betogingen egen Yorster n Beieren op op Puerto Rico ondergraaft iositie Europese Gemeenschap Meer Arabische troepen onderweg naar Libanon Christen-democraten in Italië willen met socialisten regeren Washington dreigt bankroet te gaan Staking in Boliviaanse mijnen duurt nog voort pN; meer doden in Soweto ejlaamse krant teöe Standaard nu 'njefinitief failliet Canada schaft doodstraf af *™leine landen vrezen binnensluipen directorium-idee tjnde DERDAG 24 JUNI 1976 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 toENMAIS (UPI,Reuter) Terwijl het in de zwarte wijken van hannesburg weer helemaal rustig leek te worden begon de idafrikaanse premier John Vorster gisteren in het diepe zuiden n WesMDuitsland aan zijn besprekingen met de Amerikaanse nister van buitenlandse zaken Henry Kissinger. >rgt dull H<f- -aal am or{ lor vijl' ind; Hl ?ide /Isa aflt denmais heet het kleine Beierse dje waar Vorster en Kissinger el- voor het eerst de hand schud- l Op weg daar heen zei Kissinger en verslaggevers dat hij „niets ïcreets" verwacht van zijn ont- ting met de Zuidafrikaan. Pre- :r Vorster liet via zijn woordvoe- weten dat hij zich krachtig te- r zal stellen. ,Du ir. e ika >ch(i Don t ir aan c£r; zan u- geh ur. en6|d uit Cai» le k optfo en l larb 2, burgemeester van Bodenmais wat moois gemaakt van de be- q eting van beide hoge buiten- dse gasten. Op het weiland dat nde als landingsplaats voor de he- ppters zorgde hij zelf voor het wel- nswoord en bij het Sonnenhof- tel waren meisjes in klederdracht t bloemen. De uit München aange- irde politie hield de nieuwsgieri- op ruime afstand. Een betoger op zijn spandoek de leuze .Zwart achtig' werd ongemoeid gelaten, er trad de politie wel op tegen ir schatting vijftig jonge demon anten, die zowel Kissinger als rster op de korrel namen. .Apart- is moord' en .Vorster moorde- Kissinger medeplichtig' waren :ele van hun leuzen. Enkelen van hadden hun gezicht zwart ge- akt. De politie joeg ze uiteen en isteerde vijf of zes van hen. Toen demonstrant op hardhandige ze werd afgevoerd applaudiseer- sommigen omstanders. rechtse Nationale Democratische ij had voor een tegengeluid ge- gd. De partij deelde pamfletten waarin Vorster werd aangemoe- d zich flink te houden onder het tto „Eén Angola is genoeg blijf uw stuk staan." De Amerikaanse chtt e ^USSEL (ANP) Het invloedrijke wen!ngische Nederlandstalige dagblad .Standaard is woensdag voor het st verschenen, althans in zijn hui- ateb tt b vorm. groep die De Standaard publi- k L irde is dinsdag failliet verklaard. Igens financiële kringen bedroe- n de schulden bijna honderd mil- jen gulden en boden pogingen om groep te redden onvoldoende ga- ïties voor de schuldeisers. Standaard en haar zusterbladen !jdden een oplage van 300.000 implaren. Een maand geleden was ,d drukkerij Periodica, waar De mdaard gedrukt werd, al failliet klaard. De drukkerij mocht toen iter doordraaien in afwachting een oplossing voor de sanering )0r de hele groep. JS v journalisten willen pogen het blad jj.aj een of andere vorm voort te zetten, gei aarl an ke ieer ïengf' minister Kissinger werd door de NDP afgedaan als de man „die de vrije wereld uitlevert". Ondertussen werd vanuit Zuid- Afrika gemeld dat het in de zwarte wijken van Johannesburg en Preto ria rustiger was dan begin deze week. Er werd hier en daar nog wel een steen gegooid en er waren in de voor afgaande nacht nog enkele brandstichtingen, maar nieuwe slachtoffers waren er niet gevallen. Dinsdagavond verzekerde minister van justitie James Kruger het parle ment nog eens dat de blanken het zwarte veizet met harde hand zullen bestrijden. Hij beloofde de honder den die tijdens de ongeregeldheden zijn gearresteerd een