ien eindeloze droogvlakte, enge
/ogels, motorpech. .en dan is er koffie
a nederlaag in prijzenslag:
'oolse leiders krijgen
teun bij betogingen
Afrikaanse
Olympische
boycot tegen
Spelen dreigt
Economische top begonnen
Vliegveld Libanon
na aanslag dicht
Pleidooi voor
„vredeszone"
Zuidoost-Azië
Jjjaar oom Ulbe en tante Marie (slot)
AG 28 JUNI 1976
BUITENLAND—WEER
TROUW/KWARTET 5
ier!"
scht
■^■de
,zl zen
ïïh
Er w
ik
oe ze
jngel
sti
immi
nam
wachtf1
n«r°°r
in
hoel
lie
JP
,SCHAU(REUTER,UPI) De Poolse communistische partij
betogingen georganiseerd voor partijleider Edward Gierek.
acties van ontevreden Poolse arbeiders, die eind vorige
voor levensmiddelen niet te verhogen.
iet vrijdag oplaaiende verzet te-
de voorgenomen prijsstijgingen
et in elk geval in één plaats tot
elddadigheden gekomen. In de
"yistriestad Radom, negentig kilo-
er zuidwestelijk van Warschau,
>en betogende arbeiders winkels
1{underd, auto's vernield en het
ior van de communistische par-
brand gestoken.
,j*ens inwoners van Radom is het
ieur van het partij-gebouw gro-
ils door het vuur verwoest. De
ie had de menigte, die de aanval
het kantoor ondernam, met
jas weten te verdrijven. Er is
melding gemaakt van gebruik
vuurwapens en er zoüden ook
geen slachtoffers zijn gevallen.
Toen vrijdagavond de Poolse rege
ring bekend maakte dat de prijzen
voor levensmiddelen voorlopig niet
zouden stijgen (er was een stijging
van gemiddeld zestig procent aange
kondigd) werd er niet gesproken
over gewelddadigheden. Zaterdaga
vond maakte de Poolse televisie be
kend dat „straatschenders" fabrie
ken en winkels hadden geplunderd.
Volgens de Poolse radio waren ook
nog ongeregeldheden geweest in
Oersus, een voorstad van Warschau.
Gisteren waren er op tal van plaat
sen grote betogingen van arbeiders,
die hun trouw aan de regering en
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat, sturen aan: Trouw, jury politieke
prent. Postbus 859, Amsterdam. Naam
en adres aan de achterzijde vermelden.
Voor geplaatste prenten is er een boe-
kenbon.
ZWARE ELEMENT: 'i SaRTER-!
heeft gisteren door het hele land
De betogingen waren een reactie
week hun regering dwongen de
partijleider Gierek betoogden. De
sprekers veroordeelden in verschil
lende toonaarden „de gewelddaden"
en het „vijandig optreden" van som
mige arbeiders in Oersus en Radom.
In Oersus braken vrijdag stakende
arbeiders een spoorlijn op, waardoor
de internationale expres Warschau-
Parijs werd opgehouden. Inwoners
van Radom vertelden zondag dat de
ongeregeldheden vrijdag begonnen
met een vreedzame betoging van ar
beiders. Later ontaardde de demon
stratie echter in regelrechte ge
weldpleging. waarbij eerst de win
kels het moesten ontgelden en daar
na het partijgebouw.
Kort daarna verscheen premier
Pjotr Jaroszewitsj op de televisie om
te zeggen dat de prijsverhogingen
voorlopig niet zouden doorgaan.
Daarmee is het hele economische
beleid van de Poolse regering op
losse schroeven komen te staan. De
prijsverhogingen waren een belang
rijk onderdeel van een pakket van
maatregelen om de Poolse economie
wat vooruit te helpen. De architect
van dit beleid is premier Jarosze
witsj. Na zijn draai van 180 graden
van vrijdag gingen er geruchten over
een mogelijk aftreden van de pre
mier. maar gisteren kreeg ook Jaros
zewitsj zijn deel bij de adhesie
betuigingen.
