Waarom
verkopen
ze die
armzalige
ikoontjes?
Dirk Visser eerste gehuwde r.k.diaken
Bundeling van werk
werelddiakonaat
Vandaag
Christenen in de
Sowjet-Unie (4)
Geven voor PCR
blijft ook via ADB
Evangelisatie-schip
naar Rotterdam
Onze adressen:
Examen moet over
na verdwijning van penconferentle machtiging ontvan-
examenwerk
Verontrusten
in Zeeland
vinden hulp
VOORBIJGANGERS
dooi^lder^SchippeJ
VRIJDAG 4 JUNI 1976
KERK
De sowjet-macht is in zichzelf niet verkeerd. Hij hoeft niet te
verdwijnen, maar hij moet in een theocratische staatsvorm
worden veranderd. Dit is de mening van een 39-jarige Rus.
Gennadi M. Sjimanow, die samen met zijn vrouw op een flat
niet ver van het centrum van Moskou woont.
Sjimanow is liftboy en nachtwaker
van zijn beroep. Zijn vrouw is archi-
tecte. belast met de kostbare en
ingewikkelde restauraties van an
tieke kerken en andere oude gebou
wen. Hoewel Sjimanow een middel
bare opleiding achter zich heeft,
zegt hij van zichzelf dat hij zich best
geluklug voelt in zijn nederige
werk.
Sjimanow gebruikt zijn werktijd
om te denken over en zijn vrije tijd
om te schrijven aan zijn boeken.
Deze geschriften worden in de Sow
jet-Unie niet officieel uitgegeven.
Ze gaan meestal over het oude Rus
land. de kerk en de psychiatrische
kliniek waarin Gennadi is opgeno
men geweest. Nog steeds wordt hij
opgebeld door psychiaters, die hem
minzaam vragen naar zijn gezond
heid. Hij lacht er om. maar zijn
handen trillen.
Gennadi Sjimanow is in zoverre een
echte dissident (tegenstander van
het regime), dat hij graag aan een
buitenlandse journalist zijn relaas
vertelt. En hij bezit, net als de mees
te andere dissidenten een zeer eigen
persoonlijke opvatting over hoe het
in de wereld toegaat.
Hij betwijfelt sterk of het wel zin
heeft om als christen-dissident con
tact te hebben met democratische
dissidenten zoals Sacharow. „Er is
niets afkeurenswaardigs in deze
contacten, maar Sacharow ontkent
de betekenis van het geloof en de
grondwaarden van de mens. Het
enige dat de christelijke dissiden
ten met deze man verbindt is hun
gezamenlijke verzet tegen het regi
me. Je moet niet vergeten dat God
aan de sowjet-macht ook heel wat
goede kanten heeft gegeven, die
vruchtbaar kunnen zijn. Boven
dien: God beware de kerk er voor
dat zij gaat strijden voor de burger
rechten."
Onder Chroesjtsjow heeft Gennadi
Sjimanow langere tijd in de psychi
TROUW/KWARTET
LEUSDEN Het algemeen diako-
naal bureau van de gereformeerde
kerken deelt ons mede: „Hier en
daar bestaat de indruk, als zou steun
aan het speciale fonds van het pro
gramma ter bestrijding van het ra
cisme door de generale synode van
de gereformeerde kerken ongeoor
loofd worden geacht. Dit is echter
onjuist Het betreffende synode
besluit zegt letterlijk: „De synode
besluit de aanbevelingen tot finan
ciële steun aan het speicale fonds op
te schorten, de mogelijkheid voor
gemeenteleden om via het algemeen
diakonaal bureau giften over te ma
ken voor het speciale fonds onverlet
latend." Hieruit blijkt dus dat het
algemeen diakonaal bureau ook in
de toekomst gilten voor het PCR zal
kunnen blijven verzamelen en over
maken. De synodale aanbeveling is
echter vervallen." Aldus het alge
meen diakonaal bureau.
ROTTERDAM Het evangelisatie
zeeschip Logos van Operatie Mobili
satie komt dit najaar naar Neder
land. Van 7 tot 19 oktober zal het aan
de Parkkade in Rotterdam liggen.
