ruger wilthuislanden' n Zuidafrikaanse steden Illil krieken sparen kosten noch voor lidmaatschap EG Arabische Liga wil versterking van vredesmacht Egypte stuurt troepen naar grens met Libië -t 3odesische parlementariërs willen ,,apartheidsbeleid" iaanse kerk aagt Carlos im amnestie Israëli gedood bij bomontploffing op bezette westoever Betrekkingen tussen Pakistan en India formeel hersteld Toth thuis I Bestand in Libanon geschonden olympisch vuur anno 1976 Amin dreigt vanuit benard Oeganda Viking kan arm weer gebruiken Arabieren dreigen oliemaatschappijen uit het westen ^Hussel begint morgen onderhandelingen over toetreding a IIDAG 26 JULI 1976 BUITENLAND TROUW/KWARTET 5 ÏANNESBURG AFP, AP. Reuter) Eén van de invloedrijkste ministers in de Zuidafrikaanse ring. James Kruger, is voor „onafhankelijke", zwarte enclaves in verder blanke steden. sbooij landen, waarvan Transkei als eerste in oktober onafhankelijk zou moe ten worden. Het merendeel van de verstedelijkte zwarten heeft echter geen enkele binding meer met deze thuislanden, waar zij buitendien bij terugkeer moeilijk een bestaan zou den kunnen vinden. ;r deed zijn voorstel tijdens een ir feï? in Koster, ongeveer honderd )te rejietèr ten westen van Johannes- s zeti Het wordt gezien als een po- in e'de kritiek van de zwarten te ngenb. dat zij bij het „onafhanke- n-Geri worden van hun thuislanden rug vjarbeiders" in Zuid-Afrika niet pn. n stofvZuidafrikaanse regering be- hierjiwt de 4.5 miljoen zwarte Afri- lü die in blank gebied zullen in (30 procent van de zwarte jking) als ..immigranten" en dat ze burgers zijn van de thuis- te stammen in het land. de Shona en de Matabele Het op het systeem van thuislanden gelijkende plan voor Rhodesië zou vorige maand door de Zuidafrikaanse premier John Vorster met de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Henry Kissinger zijn besproken. 6nra .'miss r hij reusól T6N bRID APUPI) De anse kerk heeft koning Ju- ""tarlos om een zo ruim mo ke amnestie gevraagd. broep werd gedaan tijdens een -in Santiago de Compostela ter [enheid van St. Jacobus, de be- nheilige van Spanje. De bij- omst werd bijgewoond door ko- j Juan Carlos, eerste minister -jfo Suarez en verschillende mi- In de kathedraal van Galli- Bpanje's grootste bisdom, bood I Carlos traditiegetrouw ..het ge- van het Spaanse volk" aan St. bus. jjn dankwoord herinnerde aarts- Ihop mgr. Aangel Suquia Goi- fiez de koning eraan dat hij op ïcember in Santiago de Compos- gep'.eit had voor een ruime am- •sl je. Nadat een tedeum was gezon- //ei de aartsbisschop te vertrou- I/yjdat de koning politieke gevan- n amnestie zou verlenen op de ■■Mtft wijde en milde wijze, als „be- „Jan een echte verzoening tussen Spanjaarden". blijftjer was verwacht dat de koning carlos de amnestie gisteren het* afkondigen ter gelegeneheid de wSt. Jacobus. Binnen de Spaanse ring is echter over de vrijlating de de naar schatting zes honderd gevangenen verdeeldheid Enkele ministers, onder lopeipremjer Adolfo Suarez zouden iude(ruime amnestie willen, terwijl ziJn,airen binnen de regering maar 'blembeperkt aantal mensen wil vrij- ïchrte jn dg regeringsverklaring van te "kabinet Adolfo Suarez staat dat [alle politieke gevangenen die op dkvegens geweldpleging onder ar de sa zijn amnestie zal worden ver en zefl. Volgens critici van deze rege- buihvorden verscheidenen gevange- de zfelleen maar beschuldigd van het ode duik van geweld, terwijl hen in niet meer dan het lidmaatschap rn ondergrondse bewegingen ten kan worden gelegd. het i tuur ellet jes lijk. In eel ex(nf Juan Carlos kwam zaterdag lnerinintiago de Compostela aan voor avonqiezoek van een week aan de vier wagejncies van Gallicië, een van ls erv{je's