Hoe Algerije op weg lijkt te zijn om
een echte volksdemocratie te worden
Zelfbouw laatste middel om
edereen onderdak te bieden
fc
_fc
Morgen referendum over nationaal handvest
Alternatief Habitat biedt oplossing voor wereldwijd bouwprobleem
ETiRDAG 26 JUNI 1976
BUITENLAND
TROUW/KWARTCT 11
l Algerije is de bevolking
ids begin mei in een diep-
tande discussie betrokken
ter de toekomst van het
fid. De discussie werd op 1
ei door president Houari
mmedienne geopend met de
lorden: „Het Algerije van
indaag is een vrij en onaf-
inkelijk Algerije. Geen an-
r land kan onze daden of
ts s lot bepalen. De toekomst
n ons land wordt bepaald
lor de wensen van het volk."
lumedienne stelde uitdruk-
®n tlijk, dat de discussie die in
rste instantie ging over een
euw nationaal handvest, dat
s een soort politiek manifest
0k zien moet worden, „vrij en
ijectief" moest zijn.
ideoor de Algerijnse bevolking, die
n een politiek stelsel gewend was,
n" larin geen enkele vorm van oppo-
;ie geduld werd en waarin mensen
h e geen politiek binnen het kader
n het door de regering uitgestip-
1de beleid wilden bedrijven beter
in mond konden houden of naar
it buitenland konden vertrekken,
0 ak een tijdperk aan dat slechts
s een kruising tussen de Chinese
|lturele revolutie en de studenten
elf? istand in Frankrijk in mei 1968
kenschetst kan worden. In juni
75 had Boumedienne ter gelegen-
iid van de tiende verjaardag van
|n staatsgreep voor de naaste toe-
imst verkiezingen voor een natio-
tal parlement, alsmede presi
dentsverkiezingen aangekondigd.
jn deze verkiezingen voor te berci-
^^n. vaardigde de Algerijnse presi-
ïnt op 30 april van dit jaar circu-
^re 565 uit. Hierin werd uitgestip-
►ld, dat op 27 juni een referendum
er een nieuw nationaal handvest
in het najaar een referendum
er een nieuwe Algerijnse consti-
|tie ter vervanging van de
indwet die Boumedienne na zijn
latsgreep in 1965 buiten werking
,d gesteld, zou worden gehouden.
na deze referenda zouden de
;emene verkiezingen
vinden.
e openbare discussie over het na-
lYtCbnale handvest moest iedereen de
as geven om het ontwerp te
jenderen. Boumedienne stelde
dat alle burgers zon-
afr dwang en angst voor represail-
laatregelen de gelegenheid
ïsten hebben om in de discussie
in mening vrij te uiten. Overal
trden er openbare vergaderingen
irganiseerd. Binnen enkele da-
i na de 1-meitoespraak van Bou-
idienne werden er in de dorpen en
de provincies comités opgericht
de geuite kritiek, gedane voor
alen en geëiste amendementen
het handvest moesten verzame-
Ten slotte werd het ontwerp
D*n het handvest verleden week
1 een gesloten vergadering
erschreven op basis van het verza-
telde materiaal door een.nationale
immissie waarin vertegenwoordi-
trs van alle lagen van de Algerijn
maatschappij zitting hadden.
Ijdens de discussie mocht er ech-
geen campagne tegen het
mdvest worden gevoerd,
oumedienne's 1-meitoespraak
as een duidelijke reactie op het
lar buiten treden van een groep
jpositionelen. die door een aantal
lormalige Algerijnse leiders geleid
;rd. Deze hadden op 9 maart en op
april een oproep aan het Algerijn
volk gericht, waarin zij voor het
rstel van de democratische vrij-
het
üg-
door James Dorsey
heden hadden gepleit en waarin zij
zich keerden tegen de „persoonlijke
macht". In de door Ferhat Abbas,
oud-premier van de voorlopige re
gering van de Algerijnse Republiek,
Youssef Ben Khedda, eveneens
oud-premier van Algerije, Hocine
Ait Achmed ex-leider van de Alge
rijnse FLN en Mohammed Kheir-
reddin, oud-lid van de Nationale
Raad van de Algerijnse Revolutie,
ondertekende documenten werden
vrije verkiezingen van een nationa
le en soevereine vergadering geëist,
alsmede de wederinvoering van de
vrijheid van meningsuiting, de af
schaffing van het huidige totalitai
re stelsel en de totstandkoming van
een islamitisch en broederlijk
Maghreb (het Arabische deel van
Noord-Afrika). De vier onderteke
naars werden onmiddellijk na de
publiketia van hun verklaring on
der huisarrest gesteld.
