Westen kiest steeds weer voor Vorster"
ommunisten zien NAVO
Is bescherming voor
aliaans socialisme
Opnieuw linkse
stelling door
Syrië veroverd
iscriminatierapport
fhodesië valt slecht
Rechts Spanje wil
premier vervangen
Vreemde Sjacheraars
NAVO wil
nucleaire
versterking
erzachting niet kern van zaak'
Voortgang bemiddeling in Libanon
ILO zet Chili
op zwarte lijst
Liberale dagblad El Pais:
ider Zuidafrikaans verzet bezocht Nederland
TETiISDAG 16 JUNI 1976
-
BUITENLAND
TROUW/KWARTET 7
IE (AFP, AP, UPI, Reuter) De communistische partij van Italië ziet de NAVO als een nuttig
d, waar achter Italië zijn eigen „weg naar het socialisme" kan bewandelen. De secretaris-
raai van deze partij, Enrico Berlinguer, zegt dat in een gesprek met het Milanese blad
'irierra della Sera".
igf
vraag of hij niet vreest dat
ju hem een zelfde behandeling
?en als Dubcek en zijn „socia-
jmet een menselijk gezicht" in
Slowakije kreeg, antwoordt
ïer dat er wezenlijke verschil-
Italië ligt in een „ander deel
wereld". „Aangenomen dat
het zou willen, is er niet de
kans dat onze weg naar het
ie zal worden gehinderd of
ïhreven door de Sowjet-Unie.
:hoort niet tot het pact van
het staat vast dat wij
innen op de Italiaanse weg
socialisme, zonder dat daar
larden aan verbonden zijn", al-
rlinguer.
volgens hem overigens niet
dat er in het westerse blok
roblemen zijn. „Wij zien ons
igen binnen het Atlantisch
■nootschap zonder dat
ibiS!
ans
ertigt
bondgenootschap zelf ter discussie te
stellen het recht op te eisen dat
Italië autonoom over zijn eigen toe
komst moet kunnen beslissen."
In het vraaggesprek herhaalt Berlin
guer nog eens dat de Italiaanse com
munisten streven naar een zo breed
mogelijke coalitie-regering om Italië
weer regeerbaar te maken. „Het „his
torisch compromis" is veel meer dan
een eenvoudige regeringscombinatie.
Het is de ontmoeting, in de maat
schappij, en in de staatsinstellingen,
van drie grote stromingen van het
volk: communisten, socialisten en
katholieken. In dat proces zijn ver
scheidene regeerformules denkbaar."
Gisteren publiceerde de Italiaanse
krant La Stampa een opiniepeiling
volgens welke de christen
democraten bij de komende verkie
zingen 26,5%, de communisten 26,2%,
edje
la' SBURY (Reuter, UPI) Zowel zwarte nationalistische
ie o is als conservatieve blanken hebben gisteren een rapport
es de Rhodesische regering over verzachting van een aantal
Iminerende maatregelen afgewezen.
erwijt van de nationalisten en Conservatieve Rhodesiërs noemden
issieve blanken is vooral dat er het rapport een aantasting van de
rapport niets wordt gedaan positie van de blanke. Het is een
machtspositie van het blanke monsterachtige onrechtvaardigheid
rheidsbewind in Rhodesië. „Er jegens en een verraad van de blanke
n geen wegen geopend voor een gemeenschap", aldus de leider van
lame constitutionele verande- het extreemrechtse Zuidafrikaanse
solidariteitscongres.
In het rapport wordt onder meer aan
bevolen de gescheiden kieslijsten op
te heffen en het eigendom van grond
mogelijk te maken voor zowel blank
als zwart. Voor het rapport was giste
ren grote belangstelling. Tegen de
middag waren er al drieduizend
exemplaren verkocht.
de socialisten 10%, en andere kleine
re partijen 17,2% van de stemmen
zouden krijgen. Twintig procent van
de ondervraagden wist nog niet op
welke partij zij zouden stemmen.
