Niet ongelukkig met Unctad"
eel speelse figuren van
eschilderde kunststof
inister Pronk: ,lk ben bescheidener geworden'
Noord-zuid
gesprek
vergeten
Continental Singers
weer in Nederland
Absurdi-
een
droevige
vertoning
Violoncelconcours
ter herdenking
van Pablo Casals
DAG 24 JULI 1976
BINNENLAND/KUNST
TROUW/KWARTET 9
per bus.
m-Deltawi
rdam;
juwers bij grote conferenties tussen
rijke landen verbazen zich wel eens
houding van de minister van ontwik-
unenwerking. drs. Jan Pronk. In
zeischap kan hij erg somber en zelfs
/aardigd zijn over het verloop van de
ingen en over het gebrek aan bereid-
ij de grote rijke landen iets toe te
Maar zodra er microfoons en came-
je buurt zijn spreekt de minister over
iet mislukt..enige vooruitgang ge-
.politiek proces". ..verplichting om
ïtingen aan te gaan". ..verplichting
Ier te onderhandelen".
KdagenSvaiftste kenschets gaf hij aan de VN-
ntie over handel en ontwikkeling
in de Keniase hoofdstad Nairobi.
twee maanden achter ons ligt Hoe
-minister Pronk nu tegen de Unctad
-tas één van de eerste vragen in een
k over deze conferentie en over (het
l aan» resultaten. De minister geeft
prdeel en ..wat ik nu zeg over de
1 meen ik echt, maar ik zeg erbij dat
^tuk bescheidener ben geworden ver-
door Nico Kussendrager
geleken met een aantal jaren geleden. Nu ik
in de onderhandelingen meedraai, zie ik dat
de marges kleiner zijn dan ik dacht dat ze
waren. Een aantal grootmachten stelt zich
keihard op en ik ben daarom blij dat op de
Unctad een paar stappen vooruit zijn
gedaan".
Gevraaed naar ziin oostelline in het ODen-
baar na dergelijke bijeenkomsten grijnst
de minister ,.Het heeft weinig zin om dan
alleen te zeggen: het was slecht, er is niets
uitgekomen Daarmee klets je de zaak nog
meer het slop in. Je moet wel voor zover
mogelijk de verantwoordelijkheid leggen bij
die landen die voor het falen verantwoorde
lijk zijn. Duidelijk maken dat hun
standpunt niet is vol te houden en dat ze wel
mee zullen moeten. Dat is dan een politieke
verklaring geworden die de dwarsliggende
onderhandelingspartners onder druk zet"
Moet zijn reactie op Unctad ook in dat licht
worden gezien? ..Dan heb ik het met nadruk
niet over mijn reactie op Unctad".
Het gesprek met de minister ging verder
over de mogelijkheden van een ge
meenschappelijk grondstoffenfonds dat de
ontwikkelingslanden moet verzekeren van
hogere en evenwichtiger inkomsten en dat
bovenaan de agenda van Unctad stond. Niet
over de grote schulden van de ontwikke
lingslanden. die op de Unctad de dupe leken
te zijn van het intensieve overleg over
grondstoffen. Bij een eerdere gelegenheid
(Panoramiek. 9 juni) zei Pronk daarover:
..De dupe niet. maar er was gewoon geen tijd
meer voor. Dat is jammer want er zijn lan
den die weinig profijt hebben van de
grondstoffenpolitiek en die vooral proble
men hebben met de schulden".
