Werk van ds. Hasper droeg toch vrucht
fouter ïicDehcs
„Zij schreeuwden het uit"
Vandaag
<g&emactttfrfcrcn (Soos/op aUcöfc
&falmenua©aittö: totfiictjtin
gtje/cn een gfie cttelihe het
malungtieban allen
tff«fórntenf$ë.
Cum gratia et pmttiegto.
NA GEWELD IN SOWETO, EEN PREEK VAN DR. BUSKES
VOORBIJGANGERS
Onze adressen:
MAANOAG 28 JUNI 1976
KERK
TROUW/KWARTET 2|
Het is dezer dagen veertig
jaar geleden, dat er in de ker
kelijke kringen van Neder
land een publicatie
plaatsvond, die een omme
keer heeft bewerkt in de prak
tijk van de kerkzang. Geda
teerd Pinksteren 1936 ver
scheen een psalmboek onder
de titel Psalter 1936. waarvan
de tekst geheel opnieuw uit
het Hebreeuws was overgezet.
Op zichzelf was dit al iets heel
bijzonders. De beide psalmboeken,
die van Petrus Dathenus uit 1566
en de berijming uit 1773, die sinds
de Reformatie in ons land werden
gebruikt, waren berijmingen van
respectievelijk Franse en Neder
landse vertalingen. Psalter 1936
daarentegen ging van de
grondtekst uit.
Maar wat voor de praktijk van de
kerkzang van nog groter belang
was. was het feit. dat de auteur bij
zijn bewerking rekening had ge
houden met het oorspronkelijke
ritme der psalmmelodieën. Dit was
in ons land niet eerder het geval
geweest.
Het zingen van psalmen was in
onze reformatorische kerken al
heel spoedig van de Franse-broe
ders overgenomen Dat men daar
bij gebruik maakte van de melodi
eën. die Louis Bourgeois en Maitre
Pierre voor de berijming van Cal-
vijn en de zijnen hadden gecompo
neerd. lag enigszins voor de hand.
Men zou er Datheen zelfs dankbaar
voor moeten zijn. dat hij deze prac-
tige melodieën in ons land Ingang
heef.t doen vinden.
Monnik
Maar er was één bezwaar. Petrus
van Bergen, de vroegere Vlaamse
monnik, was weliswaar zo beroemd
door zijn geleerdheid, dat men hem
Van Athene noemde, erg muzikaal
was hij niet. Datheen hield bij zijn
berijming absoluut geen rekening
met het ritme van de melodieën,
die hij uit Genève had geïmpor
teerd. Hij werkte volgens het sys
teem: zoveel noten -- zoveel let
tergrepen. Basta.
Wanneer men bedenkt, dat in de
tijd. dat zijn psalmboek in gebruik
raakte, het orgel tijdens de
kerkdiensten niet mocht worden
gebruikt vanwege zijn roomse af
komst. en de arme voorzangers de
taak hadden, de teksten en melodi
eën (die vaak dwars tegen elkaar
ingingen» aan de gemeente te leren,
dan is het te begrijpen, dat er van
het ritme, zoals men dat in Genève
Door Jac. Kort
had gekend, bij ons nooit iets te
recht is gekomen.
Van de berijmers van 1773 kon men
nauwelijks verwachten, dat zij met
voorbijgaan van wat twee eeuwen
in ons land gewoonte was. het rit
me van de melodieën bij hun ar
beid als richtsnoer zouden nemen.
Dus gold ook in 1773 de regel: zo
veel noten - zoveel lettergrepen.
Jarenlang was ieder in de kerk met
deze toestand tevreden. De psal
men waren geliefd, de wijzen even
zeer en daar bleef het bij. Er ver
schenen zelfs uitgaven, waarin het
ritme niet meer was aangegeven. In
de tweede helf van de vorige eeuw
begon hierin echter verandering te
komen. Het besef ontstond, dat de
kerkzang zou verlevendigen als
men de psalmen niet op evenlange
noten zou zingen, maar (zoals men
dat destijds noemde) op hele en
halve noten.
