Nederlands oudste tol 325 jaar
„Zuidhollandse
moeten blijven
Waarden
bestaan"
Gebouw Koningskerk
Leiden blijft bestaan
Strand en
baren veel
groen
zorgen
Publiek kan meedansen
op volksdansfestival
Overeenstemming over verkoop
„Demonstra-
tiestad"
nummer één in
ons land: Den Haag
Meer passagiers bij NZH door overname
FR
10 c H
io c :gj&
10r.'-t*
m&Kuut,c, AtflPSGHOVWlRtJ IV-
;'ure jrwHlVSIj *'i PRMWtMM
yir koolL.TZI EU w3i
Huize Angela
sloop bedreigd
Botulisme
ontdekt in
Voorschoteif
Wrak van Urk<
kotter gevondeu*
DO WOERD AG 15 JUU 1976
TROUW/KWA
ie reci
k\
da£
van li
toern
p kon
Een E
moge
tiem:
Van een onzer verslaggevers
LEIDEN Het college van kerkvoogden van de hervormde
gemeente te Leiden heeft gisteravond laat besloten, de Konings
kerk aan de Willem de Zwijgerlaan te verkopen. Zeker is dat het
gebouw blijft bestaan, maar het zal niet meer als kerkruimte
fungeren.
Secretaris J. de Bruin van het col
lege van kerkvoogden, die nog geen
concrete inlichtingen kon geven over
de bestemming van de Koningskerk,
zal „zeer binnenkort" bekend maken
wie de koper is. Desgevraagd zei hij,
dat de gemeente Leiden in elk geval
de koper niet is. Hij ontkende dat de
bestemming van het gebouw in de
sfeer van een supermarkt of groot
handel zou liggen. „We kunnen in dit
stadium niet meer mededelen, want
ons college moet nog over enkele
gegevens beschikken," aldus de heer
de Bruin.
Na de sluiting van de kerk zal de
wijkgemeente Koningskerk worden
ingedeeld bij de Marekerk, het ker
kelijk centrum van de Molenwijk.
Afgestoten
Een Roemeen kan rare bokkcsprongen maken wanneer hij aan
het dansen is.
De wijkgemeente Koningskerk heeft
al ruim één jaar geen vaste predi
kant meer De kerk wordt door her
vormd Leiden afgestoten wegens het
afnemende bezoek aan de ere
diensten en de nogal excentrische
ligging. Het gebouw is veertien jaar
oud. Na de Oosterkerk en de Pie
terskerk verliest hervormd Leiden
met de Koningskerk zijn derde
kerkgebuw.
DEN HAAG Den Haag is in ons
land de stad waar verreweg de mees
te demonstraties gehouden worden.
Een keur van actievoerders heeft
zich de afgelopen twaalf jaar (de
eerste geregistreerde demonstratie
was in 1964) naar de residentie bege
ven om hun ontevredenheid over
het een of ander kenbaar te maken.
Ongeveer de helft van de demon
straties had het Binnenhof als
einddoel: op sommige dagen was
het „regeringsplein" wel door drie of'
vier demonstrerende actie-groepen
bezet. De andere demonstranten
hadden voor het merendeel de mi
nisteries of de ambassades tot doel.
Het topjaar in de Haagse demon
stratiegeschiedenis was 1975. Toen
was er honderd keer een demonstra
tie in de residentie. Het ziet er niet
naar uit dat dit jaar een record op
gaat leveren: tot nu toe hebben 38
actiegroepen in Den Haag hun grie
ven laten horen.
LEIDEN Op 6. 7 en 8 augustus
a s organiseren de Nederlandse
Volksdansvereniging (NEVOi, de
gemeente Leiden en de VVV-
Leiden voor de tiende keer een
Internationaal Volksdansfes
tival.
Dit evenement zal opnieuw
plaats hebben in de Groen-
oordhal. die daar met zijn 3000
zitplaatsen uitermate geschikt
voor is Het publiek hoeft echter
niet alleen passief toe te kijken,
maar mag ook meedansen. Ver
scheidene buitenlandse danslei-
ders zullen instructie geven.
Er treden zeven buitenlandse
dansgroepen op, t.w. „The Haifa
Municipality Folk Dancing
Group" uit Israël. „Lykeion Elle-
nidon Tripoleos" uit Grieken
land. ,£eminicul" uit Roemenië,
„Abrasevic" uit Joegoslavië.