Boemedienne stelde, dat er vanuit
„bepaalde hoeken" beweerd werd,
dat Algerije „door geweld" tot een
socialistisch land werd omgevormd.
Hiertegenover echter stond naar
zijn mening het feit dat de discussie
over het nationale handvest de wer
kelijke wensen van het Algerijnse
volk aan het daglicht zou brengen.
Hij vervolgde met te zeggen: „Van
daag leggen wij de keus voor het
socialisme voor het eerst aan het
gehele volk voor. Dit is de enige
ervaring van deze aard waarin de
wensen van het volk ten aanzien
van deze keus en ten aanzien van
het algemene beleid in de praktijk
zullen worden omgezet. Het volk zal
oordelen met Ja of nee, en er zal
beslist niet gemanipuleerd worden.
Sinds 1965 hebben wij de ver
antwoordelijkheid van de macht op
ons genomen. Nu is de tijd om deze
macht in evenwicht te brengen om
dat bepaalde reactionairen bewe
ren, dat wij het volk onder druk
zetten en dat wij met geweld rege
ren. Daarom laten wij het volk nu
beslissen. Wanneer het tegen het
handvest stemt zullen wij ons bij
het vonnis van het volk neer
leggen".
Naast de tienduizenden vergaderin
gen op de velden en in de fabrieken,
scholen, universiteiten, wijkcomi-
tés en onder de Algerijnen in het
buitenland werd de discussie ook in
de pers en op de radio en televisie
gevoerd. In de pers verschenen er
tientallen ingezonden brieven en
velen belden naar de radio op. Po
gingen van sommige werkgevers
om de discussies snel af te ronden
of om arbeiders en directie binnen
een bedrijf apart te laten vergade
ren, werden in de meeste gevallen
verijdeld.
Aanvankelijk toonden de meeste
Algerijnen zich in de discussie te
rughoudend. Tijdens de eerste
week kwam het nationale handvest
ook nauwelijks ter sprake. Men had
eindelijk een uitlaatklep gevonden
om alz'n grieven te uiten. Het recht
om te spreken werd begrepen als
het recht op kritiek. Zo verschenen
er bijvoorbeeld op de televisie oud-
grootgrondbezitters en andere
voormalige notabelen, die lieten
weten, dat de ongelijkheid, de cor
ruptie, het nepotisme en de on
doeltreffendheid van de genationa
liseerde sector van de Algerijnse
economie allemaal te wijten waren
aan het socialisme. Toen de Algerij
nen merkten, dat ze niet alleen het
recht van spreken hadden, maar
dat bovendien naar hen geluisterd
werd, bleek al gauw. dat elke socia
le groep een uitverkoren slachtoffer
had. Zo kwam op het platteland
hevige kritiek op de plattelandsno
tabelen en op de functionarissen
van het ministerie van landbouw; in
de steden moest het stadsbestuur
en de politie, die de „burgers niet
genoeg beschermt" het verduren.
Islam en socialisme
Volgens de circulaire van Boume
dienne waren de bureaucratie en de
functionarissen van het partij- en
staatsapparaat verplicht om de golf
van kritiek over zich heen te laten
gaan. Voor deze groep betekende
het experiment van de directe de
mocratie in Algerije een morele af
gang. Zo schreef een lezer in de
regeringsgetrouwe krant El Moud-
Juhad: „Waarom hebben degenen
die de aristocratie van de revolutie
vormen ons dit aangedaan? Het
ging tot nu toe allemaal zo goed!"
Na ongeveer een week, begon de
discussie zich te concentreren op
het nationale handvest, dat in to
taal zestigduizend woorden omvat
en in zeven hoofdstukken is opge
deeld. Wekenlang werd over de fun
damentele uitgangspunten van de
Algerijnse maatschappij gedeli-
breerd. Ongeveer 25 procent pro
cent van de Algerijnse bevolking
nam aan de debatten deel. Men
vroeg zich bij voorbeeld af of de
consepties van het socialisme en
van de islam met elkaar verenig
baar waren. Sommigen stelden dat
het socialisme en de islam water en
vuur waren terwijl anderen meen
den dat ze hemel en aarde waren.