Knutselen
De hervormde kerkhistoricus prof.
dr. J. R. G. Acquoy (1829-1896). die
zich bijzonder voor deze zaak inte
resseerde, gaf in 1892 een
psalmboek uit, waarin het oor
spronkelijke ritme was aangepast
aan de Nederlandse berijming. Dit
ontmoette veel bezwaren, waarbij
men stelde, dat het ritme een te
belangrijk element van de muziek
is om daaraan ongestraft te kun
nen knutselen.
De gereformeerde predikant dr. J.
C. de Moor deed het anders. In zijn
uitgave van 1926 liet hij tekst en
melodie onveranderd. Het verschil
tussen de lang en kort te zingen
lettergrepen gaf hij aan met cursie
ve letters, zodat ook die kerkgan
gers wisten waar zij aan toe waren,
die het muziekschrift niet machtig
waren. Zijn werk leverde een be
langrijke bijdrage aan de zaak van
het ritmisch zingen. Natuurlijk wa
ren niet alle vragen opgelost, maar
deze uitgave gaf een nieuwe impuls
om aan het werk te gaan.
In het begin van de jaren dertiggin
gen in de hoofdstad enige enthousi
aste gereformeerde organisten ge
meentezang- en orgelavonden be
leggen. De wijkpredikant hield een
causerie over de psalmen, de aan
wezigen zongen een aantal psal
men aan de hand van een program
ma. waarop de lange en korte let
tergrepen verschillend stonden af
gedrukt (evenals in het psalmboek-
De Moor) en de organist speelde ter
afwisseling enige solostukken. Op
deze bijeenkomsten kwamen velen
tot het inzicht, dat het gemeentege
zang veel aan frisheid en levendig
heid won. wanneer de melodieën
weer in hun oorspronkelijke ritme
werden uitgevoerd.
Walsjes
Dat niet allen tot die overtuiging
kwamen, bleek uit boze brieven,
die de kerkeraad bereikten. Ie
mand schreef, dat men de kerkge
bouwen niet ter beschikking moest
stellen van lieden, die van plan
waren „van onze psalmen walsjes
te maken". Dat het hier ging om
herstel van het oude en allerminst
om nieuwlichterij, kon men deze
mensen niet duidelijk maken.
Toch lag het niet aan deze kleine-
i minderheid, dat de zaak van het
ritmisch zingen niet goed op gang
kwam. Er waren andere oorzaken.
Ten eerste was het een grote moei
lijkheid. om uit het in gebruik zijn
de psalmboek het juiste ritme af te
lezen, zonder hulp van de cursieve
lettergrepen. Alle mensen een
psalmboek-De Moor te laten kopen
daar viel in die crisisjaren al
evenmin aan te denken als aan het
aanschaffen door de kerkeraad van
die bundels.
In de tweede plaats bleef het be
zwaar, dat in menige psalm tekst
en melodieritme slecht op elkaar
aansloten. Bij vele psalmen was
dat minder storend, bij andere ech
ter wel degelijk het geval. Dit wa
ren nu juist de gevallen, die de
twijfelaars en tegenstanders
dankbaar aangrpen om het streven
tot invoering van het ritmisch zin
gen tegen te werken.
Schilder
Daar kwam nog bij. dat de hoeda
nigheden van de psalmberijming
uit 1773 steeds sterker onder kri
tiek van de theologen en literato
ren kwamen te staan. Professor
(toen nog dominee) K. Schilder had
in zijn bundel „Van Dichters en
Schriftgeleerden" een opstel aan
deze berijming gewijd, waaraan hij
geen theologische of literaire draad
heel liet. En in zijn voetspoor
volgden vele andere scribenten.
Maar niemand zag kans tot een
nieuwe berijming te komen. Daar
voor moest men niet alleen de He
breeuwse bijbeltekst kunnen lezen
(de nieuwe bijbelvertaling was er
nog niet), maar die ook kunnen
overzetten in goede Nederlandse
verzen en dan nog zo. dat die ver
zen gezongen konden worden op de
oude melodieën in hun oorspronke-
Colloiï.mt meao-
fcï<ertmöcamTtafli(ofelu«imefpraimcntnloffan$tien
fnjjtttrftrtthf lie&cöcna m&rr {jhenaüro/möc fingtjet
Ooi lijftre in uroer (.i.)
©«Hqnmf^tjanfrorrpé/ opöictombafraéoeflf/ietft»ai
bi* «SutOen hammitr/ijp mi öpmotl Krmo
.fb.€eeee..oiDcïl. Den.rij.mjumo.
