Nieuwe Zoetermeerse
wijk met 6300 huizen
KORT
Leidse Hortus toch
nog te weinig bekend
Huurverhoging Delftse
woningen: 30 procent
Minister start bouw in Seghwaart
Vrouw raakte met arm in kraakwagen
Telegram naar twee ministers
Nieuwbouw school
gezinsverzorgenden
in Leiden gestart
Zaak ziekenhuis
Zoetermeer duldt
geen dag uitstel
Muziek bij Zomerfeest
WOENSDAG 23 JUNI 1976
REGIO DEN HAAG EN LEIDEN
TROUW/KWAR'
Een mooi overzicht van een gedeelte van de Leidse Hortus Botanicus met in het midden weer de oude Bruine Beuk,
die met zijn loverdak een groot deel van de tuin bedekt.
door Louis Smit
LEIDEN De Leidse Hortus Botanicus is niet alleen voor veel Leidenaren nog onbekend
terrein, maar ook voor vele andere Nederlanders. Dat is jammer, want deze botanische tuin is
één van de prachtigste van Nederland, zo niet van de wereld. Daarbij is deze tuin, gesticht in
1587, één van de oudste botanische tuinen van Europa. Alleen de hortussen van Pisa, Padua,
Florence, Bologna en Leipzig overtreffen hem in ouderdom.
Veelzijdig is de Leidse tuin ook.
Men vindt er de meest uiteenlopen
de bomen, planten, bloemen en
heesters. In de herfst kan men er
tussen het geel gebladerte naar kas
tanjes en eikels zoeken. In de winter
is het goed vertoeven in de kassen,
waar ten behoeve van de tropische
gewassen de temperatuur flink
hoog wordt gehouden en 's zomers
kan men er op een bankje genieten
van een paradijselijke bloe
menpracht
Stichting
Zoals de meeste botanische tuinen
is de Leidse Hortus vanaf zijn stich
ting verbonden geweest met het we
tenschappelijk onderwijs. Op 17
maart 1587 verzochten Curatoren
van de, na het Spaanse beleg ln
1575 gestichte Leidse Universiteit,
aan Burgemeesteren der stad om
„de ledige plaetse achter de univer-
slteyt" voor de aanleg van een „hof
dienende tot leeringe van aller de
ghene, die in der medicijnen stude
ren" af te staan. Dit verzoek werd
reeds op 13 april van-hetzelfde Jaar
door de Raad der Stad Ingewilligd
en elf dagen later gaven Curatoren
aan de hoogleraar Geraert de Bont
50 verhoging van de Jaarwedde,
mits hij 's zomers de studenten in
de medicijnen over de kruiden zou
onderrichten. Deze botanische
werkzaamheden van De Bont (ook
wel BonUus genoemd) waren
slechts van korte duur. want reeds
in februari 1589 werd Pieter Pauw.
die als één der eerste studenten de
Leidse Hogeschool had bezocht, tot
buitengewoon hoogleraar in de me
dicijnen en de plantkunde
benoemd.
Het zou echter tot 1594 duren voor
dat met de inrichting van de tuin
begonnen kon worden. Het Jaar
daarvoor was de beroemde
plantkundige Carolus Clusius
(Charles de l'Ecluse) aangesteld als
Horti Praefectus (hoofd van de
tuin). Zo werd, eveneens in 1594,
Dtrck Outgaertszoon Cluyt, voor
heen apotheker in Delft, benoemd.
Al in het najaar van hetzelfde jaar
had deze, met hulp van Clusius, de
hele tuin aangelegd en beplant. De
tuin had toen nog maar een lengte
en breedte van resp. 39.9 en 30.9
meter.
In 1599 besloten Curatoren om een
stenen bewaarplaats voor uitheem
se gewassen te laten bouwen, een
soort van Oranjerie. Op allerlei ma
nieren trachtte men de reeds in de
tuin aanwezige collectie uit te brei
den. Zo begaf een zoon van Cluyt
zich naar Spanje en Noord-Afrika,
van waar hij vele nieuwe planten en
zaden naar Leiden stuurde. Een
grote terreinultbreiding viel de Hor
tus te beurt ln 1818, tijdens het
directoraat van prof. dr. Sebald
Justinus Brugmans. Toen werd de
oppervlakte van de tuin door de
sloop van een deel van de stedelijke
versterkingen en een dertigtal hui
zen vier maal zo groot. Daarbij
moet echter aangetekend worden,
dat de Hortus in 1857 een groot stuk
grond moest afstaan voor de bouw
van de Sterrenwacht.