De Amerikaanse senator Frank
Church verklaarde gisteren, dat de
commissie voor buitenlandse betrek
kingen van de Senaat geen bewijzen
kon vinden, dat de Italiaanse presi
dent, Giovanni Leone betrokken was
bij het Lockheed-schandaal. De ver
klaring van Church werd nog eens
bevestigd door senator Charles Per
cy, voorzitter van de senaatscommis
sie voor multinationals.
De Italiaanse politie heeft gisteren de
maandag ontvoerde vleesimporteur
Giuseppe Ambrosio bevrijd. Ambro
se's ontvoerders hadden gedreigd
met het vermoorden van de vleesim
porteur als 71 slagerijen in Rome hun
vlees vandaag niet voor een vierde
van de gangbare kiloprijs zouden ver
kopen. Ambrosio werd gisteren aan
getroffen in een flatwoning bij het
Colosseum. De verblijfplaats van
Ambrosio en zijn ontvoerders is bij
toeval ontdekt.
Bij het enigszins vervallen,
leegstaande pand vervoegde zich een
arbeider om de toestand ervan te
bekijken. Hij kwam plotseling oog in
oog te staan met een gewapende man
en een vrouw, die hem overweldigden
en knevelden. Een directielid van de
bouwfirma die de arbeider miste,
ging naar hem op zoek en vond hem.
Hij waarschuwde de politie, die in
een van de vertrekken de aan een
ledikant gebonden vleesimporteur
aantrof. Naast Ambrosio stond de
kastkoffer waarin hij was ontvoerd.
BEIROET (AP, DPA, UPI, Reuter) Syrische eenheden hebben
gisteren opnieuw linkse stellingen in het zuidoostelijke gebied
van Arkoub veroverd. Hierdoor zijn de Syrische troepen op vier
kilometer afstand van de Libanees-Israëlische grens komen te
staan.
Slechts één mogelijke kiezer luistert naar de verkiezingstoespraak van
Angelo Tempestini van de Italiaanse Radicale partij. Deze kleine linkse
partij, die een belangrijke rol speelde in de campagne voor de hervorming
van de abortus- en scheidingswetgeving in Italië neemt dit weekeinde voor
het eerst aan de parlementsverkiezingen in Italië deel.
!fen van rassendiscriminatie is
:hzelf geen alternatief voor we-
;e hervormingen. De aanbeve-
van de regeringscommissie
zichzelf goed maar ze gaan
tan de kern van het pro
ldus de leider van de gema-
;rumpartij Bashford.
ida, secretaris van de bui
vleugel van de Afrikaanse
wd ee nale Raad zei dat ook al zou de
ing alle aanbevelingen uitvoe-
let belangrijkste probleem on-
itast blijft.
GENeVE (upi, ap) Chili is op de
zogenaamde „zwarte lijst" van de
internationale arbeidsorganisatie
(ilo) geplaatst wegens het praktise
ren van discriminatie in de werkgele-
eenheid.
ILO-functionarissen in Genève zei
den gisteren dat in het geval van
Chili sprake was van het „ergste
geval van het niet-naleven door lid
staten van de internationale conven
ties ter bescherming van de rechten
van werknemers".
MADRID (Reuter, UPI) Rechtse Spaanse politici voeren sa
men met bepaalde zakenkringen en technocraten een campagne
om premier Carlos Arias Navarro ten val te brengen. Aldus heeft
gisteren het liberale Spaanse dagblad El Pais gemeld.
)1 is
l< alle
v
jl.) is
em van de zaak is de machtspo-
die het Rhodesische bewind in
stelt zaken als rassendiscrimi-
te handhaven. De onderdrukte
esiërs zullen zich niet laten be-
ge
e
ov<
te oi
qp e
KOPENHAGEN (BPA) De Iraanse minister van handel Manoesjer Taslimi
en vier van zijn medewerkers zijn door de politie in de Deense hoofdstad een
half uur lang vastgehouden omdat de rechercheur van een Kopenhaags
warenhuis ze van diefstal had verdacht.
Het blad „Berlingkse tidende" meldt, dat de minister tussen twee besprekingen
door aan het winkelen was gegaan. In het warenhuis waar hij was miste een
Deense vrouw plotseling haar portemonnaie en sloeg alarm. De vrouw koesterde
verdenking tegen de minister en zijn begeleiders omdat zij er zo „vreemd"
uitzagen en zich in haar nabijheid ophielden.