Onze medewerker Jac. Kort
werkte mee aan een in 1949
verschenen boekje, dat
..Naar een nieuw psalter"
heette en een pleidooi voor
het werk van ds Hasper be
vatte. De heer Kort schreef
daarin een opstel over de me
lodieën der psalmen. Hij her
innert daarin aan de onder
bewilliging van keizer Karei
V verschenen ..Souterliede-
kens": een boek waarin voor
de psalmtekst melodieën wa
ren gezocht uit de „we
reldse" liederenschat. De
hierbij afgedrukte illustratie
is overgenomen uit „Naar
een nieuw psalter".
-lijke ritme. Aan het loslaten van
die melodieën dacht (terecht)
niemand.
Zwaar woog daarbij ook, dat men
bij alle verdeeldheid in het protes
tantisme tot geen prijs iets wilde
doen, dat de verdeeldheid in de
scholen en in het verenigingsleven
nog zou accentueren.
Onverwacht
Niemand zag kans in deze toestand
verandering te brengen. Verder dan
het uitspreken van de vrome wens,'
dat „de Here onder ons dichters
zou doen opstaan" kwam men niet.
Het is te begrijpen dat in deze
situatie de aankondiging begin
1936, dat er een psalmboek zou
verschijnen, direct uit het He
breeuws en met inachtneming van
de Geneefse melodieën, bij de ijve-
raars voor de vernieuwing van de
kerkzang grote verwachtingen
wekte. Volkomen onverwacht een
psalmbundel zonder rederij
kerstaal, waartegen Schilder zo
had gefulmineerd, en zonder de sto
rende tegenstrijdigheden tussen
tekst en melodie.
Al spoedig werd bekend, dat de
Haagse predikant H. Hasper
(1887—1974). van de gereformeerde
kerken in hersteld verband, de au
teur was. Alle problemen (ook die
van moeizame kerkelijke onder
handelingen en procedures) leken
hiermee opgelost. Het boek was er.
men kon het gaan gebruiken. De
taal sprak aan. de melodieën eve
neens. De pers was gunstig, behou
dens
enige detailkritiek. Geen wonder
bij zulk een gigantisch werk. dat
door één man was verricht. Nu zou
den weldra alle christenen in Ne
derland (Hasper had ook een aan
tal rooms-katholieken voor zijn
Psalter weten te interesseren) uit
één psalmboek kunnen zingen.
Het is anders gelopen, gelijk men
weet. Haspers tijdens een interview
in 1937 uitgesproken verwachting,
dat hij zeer oud zou worden, is in
vervulling gegaan. Maar niet zijn
hoop. dat voor zijn heen gaan de
ganse christenheid verenigd zou
zijn in het lied.
Het is wat triest te moeten vaststel
len, dat zijn streven niet is gestrand
op exegetische, literaire of muzi
kale gronden. Hasper was tot het
laatst bereid aan dit soort bezwa
ren tegemoet te komen. Het waren
vooral zakelijke beletselen, die
hem bij het bereiken van zijn doel
in de weg zijn gelegd en die het hem
onmogelijk hebben gemaakt het
ideaal te verwezenlijken, waarvoor
hij zijn gehele vermogen heeft op
geofferd.
Maar wanneer momenteel in de
meeste reformatorische
kerkdiensten in ons land het rit
misch zingen de gewoonste zaak
van de wereld is, mag daarbij niet
vergeten worden, dat de stoot daar
toe is gegeven door het Psalter, dat
Hasper in 1936 het licht deed zien.
Gisteren heeft de Amsterdam
se dr. J. J. Buskes in de gere
formeerde Open Hofkerk in
Kampen de preek gehouden in
een herdenkingsdienst vcor
de gevallenen in Soweto en
elders in Zuid-Afrika. In
Kampen studeren verscheide
ne zwarte Zuidafrikaanse the
ologen. Enkelen van hen en
van hun familieleden woon
den de dienst bij.
Twee ervaringen uit de enkele
maanden, die ik in 1955 in Zuid-
Afrika doorbracht.
Op de laatste zondag voor mijn
vertrek preekte ik in een kleurlin-
genkerk in Kaapstad. Na de dienst
vroeg een van de kerkgangers mij,
of ik nog een avond vrij had, om
met enkele kleurlingen over de toe
komst van Zuid-Afrika te spreken.
