üacht pas ingediend toen arts
n Bloemenhovekliniek werkte
Den Uyi vond Lubbers wil matige
De Numismatische Eerste-Dag Omslag
"Het Tweede Eeuwfeest van deVerenigde Staten"
trafzaak abortuskliniek Sarphatihuis
geen corruptie
bij bedrijfsleven GCOnOItllSCnC JTOG1
een duidelijkheid
er komst van
I hrijver Amalrik
Ian verdronken
Ter gedachtenis van het tweede eeuwfeest van deYerenigdc Staten van Amerika
15 )ENSDAG 23 JUNI 1976
TROUW/KWARTET 9
zich hebben schuldig gemaakt aan een beleid moeten voeren dat is gericht op een matig groeiritme
een strafbare vorm van omkoping, van de economie. „De consequentie hiervan is dat een voorzichtig
Volgens de minister-president drei- beleid moet worden gevoerd",
gen krantenberichten over om-
or Leo Kleyn
IISTERDAM Tegen de 47-jarige arts L. P. N. uit Amsterdam, die in mei 1974 met dodelijk
rolg de zwangerschap van een Belgische vrouw onderbrak, is pas een klacht bij het medisch
chtcollege ingediend, toen hij bij de Bloemenhovekliniek in Heemstede was gaan werken. Dit
jek gisteren bij het getuigenverhoor van de geneeskundig inspecteur voor de volksgezondheid in
lord-Holland, de arts F. J. Biesenbeek, tijdens de behandeling van de strafzaak tegen N. en zijn
■jarige collega P. H. N. M. D. door de rechtbank in Amsterdam.
Belgische vrouw, de 37-jarige Eli- perforatie op de hoogte was geweest,
beth E. W. Joris uit Turnhout, over- Met het oog op de perforatie, die tot
id op 9 mei 1974 in het Wees- groot bloedverlies leidde, was er
rpleinziekenhuis in Amsterdam, naar haar mening ook veel te lange
dat zij op diezelfde dag was gea- tijd verlopen tussen het telefoontje
rteerd in de nabijgelegen abor- uit de abortuskliniek en de aan-
'iiniek Sarphati-huis, die op 1 ja- komst van de vrouw in het zieken-
ari 1974 door de artsen N. en D.
geopend. De- ingreep was door
^•5» ide artsen verricht.
09,50 en tijdens de abortus bij de vrouw
huis.
Hoewel de afstand tussen kliniek en
ziekenhuis slechts een paar honderd
meter bedraagt, duurde het bijna
ft,Q a bloeding optrad, als gevolg van een half uur voordat de vrouw („ba-
76)20 li perforatie van de baarmoeder-
37,50 nd, werd de aan het Weesperplein-
kenhuis verbonden gynaecoloog
«vrouw G. Ferwerda ge-
53 jij arschuwd. Deze had zich bij de
23,50 ening van de kliniek bereid ver-
- lard hulp te verlenen als zich bij
a abortus complicaties zouden
ordoen. Nog voordat in hetzieken-
lis operatief kon worden ingegre-
- n, overleed de vrouw. De patholoo-
3 inatoom dr. j. Zeldenrust, die sec-
verrichtte, wees bloedverlies als
47^ doodsoorzaak aan.
idat de toenmalige hoofdofficier
-j d justitie in Amsterdam mr. j. F.
irtsuiker, te kennen had gegeven
hij niet wilde dat zich nog eens
i ongeluk met dodelijke afloop
voordoen en gedreigd had de
atuur in de kliniek in beslag te
in nemen, werd de kliniek op 1
,1974 vrijwillig door N. en D. geslo-
Op 1 november 1974 heropende
kliniek, waarna op last van de
lofficier op 7 november de appa-
lur in beslag werd genomen. Een
deze laatste dag gepleegde abor-
op een Duitse vrouw is N. even-
os door de officier van justitie mr.
as.oo van den Berge ten laste gelegd.
31,50
57,00 >rig jaar trad N. in dienst van de
97,oo oemenhovekliniek. Naar gisteren
lek trachtte geruime tijd na de
- iiensttreding van N. geneeskundig
j».M ipecteur Biesenbeek het bestuur
M)oo b de Heemsteedse kliniek ertoe te
[5,'ooi «regen het dienstverband met N. te
indigen. Toen het bestuur dat
6050 igerde, diende de inspecteur een
w.50 cht in bij het medisch tuchtcolle-
,dat begin deze maand N. en D.