Voor een kleine kring moslemse ge
leerden was het socialisme overbo
dig omdat alle elementen van deze
ideologie in de al eeuwen oude is
lam te vinden zijn. In hun pleiten
voor een strikt islamitische maat
schappij stelden zij dat zij „niet
tegen het socialisme waren, maar
en verwezen ze naar de Koran.
Voor een kleine groep, behorend tot
de kringen van de fanatieke Mos
lemse Broederschap en tot uiterst
linkse groepen kon er van een over
eenstemming tussen islam en socia
lisme geen sprake zijn. Maar voor
de grote meerderheid van het Alge
rijnse volk geldt dat Algarije sinds
meer dan viertien eeuwen een Ara
bisch en islamitisch land is, diens
volk vandaag naar de opbouw van
een socialistisch land streeft. Voor
hen zijn dus de islam en het socia
lisme onverbrekelijk met elkaar
verbonden.
Ook discussieerde men over wat
socialisme in Algerije betekende en
koos men voor het volgen van een
„Algerijnse weg naar het socialis
me". In deze discussie viel het
woord marxisme nooit, ofschoon de
nationalisatie van de voornaamste
produktiemiddelen en van de han
del, zowel als de agrarische revolu
tie als voorwaarden voor het Alge
rijnse socialisme gezien werden.
Wel werden er regelmatig begrip
pen als klassen en klassenstrijd in
de debatten gehanteerd. Menings
verschillen ontstonden er over de
rol van de particuliere bedrijfssec
tor „in de huidige fase van de ont
wikkeling van het Algerijnse socia
lisme" In het handvest wordt een
duidelijk onderscheid gemaakt tus
sen de „uitbuitende en de niet uit
buitende" delen van de particuliere
sector. Duidelijk gesteld werd dat
het particuliere bedrijfsleven in ie
der geval aan een strenge controle
onderworpen moet worden en dat
de huidige code van investeringen
hervormd moet worden. Merkwaar
dig genoeg wilden de meest pro
gressieven de handhaving van som
mige delen van de particuliere sec
tor, terwijl velen, die niet als socia
listen in Algerije te boek staan om
de volledige afschaffing vanhetpri-
vébezit vroegen vroegen.
Vervolgens sprak men hoe de lei
ding van het Algerijnse volk eruit
moest zien. Opvallend is dat de
meerderheid van de bevolking zich
voor een eenheidspartij uitsprak,
die volgens de principes van het
Bolsjewisme opgebouwd moest
worden. De huidige machtselite, de
„Kaders van het volk", moet echter
verdwijnen, en er moet een „mini
mum aan individuele vrijheid" ko
men. Verder moet het recht op in
formatie en kritiek gerespecteerd
worden en moet de „leiding van het
volk aan de controle van het volk
onderworpen zijn". Over het karak
ter van de Bolsjewistische een
heidspartij werd men het niet eens.
Volgens sommigen moet deze partij
een voorhoedepartij zijn waarin de
genen die „beantwoorden aan de
criteria van het engagement, de in
tegriteit en de competentie" actief
zijn Anderen meenden echter dat
de partij een massapartij zou moe
ten zijn. die de boeren, de arbeiders
en de studenten omvat.
Vrouwen die aan de discussie deel
nemen zeiden, dat hun problemen
te snel werden afgedaan. Zij eisten
een volledige herziening van de ge-
zinswet, een verbod op polygamie,
gelijkheid voor de wet in zaken van
erfrecht, crèches en collectieve was
serijen. Zo vroeg een jonge Algerijn
se arbeidster op een gegeven mo
ment een groep mannen: „Waarom
houden jullie alleen rekening met
de Arabische en islamitische tradi
tie wanneer het om vrouwen gaat?
De koran regelt het leven van alle
mensen. De islam is voor jullie al
leen een voorwendsel om jullie ei
gen privileges te kunnen houden.
Jullie zijn net als de grootgrondbe
zitters die de islam gebruiken als
argument tegen de agrarische revo
lutie zodat zij hun eigen hachje
kunnen redden."
Volksdemocratie
Tijdens de discussies over het
handvest kwamen er ook vele ande
re onderwerpen aan de orde. Zo
sprak men zich uit voor een sterk
leger, dat het socialistische Algerije
tegen aanvallen van het „imperia
lisme of van z'n Algerijnse
bondgenoten" moet verdedigen.