Gelukkig had ik nog een avond
vrij. Zeven kleurlingen vertelden
mij over de spanningen, waarin zij
leefden, en hun angst voor de toe
komst Voordat wij afscheid van
elkaar namen vroeg onze
gastvrouw of zij ook iets zeggen
mocht. Ze zei: „Wij gaan een moei
lijke toekomst tegemoet, ik ben
niet bang voor mij zelf. maar lk ben
bang voor mijn kinderen. Kortgele
den zei mijn dochter van 17: „Hier
In Zuid-Afrika is God altijd in de
eerste plaats de God van de blan
ken en pas daarna de God van
niet-blanken". Mijn jongen van 15
reageerde daarop: „Als dat waar is.
dan maar liever geen God dan zo'n
God!" Zo iets vergeet je nooit.
Mijn tweede ervaring.
In 1955 was Luthuli, de voorzitter
van het toen nog niet verboden
..African National Congress", ern
stig ziek. Overal werden open
luchtsamenkomsten gehouden,
waarin door duizenden voor hem
gebeden werd. Ik mocht Luthuli
bezoeken. Hij vertelde mij. dat hij
vanuit zijn geloof gekozen had voor
de bovengewelddadige strijdme-
thode:„De weg naar de vrijheid
loopt langs het kruis". Bij het af
scheid vroeg ik hem, of wij in Ne
derland wat voor hem konden
doen. Zijn antwoord was:..Nee. wij
zullen onze boontjes zelf moeten
doppen". Maar zich herinnerend,
dat wij beiden christenen waren,
voegde hij er aan toe „Ja. toch wel.
u kunt voor ons bidden, of God ons
bewaren wil voor haat. het gevaar
is groot, dat als de blanken zich
eenmaal bekeren tot de liefde, zij te
laat zullen ontdekken, dat wij al
leen nog maar kunnen haten."
Mandela is als een volgeling van
Luthuli begonnen, geen geweld in
de strijd tegen de apartheid! Door
al zijn ervaringen kwam hij tot de
overtuiging, dat het zonder geweld
niet lukken zal.
Mandela zit van kerk en geloof ver
vreemd op het Robbeneiland, ver
oordeeld tot levenslang.
Geloof
Deze twee ervaringen hebben mij
er voor goed van overtuigd, dat het
apartheidsprobleem niet enkel een
sociaal-economisch probleem in de
vorm van een rassenprobleem is.
maar ook een godsdienstig pro
bleem, waarin het gaat om de vraag
naar ons geloof in God als de Vader
van Onze Heer, Jezus Christus.
Naast deze twee ervaringen van
ruim 20 jaar geleden een recente
uitspraak van Vorster voor de
Westduitse T V.: „Over een bloedi
ge confrontatie tussen blank en
zwart in Zuid-Afrika wordt al ge
sproken sinds ik een kind was; er
werd in 1924 over gesproken en er
zal in 1990 nog over gesproken wor
den, als ik dan nog leef". In 1924
was Vorster 9 en in 1990 wordt hij
75. Ik weet niet. hoe Vorster op het
T.V.scherm overkwam. Misschien
heel gelaten; zo is het altijd al ge
weest en zo zal het wel altijd blij
ven. Waarschijnlijker acht ik het.
dat hij sprak met een verbeten
mond en een verbeten gezicht.
U moet het zich eens even inden
ken: vanaf je kinderjaren heel je
leven gehoord te hebben over een
bloedige confrontatie tussen blank
en zwart, nu weer zo'n bloedige
confrontatie te moeten meemaken,
feller en heviger dan ooit. en te
weten, dat als het eenmaal tot een
totale uitbarsting komt. het één
grote verschrikking zal zijn. Ge
looft u maar, dat de harten der
blanken vervuld zijn van angst.
