;rontwaardiging over
ecutie van huurlingen
jjd dwingt tot beslissing over
keiverdeling Europees-Parlement
Economie Peru zet
Morales voor 't blok
nessy kreeg geen
luitsel van Amin
ola negeerde verzoeken om clementie
Pentagon's
crisiscentrum
cier in Rome vermoord
(Jommunist in lidlik- J(Swer voorzitïe^
fiverleg regeringsleiders in teken van instellingen
Staatsgreep in Peru mislukt
Militairen zijn verdeeld
SPI
JULI 1976
BUITENLAND
TROUW/KWARTET 5
[)A (Reuter. UPI. AP, AFP) De regeringen van de Verenigde Staten en Groot-Brittannië
geschokt" over de terechtstelling van de vier huurlingen, die door een tribunaal ter dood
iroordeeld.
m^l. de 34-jarige Amerikaan
«arhart en de Britten Cos-
iou (25 jaar en beter be-
Lkolonel Callan"), Andrew
j((23) en John Derek Barker
taterdagochtend door een
>n geëxecuteerd. De Ango-
lent Neto had vrijdag de
t e&ssen bekrachtigd,
uw
;ft de vele verzoeken om
erj van onder meer de Britse
ilizabeth, de internationa-
van juristen en de
ïse minister van buiten-
ien genegeerd. De Ameri-
lator Charles Matthias, die
een laatste poging wilde doen om de
Angolese president te bewegen tot
gratieverlening werd de toegang tot
het land geweigerd.
Betrekkingen
De Britse premier Callaghan zei za
terdag ..diep geschokt" te zijn over
de terechtstelling waarvoor zijn re
gering „geen enkele rechtvaardiging
kan vinden". Een woordvoerder van
de premier deelde later mee dat zo
spoedig mogelijk een verklaring zal
orden afgelegd in het Britse parle
ment. Ook de Conservatieve opposi
tie toonde zich zeer verontwaardigd
over de ten uitvoer legging van de
doodvonnissen.
De Amerikaanse president Ford
keurde de executie van Gearhart af
als „ongerechtvaardigd en onwet
tig". Hierdoor zal het nog moeilijker
worden de betrekkingen tussen An
gola en de Verenigde Staten te nor
maliseren, aldus de president. Minis
ter Kissinger zei diep geschokt te
zijn door deze „bewust vijandige
daad" jegens de Verenigde Staten en
dagen, die hij in Angola was voordat
hij gevangen werd genomen.
De executie van het viertal werd
bijgewoond door
LA, LONDEN (Reuter, UPI, DPA) De Britse hoge
saris in de Oegandese hoofdstad Kampala, James Hen-
omt vanmorgen in Londen aan om bij de Britse regering
juit te brengen over zijn naspeuringen naar Dora Bloch,
J%-Israëlische grootmoeder die vermist wordt sedert de
[qvan de Israëli op het vliegveld van Entebbe.
het Amerikaanse volk.
Volgens de minister is er voor de
terechtstelling absoluut geen grond
in het nationale of internationale
recht. De wet. waaronder Gearhart
werd geëxecuteerd was niets anders
dan een interne verordening.van de
MPLA, uitgevaardigd in 1966 toen de
MPLA slechts één van de vele in
Angola opererende guerrillabewe
gingen was. aldus Kissinger. Hij stel
de dat tijdens de berechting van
Gearhart in Loeanda op geen enkele
manier is bewezen dat hij ook maar
één schot heeft gelost in de paar
vertegenwoordigers van de MPLA.
Onder hen was de minister van justi
tie van Angola. De vonnissen werden
voltrokken door leden van de mili
taire politie. De verwanten van de
huurlingen zullen acht dagen de tijd
krijgen om de lichamen op te vragen.