Het is de bedoeling, dat met name
zaterdag 9 oktober een grote evange
lisatie-actie vanaf het schip zal wor
den gehouden.
Daarvóór zal het schip twee weken
in Brussel afmeren. Logos vaart over
de gehele wereld voor evangelisatie
campagnes Dezer dagen was het in
Tunesië. Meer dan 16.500 mensen
kwamen aan boord voor de verschil
lende activiteiten.
ALMERE Maandag Knjgt katholiek Nederland zijn eerste
gehuwde diaken. Tweede pinksterdag om 11 uur wijdt bisschop
Zwartkruis in de Ontmoetingskerk te Lelystad Dirk Visser (36) tot
diaken.
AMSTERDAM
Postbus 859.
Wibautstraat 131
Tel 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948.
Westblaak 9. Rotterdam
Tel 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN
Poslbus 101.
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3.
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
De heer Visser, getrouwd met een
maatschappelijk werkster en vader
van twee kinderen, is kerkelijk op
bouwwerker in Almere, de stad In
opbouw in Zuid-Flevoland. Na weg
en waterbouwkunde gestudeerd te
hebben aan de HTS werd hij
technisch ambtenaar in de Haarlem
mermeer. Gestimuleerd door het con
tact met enkele pastores, volgde hij
in Breda de opleiding tot pastorale
werker en werd hij benoemd in het
dekenaat Hoofddorp. Hij was er voor
al actief ln en voor de gespreksgroe
pen en samen met zijn collega Wim
AI schreef hij onlangs over de ge
loofsopvoeding van kleine kinderen
het boekje .Aan de hand van uw
kind."
De bisschop deed een beroep op hem
in het pioniersgebied van Almere aan
de slag te gaan en om diaken te
worden. In de kerken van Oost-
Flevoland heeft Dirk Visser uitge
legd. dat het ambt van diaken terug-
derwet. De bisschoppen denken aan
drie soorten diakens: full-time dia
kens met een volledige theologische
en pastorale opleiding, part-timers
met een beperktere opleiding en vrij-
gaat tot de eerste traditie van de willigers, die actief zijn in kerkewerk
kerk. In het bisdomblad „Samen en vaak deelnemen aan de zogeheten
Kerk." dat volgende week verschijnt,
zegt hij wat te huiveren voor vragen
als: „wat mag Je nou wel als diaken
en wat niet?" Volgens hem doen die
vragen afbreuk aan de eigenstandige
functie van een diaken nieuwe stijl.
„Ik wil geen halve priester zijn, maar
een hele diaken."
Volgens hem zijn er de nodige niet-
sacramentele taken: katechese. vor
mingswerk. kerkopbouw, bedrijfs-
apostolaat. Jeugd- en Jongerenpasto
raat, geloofsverdieping en andere on-
dersteuningstaken. „We hebben dat
..toerustingscursussen." Ons land
kent reeds enkele religieuzen als
(ongehuwde) permanente diakens.
Evenals in enkele andere landen be
stond in Nederland een zekere aarze
ling om het permanente diakonaat
weer in te voeren. Men vreesde, dat
door de diakenwijding pastorale wer
kers en actieve leken teveel zouden
worden „ingekaderd" in het traditio
nele bestel van clericale ambtsbedie
ning.
In de eerste eeuwen hadden de dia
kens, behalve de zorg voor armen en
ondersteuningsambt zien opgaan in zieken, ook een taak in de liturgie.
het priesterambt, alsof alle kerkelij
ke taken, inclusief die van de dia
kens. priesterlijke taken zijn".
Kleinere gemeenten werden hen toe
vertrouwd. Vanaf de vijfde eeuw ver
liest het ambt zijn betekenis in de
Misschien tien tot twintig procent is westerse kerk. Het verschrompelt tot
aldus de heer Visser specifiek
priesterlijk werk. „We hebben geen
priestertekort, maar wel een tekort
op diverse pastorale werkvelden."
Drie soorten
hen die bij de wijding ongehuwd zijn.
In 1968 werden in Keulen de eerste
vijf permanente diakens gewijd. Het
woord permanent wordt gebruikt om
aan te geven, dat het hier om een
blijvende functie gaat en niet om een
fase naar het priesterschap.
