iltrecht krijgt
rijksmuseum
Rijksweg 76 in Limburg
vordt maandag geopend
Papierentheaters:
geen kinderspel
Hoogspanningsmast
minder ontsierend
„Ik was sociaal bezig",
zegt hasjiesj-handelaar
buitenlanders doen hun mond open in zwartboek
3e wetsontwerp over
■n autokeuringen na
jj- vakantie ingediend
Opslagplaatsen
radio-actief afval
aangewezen
Nieuw type toegepast in Nederland
Veg zoveel mogelijk aangepast aan landschap
^oonellende in Roosendaal
Snelle arrestatie
na overval
Arrestaties wegens
oplichting fonds
bouwnijverheid
Portefeuille met
16.700 kwijt
Vonnis drie jaar
voor vervalsen
waardepapieren
lONDERDAG 24 JUNI 1976
r lr-
TROUW/KWARTET P 6/RH 13
JJSWl
t colli
urtsbi
|ud Kf
hllectii
SWUK Door samenvoeging van
collecties van de Stichtingen het
7>* lartsbisschippelijk Museum en het
Katholiek Museum te Utrecht, de
^Ilectie van het Bisdom Haarlem en
l.e'jiet medewerking van de stichting
,®n oor Protestantse Kerkelijke Kunst en
i tuit uur en de Stichting Bisschoppe-
|jk Museum te 's-Hertogenbosch,
rijgt nu ook Utrecht een rvjksmu-
eum.
|et nieuwe museum zal onder de
Ij. «am rijksmuseum ,,Het Catharijne-
er- onvent" de geschiedenis van de chris-
re- klijke cultuur en haar invloed op de
lijn lederlandse samenleving in de
uimste zin van het woord tot uitbeel-
ling brengen. Zoals bekend zal het
«n nuseum worden gevestigd in het Ca-
harijnecomplex, een middeleeuws
,e" looster van de Johanniters, dat tus-
nr en de Lange Nieuwstraat en de Nieu-
10~ re Gracht ligt.
je-
lan let "i*1 neemt de genoemde verzame-
,n. Ingen en het personeel van het
j0. ftrechtse en Haarlemse museum op 1
iej pli over. Verwacht wordt dat het nieu-
■n. re rijksmuseum in het najaar voor het
nd iubliek zal kunnen worden openge-
ar- leid.
lijn I
en let Aartsbisschoppelijk Museum, het
ie- |ud Katholiek Museum en het Haar-
Ie- tmse Bisschoppelijk Museum bezit-
en religieuze werken vanaf de vroege
siddeleeuwen, in hoofdzaak af-
an iomstig uit de Nederlanden en het
'a' Rijksgebied: schilderijen, beeldhouw-
j?" verken, handschriften, oude drukken,
e '-enten, paramenten, zilver, koper,
ms en tin en devotionalia.
Vu hebben deze musea nog een na-
an Irukkelijk kunsthistorisch karakter,
ie- naar „Het Catharijneconvent" zal in
an Ie toekomst, mede door de inbreng
iet ran een belangrijke reformatorische
ie- jollectie vooral het museum voor de
teschiedenis van het christendom in
an Nederland worden,
iet
is-
ng I
ari
e- Van onze parlementsredactie
an 3EN HAAG De indiening van het
iet nitiatief-wetsontwerp van de Twee-
e- le-Kamerleden Van der Doef (PvdA)
;n De Beer (WD) is opnieuw uitge-
ïn tteld. Ondanks het feit dat de beide
e* iamerleden het dinsdag. onder-
■■9 ing definitief eens werden over de
urt jekst van het wetsontwerp, zullen zij
<0. ket pas na de zomervakanties eind
lugustus formeel bij de Kamer in-
llenen. Het KVP-Kamerlid de heer
1q fbrnelissen reageerde gisteravond
er (eer heftig op dit nieuwe uitstel.
lolgens het wetsontwerp zullen alle
lederlandse auto's, ook nieuwe,
aarlijks aan een nauwkeurige
echnische controle moeten worden
mderworpen, over het algemeen in
irkende garagebedrijven.
an
PB-
De stukken zullen worden geëxpo
seerd op een wijze, die zowel thema-
tisxh als chronologisch is. Teksten,
afbeeldingen en audiovisuele midde
len zullen de expositie ondersteunen.