Ook praatten we over de verschillen tussen
de ontwikkelingslanden, die volgens één
van de adviseurs van Pronk. prof. Ferdi
nand van Dam. al lang niet meer als één
groep („de derde wereld") kunnen worden
gezien. Hij vindt zo blijkt uit een recent
artikel in Economisch-Statische berichten
(ESB) waar we binnenkort op terugkomen
dat groepen arme en rijke landen beter
per vraagstuk rond de tafel kunnen gaan
zitten (bijvoorbeeld voor voedsel en
grondstoffen), in plaats van op wereldjam
borees als de Unctad. De beleidsambtenaar
vraagt zich ook af of er op deze manier in de
toekomst nog wel plaats is voor een minister
van ontwikkelingssamenwerking. Pronk:
..Op den duur zou zo'n bewindsman er niet
meer moeten zijn omdat het ontwikkelings
beleid zonder meer deel uitmaakt van bij
voorbeeld de buitenlandse of de
landbouwpolitiek. Ik zie dat de komende
twintig, dertig jaar nog niet gebeuren Daar
om is er een minister van ontwikkelingssa
menwerking nodig om het beleid van de
verschillende ministeries op elkaar af te
stemmen". Als er weer een kabinet in deze
samenstelling komt zal daar dan ook weer
een minister van ontwikkelingssamenwer
king in zitten? „Zonder meer".
C: ..Ik sta niet te juichen over
tad in Nairobi. De rijke lan-
bben zich verplicht om verder
derhandelen over een ge-
happelijk grondstoffenfonds;
eer, maar ook niet minder. Het
»k anders kunnen lopen. Het
ogelijk geweest dat de rijke
keihard „nee" hadden ge-
Tot de laatste dag heeft dat
ezeten. De ontwikkelingslan
dden alles op de kaart van het
nschappelijk fonds gezet en
5 er niet naar uit dat dat eruit
men.
lerikaanse minister Kissinger
met zijn eigen plannen en
;igenlijk met geen woord over
men van de ontwikkelingslan-
Cn ook West-Duitsland en
Brittannië bijvoorbeeld heb-
eeds een zeer afwijzende hou-
angenomen. Uiteindelijk zijn
i een stuk over de brug geko-
1 ik weet dat ambtenaren ver
baren over concessies die hun
igen hebben gedaan. Ik heb
'merkt dat de mensen aan de
kant van de onderhande-
:el van de ontwikkelings
tevreden waren met het
,at. Er is uit Unctad-Nairobi
gekomen waar ik niet onge-
mee ben
Minister Pronk over het noord-zuidgesprek
in Parijs: ..Ik ben bang dat er te veel op de
kaart van Parijs wordt gezet, dat daar te
veel van verwacht wordt Er is een weder
zijds belang van arme en rijke landen, dat
zal ergens toe leiden, maar het zal ontzet
tend lang duren. De grote rijke landen
zullen voortdurend proberen er onderuit t£
komen Daarom zal in Parijs in december
ook niet afgelopen zi|n zoals de bedoe
ling is en ik geloof dat we het daarom
maar moeten vergeten."
Over de houding in Nederland tegenover
ontwikkelingssamenwerking: ..De uitgaven
zi|n sterk gestegen en daarom vinden som
migen dat het wel wat minder zou kunnen
Toch geloof ik dat de meerderheid er nog
steeds van overtuigd is'dat een fiks deel
van het nationaal inkomen moet worden
besteed aan armoedebestrijding buiten de
eigen grenzen
Ook ziet men dat concurrentie uit ontwikke
lingslanden hier voor een deel werkloos
heid tot gevolg heeft Dan is het een
uitdaging duidelijk te maken dat in ontwik
kelingslanden werkgelegenheid moet wor
den geschapen omdat daar de problemen
groter zijn. en in Nederland de pogingen te
verdubbelen voor gelijkheid op het terrein
van inkomen en werkgelegenheid Er mo
gen niet alleen maar groepen de dupe
worden van concurrentie uit ontwikkelings
landen
Wat het denken ook heeft veranderd is de
politisenng van de ontwikkelingssamen
werking. door Suriname. Cuba. Indonesië.