Tweeduizend
Er zijn naar schatting nu zo'n twee
duizend permanente diakens in de
wereld. In de Verenigde Staten zijn er
minstens duizend. In West-Duitsland
waren er vorig Jaar al ongeveer drie
honderd. Overal is het diakonaat nog
in het experimentele stadium. In de
missielanden wil men liever gehuwde
priesters, dan gehuwde diakens.
Door de herinvoering van dit oude
ambt vreest men dat de wezenlijke
taak van de leken, met name van de
katechisten, te veel in de schaduw
komt te staan. Evenals ln Nederland
wordt in Zwitserland met Pinksteren
de eerste gehuwde diaken gewijd.
een doorgangsfase naar het pries
terschap, met daarbij de verplichting
van het celibaat. Als eerste vroeg de
Nederlandse bisschop van Flores (In
donesië), mgr. W. van Bekkum, in
1956 herstel van het ambt van dia
ken. Pius XII antwoordt, dat de tijd
nog niet rijp is. Het concilie spreekt
Juli vorig jaar had de r.k. bisschop- zich uit voor het permanente diako
naat en in 1964 wordt beslist, dat
j juu vorig jaar naa ae r.K. Disscnop-
gen in de Nederlandse kerkprovincie bisschoppen dit ambt ln ere mogen
Van een verslaggever
KERKRADE De kans Is groot,
dat 55 eindexamenkandidaten van
de Heilige Geest Mavo te Kerkrade
opnieuw examen moeten doen in de
vakken natuur- en scheikunde. Hun
examenwerk is spoorloos verdwenen
sinds een overspannen leraar er ver
leden week mee naar Maastricht
ging om deel te nemen aan een zoge
naamde normbespreking voor lera
ren schel- en natuurkunde
De school had enige dagen gewacht
met alarm te slaan, omdat men
dacht dat de stukken door een ande
re leraar waren meegenomen De
leerlingen en hun ouders zijn van het
voorval op de hoogte gebracht. Ook
heeft men de politie ingeschakeld,
voor het geval dat er van diefstal
sprake zou zijn.
Een van de eindexamenkandidaten
houdt op het ogenblik vakantie in
Oostenrijk. Hij is van het gebeurde
telefonisch op de hoogte gebracht en
moet op kosten van de school naar
Nederland terugkeren.
Hoogstwaarschijnlijk moeten de
kandidaten op 16 Juni opnieuw exa
men doen. tenzij het examenwerk
nog voor zaterdag teruggevonden
wordt zonder dat er in geknoeid is.
Brieven van lezers sUan vandaag op
pagina 13
het permanente diakonaat weer in te
voeren. De paus gaf. voor een proef
periode van drie Jaar, zijn flat aan de
door de bisschoppen ingediende ka-
herstellen. De bepalingen werden
vastgelegd in 1967. Het ambt staat
open voor gehuwde mannen vanaf 35
jaar. Het celibaat is verplicht voor
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Het is de bedoeling,
dat het binnen afzienbare tijd komt
tot een bundeling van het werk van
de sectie internationale hulpverle
ning (SIH) van de generale diakonale
raad van de Nederlandse hervormde
kerk en de stichting oecumenische
hulp aan kerken en vluchtelingen
(SOH). In juni 1974 sprak de her
vormde synode reeds uit. dat aan het
gescheiden functioneren van beide
organisaties een einde moest komen.
SOH werd na de tweede wereldoorlog
opgericht als een gezamenlijk instru
ment van praktisch alle protestantse
kerken voor werelddiakonaal werk.
Om het werk van SOH op een goede
wijze te kunnen presenteren aan de
gemeenten van de hervormde kerk.
werd SIH in het leven geroepen. La
ter ging SIH een eigen leven leiden en
de laatste jaren kon het meer als een
gelijkwaardige partner van SOH wor
den gezien dan als „slechts een steun-
zender" in de hervormde kerk. Ter-
wille van de oecumenische verbon
denheid en van de geloofwaardigheid
in de wereld, is men nu bezig, deze
ontwikkeling weer terug te draaien.
