fadin staat klaar om op te volgen de versleten leiders van ^hodesisch verzet Tntvoert stamhoofd Latijns-Amerika klaagt Chili aan Japan geeft ex-Lockheed mensen onschendbaarheid opöestand politieke vluchtelingen in Argentinië kritiek füechts Spanje verzet tegen Umocratisering Protesterende verpleegsters Poolse leider in West- Duitsland Polisario Front voert aanval uit in Mauretanië Premier Gandhi van India in Sowjet- Unie FNSDAG 9 JUNI 1976 JSBURY (Reuter, UPI) Nationalistische guerrillastrijders ben een stamhoofd ontvoerd, dat bekend staat om zijn verzet rd ?n het streven om met geweld een eind te maken aan het aa*ike minderheidsbewind van premier Ian Smith. Het is „chief" V)ika, één van de tien stamhoofden die zitting hebben in de Ji! aat. Aangenomen wordt dat hij ontvoerd is in zijn district eJJita in het zuidoosten van Rhodesië. BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 eri de van zijn zwarte collega's in de i iat werden onlangs in het kabi- tenvan Smith opgenomen. Minister S binnenlandse zaken Jack Mus- )let, die het bericht van de ontvoe- ds{ bekend maakte, noemde Mabika „uitstekend bestuurder en een i „fesproken tegenstander van terro- vfc". ge dejsett verklaarde later dat er geen on DRID (UPI. Reuter) De oude in de Spaanse Cortes (een DJ -t parlement) heeft gisteren met l inzet geprobeerd de democrati zing van Spanje tegen te houden, j o(woordvoerders van ultra-rechts jj' i [ken van leer tegen de regerings- j-,e men om de vorming van politie- «partijen legaal te maken. it de Cortes vandaag gevraagd j dt is eenvoudigweg de indeolo- 1 jfhe afzwering van het Franco- pj em," zei afgevaardigde Feman- j w leider van de Spaanse organisa- voor veehouders. Hij vroeg de rtes alle voorstellen over demo- (ïtisering terug te sturen naar de Fernandez waarschuwde f goedkeuring van politieke partij- zou betekenen dat Spanje op- iw „het slagveld wordt voor de grote materialistische stromin- van deze tijd: de marxistische ituur van het Rode Plein in Mos- en de duistere macht van het r nationale kapitalisme dat van- Wall Street wordt beheerst." Drie lere rechtse afgevaardigden vroe- eveneens verwerping van de re- voorstellen, omdat die on- ettig zouden zijn. lanks het heftige verzet van deze ie Franco-aanhangers rekent er in Madrid op dat de rege- •oorstellen het wel halen, zodat de meeste politieke partijen zullen worden. De grote com- ;tische beweging is van deze ;ring uitgesloten. aanwijzingen bestonden dat Mabika is gedood door zijn ontvoerders. Zwarte nationalisten hebben in het verleden aanslagen gepleegd op ze ven stamhoofden. Mabika is echter het eerste parlementslid en chief in de Senaat in Rhodesië dat ooit is ontvoerd. In Salisbury werd gisteren ook mel ding gemaakt van een poging om op een vliegveld in een wildreservaat aan het Kariba-meer twee particulie re vliegtuigen op te blazen. De toe stellen liepen lichte schade op en er werd niemand gewond. Over de da ders werd niets gezegd. Het is de eerste maal dat gesproken wordt van een incident in het noord westen van Rhodesië. Aan de andere kant van het Kariba-meer ligt Zambia. In de streek langs de grens met Mo zambique zijn Rhodesische troepen op zoek naar de daders van een aan slag waarbij maandag een blanke vrouw en twee van haar kinderen om het leven kwamen. De auto waarin zij zaten, reed op een landmijn. Drie andere inzittenden, onder wie de man van de vrouw en een derde kind. overleefden de explosie. Minister omgekomen bij helikopterval LISSABON (UPI) Een minister van de staat Sao Tomé en Principe is gisteren in Portugal om het leven gekomen bij een ongeval met een helikopter. De minister, Nuno Xa- vier Dias, bracht een officieel bezoek aan Portugal, dat zijn land vorig jaar onafhankelijkheid verleende. De he likopter waarin hij zat stortte neer in de buurt van Oporto in Noord- Portugal. Twee andere