OPEC. bevrijdingsbewegingen Het is in de
politieke sfeer van keuzes maken terecht
gekomen en daarmee volwassen gewor
den Ten slotte begint duidelijk te worden
dat het niet in de eerste plaats gaat om de
verhouding tussen landen om maar om de
verhouding tussen mensen. Een noodza
kelijke voorwaarde om mensen te bereiken
is het stellen van eisen aan de ontvangen
de landen Dat wordt steeds meer aan
vaard ook in de ontwikkelingslanden, die
weten dat wij geen voorwaarden stellen die
voortkomen uit eigen belang. In de derde
wereld bestaat veel minder bezwaar tegen
een voorwaardelijk beleid dan hier vaak
gezegd word! Wel vind ik dat de ontwikke
lingslanden dan ook eisen mogen tellen
aan ons beleid bij voorbeeld tegenover
minderheden en op economisch en mone
tair gebied
Minister Pronk ten slotte over de Europese
Gemeenschap en over het Nederlandse
voorzitterschap. „Ik vind dat Nederland van
het voorzitterschap gebruik moet maken
om initiatieven te nemen We moeten ons
niet terughoudend opstellen, maar de zaak
juist verder helpen. Op het terrein van de
ontwikkelingssamenwerking hoop ik ook de
zaak aan te jagen."
Vraag: U zou komen met een memoran
dum over het ontwikkelingsbeleid van de
EG. Er wordt nu gezegd dat er binnen het
kabinet stemmen waren om dat gedurende
het voorzitterschap nog in de la te houden.
..Het kabinet heeft besloten dat het er komt.
Meer kan ik daar niet over zeggen Ik
verwacht dat het deze of de komende week
aan de EG-landen zal worden aangebo
den. Het stuk spitst zich toe op consultatie
op het terrein van het ontwikkelingsbeleid
als EG-landen van elkaar weten wat |e
doet coördinatie met elkaar praten of
je mogelijk een op elkaar afgestemd beleid
kunt voeren harmonisatie een een
duidig beleid, maar dan verplicht en
integratie overdracht aan organen van
de Gemeenschap Verschillende onderde
len van het ontwikkelingsbeleid van de EG
zitten op het ogenblik in verschillende fa
sen De bilaterale hulp (tussen landen on
derling) zit in de consultatiefase of nog niet
eens. maar het handelsbeleid bij voorbeeld
zit in de laatste fase. die van integratie Wat
je zou moeten proberen is ieder onderwerp
één fase verder te helpen."
J\V: Toch hebben de rijke landen
niet in principe ,,ja" gezegd te-
et gemeenschappelijk grondstof-
ïds. Ze hebben zich alleen in
ren woorden verplicht ver-
onderhandelcn. Nogal vrij-
id vergeleken bij uw
lets van de zevende speciale
van de VN in september: een
hting om verplichtingen aan
in.
„Een aanvaarding van het ge
meenschappelijk fonds is inderdaad
niet gelukt. Maar ik geloof dat die
verplichting om erover te onderhan
delen hard is. Niemand kan zich ver
oorloven die onderhandelingen te la
ten mislukken, hoe vrijblijvend ze
nu ook lijken. Dat grond ik op het
verloop van het geheel van onder
handelingen tussen arme en rijke
landen de afgelopen twee jaar
iedere keer een stap verder op
uitlatingen van de kant van de West
duitsers en de Amerikanen en op het
eigenbelang van de rijke landen om
onevenwichtigheid op bij voorbeeld
grondstoffen- en politiek gebied te
voorkomen
Als dat eigenbelang van de rijke
landen inderdaad bestaat, waarom
duurt het dan zo lang voordat er échte
resultaten komen? Willen de rijke
landen nog wel resultaat?
„Bij de rijke landen bestaat niet de
bereidheid om op korte termijn tot
resultaten te komen. De mentaliteit
van de machthebbers in de meeste
rijke landen is niet veranderd. Als ze
zich er onderuit kunnen draaien zul
len ze dat zeker doen. De Amerika
nen. Britten en Westduitsers zijn ze
ker niet liever geworden voor de ont
wikkelingslanden dan ze vroeger wa
ren. eigenbelang van de rijke landen
hoeft niet te betekenen dat ze mor
gen ineens in paniek iets weggeven.