..Andra Mari" uif Spanje, „The
Byrne Group of Irish Dancers"
uit Ierland en het „Oekrafns
Folkloristisch Dansensemble
Wesselka" uit de Sowjet-Unie
Nederland wordt vertegenwoor
digd door „Achalay", „Nitsanim"
en Ralda
Elke dag vindt er een officieel
optreden van alle buitenlandse
groepen en van één der Neder
landse demonstratiegroepen
plaats. Behalve kijken en. mee
dansen kan men rondlopen op
een grote folkloristische markt,
waarop men van alles te weten
kan komen over de volkskunst
van de deelnemende landen. Bo
vendien wordt er tijdens het festi
val aandacht besteed aan
volkszang, mime en handvaar
digheid.
De prijs van een passe-partout,
dat alle drie dagen geldig is, be
draagt 50.- (cjp-prijs: f 45,-). Er
zijn ook losse kaarten voor één
dag of één voorstelling verkrijg
baar. Daarenboven werden er
toegangsbewijzen in omloop ge
bracht. die tevens recht geven op
ovèrnachlingen en maaltijden.
Nadere informatie kan men ver
krijgen bij de NEVO te Rotter
dam (tel. 010-246383). de VVV te
Leiden en het Stadhuis van Lei
den (kamer 346).
DEN HAAG Honderden malen heeft de strandbrigade van de
Haagse politie tijdens de afgelopen „tropische" weken eerste
hulp verleend aan de zonnende strandgangers. Vooral snijwon-
den, maar ook kwallebeten, brandwonden en een enkele zonne
steek waren de probleempjes waarvoor de 34 strandbrigades
kwamen te staan.
Tientallen malen per dag wist de
strandpolitie zoekgeraakte kinderen
weer te verenigen met hun ouders of
begeleiders. „We zijn er met geen een
blijven zitten," aldus de voorlichter
van de Haagse politie.
Het tot 500 meter uitgebreide naakt
strand in Scheveningen was ver
scheidene dagen zo vol. dat sommige
naaktrecreanten een toevlucht zoch
ten op het „textielstrand". Twee
mensen kregen hiervoor een bekeu
ring.
Ondanks de lokale regenbuien van
gisteren heeft de Haagse Plantsoe
nen Dienst nog veel zorgen over het
vele groen in de stad. Tankwagens
van de brandweer, de gemeentereini
ging en de plantsoenendienst trek
ken langs lanen en parken om vooral
de jonge aanplant een slok water te
geven. Als de bomen in het trottoir
staan, betekent dat veel werk omdat
eerst de stoeptegels gelicht moeten
worden. Zorgenkinderen zijn ook de
eeuwenoude kastanjes aan het Plein
1813. die een paar maal per week
water uit de tankwagen krijgen.
Al zou het nu een paar dagen flink
gaan regenen, dan is de schade aan
het Haagse groen zeker 70 procent
hoger dan in vorige zomers.
van
de An
i
e) bl<
kalme
In de drie Waarden zijn totaal nog dertien eendenkooien. Vier daarvan bevinden zich in de Krimpenerwaar
de Alblasserwaard en drie in de Vijfherenlanden. De eendenkooien zijn ondermeer van belang voor het
de eenden en fungeren tevens als broedcentra.
LIG AT
VATSLï
neder:
door Teun Lagas
DEN HAAG De Waarden in Zuid-Holland vormen, ook in internationaal opzicht, tus k
verstedelijkte gebieden in het westen van Nederland, een groene buffer met een bijzondei
natuurwetenschappelijke betekenis. Er moet dan ook met de grootst mogelijke inzet ges
worden naar het behoud van de Krimpenerwaard, de Alblasserwaard en de Vijfherenla
Dat is de belangrijkste conclusie van stichting was tevens de eerste gesub- gewezen op het dreigende
het boek „Waarden van Zuid- sidiëerde inspraakgroep van de pro- van de dijkverzwaring. Tall
Holland", dat werd uitgegeven ter vincie.