inzittenden kwamen eveneens om. De militaire opperbevelhebber in Noord- Portugal, generaal Veloso, die met de minister mee reisde werd zeer ernstig gewond. Ongeveer 1500 verpleegsters verzamelden zich gisteren in het centrum van de Spaanse hoofdstad Madrid om een verzoekschrift aan te bieden bij het ministerie van onderwijs en wetenschappen. De verpleegsters zijn ontevreden omdat de overheid heeft bepaald dat het niet langer nodig zal zijn een universiteit te bezoeken om volledig gediplomeerd verpleegster te kunnen worden. Zij zien daarin een aantasting van hun positie. Bovendien vinden zij de salariëring te laag. De verpleegsters kregen geen kans de petitie te overhandigen. Voor die tijd had de politie al een eind gemaakt aan hun betoging. SANTIAGO (Reuter, UPI) Een speciale commissie van de Organisatie van Amerikaanse Staten heeft het militaire regiem in Chili beschuldigd van het schenden van de mensenrechten. Een uitgebreid rapport is verspreid onder de gedelegeerden van de in de OAS samenwerkende staten, die deze week hun Jaarvergade ring houden ln de Chileense hoofdstad Santiago. TOKIO De Japanse premier, Takeo Miki, heeft gisteren onschendbaarheid verleend aan drie voormalige functionarissen van de Lockheed-vliegtuigfabriek in ruil voor hun getuigenis voor Sleutelfiguur een rechtbank in Los Angeles. is die niet in staat is de pro- Amerikaanse LDP naar een overwin ning te leiden bij de in de herfst te houden parlementsverkiezingen. Mi ki zwoer dat hij niet zou terugtreden voordat het onderzoek naar de Lockheed-affaire met succes is vol tooid. Miki, die vecht tegen pogingen van zijn eigen Liberaal-Democratische Partij, LDP, om hem ten val te bren gen, verleende onschendbaarheid aan de voormalig president van Lockheed A.C. Kotchian en de oud vertegenwoordigers van Lockheed John Clutter en A H. Elliot die op verzoek van het Japanse openbaar ministerie gedaagd zijn voor een fe derale rechtbank in Los Angeles te getuigen. Japan heeft geen onschendbaar- heidswet, maar het wetboek van strafrecht kent de officier van justitie het recht toe het indienen van een aanklacht op te schorten ingeval van bijzondere omstandigheden rond een misdrijf. De „verdrijf-Miki"-beweging werd ge voerd door de vice-voorzitter van de LDP, Etsoes Aboero Shiina, die niet instemt met de wijze waarop de 69- jarige premier de Lockheed-kwestie behandelt. Shiina verklaarde her haaldelijk dat Miki een zwakke leider De politieke wereld in Japan kwam fel in beroering nadat Lockheed had toegegeven dat tussen 1958 en 1975 ongeveer 30 miljoen gulden in Japan was uitbetaald, waarvan een deel aan hoge regeringsfunctionarissen, om de verkoop van vliegtuigen te bevorde ren. De sleutelfiguur in het Japanse omkoop-schandaal, de invloedrijke zakenman Josjio Kodama, zal op 30 september voor de rechtbank ln To kio voorgeleid worden, zo heeft een woordvoerder van de rechtbank gis teren bekendgemaakt. Het congres van de OAS wordt ook bijgewoond door de Amerikaanse mi nister van buitenlandse zaken, Henry Kissinger. De Amerikaanse minister heeft gisteren een ontmoeting gehad met de leider van de militaire junta in Chili, generaal Augusto Pinochet. Kissinger heeft tijdens zijn bezoek aan Bolivia eerder deze week meege deeld, dat hij op de bijeenkomst van de OAS voorstellen zal doen voor de versterking van de mensenrechten op het westelijk halfrond. Overigens vertrouwde de minister in Santa Cruz een journalist toe, dat mensenrech ten niets te maken hebben met de vrede in de wereld. De vrede op het westelijk halfrond zei de minister ei genlijk wel zo belangrijk te vinden. Er zal dan ook geen sprake zijn van stopzetting van de Amerikaanse hulp aan Chili. Ter gelegenheid van het bezoek van de Amerikaanse minister aan Chili heeft generaal Pinochet dezer dagen weer zestig politieke gevangenen vrijgelaten. Daarmee Is het aantal