&zes maanden schorste in de uit-
ig van de geneeskunst. Beide
hebben tegen dit tuchtrechte-
vonnis beroep aangetekend bij
gerechtshof in Amsterdam. In
g met het bestuur van de Bloe-
iovekliniek heeft N. zijn
ikzaamheden daar onderbroken.
officier van justitie, die N. en D.
it plegen van abortus en dood door
huid ten laste heeft gelegd, zei gis-
ren dat bij het vervolgen wegens
it plegen van abortus (op grond van
ükel 251bis van het wetboek van
rafrecht nog steeds strafbaar) te-
fhoudendheid wordt betracht,
lar dat het openbaar ministerie de
i9 mei en 7 november 1974 in het
irphati-huis gepleegde abortussen
ernstig vindt, dat het in die geval-
deze houding heeft laten varen.
en D. zeiden bij het begin van de
;tting desgevraagd dat zij zich niet
chuldig achten aan wat hun ten
5te is gelegd. N. merkte daarbij op
at hij, gezien de afloop, wellicht
...J srder zijn collega had kunnen vra-
*3,50b en de vrouw naar het ziekenhuis te
erwijzen. D. zei het te betreuren dat
ij de gynaecoloog Ferwerda niet
ad meegedeeld dat de baarmoeder
and geperforeerd was. Hij zou ver-
iten hebben dat te zeggen.
«ze nalatigheid wordt N. en D. met
ime door de officier verweten. Me-
ouw Ferwerda zei gisteren als ge
lige dat zij voor vervoer van de
ouw gezorgd zou hebben en de
leratiekamer in gereedheid zou
ibben laten brengen, als zij van de
37,80
3,47
Ernstig"
a een verslaggever
T HAAG Het is nog steeds niet
:nd wanneer de dissidente Rus-
the schrijver en Historicus Andrej
- aalrik en zijn vrouw de Sowjet-
u ie zullen verlaten. De woordvoer-
j» r van het ministerie van buiten-
°-_ idse zaken verklaarde gisteren dat
12.35 aalrik contact heeft gehad met de
derlandse ambassade in Moskou.
12 juni verklaarde zijn vrouw,
aezel, dat hij een uitreisvisum
eft gekregen voor een definitief
trek uit de Sowjet-Unie. Het is
iter nog niet duidelijk of hij eerst
I ar Israël zal gaan en daarna naar
2)50 derland. Op de Nederlandse am-
j-ï ssade in Moskou worden ook de
3,m langen van Israël behartigd.
ÏÏTARD
5671
13«
In het buitenzwembad
Hateboer" in Sittard is gisteren
20-jarige J. Zurkofski bij het
emmen verdronken. Volgens de
pi nlitie is de man, die de zwemkunst
itstekend beheerste, onwel gewor-
JfUfen en verdronken
13-3»
SS*1
dend in het bloed", volgens het am
bulancepersoneel) in het ziekenhuis
arriveerde. De vrouw werd vervoerd
door een particuliere ambulance
dienst, die door de administrateur
van de kliniek ontboden was. Me
vrouw Ferwerda zei dat zij de GG en
GD had kunnen waarschuwen als zij
had geweten hoe ernstig de vrouw
eraan toe was. Naar zij de rechtbank
gisteren liet weten, was er een grote
kans geweest dat de vrouw in leven
was gebleven, als deze drie kwartier
of een uur eerder naar het ziekenhuis
was gebracht.
Toen D. („gejaagd en nerveus") me
vrouw Ferwerda opbelde, had Elisa
beth Joris al een uur in de rustkamer
van de kliniek gelegen. N. en D.
hoopten dat tijdens de rustperiode
verbetering in haar toestand zou
optreden. Toen de situatie daarente
gen verslechterde, werd alsnog het
ziekenhuis ingeschakeld.
Weinig gegevens
De president van de rechtbank, mr
S. Slagter, ondervroeg de verdach
ten diepgaand over de procedure die
bij de behandeling van de vrouw was
gevolgd. Naar uit zijn vragen viel af
te leiden, vond hij de zogeheten inta
ke summier en verbaasde hij zich
erover dat de artsen over zo weinig
medische gegevens beschikten. D.
zei dat slechts naar „essentiële din
gen" wérd gevraagd en dat het niet
nodig werd geacht naar bloedgroep
of rhesusfactor te informeren.