minst ontwikkelde en poli- s ze djmeest onrustige gebieden. Ook fcen op St. Jacobus kwam het tot toen politie en ongeveer üizend betogers voor algehele slaags raakten. Met rub- auwtjbgels en gummiknuppels dreef )olitie samenscholingen in de HM^straten van Santiago en in het Spark uiteen. De leider van het thuisland Gazan- kulu. Hudson Ntsanwisi, zei nog vori ge week dat Gazankulu de door de Zuidafrikaanse regering toebedach te onafhankelijkheid niet begeert, ..omdat wij ons fundamentele recht op het Zuidafrikaanse staatsbur gerschap niet willen opgeven". De regering van het in oktober onafhan kelijk wordende Transkei heeft be slist dat de Xhosa's de voor naamste bewoners van dit thuisland die buiten Transkei wonen niet kunnen worden verplicht de natio naliteit van Transkei aan te nemen. De leider van het thuisland Kwazoe- loe. Gatsha Boethelezi, stelt zodani ge voorwaarden dat de ..onafhanke lijkheid" van dit gebied twijfelachtig is geworden. Een aantal Rhodesische parle mentsleden heeft plannen opgevat die veel overeenstemming vertonen met het Zuidafrikaanse apartheidsbeleid. Zij willen Rhode sië verdelen in drie staten, binnen de federatie. één voor de blanken en één voor elk van de twee grote zwar- TEL AVIV (DPA) In de stad Na bloes op de door Israël bezette wes telijke Jordaanoever is gisteren een Israëlische grensbewaker door de ontploffing van een bom gedood. Twee collega's liepen verwondingen op. Het Israëlische militaire opperbevel sprak het vermoeden uit dat de ont ploffing door onbekenden door af standsbediening tot stand was ge bracht. Een aantal verdachte perso nen is in hechtenis genomen. Om het plan te kunnen doorvoeren moet, volgens de parlementslieden die het hebben ingediend, de Rhode sische premier. Ian Smith het veld ruimen. Volgens de krant Sunday Mail zouden zij een einde willen ma ken aan wat wordt genoemd ..de gematigde politiek van Smith". NEW DELHI (Reuter. AP) De nieuwe Pakistaanse ambassadeur in India heeft zaterdag zijn geloofsbrie ven overhandigd aan president Fakhruddin All Ahmed, waardoor de betrekkingen tussen beide landen, die tijdens de oorlog van 1971 wer den verbroken, formeel hersteld werden. Ambassadeur Syed Fida Hassan, die tevoren zijn land vertegenwoordigde in Spanje, vertelde de Indiase presi dent dat het PakisUns „vurige wens is een klimaat van oprechtheid en wederzijds vertrouwen te bevorde ren door de zorgvuldige naleving van alle bilaterale en andere overeen komsten tussen de twee landen." Ahmed zei te hopen dat beide landen hun mogelijkheden zullen bundelen „om zo des te beter de hun toeko mende rol op internationaal vlak te kunnen spelen." Eerder deze week werd voor het eerst sinds de oorlog het lucht-, spoor- en autoverkeer tussen beide landen hervat. Beschuldiging van Khaddaffi: TRIPOLI (Reuter, AP) De Libische leider, kolonel Moeammar Khaddaffi, heeft Egypte ervan beschuldigd dat het veel militai ren heeft samengetrokken langs de grens met Libië. Dit heeft het Libische persbureau Arna gisteren gemeld. Libië zijn in de afgelopen maanden steeds slechter geworden. Onder meer gaf Egypte samen met Soedan onlangs Libië de schuld van een mis lukte staatsgreep tegen president Nimeiry van Soedan. De van spionage verdachte Las/.lo Toth is weer thuis in Denver bij vrouw Zora en dochter Vera. Hij heeft een jaar in een Joegosla vische gevangenis gezeten. Khaddaffi. die sprak op de slotbij eenkomst van een conferentie van Arabische studenten, verklaarde dat de Egyptische president Sadat. na dat deze een militair verbond tegen Libië had opgebouwd. Egyptische militairen ..van de frontlinie met de zionistische vijand" heeft overge bracht naar de grens van Libië. Arna had uit welingelichte