De campagne zou op gang zijn geko
men nadat hervormingsplannen van
de regering op verzet van de Cortes
en van de „Movimento", nog steeds
de enige legale partij, stuitten.
Het initiatief tot de actie tegen Arias
Navarro zou zijn genomen door poli
tici die belangrijke economische be
langen vertegenwoordigen, onder wie
leidende technocraten uit Opus Dei,
de invloedrijke katholieke lekenorga
nisatie.
El Pais noemt met name de „drie
Lopezen": ex-minister van buiten
landse zaken Gregorio Lopez Bravo,
ex-minister van economische zaken
en van buitenlandse zaken Laureano
Lopez Rodo en ex-minister van in
dustrie Jose Maria Lopez de Letona.
Tegen het eind van de jaren zestig
recruteerde Franco veel van zijn
„technocraten" uit Opus Dei
gelederen. Lopez de Letona, „die
groot prestige geniet in het Zarzuela-
paleis" (van koning Juan Carlos),
wordt genoemd als mogelijk kandi
daat voor het premierschap.
Enige waarheid
Een niet genoemde regeringsfunctio
naris zei dat er wel enige waarheid
kan schuilen in het bericht in El Pais.
Hij noemde ex-minister van openba
re werken Federico Silva Munoz als
mogelijk leider van de anti-Arias coa
litie. Silva Munoz, die nu aan het
hoofd staat van een christendemo
cratische groepering geniet de steun
van Westduitse christendemocraten.
De anti-Arias groep zal mogelijk een
eigen hervormingsprogram opstellen
en peilen of daarvoor een meerder
heid in de Cortes te vinden is, aldus
deze zegsman.
De (verboden) Spaanse communis
tische partij heeft koning Juan Car
los gewaarschuwd dat zijn troon on
der druk zou komen als hij zich niet
ontdoet van Franco's instellingen en
gaat onderhandelen met de oppo
sitie.
In Jeruzalem waarschuwde de Israë
lische premier, Jitzhak Rabin voor de
„gevaren die kunnen ontstaan wan
neer Libanon een door terreur
organisaties of een door Syrië be
heerst land zou worden". Rabin be
nadrukte echter dat Israël het liefst
buiten de Libanese oorlog wil blijven.
Ondertussen duurt de blokkade van
Beiroet en Sidon voort. Er is nauwe
lijks benzine in deze steden te krijgen
en de mensen staan er uren in de rij
voor brood.
Pro-Syrische militairen die een
controlepost ten zuiden van de
hoofdstad bezetten laten wel kleine
vrachtwagens met fruit en groente
door.
De kustweg tussen Beiroet en Sidon
wordt door de linkse Libanezen en
Palestijnen versterkt om tegen een
Syrische opmars naar Beiroet vanuit
het zuiden te kunnen vechten. Over
de bergen lopen echter andere wegen
die niet langs Sidon gaan, waarvan
de Syriërs bij een aanval eveneens
gebruik kunnen maken.
Inmiddels hebben de pogingen om
een pan-Arabische vredesmacht in
Libanon te laten optreden nog geen
volledige succes gehad. Gisteren
heeft de secretaris-generaal van de
Arabische Liga, Machmoed Riad in
de buurt van Beiroet besprekingen
gevoerd met leidende rechtse politici
in Libanon, waar onder de Libanese
president, Soeleiman Franjieh en de
Libanese minister van binnenlandse
zaken Camille Chamoen.
De rechtse christenen, die deze politi
ci vertegenwoordigen hebben zich tot
nu toe verzet tegen de komst van een
Arabische vredesmacht. Gisteren
werd echter bekend, dat Franjieh
met de komst van een dergelijke vre
desmacht zou instemmen wanneer
zij slechts „symbolisch" zou zijn. Vol
gens Riad moet de Arabische vredes
macht echter zes tot tienduizend
man tellen.