In 1970 volgden er wel belangrijke
veranderingen in de Poolse top na
ernstig verzet tegen prijsverho
gingen. Partijleider Gomoelka werd
toen vervangen door Gierek. De
Poolse regering heeft nu duidelijk
een herhaling van die gebeurtenis
sen willen voorkomen. Zij heeft het
nu niet laten aankomen op een har
de confrontatie met de arbeiders,
maar snel bakzeil gehaald. In 1970
werd er door de politie ook veel har
der opgetreden tegen betogers.
PASADENA (UPI), De landing
van het Amerikaanse ruimteschip
Viking-1 op de planeet Mars gaat 4
juli niet door. De projectleiding in
Pasadena vreest dat de tevoren uit
gekozen landingsplaats te gevaar
lijk is. In de komende dagen zullen
na intensieve studie een nieuwe lan
dingsplaats en nieuw landings
tijdstip worden vastgesteld, aldus
de vluchtleiding.
De Amerikaanse president Gerald Ford (hier met de Italiaanse premier Moro) heeft gisteren op Porto Rico de
economische topconferentie van zeven westerse landen geopend. In zijn toespraak riep hij de westerse landen op
in hun beleid beter bedacht te zijn op naderende economische crises onder het motto .voorkomen is beter dan
gelezen.' Buiten het deftige hotel waar de leiders van de VS. Canada. Frankrijk. Japan. West-Duitsland.
Engeland en Italië bijeen zijn. werd bij de opening een demonstratie gehouden tegen de banden tussen de VS en
Porto Rico. Op één van de spandoeken werd de conferentie .bijeenkomst van gangsters' genoemd.
MARITIUS (UPI,Reuter) De Organisatie van Afrikaanse eenheid (OAE) dreigt met een
boycot-actie tegen de Olympische Spelen in Canada als Nieuw Zeeland niet wordt geweerd van die
sportmanifestatie. Nieuw-Zeeland heeft de woede van de Afrikaanse landen opgewekt door
rugby-teams met Zuid-Afrika uit te wisselen.
Het dreigement van de OAE (een
organisatie met 47 leden) is vastge
legd in een ontwerp-resolutie voor de
OAE-ministersconferentie die mo
menteel in Mauritius wordt gehou
den. Verwacht wordt dat deze resolu
tie vrijwel algemeen zal worden aan
genomen. Verscheidene Afrikaanse
landen hebben er de afgelopen we
ken bij Nieuw-Zeeland op aange
drongen de sportbetrekkingen met
Zuid-Afrika te beëindigen, maar de
ze verzoeken heeft Nieuw-Zeeland
naast zich neergelegd.
De OAE-conferentie heeft zich de
afgelopen dagen ook bezig gehouden
met maatregelen tegen westerse on
dernemingen, die zaken doen met
Zuid-Afrika. Er wordt gewerkt aan
een zwarte lijst van dergelijke onder
nemingen. die vervolgens ook door
een Afrikaanse boycot kunnen wor
den getroffen. „Deze ondernemingen
kunnen niet van beide kanten profi
teren. Zij zullen moeten kiezen tus
sen Zuid-Afrika en de rest van Afri
ka." zo zei Peter Onoe. woordvoerder
van de OAE, gisteren op een
persconferentie.
De OAE overweegt met name maat
regelen tegen luchtvaartmaatschap
pijen die op Zuid-Afrika vliegen. On
oe zei dat de Afrikaanse landen zal
worden gevraagd deze
luchtvaartmaatschappijen voortaan
landingsrechten te weigeren, en
eventueel zelfs het recht over te vie-
gen. Een dergelijke maatregel zou
bijna alle grote internationale maat
schappijen treffen. OAE-
woordvoerder Onoe veroordeelde
verder de Verenigde Staten. West-
Duitsland en Frankrijk vanwege
hun samenwerking op nucleair ge
bied." met Zuid-Afrika. Hij
waarschuwde dat Frankrijk „effec
tieve maatregelen" van de OAE
moet verwachten als het niet terug
komt op zijn besluit een kerncentra
le aan Zuid-Afrika te leveren. „Dit is
geen tijd voor resoluties, maar voor
acties," zei Onoe in dit verband.
