Universitair centrum
in Leiden voor
drieduizend studenten
Tweeduizend binnenschepen
minder gelost in één jaar
„De Hel"
beschermd
Plan geen aanslag op oude stad
Ook Terneuzen kreeg klap van economische teruggang
Leeghaler van
telefooncellen
gearresteerd
Spectaculaire
belangstelling
elfstedentocht
Gipsafval Hoechst
slepende kwestie
Naar de zee
geschoten:
land geraakt
Gesprek strandt:
bedrijf sluit
Wegvervoer in
de knoop door
kunstmatige
ritbeperkingen
VRIJDAG 4 JUNI 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET P 6 - H 17
Van een onzer verslaggevers
LEIDEN Voor de al enkele
tientallen jaren hoognodige
uitbreiding van de huisvesting
van de alla-faculteiten van de
Rijksuniversiteit Leiden is een
plan ontwikkeld. Het nieuwe
universitaire centrum 35.000
m2 dat uiterlijk in 1982 moet
rijn voltooid, zal goed zijn voor
zo'n 3000 studenten.
Volgens de werkgroep „Witte Sin
gelplan c.a. Rijksuniversiteit Leiden"
(van het departement), die de uit
gangspunten voor de nieuwbouw
heeft geformuleerd, komt het nieuwe
universitaire centrum tegemoet aan
de belangen van de Leidse samenle-
iving en de schaal van de oude kern
van de stad.
Na goedkeuring van de aanbevelin
gen van de werkgroep door het kabi
net (begin vorig jaar) werden vijf
architecten aangezocht, die in team
verband vijf gebouwen hebben ont
worpen voor het tegen de oude bin
nenstad „aangeplakte" Witte Singel
terrein en Doelenterrein.
Herkenbaarheid
Men koos voor meer architecten om
de herkenbaarheid van de verschil
lende gebouwen te waarborgen. Bo
vendien meende de werkgroep'dat
door „wederzijdse stimulering" de
kwaliteit zou worden verhoogd.
De Leidse gemeenteraad is in princi
pe akkoord gegaan met de plannen,
onder de voorwaarde dat niet het
gehele Doelenterrein, waarop vroeger
defensie-onderdelen waren gevestigd
aan de universiteit zou worden uitge
geven. Op een derde deel daarvan wil
de gemeente een klein, aan de bin
nenstadsbebouwing aangepast pro
ject met 40 tot 60 woningen opzetten.
De architecten van de nieuwe univer
siteitsgebouwen hebben daar reke
ning mee gehouden, door de hoogte
van de nieuwbouw sterk aan de be
staande bebouwing aan te passen.
Het Doelenterrein, waarop vroeger
o.m. de militaire koksschool was ge
vestigd biedt ruimte aan een gebouw
voor geschiedenis en kunstwe
tenschappen, een Centraal Facilitei
tengebouw met o.m. voorzieningen
voor het Leids Academisch
Kunstcentrum en een gebouw voor
de niet-westerse talen en archeologie,
met inbegrip van het Kon. Instituut
voor Taal-, Land- en Volkenkunde en
de vakgroep Zuid-Oost Azië. In de
twee vooral inwendig aan te passen
oude gebouwen op het Doelenterrein
langs de Groenhazengracht zouden
Sinologie, Japanologie en het Insti
tuut KERN kunnen worden onderge
bracht. De oude poort op die plaats
blijft volgens het plan onaangetast.
De gebouwen worden in het plan
zodanig gegroepeerd, dat er centraal
op het Doelenterrein een soort plein
ontstaat, waar een levendig geheel
kan ontstaan, temeer omdat aan de
rand hiervan de genoemde woningen
zijn geprojecteerd.
Bibliotheek
Op het reeds geruime tijd braaklig
gende Witte Singelterrein, waar het
oude Diaconessenhuis heeft gestaan,
tussen de Witte Singel en de
Trekvliet is een nieuw gebouw voor
de universiteitsbibliotheek gedacht.
Dit centrale pand wordt in de plan
nen enerzijds begrensd door een ge
bouw voor Westerse talen en een
groep gebouwen, waarin het Insti
tuut Nabije Oosten, het Lexicolo
gisch Instituut, de Centrale Interfa
culteit en Godgeleerdheid zijn
gedacht.