De Libische premier Jalloed. die gis
teren zijn bemiddelingspogingen in
Beiroet eveneens voortzette, beves
tigde na een onderhoud met de nieu
we Libanese president Elias Sarkis
(deze is tot nu toe niet beëindigd), dat
de Arabische vredesmacht alleen een
symbolisch karakter zou hebben.
Ir Washington werd gisteren ont
kend, da o de Verenigde Staten van
tevoren over de Syrische interventie
in Libanon was geraadpleegd.
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van defensie
maakt gisteren bekend, dat zeven
Amerikaanse oorlogsschepen op
nieuw in de buurt van Libanon in de
Middellandse Zee verblijven om een
eventuele evacuatie van Amerikanen
en andere buitenlanders in Libanon
te kunnen uitvoeren.
Uit Genève meldde gisteren het Rode
Kruis, dat de Syrische blokkade van
de Libanese steden op verzoek van de
Palestijnse Bevrijdingsorganisatie
(PLO) zal worden verzacht en dat het
Rode Kruis medicamenten mag ver
voeren en dat vrouwen en kinderen in
de steden van levensmiddelen zullen
worden voorzien.
BRUSSEL (Reuter, AP) Een groot
deel van de NAVO-ministers van de
fensie, die deel uitmaken van de Nu
cleaire Planning Groep van het
bondgenootschap is van mening dat
het Westen zich nucleair moet ver
sterken in verband met de groeiende
militaire macht van het Oostblok.
In een communiqué na afloop van
het tweedaagse beraad van de minis
ters in Brussel zeggen de Ameri
kaanse minister Donald Rumsfeld
en de andere ministers dat het
bondgenootschap zich vooral moet
richten op bescherming van de Ame
rikaanse kernwapens in Europa te
gen een Sowjetrussische verrassings
aanval. De Verenigde Staten hebben
7300 kernwapens in Europa liggen.
Om de kernwapens beter te bescher
men zouden ze verder van de Oost-
Westgrens moeten worden opgesla
gen. Daarnaast moeten gemakkelijk
verplaatsbare raketten als de Lance
de meer plaatsgebonden raketten
als de Honest John en de Sergeant
vervangen. Het is dan veel minder
gemakkelijk de wapens op te sporen
en te vernietigen.
Volgens Britse kringen had de com
mandant van de NAVO-troepen in
Europa generaal Alexander Haig tij
dens de bijeenkomst nog eens na
drukkelijk gewezen op het belang
van het Britse nucleaire potentieel
van het bondgenootschap. Op grond
daarvan zou Groot-Brittannië als de
derde kernmacht ter wereld kunnen
worden beschouwd, een titel die ge
woonlijk aan Frankrijk tpevalt.
Harm Lamberts
ia Nokwe is hoofd van de afdeling internationale zaken van het African National Congres,
de Zuidafrikaanse verzetsbeweging. Hij is vorige week in Parijs geweest, is nu in Nederland
i u dit leest waarschijnlijk in Londen en hoopt volgende week tegelijk met premier Vorster in
te zijn. Hij probeert in West-Europa begrip te kweken voor de strijd van het ANC tegen de
heid.
Seen hopeloze zaak? Heeft het
niet al lang gekozen voor
Frankrijk gaat helpen van
frika een kernmogenheid te
Parijs levert trouwens al jaar
de modernste wapens aan
rika, westerse bedrijven in-
n er volop en maken het blan-
derheidsregime met de dag
nder, Vorster komt volgende
Bonn praten met Kissinger,
idskanselier Schmidt, met Is-
ïinister Allon en mogelijk ook
emier Callaghan van Enge-
fat verwacht Nokwe van het
nog?
lariteit
NC weet wat het aan de rege-
van West-Europa heeft. Wij
een uitzondering voor enkele
liavische landen, die werkelij-
dariteit hebben getoond met
|rte meerderheid in zuidelijk
maar de anderen maken elke
ier duidelijk, dat Zuid-Afrika
:graal deel is van het westerse
Istische systeem. Als er in het
inflatie is, is die er ook in
Irika. Economisch, militair,
atiek en politiek worden de
steeds strakker aangehaald.
rtj hebben onze hoop niet ver
dat de gewone mensen erin
slagen hun regeringen eens te
n solidair te zijn met de onder-
n. In Parijs heb ik met afge-
;den van 26 organisaties ge
il en ik ben er zeker van dat er
nkrijk massaal verzet zal ko
gen de levering van kernreac-
i, maar ook tegen de wapen-
;n."