Het is de bedoeling, dat de samen
werking tussen SIH en SOH zo wordt
geregeld, dat er ruimte blijft voor de
vorming van een „raad voor het we
relddiakonaat". waarin ook het werk
van het algemeen diakonaal bureau
van de gereformeerde kerken zijn
plaats zal kunnen krijgen. Waren de
gereformeerde kerken aanvankelijk
ook vertegenwoodigd in SOH. later
gingen zij hun eigen weg. evenals de
hervormden. De beoogde reorganisa
tie zal de samenwerking, die er de
laatste jaren in het praktische werk
al dagelijks was. ook in organisato
rische zin doorvoeren.
Van een onzer verslaggevers
GOES Verontruste gereformeer
den in de provincie Zeeland kunnen
voortaan geestelijke verzorging krij
gen in meer behoudende kerkgroe-
peringen en tegelijk lid van hun ei
gen kerk blijven.
Dit is het resultaat van besprekin
gen, die de afdeling Zeeland van
..Schrift en Getuigenis" (de organisa
tie van verontruste gereformeerden)
gevoerd heeft met kerkeraden van
de gereformeerde gemeenten, chris
telijke gereformeerde kerken, vrijge
maakt gereformeerde kerken (bin
nen en buiten verband) en her
vormde (gereformeerde bonds-) ge
meenten.
Afgesproken is, dat verontruste ge
reformeerden. die lid willen blijven
van hun eigen kerk, toch pastoraal
bezoek mogen vragen van de andere
kerkeraad. Hun kinderen zijn ook
welkom op katechisaties en clubs
van de andere kerk. Er zal hun de
eerste vier of vijf jaar niet gevraagd
worden om over te gaan
Wel wijst „Schrift en Getuigenis"
erop. dat het niet de bedoeling is. dat
iedere verontruste deze stap nu zo
maar doet. „Eerst moeten ze een en
andermaal persoonlijk met hun ei
gen kerkeraad gesproken hebben en
daar geen gehoor hebben gekregen.
Dan wordt daarna een persoonlijk
gesprek met de andere kerkeraad
verwacht, waarna de hulpverlening
kan beginnen.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Leiden: drs S. Meijers te
Ermelo.
Aangenomen naar Koog: A. Polhuis
te Zunderdorp; naar NOP (wijkgem.
Ens en Kraggenburg): A. Jonkers,
godsdienstleraar, wonende te Ede.
Beroepbaar: J. Neeleman, H. A.
Schreuderweg 35, Schoonhoven; W.
P. van Oorschot, Anna Paulowna-
straat 39, Dordrecht.
Afscheid op 6 juni van Giessen: H.
van Vreeswijk ber. te Vriezenveen;
van Nigtevecht: G. H. Lensink ber. te
Amsterdam; 7 juni van Hallum: J.
Kamerling ber. te Marum.
Intrede te Nieuw Stadskanaal: A.
Kastelein uit Strijen; 7 juni te Melis
sant: kand. H. F. Klop uit Woerden.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Leiderdorp: B. Koek
koek te Waddlnxveen; te Amster
dam: kand. B. J. Roosjen te Amster
dam. die dit beroep heeft aange
nomen.
Bedankt voor Assen: G. A. Wester-
veld te Apeldoorn.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Afscheid van Capelle a.d. IJssel: T.
Dekker ber. te Leek.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Den Haag-Zuid: H. P.
Brandsma, zendingspred., wonende
te Amersfoort.
GEREF. GEMEENTEN IN NED.
Afscheid van Vlaardingen: F. Mallan
ber. te Rhenen.
R. J. Hille
Op 1 juli is de heer R. J. Hille (62)
veertig jaar organist van de her
vormde kerk te Oostzaan. Bijzonder
heid is. dat hij vanaf zijn veertiende
jaar blind is. Op 21 augustus zal dit
jubileum gevierd worden, de dag
waarop niet alleen de heer Hille,
maar ook zijn orgel jarig is, al is dat
laatste wel ouder. Het dateert uit
1858.