Onderwerpen te over: de verhouding
kerk en staat door de eeuwen heen; de
ere-dienst en de religieuze beleving in
de middeleeuwen, de weerslag van de
religie op het hiuselijk leven e.d. Voor
al voor het onderwijs zal het museum
een belangrijke rol kunnen vervullen.
Maar de kwaliteit van de tentoonge
stelde stukken staat er borg voor, dat
er ook voor de museumbezoeker die op
recreatie uit is, en vooral ook de bui
tenlandse toeristen, veel te genieten
zal vallen.
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN Minister Lubbers,
(economische zaken) heeft in Gro
ningen twee en Drente drie zoutloca-
ties aangewezen die nader onder
zocht moeten worden voor de even-*
tuele opslag van atoomafval. In Gro
ningen gaat het om proefboringen te
Onstwedde (gemeente Stadskanaal)
en te Pieterburen (gemeente
Eenrum).
In Drente zijn zoutkoepels aangewe
zen te Gasselte-Drouwen (gemeen
ten Gasselte en Borger), te Schoon-
loo in de gemeente Rolde en in Anlo.
Tevens worden vier werkgroepen op
gericht waarvan er één de uitvoering
van een risico-analyse ter hand zal
nemen.
De andere werkgroepen zijn voor zo
wel technische als juridische en fi
nanciële kwesties bestemd. Zoals be
kend is er sterk verzet in het noorden
tegen het voornemen radio-actief af
val in de zoutkoepels op te slaan.
Volgens minister Lubbers, die de
brief mede geschreven heeft namens
minister Vorrink (milieu), betekent
het onderzoek niet dat er ook auto
matisch afval zal worden gestort.
Daarvoor zal eerst het parlement
worden geraadpleegd. Ook de pro
vinciale en gemeentelijke besturen
worden nauw bij de zaak betrokken.
De provinciale staten van Gronin
gen hebben indertijd een speciale
verordening ingesteld die storting
van zowel chemisch als radio-actief
afval in de bodem aan vergunningen
bindt.
Bovendien werd een motie aangeno
men, dat er verzet zal worden aange
tekend tegen pogingen om radio
actief afval te dumpen, zolang er nog
vragen zijn over de veiligheid. De nu
genoemde zoutlocaties zijn geadvi
seerd door de Rijksgeologische
dienst, omdat het Reactorcentrum
Nederland naar nieuwe mogelijkhe
den zoekt om het afval kwijt te
raken.
Utrecht zou niet voor „afkickcentrum" voelen
Van een verslaggever
UTRECHT „Ik liep stuk op meneer Vonhoff. De tent moest
dicht van de gemeente. Maar wat was er op tegen? Ik verkocht
goeie shit tegen relaxde prijzen met een pilsje erbij. Ik was nog
sociaal bezig ook want in mijn café bleven ze van de hard drues
af":
Van een onzer verslaggevers
OOSTBURG Voor de eerste maal wordt voor een hoogspan
ningslijn in Nederland en België een masttype toegepast, dat
aanzienlijk minder ontsierend voor het landschap is dan de tot nu
toe gebruikelijke vakwerkmasten. Het is een ruim 31 meter hoge
buisconstructie in de vorm van een Griekse Y met een 13 meter
lang horizontaal verbindingsstuk waaraan de kabels worden
bevestigd.
De nieuwe hoogspanningsmast in het
Zeeuwsch-Vlaamse landschap. Hij js,
heel wat bescheidener dan de vierpoti
ge vakwerkmasten, die het- eq der le
lijk staan te zijn.
Deze nieuwe mast is ontwikkeld door
Electron Breda BV,, een onderdeel
van Rijn-Schelde-Verolme. Hij wordt
gebruikt voor een 12 km lange 150
Kv-verbinding tussen Oostburg op
Zeeuwsch-Vlaanderen en de Bel
gische plaats Maldegem. Deze ver
binding gaat het Nederlandse en het
Belgische hoogspanningsnet koppe
len, hetgeen op deze plaats nodig is
om de elektriciteitsvoorziening op
Zeeuws-Vlaanderen veilig te stellen.