Angst
De apartheidspolitiek betekent,
dat ruim vier miljoen blanken be
slissen over het lot en de toekomst
van ruim 15 miljoen zwarten: bij u.
over u, zonder u!. De blanken heb
ben het voor het zeggen als de
vertegenwoordigers van de blanke
en christelijke beschaving, de
handhavers van de overheersing
door het blanke ras en de verdedi
gers van de bevoorrechte posities
der blanken. Ja. maar het bolwerk,
waarachter blank Zuid Afrika zich
veilig achtte, de Portugese kolo
niën en Rhodeslë. is geslecht. En in
de wereld is er zo een en ander
veranderd. De angst neemt toe. Te
gelijkertijd wordt de apartheidspo
litiek. in feite een kapitalistische en
koloniale politiek in de vorm van
een rassenpolitiek, met de daarmee
verbonden vernederingen en kren
kingen van de zwarte mens. met
grote hardnekkigheid uitgevoerd.
Vorster zal niet kunnen ontkennen,
dat de blanken gewaarschuwd zijn.
Evanmin dat vooraanstaande blan
ken en zwarten telkens hebben
aangedrongen op overleg, juist om
bloedige confrontatie te voorko
men. maar dat de regering al deze
verzoeken hooghartig naast zich
heeft neergelegd, daarbij rekenend
op de steun van de drie Boerenker-
ken. die de apartheid verdedigen
als een christelijke politiek.
Afrika, die begon met Baie dankie
en eindigde met Soli Deo Gloria
valt in bet niet vergeleken bij dat
gene waar het in Zuid-Afrika al
jaren om gaat en wat nu na het
gebeuren in Soweto levensgroot
voor ons staat.
Bevrijding
Scherp
De onlusten in Soweto en elders
zullen met harde hand worden on
derdrukt. hetgeen betekent, dat er
met scherp geschoten zal wroden
op wie door de minister van justitie
zwarte onruststokers en rellenma-
kers worden genoemd. Ten onrech
te. Het was een opstand van de
onderdrukten tegen de onderdruk
kers. Al Jaren lang hebben de ge
weldloze bestrijders van de apart
heid tegen de regering gezegd, dat.
als zij hardnekkig blijft voortgaan
op de eenmaal ingeslagen weg bloe
dige confrontaties feller en heviger
zullen worden: de bezoldiging van
de zonde van de meedogenloze
apartheidspolitiek. Zij zullen niet
ophouden voordat de apartheid
verdwenen is. En die zal verdwij
nen. Als Vorster 1990 haalt, zal er
een einde aan gekomen zijn. Dat
duurt geen vijftien jaar meer.
Nu zijn wij hier bijeen in een her-
denkings— en gebedsdienst naar
aanleiding van wat zich op het
ogenblik in Zuid Afrika afspeelt.
Herdenken en bidden is geen vrij
blijvende zaak.
In Exodus het boek der bevrij
ding —staat, dat de Israëlieten
zuchtten onder de slavernij en het
uitschreeuwden, zodat hun hulpge
roep omhoog steeg tot God. Dan
volgen de woorden: „God hoorde
hun klacht en had bemoeienis met
hen". Hij. zag naar hen om en wilde
hun Bevrijder zijn.
Geweld
Laten wij goed beseffen, waar het
in dit uur der geschiedenis van
Zuid-Afrika om gaat. Waarachtig
niet allereerst om het bewaren of
het herstellen van de band tussen
de Hervormde Kerk en de de Gere
formeerde Kerken in Nederland en
de drie Boerenkerken in Zuid-
Afrika. Al het geharrewar op en
rondom de laatste vergadering van
de synode van de Gereformeerde
Kerken met aan het einde een tri
omfantelijke toespraak van een
blanke apartheidsman uit Zuid-
Als we bidden zullen we zeker bid-
de, of er een einde mag komen aan
de bloedige confrontatie tussen
blank en zwart, maar dit gebed zal
tegelijkertijd een gebed moeten
zijn om de bevrijding van Zuid-
Afrika, want als ons bidden om het
einde van gewelddadigheden is on
waarachtig en zinloos, als het niet
opgenomen is in ons gebed om het
einde van de vloek der apartheid,
die deze geweldddagigheden in het
leven roept
Het is Micha, die geleden heeft aan
het onrecht, de uitbuiterij en de
verdrukking in zijn dagen, die als
profeet van God zegt: „Hij heeft u
bekend gemaakt, o mens, wat goed
is en wat hij van u vraagt: niets
anders dan recht doen, de trouw
lief hebben en ootmoedig met uw
God wandelen."