kringen vernomen dat de Libische ambassa deur in Saocdi-Arabië voor overleg naar Tripoli was lont-boden om op heldering te geven over Sadats ver klaring „namens Saoedi-Arabië dat er tussen Egypte, Saoedi-Arabië en Soedan een militair bondge nootschap is gesloten als confronta tie jegens het volk van de Libische Arabische republiek en zijn revo lutie". President Sadat deelde afgelopen donderdag mee dat Egypte. Soedan en Saoedi-Arabië tijdens het jongste topoverleg in Djeddah in beginsel overeenstemming hadden bereikt over gezamenlijke versterking van hun defensie. De betrekkingen tussen Egypte en DE- VAN EEN LEZER- Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent. Postbus 859, Amsterdam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boe kenbom In verband met deze staatsgreep werden in Soedan ruim 200 mensen opgepakt. Gisteren begon in de Soe- danese hoofdstad Khartoem tegen 57 mensen en in de stad Omdoerman tegen 40 mensen een proces, waarin de aangeklaagden worden beschul digd van de staatsgreep „met behulp van een vreemd land", waarmee Li bië bedoeld wordt. NAIROBI (Reuter, AP) Pre sident Idi Amin heeft het buur land Kenia opnieuw gedreigd vanuit een benard Oeganda. Het land heeft door de blokkade die door Kenia ingesteld zou zijn grote tekorten aan olie, benzine en andere goederen. In telegrammen aan de Verenigde Naties, de Organisatie van Afrikaanse Eenheid (OAE) en de Arabische Liga zegt Amin dat Oe ganda nog slechts brandstof heeft voor vijf dagen. Deze ernstige situa tie zou volgens Amin Oeganda kun nen dwingen tot wanhoopsacties om te kunnen overleven. Kenia ontkent dat het een blokkade heeft ingesteld tegen Oeganda dat voor haar handel van de buurlanden afhankelijk is, omdat het niet aan zee ligt en zegt dat Amin de blok kade gebruikt om de slechte situatie In eigen land te verbloemen. Volgens Amin heeft Kenia de blokkade inge steld na de Israëlische actie om de gijzelaars op het vliegveld van En tebbe te bevrijden. Amins jongste verklaring is de nieuwste in een serie steeds scherper wordende dreigementen tegen Ke nia. Vorige week zocht Oeganda ech ter enkele malen toenadering maar Kenia hield zich doof. Het be schouwt de politiek van president Amin als steeds onbetrouwbaarder en weigert zich met hem te verzoe nen. PASADENA (Reuter) De beweeg bare arm waarmee de Viking I woensdag op Mars een schepje woes tijnzand moet pakken voor nader onderzoek, werkt weer. Na speciale manoeuvres gisteren bleek de arm. die op de laatste tien centimeter vastgezeten had, weer volledig te kunnen worden ingetrokken. Die be weging is noodzakelijk om het bo demmonster in de onderzoekappara- tuur te brengen. Men hoopt de tien centimeter lange borgpen die voor de storing ver antwoordelijk moet zijn geweest, op een foto van de grond naast de Vi king te kunnen zien liggen. In ieder geval is het door de vertraagde lan ding toch al beperkte tijdschema voor het onderzoek met de Viking I nu niet meer in gevaar. De haast zit hem in de omstandig heid dat de Viking 2 ook met rasse schreden Mars nadert. En men heeft om budgettaire redenen afgezien van de mogelijkheid om met beide ondereoektoestellen tegelijk te wer ken. Voor het einde van het jaar moet het hele project in hoofdzaak zijn afgerond. Dan verdwijnt Mars. van ons uit gezien, achter de zon. waardoor radiocontact onmogelijk wordt. DAMASCUS (AP) Het bureau voor de Arabische boycot heeft za terdag gewaarschuwd dat westerse oliemaatschappijen gedwongen zul len worden hun activiteiten in de gehele Arabische wereld te staken als zij Israël helpen bij het zoeken naar olie in de Sinaïwoestijn. In een verklaring die in Damascus werd gepubliceerd door de commis saris-generaal