Nico Versluis
Nico Versluis OP. eindredacteur van
het weekblad De Bazuin, wordt in
augustus pastoor-teamleider van de
r.k. Dominicuskerk in Amsterdam.
Hij volgt Wim Tepe OP op. die om
gezondheidsredenen zijn werk heeft
moeten neerleggen en op 20 juni
afscheid neemt.
Pinksterontmoeting (met kinder
programma). 5-7 juni Den Alerdinck.
Laag Zuthem (tel. 05290-541).
Pinksterconferentie van ..Opwek
king" (Ben Hoekendijk), van 4 tot 7
juni in Vierhouten op de Veluwe,
opgezet als een modern Loofhutten
feest. m.m.v. Nico van Biljouw. Anne
van der Bijl. Kees Goedhart e.a. en
een kinderkamp o.l.v. Else Vlug. Op
tweede pinksterdag worden vijfdui
zend mensen verwacht. Men kan ko
men kamperen, een tent huren, zijn
caravan meenemen. Opg. en inl. tel.
03418-2641.
CHRISTELIJKE CULTUUR? fc
In een radio-reportage vanuit Nairo- g
bi kwam de stem van een jongeman a
die ons vertelde dat de Unctad IV z
niet veel had opgeleverd. De feiten y,
werden even op een rijtje gezet. Wie li
daarop een woord van zelfkritiek ten w
opzichte van het onwillige rijke wes- i»
ten verwacht had werd teleurge
steld. Er volgde wel commentaar, i
maar daarin werd alleen geklaagd i;
over het feit dat in Nairobi de naam k
des Heren niet aangeroepen was. 0
s
Dat was de oerfout en het feit dat de
volken Christus niet wilden erken-l g
nen was de oorzaak dat ook in NairoJ n
bi geen goede oplossingen tot stand j,
waren gebracht. Nu zal iedere chris- t
ten het erover eens zijn dat werkelijk g
leven naar wat Christus zelf gesproJ
ken heeft inderdaad oplossingen zou 1
te zien geven, niet het minst op het
terrein van de ongelijkheid van rijk
en arm. Maar het is een andere zaak)
of dat commentaar werkelijk terza
ke is ter gelegenheid van Unctad IV
Men kan wel zeggen dat de naam des
Heren niet genoemd is, maar zou dat
op zichzelf veel veranderd hebben?
Daar zaten volken die officieel al:
christenvolken bekend staan en wier
cultuur door partijgangers van deze
reporter zo graag de christelijk
westerse cultuur wordt genoemd en
waarvan dan wordt opgemerkt dat J
die in allerlei werelddelen zo hoogno- J
dig verdedigd moet worden. Wat wi
men dan in feite verdedigen? Het
commentaar is hoogst onzakelijk ert
daardoor verwarrend voor hen die
wel eens zouden willen weten wat
een christelijke ethiek zou kunnen
betekenen. Dat konden ze in ieder
geval niet opmaken uit de beslissin
gen van Nairobi. Niet een ieder die
tot Mij zegt: Here, Here, zal het Ko
ninkrijk der hemelen binnengaan,
maar wie daar doet de wil mijns
Vaders die in de hemelen is
(Mattheus 7 vers 21).
atrische kliniek gezeten. De tijd is
nu gunstiger, vindt hij. Maar je
kunt niet in het algemeen praten.
De toestand in Moskou is anders
dan op het platteland en een theolo
gisch hoogleraar heeft een ander
leven dan een boerenarbeider. In
het algemeen moet gezegd worden
dat gelovigen niet worden vervolgd,
zegt Sjimanow. Maar hij vertelt van
een studente aan een pedagogische
academie, die haar plaats op school
verloor, toen bleek dat zij tijdens de
vastentijd bepaalde spijzen niet at
in de schoolkantine. Hij kent echter
ook christenen, die met succes een
wetenschappelijke opleiding heb
ben gevolgd. „Zij zijn er simpelweg
in geslaagd, hun christen-zijn
zorgvuldig verhorgen te houden en
zij gaan daarmee in hun verdere
leven voort."
