Theologen uit Azië
en Afrika zoeken
hun eigen weg
I
Vandaag\
Congres van joden uit
64 landen in Den Haag
Onze adressen:
Uitgeest en
de synode
Simonis geeft
brief mee
op vakantie
Masselink zet
vraagteken bij
noodgemeenten
VOORBIJGANGER,
Synode telegrafeer
minister Van Agt
DINSDAG 22 JUNI 1976
KERK BINNENLAND
TROUW/KWART^),
BOSSEY Het christelijk ge
loof vindt zijn oorsprong er
gens tussen Azië en Afrika.
Het verspreidde zich onmid
dellijk over Noord-Afrika. La
ter bereikte het Europa, en
nog later de beide Amerika's.
In de laatste twee eeuwen is
het opnieuw naar Azië en Afri
ka gebracht Maar het had
toen al een hele geschiedenis
doorlopen, en heel wat Euro
pese. culturele beïnvloeding
ondergaan Het was geïn
terpreteerd en ge
herinterpreteerd. Het was ge
test. soms ook verworpen, ge
bruikt als voorwendsel voor
andere doeleinden
Deze woorden sprak de Afrikaan dr
John Mbiti, directeur van het oecu
menisch instituut Bossey bij Gene
ve, in zijn openings-toespraak tot
de theologen die er van 8 tot 14 juni
bijeen waren om te spreken over de
bijdragen, die er nu vanuit Afrika
en Azië aan de theologie kunnen
worden geleverd.
Honderd theologen waren daarvoor
door drs. G. van 't Spijker
naar Bossey gekomen. De meesten
kwamen ook uit Afrika en Azië, al
waren er ook ongeveer dertig uit
Europa en Amerika. Wat valt er
vanuit Afrika en Azië voor de theo
logie te verwachten? Zal het gaan
om een soort aanpassing aan de
eigen cultuur. een in-eigen-
pasmunt-omzetten van het waarde
volle van het evangelie? Dit leek
John Mbiti te bedoelen. En hij bleef
daarbij wel erg bescheiden toen hij
in verband daarmee sprak van de
Afrikaanse en Aziatische bijdragen,
als van het penningske van de
weduwe.
Zoals je één bepaalde melodie kunt
spelen op verschillende instrumen
ten. zo is het evangelie niet gebon
den aan het instrumentarium van
do Europese cultuur om tot klinken
te worden gebracht. Het kan ook in
andere culturen worden vertolkt.
Het kan worden aangepast.
Verrijking
Dat het in de bijdrage vanuit Afrika
en Azië echter om veel méér gaat
Links dr S. Wesley Ariarajah uit Sri Lanka.
dan om aanpassing, hoorden we
van Philip Potter, de secretaris
generaal van de Wereldraad van
Kerken, die een zeer stimulerende
toespraak hield.
Vanuit Afrika en Azië valt een unie
ke bijdrage te verwachten, en soms
is ze al geleverd, zei hy. Potter wees
erop dat de kloosterbeweging, die
in het Westen zo'n grote rol ge
speeld heeft, gegroeid is uit typisch
Aziatische spiritualiteit.
Ook Afrikanen hebben op het ge
bied van de spiritualiteit wat bij te
dragen. Zij hebben door hun spree
kwoorden-cultuur een bijzondere
gevoeligheid voor de wijsheidslite
ratuur van het Oude Testament,
een gebied dat in het Westen lange
tijd weinig belangstelling heeft ge
trokken. Hoe zal de gedachte over
samenleven en gemeenschap de op
vatting van de kerk als ge
meenschap niet kunnen beïnvloe
den, als de Afrikaanse en Aziatische
gemeenschapsbeleving daarin wor
den ingebracht, zo ging Potter
verder.
Hoezeer heeft men in Azië niet na
gedacht over het lijden en wat weet
men in Afrika niet van het offer, dat
leven geeft en gemeenschap sticht.
Wat zal dat gaan betekenen wan
neer deze diepgewortelde gedach
ten in verband worden gebracht
met het lijden van Christus?
Zowel in Afrika als Azië is een diep
besef van de eenheid van de gehele
schepping, waarvan de mens onder
deel ls Wat kunnen deze beseffen
vruchtbaar zijn voor de huidige eco
logische problematiek!
Dan heeft elk kontinent nog zijn
eigen expressie van geestelijk le
ven. zo ging Potter verder. In Azië
veelal de bezinning en de kon-
templatie. in Afrika de viering, de
dans en de uitbundigheid.