harde ondervra ging. „Al moeten we hen zes maan den ondervragen, we zullen ze openbreken," aldus de minister. Hij zei dat de verdachten zullen wprden ondervraagd op de politiebureaus. Deze hebben bij instellingen die zich bezighouden met de rechten van de mens een zeer slechte naam vanwege de veelvuldige mishandelingen en martelingen. Volgens de politie zijn er sinds vorige week woensdag het oproer in. Soweto uitbrak meer dan 900 zwarten gearresteerd. Volgens Kruger zijn de moeilijkhe den van de afgelopen dagen vooral te wijten aan het optreden van een min derheid, die hij omschreef als „gangs ters". Over mogelijke sociale ach tergronden van het oproer heeft de Zuidafrikaanse regering tot nu toe met geen woord gerept. Een ander geluid kwam er gisteren van stamhoofd- Matanzima, minister van Transkei, het Zuidafrikaanse thuisland dat later dit jaar onafhan kelijk moet worden. Matanzima ver oordeelde het gebruik van vuurwa pens tegen demonstranten. Hij advi seerde de Zuidafrikaanse regering di rect alle apartheidswetten af te schaffen. Meer doden Volgens de anti- apartheidscommissie van de Vere nigde Naties zijn er bij het zwarte oproer van de afgelopen dagen veel meer doden gevallen dan de Zuidafri kaanse politie opgeeft. Volgens deze laatste bron bedraagt het aantal do den ruim 140. De rapporteur van de VN-commissie, de Filippijn Nicasio Valderrama, zegt dat er wel duizend doden zijn gevallen. Hij baseert zich daarbij op gegevens die de VN uit Zuid-Afrika heeft gekregen. Volgens deze informatie zijn er vorige week ook groepen van de zogenaamde „burgerreservisten" ingezet. Dit zijn blanken die zich voorbereiden op een gewapende strijd tegen de zwarten. Zij behoren tot de felste verdedigers van de blanke overheersing. ROME (UPI, Reuter) De christen-democraten in Italië gaqn proberen een coalitie te vormen met de socialisten, zo heeft voorzitter Fanfani gisteren laten weten. Hoewel de president regeringsdeelname van de communisten uitsloot, verklaarde hij niettemin dat een Italiaanse regering zijn winst zou moeten do$n met een constructieve dialoog met de oppositie in het parlement». De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Henry Kissinger en de Zuidafrikaanse premier John Vorster (midden) bij hun ontmoeting in Beieren. Deze verklaring van Fanfani wijst erop, dat de Italiaanse christen democraten denken aan een rege ringscoalitie met de socialisten die zou kunnen rekenen op de stilzwij gende steun van de communisten. De socialisten hebben tot nog toe steeds gezegd alleen aan een regering te zullen deelnemen als ook de commu nisten meedoen. De christen democraten willen nu proberen de socialisten over te halen deze eis in te slikken. Een coalitie van socialisten en chris ten-democraten kan echter niet over een meerderheid beschikken in het Italiaanse parlement. In dat geval zouden de communisten als gedogers van het kabinet optreden. Enrico Berlinguer, de leider van de Italiaanse communisten zei gisteren in een interview dat de communisten geen haast hebben met deelname aan de regering. Als de christen democraten een kabinet willen vor men en bereid zouden zijn de com munisten bij belangrijke politieke vraagstukken te raadplegen, dan zouden de communisten een derge lijk voorstel met de nodige aandacht bestuderen, aldus Berlinguer. De so cialisten beraden zich vanmorgen over het coalitievoorstel van de chris ten-democraten. Functies De communisten zijn zich gaan be zinnen over de bezetting van de lei dinggevende functies in de Senaat en het Huis van Afgevaardigden. Van daag komen de communistische voormannen bijeen om zich te over leggen over de hierin te volgen strate gie. Op 5 juli komt het nieuw gekozen