Onoe vertelde de pers dat de Afri
kaanse landen ook de hand in eigen
boezem hadden gestoken. Er was
tijdens de conferentie gezegd dat er
eerst in eigen gelederen „enige
schoonmaak" moest zijn omdat veel
OAE-leden zelf nog allerlei banden
met Zuid-Afrika onderhouden. Deze
landen zijn opgeroepen die contac
ten te verbreken om het bewind in
Pretoria zo volledig mogelijk te iso
leren.
De OAE heeft haar afschuw uitge
sproken over het optreden van de
Zuidafrikaanse overheid tegen zwar
te opstandelingen anderhalve week
geleden in de zwarte wijken van Jo
hannesburg en Pretoria.
Manilla (AFP) De vijf ASEAN-
landen (Indonesië, Maleisië. Filippij
nen, Singapore en Thailand) willen
met kracht streven naar een „vredes-
zone" in Zuidoost-Azië. Dit staat in
de gemeenschappelijke verklaring
die de ministers van buitenlandse
zaken van de vijf landen zaterdag na
hun overleg in de Filippijnen hebben
uitgegeven.
De ASEAN (Associatie van Zuidoos
t-Aziatische Naties) streeft volgens
het communique naar „vrede, vrij
heid en neutraliteit". De ministers
constateren dat de spanningen in
het gebied de afgelopen tijd zijn ver
minderd. De vijf landen hebben
voorts akkoorden gesloten, waarbij
is bepaald dat zij elkaar zullen hel
pen bij tekorten aan ruwe olie en
rijst. Verder hebben de ministers ge
werkt aan een verdrag tegen de
sluikhandel in narcotica.
De vijf ministers hebben zich in Ma
nilla ook bezig gehouden met de
situatie rond Oost-Timor, de vroege
re Portugese kolonie die bij Indone
sië is ingelijfd. In hun verklaring
zeggen zij dat de toekomst van Oost-
Timor „in de handen van zijn eigen
bevolking ligt".
TANANARIVE (AP) - De regering
van Malagasy (het vroegere Mada
gascar) heeft het afgelopen weekein
de alle vestigingen van buitenlandse
oliemaatschappijen genationali
seerd. In het land werken Esso.
Shell. Caltex, Total en Agip. De ge
zamenlijke waarde van deze onder
nemingen wordt geschat op 120 mil
joen dollar (325 miljoen gulden).
Een nieuwe nationale olie
maatschappij zal alle activiteiten
overnemen. Voorts is een commissie
benoemd die de schadeloosstellin
gen moet bestuderen.
BEIROET (Reuter, UPI, AP) Het vliegveld van Beiroet is
gisteren weer gesloten, nadat een vliegtuig van de Libanese
luchtvaartmaatschappij in brand geschoten was. Op het mo
ment van de aanslag waren er geen passagiers aan boord van het
toestel. De gezagvoerder en mogelijk ook drie bemanningsleden
zijn om het leven gekomen.
De getroffen Boeing 707 stond gepar
keerd naast twee vliegtuigen van de
Saoedi-Arabische luchtmacht, die
twee uur tevoren waren gearriveerd.
Onduidelijk is of met deze toestellen
wapens en militairen van de inter-
Arabische vredesmacht zijn aange
komen.
wil
t h:
nd f
ÏS£(
oor
ee
andi
Dr Paul Roelofsen
passagiers op de boot naar Freemantle zijn bijna allen
}t-Australiërs, herkenbaar aan een niet aflatende hartstocht
,jr het kansspel; dag en nacht ratelen de pokermachines, men
ifit er dromend van de jackpot, voor in de rij. Verder vallen
Bt, hartelijkheid en chauvinisme op.
avond wordt op Ierse en
ifetse volksmelodieën het „zonver-
Ide land" bezongen. Perth
int de mooiste stad. Swan het
je bier ter wereld te zijn. We moe-
wennen aan hun Engels dat is
tdeerd met verkleinendè. vaak
Jnde afkortingen, die meestal als
erstatement worden gebruikt:
1)tie" voor het bikkelharde Aus-
>che voetbal, „brekkie" vooreen
jijt met biefstuk, bonen en eie-
Aussies" voor zichzelf en „bi-
voor ons. Men houdt niet op
te waarschuwen voor de Nullar-
|(=geen enkele boom), een ooit
Zee gerezen en zich duizenden
nieters uitstrekkende leemvlak-
öe we zullen moeten doorkruisen
fln het oosten van Australië te
de motor van boord mag moe-
we deze grondig reinigen en ook
bagage wordt geïnspekteerd op
dierte uit Indonesië. (Terecht,
uipen larven door de meegeno-
rijst.) Healthregulations; overal
?n we dat begrip tegen, men is
e dood voor epidemieën. Appels
eren of ter plekke consumeren,
hten en huisdieren zijn zelfs
Jlijk van de ene naar de andere
over te brengen. Onze schape-
n gaan voor een week in qua-
»ine en eenmaal aan wal duurt
)og uren de motor wordt o.a.