Hoe groot en omvangrijk de oude Bruine Beuk wel is. wordt op dese foto
aangetoond. De mens lijkt naast deze boom wel een dwerg.
In 1932 kreeg de Hortus de tuin
achter de toenmalige Universi-
teitsmanège, waarvoor in 1974 de
studentenmensa „De Bak" in de
plaats is gekomen, als uitbreiding
toegewezen. Op dit stuk werd de
kruidhof van 1594 op tweederde van
de oorspronkelijke grootte gerecon
strueerd en werden de gewassen
bijeengebracht, die tijdens het le
ven van Clusius ln de tuin hebben
gestaan. Een borstbeeld herinnert
nog aan deze beroemde geleerde,
die de Hortus zo goed op weg heeft
geholpen.
Hedentendage wordt als onderdeel
van de uitbreidings- en nieuw-
bouwplannen van de Universiteit
leen aanvang gemaakt met de aan-
ieg van een nieuwe tuin tussen de
,RhiJnhofweg en de Wassenaarse-
weg. Reeds enige jaren geleden
werd hier aan de westzijde over een
lengte van 600 meter een brede
windsingel geplant en tevens een
begin gemaakt met de aanleg van
een kwekerij. Dit zal niet het einde
van de Hortus betekenen. De tuin
krijgt alleen een iets andere be
stemming.
Oude bomen
De oudste boom die men in de Leid
se Hortus kan aantreffen is een in
1601 geplante Goudenregen (Labur
num anagyroides Med Deze be
kende boom, inheems in de bossen
van Midden- en Zuid-Europa, kwam
reeds in 1560 in cultuur. Helaas
treedt bij dit bejaarde exemplaar
een verval van krachten op. De op
één na oudste boom is de Tulpen
boom, geplant tussen 1710 en 1720
tijdens het directoraat van de be
roemde geneeskundige Hermannus
Boerhaave (1668—1738). Deze boom
wordt Tulpifera (tulpendragend)
genoemd, omdat hij bloemen heeft
die, zij het groen van kleur, iets van
tulpen weghebben. De derde noe
menswaardige grijsaard onder de
bomen is de in 1820 geplante Bruine
Beuk. Als men de ingang doorkomt
loopt men zo tegen deze bruinbla-
derige reus op. Hij heeft de eigen
aardige eigenschap in enkele dagen
zijn bladeren te ontvouwen.
Vooral ten bate van de wetenschap
pers is er een tuin aangelegd vol
kleine vakken en bedden, de z.g.
Systeemtuin. Hier zijn de planten
volgens de systematische indeling
van het plantenrijk bijeengezet.
Midden in deze systeemtuin staat
een borstbeeld van de Zweedse
plantkundige Linnaeus
(1707—1778), die deze structurering
heeft uitgedacht. De planten staan
familiegewijs gerangschikt. Naast
elk plantje staat een bordje met de
wetenschappelijke naam erop, zo
dat biologie studenten op handige
wijze geholpen worden bij hun de-
termineer-onderzoekinge n
In 1801 werd. door de in Bohemen
geboren botanicus Haenke, in één
van de voornaamste zijrivieren van
de Amazone een interessante wa
terplant ontdekt. Als men deze
plant ln gevangenschap wil kwe
ken. dient het zaad in modder en
„op bodemwarmte" gezaaid te wor
den. Daarom wordt hij in een be
paalde kas met hoge temperatuur
gehouden. Het is verwonderlijk, dat
deze plant ln Januari gezaaid reeds
in de zomer van hetzelfde jaar bla
deren heeft geproduceerd, die een
doorsnee hebben van anderhalve
meter. Tussen deze enorme „pom-
peblèdden" verschijnen één voor
één, om de 5 6 dagen de prach
tigste bloemen, die echter maar
twee nachten bloeien. Deze Victoria
Amazonica, alsmede talrijke ande
re wonderen der natuur kan men
van 1 april tot 30 september dage
lijks van 09.00 tot 17 00 uur Cs-
zondags van 10.00 tot 16.00 uur; ook
voor de rest van het jaar gelden
andere openingstijden) bezichtigen
De Ingang van de Hortus bevindt
zich naast het Academiegebouw.
Rapenburg 73. De toegangsprijzen
zijn nog vooroorlogs 25 cent per
persoon. Jaarkaarten kosten niet
meer dan 1,—. Scholen hebben
vrij entree
Van een onzer verslaggevers
ZOETERMEER Met de vierde stadswijk Seghwaert krijgt Zoetermeer er opnieuw zo'n 6350
woningen bij. De wijk zal voor de helft uit eengezinswoningen bestaan. De rest wordt „gestapelde
laagbouw", gebouwen die niet meer dan drie of vier bouwlagen hoog zijn. Er komen opvallend veel
koopwoningen in Seghwaert, waar over zes jaar 18 20.000 mensen wonen.