van het bureau, Mo- hamed Mahgoeb, werd gezegd dat Israël onderhandelingen voert met zekere oliemaatschappijen over de exploratierechten in het zuiden van de Sinaï. Mahgoeb wilde de namen van de betrokken maatschappijen niet be kend maken. CAIRO, BEIROET (Reuter, UPI, AP) Nadat het 53-ste be stand in Libanon gisterochtend werd geschonden doordat falan- gistische eenheden in Beiroet met mortieren schoten op soldaten van de vredesmacht van de Arabische Liga, heeft de Liga een aantal van zijn leden opgeroepen de Arabische vredesmacht te komen versterken. De waarnemende secretaris generaal van de Liga. Sayed Nofal. verklaarde dat hij boodschappen had gestuurd aan de regeringen van de Unie van Arabische Emiraten, Bahrein, Tunesië. Oman, Algerije. Koeweit en Marokko om te vragen zoveel mogelijk troepen te sturen. De Arabische vredesmacht in Liba non werd op 10 juni in het leven geroepen tijdens een spoedvergade ring van de ministers van buiten landse zaken van de Arabische Liga. Tot dusver zijn er echter in Lib&non alleen maar Soedanese en Saoedi- Arabische eenheden aangekomen. Libië heeft wel een aantal officieren maar geen manschappen gestuurd. Nofal zei dat uitbreiding van de vre desmacht nodig was geworden nadat de strijdende partijen in Libanon het zaterdagavond eens waren geworden over een staakt-het-vuren. Volgens Nofal heeft Koeweit aangeboden vliegtuigen ter beschikking te stel len om de troepen naar Libanon te brengen als het vliegveld van Bei roet weer wordt opengesteld. Het verzoek om meer troepen was af komstig van Hassan Sabry El Kholi, de Egyptische functionaris door wiens bemiddeling het inmiddels al weer geschonden staakt-het-vuren tot stand kwam. Palestijns kamp Het bestand, dat gisterochtend zes uur van kracht werd. werd een uur later al geschonden toen christelijke milities het vuur openden op solda ten van de Arabische vredesmacht die, op grond van het bestandsak koord, de buffetzone tussen de strij dende partijen in Beiroet wilden uitbreiden. Verscheidene Saoedi- Arabische militairen werden hierbij gewond. Ook zetten de rechtse krachten hun aanvallen op het Pa lestijnse kamp Tel Al-Zaatar voort. Van Palestijnse zijde werd verklaard dat de beschietingen van het kamp de redding bemoeilijkten van de on geveer 500 mensen, onder wie veel vrouwen en kinderen, die ingesloten zijn in een grote bovengrondse schuilplaats in het kamp. Deze schuilplaats bezweek zaterdag onder het hevige granaatvuur van de rechtse troepen en Jassir Arafat, de leider van de Palestijnse verzetsor ganisatie PLO, liet toen weten dat alle 500 mensen waren omgekomen. Een later door de Palestijnen ver strekte lezing, zei dat veel van de mensen in de ingestorte schuilplaats nog in leven zijn, maar zichzelf niet kunnen bevrijden uit het puin. Een rechtse leider verklaarde giste ren dat de Palestijnse verdedigers van het kamp zich zullen moeten overgeven voordat er sprake kan zijn van evacuatie van de gewonden. In het zondagochtend geschonden bestand was overeengekomen dat er in Beiroet een bufferzone, bemand door de Arabische vredesmacht, tus sen de strijdende partijen zou ko men. waardoor vrij verkeer mogelijk moest worden tussen de sectoren oost (reehts-christelijk) en west (moslim-links). Verder zou het vlieg veld van Beiroet heropend dienen te worden, alle barricades opgeruimd cn een politieke dialoog tussen de partijen geopend moeten worden om een algehele regeling voor de crisis in Libanon te zoeken. Het bestand had als basis de naleving van de akkoor den van Caïro (1969) en Melkart (1973). waarbij de Palestijnse aanwe zigheid in Libanon is geregeld. Evacuatie Morgen zal de laatste georganiseerde evacuatie van Amerikaanse burgers uit