it voor we naar Perth rijden,
we voornoemde trots kunnen
8vaardigen; Perth is een prachti-
ad. Of het nu laag-, terras- of
Jouw is. alles lijkt met inventi-
en grote zorg te zijn geconstru-
Parken met subtropisch groen
lashelder water waarin zwarte
en liggen verspreid tussen de
i t luchtige wolkenkrabbers.
zaam en geruisloos schuiven
s door de avenue's, de winkel-
?n zijn voor hen gesloten. Het
ml de schijn dat men allereerst
recreatie denkt, daarna pas aan
en. „Life is for living" is de leu-
vele uitnodigingen blijven
""'ier langer dan de bedoeling was
uiteindelijk vertrekken we
niet direkt naar het oosten
maar op aanraden eerst langs de
kust zuidwaarts om te zien hoe be
hendig de Australiër zich staande
weet te houden op een plankje in de
branding. Helikopters waarschuwen
de surfers voor haaien. Door hoge
bossen (karribomen). met opzet in
brand gestoken bossen vaak om van
een termietenplaag af te komen,
naar de binnenmeren van Albany.
Tussen de vlammen borden waarop
staat dat het verboden is bloemen te
plukken. Toch zijn de reuzemieren
ergens goed voor: van de manshoge
heuvels die ze bouwen wordt supe
rieur tennisgravel gemaakt!
Wild West
Na Albany wordt de aarde roder, de
weg verlatener. Negen auto's tellen
we op een dag. wat heel wat minder
is dan het aantal emu's (een soort
struisvogel) dat we tegenkomen.
Soms rennen ze voor de motor uit.
andere keren wandelen ze langs de
horizon. Van kangoeroes en de klei
nere wallaby's zien we meer aangere
den exemplaren op het wegdek dan
springende tussen het struweel. Het
zijn nachtdieren. Tussen zoutmeren
doorrijdend komen we in het uit
hout opgetrokken Norseman, waar
nog goud wordt gedolven. Er hangt
een Wild-Westsfeer; ruime „saloons"
met veranda's, klapdeurtjes en stuk
ken spiegels. Zwijgend wordt bier
gedronken. Twee beschonken vrou
wen in bloemjurken. een Aboriginal
en een blanke, zitten ook in het eta
blissement. Eén van hen. glas en
sigaret in de hand. watert. Er ont
staat een plas onder haar kruk. maar
geen der gasten noch de barman
bekommert zich om haar Biljartspe-
lende mannen grijnzen wanneer ze
merken dat wij het weerzinwekkend
vinden. Hier aan de rand van de
Nullarbor horen we de laatste verha
len over de daar van dorst omgeko
men reizigers Een paar maanden
geleden, vertelt een handelaar in
kwarts en opaal, kwam er een jongen
in dit lokaal die net met een moter
was overgestoken. Hij had honder
den kilometers achter elkaar gere-
IMirjam en Paul Roelofsen (links en rechts) bii oom Ulbe en tante Marie op de bank.
den en was wit van het stof. Als een
bakker. Het was nogal heet en droog
toen. Hij kon nauwelijks praten en
vroeg fluisterend om een flesje coke
(coca-cola). Het vocht deed hem
goed. hij probeerde zelfs te lachen
om een grap van de barman. Dat had
hij beter niet kunnen doen want
hierdoor sprong zijn huid van de
mondhoeken tot aan zijn oren open.