mensen, aan wie de vrijheid is be loofd in de afgelopen twee maanden, gestegen tot 465. Tot dusver zijn er echter niet meer dan 252 van hen op vrije voeten gesteld. Het totaal aan tal politieke gevangen bedraagt naar schatting 4000. Het rapport van de commissie van de OAS stelt vast, dat er weliswaar de creten zijn afgekondigd die de men senrechten moeten garanderen, maar dat van de realisering van die decre ten niets is terecht gekomen. Het rapport stelt vast dat vrijwel alle personen, die ln de gevanggeis wor den gezet, gedurende lange tijd wor den vastgehouden zonder dat hun verwanten weten waar ze zich bevin den en zonder dat de regering een reden opgeeft waarom ze vast zitten. Het rapport beschuldigt de regering Pinochet van misleiding van de pu blieke opinie in de wereld door rege lingen af te kondigen en verklaringen af te geven die volledig in strijd zijn met haar werkelijke doen en laten. zie ook ons commentaar op pagi na 5. hnesty International slaat alarm t hm HAAG (ANP) De vele duizenden politieke vluchtelingen de] Argentinië bevinden zich in een alarmerende situatie. Uit ^jrkiaringen, getuigenissen en brieven die via betrouwbare con- terfiten bij Amnesty International in Londen zijn binnengekomen nieijkt dat de vluchtelingen in toenemende mate zijn overgeleverd In de willekeur van de Argentijnse autoriteiten. i all £»rdat hun juridische bescherming Hwel nihil is worden ze vaak voor f.hoor door de politie opgepakt, "Irbij toepassing van een reeks li- ^imelijke folteringen niet wordt ge- 'luwd. Het aantal politieke vluchte- rn in Argentinië wordt momen- geschat op minimaal 400.000. j heeft de Nederlandse afdeling Amnesty International be- jemaakt. Om via politieke druk lotsverbetering van de vluchte- jjen te verkrijgen gaat Amnesty dag en donderdag gesprekken met leden van de Tweede Ka- in Den Haag. Daarmee wordt big gegeven aan de dringende op- J> van het internationale secretari- si van Amnesty International in jden aan al haar secties in de ld hun nationale parlementen zo )erig mogelijk te informeren. j|)et rapport dat Amnesty over de situatie in Argentinië heeft opgesteld worden globaal drie groepen vluchte lingen onderscheiden: Door de economische recessie en de daarop gevolgde enorme werkloos heid ontstond geleidelijk antipathie tegen deze groep. De publiciteitsme dia propageerden de leuze „Argenti nië voor de Argentijnen" en wakker den hiermee de tot dan nog sluime rende haat tegen de buitenlandse werknemers aan. Dit culmineerde op 30 mei 1976 in een officieel verbod om buitenlanders nog langer werk te ver schaffen. Vluchtelingen die vanuit Uru guay, Bolivia en Brazilië aanvanke- VOQGlvrÜ lijk asiel hadden gezocht in Chili, 3 maar na de staatsgreep tegen Salva dor Allende opnieuw moesten vluch ten, nu naar Argentinië. Chilenen die na de val van Allende het land moesten verlaten en even eens asiel zochten in Argentinië. Verborgen vluchtelingen, d.w.z. de vluchtelingen die zich als buiten landse werknemers in Argentinië hadden gevestigd. Deze laatste Soep, bestaande uit buitenlanders e door politieke ontwikkelingen in eigen land toevlucht in Argentinië hadden gezocht, was aanvankelijk welkom om de uitbreiding van de industrialisatie op te vangen. Een aantal politieke vluchtelingen in Argentinië heeft volgens Amnesty „het schijnbare geluk" gehad te val len onder de bescherming van het hoge commissariaat voor de vluchte lingen van de Verenigde Naties. Het wordt hun daardoor mogelijk ge maakt een tijdelijke verblijfplaats ln het land te verwerven. Ongeveer 15.000 Latijns- Amerikaanse vluchtelingen hebben van het commissariaat steun toege zegd gekregen. Amnesty noemt dit geluk slechts schijnbaar omdat in de vluchtelingencentra de toestanden vaak „verbijsterend" zijn, door het ontbreken van de meest elementaire vorm van hygiëne. Een ander deel van de politieke