De president wees de beide artsen er
ook op dat op de zogenaamde me
dische kaart van de vrouw twee data
van de laatste menstruatie waren
ingevuld: 9 maart en, tussen haak
jes, 7 januari. Ondanks de daaruit
voortvloeiende onzekerheid over de
duur van de zwangerschap, was toch
tot abortus besloten. Pas tijdens de
ingreep werd duidelijk dat de zwan
gerschap langer moest hebben ge
duurd dan twaalf weken, maar al
vijftien of zestien weken oud moest
zijn.
D. was begonnen met aborteren en
had tijdens de ingreep, die moeilij
ker verliep dan hij had verwacht,
zijn collega N. geconsulteerd. Deze
had na enige tijd de behandeling
overgenomen. Bij de behandeling
werd gebruik gemaakt van zuigcu-
rettes en een abortustang. Over die
abortustang merkte de als getuige
gehoorde inspecteur Biesenbeek gis
teren op dat het hem niet bekend
was, dat die in het Sarphati-huis
werd gebruikt. D. zei desgevraagd
dat er naar zijn beste weten nooit
met de inspecteur over het gebruik
van de tang was gesproken. Tussen
de inspecteur en de beide artsen
bestonden bepaalde afspraken. Er
bestond niet zoiets als een formele
instructie, omdat, zoals getuige Bie
senbeek gisteren zei, abortus nog
steeds illegaal is.
Volgens Biesenbeek waren in het
Sarphati-huis de afspraken geschon
den, zoals de afspraak dat niet tot
abortus zou worden overgegaan
voordat bloedgroep en rhesusfactor
van de te behandelen vrouw bekend
was. Ook strijdig met de afspraken
vond hij het dat de artsen elkaar
consulteerden. Er zou zijn overeen
gekomen in twijfelgevallen vrouwen
te verwijzen naar de Bloemenhove
kliniek, die gespecialiseerd is in on
derbreking van zwangerschappen
die langer hebben geduurd. Op de
vraag wat hij ervan vond dat de
Belgische vrouw een uur in de
rustkamer had gelegen, antwoordde
Biesenbeek: „Daarvan ontgaat mij
de ratio".
„Onjuist"
Ook de getuige prof. dr G. J. Kloos
terman, hoofd van de kliniek voor
verloskunde en gynaecologie van het
Wilhelmina-gasthuis in Amsterdam,
noemde de „rustkuur" medisch ge
zien onjuist. Met betrekking tot het
gebruik van de abortustang merkte
hij op dat die mpgelijk de perforatie
van de baarmoeder heeft veroor
zaakt.
Getuige Kloosterman liet er geen
twijfel over bestaan dat naar zijn
oordeel bij de abortus van Elisabeth
Joris ernstige fouten zyn gemaakt.
Daarbij merkte hij op dat hij er
bezwaar tegen zou maken als slechts
onderbreking van de zwangerschap
ten laste gelegd zou worden, omdat
dan ook hijzelf en „meer dan de helft
van de Nederlandse gynaecologen"
in de verdachtenbank zouden moe
ten plaatsnemen.
Naar zijn schatting worden er in Ne
derland 20.000 tot 25.000 abortussen
per jaar gepleegd. Hij noemde het
noodzakelijk dat de Nederlandse
abortusklinieken onbesproken
blijven.
Nadat inspecteur Biesenbeek had
verklaard dat hij zich tot het bestuur
van de Bloemenhovekliniek had ge
wend, omdat hij het niet ver
antwoord achtte dat N. abortus
pleegde, liet de medisch coördinator
van die kliniek, de door de verdedi
ging als getuige opgeroepen arts A.
S. van den Bergh, de rechtbank gis
termiddag weten, dat N. daar zijn
taak niet alleen „moeiteloos en pro
bleemloos" had vervuld, maar ook
door de verpleegkundigen aan de
andere artsen in de kliniek ten voor
beeld werd gesteld. N., die in Canada
tot arts is opgeleid en onder meer
enige tijd scheepsarts is geweest,
had zich volgens Van den Bergh met
name onderscheiden in de manier
waarop hij met de patiënten omging.
