJ muiden 4.18 16 43 Den Heldor 8 51 21.28. Harllngen 10 56-23 44. Delfzijl 0.40-12 49 onder redactie van loes smït Moeilijke en vreemde tooorden lijken niet uit onze taal iveg te branden. Logisch eigenlijk, want ze zijn er nu eenmaal, maar er zijn mensen die ze te pas en te onpas gebruiken, waardoor een fors deel van de lezende en luiste rende meiisheid een groot stuk informatie ontgaat. Sprekers gaan zich vaak te buiten aan moeilijke woorden, ongeacht oj ze in een van de Kamers, voor radio of televisie, op feesta- vondjes of op bruiloften en partij en optreden. Officiële stukken, nota's en brieven van overheid sinstanties, maar ook kranten en tijdschriften staan er vol mee. hoewel de laatste lang niet (meer) zo erg als die overheidsge- schriften. Op één willekeurige pagina van een veelgelezen ochtendblad (waarmee we niet het uwe bedoe len) vonden toe dit rijtje moeilijke enJof vreemde termen: gediscri mineerd. a raison van. een metro politan karakter, van subcultu rele aard. ambitieus, chapiter, exploiteren, budget, concreet, ressorteren, criteria, slogan, psy chosociale epidemie en certifi caat. In een nog meer gelezen ochtendblad (alweer niet het uwe) viel ons oog spontaan op dit stuk je zin:een formalisering van zijn de facto verdeling". Steken we de hand in eigen boezem, dan vinden we op één pagina: confrontatie, subversief, constitu tie, farce, malaise, air conditioned, contingent, geconfe dereerd, geïntegreerd, recent, agitatoren, concessie, analyse. Wie deze woorden niet zo één, twee drie of misschien zelfs niet zo vier, vijf. zes zonder woorden boek kan verklaren, hoeft zich niet te generen. Leden van de provinciale staten van Drente snappen ze ook niet, althans vol gens de voorlichters in hun pro vincie. Die hebben de Statenle den bij de nieuwe begrotingsstuk ken een lijstje gegeven met 34 volgens hen moeilijke, vreemde woorden, plus vertaling. Volgens de Winschoter Courant, die de complete lijst afdrukt, vindt het provinciaal bestuur het onder hand hoogst noodzakelijk om zo'n verklarende woordenlijst aan de stukken toe te voegen, omdat de lezer anders dreigt te verdrinken in de onbegrijpelijke termen ivaarin ambtenaren zich „verstaanbaar" plegen te maken. Nu hadden we gedacht dat uit die kranten geciteerde woorden als concreet, criteria, analyse cn geïntegreerd allang niet meer tot de vreemdste horen. Maar zie, het voorlichtend lijstje van Drente vindt concreet („vertaald" als duidelijk), criterium („maat staf"), analyse („ontleding") en integratie („opnemen in het ge heel") ook tot de vreemdigheden horen die de Statenleden nu maar eens goed uitgelegd moeten worden. Van kreten als inwoner- equivalent, effluent, meanderen en vigerend kunnen we ons nog voorstellen dat zelfs een enkel Statenlid daar nog een zakwoor denboekje voor moet raadplegen, maar het lijkt nogal ver gezocht dat ook te denken van concept, alternatief, impuls, indicatie, mutatie, prioriteit, rationeel, re latief en versie. Een mooi streven om iedereen duidelijke taal te laten spreken en lezen is het wel. al xuas het misschien zinniger ge weest om zo'n lijstje te verstrek ken aan de ambtenaren die de gewraakte woorden hebben neer geschreven om aldus een fraai ambtelijk werkstuk te kunnen af leveren. Overigens zijn de Drentenaren niet de enigen die zich met het taalprobleem bezighouden. Al eerder maakten we melding van de activiteiten van Goes, dat weer wist dat ze ergens in Zuid- Holland er ook mee aan de gang waren. Kamervoorzitter Vonde ling heeft al veel eerder het goede voorbeeld gegeven. In Arnhem is een groep anonieme taalzuive raars onder de