Maar het betekent wel dat ze het
overleg gaande willen houden en dat
ze niet uit zijn op een conflict. Op
een bepaald moment zullen ze dan
concessies moeten doen en moet er
iets uitkomen. Die wetenschap is
niet veel. maar het is wel wat."
Komt het uitblijven van het conflict
ook niet door de houding van de ont
wikkelingslanden. Hun eenheid en
daarmee hun kracht om te onderhan
delen taant.
..Ik heb geen echte verdeeldheid aan
de kant van de ontwikkelingslanden
in Nairobi gezien. Ik heb wel ge
merkt dat het moeilijk was met 110
landen steeds eenzelfde standpunt
in te nemen. Ik vind dat ze deson
danks toch voortdurend de Juiste
opstelling hebben gekozen, gegeven
dat een confrontatiepolitiek op het
ogenblik tot niets leidt.
Als dat alternatief afwezig is moeten
ook de ontwikkelingslanden als
groep onderhandelen binnen bepaal
de grenzen
„Ik geloof dat er inderdaad geen
alternatief is voor de ontwikkelings
landen. Ik wilde dat het er wel was
en dat confrontatie en polarisatie
voor hen middelen waren om verlan
gens ingewilligd te krijgen. De ont
wikkelingslanden hebben wel
machtsmiddelen maar niet zodanig
dat ze het alleen kunnen. Ik geloof
wel in producentenkartels (als bij
voorbeeld dat van de olielanden;
red.» maar het is een beperkt middel
omdat er weinig grondstoffen zijn
die zich daarvoor lenen."
Er wordt wel gezegd dat een ge
meenschappelijk fonds zou werken in
het voordeel van de rijke landen.
Vooral grondstoffenproducenten als
Minister Jan Pronk
Canada en de Sowjet-Unie zouden
ervan profiteren.
„Dat is het nieuwste argument van
een aantal rijke landen om zich on
der een gemeenschappelijk fonds uit
te werken en de zaak weer op de
lange baan te schuiven. Tijdens de
Unctad is de aandacht te veel geval
len op het gemeenschappelijk fonds
als zodanig. Wat voorop moet staan
is een samenhangend grondstoffen-
beleid, niet alleen voor meerdere
grondstoffen, maar ook met meerde
re instrumenten. Het moet niet al
leen gericht zijn op prijsafspraken
en voorraadvorming. maar ook op
kwaliteitsverbetering, onderzoek,
grotere verscheidenheid in economi
eën van ontwikkelingslanden zodat
ze niet van één produkt afhankelijk
zijn.
Alles wat daar onder valt moet be
taald worden en daarvoor heb je een
gemeenschappelijk fonds nodig. En
of daar rijke grondstoffenlanden van
profiteren hangt helemaal af van hoe
je aanpakt. Maar zelfs al zou het
alleen maar voorraadvorming zijn.
dan is het nog niet zo dat alleen
maar rijke landen ervan profiteren.
Ook aardnoten en thee vallen er bij
voorbeeld onder en die komen niet
uit Beieren. Bovendien is het niet erg
dat een aantal geïndustrialiseerde
landen die grondstoffen produceren
van zo'n fonds meer profiteren. Het
gaat niet alleen om het oplossen van
de problemen van de ontwikkelings
landen maar ook om het oplossen
van wereldwijde economische
vraagstukken en daar is het ge
meenschappelijk fonds een instru
ment voor."
Terug naar de verschillen tussen de
ontwikkelingslanden. Je kunt zeker
drie groepen onderscheiden: traditio
neel arme landen (Sahel-landen), ont
wikkelingslanden die op eigen benen
kunnen staan (Brazilië, Marokko) en
een tussengroep die nog arm is maar
steeds hechtere banden krijgt met de
rijke landen.