Het handvest verwerpt ook nauwe
banden met Marokko en Tunesië
zolang deze beide landen een kapi
talistisch stelsel hebben. Verder
kwam ook de zogenaamde arabise
ring ter sprake en oefende men kri
tiek op het te weinig rekening hou
den met de dialecten die in Algerije
wijd verspreid zijn. In de discussies
traden duidelijk twee stromingen
binnen de Algerijnse maatschappij
naar voren: de moralisten, die reli
gieuze uitgangspunten kiezen en de
realisten die proberen de etappes
van de „verandering van de demo
cratische revolutie in een socialis
tische revolutie" te bepalen. Duide
lijk is dat president Boumedienne
uit de lawine van kritiek versterkt
naar voren is getreden. Aan zijn
leiderschap wordt nauwelijks ge
twijfeld.
De vraag hoe men deze openbare
volksdiscussie moet beoordelen
blijft open. Waarnemers vragen
zich af of het Algerijnse volk een
maand lang voor de gek gehouden
is of dat Algerije de weg van een
werkelijke volksdemocratie heeft
Ingeslagen. Zeker is ln ieder geval,
dat het handvest tijdens het refe
rendum van morgen zal worden
aangenomen. De vraag is misschien
hooguit met welke meerderheid.
Men mag echter niet vergeten dat
er vaak een tegenstelling bestaat
tussen theorie en praktijk. Pas wan
neer men weet hoe het handvest in
de praktijk zal worden omgezet, zal
het duidelijk zijn, wat de oefening
in democratie in Algerije waard is.
Bovendien zullen de nog te bespre
ken grondwet, waarin de diepe
wens van het Algerijnse volk naar
vrijheid en gelijkheid tot uiting zal
moeten komen en de algemene ver
kiezingen eveneens aanwijzingen
zijn voor de echtheid van de Alge
rijnse volksdemocratie. In Algerije
zelf is men in ieder geval optimis
tisch. Als men Algerijnen vraagt
hoe zij de situatie in hun land zien.
antwoorden zij: „Voor het eerst
sinds 1830 hebben de Algerijnen
zelf het woord. Deze zomer wordt in
Algerije gediscussieerd en wij zien
niet hoe het regime deze verworven
heid weer zou kunnen afschaffen."
-
loor Wim Jansen
m^en fatsoenlijk onderdak is
en eerste vereiste voor een
^Menswaardig bestaan. Willen
en re de vele miljoenen krotten-
ader ewoners binnen afzienbare
ijd een degelijk onderdak ga-
^nderen, dan zullen architec-
pn en planologen zich snel
n,iik toeten buigen over een inter-
zeer ationaal plan voor goedkope
SlfbOUW.
P. at is ongeveer de conclusie van
i het et Habitat-Forum, een werkcon-
de ;es dat tegelijkertijd met het offi-
/oor iële VN-congres over menselijke
èderzettingen in de Canadese stad
'ancouver werd gehouden. Tien ki-
imeter van de warme congreszaal
iten enige duizenden vertegen-
oordigers van allerlei instellingen
It de hele wereld twee weken bij-
?n in vier tochtige hangars van een
ude vliegbasis, zoekend naar een
i die Plossin8 voor de problemen op het
tot pbied van menselijke nederzet-
hebttlgen.
en gigantisch probleem. Want tot
l» et jaar 2000 zal de wereldbevol-
Ing ongeveer verdubbelen en daar-
i jor zullen, naast de vervanging
m bestaande krotten, ook onder-
Dmens gebouwd moeten worden,
ët huidige bouwtempo en de aan-
ezige technieken schieten sterk te
irt om daarin voor het streefjaar
100 te voorzien. Vandaar dat men
het Forum gezocht heeft naar
_in andere aanpak, waarbij een zo
loot mogelijk deel van de bevol
ing gemobiliseerd wordt
iet idee van zelfbouw is niet nieuw,
egentig procent van alle „huizen"
i de wereld is gebouwd door de
kr^woners zelf, zonder hulp van
1
architect of aannemer. Het resul
taat is er dan ook vaak naar.
Vooral in de buitenwijken van de
grote steden in ontwikkelingslan
den, maar ook in bijvoorbeeld To
kio, wonen miljoenen mensen in
zelfbebouwde hutten in de grootste
armoede en zonder stromend water
of riolering. Geen ontwikkeling om
te stimuleren, maar deskundigen
ontdekten hierin toch de enige mo
gelijkheid om op niet al te lange
termijn verbetering te brengen. Op
vallend was overigens hoe eensge
zind alle afgevaardigden over deze
oplossing waren.