gelegenheid van het veertigjarig be
staan van de stichting „Het Zuid- Ontcfaan
Hollands Landschap". Overigens w,,iaifla11
vierde deze stichting reeds in 1974
haar jubileum, maar de uitgave van Het boek behandelt het ontstaan
het bijzonder fraai uitgevoerde boek van de Waarden, geeft een nauw-
liet een jaar op zich wachten. keurige beschrijving van de flora en
fauna, beschouwde verschillende
De stichting ontstond als een actie- functies van de groengebieden en
groep uit de burgerij en ontwikkelde geeft haar visie op de toekomst,
zich langzamerhand als terreinbe- Over die toekomst zegt het boek
heerster van een aantal natuurgebie- onder meer, dat de Waarden niet te
den in onze provincie. Daaronder veel recreatie kunnen verdragen,
behoren onder meer het landgoed Om de recreatie, uit met name Rot-
Staelduyn bij 's-Gravenzande en een terdam, op te vangen moet er daar-
groot duinterrein op Voorne. Naast om *n het westen van het groene
het beheren van deze gebieden advi- hart, dus dicht bij de Maasstad, een
seert „Het Zuid-Hollands recreatie-opvanggebied gereali-
Landschap" de provincie, gemeen- seerd worden,
ten en andere instellingen over
streek- en bestemmingsplannen, In bof hoofdstuk over de grote ver
waarbij waardevolle natuurgebieden scheidenheid van monumenten,
in het gedrang dreigen te komen. De die de Waarden kenmerkt, wordt
numentale panden, die
rivierdijken aanleunen, zuil
de dijkverzwaring moeten
En niet alleen afzonderlijke
rijen worden aangetast, oo
en dorpsgezichten kunnen
ze maatregel ten zeerste v
worden. Een andere aanti
de „horizonvervuiling" do<
rukkende stedenbouw en in
Met name is dat het geval
zuidrand van de Alblasse
Ook ruilverkavelingen d t
Waarden een deel van haai»,
teristieke landschapselef*
verliezen.
Hei bock „Waardeij
Holland" is verkrui
storting van 35,- 01
ning 616214 Ln.v.V
Zuid-Hollands Lani
Rotterdam.
DEN HAAG De stijging van het
aantal passagiers met 0,8 procent in
1975 is gunstig beïnvloed door de
overname (eind 1974) van het traject
Den Haag (Turfmarkt)-naar Voor
burg ('t Loo) van HTM-lijn 25.
door Leen Post
E
8
T uKrocHtP
fiooe
ti -» w
-KCRAAVl
TP\
i -Jaaqc
ËfmêtTAlEN ot BnunctKmrtes
f* n T"'r*.
NIEUWERBRUG AAN DE
RIJN In het vriendelijke
dorpje Nieuwerbrug ligt een
opmerkelijk stukje historische
grond. Midden in het plaatsje
staat nog een echte, eeuwenou
de tol. De oudste tol, die in
Nederland nog volledig in be
drijf is. Aan het einde van deze
maand jubileert de tolbrug.
Dan is deze in Nieuwerbrug
precies 325 jaar oud. Ter gele
genheid daarvan wordt het
plaatsje omgetoverd tot een
historisch dorpje van vele eeu
wen terug.
Als het door de jaren heen krom
getrokken bord vlak voor de tol kon
spreken, dan zou dat bord heel wat
te verhalen hebben. Verhalen over
die oude tijd, waarbij het voorname
lijk paarden, koeien en schapen wa
ren die over de tol gezet werden.
Vandaar ook de boeiende prijzenlijst
op het bord, dat de huidige wegge
bruiker een glimlach om de mond
doet spelen, en even terug doet ver
langen naar die tijd waarin rust en
romantiek de belangrijkste pijlers
voor de gemoedelijke samenleving
van die dagen vormden.
Chais
Voor een kar of een chais", zoals dat
zo mooi op het bord prijkt, moest
vijf cent betaald worden en voor een
os of een koe werd anderhalve cent
betaald. Voor een los paard werd 27-
cent in rekening gebracht. Hoe
vreemd het ook mag klinken; ook
vandaag aan de dag moet men nog
steeds voor de tol betalen. Voor een
auto moet men veertig cent dokken
en wil men met een schip passeren
dan moet men een gulden betalen.