De Amerikaanse ambassade in Lis
sabon is gisteren begonnen met het
regelen van het vervoer van het li
chaam vari Gearhart. De VS onder
houden geen betrekkingen met An
gola. Ook de Britse regering stelt
alles in het werk om de lichamen van
de drie Britten naar Groot-
Brittannië te halen
Buitenstaanders, in dit geval de pu
bliciteitsmedia, hebben voor het eerst
een kijkje mogen nemen in het crisis
centrum van het Pentagon, het Ame
rikaanse ministerie van defensie. In
dit geheime deel van het ministerie
zullen in geval van een crisis de top
mensen van defensie hun beslissin
gen nemen. Hier een opname van de
conferentiezaal met aan de wand on
der meer zes grote projec
tieschermen.
ministerie van buiten-
;en heeft al verklaard het
antwoord, dat niets be
aver het lot van mevrouw
Istrekt onaanvaardbaar te
verklaring van Oeganda
I vrees voor het leven van
Bloch versterkt. Ameri-
regeringskringen hebben
ld dat Oegandese militai-
!ke mevrouw Bloch uit het
hebben gehaald, na de ac-
f| e Israëli's.
;ft gisteren verklaard dat
de tien terroristen, die be-
Jv aren k*j de kaping van het
^lan Air France, de dans ont-
n, aangezien ze op het mo-
rade Israëlische actie in
V( waren. Ze zijn dus nog in
IJ der hen bevindt zich Anto-
5 Bouvier, die in nauw con-
t met de internationaal be-
■Jieh Ramirez Sanchez, beter
lis Carlos.
üsche autoriteiten verklaar
den dat er geen enkele twij-
te bestaan dat de ka-
icht werd door leden van
jnse Volksbevrijdings
front (PFLP). Carlos staat aan het
hoofd van de Europese afdeling van
dit vanuit Beiroet werkende front.
Inmiddels heeft de leider van het
volksfront. George Habasj laten we
ten dat de kapers van de luchtbus
vroeger wel lid zijn geweest van de
PFLP, maar op het tijdstip van de
kaping niet meer. Habasj verklaarde
dat het volksfront de kapingsacties
al geruime tijd geleden heeft stop
gezet.
VN
Tijdens de vergadering van de Vei
ligheidsraad van de Verenigde Na
ties afgelopen vrijdag zijn Oeganda
en Israël fel tegen elkaar van leer
getrokken over de kaping en de ont
zetting van de gijzelaars door Israë
lische militairen. Herzog, de verte
genwoordiger van Israël verklaarde
dat zijn land niet in de beklaagden
bank zat maar zelf als aanklager
optrad tegen de Verenigde Naties
namens de vrije en fatsoenlijke men
sen in deze wereld. De Oegandese
minister van buitenlandse zaken.
Joema Oeris Abdalla vroeg om een
veroordeling van Israël.
de-
VAN EEN LEZER
Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw,
jury politieke prent. Postbus 859, Amsterdam. Naam en adres aan
de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een
boekenbom
if «Reuter, UPI) De Romeinse officier van justitie Occorsio is
lorgen in zijn auto op weg naar zijn werk doodgeschoten. De politie
t gtc heeft meegedeeld dat twee mannen het vuur op de auto openden net
:orsio de wagen had gestart. De officier is onlangs betrokken geweest
inderzoek naar activiteiten van uiterst rechtse organisaties. Een
't van de fascistische beweging Nieuwe Orde" werd in de auto
erj|fcn. Deze beweging, in 1973 verboden, heeft in de loop der jaren de
,r ^ordelijkheid van een aantal bomaanslagen opgeëist.
;inl
Bert van Panhuis
ïd
enkomst van de regeringsleiders van de negen landen van de Europese Gemeenschap, die
g en morgen in de „Europese hoofdstad" Brussel wordt gehouden, zal vooral in het teken
de instellingen. Hoewel er voor de Europese Raad, zoals de bijeenkomst officieel wordt
Mtd. geen agenda is opgesteld zal zeker de zetelverdeling voor een in 1978 rechtstreeks te
Europees Parlement aan de orde komen en hetzelfde geldt voor het voorzitterschap van de
se Commissie, het „dagelijks bestuur" van de Gemeenschap, dat per 1 januari aanstaande
(re handen overgaat.