Luchtembolie
Een andere getuige décharge, de
Amsterdamse patholoog-anatoom
prof. dr. J. F. Hampe, hield de
rechtbank voor het niet uitgesloten
te achten dat een luchtembolie de
dood van de vrouw heeft veroor
zaakt. Hij deelde niet de zekerheid
van zijn collega Zeldenrust dat
bloedverlies de doodsoorzaak was.
Vanmiddag zal de rechtbank nog de
getuige decharge dr. F. J. H. Wong
horen. Wong is directeur van de
abortuskliniek aan het Oosterpark
in Amsterdam, waar de beide te
rechtstaande artsen gewerkt heb
ben, voordat zij een eigen kliniek
openden. Na dat verhoor zal de offi
cier van justitie zijn requisitoir hou
den. Morgen krijgen de verdedigers
het woord voor hun pleidooien
over
koopschandalen, waarbij ook Neder- De landen van de OESCX negentien
landse ondernemingen betrokken Westeuropese staten, de VS, Canada,
zijn, het misverstand op te roepen, Japan, Australië en Nieuw-Zeeland
dat iedere vorm van bevoordeling in moeten trachten een nieuw beleid
het handelsverkeer maatschappelijk te ontwikkelen om geldontwaarding
afkeurenswaardig is. Den Uyl zegt te voorkomen en de hardnekkige
dit in antwoord op vragen van de werkloosheid te bestrijden. Hoewel
Kamerleden Van der Hek (PvdA), de mate van herstel van land tot land
Jansen (PPR) en Van der Spek verschilt „in Nederland bij voor-
fSPSP). beeld is dit nog erg aarzelend" is
De premier wijst erop dat materiële men het er algemeen over eens dat
bevoordelingen zoals kortingen of het een voldoende basis voor verdere
rabatten veel voorkomen als een on- expansie vormt, aldus minister Lub-
dernemer een order in de wacht wil bers die zijn rede door iemand an-
slepen. Die kortingen zijn naar zijn ders liet voorlezen).
mening niet onaanvaardbaar. Veel
transacties komen door tussenperso
nen tot stand, waarbij courtages en
commissiegelden gebruikelijk zijn.
Wat wel of niet als betamelijk wordt
beschouwd hangt af van de han
delsgebruiken, die bovendien van
land tot land verschillen."
Binnen de Nederlandse verhoudin
gen kan volgens de premier afdoen
de worden opgetreden tegen niet- Handel
Mwet°Kf Wetboek SS J* opiossin* kan ten de.e worden
Strafrecht). gevonden in een stabiele maar voort-
Om de huidige hoge werkloosheid
terug te dringen, en voldoende
kracht te ontwikkelen In de strijd
tegen de inflatie zal Nederland de
investeringen op een hoger peil moe
ten brengen. Overigens verheelde drs
Lubbers niet, dat de inflatie en werk
loosheid „de komende jaren" hoog
zullen blijven.
durende toeneming van de internati
onale handel". Deze kan worden ge
stimuleerd door een nieuwe "gatt-
ronde" (de internationale overeen
komst over tarieven en handel) en
initiatieven op het gebied van
grondstoffen en financiële compen
saties voor ontwikkelingslanden.
„Een vermindering van de Inflatie
moet worden beschouwd als een
dwingende eis voor aanhoudende
groei. Er bestaat een oorzakelijk ver
band tussen inflatie en werkloos
heid", aldus de Nederlandse minister.
Economische groei kan de werkgele
genheid doen toenemen, maar een
buitensporige groei die inflatie in de
hand werkt kan tot gevolg hebben
dat het vertrouwen van het be
drijfsleven afneemt, afbreuk wordt
gedaan aan het gehele economische
systeem, en de werkgelegenheid in
gevaar komt.
Ook andere sprekers op de oeso-
conferentle bepleitten matige groei.
De voorzitter van de Europese com
missie, Ortoli, wil de groei tot 4 Si 5
procent beperken.
(ADVERTENTIE)
COMMEMORATING
THE BICENTENNIAL OF THE
UNITED STATES OF AMERICA
Deze bestaat uit de officiële gedenkpenning van het tweede eeuwfeest in sterling zilver en de officiële,
op 4 juli 1976, de eerste dag van uitgifte, te Philadelphia, Pennsylvania - de plaats waar de grondslag werd gelegd
voor de Verenigde Staten - afgestempelde Amerikaanse postzegels, uitgegeven ter gelegenheid van het tweede eeuwfeest.