Ambt
Daarbij ls niet de grootte van het
schip of de auto van belang, maar de
weggebruiker betaalt voor het
draaien van de brug. Even roman
tisch als de tol zelf vormt de naam
van de man, die de tol heft en nog
steeds „tolgaarder" heet. In die drie
eeuwen heeft de tol van Nieu
werbrug heel wat tolgaarders
gekend.
Voor dit ambt blijkt nog altijd een
grote belangstelling te bestaan. De
tolgaarders zelf blijken een goeie
boterham verdiend te hebben. De
laatste tolgaarder, Kick Domburg
heeft zelfs 76 jaar lang dag en nacht
dit werk gedaan. Sinds 1971 heft W.
Winkelman de tol. Ook de werktij
den zijn heel wat veranderd. Nu
kent men alleen de diensten, die van
half zes 's morgens tot half elf 's
avonds lopen. De tolgaarder pacht
de tol van de gemeente.
Festiviteiten
Ter gelegenheid van het 325-jarig
bestaan van de tol zal de burgerij
van het 1800 inwoners tellende dorp
in de feestweek van 30 juli tot 7
augustus in historische kledij lopen.
Verder staan er tal van festiviteiten,
zoals een allegorische optocht, een
braderie en een motorcross op het
programma. Maar na deze drukke
dagen keert de rust in Nieuwerbrug
terug en zal de tol er weer als een
brokje romantiek in het jachtige
verkeer bij liggen.
DEN HAAG De Stichl
centrum Den Haag „Paard
je" heeft in een brief aan d< 3
teraad haar verontrusting i^b
ken over een plan van
volkshuisvesting het 1
Huize Aangela aan de La
tenmarkt te slopen. B. en D
het gebouw aanvankelijk v|i
renhuisvesting bestemd,
leiding van dit protest,
raadslid Verduyn Lunèl (P:1
ren in de vergadering van
missie voor stadsontwikke 1
de mogelijke sloop van
Wethouder Hardon kon er
zeggen, maar zal met zij
Van Hagen (volkshuisvest
leg plegen.
VOORSCHOTEN In de 4
gedeelte van de vroegere K v
achter de woningen aan
seweg Noord 388A t/m 42'%
het Centraal Diergeneeskif'
stituut in Rotterdam een f
botulisme geconstateerd. Btë
is een vorm van voedselvei
Weliswaar betreft het geco7
de geval van botulisme het
C. een type waarvoor de n
welijks gevoelig is. Toch
met nadruk op gewezen, da !6,4
uitgesloten is, dat er ook an 6
de mens niet ongevaarlijl1
voorkomen. Uiterste voorzii
is daarom geboden. In verl v»
het optreden van deze zie
gemeente Voorschoten wor
nadruk op gewezen dode ee:6
met de blote hand op te
daar besmetting via de hui b
deze beschadigd is (wond,
kan plaatsvinden. B. en W
er bij de Voorschotense bev
aan gesignaleerde dode wa fi_
te melden bij de dienst i"
Werken (01717 2141tst. 8
bij de Rijkspolitie (01717
uitbreiding van deze ziekte
gaan. Tevens wordt er
waarschuwd de watervogefc-ea 43
voederen om te voorkomen j^1'8
vogels worden aangetrökki -m 4%
'4 Va
-V-85
92 4ft
..Voor een os. koe of ander hoorn beest" anderhalve cent vermeldt het verweerde bord vlak voorde
.tól'.pat is dan nog eeji halve cént méér dan voor een schaap of varken betaald behoefde te worden.
Helemaal voor niéts mogen de inwoners van Nieuwerbrug over de tol tenminste mits duidelijk de
letter N op hun vervoermiddel zichtbaar is.
In Nieuwerbrug aan de Rijn, gelegen tussen Bodegraven en Woerden, is de klok voor enige dagen
teruggezet. Het dorpje ademt de sfeer van lang vervlogen tijden. Gestoken in historische kledij
kuieren de dorpelingen over de oudste tol van Nederland.
DEN HAAG Duikers va
nenjager Veere en het duil
Roermond van de Koninkl
ne hebben gisteren in
bocht het wrak van de UK
den. Dit Urker visserssc! j,
sinds 15 maart vermist. Eef-M
den twee stoffelijke ovei
van opvarenden van de
borgen.
v*
a 194-3
«li
52 4 y«
!n 52 4^
•521 4'i