Een in de Westerschelde liggende
verbinding is door schepen onherstel
baar beschadigd waardoor de toe
voer van elektrische stroom nog
maar via één circuit geschiedt. Het
leggen van nieuwe kabels in de zee
arm wordt vooralsnog onmogelijk ge
acht, vandaar de koppeling met
België.
De nieuwe hoogspanningsmast heeft
zijn ontwikkeling te danken aan de
hoe langer hoe groter wordende op
positie van planologen, milieuorgani
saties, landbouwers en andere be
langhebbenden tegen de horizonver-
vuilende en veel plaats innemende
an een verslaggever
'EN HAAG Rijksweg 76 in
imburg zal op 28 juni aan-
aande zijn voltooid, wanneer
die dag het wegvak
bensbroek-verkeersplein Bo-
ïoltz zal worden geopend, al-
us gisteren het ministerie van
rkeer en waterstaat.
ijksweg 76 loopt van de Duitse
gereed. De kosten van dit weggedeel
te bedroegen circa 45 miljoen gulden.
Tot voor kort maakte het verkeer op
deze route gebruik van de stadsauto-
weg van de gemeente Heerlen, die
vrijwel evenwijdig aan de nieuwe au
tosnelweg loopt.
N atuurgebieden
In het waterwingebied tussen Heer
len en Voerendaal werd de autosnel-
ens via het verkeersplein Bocholtz weg aangelegd in een „bak" van poly-
landschap. Bomen en struiken wer
den ontzien en de taluds van de weg
werden uitgebreid beplant. Ook werd
hier een tunnejtje onder de weg voor
dassen gebouwd, zodat de dieren zon
der gevaar hun woon- en voedselge-
bieden kunnen blijven bereiken, al
dus het ministerie.
Nieuwe weg
De opening van de nieuwe autosnel
weg Maastricht-Heerlen maandag
ngs Heerlen, Hoensbroek en Stein
iar België. De 27 kilometer lange
^Autosnelweg vormt op die manier een
hakel in de E-39 route, die Keulen
fcrbindt met Antwerpen. Bij Ke-
nsheide kruist deze weg de E-9, die
♦♦^n Amsterdam naar Genua loopt,
eze kruising heeft de vorm van een
rlaverblad. Het deel van rijksweg 76
Issen dit klaverblad en Hoensbroek
»am reeds enige jaren geleden ge-
id. Ook de doortrekking van de
tein, kwam al eerder klaar. Nu is het
isterende wegvak tussen
loensbroek en Bocholtz eveneens
ethyleenfolie. Hierdoor wordt veront
reiniging van het grondwater voorko
men. Het sterk geaccidenteerde ter
rein maakte in een dal bij Benzenra-
de een ophoging tot twintig meter
noodzakelijk. Bij Imstenrade kwam
de weg in een diepe ingraving te
liggen. Dit deel van de rijksweg heeft
daardoor een voor ons land uniek
aanzien gekregen.
Rijkswaterstaat heeft de autosnel-
Iksweg in de richting België, via weg in het gebied rond Benzenrade
en Imstenrade, van grote waarde als
natuur- en recreatiegebied, zoveel
mogelijk aangepast aan het
De nieuwe provinciale autosnelweg,
met de aanleg waarvan tien jaar gele
den werd begonnen, is bijna 18 km
lang en heeft 120 miljoen gulden ge
kost. De rijksbijdrage bedraagt zes
tig miljoen.