Libanon over zee plaatsvinden. Dit heeft het Witte Huis zaterdag bekendgemaakt. Ook mensen van een andere nationaliteit mogen mee. Plannen voor evacuatie over land zijn verworpen omdat de veiligheid van de konvooien niet kan worden gewaarborgd. Ongeveer 200 mensen hebben zich voor de evacuatie aan gemeld. Het Amerikaanse ambassa depersoneel wordt teruggebracht van 43 tot 15 man. De tot de nu oppositionele Unie van voor Griekenland voorstelde omda ®EZ?S)r Bert V3n Panhuis het Democratisch Centrum behoren- het nog niet rijp werd geacht voo ar Bert van Panhuis Èuropese Gemeenschap begint morgen formeel de onderhan- ngen met Griekenland, die over enkele jaren moeten leiden [de toetreding van Athene tot de rijen van de EG. Grieken- zal dan het tiende lid van de gemeenschap worden. De 'erhandelingen worden met belangstelling maar ook bezorgd- tegemoet gezien omdat zowel in Brussel als in sommige ;aten de mening heeft postgevat dat de Grieken te hard van el lopen in hun verlangen lid van de EG te worden. -\ ie heeft sinds 15 jaar een relatie de gemeenschap. Op 9 juli 1961 tussen de Europese Econo me Gemeenschap en Grieken- een associatie-overeenkomst x)ten, die op 1 november in wer- trad en voorzag in de mogelij k- van een latere toetreding van de ten tot de EG. Na de -|sgreep op 21 april 1967 werd de 'iatie „bevroren", waarbij de be- V\^gen van de overeenkomst wer- toegepast voor zover zij nauw- «g omschreven verplichtingen itten. het omverwerpen van het kolo- •ewind op 24 juli 1974 kon de ■enkomst van Athene weer op komen. Vorig jaar zomer, op 12 deed de Griekse regering een "iel verzoek tot de EG te mogen toetreden. Op verzoek van de Raad van ministers bracht de Europese Commissie, het „dagelijks bestuur" van de gemeenschap een, nogal sceptisch advies uit over de aanvra ge. De Raad besloot op 9 februari desondanks positief over het verzoek. De Griekse regering spaart letterlijk kosten noch moeite om lid van de gemeenschap te worden. Nog geen twee maanden na het weer instellen van de parlementaire democratie waren de toenmalige minister van buitenlandse zaken van Grieken land Georges Mavros en zijn collega Yanis Pesmazogloe (financiën) al in Brussel op bezoek met de boodschap dat Griekenland snel in de ge meenschap wilde worden opge nomen. De tot de nu oppositionele Unie van het Democratisch Centrum behoren de sociaal-democraat Pesmazogloe is van mening dan de onderhandelin gen niet langer hoeven te duren dan zes maanden. De voorzitter van de gemengde parlementaire commissie EG-Griekenland acht het dan moge lijk dat de Grieken al op 1 januari 1978 lid van de gemeenschap kunnen worden en dus in de loop van dat jaar kunnen deelnemen aan de rechtstreekse verkiezingen voor het Europese Parlement. Het grootste deel van de regering van premier Constantinos Karaman- lis houdt het echter op 1 januari 1979, omdat na het afsluiten van de onderhandelingen nog enige tijd voorbij zal gaan met de procedures in de huidige Negen. Dat jaartal 1979 is velen buiten Griekenland ook al rijkelijk optimistisch en men kijkt vooral bezorgd naar de manier, waar op Athene momenteel alle waarschuwingen over tegenvallers verwerkt bij procedure-kwesties n eigen land en het aanpassen v;.n diverse aspecten van de Griekse eco nomie. Ook dit waarschuwen moet voorzichtig gebeuren want velen we ten zich waarschijnlijk nog wel de woede-uitbarstingen- In Athene te herinneren toen de Europese Com missie een ..voorportaalsituatie" voor Griekenland voorstelde omdat het nog niet rijp werd geacht voor een volledig EG-lidmaatschap. Griekenland kan alle problemen ten spijt worden gekenschetst als een enthousiast voorstander van het EG-lidmaatschap. De grote politie