vluchtelingen heeft slechts een „doorreisvergunning" gekregen, maar het grootste aantal vluchtelin gen is verstoken van iedere faciliteit en bescherming en houdt zich als „vogelvrijen" op in Argentinië. Hun situatie is volgens Amnesty „zeer kri tiek" te noemen. De mogelijkheden tot vestiging in een ander land zijn miniem en zij lopen het grote gevaar van arrestatie, vervolging of uitzet ting. De situatie wordt nog verslech terd doordat ontvoeringen en moor den steeds meer voorkomen, met na me door de AAA (Alianza Anticom- munista Argentina), die zelden of nooit worden opgelost. Verder bestaat er een intensieve sa menwerking tussen de geheime diensten van Chili. Uruguay, Para guay, Bolivia, Brazilië en Argentinië met als gevolg dat het aantal „geruis loze" verdwijningen sterk toeneemt. Volgens Amnesty doet dit vermoe den dat de autoriteiten deze activi teit oogluikend toestaan, en dat ze wellicht deel uitmaken van het offi ciële beleid. HAMBURG (AP) De Poolse partijlei der Edward Gierek is gisteren in Hamburg aangekomen vooreen officieel bezoek aan de Westduitse bondsrepubliek. Het is de eerste maal sinds de Tweede We reldoorlog dat een Poolse partijleider een officieel bezoek brengt aan West- Duitsland. Vandaag zullen Gierek en bondskanselier Schmidt besprekin gen voeren in Bonn. Verwacht wordt dat er in elk geval enkele economische over eenkomsten zullen worden getekend. NOUAKCHOTT (AFP. Reuter) Eenheden van het Polisario Front hebben gisteren een aanval uitge voerd op Nouakchott, de hoofdstad van Mauretanië, waarbij zij gebruik maakten van mortieren en lichte wa pens. Een granaat kwam terecht bij het presidentiële paleis en een ander bij de ln aanbouw zijnde ambassade van de Sowjet-Unle. Er is niet ge meld of er doden of gewonden geval len zijn. Door Mauretaanse woordvoerders werd gezegd dat Mauretaanse troe pen de „infiltranten" hadden verdre ven en dat verder alles rustig was. Het Polisario Front, de bevrijdings beweging van Spaans Sahara werd in 1973 ln Mauretanië opgericht maar vestigde zich later in Algerije, waar het de steun van de Algerijnse regering kreeg in zijn strijd voor de onafhankelijkheid van de Spaanse Sahara. Dit gebied werd in novem ber vorig jaar tussen Marokko en Mauretanië verdeeld. Deze verdeling werd niet erkend door het Front dat een onafhankelijke Saharaanse re publiek heeft uitgeroepèh. MOSKOU (UPI.AP)- De Indiase premier mevrouw Indira Gandhi is gisteren voor een officieel bezoek van vijf dagen in de Russische hoofdstad aangekomen. De premier werd op de internationa le luchthaven van Moskou ontvan gen door een partijleider Leonid Breznjew, premier Alexej Kosygin en minister van buitenlandse zaken Andrej Oromyko. Volgens het persbureau Tass zijn deze drie man nen meteen met de Indiase premier en haar minister van buitenlandse zaken Yashvant Chavan in bespre king gegaan. Er werden geen verder informaties verschaft, maar buiten landse diplomaten menen dat de be sprekingen vooral zullen gaan over economische zaken en de verbeterde betrekkingen tussen India en China, zoals bekend de aartsvijand van de Sowjet-Unie. De regering van de Idiase premier heeft onlangs te kennen gegeven vreedzzame betrekkingen te willen aanknopen met de Volksrepubliek China. Pakistan en de Verenigde Staten. Het bezoek aan Moskou is Gandhi's eerste buitenlandse reis sinds zij vorig jaar de noodtoestant in haar land van kracht verklaarde en de regering nagenoeg onbeperkte bevoegdheden verleende. Mevrouw Gandhi was voor het laatst in 1971 ln de Sowjet-Unie. Toen tekenden bei de landen een vriendschapsverdrag voor 20 Jaar. Mevrouw Gandhi zal vrijdag voor een tweedaags bezoek naar de Armeense hoofdstad Yere- wan vliegen en zondag naar New Delhi terugkeren. or James Dorsey •minister van buitenlandse za- Abba Eban en oud-secretaris- raal van de Histadroet, Jitzhak Aharon, die