Van een onzer verslaggevers
lOOSENDAAL Gesol met buitenlandse werknemers en tries-
i machteloosheid daartegenover blijken uit een zwartboek, dat
samengesteld door de Aktiegroep huisvesting buitenlandse
'erknemers te Roosendaal.
liegen er niet om: wij betalen gemid
deld 125 gulden per bed en meestal
moeten wij één kamer met vier a zes
man delen
Droevig
It zwartboek met zijn schrijnende
houd is dinsdagavond officieel aan-
Sboden aan de burgemeester van
oosendaal, mr dr L. Schneider. Het
(beurde in het slechtste pension
>or buitenlanders, dat Roosendaal
(nt, namelijk Groenstraat 62.
e buitenlanders hebben met hulp
Rn meelevende Nederlanders hun
lieven zelf op een rijtje gezet. Er zijn
I in Roosendaal zo'n 1300, afkomstig
It Turkije, Spanje, Marokko en Joe-
bslavlë. Ze schrijven ln hun
partboek: „Wij zetten ons minstens
even hard in als onze Nederlandse
collega's. We voldoen aan dezelfde
plichten als zij. Onze woonsituatie
herinnert ons er echter dagelijks aan
dat wij daarentegen niet dezelfde
rechten hebben. Immers, alleen
slechte, onhygiënische en vaak le
vensgevaarlijke pensions blijven
voor ons over. De vrijgezellen onder
ons worden in behuizingen gestopt,
die, eerder aan „stallen" doen denken.
De getrouwden krijgen vrijwel geen
kans hun gezinnen naar Nederland te
laten komen. Maar de huurprijzen
Het zwartboek geeft droevige voor
beelden van een ongekende woonel-
lende, die Nederlanders absoluut niet
zouden accepteren. Maar buitenlan
ders moeten er tevreden mee zijn en
er vaak ook nog schandalige prijzen
voor betalen. Het zwartboek keert
zich vooral ook tegen het bedrijf Ge-
vetex in Etten-Leur, dat het. om van
de buitenlanders af te komen, be
stond de prijs van haar pension St
Marie te Roosendaal van 228 gulden
tot 500 gulden per maand per per
soon te verhogen.
Dit zei de 28-jarige Utrechter L. H.,
die dinsdag voor ae rechtbank in
Utrecht twaalf maanden cel, waar
van vier voorwaardelijk, met een
proeftijd van twee Jaar tegen zich
hoorde eisen omdat hij in zijn inmid
dels gesloten, cafe ongeveer tachtig
kilo hasjiesj aan de man had ge
bracht. Tegen L.'s vriend, de 19-jarige
B. K. werd dezelfde straf geëist en
tegen de 21-jarige R. S. uit Enschede
een rtiaand voorwaardelijk met
aftrek.
L.'s advocaat, mr. R. Verbunt vroeg
zich voor de rechtbank af waarom de
gemeente Utrecht halsstarrig weigert
te praten over de plannen van zijn
cliënt om van zijn café een soort
„afkickcentrum" te maken, waar
wordt geprobeerd ondermeer via soft
drugs de mensen van het gebruik van
hard drugs af te brengen. Organisa
ties, als de raad voor Jeugd en jonge
ren in de domstad voelen wel wat
voor dat plan, maar de gemeente
houdt de boot af, aldus mr. Verbunt.
De raadsman gaf toe dat ook finan
ciële motieven L. ejr toe hadden ge
bracht om in zijn établissement has
jiesj te gaan slijten. Maar dat neemt
niet weg dat zijn plannen serieus
moeten worden genomen. Volgens
mr. Verbunt had het „sociaal werk"
van H. tot nu toe wel wat effect
gehad. In dit verband vond hij het
opvallend dat het gebruik van
heroine in de domstad blijkens kran
tenberichten schijnt te zijn toegeno
men sinds het café van H. moest
drugbeleid. „Het argument dat tegen
alcoholisme ook niet wordt opgetre
den gaat niet op. Dat is nog geen
reden om het druggebruik ook
voor hasjiesj nu maar het groene
licht te geven". Uitspraak dinsdag 6
lull
Van een verslaggever
EDE De politie heeft een man
aangehouden, die wordt verdacht siaitpn
van een overval op een pompstatoin
!T.nï;.T^°"g®wer^"IZendP!: Oflicler van justitie mr, B, de Hoogh
h» h f h 1 meende dat hij zich aan de letter van
de pomphoudster gedreigd meteen, de-huidige - opiumwet moet hou-
vakwerktorens. De buismast is een
compromis tussen de tot dusver toe
gepaste dragers van hoogspannings
lijnen en de meest ideale maar in
financieel opzicht veelal onhaalbare
oplossing: de ondergrondse kabelleg
ging.