„Ja. en dat betekent een verscheiden
ontwikkelingsbeleid, gericht op con-
centratielanden. op speciale groepen
van ontwikkelingslanden met aparte
problemen Dat betekent ook ver
scheidenheid op het terrein van han
dels- en monetaire politiek. Met glo
bale maatregelen die ten goede ko
men aan alle 110 kom je er niet want
dat zou onherroepelijk betekenen
dat die maatregelen ten goede ko
men aan de rijkste ontwikkelings
landen. in plaats van aan de armste
Maar dan wel bipnen een beleid te
genover de derde wereld als geheel.
Als je uit de verschillen de slotsom
trekt dat er niet meer één globaal
beleid gevoerd moet worden tegeno
ver de ontwikkelingslanden ben Jc
op de verkeerde weg. Je zet dan het
hele begrip „nieuwe economische or
de" overboord en negeert de wensen
van de ontwikkelingslanden zelf De
derde wereld vormt een politieke
eenheid waar je niet om heen kunt."
AMSTERDAM De Amerikaanse zanggroep ..The Continental
Singers" gaat weer op tournee door Nederland. Het is voor de
achtste keer dat deze groep met eigen orkest naar Europa komt.
Voor de tournee wordt de groep in
kleinere afdelingen gesplitst die af
zonderlijke concerten geven. Een ge
zamenlijk slotconcert wordt ter af
sluiting op 5 augustus in De Doelen
in Rotterdam gegeven.
De Continental Singers werd in 1963
opgericht door Cam Floria die nog
steeds de leider van de organisatie is.
Opzet is op zo professioneel mogelij
ke wijze ..populaire muziek
dienstbaar te maken aan evange
lische communicatie" vooral met
jonge mensen. In de loop der jaren
groeide de organisatie uit van één
koor en orkest tot negen van derge
lijke gezelschappen. Iedere groep
reist door een deel van de V S of van
de rest van de wereld Het lijkt een
beetje op de Wiener Sëngerknaben
en ..Holiday on Ice" die op deze
manier ook een lucratieve show heb
ben opgebouwd
In 1972, 1973 en 1974 hadden de
Continental Singers groot succes
met hun musicals ireli-musicals npe
men ze die» onder de titels „lts get
ting late", „The Apostle" en „Share".
Met hun zogeheten reli-concerten
hebben ze ook geweldig succes. Ze
begonnen met 9000 bezoekers in
1969, en dat liep op tot 53.000 in 1975.
De zangers en instrumentalisten zijn
allen studenten van omstreeks twin
tig jaar Het repertoire bestaat uit
gospels en spirituals en arrangemen
ten van andere geestelijke liederen.
Elementen van soul- en popmuziek
zijn in hun liederen verwerkt
De Nederlandse tournee, die op 31
juli in Aalsmeer begint en die van 1
tot 6 augustus in Amsterdam. Sas-
senheim, Baarns. Alphen. Roosen
daal. Voorburg. Emmen. Drachten.
Varsseveld. Driebergen Venlo. Hel
mond. Ermelo en Arnhem komt.
wordt door vier groepen verzorgd die
daarbij ook nog in Duitslapd Polen,
Engeland. België en Zwitserland
optreden
RIO DE JANEIRO Ter herden
king van de honderdste geboortedar
van de grote cellist Pablo Casals zal
in Rio de Janeiro van 16 tot 25 no
vember een internationaal concours
voor violoncel worden gehouden
Het festival Villa-Lobos dat elk jaar
in Brazilië wordt georganiseerd zal
ditmaal geheel gewijd zijn aan dit
violoncel-concours
De deelnemers moeten uitsluitend
werken van Brazillës meest vermaar
de componist Heitor Villa-Lobos en
van andere Braziliaanse componis
ten spelen.
Er is geen leeftijdsgrens en er wor
den drie geldprijzen (van 3.000 tot
1.000 Amerikaanse dollars) ter be
schikking gesteld. Aanmeldingen
kunnen tot 31 oktober worden inge
bonden aan het Museum Villa-Lobos.