Uitgegeven in een éénmalige,
strikt gelimiteerde editie.
De inschrijvingstermijn sluit op 3 juli 1976, de dag
vóór het tweede eeuwfeest.
Zondag 4 juli 197(> viert Amerika zijn 200-jarige onafhankelijkheid.
Die dag zal het 200 jaar geleden zijn dat de onafhankelijkheids
verklaring werd getekend.
In precies twee eeuwen is een kleine, afgelegen groep van
schaarsbevolkte nederzettingen uitgegroeid tot de rijkste en mach
tigste natie ter wereld; een bolwerk van de democratie, een lichtend
voorbeeld voor al die mannen en vrouwen die verknocht zijn aan
hel ideaal van vrijheid en recht.
Een gebeurtenis van een dergelijke historische importantie
maken we maar éénmaal in ons leven mee. Daarbij komt nog dat
men maar zelden de gelegenheid krijgt aangeboden om passend en
tegelijk blijvend aan zo'n herdenking mee te werken door de feeste
lijkheid en de betekenis van deze historische dag in een tastbare
vorm voor het nageslacht te kunnen vastleggen.
Om deze historische gebeurtenis - de tweehonderdste onaf
hankelijkheidsdag van de Verenigde Staten - officieel te gedenken,
zullen de posterijen van de Verenigde Staten op zondag 4 juli, de
dag van het eeuwfeest, overgaan to uitgifte van een strip van vier
speciale postzegels: de officiële herdenkingspostzegels waarmee de
onafhankelijkheidsverklaring herdacht wordt.
Als speciale dienstverlening aan de verzamelaars zal op deze
tweede eeuwfeest-zondag in Philadelphia, de stad waar de grondslag
werd gelegd voor de Verenigde Staten, een Numismatische Eerste-
Dag Omslag worden uitgegeven, en wel in een gelimiteerde uitgifte.
De Numismatische Eerste-Dag Omslag "Hel Tweede Eeuwfeest van de
Verenigde Staten "wordt een combinatie van een penning van sterling
zilver, in Proof kwaliteit, </c officiële Amerikaanse tweede eeuwfeest
penning, met de nieuwe postzegels, afgestempeld op de eerste dag
van uitgifte, 4 juli l!)7(i, te Philadeiphia.de stad waar de grondslag
werd gelegd voor de Verenigde Staten.
Verzamelaars zullen onmiddellijk begrijpen welke unieke betekenis
deze herdenkingsuitgifte zal hebben, want op deze omslag komen
vier postzegels, die mogelijk de meest opmerkelijke zegels zullen
worden die de Amerikaanse posterijen ooit in hun lange en trotse
geschiedenis hebben uitgegeven.
De strip van vier officiële herdenkingszegels, waarmee de
onafhankelijkheidsverklaring van 4 juli herdacht wordt, geeft het
historisch moment weer waarop de gezamenlijke afgevaardigden
van de 13 koloniën op 4 juli I77(i de onafhankelijkheidsverklaring
krijgen aangeboden. Dit tafercel is rechtstreeks ontleend aan het
schilderij van John Trumbull, de befaamde schilder van het natio
nale erfgoed en tijdgenoot van de "Founding Fathers". Zijn schilderij
wordt algemeen erkend als het beste ooggetuigeverslag van deze
grootse gebeurtenis, zoals het werkelijk plaats vond.
Door de eerste-dagafstempeling neemt de waarde van de
nieuwe postzegels voor elke verzamelaar enorm toe. Deze afstempe
ling is alleen gereserveerd voor gebruik op de allereerste dag dat de
nieuwe postzegels ter beschikking worden gestefd. Deze dag en
plaats, 4 juli 197(i te Philadelphia, zullen in vergelijking met iedere
andere postzegel uil te geven in de komende 100 jaar in de Verenigde
Stalen, de belangrijkste blijken te zijn. De officiële gedenkpenning
van het tweede eeuwfeest, uitgevoerd in massief sterling zilver (dia
meter 32 mm) en geslagen met de officiële goedkeuring van de
Amerikaanse Tweede-Eeuwfeestcommissie, zal worden aangemunt
in smetteloze Proof kwaliteit van de hoogste perfectie. De voorzijde
van de munt toont de ondertekening van de onafhankelijkheids
verklaring.