Ook de eigen wijze van omgaan met
elkaar is belangrijk. De beide kuitu
ren hebben elk een eigen vorm van
dialoog: Azië kent de gesprekken
van de guru met zijn leerlingen, en
Afrika kent zijn palaver. Het zal
wat betekenen, wanneer deze erfe
nis binnengebracht wordt in de we
reld van kerk en theologie
Bedachtzaam
Omdat voor deze bijeenkomst de
nadruk viel op het onderlinge ge
sprek in kleine groepen, waren er
slechts weinig lezingen. Van deze
lezingen vielen er twee op die de
gesprekken het meest hebben
beïnvloed. Twee bijdragen waaruit
ook de verscheidenheid van een
Aziatische en een Afrikaanse ma
nier van theologiseren blijkt.
Eerst valt te noemen de bijdrage
van dr S. Wesley Ariarajah uit Sri
Lanka (het vroegere Ceylon) over de
theologische basis van het gesprek
met aanhangers van andere reli
gies. Tekenend voor de situatie van
iemand uit een kerk die een minder
heidspositie inneemt, begon hij zijn
Enkele deelnemers aan de conferentie van Afrikaanse en Aziatische theologen in Bossey. Links
Kofi Appiah-Kubi uit Ghana, die een belangrijke bijdrage aan de conferentie leverde.
betoog met te stellen dat het méér
dan ooit nodig is die implicaties te
onderkennen van het gegeven, dat
God een plan heeft met Alle mensen
en dat alle schepselen in dat plan
van God zijn besloten.
De opdracht van het evangelie is
niet om zo veel mogelijk mensen
binnen de kerk te halen. De grenzen
liggen niet tussen de ene ge
meenschap (de kerk) en een andere
gemeenschap (de wereld). We moe
ten opnieuw te rade gaan bij de
jonge kerk zoals we die kennen uit
de Handelingen der apostelen. Daar
werd ook geen fundamenteel onder
scheid gemaakt tussen joodse en
hellenistische godsdienst, maar
daar worden totaal andere
scheidslijnen zichtbaar: die tussen
het Koninkrijk Gods en de machten
der duisternis. De kerk is een teken
gemeenschap binnen en ter wille
van de grote wereldgemeenschap,
ze is een zuurdeeg, het zout. het
licht, de dienstknecht. De kerk is
een voorlopige gemeenschap, die
vooruitgrijpt op de echte ge
meenschap, die God voor zijn men
sen bestemd heeft, en die zich niet
zal afspelen in een ondoordringbare
vaste burcht, maar veeleer in een
tuin met veel verschillende bomen
en bloemen en geuren. Bovenal een
tuin waar het licht is, en waar frisse
lucht is. en waar een ieder zich één
voelt met de gehele schepping van
God.
dingskerken hebben losgemaakt, of
die spontaan zijn ontstaan) over
Jezus wordt gedacht.
Of eigenlijk is „gedacht" hier niet
het goede woord. Hij wordt gevierd,
aanbeden, bezongen, de warmte
van Zijn aanwezigheid wordt ge
voeld. Jezus Christus is de verlos
ser, de Heelmeester van ziekte en
van alle kwaad. Hij is de Middelaar,
die ons in contact brengt met God,
niet om schuld te vergeven, maar
om relaties te herstellen. Hij is de
grote Bevrijder van alle onderdruk
king. Hij maakt van het leven een
eenheid. Het hele leven is religieus,
en daarom bepaald door Hem. Dit
alles volgende de mondelinge Afri
kaanse theologie die niet te vinden
is in boekwerken, maar in het lied
dat gezongen wordt.
Deze twee bijdragen zijn kernmer-
kend voor de geheel eigen oriënta
tie vanwaaruit in Azië en in Afrika
theologie wordt bedreven. De bij
dragen van de Afrikaan Appiah-
Kubi bracht iets van de uitbundig
heid over, was levend, op zich een
getuigenis. De Aziatische bijdraage
had een heel andere toon. Overwe
gend voorzichtig formulerend, in
voortdurende spanning tussen een
universeel religieus besef en het
unieke van het geloof in Jezus
Christus.
Uitbundig
Moeilijk
Een geheel andere benadering gaf
de Ghanees Kofi Appiah-Kubi, se
cretaris van de theologische afde
ling van de panafrikaanse conferen
tie van kerken (AACC). Hij sprak
over de manier waarop Afrikanen,
Jezus Christus kennen. Hij kwam
niet met een uitgewerkte, uitgeba
lanceerde bijdrage vanuit het Nieu
we Testament, een „christologie"
volgens het theologisch vakjargon.