Europese Parlement slaat
fnde twee etmalen het uur
('aarheid. Als de negen rege-
:rs en hun ministers van
idse zaken het niet eens
orden over de getalsmatige
van de zetels in het nieuwe
t is de kans zo goed als
'keken dat de rechtstreekse
igen in de voorzomer van
len kunnen worden gehou-
irocedures. die met name in
billende lidstaten moeten
9 Ifgewerkt wijzigingen van
f kieswet vergen ongeveer
r tijd. En dus moet er nu een
ig vallen.
Hing
ine
[zetelverdeling is de afgelo-
inden, jaren bijna, heel wat
Europese Raden en Raden
listers hebben de problemen
-foor zich uitgeschoven. Er
tot nu toe zo'n vijftien voor-
ip de tafel gelegen, waaron-
fan het Europees Parlement
voorstel, ontsproten aan de
in de Nederlandse socialis-
"lementariër dr. Schelto Pa
in van de ideeën heeft tot nu
loedkeuring van alle negen
ia ten kunnen wegdragen
'Ite belangrijke bijdragen zijn
stel van de Franse president
Giscard d'Estaing op
(veer een bewerking van een
■Luxemburgs idee en een
i van de Britten, dat weer
"fis van het Franse De Franse
oJt stelt een parlement met
■"k voor. waarin de vier grote
EG-landen West-Duitsland,
Frankrijk, Groot-Brittannië en Italië
ieder 72 zetels hebben. Aan Neder
land zouden er 25 en aan België 24
toevallen en voor Denemarken en
Ierland zijn er allebei 16 Luxemburg
tenslotte zou het huidige aantal van
6 houden.
Het voorstel van de Britse regering,
gedaan tijdens het bezoek van Gis
card aan Londen en zowel door hem
als de Westduitse bondskanselier
Helmut Schmidt niet onwelwillend
ontvangen, gaat uit van een verdub
beling van het huidige aantal van
198 zetels. Bij de nieuwe verdeling
zouden vervolgens de grote vier zes
extra zetels krijgen en zouden er bij
de kleine vijf er zes af worden ge
haald. Dat geeft dan de volgende
verdeling: de grote vier elk 78 zetels,
België en Nederland elk 22. Dene
marken en Ierland elk 14 en Luxem
burg 6 zetels.
De moeilijkheden zullen ditmaal
waarschijnlijk niet van de grote lan
den komen maar van de kleintjes
Ierland en Denemarken. De Ierse
regering heeft al gezegd geen genoe
gen te nemen met 14 zetels en er
zeker twee bij te willen hebben!
Vreemd gaat het toe bij de Denen.
De eerste man van het sociaal
democratische minderheidskabinet.
Anker Jorgensen heeft voor de zo
veelste maal geen onderhandelings
mandaat meegekregen van het
Deense parlement. De afspraak is
dat. als er overeenstemming is be
reikt. de premier contact opneemt
met Kopenhagen, waar dan de in
derhaast opgetrommelde parle
mentscommissie voor EG-kwesties
bekijkt of het voorstel er mee door
kan. Zegt die uit vertegenwoordi
gers van alle elf Deense politieke
partijen bestaande commissie „nee"
dan moet Jorgensen de collegae
regeringsleiders gaan vertellen dat
het feest niet door kan gaan.
De opvolging per 1 januari van de
Fransman Frangois-Xavier Ortoli
als voorzitter van de Europese Com
missie is ook nog lang niet in kan
nen en kruiken. GroOt-Brittannië is
aan de beurt om de EG-presldent te
leveren en het is bekend dat de
huidige minister van binnenlandse
zaken Roy Jenkins zal worden voor
gedragen. De 58-jarige Jenkins, die
enkele maanden geleden nog een
gooi naar het Britse premierschap
deed en daarbij geconfronteerd
werd met een voor hem zeer te
leurstellend geringe aanhang is een
Europeaan van het zuiverste water.
Hij verbindt daaraan ook consequ
enties: toen zijn Labohrpartlj zich in
het begin van de jaren zeventig te
gen toetreding van Groot-Brit
tannië tot de EG op de Conservatie
ve voorwaarden keerde trad hij als
protest terug als plaatsvervangend
partijleider.