Departamento de Assuntos Cultu-
rais Palacie da Cultura. Rua da
Imprensa 16 - 9 andar, sala 913. Rio
de Janeiro. Verdere inlichtingen ver
strekt de ambassade van Brazilië in
Den Haag
u d
door Ber Huising
AMSTERDAM In Amsterdams
Frascati zagen wij donderdagavond
de eerste voorstelling van AbsurDi-
ties. een Amerikaanse „vaudeville
musical", een ouderwets amusement
met liedjes, dansjes, sketches, kos
tuums. dat best eens aardig zou kun
nen zijn voor een keer.
Het is hier opgezet en ingestudeerd,
en de vraag was: zijn er in Amster
dam dan genoeg Amerikanen die dat
kunnen? Nou nee. die waren er niet.
Van de acht op het toneel, de compo
nist en schrijver, de algemene regis
seur en zijn twee assistenten, en de
technici, staat in het programma wel
vermeld waar zij in de VS allemaal
aan hebben meegedaan, maar niet
duidelijk als wat. En op theater-
gebied zijn de Verenigde Staten,
buiten wat grote steden om, een pro
vinciaal werelddeel, waar het toneel
gewoonlijk is overgeleverd aan stu
denten en scholieren.
In Frascati leek het op een school
voorstelling. Maar dan zonder trotse
ouders, tantes en andere kennissen.
Er was er niet een die echt zingen
kon. laat staan een liedje over het
voetlicht brengen. Het gehuppel
werd geen dansen. Komisch was er
niets of niemand. Teksten en muziek
zijn onbetekenend. En toch hadden
de medewerkers nog een houding
van: nu zullen wij eens laten zien hoe
Amerikanen dat doen
En als ik dan. ondanks alle moeite en
pretenties, niet vermaakt word.
word ik hoe langer hoe droeviger
Tegen mijn gewoonte in ben ik in de
pauze maar weggegaan, overtuigd
dat zij het ook daarna niet beter
zouden kunnen
bij ,,De schaatsenrijdster" van Niki de Saint Phalle op de tentoonstelling in Boymans te
Weer twee nieuwe tentoonstellingen in het Museum Boymans-Van Beuningen:
sculpturen, modellen en maquettes in beschilderd polyester van Niki de Saint-Phalle en
tekeningen en zeefdrukken van de in Parijs wonende Belgische kunstenaar Folon.
lem en Knokke) waarvan de ten
toonstelling in maquettes en model
len een overzicht geeft. Ook worden
er grote en kleine beelden, een reliëf
en een wandkleed getoond, allemaal
uit de laatste tien jaar.
Als catalogus heeft Niki een uitklap
baar fotoboekje met door haar zelf
geschreven teksten gemaakt, ook de
affiche ontwierp ze zelf
Dan Folon zijn droombeelden, die
vaak de mens. de stad en het ver
dwijnende landschap als thema heb
ben. zijn vooral bekend geworden
door ae vele omslagen en illustraties
die hij maakte voor bladen als Time.
Fortune. The New Yorker, L'Express
en Le Nouvel Observateur.
Folon is een zeer kritisch, maar al
tijd ook humoristisch en relative
rend beschouwer van de maat
schappij
Er is een catalogus met vele kleuraf
beeldingen en uitvoerige teksten
waaronder een interview met de
kunstenaar Beide exposities zullen
tot 6 september duren
bekend door haar „schiet-
witte gipsen objecten die
Door er op te schieten
n te verf te stromen en werd er
fleurig toevalspatroon gevormd,
na veroverden haar Nana's. vro-
bont beschilderde weelderige
wenfiguren in allerlei materia-
en afmetingen in de wereld. In
werd haar eerste reuzen ge
ks- en speel-Nana in Stockholm
luwd
latste jaren legt Niki zich vooral
op de speelsculpturen (Jeruza-