Maar hij leverde een levendig rap
port van wat in de onafhankelijke
kerken de vele authentiek Afri
kaanse kerken die zich van de zen-
Het bleek ook tijdens deze zeven
daagse konferentie, dat de dialoog
onderling een moeilijke zaak is.
Voor Aziaten een gezamenlijk zoe
ken naar een antwoord op de
laatste en diepste vragen, voor Afri
kaner een beoefening van een
warm menselijk contact.
En de haast unanieme reactie van
de Aziaten op de Afrikaanse Jezus
was: maar is Hij dan ook niet dege
ne. die jou en jouw godsdienst oor
deelt? Is Hij alleen de Heelmeester,
die voldoet aan onze verlangens of
vraagt Hfj soms ook offers? En van
Afrikaanse kant kon die reactie be
antwoord worden met: Ik ben het
helemaal met je eens broeder, al
leen jouw hersens niet met de
mijne!
Philip Potter had er trouwens voor
gewaarschuwd, dat de dialoog niet
eenvoudig zou zijn. De Europeanen
hebben het Oosten altijd met een
diep respect benaderd, hadden ach
ting voor de godsdiensten die ze
daar aantroffen. Maar ze hadden
geen oog voor de levende, schriftlo
ze cultuur van Afrika. De erfenis
van deze vooroordelen zal ook een
rol spelen in jullie discussies, zei
Potter. Hij had gelijk.
Het was daarom ook jammer dat
Afrikaanse theologen vrij zwak ver-
tegenwoodigd waren. Afrikaanse
theologen die het een en ander had
den gepubliceerd over christelijk
geloof en Afrikaanse godsdienst, zo
als Idowu, Sawyer en Nomenyo,
ontbraken. Verscheidene Afrikanen
zeiden ook dat het toeziende oog
van de Europeanen op deze confe
rentie hen hinderde.
Een conferentie als deze is er niet
om een nieuwe theologie te formu
leren, maar ook een proces op gang
te brengen. Voor de Europeaan, die
deze conferentie heeft mogen bij
wonen betekent het een proces van
bewustwording van de eigen wes
terse identiteit van veel theologisch
denken. Potter zei dat de Europese
theologie vooral na 1940 zó univer
seel heeft willen zijn, dat ze ver
zuimd heeft over haar eigen situatie
na te denken en dat ze daarmee
haar begrensdheid toonde.
Juist wanneer die eigen identiteit
gevonden wordt, kan ook beseft
worden wat het betekent dat Chris
tus de scheidsmuren tussen de cul
turen wegbreekt, om een ge
meenschap te stichten, die eerder in
een open tuin. dan in een vaste
burcht te vinden is.
Drs. Van 't Spijker werkt als missio
nair predikant van de gereformeerde
kerken in Roeanda. Afrika.
UIT
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet. Postbus 859. Amsterdam.
BIJ publlkatle wordt de naam van
de schrijver vermeld.
VAN LEZERS
Kerk en rechts
In de discussie VU en communisme
is al lang niet meer alleen de VU in
het geding Het gaat nu om de plaats
van het christendom. Moet dit zich
laten welgevallen, dat het westen
onder een vals etiket slechts de
mammon dient en aan een levensge
vaarlijke kernbewapening twintig
maal meer dan aan ontwikkelings
hulp uitgeeft? Populair heb ik eens
horen stellen; „Kerk en staat zijn
broer en zus; de ene vouwt je handen
samen en de andere rolt je zakken".
Hiermede is de wereldgelijkvormig
heid van veel christenen getypeerd.
Hiermee is ook veel afval verklaard.
Om het geloof te redden is een ont
koppeling van kerk en rechts vereist.
Amsterdam Dirk Veenstra Dzn
Abortus (7)
Vanuit uw geloofsovertuiging komt
u. dokter Rhemrev. ertoe om
AMSTERDAM:
Postbus 859.
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948.
Westblaak 9. Rotterdam
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101.