Volgens de vijf architecten van het
nieuwe universitaire centrum: Bart
van Kasteel. Joop van Stigt, Tjeert
Dijkstra, Hans Bosch en het bureau
Ahrens en Kleijer zal de bouwhoogte
maximaal tot 15 meter mogen reiken.
Door dat laatste werden de „ont-
werpvrijheden" beperkt.
Torens
Een eerder bouwplan, dat in 1968
rond kwam, omvatte de bouw van
een complex met drie lagen en twee
torens. Een van die torens had in dat
plan een hoogte van 125 meter. Ge
noodzaakt door talrijke protesten en
bezwaren besloot het ministerie van
onderwijs en wetenschappen toen
een werkgroep in te stellen die als
taak kreeg andere oplossingen te be
denken. Dat advies kwam vorig jaar
in de openbaarheid. Conclusie van de
werkgroep: de bouw moest over twee
terreinen worden verspreid.
„Onaanvaardbaar" vinden de ont
werpers van het nieuwe plan dat het
„woonklimaat" op de terreinen drordt
aangetast door druk autoverkeer. Er
is een grote „doorschrijdbaarheid" in
het complex mogelijk. De verbinding
tussen oud en nieuw moet vooral
gestalte krijgen door de aanwezige
monumentale poort en de woonbe
bouwing op het Doelénterrein.
Op het Witte Singelterrein is ruimte
vrijgehouden voor gebruiksgroen
langs de singel. Voorts is er een par
keergarage voor circa 320 auto's ge
dacht, die buiten de universitaire
uren ook voor het publiek beschik
baar zou kunnen worden gesteld.
Door de onderlinge plaatsing van de
verschillende gebouwen zijn hoven of
erven ontstaan, die een soort
rustpunt kunnen vormen.
Gracht
In het plan is de aanwezigheid van de
Trekvliet een bijzonder gegeven. Een
aantal jaren geleden is dit water ge
dempt. De groep architecten heeft nu
het idee geopperd een gedeelte van
de Trekvliet weer uit te graven en er
een aantrekkelijke gracht van te ma
ken. „Beter ten halve gekeerd dan
ten hele gedwaald", zegt de groep.
Leiden had de Trekvliet nl. eerst als
schakel van een „verkeersader" ge
dacht. De gracht mag echter geen
barricere vormen tussen de woonbe
bouwing en de beide universitaire
terreinen. Door de aanleg van twee
voetgangers-fietsbruggen komt er
een „soepele" verbinding met de bin
nenstad, aldus de architecten.
Deze maquettefoto geeft een
beeld van de enorme uitbreiding
van de Rijksuniversiteit Leiden.
Bovenaan het Witte Singelter
rein, waarop o.a. de Universi
teitsbibliotheek moet komen.
De Trekvliet, bovenaan, zal
weer worden uitgegraven. In het
midden loopt de Witte Singel
roet daaronder het Doelenter
rein, waar ook een aantal gebou
wen van de alfa-faculteiten
komt.
Voor de omwonenden heeft de ge
meente reeds een informatieavond
gehouden. Wethouder C. J. D. Waal
(ruimtelijke ordening, openbare wer
ken en verkeer) merkte bij die gele
genheid op dat hij het zou betreuren
als de universiteit de binnenstad zou
gaan verlaten. „De universiteit heeft
uit het oogpunt van werkgelegenheid
en sfeerbepalend element voor de
binnenstad een duidelijke functie",
aldus de wethouder.
Hier een beeld van het oude haventje van Terneuzen. Links boven is de oude veerboot naar Hoedekenskerke nog te zien.
De stad beschikt echter, sedert de verbreding van het kanaal van Gent naar Terneuzen over uitgebreide havenfaciliteiten.
In die haven worden veel goederen overgeslagen, ofschoon zeeschepen tot formidabele tonnages het kanaal naar Gent
kunnen bevaren.