Het startsein voor de bouw van
Seghwaert werd gistermiddag door
minister J. Gruijters (Volkshuisting
en Ruimtelijke Ordening) gegeven.
In zijn toespraak noemde de minister
het verheugend dat er in de nieuwe
wijk zoveel koopwoningen gereali
seerd worden. „Nederland gaat
steeds meer de voordelen van een
eigen woning zien", verklaarde de
bewindsman. Minister Gruijters wees
er op. dat door allerlei rijkssubsidies
er ook voor de smallere beurs tal van
mogelijkheden zijn een huis te
kopen.
De gebruikelijke officiële handeling,
die de minister moest verrichten, be
stond uit het plaatsen van het eerste
bouwelement voor een project van
161 woningen, dat gebouwd wordt in
opdracht van Nationaal Grondbezit
BV. Honderd van deze premiekoop
woningen moeten voor de jaarwisse
ling opgeleverd zijn in Zoetermeer.
LEIDEN Een 61-jarige vrouw uit
München is in Leiden met haar lin
kerarm bekneld geraakt tussen de
laadklep van een kraakwagen, toen
zij een al in de laadbak gedeponeerd
droogrek wilde pakken. Juist op dat
moment ging de laadklep naar bene
den om het grofvuil te kraken. De
vrouw trok haar arm te laat terug
met het gevolg dat hij klem kwam te
zitten.
De vroUw die met haar voeten al van
de grond was getild, zou geheel door
de kraakwagen zijn opgeslokt, wan
neer niet een van de reinigingsman
nen onmiddellijk het kraakmecha-
nisme buiten werking zou hebben
gesteld. De vrouw die tijdelijk bij
familie in Leiden verblijft, liep aan
haar arm ernstig letsel op.
Van onze correspondent
DELFT De bewoners van een flat aan de Delftse Artemisstraat
hebben ministers Gruyters (volkshuisvesting) en Lubbers (econo
mische zaken) telegrafisch verzocht naar Delft te komen om over
hun huurverhoging te praten.
Van onze correspondent
LEIDEN Ds. H. J. van Achterberg
heeft gisteren aan de Turkooislaan
in Leiden de eerste paal geslagen
voor de nieuwbouw van de Interker
kelijke School voor Middelbaar Soci
aal Pedagogisch Onderwijs (oplei
ding voor gezinsverzorgenden). De
school is toegankelijk voor hen, die
in het bezit zijn van een Mavo-3
diploma of een gelijkwaardige oplei
ding gevolgd hebben. Ds. Van Ach
terberg is voorzitter van het school
bestuur.
Vroeger meldden zich uitsluitend
meisjes aan maar de laatste jaren
zijn er ook enige mannelijke cursis
ten. Aan de school is een internaat
verbonden. Deze is, samen met de
administratie, momenteel aan de
Rijnsburgerweg gevestigd. Lesloka
len en gymzalen worden op verschil
lende plaatsen in de stad gehuurd.
De school telt ruim 200 leerlingen.
De opleiding die zij volgen duurt
twee jaar.
Dit weekeinde hoorden de bewoners
dat zij volgende maand een huurver
hoging van 30% en meer moeten be
talen. Een vijfkamerwoning bijv.
moet niet langer 374 maar 510
opbrengen. Hierbij zijn niet inbegre
pen de kosten voor verwarming, ver
lichting enz., zo'n 70.-. De huurstij-
ging is het gevolg van de definitieve
huurvaststelling door het ministerie
van volkshuisvesting en ruimtelijke
ordening. De bewoners kregen vorige
week vrijdag per post de mededeling
dat hun huur 1 april al verhoogd
met 8% per 1 juli diende te worden
„aangepast".
De onverwachte huurverhoging
heeft, anderhalve week voordat ze in
werking treedt, al geleid tot acties
van bewoners. Er zijn handtekenin
genlijsten vervaardigd en de actie
voerders hebben de bewoners aange
raden de huurverhoging niet te beta
len en huursubsidies aan te vragen.