Parkstraat 22. Den Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
vrouwen in nood te helpen. U ziet dat
dus als het betrachten van christelij
ke naastenliefde. Echte christelijke
naastenliefde komt voort uit de lief
de tot Ood en is erop gericht de
naaste te behouden. Moet u juist
niet vanuit uw geloofsovertuiging
dit „helpen" nalaten? Gelukkig hebt
u het er nog steeds moeilijk mee. Ik
hoop. dat u het er nog zó moeilijk
mee krijgt, dat u deze weg weer
verlaat Er is altijd nog een weg te
rug. Zouden er niet heel veel onge
wenste zwangerschappen kunnen
worden voorkomen als men eens op
houdt met het aanmoedigen van
seksueel contact van zeer jeugdige
personen en ook van gemeenschap
buiten het huwelijk? U wilt zo graag
iets meer begrip van de tegenstan
ders van abortus. Maar mèg een
christen wel begrip tonen voor uw
standpunt?
Axel J. de Klerk
Synode (slot)
Geen kerkgeld voor geweld, is de
naam van een stichting die meent de
Zuidafrikaanse politiek te moeten
verdedigen alsof Zuid-Afrika zelf
niet mans genoeg is. Ten tweede:
geen kerkgeld voor geweld, maar wel
geeft deze stichting geld uit om een
gewelddadige regering te verde
digen.
Amsterdam G. Weide
AMSTERDAM Als gevolg van ren
misverstand heeft onze krant zater
dag gemeld dat de gereformeerde
kerk Oegstgeest/Akersloot geprotes
teerd zou hebben tegen het besluit
van de generale synode, de aanbeve
ling van het speciale fonds van 'iet
wereldraadprogram tot strijd tegen
rassenwaan te schorsen. De goede
verstaander zal begrepen hebben dat
hier had moeten staan Uitgeest/Aker
sloot
ROTTERDAM De vakantie is de
tijd, die veel weg heeft van het
paradijs, of van de nieuwe hemel
en de nieuwe aarde, waarvan wij
allen dromen. Maar de mens moet
nog met deze grote gave leren le
ven. Voor al te veel mensen valt
vrije tijd nog samen met leegte en
verveling.
Dit schrijft bisschop Simonis van
Rotterdam in een speciale herder
lijke brief over de vakantietijd. Hij
wekt de plaatselijke gemeenschap
pen op, initiatieven te ontwikkelen
voor goede recreatiemogelijkheden
ten behoeve van de toeristen. Ieder
die zich hiervoor inspant, beoefent
in hoge mate de deugd van de
gastvrijheid en geeft er nieuwe in
houd aan, aldus de bisschop.
Bisschop Simonis ziet in de vakan
tie ook een goede gelegenheid voor
mensen, die zich in het dagelijkse
leven te weinig tijd gunnen voor
elkaar, om zich echt open te stellen
voor elkaar. Vrije tijd en vakantie
kunnen in dit opzicht met name
voor huwelijken en gezinnen van
onschatbare herscheppende bete
kenis zijn.
Sommigen zijn geneigd, meteen de
stekels op te zetten, wanneer zij
horen over speciale kerkdiensten in
toeristencentra. Zij voelen zich
wellicht wat door de kerk achter
volgd. Toch doet deze reactie vol
gens bisschop Simonis geen recht
aan de opgedane ervaringen. Een
eucharistieviering in een recreatie
oord ademt meestal een heel eigen
familiale sfeer en wordt daarom erg
gewaardeerd. Ook gebeds- en
zangdiensten in oecumenisch ver
band moedigt de bisschop aan.
Op de conferentie in Den Haag waren
zeventig vertegenwoordigers uit
twintig Europese landen aanwezig.
Voor de eerste keer als gevolg van de
Europese conferentie voor vrede en
veiligeid in Helsinki, mochten verte
genwoordigers uit de DDR als waar
nemers aanwezig zijn. Het WJC, dat
veertig jaar geleden werd opgericht,
heeft altijd contact met de Oosteuro-
pese landen onderhouden en is de
enige joodse organisatie die de Sow-
jet-Unie als gesprekspartner aan
vaardt.
Veel aandacht op de bijeenkomst
werd besteed aan de rol van het Euro
pese jodendom binnen de joodse ge
meenschap in de wereld. „Sinds de
volkerenmoord op de joden tijdens
de Tweede Wereldoorlog", zegt dr.
Riechner, secretaris-generaal van het
congres, „is het Europese jodendom
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Binnen de kring van
de verontrusten in de gereformeerde
kerken blijkt geen eenstemmigheid
te bestaan over de stichting van
„noodgemeenten" In een nota op de
voorpagina van het weekblad „Waar
heid en Eenheid" schrijft hoofdre
dacteur dr E. Masselink, er bezwaar
tegen te hebben, dat „Schrift en Ge
tuigenis" het initiatief neemt tot het
stichten van noodgemeenten en het
instellen van ambten.