parlement voor het eerst bijeen en z£l dan geconfronteerd worden met het kiezen van de voorzitters en het vof- men van parlemeptaire commissies. Het feit dat deze posities tot nog t<Jè bekleed werden door leden van de regeringspartijen noemde Belinguer gisteren discriminatie. BEIROET, CAIRO (Reuter, UPI, AP) Een woordvoerder van de Arabische Liga deelde gisteren mee, dat er meer vre destroepen onderweg ztfn naar het door de burgeroorlog ver scheurde Libanon. Ondertus sen gingen de gevechten tussen Palestijnen en linkse moslims enerzijds en de falangisten an derzijds nog onverminderd door. Een functionaris van de Arabische Liga zei, dat deze pan-Arabische or ganisatie in totaal 6000 man naar Libanon zal sturen. Er bevinden zich ongeveer 1000 Syrische en Libische militairen in het land, die opereren onder de vlag van de Arabische Liga. Op korte termijn zullen Soedanese, Saoedi-Arabische en Somalische mi litairen via de Syrische hoofdstad Damascus naar Libanon worden overgebracht. Het eerste contingent van de Ara bische vredesmacht heeft zich gele gerd bij het vliegveld van Beiroet, dat gisteren weer is opengesteld voor het luchtverkeer, nadat het zestien da gen gesloten was. De gevechten in en om de Libanese hoofdstad Beiroet gingen gisteren in alle hevigheid door. Palestijnen de den gisteren een tegenaanval op de christenen, nadat deze eerder hadden geprobeerd twee vluchtelingenkam pen van de Palestijnen te veroveren. In de afgelopen 24 uur zijn naar schatting 100 mensen om het leven gekomen en 225 gewond geraakt. De hevige strijd bij Beiroet is weer opgelaaid toen de troepen van het WASHINGTON (AP) De Amerikaanse hoofdstad staat waarschijn lijk voor ernstige financiële moeilijkheden. Zeker is het nog niet, want eerst moet de gemeentelijke boekhouding grondig worden nagekeken. Een accountantsfirma heeft na een eerste onderzoek vastgesteld dat de administratie een grote warboel is zodat op dit moment niet met zekerheid kan worden gezegd of de stad nog geld heeft of al verlies lijdt. Maar de experts vrezen het ergste. Volgens hen vertoont de financiële toestand van Washington „enige zeer verontrustende overeenkomsten" met die van New York. Deze miljoenenstad ging vorig jaar zo goed als failliet en is nog voortdurend bezig nieuwe bezuinigingen te zoeken. Net ,als New York zit Washington met een verarmde binnenstad. Dit centrum is een bestuurlijke eenheid met een aparte status: het District of Columbia. De bevolking van dit gebied is voor ongeveer negentig procent zwart. Daarbuiten beginnen de ruimere voorsteden met een overwegend blanke bevolking. Aan het Amerikaanse Congres is nu een bedrag van twintig miljoen dollar gevraagd om een „nauwkeurig beeld" te kunnen krijgen van Washingtons financiën. Door de bijzondere status van het District van Columbia heeft het Congres rechtstreekse bemoeienis met het bestuur van Washington. geregelde Syrische leger zich uit de stad begonnen terug te trekken. Deze terugtrekking vindt plaats als onder deel van de overeenkomst die de Li bische premier en bemiddelaar, Jal- loed, heeft bereikt met de strijdende partijen. Door de gevechten kwam Libanon gisteren zonder electriciteit te zitten. Een hoogspanningskabel werd door een granaat getroffen. Sommige waarnemers leggen een rechtstreeks verband tussen de ople ving van de gevechten in Libanon en de topontmoeting die vandaag in de Saoedi-Arabische hoofdstad begint tussen de premiers van Syrië en Egypte. Beide partijen zouden willen aantohen dat zij beslist nog niet machteloos zijn geworden. Bij hun aankomst in Riad verklaar den de Egyptische premier Salem en zijn Syrische ambtgenoot Ayyoebi te hopen dat de ontmoeting zou leiden tot een herstel