Recht en trouw zijn er niet in Zuid-
Afrika. En wat dat ootmoedig wan
delen met God aangaat, ik weet,
dat dit in het persoonlijk leven van
vele apartheidsmensen niet ont
breekt, maar in hun apartheidspo
litiek valt er niets van te ontdek
ken. Ik denk aan wat dat Kleurlin
genmeisje in Kaapstad zei. Uit de
mond van dat kind sprak God. alle
apartheidsmensen ten spijt, om al
le apartheidsfanatici te doen ver
stommen.
Dit is de zonde van de apartheidspo
litiek: niet meer in staat zijn om
recht te doen. de trouw lief te heb
ben en ootmoedig met God politiek
te bedrijven met als uitgangspunt:
eerst de mensen en dan pas de din
gen, de belangen, de voordelen; in
plaats van alle aandacht te beste
den aan de mens voort te bouwen
aan onze materiële belangen, om
van daaruit de mensen te gebruiken
en te exploiteren en eventueel daar
bij met nog een beetje zorg te omrin
gen. Het gaat om het door God
gewilde levensverband: elkaar niet
verlaten en de verantwoordelijkheid
voor het levensverband dragen in
partnerschap, dat is menselijkheid.
Bij elkaar blijven! Er moet heel wat
hoogmoed, leugen en traagheid des
harten worden doorbroken, om te
erkennen, dat de ene mens de ande
re mens niet overheersen en exploi
teren mag. En wij hebben alle ge
loofsmoed nodig om geen enkele
macht van onmenselijkheid te eer
biedigen.
Wij zullen bidden voor onze jonge
zwarte broeders hier in Kampen en
in heel ons land, die leven in vrees
vanwege hun onzekerheid over het
lot van hun verwanten en vrienden
in Zuid-Afrika. Wij zullen bidden
voor allen in Zuid-Afrika voor wie de
apartheid een dagelijkse verschrik
king is, een vernedering en een aan
tasting van hun mens-zijn. Bij een
bloedige confrontatie wordt een be
roep gedaan op levens gevaarlijke
instincten, die in ieder mens leven.
Geweld corrumpeert en sluit
zachtmoedigheid uit. Wij willen
daarom ook bidden voor allen, die in
deze bloedige confrontatie betrok
ken zijn, dat zij geen onrecht doen.
de trouw niet verraden en de nede
righeid niet prijsgeven. Wij willen in
het bijzonder bidden voor onze blan
ke en zwarte broeders, die de apart-
heid fel bestrijden, maar om Chris
tus' wil het geweld afwijzen en noch
tans solidair willen blijven met hen,
die dat niet meer opbrengen. Wij
gedenken de slachtoffers van de
bloedige confrontatie en ons gebed
wordt een schreeuw: hoe lang nog, o
God? Dat kan niet anders beteke
nen dan een gebed om het bevrijd
worden van een regering, die weigert
de zonde van apartheid te erkennen
en zich van die zonde te bekeren.
Ootmoed
Dat zullen wij dan moeten doen in
ootmoed, want de oorsprongen van
de apartheid liggen zowel wat het
verleden als het heden betreft ook
in ons land. En zelfs de meest over
tuigde tegenstander van de apart
heid in ons land zal dienen te besef
fen. dat hij behoort tot de westerse
wereld, die aan de Zuidafrikaanse
apartheid grof geld verdient.
Mijn zwarte broeders, hier in de
kerk, van harte wens ik u toe, dat
God u nabijblijft, u troost in uw
verdriet, u sterkt in uw strijd. Eén
ding is, wanneer ik het bijbels ge
tuigenis goed versta, zeker: God is
niet neutraal. Hij kiest partij.
De gewelddadige machthebbers,
die zich beroepen op het kwade,
dat ze doen, vertrouwend op het
geweld, waarover zij in voorraad
beschikken, zullen van de aarde
verdaan worden. Zij wanen zich
sterk door wat hun onheil wordt.