De buismast beheerst door zijn een
voudige, slanke vorm om te beginnen
veel minder sterk het landschap. Bo
vendien is het mogelijk met de onder-'
linge afstand tot 500 meter te gaan.
Men behoeft er dus minder te plaat
sen. Voorts is de ruimtewinst per
mast groot, omdat er slechts enkel
voudige funderingen behoeven te
worden gemaakt. Daar komt dan nog
bij dat de plaatsing veel flexibeler
kan geschieden. In veel gevallen kan
een mast namelijk op een landschei
ding of zelfs in een sloot worden
geplaatst.
De f abricageprijs ligt op het ogenblik
nog wel hoger dan die van een va-
kwerkmast. Daar staat tegenover dat
montage en plaatsing (twee drie per
dag) aanzienlijk goedkoper en de
kosten van de fundering en de ver
goedingen wegens grondgebruik veel
lager zijn. De uit normale han
delsbuis opgebouwde nieuwe mast,
die uitvoerig op zijn betrouwbaar
heid is getest, is in de Nederlandse
elektriciteitswereld als een welkome
verschijning begroet.
voorwerp dat op een wapen leek. De
21-jarige C.F. uit Ede vertrok met het
geld per auto, maar hij wist niet dat
hij een poosje door getuigen van de
overval werd gevolgd. Via dit spoor
kon de politie hem spoedig thuis grij
pen.
den. Hij kondigde in zijn arrondisse
ment een krachtige bestrijding van
de drughandel aan. Mr. De Hoogh
maakte er evenmin een geheim van
weinig waardering te hebben voor de
Aangekondigde versoepeling van het
ROTTERDAM Samen met de ge
meentepolitie 'van Rotterdam en
Gouda heeft de Rijkspolitie in Brielle
en Oud-Beierland twee mannen aan
gehouden, die ervan worden ver
dacht de stichting Sociaal Fonds
Bouwnijverheid voor 400.000 gulden
te hebben opgelicht. Het zijn de 35-
jarige A.R.A. uit België, die ln Vlaar-
dingen werd aangehouden, en de ,27-.
Jarige bedrijfsleider A.F. de B., die ln
Rotterdam ln zijn kraag werd gegre-
pen. Met behulp van valse formulie-
ren kocht het tweetal vakantie- en-
premiezegels, aan. Het geld dat afge-'
dragen moest worden staken zij in-r
hun zak. Bij huiszoeking vond de
politie valse zegels ter waarde van
vele tienduizenden guldens.
ROTTERDAM Een 64-jarige ad
ministrateur uit Rotterdam die ln
zijn colbertjasje een portefeuille had
zitten met 16.700,— heeft aangifte'
gedaan bij de Rotterdamse politie
omdat het geld ls verdwenen. De por
tefeuille met het forse bedrag werd
vermoedelijk gestolen uit het Jasje,
dat ln het kantoor van de Wolfert van
Borsselenschool aan de Stadhou-
dersweg hing. De man werkt bij deze
school.
Van een verslaggever
ARNHEM Het gerechtshof in
Arnhem heeft de 46-jarige handelaar
in waardepapieren W.J.V. uit Dene
kamp veroordeeld tot drie jaar met
aftrek wegens zwendelpraktijken
met valse waardepapieren. Geëist
was vier en een half jaar. Het hof
hield rekening met het feit dat de
handelaar heeft gezegd een nieuw
leven te willen beginnen. V. had de
Eurocontinental bank opgericht, die
vestigingen had op de Nederlandse
aanstaande, gebeurt precies vijftig Antillen en in Lunteren. Hij gaf in het
jaar, nadat gedeputeerde staten van
Limburg bij de rijksoverheid aan
drongen op aanleg van deze verbin
ding. In 1926 ging namelijk een brief
uit aan de toenmalige minister van
verkeer, om de weg Maastricht-
Heerlen op het rijkswegenplan 1927
op te nemen. Het heeft tot 1962 ge
duurd voordat er schot in deze zaak
kwam.
buitenland valse kredietbrieven uit,
waarvan hij de provisie opstreek, in
totaal zo'n half miljoen gulden.