Zij verwachten desondanks dat een
groot aantal bewoners de flat zal ver
laten. Een woordvoerder van de wo
ningbouwvereniging St. Hippolytus
zei over deze kwestie; „De huurpre-
mies zijn destijds vastgesteld op ba
sis van de stichtingskosten. Maar
door de prijsverhogingen van de ma
terialen zijn de stichtingskosten on
gunstig beïnvloed, zodat de premie
verlaagd is. Het is een nare zaak. Wij
zullen nu proberen met de mensen
samen een oplossing te vinden. Velen
zullen nu waarschijnlijk in aanmer
king komen voor huursubsidie of
subsidie voor wenning. Het is jam
mer dat het ministerie de aankondi
ging direct naar de mensen heeft
gestuurd. We hadden het liever zelf
aan hen overgebracht."
„Nee" tegen komst
naaktrecreatie:
raadsleden boos
WASSENAAR Twee Wasse-
naarse PvdA-raadsleden, de
heren Greep en Goulooze, vin
den het een vreemde zaak, dat
B. en W. op eigen houtje beslo
ten hebben geen stuk strand
beschikbaar te stellen voor
naaktrecreatie. „Met die afwij
zende houding doen B. en W.
geen recht aan de gevoelens
van een zeer groot deel van de
gemeenteraad", menen de twee
raadsleden. Is het juist, dat B.
en W. zich zorgen maakten over
de openbare orde?, vragen de
raadsleden verder. Zij wijzen
daarbij op een uitspraak van
de Haagse hoofdcommissaris
van politie: „De ervaringen van
de politie met het naaktstrand
kunnen gunstig genoemd
worden".
ZOETERMEER Het vinden van
een oplossing voor het Zoetermeerse
ziekenhuis-probleem mag met geen
dag vertraagd worden. De Stichting
Algemeen Ziekenhuis Zoetermeer
moet onverwijld kunnen doorgaan
met de uitwerking van bouwplan
nen, nu het Haagse Rode Kruis Zie
kenhuis heeft afgezien van verplaat
sing naar Zoetermeer. Het bestuur
van de Stichting zegt dit in een pers
mededeling, verstrekt na afloop van
een spoedberaad. Aanleiding was
het negatieve besluit van het Rode
Kruis Ziekenhuis. De Zoetermeerse
Stichting is zeer verbolgen over de
argumenten, waarmee het Haagse
ziekenhuis haar „nee"-woord verde
digt. Het bestuur van de Stichting
heeft besloten op korte termijn met
staatssecretaris Hendriks (volksge
zondheid) te spreken over een spoe
dige oplossing voor het ziekenhuis-
probleem. Medio 1975 had de heer
Hendriks laten weten, dat hij nog
voor het eind van dat jaar een beslis
sing zou nemen.
DEN HAAG Het grote Zomerfeest,
georganiseerd door de vereniging
Buurtschap Centrum 2005, is giste
ren van start gegaan. In het gebied,
begrenst door de dr. Kuyperstraat,
Maurilskade, Parkstraat. Kneuter
dijk. Lange Vijverberg, Toernooi-
veld. Korte Voorhout. Prinsesse-
gracht en de Koninginnegracht, is
het vijf dagen lang (I'm zaterdag 26
juni) groot feest. Er zijn veel terras
jes en kraampjes met Aziatische
kunst. Het feest staat in het kader
van "Er zit muziek in Den Haag". De
Haagse kunstkring brengt dan ook
openlucht-lunch-concerten met me
dewerking van de folkgroupe:
Kings's Galliard, Ab Bronkhorst met
gitaar, alsmede Frans Vincent met
gitaar en zang van Qermaine Stordi-
au. De Haagse acteur Herman Frank
trekt de hele week met een gitarist in
"Comedia del Art'-stijl van café
naar café. In Diligentia aan het Lan
ge Voorhout wordt op 24. 25 en 26
juni als culturele afsluiting van het
Zomerfeest in samenwerking met de
Speelgroep Carrousel en Guus Ver-
straete, het toneelstuk "Toontje heeft
een paard getekend".