van de Arabische een heid. Sedert het tweede Sinai- akkoord tussen Egypte en Israël zijn de betrekkingen tussen Egypte en Syrië aanmerkelijk bekoeld. Damas cus heeft Cairo verraad van de Ara bische zaak verweten. Als het overleg tussen Salem en Ayyoebi wat oplevert, dan zullen naar men verwacht de presidenten van beide landen, Assad en Sadat elkaar op korte termijn ontmoeten. Een verzoening tussen de beide staatshoofden zou niet alleen de vre de in Libanon dichterbij kunnen brengen, maar opent ook perspectie ven voor een nieuwe gemeenschappe lijke beleidslijn tegenover Israël. Tijdens zijn bezoek aan Qatar, een staat aan de Perzische Golf, heeft president Sadat yan Egypte ver klaard rekening te houden met een hervatting van de Geneefse bespre kingen over het Midden-Oosten in de loop van dit jaar. Zodra de verkiezin gen in de Verenigde Staten voorbij zijn, kan dit land weer een belangrij ke rol spelen bij dit overleg, aldus de president. LA PAZ (Reuter) Bij Catavi, 250 kilometer ten zuidoosten van de Boliviaanse hoofdstad La Paz zitten sedert 13 juni zestig mijnwerkers ergens in de 800 kilometer lange gangen van een tinmijn. Ze weigeren eruit te komen en dagen het leger uit hen te komen halen. De mijnwerkers vormen de voorhoe de van de stakers in de Boliviaanse tinmijnen. Op 12 juni dreigden de vakbondsleiders met een algemene staking met als inzet de optrekking van het minimumloon. De dag daar op stuurde president Hugo Banzer als reactie op de eis soldaten naar de mijnstreek in de Andes. De staking kost de economie van het land dage lijks een half miljoen dollar. Een woordvoerder van de nationale mijnfederatie heeft de looneisen van de stakers onaanvaardbaar ge noemd. De prijzen van de Boliviaan se tin, een van de belangrijkste uit- voerproducten van het land, zouden dertig procent moeten stijgen om de ionen op te brengen. Op 14 juni hadden onderhandelingen moeten beginnen over de looneisen tussen de vakbonden en de regering. De moord op de vroegere Boliviaanse president Torres in Argentinië doorkruiste deze plannen. President Banzer, die de regering van de linkse Torres vijf jaar geleden omverwierp, kondigde weliswaar nationale rouw af, maar was tot ongenoegen van de mijnwerkers uiteindelijk niet bereid Torres in Bolivia een begrafenis te geven. Bezetting Het leger bezette onmiddellijk na het uitbreken van de staking de gebou wen die bij de mijnen horen en arres teerde een deel van de stakingslei ders. De rest van de stakers verdween heel snel in de mijn. De huidige crisis, die zijn oorzaak in economische en politieke overwegin gen heeft, wordt als de ernstigste beschouwd sedert Banzer vijf jaa£T geleden aan de macht kwam. De plannen van de president om de ecor nomische ontwikkeling van het land te versnellen komen hierdoor op los se schroeven te staan. De stakers krijgen voedsel via de honderden uitgangen van de mijn, die alleen aan de plaatselijke bevol king bekend zijn. Het leger is niet in staat al deze toegangswegen af te sluiten. OTTAWA (UPI) Het Canadese Huis van Afgevaardigden heeft met 133 tegen 125 stemmen besloten tol afschaffing van de doodstraf. Al sinds veertien Jaar is er in Canada geen doodvonnis meer uitgevoerd- De federale regering gaf de veroor deelden steeds gratie, waarmee de straf werd omgezet in levenslange gevangenisstraf. De regering van de liberale premier Trudeau wilde ech ter een eind maken aan deze prak tijk door de doodstraf geheel af te schaffen. Er is daarover in Canada een heftige publieke discussie ge voerd waarbij het er vaak op leek dat het voorstel tot afschaffing het niet zou halen. per tusii n liphd itvc 'gelif biji or Bert van Panhuis Westerse geldustrialiseerde wereld lijkt er