„Wij en de progressieve beweging in
Frankrijk zijn bang dat Parijs en
Pretoria geheime afspraken hebben
gemaakt over de erkenning van de
Bantoestan Transkei, als het straks
door Vorster „onafhankelijk" zal zijn
verklaard in ruil voor de reactor
vatenorder. Wij vertrouwen dat in
Europa steeds meer mensen zullen
gaan inzien, dat het blanke minder
heidsregime in Zuid-Afrika een be
dreiging vormt voor de vrede, omdat
het miljoenen mensen de meest fun
damentele rechten onthoudt".
Moed
Doema Nokwe is niet naar Europa
gekomen om te vechten voor een bij
voorbaat verloren zaak. Hij is juist
vol goede moed.
„Er is de laatste tijd veel ten goede
veranderd in zuidelijk Afrika. De be
vrijding van de Portugese koloniën
heeft een geweldige Invloed gehad in
Zuid-Afrika. En vooral de bevrijding
van Angola. Immers daar werd een
Zuidafrikaans leger teruggedrongen
en de mythe dat het Zuidafrikaanse
leger niet te verslaan zou zijn in Afri
ka werd ontmaskerd.
Als gevolg van de gebeurtenissen in
Angola en Mozambique is de gewa
pende strijd in Namibië (Zuid-West
Afrika) en Zimbabwe (Rhodesië) op- BlaflKGn
gevoerd. In Zuid-Afrika is,het revolu
tionaire elan er geweldig door toege
nomen. Stakingen breiden zich over
het hele land uit, als rode vlekken bij
een kind dat mazelen heeft. En er
werd niet alleen maar gestaakt om
hoger loon, het zijn politieke stakin
gen voor meer rechten. Niet voor
niets treden de blanken er met wa
pengeweld tegen op".
Kunnen die stakingen geen ave
rechtse uitwerking hebben. De lonen
worden na de stakingen vaak ver
hoogd; de geschoolde zwarte arbeiders
gaan erop vooruit. Verkleint dat hun
bereidheid tot verzet niet?
„Integendeel. De lonen mogen dan
misschien iets omhoog gaan, maar de
blanke lonen nog meer. De kloof
wordt alleen maar groter. De stakin
gen vergroten de onderlinge solidari
teit. Ze laten zien dat de Afrikanen in
een hoog geïdustraliseerd land niet
machteloos zijn en niet alleen afhan
kelijk van wapengeweld We zijn er
ook van overtuigd, dat wé alle midde
len moeten gebruiken om gelijke
rechten af te dwingen. Stakingen en
politieke demonstraties alleen zijn
niet voldoende. Die zullen met mili
taire middelen gesteund moeten wor
den. De voorwaarden voor een om
keer in Zuid-Afrika worden steeds
gunstiger. Ook onder de blanken
groeit het verzet. Natuurlijk niet zo
massaal als onder de slachtoffers van
de apartheid, maar er komt verzet. Er
zijn dezer dagen acht blanke studen
ten gearresteerd, omdat zij het Vrij
heidscharter van 1955 verspreidden."
Nowke verwijst enkele malen met
grote nadruk naar het Charter. Hij
doet dat ook als ik hem vraag of er na
zoveel jaren apartheid zoveel verne
dering door de blanke machthebbers
Doema Nowke, hoofd Van de afdeling
internationale zaken van het African
National Congress (ANC), (foto Bert
Nienhuis)
in een toekomstig vrij Zuid-Afrika
nog wel plaats zal zijn voor blanken.
Kan hij zich voorstellen, dat er in een
meerderheidsregering in het vrije
Zuid-Afrika blanken zullen zitten zo
als er nu in de regering van Samora
Machel in Mozambique blanken
zitten?