Maar er is deze week nog veel meer
te zien in de straten, langs de grach
ten en op en voor de terrassen. Eén
van de grootste evenementen, die in
deze week plaatsvinden is de Haagse
Paardendagen" op 24 en 25 juni
Huttenbouwweek
Als alles volgens plan
kunnen 600 kinderen in df
van 19 t/m 23 juli op het ijj
terrein aan de Europasii
Alphen a/d Rijn hun „wei
Wensdorp bouwen. De O]
dit jaar iets anders zijn
vorige jaren: het dorp
sektoren van 75 kinden
deeld: elke sektor krijgt b
geleiders. Er is geen leeftiji
Wel wordt er van de deei
verwacht dat zij een harm
en nijptang kunnen vast]
(zelf meenemen). De bou'
zijn van 9.30 tot 16.30 uur
overwerkdag. Voor inschrij
en inlichtingen iedere
gochtend van 9.0011.00
de volgende adressen
Bahlmann, P. Doelmanst
Rick Kruiswijk, Wikkesti
Herman Rombouts,
Hendrikstraat 47, Hans
Grevelingen 27 en Siem Lpe
Wout, P. Floriszstraat 174,Lar
Alphen a/d Rijn. |<jei
fits
Nieuwbouw U c
B. en W. van Den Haag hel£e"
principe besloten dat het faJ
Museum voor het Ond1 ni
wordt gebouwd op het rua
langs de President Kenneif
waar thans onder andere ee
get-golfbaan is gevestigd, it
jde
Inzameling
Op initiatief van de ploeg aci
Leidse studentenroeiver^ng
„Njord", die onlangs met h
ningse „Aegir" heeft deelgej—
aan de door de Delftse
georganiseerde en gewoil
monsterrace over honderd 4
ter, is tijdens de wedstri
inzamelingsactie gehoudej
bate van de stichting „Iris'i.
stichting beijvert zich gef
capten te kunnen afvaa*
naar de eind juli in Tonf
houden para-Olympics.
heeft voldoende geld opgA""
om de Nederlandse afvaar.."
naar Toronto met één lidj1JJ]
breiden.
Volkstheater To
Morgen sluit de wereldwinlwar
Haag haar 2-wekelijkse amm;
in het Paard van Troje vt
seizoen af met het optred(
het „volkstheater" uit Brec in
het stuk „Franco de Tweedrie.
stuk bestaat afwisselend fchii
neel, poppenspel (met lever de
poppen o.a. Luns, Franco, dB r
e.a.) en diaprojecties. Meent
duidelijk uitkomen dat Fraam
genlijk helemaal niet doocin.
hoofdthema is dan ook het v,
je van toen en nu". Aanvanchi
uur in de grote zaal.
I
Recreatiegebied !n
Voor de voortgang
werkzaamheden ten behoi
het recreatiegebied-west
termeer wil het college vi
W. aan de Zoetermeerse gi
teraad voorstellen een kre«
2.213.860,- ter beschik)
stellen. De staatssecreti
CRM zal om de maximale si
worden gevraagd. De geldig
nodig voor o.a. het uitbreidi
de waterpartijen in het star
het aanleggen van
fietspaden, het aanbreni
een voet- en fietsbrug en
brengen van groenvooreii
ter oppervlakte van circa
Het betreft werkzaamhei
volgend jaar verricht moe'
den, aansluitend op de
activiteiten in het recreH
bied.
Informatieavond
Vanavond wordt om 20.00E
de filmzaal van het Acadef
bouw aan het Rapenburg i
den een informatieavond po
den over de toekomst \fiji
Trekvliet. Over de bouwp^cl
van de universiteit aan de-
Singel en op het Doelentef
al eerder een informatieavd
houden. Een belangrijk on<Per
van de plannen vormen de fte
van de door de universiteit co
trokken architekten ovp£
Trekvliet. Deze groep he<F
idee gelanceerd een gedeeljci!
de Trekvliet weer uit te gra|n
er een aantrekkelijke gracja
te maken. Dit idee ondervo(hr
weerklank bij B. en W. enf/>'
raadscommissie voor ruin#™
ordening en openbare dar
Maar voor er over deze en etfn
le andere oplossingen wor#te
der gepraat, willen B. en W!an
de meningen van de bewonf.
de Trekvliet en omgeving.
l P
»er
aid
zij
Leidschendam ?24
weert rv
woonwagenbeviu
ners, S
meent Statenlid*™
a 1
LEIDSCHENDAM
Is het!
dat de gemeente Leidschl
woonwagenbewoners heeft gei
die op zoek waren naaw
standplaats? Die vraag ster'
vrouw Blaauw-Rieu, lid van f
ciale Staten aan Gedeputeerd
ten van Zuid Holland. Volgoj
Statenlid heeft Leldschi
iet
'.11
misbruik gemaakt van een %^a
flng op een bepaling ln de Wdf
genwet (die bepaling luidt: eke
meente houdt, al dan niet ln
werking met een of meer am
meenten, een openbaar
voor woonwagens in stam
vrouw Blaauw (PSP) meei
Leidschendam de problei
schuift op andere gemeentel
puteerde Staten moeten de
fing intrekken, vindt zij.