een nieuw regelmatig terugkerend topoverleg bij te zelfs geen afgevaardigde van de EG. 3ben. Zeven regeringsleiders van de Verenigde Staten, Canada, Japan, West-Duitsland mkrijk, Groot-Brittannië en Italië gaan komende zondag en maandag in een zonovergoten iplaats op het Caraibische eiland Puerto Rico de economische problemen van het Westen Drnemen. Franse initiatief van vorig jaar 'ember, de economische en mone- topconferentie in het even bui- Parijs gelegen kasteel Rambouil- heeft hiermee een opvolger gekre- en als het aan de Amerikaanse ;ident Ford ligt blijft het niet bij tweede bijeenkomst. Het was ig jaar nog helemaal niet duide- dat dit zou gaan gebeuren. Presi- it Valery Giscard d'Estaing voelde afgelopen herfst de behoefte de nigde Staten te laten merken zij niet de enige zijn, die een ital belangrijke landen voor top- leg bij elkaar weten te brengen, r met de wetenschap dat Frank- nauwelijks enthousiast is te krij- voor nieuwe „topconferenties" ;t al bestaande overlegorganen de conferenties van de Verenig- Naties of de Noord-Zuid-dialoog een herhaling niet aannemelijk. deelnemers aan Rambouillet I Iden dan ook voor het econo- .h-monetaire overleg in te passen reeds gevestigde conferenties, r Rambouillet II, zoals de Fran- zullen zeggen of Puerto Rico I. Is 'Gerald Ford het graag zal noe- is er dan toch van gekomen. Igens waarnemers niet zozeer om- dit dringend noodzakelijk was omdat Ford iets wilde hebben hem voor het front van de Repu blikeinse partijconcentie, die in au gustus in Kansas City de kandidaat van de partij voor het presidentschap moet aanwijzen, gewichtiger maakt dan zijn rivaal Ronald Reagan. 'Ford had toen hij het plan voor de economische top uitdacht de Califor- nische oud-gouverneur nog steeds niet van zijn hielen weten te schud den dat heeft hij trouwens nog steeds niet en een goed uitgevallen topconferentie zou de president het vertrouwen kunnen opleveren van die groep afgevaardigden naar de conventie, die zich nog niet tot één van beiden hebben bekeerd. Niet schokkend Algemeen wordt verwacht dat het overleg op Puerto Rico geen we reldschokkende taferelen zal laten zien. De regeringsleiders zullen onge twijfeld benadrukken dat de indus trielanden hechter moeten gaan sa menwerken en voorts zullen de eco nomische toestand en de situatie van de diverse munteenheden aan de or de komen. Zo zou Italië steun willen hebben voor zijn zwakke lire en zou den de Britten nu eindelijk weieens afwillen van de status van het pond sterling als internationale reserve- munt. Niettemin is de economische top een omstreden zaak. Het heeft er name lijk v?el van weg dat het ge meenschapsbeginsel van de EG weer eens flink wordt aangetast en dat terwijl het met de Europese samen werking toch al slecht is gesteld. Wat is namelijk het geval. Evenals op Rambouillet is ook op Puerto Rico maar een deel van de landen van de Europese Gemeenschap aanwezig, en wel de vier grootste: West- Duitsland, Frankrijk, Groot- Brittannië en Italië In november wilde Giscard aanvan kelijk Italië er niet eens bij hebben maar onder druk van Bonn en de kleine EG-landen was premier Moro op Rambouillet als officiële vertegen woordiger van de EG. Hiermee werd dan nog een klein beetje de boosheid van de kleine EG-landen Neder land, België, Luxemburg, Denemar ken en Ierland gesust, die bijzon der gepikeerd waren dat de groten hen in de kou lieten staan. Ditmaal is zelfs de schijn niet meer opgehouden. Italië is op Puerto Rico opnieuw vertegenwoordigd maar nu als „groot industrieland". De kleine EG-landen, te weten Nederland, Bel gië, Luxemburg, Denemarken en Ier land zijn niet vertegenwoordigd en er is in tegenstelling tot Rambouillet Vorige