In 1955 verklaarden we in het Vrij
heidscharter: Zuid-Afrika behoort
aan allen die er leven, zwart en blank
en dat toekomstige Zuid-Afrika een
democratische staat moest zijn,
waarin het geboorterecht van allen,
ongeacht de kleur, ras, sekse of ge
loof, geëerbiedigd zou worden. Daar
staan we nog altijd achter. Onlangs
zijn acht leden uit het ANC gezet,
omdat zij tegen blanken discrimi
neerden, zwart racisme voorstonden.
Onze politiek is anti-racistisch. Hoe
zouden we anders in Europa om soli
dariteit kunnen vragen voor onze
zaak?"
Verwacht het ANC ook hulp van
mensen als Buthelezi of van organi
saties als het Black People Conventi
on en de zwarte studentenorganisatie
SASO?
„Buthelezi was eerst tegen de thuis-
landenpolitiek en later deed hij mee.
Nu hij de enorme groei die het ANC
doormaakt ziet, is hij weer tegen. Wat
SASO en BPC betreft, dat zijn pro
testbewegingen. Maar protesteren is
niet voldoende. Iedereen is van harte
welkom in de strijd tegen de apart
heid, zwart en blank, maar ze zullen
van één ding overtuigd moeten zijn,
ook diegenen die nu gokken op de
zogenaamde thuislanden, door bij
voorbeeld daarin te investeren, dat
wij de toekomstige regering van
Zuid-Afrika zullen vormen. Het ANC
vertegenwoordigt de zwarte meerder
heid,..
Geen Isolement
Wijkt die bevrijding niet steeds ver
der naar de toekomst als Zuid-Afrika
steeds meer onafhankelijk wordt van
het buitenland? Kunnen boycotten
en andere acties nog wel wat uithalen
nu Zuid-Afrika bijna alles zelf kan
maken?
„Het is een sprookje te denken dat
Zuid-Afrika zich klaarmaakt voor
een nieuw isolement. De Lager-
mentaliteit is verleden tijd. Het blan
ke Zuid-Afrika vormt een integraal
deel van de kapitalistische westerse
wereld, het behoort tot het westerse
systeem. Daarom wil Vorster niet op
nieuw een isolement. Daarom komt
hij volgende week naar West-Europa.
Zuid-Afrika pleegde agressie, in Zim
babwe, in Namibië. Zuid- Afrika
maakt van de Bantoestans reservoirs
van goedkope arbeidskrachten voor
de fabrieken van de blanken en ne
geert volstrekt de rechten van de
overgrote meerderheid van de bevol
king van Zuid-Afrika. Dat Zuid-
Afrika krijgt nu de steun van het
Westen, paarom vragen wij de vol
ken van West-Europa: kom in verzet
tegen de politiek van uw regeringen.
De vrede is in het geding. Wie nu voor
de thuislandenpolitiek van Vorster
kiest, kiest niet voor de toekomst,
maar voor het verleden. Het tij is niet
te keren. Het ANC zal in de toekomst
Zuid-Afrika regeren".
Hoe ziet het ANC die toekomstige
maatschappij in Zuid-Afrika?
„Dat staat in het Vrijheidscharter.
Dat is een blauwdruk van de maat
schappij die ons voor ogen staat.
Iedereen zal actief en passief kies
recht krijgen, alle nationale groepen
zullen voor de wet gelijk zijn, onge
acht ras, afkomst, kleur, de banken
en grote monopolies zullen genatio
naliseerd worden en de andere bedrij
ven zullen ten dienste moeten staan
van iedereen in Zuid-Afrika; iedereen
zal in het onderwijs gelijke kansen
krijgen; dwangarbeid zal worden af
geschaft en iedereen zal vrij zijn te
gaan en staan waar hij wil; alle discri
minerende wetten zullen worden af
geschaft, enz. Dit is slechts een greep
uit dat charter. Wie wil weten wat het
ANC over de toekomst van Zuid-
Afrika denkt, moet het charter zelf
lezen. Dat is nu nog even geldig als in
1955".
Harm Lamberts was tot voor enkele
jaren als redacteur-buitenland aan de
ze krant verbonden.