VEENDAM Op verzoek van de
politie te Veendam werd in Assen
door de gemeentepolitie aldaar de
57-jarige Rotterdammer M.R. aange
houden. Deze man zwierf rond in ons
land en voorzag in zijn levensonder
houd door het leeghalen van de in
PTT-telefooncellen geplaatste auto
maten. De man bekende veertien
van deze diefstallen in Velp, Zwolle,
Zutphen, Epe, Heerde, Hattem, Har-
denberg, Borger, Gasselte, Veendam
en Wildervank. Deze „genieter" van
de telefoonopbrengsten werd door
de Veendammer gemeentepolitie in
verzekering gesteld.
Van een verslaggever
DEN HAAG Het is nu zo ver dat
„De Hel" wordt beschermd. De Hel is
een fort bij het Noordbrabantse Wil
lemstad, dat in de huidige vorm da
teert van 1812, maar een langere
voorgeschiedenis heeft. Al tijdens de
belegering van Bergen op Zoom in
1747 werden in de omgeving van
Willemstad enkele batterijen aange
legd. Eén daarvan lag bij het ge
hucht „De Hel".
De Franse genie beschouwde het
punt in 1812 als strategisch erg be
langrijk voor de verdediging van Wil
lemstad bij een eventuele invasie
vanuit Engeland. Toen werd een
sterk fort met torens gebouwd. Het
heeft een platform voor kanonnen
waarvan er nog maar drie in ons land
bestaan. Het complex is nu be
schermd monument geworden.
Van een verslaggever
BOLSWARD De Friese
elfstedentocht op de fiets is
plotseling en hoogst onver
wacht in een enorme belang
stelling komen te staan. De
tocht wordt op pinkstermaan
dag verreden en er hebben zich
nu al ongeveer 7000 deelnemers
gemeld. Als men nagaat dat er
vorig jaar 4500 deelnemers wa
ren, en dat dat toen een record
was, dan ziet men een opzien
barende toename. De tocht
langs de elf steden is 230 kilo
meter lang, maar heeft geen
wedstrijdkarakter. De eerste
deelnemers stappen 's mor
gens om vijf uur al op. De tocht
krijgt de laatste jaren een
steeds groeiende belangstel
ling, maar de sprong die men
dit jaar maakt lijkt toch spec
taculair.
Er is dit jaar internationale
deelname vanuit Amerika, Bel
gië, Duitsland en Zwitserland.
Alle rijders krijgen bij het
volbrengen van de tocht een
herinneringskruisje. Het
spreekt vanzelf dat de tocht
een unieke gelegenheid is om
Friesland te leren kenhen van
een kant die men normaal
nooit te zien krijgt
TERNEUZEN Ook de haven
van Terneuzen heeft een klap
gekregen van de neergaande
economie. Het scheepsverkeer
is drastisch teruggelopen. In
1975 kwamen bijvoorbeeld bij
na tweeduizend binnenschepen
minder binnen dan het jaar
daarvoor. Ook het aantal
zeeschepen liep terug.
Deze gegevens heeft het havenschap
Terneuzen gepubliceerd. Zoals be
kend ligt Terneuzen aan de Wes-
terschelde, en aan het sterk verbrede
kanaal van Gent naar Terneuzen. De
stad heeft vooral sedert de verbre
ding van het kanaal een vrij inten
sief verkeer van zeeschepen.
Haar 1975 gaf een aanzienlijk triester
Ibeeld dan 1974. In 1975 werden 1672
ïeeschepen met in totaal 5.234.512
ion goederen gelost en geladen in de
havens van de stad. In 1974 waren het
1816 zeeschepen met 5.775.497 ton
goederen. De goederenomzet per bin
nenschip gaf een daling te zien van
>1.208.181 ton.
Terneuzen heeft verder veel schade
ondervonden door de staking van de
binnenschippers. Niet alleen directe
schade, maar de staking heeft ook de
concurrentiepositie van de stad ten
opzichte van Belgische havens aan
getast. De perspectieven van de stad
wat de overslag van massagoederen
betreft zijn dan ook voor de naaste
toekomst minder gunstig, aldus het
jaarverslag van het havenschap over
1975.
Ondanks die minder gunstige ont- De kamelen-kolonie in Wassenaar is inmiddels aangegroeid tot acht stuks. Drie verschillende
wikkeling heeft het havenschap toch „moeders" hebben voor de nieuwe aanwas gezorgd. Twee ervan hebben hun jong aanvaard, maar de
nog een batig saldo van 32.800 gulden derde liet het afweten. Vandaar dat dit kamelejong nu met de fles grootgebracht wordt,
geboekt, tegen 38.000 in 1974.