Jenkins is een zeer ambitieus en
dominerend bestuurder met uitge
sproken ideeën over hoe de eenwor
ding van Europa moet worden ver
wezenlijkt. Hij steekt hiermee schril
af tegen Ortoli, die als een zwak en
weinig inspirerend voorzitter geldt
en helemaal beantwoordt aan het
beeld van de minister-ambtenaar
uit de Franse kabinetten onder De
Gaulle en Pompidou. Het is de poli
tieke kracht van Jenkins, die hem
met name voor de Westduitsers en
de kleine EG-landen tot een welkom
EG-president maakt maar die de
Roy Jenkins
Fransen met de grootste reserve ver-,
vult. Trouwens ook de Britten voe
len niets voor versterking van
..Brussel" en het zeer Europees ge
zinde blad The Economist noemde
de nauwelijks in Europa geïnteres
seerde Britse premier onlangs ge
kscherend Mr Giscallaghan
Het Franse ministerie van buiten
landse zaken heeft de president het
dringende advies gegeven in Brussel
nee te zeggen tegen de benoeming
van Jenkins tot voorzitter van de
Europese Commissie. Het Quai
d'Orsay. zoals het departement naar
z'n domicilie wordt genoemd, heeft
vijf argumenten opgesteld, waarom
Giscard negatief zou moeten be
slissen, De eerste is dat een benoe
ming nu in strijd is met het verdrag
van Rome, Dit stelt dat eerst alle
dertien leden van de Europese Com
missie moeten worden benoemd en
dat deze dertien uit hun midden een
voorzitter kiezen. De nieuwe proce
dure benoeming van de EG-
president. die de verschillende rege-
LIMA (Reuier, AP. AFP) De
regering van president Morales
Bermudez, die sedert augustus vo
rig jaar in Peru aan het bewind is,
heeft de toestand weer volledig in
handen, nadat ze afgelopen vrijdag
geconfronteerd werd met een po
ging tot een staatsgreep. Leider
van de mislukte staatsgreep was
generaal Carlos Bobhio Centurion,
het hoofd van de Peruaanse mili
taire academie en een partijganger
van de rechtervleugel in de
strijdkrachten.
Bobbio. die onlangs tot generaal
werd gepromoveerd, kreeg zijn ont
slag aangezegd toen hij een meer
kapitalistische oplossing van de
economische problemen van Peru
voorstelde. Na het aangezegde ont
slag zou de generaal zich hebben
verschanst in de militaire acade
mie. Bij pogingen van regeringsge
trouwe militairen hem eruit te ha
len zou enige tijd geschoten zijn.
De generaal is later per helikopter
weggevoerd uit het legerkamp
Chorillos. De commandanten van
de verschillende krijgsmachton
derdelen hebben zaterdag een ver
klaring uitgegeven waarin zij
trouw betuigen aan de regering
van Morales. De regering heeft een
uitgaansverbod afgekondigd van 10
uur 's avonds tot 5 uur 's morgens.
Ook werden troepen samengetrok
ken rond het presidentiele paleis.
Overigens schijnt de situatie weer
volledig rustig te zijn.
door Herman Amelink
Eind vorige week is de president van Peru erin geslaagd een
poging tot een staatsgreep tegen zijn regering te onderdrukken.
Begin deze maand riep president Morales Bermudez de noodtoe
stand uit en schortte de burgerrechten op. Dit wijst erop dat hij
een uitbarsting van de al enige tijd durende onrust voelde
aankomen.
ringsleiders consulteert over de aan
wijzing van de andere kandidaten
voor de Commissie zou daarbij
aanvaarding betekenen van een ad
vies uit het rapport van de Belgische
eerste minister Leo Tindemans over
de Europese eenwording en de Fran
sen staan erop dat dit rapport in z'n
geheel besproken en beoordeeld
wordt.
Andere argumenten betreffen het
prestige van Ortoli en een verster
king van de instellingen in Brussel
En vooral dat laatste is ook iets
waar Parijs herhaaldelijk nachtmer
ries over hééft Het is echter de
vraag of Giscard met een afwijzen
van Jenkins de goede betrekkingen,
die er momenteel met Londen en
Bonn bestaan, in de waagschaal wil
stellen.