Dode bij autobotsing
Van een verslaggever
ROSMALEN De 25-jarige assis
tent-laborante Marian Kouwenberg
uit Breda is in Rosmalen op slag
gedood, toen zij als bestuurster van
een auto op een kruising aangereden
werd door een vrachtauto. Een naast
Marian zittende jongeman werd hier
bij gewond.
Het gemeentebestuur van Roosen
daal toonde volgens het zwartboek
vrijwel geen begrip voor de belangen
van de buitenlanders. Maar het pen
sion moest dan ook gedeeltelijk wor
den afgebroken ten behoeve van de
bouw van een stadskantoor.
De buitenlanders vragen nu het ge
meentebestuur om nakoming van
toezeggingen wat betreft de huisves
ting van gezinnen en alleenstaanden
en om toepassing van de pensionver
ordening. Hoe nodig dit laatste in
Roosendaal kennelijk is blijkt uit de
beschrijving van de situatie in het
pension Groenstraat 62. Hier wonen
zestien buitenlanders onder ellendige
omstandigheden. „Wat gebeurt er bij
brand?", wordt er gevraagd. „Nou," is
het simpele antwoord, „dan verbran
den ze allemaal levend
LEENS In het Museum Borg Ver-
hildersum in Leens (bij Groningen)
is nog tot 4 Juli een unieke ten
toonstelling van papieren theaters
uit de verzameling van Ab Vissers
te zien. Deze expositie werd georga
niseerd in samenwerking met de
redactie van „Proost Prikkels", die,
haar juni-uitgave helemaal aan dit
onderwerp heeft gewijd. In te-
genstelling tot de omringende lan
den waar dit soort theatertjes ropd
de eeuwwisseling een grote popula
riteit genoot, is deze vorm van artis
tieke vrijetijdsbesteding in ons
land nooit zo groot geweest. Ze wa
ren er wel, maar dan in de mèest
simpele vorm, als bouwplaat vobr
kinderen. Maar het échte papieren
theater is helemaal niet kinderach
tig, nu nog worden er b.v. in Dene
marken nog zo'n tweehonderd door
volwassenen bespeeld, Churchill
was er een groot liefhebber van en
er wordt wel eens gefluisterd dat
Robert Louis Stevenson zijn be
roemde „Schateiland" eigenlijk
speciaal voor het papieren theater
geschreven heeft.
In het begin, zo aan! bet einde van
de 18e en het begin van de 19e eeuw
was het papieren theater eigenlijk
alleen maar een soort afspiegeling
van het „grote toneel". Je kon
getekende portretten krijgen van
bekende acteurs en actrices en ook
waren miniatuurdecors waren in
'eén grote verscheidenheid te koop.
Daar was meestal een enigszins
aangepaste bakst van het bepaalde
stuk .bij.
Die papieren acteurs konden uiter
aard geeh echte beweging maken,
die werden gesuggereerd door ge
bruik te maken van de verschillen
de houdingén, die in het stuk voor
kwamen.
Hét vroegere papieren theater zelf
was ook vaak een natuurgetrouwe
kopie van bestaande schouwburgen
en had ongeveer het formaat van
ons huidige televisietoestel. De to
neelverlichting bestond uit kaarsen
en oliepitjes. Zoals op de expositie
te zien is, zijn de decors vaak ware
meesterwerken, waarmee schitte
rende effecten kunnen worden be
reikt, tot uitslaande branden en dei
nende golven toe. In het museum
staan vele originele modellen van
theaters waarvan de meesten meer
dan een eeuw oud zijn.
Op de tentoonstelling zijn deze the
aters niet alleen te bezichtigen,
maar er worden ook voorstellingen
gegeven voor bezoekers, die dat van
tevoren opgeven (tel. 05957-1430)
o.a. in een prachtig eigengebouwd
theater. Dat ls modern uitgerust,
niet met kaarsen of oliepitjes maar
met een toneelverlichting van inge
nieus opgestelde spotjes, die ge
dimd kunnen worden.