beiden te boek staan "'fliuii, uciucii et UULR otduii ianiduiven, hebben laten weten be te zijn de functie van premier op va te nemen. Beiden hebben echter lalt r weini£ kansen- :r wacht ook de havik en -oud- rtster van defensie Mosje Dajan I en gelegenheid om de nieuwe lische leider te worden. Maar weet, dat hij nauwelijks kan- leeft. Toch meent hij op deze ?r invloed te kunnen uitoefenen «langrijke beslissingen van de #ing. De meest prominente onder jdul^ echter Jigal Jadin. jn c aak hij ("Bfat standpunten wijken op geen 'le wijze van het officiële Israë- ie standpunt af. Op een punt «r, namelijk het vraagstuk van 'trhandelingen met de Palestij- verschilt Yadin van mening met egerende Israëlische leiders. Ya- is voorstander van rechtstreekse •rekingen met de Palestijnen. In «stelling tot Rabin, die onder geen enkele voorwaarde met de Pa lestijnse Bevrijdingsbeweging (PLO) wil onderhandelen, is Yadin bereid om „elke leider, hetzij "Yasser Arafat, hetzij enige andere Arabische leider, die de Palestijnen als hun vertegen woordiger erkennen" zaken te doen. Tot voor kort werden dergelijke uit spraken als landverraad in Israël van tafel geveegd. Alleen de linkse oppositie durfde een dergelijke eis aan de regering voor te leggen. Yadin's stelling is een opvallende verklaring voor iemand die ambieert premier van Israël te worden. Nu al circuleren er in Israël berichten, dat Yadin bezig is een verkiezingslijst samen te stellen van prominente fi guren van buiten de politieke partij en voornamelijk ex-generaals, professoren en zakenmensen, die zich voor de volgende verkiezingen in 1977 zal aandienen. Yadin zelf duidde zijn streven aan door te zeg gen dat hij de „mogelijkheden over woog om de krachten te groeperen die in staat zouden zijn om de rege ring te genezen en het volk te lei den". Duidelijk is dat Yadin zijn hoop erop gevestigd heeft dat. mits hij voldoende politieke steun krijgt, hij de politieke elite zal kunnen dwingen om hem aan het hoofd van een nieuwe regering te plaatsen. Yigal Yadin, reerve-generaal in het Israëlische leger en professor aan de universiteit van Haifa, is één van Israël's meest bekende figuren. Tij dens de Onafhankelijkheidsoorlog van 1948 was hij lid van de generale staf; daarna werd hij opperbevelheb ber van de Israëlische strijdkrach ten. Nadat hij de actieve militaire dienst verlaten had werd hij door zijn archeologische werkzaamheden wereldberoemd. Charisma Ofschoon Yadin nooit politiek actief is geweest heeft hij in het verleden van tijd tot tijd bekendheid gegeven aan zijn opvattingen over lopende politieke problemen. Zijn opvat tingen zijn noch bijzonder origineel noch uitermate consequent. Maar het hoge aanzien, dat Yadin geniet, gekoppeld aan een mysterieus cha risma, heeft er toe geleld, dat zijn naam telkens weer wordt genoemd, wanneer men het in Israël heeft over de noodzaak om nieuwe leiders te vinden die van buiten het vastge nloenemende mate is men in Israël ontevreden over de besluiteloosheid en de weifelende houding de Israëlische regering. Met name is men over premier Jitzhak Rabin teleurgesteld. Dit heeft er geleid, dat zich nu al kandidaten voor het premierschap aandienen voor de verkiezingen van ;end jaar. roeste kader van de politieke partij en afkomstig zijn. In crisistijden wordt Yadin genoemd als degene die een regering van nationale eenheid, gevormd door alle politieke partijen in Israël, zou moeten leiden. Ofschoon Yadin van deze opvatting in Israël op de hoogte moet zijn, heeft hij nooit van ambities in die richting blijk gegeven. Maar nu schijnt hij te geloven, dat zijn tijd gekomen is. Onlangs werd een uitgebreid vraag gesprek met Yadin op de Israëlische televisie uitgezonden en verschenen enkele interviews met hem in Israë lische kranten. Yadin was tijdens zijn optreden op televisie geestig, resoluut en krachtig; hij