week wisten hoge ambtena ren nog met het idee te komen om president Ford te vragen de Luxem burgse eerste minister Gaston Thorn in zijn hoedanigheid van voorzitter van de EG en Fran$ois-Xavier Ortoli als voorzitter van de Europese Com missie uit te nodigen maar Frankrijk heeft hier een stokje voor gestoken. De kleine landen wilden namelijk dat de aanwezigheid van de EG bij dergelijke conferenties nu eens goed zou worden geregeld en dat was Pa rijs net iets te veel van het goede. Beginsel De kleine landen zijn ook dit maal dus weer flink boos geworden. Thorn heeft daarbij tot nu toe het scherpste geageerd, begrijpelijk want het voorzitterschap van Luxemburg heeft Thorn en het groothertogdom alleen maar ellende gebracht. De premier heeft mislukte Europese Raden en bijeenkomsten van vakministers moeten slikken en daar zou dan nu Puerto Rico bij komen. Onverteerbaar voor Thorn, die een ambitieus mens van goede wil is. De houding van de meeste andere kleine landen is iets prinicpiëler van aard. Met name Nederland stelt dat deelname van een deel van de EG aan exclusieve topconferenties het gemeenschapsbeginsel ondergraaft. „Premier Thorn mag niet naar Puer to Rico gaan om te legitimeren wat communautair niet door de beugel kan" is het standpunt van de Neder landse regering. De kleine landen vrezen tevens dat het deelnemen van met name Frank rijk, West-Duitsland en Groot- Brittannië aan topconferenties het begin is van de vorming van een EG-directorium. Dit houdt in dat een paar landen overal ter wereld namens de gemeenschap zouden on derhandelen. Vooral Giscard is voor stander van een dergelijk directori um en hij zou met dit soort conferen ties een wapen in handen hebben om te stellen dat de grote drie heel goed de EG kunnen leiden. Een laatste onverkwikkelijke zaak, met name voor EG-voorzitter Luxemburg is de minachting van de vier Puerto Ricogangers voor het vergaderschema. Nog geen 48 uur nadat was afgesproken dat de Euro pese ministers van buitenlandse za ken op 28 en 29 juni bij elkaar zou den komen voor de belangrijke voor bereiding van de Europese Raad, de Juli-bijeenkomst van de regerings leiders van de Negen, aanvaardden de vier de uitnodiging van Ford zon der ook zelfs de voorzitter van de EG te raadplegen. Uiteen vallen Kwesties als 'Puerto Rico' zijn een duidelijkv voorbeeld van het uiteen vallen van de Europese Ge- De Franse president Valery Giscard d'Estaing begeleidt zijn gasten tijdens de economisch topconferentie op kasteel Rambouillet in november 1975. meenschap. Van dat verval zijn er talrijke voorbeelden te noemen. Men neme als voorbeeld slechts de invoe ring, op voordracht van Frankrijk van de Europese Raad. Die Raad is eigen heer en meester en hoeft aan niemand verantwoording af te leg gen. Als de EG-voorzitter het Euro pese parlement op de hoogte stelt van wat deze Raad heeft besproken is dat een gunst, geen plicht. De afgelopen tijd is bovendien geble ken dat de Europese Raad nauwe lijks functioneert. De Raad verwijst de kwesties naar de raden van de vakministers en die verwijst ze weer naar de Europese Raad. De EG en de Europese samenwerking worded meer en meer een vrijblijvende zaak; Is het voordelig dan is men 'Europe aan' is het dat niet dan wordt de zaak getraineerd. Het is zoals de Belgische eerste mi nister Leo Tindemans onlangs pessi-^ mistisch opmerkte tijdens een Euro-- pa-symposium; „het enige waartoe' men in de EG momenteel bereid is zijn informele intergouvernementele contacten. Praten rond de haard, zonder agenda, zonder papieren, zonder tolken en ambtenaren." Overleg dat tot niets verplicht, fnui kend voor de Europese eenwording.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 7