We bereiden ons voor, kijken nauw
gezet de motor na. en met tien liter
water en voedsel voor een week. plus
een gedetailleerde kaart waarop
benzinestations en watertanks, rij
den we de woestijn :n
Het begin valt mee. nog steeds groen
en vogels, o.a. de kookaburra, een
eigenwijs, breedgebekt dier met een
wilde schaterlach. iHa.ha.ha>. Ook
parkieten zijn er nog. Pas na het
eerste tankstation wordt het
landschap onwezenlijk; zo wijs. zo
kaal en verlaten, zo alleen gebarsten
leem en daarboven blauw De weg
loopt vaak voor meer dan honderd
kilometer recht als een liniaal wat
Mirjam duizelig maakt. Ze heeft het
gevoel dat wij stil staan en de aarde
onder ons doorglijdt. Te bedenken
dat deze vlakte blank kan staan;
soms stroomt het overvloedige re
genwater van het tropische noorden
zover dat het tot aan de zuidkust
reikt! Er zijn ook gedeelten begroeid
met lage struiken en het ziet daar
zwart van de vliegen. Onmiddellijk
wanneer je stopt zitten ze op mond.
neus en ogen We lunchen er meteen
handdoek over het hoofd
Zoute douches
Behalve dure benzine (transportkos
ten) zijn de stations voorzien van
douches Met zout water weliswaar,
maar toch. Wij kamperen altijd in de
directe nabijheid ervan, slapend op
kranten en karton om de uit de
grond optrekkende kou minder te
voelen. Eenmaal horen we 's nachts
het gehuil van de op kleine wolven
gelijkende dingo's., die eertijds door
de Aboriginals als huisdieren vanuit
ZuidoostAzië werden meegenomen
naar Australië. De enige vogels die
het hier nog doen zijn raven, groot en
brutaal als die van Hitchcock. Soms
zitten ze krijsend op ons tentdak,
alsof ze redetwisten over de verde
ling van de inhoud eronder. De wei
nige reizigers die we tegenkomen
wuiven. Wie de Nullarbor oversteekt
gaat hier door voor een held en hel
den groeten elkaar. Als twee
vrachtrijders elkaar ontmoeten
stoppen ze midden op de weg om
uitgebreid nieuws uit te wisselen
Tot Eucla. de post aan de grens met
Zuid-Australië. zien we drie motor
rijders; een tweetal waarvan er bij
een het voorwiel zwabbert door
het overal binnendringende, fijne
zand zijn de kogellagers versleten -
en een ander die ook al stil staat
doordat een bougie van een cylinder-
kop is geknald De laatste weet z'n
machine te repareren, de eerste heeft
het geluk dat een vrachtauto hem
mee terug neemt naar Perth. Dat we
niet voor niets water meevoeren
blijkt wanneer we een tank (regen
water) droog aantreffen en Eucla ha
len we ternauwernood omdat het
voorgaande station door zijn
brandstof heen was.
Bandenvreter
Na de grens een laatste beproeving:
eerst honderdtachtig kilometer over
glashard en scherp leem dat. getuige
het vele rubber aan de kant. menige
band aan flarden heeft gereten en
daarna honderdtwint.ig kilometer
door rul zand. Dit laatste traject
loopt dwars door het Aboriginalre
servaat Yalata. Plotseling komen de
inboorlingen uit de bosjes te
voorschijn om ons boemerangs, spe
ren en houtsnijwerk te verkopen
Hier en daar zitten families vervuild
om vuurtjes, een onbeschrijfelijke
rotzooi rondom hen en daar door
heen wroetend talloze hondjes. We
zijn nieuwsgierig te weten hoe de
autochtonen leven, maar men heeft
ons dringend geadviseerd alleen te
stoppen bij het benzinestation in het
reservaat. Tientallen Aboriginals
hebben zich daar verzameld om iets
van hun handel te slijten. Als dat
lukt. rennen ze .echtstreeks het sta
tion in om het geld in bier om te
zetten. Een paar zijn dronken „Ze
hebben hun waardigheid verloren",
meent de pompbediende
Na het zand r.og 600 km woestenij
tot Port Augusta, dan zijn we er
door. Men verkoopt er stickers met
de tekst: „We crossed the Nullarbor"
Snel verder door wijnvelden naar de
tussen heuvels liggende kerkstad
Adelaide, waar we in een Eucalyp
tuspark worden vertederd door koa
la's. op teddyberen gelijkende bui
deldieren. Voort naar Melbourne
druk, haastig. Europees en dan
naar Sydney waar we ons nauwelijks
tijd gunnen het befaamde Opera-
house te bewonderen. De laatste
lootjes Nog 180 km en we zijn opge
wonden Rijden midden in de stad
de benzinetank leeg wat nog nooit js
gebeurd Motorpech volgt. We sleu
telen op een vluchtheuvel tijdens het
spitsuur Maar nog dezelfde avond
arriveren we in Wamersbay Klop
pen op de deur („Ik dachtdathetde
wind was", zal oom Ulbe laten zeg
gen. i Drie kloppen nogmaals en val
len de eveneens nerveuze familie in
de armen.