ambtenaren aan het werk en de provincie Overijs sel heeft nu een cursus Leesbaar Schrijven voor haar medewer kers. Het gaat in elk geval de goede kant op. Ze hebben wel even gek opgeke ken bij de Leeuwarder Courant, toen daar „midden in de puffende hitte", zoals de krant schrijft, de ze mededeling van b. en w. bin nenkwam: de gemeente gaat iets doen voor de schaatsers. Zo gauw er een redelijke kans op ijs is, komt er in de Bonkevaart ter plaatse een warmwaterkering en schepen zullen dan ook een ka naaltje om moeten varen. Dat al les ten behoeve van de schaatssport, waar geen zinnig mens zich nu al het hoofd over breekt, maar regeren is tenslotte vooruitzien. Van minstens één gemeente is het ons bekend dat de politie er niet alleen volwassenen, maar ook kinderen bekeuringen laat beta len. Kinderen van twaalf jaar kunnen daar al een boete krijgen als ze op de fiets een verkeersregel overtreden. De Utrechtse politie heeft het onlangs anders gedaan: twee jongetjes van dertien en een tje van twaalf werden betrapt, toen ze in een afvalbak in de stad een brandje stichtten. Vrijwel da gelijks moet de brandweer op die zelfde plek een brandje blussen en dat gaat vervelen. De jongetjes moesten op het hoofdbureau van politie komen en kregen daar let terlijk strafwerk. Negentig keer moesten ze opschrijven dat ze geen fikkies mogen stoken, maar daarmee was het nog niet afgelo pen. Een paar dagen later moes ten ze hun strafregels inleveren in de brandweerkazerne. waar brandweermannen de bedrem melde vriendjes vertelden, waar om het zo gevaarlijk is met vuur te spelen. De jongetjes hebben er vast heel wat meer van opgesto ken en begrepen dan wanneer ze een boete hadden gekregen, die hun ouders toch voor ze betaald hadden. In Bode. een plaatsje ten oosten van de Nepalcse hoofdstad Kat- mandoe, wordt elk jaar een onge woon festival georganiseerd. Een hindoe-priester steekt een lange naald in de tong van een jonge boer uit de omgeving. Komt er een druppel bloed uit zijn tong, dan zal het weer volgens de bewoners van Bode het komende jaar ongunstig zijn. Ze zuilen te kampen krijgen met zware regenval of juist met buitensporige droogte. Vóór de ce remonie heeft de jonge boer acht enveertig uur gevast. De toeristische informatie in Duitsland zit vol slecht verborgen zwarte humor. In een prospectus van de Beierse VW vond „De Europese Gemeente" het maandblad van de Raad der Eu ropese Gemeenten de volgende opwekkende volzin: „Zwemmen is het gezondst voor oud en jong. ook als u niet de drie kilometer tot de overkant haalt". En al even gezond moet het stuk je buitenland zijn. waarheen de Duitse Spoorwegen hun klanten trachten te lokken: ..Ontdek ook het mooie, stille Noord-Ierland, het noordelijke deel van het „groene eiland" nog een juweel van Groot-Brittannië Hulpvaar dig, vriendelijk en tactvol dragen de bewoners er toe bij, dat u een aangenaam verblijf in Groot- Brittannië heeft". Wie op de bommen en doden let, is een kniesoor. Van onze weerkundige mede werker Juli is op sommige plaatsen in Nederland beslist geen extreem droge maand meer. Ongetwijfeld zijn er inmid dels streken waar de neerslag normaal geworden is of zelfs iets daarboven uitkomt. Zo is nu nog niet verteld dat er zaterdag in Heijningen (N.B.) zestien en op Marken negen tien mm water is gevallen en dat onze medewerker in Ede zondag overdag alleen al 30 mm neerslag opving. Nu mag niet worden vergeten dat dit lokale uitschieters zijn. De regenval werd daar veroorzaakt door zware buien, mogelijk wel een buienstraat (dat is een hele stoet van die cumulonimbus wolken op een rijtje keurig achter