Er leeft een God. die het recht der
verdrukten gelden doet. Al wie
door geweld regeren, zullen door
geweld vergaan. Daar tegenover:
zalig de vredestichters, zij zullen
zonen van God genoemd worden;
zalig de zachtmoedigen. want zij
zullen de aarde beërven; zalig die
hongeren en dorsten naar de ge
rechtigheid. want zij zullen verza
digd worden'
MET JE BEZIT
Geef Jahweh de eer
met je bezit
en met het beste
van wat bij je binnenkomt,
dan zullen je schuren zich vullen
met overvloed en je vaten zullen
overlopen
van wijn (Spreuken 3,9,10)
Opnieuw eerst een wenk en daarop
een toezegging. Je moet je aan iets
houden. De spelregels van dit men
senbestaan, zou je ze kunnen noe
men. Wie zich niet aan de spelregels
houdt, maakt er een potje van,
d.w.z. is schuldig aan de chaos. Wat
de Spreuken-man hier wil zeggen is
duidelijk: een mens is er om aan
Gods bedoeling te beantwoorden en
dat kan je ook noemen: Jahweh de
eer geven. Daar zit een stuk verbor
gen erkenning en eer van Jahweh in,
wanneer een mens hier op aarde
goed leeft. In verantwoordelijkheid
voor zichzelf en voor zijn naaste.
Dan geef je Jahweh de eer. Niet
wanneer je alleen maar je mond
daarvan vol hebt. Dat is altijd weer
de grote misvatting. Als je maar
zegt. dat God de eer toekomt, dan
zit het wel goed. Je mag best rijk
worden, hoe dan ook, als je maar
zegt dat je het van God hebt. Zo
denken mensen vaak. Nergens
wordt de Heer zoveel dank voor de
welvaart gebracht als in Zuid-
Afrika. Maar het zou niet juist van
werkelijk „eren van Jahweh met je
bezit" getuigen, wanneer de blanken
zich daar eens bezonnen over de
vraag of ze hiet gétbepen waren die
welvaart met ande/ert'fe delén. Dat
is „eren van Jahweh". Daar verweg,
en natuurlijk hier vlakfeij is het niet
anders.
Franzoni
Giovanni Franzoni zal nog deze
week tegenover kardinaal Poletti
schuld moeten bekennen. Kardinaal
Poletti, die namens de paus het bis
dom Rome bestuurt, heeft hem een
ultimatum van deze strekking doen
toekomen. Wanneer Franzoni zijn
„dwalingen" niet toegeeft, zal hij tot
de lekenstand worden terugge
bracht. Franzoni was abt van de
benedictijner abdij Sint Paulus bui-|
ten de muren in Rome. Na herhaal
de moeilijkheden met het Vaticaan
trad hij af. Hij bleef priester van de
door hem gestichte basisgemeente.
Voor de verkiezingen in Italië zei hij,
dat hij communistisch zou stem
men. Dit heeft kardinaal Poletti tot
zijn ultimatum gebracht. Vandaag
zal Franzoni de zaak met zijn basis
gemeente bespreken.
Boekowski
De raad van kerken fh 'Nederland
heeft in een brief aan de Russische
ambassadeur in Dén Haag verzocht
Wladimir Boekowski zo spoedig mo
gelijk vrij 'te laten. De raad van
kerken-wijst daarbij op de uitnodi
ging! "die Boekowski heeft gekregen
van de universiteit van Leiden om
daar zijn studie te voltooien.
Steponavicius
De ondergrondse „Kroniek der
rooms-katholieke kerk in Litouwen"
publiceert een brief van de 65-jarige
aartsbisschop Steponavicius van
Wilna aan premier Maniusis van Li
touwen. In deze brief dringt de
aartsbisschop, die al vijftien jaar
zijn ambt niet kan uitoefenen en
verbannen is naar het plaatsje Zaga-
re, erop aan, dat de tegen hem geno
men maatregelen ongedaan worden
gemaakt. De aartsbisschop schrijft,
dat hij nog steeds niet weet. waarom
hij uit zijn aartsbisdom verbannen
Hans Eschbach
Youth for Christ-Nederland heeft
besloten, Hans Eschbach met zijn
gezin voor enkele jaren naar Dene
marken uit te zenden om het begin
nende Youth for Christrwerk daar te
stimuleren. Het is de bedoeling, dat
hij in Vejle of omgeving gaat wonen.
Daar heeft vorig jaar een Neder
landse Yout for Christ-groep al een
tijdje gewerkt.
AMSTERDAM:
Postbus 859.
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948.
Westblaak 9, Rotterdam
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101.
Parkstraat 22. Den Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3.
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