Topconferenties
Naast Parlement en Commissie ko
men er vandaag en morgen nog een
aantal kwesties op de tafel te liggen.
Zo zullen de kleine vijf willen weten
wat de grote vier gaan doen ingeval
van nieuwe topconferenties zoals
die van Rambouilleten Portoricoen
hoe het mogelijk is om daar namens
de Europese Gemeenschap op te
treden. Ook de daarmee samenhan
gende directorium-gedachte
Frankrijk. West-Duitsland en
Groot-Brittannië geleidelijk als lei
ders en vertegenwoordigers van Eu
ropa in een Europees-Amerikaans-
Japans overleg lijkt een gespreks
onderwerp.
Het rapport-Tindemans zal naar
wordt verwacht wel procedureel
maar niet inhoudelijk aan de orde
komen. Voorzitter Nederland is van
plan een groot deel van de novem
berbijeenkomst van de Europese
Raad aan dit rapport te wijden. Wei
nig kans is er tenslotte dat de Raad
het verlangen van de Britten naar
een gesprek over de visserijproble
matiek zal honoreren.
Een belangrijke, zo niet de be
langrijkste oorzaak van de onrust in
Peru is gelegen in de economische
situatie waarin het land verkeert. De
resultaten van de voor Peru zo be
langrijke koperindustrie zijn te
leurstellend. Er zijn moeilijkheden in
de vismeelindustrie. De prijs van de
olie, die Peru nog steeds moet invoe
ren, is zo hoog geworden dat het land
kampt met een tekort op de beta
lingsbalans van bijna 3 miljard gul
den, De regering werd genoodzaakt
de Peruaanse munteenheid, de sol,
onlangs met. 45 procent te devalue
ren en de loonstijgingen aan banden
te leggen. De sYerk stijgende prijzen
hebben de koopkracht van de bevol
king aangetast, hetgeen tot een
groeiende ontevredenheid in het
land heeft geleid.
Dit optreden van president Morales
heeft in feite een einde gemaakt aan
de door velen geprezen Peruaanse
revolutie. Het revolutionaire proces,
op gang gebracht door de in augus
tus vorig jaar afgezette president Ve-
lasco Alvarado. is stuk gelopen op de
harde economische werkelijkheid.
Morales is een pragmaticus geble
ken. Met woorden nam hij geen af
stand van de revolutie. Hij vertelde
het volk dat hij de „tweede fase van
de revolutie" ging doorvoeren. De
praktijk laat echter zien, dat zijn
bewind zich steeds meer ontwikkelt
in de richting van een typisch La
tijnsamerikaans regime. Om de bui
tenlandse investeerders naar zijn
land te lokken, heeft hij het weer
mogelijk gemaakt ondernemingen
op te richten zonder dat de werkne
mers daarin nog een belangrijk aan
deel hebben. Verder heeft hij erop
gewezen dat er offers gebracht moe
ten worden, ook door de Peruaanse
arbeiders. De moeilijke economische
situatie moet pragmatisch worden
aangepakt, aldus de president.
Breuk
De beleidslijn die Morales Bermu
dez volgt is duidelijk een breuk met
de politiek van zijn voorganger Ve-
lasco. die in 1968 bij een staatsgreep
aan het bewind kwam. voerde verre
gaande hervormingen door bij het
bedrijfsleven en in de landbouw
Het aandeel van de arbeiders in het
economisch leven won aan beteke
nis door de „propiedad social", een
programma waardoor de produktie-
middelen geleidelijk in de handen
van het volk zouden komen.
Hoewel belangrijke hervormingen
tot stand gebracht zijn, is het pro
gramma uiteindelijk gestikt in bu
reaucratie De revolutie is ook te
elitair gebleven. Het heeft ontbro
ken aan een politieke beweging die
als basis voor de revolutie kon die
nen. Daardoor pikt de bevolking het
niet dat ze nu de buikriem moet
aanhalen, terwijl ze nog maar nau
welijks profijt heeft getrokken van
de hervormingen.
Ook op het terrein van de buiten
landse politiek heeft Morales met
zijn voorganger gebroken. Velasco
plaatste Peru vooraan in de rij van
landen van de derde wereld. In 1972
knoopte Peru. geheel tegen de zin
van de Verenigde Staten, betrekkin
gen aan met Cuba. De kritiek van
Washington op de regering van Peru
was in die dagen lang niet mals.