In de Numismatische Eerste-Dag Omslag "Het Tweede Eeuwfeest van de
Verenigde Stalen" vindt men alle eigenschappen verenigd die men
van een belangrijke herdenkingsuitgifte mag verwachten: de
waarde van een gelimiteerde editie in Proof kwaliteit, uitgevoerd
in sterling zilver, het bijzonder cachet van nieuwe, officiële post
zegels uitgegeven ter gelegenheid van deze gebeurtenis door de
posterijen van de Verenigde Staten, als ook de zeldzaamheid van
de met de hand afgestempelde zegels door de posterijen van de
Verenigde Staten op de eerste dag van uitgifte, de dag waarop
tweehonderd jaar geleden de grondslagen voor de nieuwe natie
werden gelegd.
De Numismatische Eerste-Dag Omslag 'Het Tweede Eeuwfeest van de
Verenigde Stalen" is slechts verkrijgbaar bij vóór-intekening. Voorts
geldt een limiet van één envelop per intekenaar, waardoor deze
éénmalige uitgifte strikt beperkt blijft tot precies het aantal vóór
intekenformulieren dat bij ons binnenkomt, met een poststempel
van uiterlijk 3 juli 197<i, de dag vóór het tweede eeuwfeest.
Aanvragen die ons bereiken met een latere afstempeling zullen
wij tot onze spijt moeten afwijzen en retourneren. De prijs van de
Numismatische Eerste-Dag Omslag "Het Tweede Eeuwfeest van de
Verenigde Staten" bedraagt f 75,-.
De Numismatische Eerste-Dag Omslag 'Hel Tweede Eeuwfeest van de
Verenigde Staten" zal de dag vereeuwigen waarop mannen en
vroüwen in het hedendaagse Amerika, maar ook overal elders ter
wereld, hulde zullen brengen aan de vorming van een nieuwe natie
precies 200 jaar geleden. Een natie die zich in die twee eeuwen
tot een volk van betekenis heeft ontwikkeld en die thans een eer
biedwaardige plaats inneemt onder de grote mogendheden van de
vrije wereld.
SPECIAAL INTEKENFORMULIER
VOOR VERZAMELAARS
De Numismatische Eerste-Dag Omslag
"HetTweede Eeuwfeest van deVerenigde Staten"
Uitsluitend geldig indien uiterlijk 3 juli 197(>, de dag vóór
het Tweede Eeuwfeest, door de PTT afgestempeld.
Te adresseren aan: Franklin Mint Nederland BV
Amsteldijk ltili/Antwoordnummer 78 Mi
Amsterdam 1010
in een envelop zonder postzegel
Gelieve mijn order te noteren voor de Numismatische Eerste-
Dag Omslag "Het Tweede Eeuwfeest van de Verenigde Staten",
bestaande uit de officiële gelegenheidszcgels, uitgegeven ter
herdenking van de onafhankelijkheidsverklaring van de
Verenigde Staten en speciaal met de hand afgestempeld op
4 juli 197b, de eerste dag van uitgifte, alsmede de officiële
Tweede Eeuwfeestgedenkpenning van sterling zilver, uitge
voerd in Proof kwaliteit (diameter 32 mm, gewicht 12 gr.),
tezamen in een speciaal verzamclmapje.
Mijn betaling ad f 75,- is:
hierbij inbcsloten in de vorm van een postgiro- of bank
cheque;
heden overgemaakt op postgiro 21.81.01
heden overgemaakt naar Bank Mees en Hope NV te
Amsterdam op rekeningno. 2 IJ 1.94.228.
(Gelieve het hokje vóór de door u gekozen wijze van
betaling zwart te maken en alle betalingen ten name van
Franklin Mint Nederland BV te verrichten onder vermel
ding van "Tweede Eeuwfeest") Levertijd: 6a 8 weken.
De heer/Mevr./Mej
Straat
WoonplaatsPostcode
Limiet: één Numismatische Eerste-Dag Omslag
per intekenaar.
Maak dit hokje zwart als u een klantennummer van
Franklin Mint Nederland hebt.