„Schrift en Getuigenis" is de lande
lijke organisatie van verontruste ge
reformeerden. Dr Masselink. die zijn
nota mede namens ds R. Akkerman
uit Kampen publiceert, vindt het
stichten van een noodgemeente een
zo direct kerkelijke zaak. met zo
grote verantwoordelijkheid tegen-
over God en Zijn Woord, dat die
verantwoordelijkheid ten volle moet
berusten bij de mensen ter plaatse.
Daar moeten mensen van elders en
de vereniging Schrift en Getuigenis
zich buiten houden. „Het moet dui
delijk gemaakt worden, dat wanneer
één van ons ergens de ambten in
stelt. hij dat niet doet als bestuurslid
van onze vereniging, maar geheel als
privépersoon." aldus dr Masselink.
Volgens hem is het perpectief van de
noodgemeenten niet helder. Zij wil
len middel zijn en geen doel. Maar de
noodgemeenten, die er tot nu toe
zijn (Ede. Den Haag en Leiden) zijn
maar klein en hebben veel oudere
leden. Er gaat op verreweg de meeste
kerkleden geen appellerende of in
spirerende invloed van uit. Moeilijk
zal het dus zijn, om de bestaande
noodgemeenten als middel te Jon geren
beleven.
een minder belangrijke rol gaan spe
len. De twee grootmachten binnen de
joodse wereld zijn Amerika en Is
raël". aldus dr. Riechner.
Nieuw leven
Door reorganisatie hoopt het WJC
nieuw leven in het Europese joden
dom te kunnen blazen. Zo denkt men
aan de oprichting van een Europees
joods congres. Naast de situatie in
het Midden-Oosten kwam de Ara
bische boycot van Israël en de boycot
van joodse bedrijven en bedrijven die
met Israël zaken doen ter sprake. Het
congres dringt er bij de Europese
gemeenschap op aan om in de over
eenkomsten met Arabische landen
een clausule op te nemen die een
dergelijke boycot onmogelijk maakt.
Het World Jews Congres heeft de
lidstaten van de Europese Ge
meenschap ook verzocht om hun na
tionale wetgevingen te harmoniseren
om te voorkomen dat rassendiscrimi
natie. bijvoorbeeld in de vorm van
een boycot van joodse bedrijven,
„naar Europa wordt geïmporteerd".
Men bedoelt druk uit te oefenen op
de kerkelijke situatie, maar in wer
kelijkheid is men aan het kerkelijk
front niet meer aanwezig."
Daarentegen pleit dr Masselink er
krachtig voor. om zich niet te ont
trekken en in het midden van de
gereformeerde kerken actief te blij
ven. „Wij zijn bereid tot elk redelijk
gesprek en willen dat (ook met het
moderamen van de synode) niet af
breken."
Tijdens de conferentie in Den Haag
kwamen de vertegenwoordigers van
de joodse jeugd in Europa onofficieel
bijeen. Bij hen heerste ontevreden
heid over het „verouderde en steriele
leiderschap van het WJC". Zij von
den daarom de bijeenkomst in Den
Haag teleurstellend. Op de onofficië
le bijeenkomst werden er geen beslui
ten genomen hoewel de joodse jeugd
naar wegen blijft zoeken om „nieuw
leven in het WJC te blazen"
DENKSPORT
Vakantie betekent voor ons ookJ
tijd puzzelen. Je kunt niet al!
wandelen, musea bezoeken.
drinken. VVV-evenementen najas
Ook aan veel lezen komt een eiHl
en dan ligt daar Denksport. Na ein
oefenen ben je al gauw weer th^j
Het valt mij altijd op dat het L
reldje van de woorden
Denksport geheel eigensoortig is.£
leen door de grote doorlopers weëC!