Door de economische noodzaak ge
dwongen klopt Peru nu bij de rege
ring van de Verenigde Staten aan
om financiële steun. Daarvoor is een
verdere verbetering van de onderlin
ge betrekkingen nodig. Washington
is de nationalisering van deEsso en
het optreden van de Peruaanse ma
rine tegen Amerikaanse visserssche
pen niet vergeten. Alles wijst erop
dat Morales hard bezig is de buiten
landse investeerders en hulpverle
ners het zo goed mogelijk naar de
zin te maken.
Brazilië
De president van Brazilië. Ernesto
Geisel, zou van plan zijn dit jaar nog
een bezoek aan Peru te brengen.
Twee jaar geleden zou een dergelijk
bezoek nog ondenkbaar geweest
zijn. Peru en Brazilië waren toen
ideologisch nog tegenpolen. Het feit
dat het nu wel kan, geeft wel aan
hoe ver Morales op het pad van de
revolutie achteruit gelopen is.
In eigen land is de politiek van de
president niet onweersproken geble
ven. De pers, die na de machtsover
name van augustus vorig jaar weer
ruime armslag had gekregen, is de
laatste tijd vrijwel volledig aan ban
den gelegd. Begin van deze maand
zijn twaalf tijdschriften verboden.
De regering beschuldigde de bladen
ervan dat ze de economische maat
regelen probeerden te dwarsbomen,
de eenheid van de strijdkrachten
aantasten en de rust en orde onder
groeven.
Een aantal linkse bladen verweet de
regering dat ze de revolutionaire
koers van de vorige regering verla
ten en de koopkracht van de arbei
ders verlaagd had. De rechts-
oppositionele bladen drongen bij
voortduring aan op nieuwe verkie
zingen. De president heeft echter
duidelijk gemaakt dat hieraan voor
lopig niet te denken valt. Eerst moet
de economische situatie van het
land wat opgeklaard zijn. Alleen
door orde en rust kan het vertrou
wen van het internationale be
drijfsleven verworven worden, aldus
de president.
In een poging de tegenstellingen in
het land te overbruggen stak Mora
les eind april aarzelend een hand uit
in de richting die na een radicaal
verleden hoe langer hoe meer tegen
het traditionele politieke establish
ment is gaan aanleunen. In een rede
in Trujillo riep de president op tot
een nationaal akkoord Een over
eenkomst tussen militairen en
APRA zou nogal opmerkelijk zijn,
aangezien de haat van het leger te
gen de APRA bijzonder groot is. De
druk van het leger zal ook de reden
zijn dat Morales achteraf ontkende
enige stap in de richting van deze
partij te hebben gedaan.
Leger
De grootste bedreiging voor gene
raal Morales Bermudez komt niet
van de vakbonden, noch van linkse
studenten en al evenmin van een
massabeweging van het Peruaanse
volk. Het regerende leger heeft de
machtsmiddelen om hiertegen op te
treden en zal dit ook doen als het
zover komt.
De grootste bedreiging voor presi
dent Morales komt uit het leger zelf.
De ontevredenheid over de moeiza
me gang van zaken in het land.
waarbij de regering consessies'doct
als de sociale onrust op het punt
staat de pan uit te rijzen, groeit bij
het leger. Vooral de conservatieve
elementen, met name vertegenwoor
dig bij de marine, weren zich. In de
(inmiddels verboden» bladen die
rechts van het huidige regiem staan
zijn verontrustende verklaringen
verschenen van hoge millitairen die
ten tijde van Velasco aan de dijk
gezet zijn.
De zoveel geroemde eenheid van de
Peruaanse strijdkrachten is defini
tief ten einde. De aanzet tot een
statsgreep van eind vorige week is
daarvan wel het duidelijkste bewijs.
Morales gaat een weinig hoopvolle
tijd tegemoet.
De president van Peru. generaal Francisco Morales Bermudez. zwaait naar
omstanders air hij in zijn auto stapt.