Het principe van zelfbouw is een
voudig: als de overheid zorgt voor
stromend water, riolering en bouw
materialen kunnen de bewoners
hun eigen huis bouwen. Het is dus
zaak dat architecten met ontwer
pen komen van huizen die eenvou
dig zelf te bouwen zijn, een le
vensduur hebben van minstens eni
ge tientallen jaren en bovendien
goedkoop moeten blijven. Daar
voor zal bij voorkeur gebruik moe
ten worden gemaakt van plaatse
lijk aanwezige bouwmaterialen,
niet alleen vanwege de kosten,
maar ook omdat de toekomstige
bewoner daar het meest mee ver
trouwd is.
Geraamte
Van de architect wordt dus ge
vraagd dat hij achter zijn tekenta
fel vandaan komt en zich op de
hoogte stelt van de plaatselijke si
tuatie, meer nog dan nu het geval is.
Voor dure prestige-ontwerpen is in
de Derde Wereld geen plaats, hoe
goedkoper het ontwerp (met be
houd van duurzaamheid) des te be
ter. In Vancouver kwamen diverse
met modellen op de proppen die het
huizentekort in de wereld volgens
de ontwerpers snel zou oplossen.
Zo toonden twee Canadezen een
stalen frame met de afmetingen
van grote containers, zoals die in
vrachtschepen worden gebruikt.
Het is de bedoeling van beide archi
tecten dat het frame in grote hoe
veelheden in Westerse landen wordt
geproduceerd en vervolgens wordt
gebruikt om graan of andere stoffen
naar ontwikkelingslanden te ver
voeren.
Daar kan de container dan dienen
als stevig geraamte voor de bouw
van een huis, dat volgens de beden
kers. Arnott en Hamy, door ieder
een gemakkelijk is te voltooien met
behulp van hout, steen of
golfplaten.
Het grote voordeel is. vinden zij. dat
geïndustrialiseerde landen het fra
me kunnen vervaardigen, zonder
dat hoge vervoerskosten dat be
zwaarlijk maken.
Het leek af en toe net een bouw
markt op het alternatieve Habitat-
congres. Het Canadese Zwavelinsti-
tuut had uitgevonden dat je van
zwavel, vermengd met zand heel
makkelijk goede bouwstenen kunt
maken. Zwavel is een veel voorko
mend element en bovendien een
afvalprodukt van de olie-industrie.
Een zekere mijnheer Meijer liet een
model zien van een zogenaamde
noppensteen, een grote bouwsteen
met uitstulpingen die als legoste
nen zonder cement op elkaar kun
nen worden gezet. Door de speling
zou een huis van noppenstenen bij
een aardbeving langer overeind
blijven dan een gemetselde woning.
Beide „uitvinders" vonden elkaar,
zodat er nu een zwavelnoppensteen
in de maak is.
Inspraak
De vraag is echter, wat de ontwik
kelingslanden van die oplossingen
voor hun problemen op het gebied
van menselijke nederzettingen den
ken. In tegenstelling tot het officië
le congres, waar de Derde Wereld
tot ergernis van sommige Westerse
landen verreweg in de meerderheid
was. waren er op het forum slechts
zeer weinig vertegenwoordigers uit
ontwikkelingslanden. Daardoor
werd een belangrijke inbreng ge
mist. Dit bracht iemand tijdens de
discussies tot de verzuchting: „Zijn
we eigenlijk wel in hun belang be
zig, of is het slechts onze eigen
ego-trip?" Een terechte vraag, want
al vanaf het begin was gesteld dat
inspraak het belangrijkste criteri
um moest zijn bij het opstellen van
„geleide zelf-bouwplannen".
Dat die inspraak lang niet overal
gegarandeerd is, bleek zeer spoedig.
Terwijl de vrouw van de Filippijnse
president Imelda Marcos, aan het
hoofd van de delegatie van haar
land in Vancouver de vooruitstre
vende plannen van haar regering
toelichtte, werden in Manila twee
duizend demonstranten opgepakt.
Zij liepen mee in een demonstratie
van enige tienduizenden bewoners
van Tondo, met 195.000 inwoners de
grootste sloppenwijk van de Filip
pijnse hoofdstad. Op dit moment
zitten ruim 900 van hen nog achter
de tralies.