b v. van het bestaan van een gvai
(wildebeest) en een onager (woudepi
Natuurlijk ken ik de egel. mlnj
Denksport herinnert er mij s<pe;
meerdere keren in één doorloper fek
dat dit beestje insekten eet. zoal$p<
otter zich constant met vis voedtjtii
ben door deze bezigheid ook vol! d
men vertrouwd met de eest (droi t
molen), al heb ik er nooit een gezin»
Een kleine correctie: niet alleen dfici
Denksport ken ik de eest of de ast ir
zou ondankbaar zijn als ik hier ifra:
even herinnerde aan het meesje
werk van Stijn Streuvels. dat je r
tig eens per jaar kunt lezen: „Lew
en dood in de ast". Soms is f
puzzelen ook niet zonder gevaijc
Telkens wordt mijn puzzel-weg <LS
weer gekruist door odalisken (|d(
remmeisjes)! Enkele woorden kanjS
nooit onthouden, zo b.v. de pla bi
van afslag bij het golfspel, of ^ge
ander woord voor Japanse pa^n
duikster. Daartegenover staat da jrn
nooit aarzel bij een arabische ti g],
een mannetjesbij, een slagader, r
deel v.e. fornuis, gravin van Hollavo
of de dochter van Cadmus. Bij be
puzzels hoeven voor mij niet. m j,
iets meer gericht op een soort edu v
tie zou geen kwaad kunnen. L
niemand menen dat hij d( ,e
Denksport slim wordt. Hoogst» 'Zi
een lion (salonheld). g(j
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Gisteren eindigde in hotel Atlantic in Den Haag
de tweedaagse bijeenkomst van de Europese sectie van het World
Jews Congress (WJC). Dit congres is het overkoepelende orgaan
van joodse gemeenten en organisaties in 64 landen en stelt zich
ten doel om de belangen van de joden in de diaspora (verstrooi
ing) te behartigen.
'IJ
Beroepingswerk bi!
NED. HERV. KERK d:
Beroepen te Pijnacker: B. Marteker
Egmond aan Zee; Kollum; J. Hne
tema te Nij-Beets. >ch
Aangenomen naar Giessen-Rijswller
J. van Drenth (stichting evangeliejoe
industrie) te Ede; naar Den Heldisei
J. Windig, kand. te Ermelo. vte
GEREF. KERKEN (VRIJG. B.V.jW
Beroepen te Den Haag: J. D. Janse,
Haarlemmermeer-Oostzijde.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Boskoop: H.
Brandsma, laatstelijk miss.pred.
nende te Amersfoort.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Aalst: A. Hoogerlan»
Krabbendijke: te Brakel Leerdajpe
Waarde. Geldermalsen, Rilli
Bath. Nieuwdorp en Ermelo: J.
van Eckeveld, kand. te Schei
zeel. die het beroep naar Zeist h<
aangenomen en bedankte voor
andere beroepen;
Bedankt voor Randburg (Z.-A.) J.
Verwey te H. I. Ambacht.
BAPT. GEMEENTEN
Beroepen te Amsterdam-West:
Boeschoten te Apeldoorn.
Arnhem: G. van 't Wout te Utree
te Staveren: A. Nijland kand. s)
Bosch en Duin, die dit beroep hefer
aangenomen. let
eer.
Ds. C. van Reenen taS
Op 88-jarige leeftijd is overleden
C van Reenen te Woerden, die
1927 tot aan zijn emeritaat in 1956!^
gereformeerde kerk aldaar als pré
dent heeft gediend. Ds. Van Reen
begon zijn ambtelijke loopbaan FN
Amerika, als predikant van de ch^d
tian reformed church te Bigelow|m;
te Sibley. L»
Ds. A. Mollema
Op 69-jarige leeftijd overleed de
reformeerde emeritus-predikant
Mollema te Zuidhorn, waar hij
aan zijn emeritaat in 1969 werkza
was als geestelijk verzorger van „1
Zonnehuis". Daarvóór diende
Mollema de gereformeerde kerker
Oosterwolde (Friesland), te Niei
Buinen en te Thesinge.
GOUDA De synode van de ge
formeerde gemeenten in Nederla
heeft in een telegram aan minis
Van Agt haar grote bezorgdheid u
gesproken over het „ongestraft b
ven voortbestaan van abortt
praktijken in Nederland". Desyno
dringt aan op strikte handhavi
van de wet en spreekt zich uit tcg
elk voorstel om de bestaande wetj
ving te verruimen.
„Het gebod Gods moge vooral
deze ernstige aangelegenheid h
richtsnoer van uw handelen zijn. H
is ons een behoefte u er met nadn
op te wijzen, dat de zegen en vo»
spoed voor land en volk alleen v»
wacht kunnen worden in de betra»
ting van Gods geboden", aldus h
telegram van de synode.
De jaarlijkse synodevergaderii
stond onder leiding van ds. A. Wi
uit Veenendaal. Het verzoek van e
groep in Zuid-Afrika om aansluitii
aan het kerkverband moest door
synode worden afgewezen, omd
het een te zware belasting zou bel
kenen voor het kleine aantal pre»
kanten.