ke partijen, de Nieuwe Democra tische Partij van premier Karaman- lis en de Unie van het Democratisch Centrum voorop, hebben zich de af gelopen jaren sterk gemaakt voor het toetreden tot de EG. Beide par tijen hebben samen ongeveer 90 pro cent van het aantal zetels in het 300 man sterke Griekse parlement. In de verkiezingscampagnes van 1974 nam de EG een belangrijke plaats in in de verkiezingstoespraken. Ook te genstanders geven toe zelfs bij een volksstemming geen schijn van kans te hebben. Verdeeld Links in Griekenland is verdeeld over dé kwestie. Een aantal onaf hankelijke socialisten en enkele communisten zijn vóór maar met name de Moskougezinde communis ten en de Panhelleense socialis tische beweging van Andreas Pa- pandreoe verzetten zich krachtig te gen opneming van Griekenland in de EG. Papandreoe, die bulten zijn eigen beweging vooral de steun Premier Karamanlis heeft van vakbonds- en boerenorga- nisaties bij zijn bezwaren meent dat de EG niet meer is dan een „Europa van de multinationale onderne mingen". Volgens hem zullen de boeren in Griekenland het niet kunnen bol werken tegen de collega's uit de andere EG-landen. die veel meer verfijnde methodes gebruiken. Ook zou Griekenland ten prooi "vallen aan kapitaalkrachtige buitenlan ders. die binnen de kortste keren de Griekse economie zouden beheer sen. Tenslotte heeft Papandreoe ook politieke bezwaren: hij ziet de EG als een verlengstuk van de NA VO en de Verenigde Staten. Het lidmaatschap van de gemeenschap biedt naar zijn mening geen enkele garantie dat de Grieken een periode van politieke op de democratie ge stoelde stabiliteit tegemoet zou gaan. Midden-Oosten Dat laatste is één van de punten, waar hij pal tegenover de huidige regering staat. De ploeg van premier Karamanlis is van mening dat een Grieks toetreden tot de ge meenschap wel degelijk de demo cratie kan schragen. Griekenland zou uiterst rechts en uiterst links de wind uit de zeilen nemen en als „aantrekkelijke voorpost van het Europese ideaal" in het oostelijk Middellandse zeegebied kunnen fungeren, zo zei onlangs Panayotis Papaligoeras, de Griekse minister van coördinatie en planning, en hij voegde er aan toe dat Athene met z'n traditioneel goede betrekkingen met veel Arabische landen als brug- gehoofd tussen Europa en het Mid den-Oosten zou kunnen fungeren. Daarnaast is Griekenland ook be zorgd over de toekomstige ontwik kelingen in het zuidelijk deel van de Balkan, met name na de dood van de Yoegoslavische leider Tito en niet te vergeten de relatie tot aarts vijand Turkije. Griekenland denkt als lid van de gemeenschap sterker te staan tegenover de Turken In kwesties als Cyprus en het olie-plat in de Egelsche Zee. waar Ankara ook zijn deel opeist. Naast belangrijke economische be zwaren en zorgen over de ontwikke ling van de EG als politiek lichaam is de Grieks-Turkse en de Grieks- Yoegoslavische relatie die de andere EG-landen bezighoudt. Per slot van rekening wil men ook met Turkije een goede verstandhouding en hui vert men bij een nieuw Turks- Grieks conflict te worden betrok ken Nog meer vrezen de andere EG-landen voor betrokkenheid bij conflicten in het Joegoslavië na Ti to's dood. In het geval van de Griekse toetre ding tot de EG kan men zich nauwe lijks aan de indruk onttrekken dat het niet een gemeend hartelijk wel kom is geweest maar meer een bin nen laten omdat de bewoners van het Europese huis net niet meer achter de zitbank konden duiken zonder door het plotselinge bezoek te worden gezien. Met Griekenlands herhaaldelijke verwijzingen naar de verdragsregels kon zonder onfat soenlijk te worden geen „niet thuis'' meer worden gegeven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 5