kwam over als een man die het volk. in te genstelling tot de huidige Israëlische leiders, vertrouwen kon inboezemen. In het openbaar lijkt premier Jitzhak Rabin saai en weinig crea tief; minister van defensie Sjimon Peres is gladder, maar weet geen vertrouwen te kweken. Vandaar dat Yadin weinig moeite had om hen als televisiepersoonlijkheid te overtref fen. Maar wat Yadin te zeggen had, week nauwelijks af van de bekende slagzinnen van de Israëlische rege ring. Yadin eiste binnenlandse her vormingen en een eerlijkere verde ling van de economische lasten. Naar zijn mening kon „alleen een gezond sterk en verenigd volk" de huidige problemen van het land te boven komen. Ofschoon Yadin voor stander is van ontruiming van grote delen van de in 1967 bezette gebie den ln ruil voor vrede, is hij gekant tegen een volledige Israëlische te rugtrekking tot de grenzen van voor de Zesdaagseoorlog. Yadin erkent enerzijds het recht van het Palestijn se volk op nationale zelfbeschikking, maar keert zich anderzijds tegen een onafhankelijke Palestijnse staat. „Er is slechts plaats voor twee staten in het gebied tussen de zeën en de Woestijn", daarmee doelend op Is raël en Jordanië. Machtsstrijd Yadin had nauwelijks een beter ogenblik voor zijn poging kunnen uitzoeken. De huidige leiding geniet weinig populariteit onder de Israë lische bevolking. Sinds maanden zijn Rabln en zijn ministers ln een hevige machtsstrijd verwikkeld. In deze strijd zijn alle middelen intri ges. lekken aan de pers en openbare aanvallen op collega's geoorloofd. Het resultaat is een zee van politieke roddelpraat, die gretig door de poli tieke verslaggevers wordt leegge dronken. Ondertussen verlangt de geteisterde en gedemoraliseerde Is raëlische bevolking naar een krach tige en verantwoordelijke regering in plaats van een circusoptreden zon der einde. Er zijn teveel miskleunen van de huidige regering om ze allemaal op te noemen. De regering van Rabin heeft geen enkel van de schrijnende sociale en politieke problemen kunnen oplos sen. Geïsoleerd en in toenemende mate wanhopig heeft de huidige lei derschap geconfronteerd met pro testerende Palestijnen, Israëlische Arabieren. Joodse bewoners van krottenwijken of stakende arbeiders maar een antwoord: massaal geweld van de kant van de politie en het leger. Yadin was slim genoeg om zich van kritiek op Rabin en zijn ministers te onthouden. Hij had zelfs goede woor den voor hen over. Maar hij sloeg de spijker op zijn kop toen hij stelde dat de huidige regering „niet ln staat is om het volk te regeren en te lei den". De gedachte erachter is duide lijk: waar Rabin faalde, gelooft Ya din te kunnen slagen. En Inderdaad, de huidige regering is dermate ln diskrediet geraakt, dat Yadin zeker steun voor zijn kandidatuur zal krij gen. Hij zal misschien zelfs genoeg stemmen winnen, ook van de mid denklassen en de vrije beroepen, om een paar zetels in de Knesseth. het Israëlische parlement te winnen. Maar werkelijke politiek macht krij gen is een andere zaak. Zoals in het verleden herhaaldelijk gebleken is. Is de politieke elite in Israël krachtig en goed verschanst. Zelfs David Ben Goerion, Israëls ver eerde eerste ministerpresident en voormalige leider van de Arbei derspartij werd duidelijk verslagen in de zestiger Jaren, tóen hij met de Jigal Yadin in uniform partij brak en een pognng deed met een eigen verkiezingslijst. Zal Yadin meer succes hebben tegen het partij apparaat? Het antwoord zal in de komende maanden duidelijk wor den. Yadin heeft weinig uitzicht op succes zo lang de huidige politieke structuur van Israël min of meer intakt blijft. Maar als de binnen landse en buitenlandse problemen van Israël een werkelijke regerings crisis forceren en de regering van Rabin uiteen valt, dan breekt misschien het tijdperk voor Yadin

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 7