„Geval"
Sjimanov spreekt met ironie over
zijn eigen „geval." „Toen alle ande
re mensen kozen voor een studie,
vond ik het beter naar de waarheid
te gaan zoeken, waarmee het de
moeite waard is te leven. Onver
wacht stootte ik op Christus. Het
was misschien kortzichtig van me,
maar ik verkondigde liever Chris
tus. Ik dacht dat ik mijn levensdoel
had bereikt als ik in mijn leven
tenminste één mens tot Christus
had gebracht. Maar er waren er
meerdere, die zich tot God
wendden. En dat maakte de gehei
me politie (KGB) ontevreden.
Nu verdient hij als liftboy zijn
brood. „Ik heb nooit de pretentie
gehad iets .hoogs' te bereiken. Ik
ben tevreden met deze laagste sport
op de maatschappelijke ladder,
want nu kan niemand mij verder
verlagen, tenzij men mij letterlijk in
de grond zou willen stoppen. De
vrucht van mijn wijsheid is dat ik
nu over het leven kan nadenken en
kan schrijven wat ik wil.
Geen liberaal
Gennadi Sjimanow beschouwt
zichzelf niet als een liberaal. Het
liberale protest noemt hij een kleu
terperiode. die voorbijgaat. „Op het
ogenblik ben ik een overtuigd aan
hanger van het sowjet-regime. al
hoewel ik de grote lijn van de partij,
het uitroeien van de godsdienst ver
werp. Maar ik ben er zeker van dat
deze lijn de nederlaag zal lijden en
dat het echte leven zijn recht zal
hernemen. Dan vindt een religieuze
bekering van partij en staat plaats.
Het resultaat zal zijn niet een demo
cratisering. maar een theocratise-
ring van het sowjet-regime. Zullen
Nederlandse lezers dat begrijpen?"
Evangelisatie
Er moet volgens Sjimanow met
kracht gestreefd worden naar een
evangelisatie van het Russische
volk. Dat is, zo meent hij bovendien
in het belang van het Westen. Er
moeten bijbels naar Rusland ge
bracht worden. Elke toerist hoort
op zijn minst een bijbel bij zich te
hebben en die aan iemand in een
kerk af te geven. Sjimanow vindt
eerder dat de wereldraad van ker
ken een commissie moet vormen,
die aan de orthodoxe kerk de vraag
zal stellen waarom deze kerk ener
zijds steeds maar zegt dat het zo
goed met haar gaat terwijl er in
geen enkele kerk een bijbel, een
catechismus of een gebedenboek te
krijgen is. „En waarom worden er in
de kerken van die armzalige papie
ren ikoontjes verkocht?" Wil de
orthodoxe kerk niet beter aan de
behoeften van het kerkvolk tege
moetkomen of kón zij dat niet?"
Sjimanow, die zelf in zijn huiska
mer een indrukwekkende collectie
ikonen heeft hangen, zou graag zien
dat de traditionele ikonenschilde-
ring weer op veel ruimere schaal
zou worden bedreven dan thans het
geval is. Ook het godsdienstonder
wijs moet weer op gang komen.
„Waarom hebben christelijke ou
ders in het communistische Polen
en Hongarije wel het recht hun kin
deren godsdienstonderwijs te laten
Een blik op het klooster van
Zagorsk, waar een van de
twee theologische acade
mies van het land gevestigd
is en waar patriarch Pimen
zijn zetel heeft.
geven, maar niet de ouders in het
communistische Rusland?"
„De wereldraad moet de glibberige
vertegenwoordigers van het patri
archaat van Moskou dwingen tot
duidelijke antwoorden of deze ver
tegenwoordigers veroordelen we
gens hun huichelachtigheid zolang
het water troebel blijft. Dat is geen
politieke, maar een morele plicht.
En het is bovendien in het belang
van het patriarchaat. Maar ook
voor jullie in het Westen is dat
nuttig. Dan kunnen jullie eens zien
hoe het bij jullie in de toekomst zal
gaan, als het communisme de
macht in de hele wereld zal
krijgen."
De vorige drie artikelen publi
ceerden wij dinsdag 1 juni,
woensdag 2 juni en donderdag 3
juni jl. Morgen volgt het vijfde
en laatste deel.