elkaar aan). Stations vlak naast deze baan gelegen zullen vermoedelijk veel min uet watet neuuen gexregen. Het zijn dan ook geen regu liere oceaandepressies ge weest die de nattigheid heb ben aangedragen, evenmin een zogenaamde Genua- depressie, die het soms in zich heeft een aanvankelijk kleine zone met matige tot zware neerslag in korte tijd enorm in noordelijke en noord westelijke richting uit te breiden en te doen aanhou den. Zo'n stunt van die kant hebben we niet gezien en de ze zomer is er dan ook in feite nog geen sprake geweest van een algemeen groot regenof fensief in alle uithoeken van ons land. Dat er toch buien opdoem den hing samen met een hoe veelheid kou in de boven lucht. Bij zo'n gelegenheid kun je het hebben dat de ene vakantieganger de hele mid dag zit te zonnen en een an dere op tien tot vijftien kilo meter ook wel weet waar hij het zoeken moet, maar dan in een huisje of tent vanwege de aanhoudende slagregens. De oceaandepressies zelf laten west-Europa nog altijd met rust. Dat komt door de voortdu rende blokkering van de weg naar ons toe door een krach tig hoge druk gebied ten wes ten van Ierland: 1038 mbar. Tot op het weerschip Charlie midden op de oceaan wees de barometer een hoge stand aan (1034 mbar) en verder 1030 mbar op het weerschip Lima ten west-noord-westen van Schotland. Voor de de pressie zit er dus niets anders op dan evenals in de vele voorafgaande weken noorde lijke banen te kiezen en bij voorbeeld via IJsland het avontuur te zoeken. Het ge beurt op dit ogenblik ook met het minimum dat gister avond sterk uitdiepte ten noordoosten van het eiland met luchtdrukdalingen tot vier mbar in drie uur. Deze depressie had een spoor van zes tot acht mm regen in zuid-westelijke gebieden ach tergelaten. Uitlopers daarvan kunnen onze omgeving slechts in verzwakte vorm be reiken, beschermd als Neder land wordt door genoemd ho ge druk gebied, maar in noord-Duitsland verwacht men er de komende dagen wel wisselvalliger en koeler weer van, wanneer de depres sie zoals wordt verwacht bo ven Scandinavi.ë naar bene den zal duikelen. Onze afgewerkte hoogte kou belandt in midden-Europa en wordt dan vervolgens door de Alpen gekeerd. Dus erg triest voor de vakantiegangers in Oostenrijk en zuid- Duitsland, want het regent er aanhoudend door. Nee, dan kun je toch beter in Nederland zijn met maxima tot 22 graden in zuid-Limburg. Hamburg en Hannover reikten tot 24 gra den, de kanaalkust in zuid- west-Engeland en een station in de DDR tot 25, Stockholm tot 26 graden. Vandaag een uitstekend bruikbare stranddag met zonnige perioden en droog weer. Een matige en op de Waddeneilanden tot krachtig toenemende wind uit noord west tot west. Temperatuur maxima tot circa 21 gr., zee water 20 gr. Vooruitzichten: woensdag hetzelfde, gunstig strandweer Amsterdam De Bill Deelen Eeldu Eindhoven Den Helder Luchth Rtd. Twente Vllssingen Zd Limburg Aberdeen Athene Barcelona Berlijn Bordeaux Brussel Qenève Helsinki Innsbruck Kopenhagen Lissabon Locarno Londen Luxemburg Madrid Malaga Mallorco Munchen Nice Oslo Parijs Rome Split Stockholm Wenen Zürich Casa Blanca Istanboel Las Palmas Tel Aviv Tunis hall bew hall bew. zwaar bew. zwaar bew zwaar bew zwaar bew licht bew zwaar bew hall bew zwaar bew zwaar bew onbewolkt licht bew zwaar bew. licht bew hall bew zwaar bew. licht bew geheel bew. licht bew onbewolkt half bew zwaar bew zwaar bew hall bew onbewolkt zwaar bew regenbul onweer zwaar bew. zwaar bew half bew. half bew licht bew zwaar bew regen zwaar bew half bew onbewolkt licht bew zwaar bew

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 5