De demonstratie was gericht tegen
de aanwezigheid van Imelda Mar
cos op de Habitat-conferentie en op
de spandoeken stonden leuzen die
inspraak eisten bij de verbetering
van de woonomstandigheden in
Tondo. De Filippijnse regering had
namelijk toegezegd het winnende
model voor een zelfbouwwijk, een
prijsvraag voor architecten ter gele
genheid van Habitat in Tondo te
zullen uitvoeren. Maar de winnaar,
de Nieuw-Zeelander Ian Athfield,
was vergeten de bewoners naar hun
mening te vragen Deze zagen niets
in het op het eerste gezicht zeer
fraaie ontwerp van Athfield. Zij
vreesden dat de huren van
Athfields huizen driemaal zo hoog
In veel landen van de Derde Wereld voorzien zelfgebouwde woningen, althans voor een deel, in de
woonproblemen. Hier ,,zelf-bouwvakkers" aan het werk in het Afrikaanse Nigeria.
zouden worden als die van hun slop
pen, wat geen enkele inwoner van
Tondo. met een gemiddeld inko
men van 150 gulden in de maand,
zich kan veroorloven. De bewoners
zagen aankomen dat de huizen al
leen door de middenklassers te be
talen zijn en dat zij daarvoor dan
plaats zouden moeten maken.
Grondspeculatie
Gunstig voor de zelfbouwgedachte
was het feit dat de officiële confe
rentie een motie aannam, waarin
het recht van de bevolking op de
controle over het gebruik van de
grond werd vastgelegd. Om
grondspeculatie helemaal tegen te
gaan was eerst voorgesteld alle
grond gemeenschappelijk eigen
dom te maken, maar vooral de Ver
enigde Staten en West-Duitsland
hebben zich hiertegen fel verzet.
Wel konden zij zich vinden in de
formule „controle over he' grondge
bruik". In hoeverre deze door alle
landen aangenomen motie ook de
feitelijke situatie van privégrondbe-
zit en speculatie zal veranderen,
hangt volledig af van de interpreta
tie van een regering
Feit is in ieder geval dat diverse
zelfbouwexperimenten tot nu toe
de grond zijn ingeboord door wilde
speculatie of onverantwoordelijk
omspringen met het grondei
gendom.
Zo stond Janatha, een buitenwijk
van Bombay, bekend als voorbeeld
van water met zelfbouw te bereiken
is. Maar op 6 mei van dit jaar wer
den 32.000 mensen in Janatha door
de politie uit hun huisjes verdreven,
om plaats te maken voor 300 hui
zen. een zwembad en een paar ten
nisbanen, bestemd voor hoger per
soneel van het in de buurt geplande
onderzoekcentrum voor kernener
gie. In de toekomst zullen nog eens
40.000 mensen moeten verhuizen.
Toen de Indiase minister voor huis
vesting Ragurmaiah In Vancouver
om commentaar werd gevaagd, was
zijn antwoord: „Janatïia stinkt en
de mensen daar zijn een bende cri
minelen".
Het hele geval is niet bepaald een
voorbeeld van publieke controle
over het landgebruik. In Nederland
zal de grondspeculatie volgens de
Nederlandse delegatie in Vancou
ver binnen niet al te lange tyd sterk
worden bemoeilijkt. Daarvoor ztfn
een wetsontwerp met betrekking
tot het voorkeursrecht en een wijzi
ging van de onteigeningswet in
voorbereiding.
Waar het geld voor een versneld
zelfbouwprogramma over de hele
wereld vandaan moet komen, was
voor het Forum nauwelijks een pro
bleem. er werd althans vrijwel niet
over gepraat. De vraag is natuurlijk
of er op regeringsniveau wel geluis
terd wordt naar de resultaten van
de discussies op het Forum en als
dat zo is. of die politieke conferentie
dan nog wel zoveel zin heeft
Voor de man in zijn uit golfplaten
opgetrokken bouwval lijkt het in
ieder geval niet veel meer dan wat
geharrewar over zijn hoofd heen.
Kurt Waldheim, secretaris-generaal
van de Verenigde Naties, is het daar
niet mee eens. „Je hebt natuurlijk
de steun van het publiek nodig,
daarom is het Forum erg goed
Maar naast concrete verbeteringen
willen wij een nieuwe economische
en sociale orde en daar heb je poli
tiek voor nodig Laat mij na vijf jaar
in deze baan zeggen, dat al dat
gepraat zeker wat oplevert Het feit
dat bijvoorbeeld Nairobi geen
concrete dingen heeft opgeleverd
betekent nog niet dat de Unctad
nutteloos was", aldus Waldheim