A propos, tante Marie zet precies
zon lekkere koffie als vroeger in
Nederland en die smaakt, na een
tocht van dertigduizend kilometer,
nog beter
De linkse moslims in Libanon heb
ben de falangisten de schuld van de
aanslag gegeven. Afgelopen vrijdag
vaardigde de oorlogsraad van de
rechtse falangistische partij een ulti
matum uit, waarin gedreigd werd
met pogingen om het vliegveld te
sluiten als niet de falangistische
voorwaarden voor het gebruik van
het vliegveld ingewilligd zouden
worden. Volgens journalisten op het
vliegveld kwamen de raketten uit de
richting van het gebied dat door
christenen wordt beheerst.
Waarschuwing
De aanvallen kwamen een dag na
een waarschuwing van de Egyp
tische regering aan het adres van de
falangisten, dat'zij niet met de ar
men over elkaar zou blijven zitten
als zij door zouden gaan met de
aanvallen op de vluchtelingenkam
pen en geen medewerking zouden
verlenen aan de vredespogingen van
de inter-Arabische vredesmacht. De
waarschuwing werd uitgesproken
door de Egyptische minister van bui
tenlandse zaken Fachmi, na een
spoedzitting van de Egyptische nati
onale veiligheidsraad.
Het vliegveld van Beiroet werd afge
lopen woensdag weer geopend na
zestien dagen dicht te zijn geweest in
verband met de hevige strijd in de
Libanese burgeroorlog. Het getrof
fen toestel kwam uit de Jordaanse
hoofdstad Amman, en wachtte op
passagiers voor een vlucht naar Cai
ro. Bij de aanslag zijn de gezagvoer
der van het vliegtuig en waarschijn
lijk drie leden van de bemanning om
het leven gekomen.
De gevechten in Libanon tussen
linkse moslims en Palestijnen ener
zijds en christenen anderzijds gin
gen dit weekend onverminderd door.
Bij de Palestijnse kampen ten zuid
oosten van Beiroet wordt nu al bijna
een week achtereen fel gevochten.
Daarbij zijn naar schatting al 900
mensen om het leven gekomen. Het
radio-station „Stem van Palestina
dat sedert drie weken weer vanuit
Egypte mag uitzenden, na negen
maanden verboden te zijn geweest,
leek gisteren voortdurend code-
boodschappen uit te zenden voor
Palestijnen in Libanon. De berichten
zouden erop wijzen dat bepaalde
groepen Palestijnen ingesloten zijn.
Besprekineen
Vier Arabische landen gaan deze
week proberen de strijdende partij
en in Libanon aan tafel te krijgen in
Djeddah, een Saoedi-Arabische stad
aan de Rode Zee Dit hebben Ara
bische diplomaten gisteren in Cairo
meegedeeld. De deelnemende lan
den zijn Egypte. Syrië. Saoudi-
Arabiè en Koeweit. De Palestijnse
Bevrijdingsbeweging heeft gevraagd
om een spoedzitting van de minis
ters van buitenlandse zaken van de
Arabische Liga. voor de tweede maal
in één week.
Gisteravond is de Egyptische briga
de-generaal Mohammed Hassan
Gonnein, de commandant van de
Arabische vredesmacht in de Sy
rische hoofdstad Damascus aange
komen. Hij verklaarde dat het zijn
eerste taak was het staakt-het-vuren
te doen respecteren. De generaal be
nadrukte de neutraliteit van de vre
desmacht.