VLISSINGEN Hoechst Holland
n.v. heeft al jaren nog steeds geen
vergunning voor het lozen van 30.000
ton gipsafval per jaar die de fabriek
voor de reiniging van fosforzuur zal
opleveren. Dat afval bevat een aan
tal zware metalen, zoals cadmium,
chroom, lood, koper, nikkel en zink.
De directeur van de fabriek, de heer
H. P. van Heel, zegt dat de fabriek in
Vlissingen oost dit jaar volledig in
gebruik zal komen. Men onderhan
delt nu al twee en een half jaar over
het probleem van het gipsafval met
elf instanties. Volgens de heer Van
Heel zijn er verscheidene oplossin
gen mogelijk, maar men denkt met
name aan het lozen in de Wes-
terschelde of in de Noordzee. In april
j.l. heeft Zoud-chemie in Sas van
Gent voor hetzelfde soort gipsafval
een lozingsvergunning gekregen.
Maar de stichting Natuur en Milieu
heeft tegen deze vergunning beroep
aangetekend bij de Kroon.
Van een verslaggever
CALLANTSOOG Hoewel officieel
vanaf het schietkamp Botgat te Cal-
lantsoog altijd in zuidwestelijke
richting wordt geschoten, zijn er des
ondanks granaatscherven neerge
vallen op de bloemkassen van het
landbouwbedrijf van de heer M.
Druijven, dat op 1500 meter van het
schietterrein ligt.
Het college van b en w van Cal-
lantsoog heeft hierop scherp gerea
geerd. Gepoogd is de schietoefenin
gen van de volgende dag af te gelas
ten. maar de leiding van het schiet
kamp heeft daar niet aan gewild. Wel
zijn extra veiligheidsmaatregelen
toegezegd en een onderzoek door de
marechaussee. Het college van b en
w, dat zich al jaren beijvert om van
het uiterst lawaaiige schietkamp
verlost te worden, heeft een brief
geschreven aan de minister van de
fensie. In die brief wordt verzocht uit
te zoeken hoe de inslag van die gra
naatscherven kon gebeuren. In de
brief wordt ook (nogmaals) gevraagd
het schietkamp op te heffen, vanwe
ge het gevaar, en de lawaai-overlast.
In de brief wordt erop gewezen dat
ook de radiografisch bestuurde
vliegtuigjes die de landmacht ge
bruikt (onbemande machientjes) een
gevaar opleveren. In '74 is zo'n ma
chientje neergestort op het strand.
Gisterren is een munitiedeskundige
in een onderzoek betrokken.
Van een verslaggever
STEENWIJK Het ponskaartenbe-
drijf Prompt te Steenwijk is gesloten
nadat een conflict tussen directie en
personeel niet oplosbaar bleek te
zijn. Dat conflict betrof de vergoe
ding van overuren. De besprekingen
met de directie zijn vroegtijdig afge
broken omdat de directeur van
Prompt, de heer Van Heerten, niet
langer aan de besprekingen (met af
vaardigingen van de bonden) wilde
deelnemen. Er werken acht vrouwe
lijke personeelsleden, van wie enke
len voor een deel van de werktijd.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT De voorzitter van de
NOB-Wegtransport, de heer D.
Hooykaas, heeft zich tijdens de le
denraadsvergadering gisteren in
Utrecht fel gekant tegen kunstmati
ge beperkingen van het Nederlandse
wegvervoer. Hij had geen goed
woord over voor de contingenterin-
gen door Duitsland en Frankrijk
Hij noemde de nood met de Duitse
ritmachtigingen zeer groot. „Meer
dan drieduizend ritten kunnen weke
lijks niet worden gemaakt," zei hij,
„en dat is onaanvaardbaar."
Hij voorspelde dat, Indien staatsse
cretaris Van Huiten (Verkeer en Wa
terstaat) niet op zeer korte termijn
een verhoging van betekenis tot
stand weet te brengen, dit tot een
grote chaos zal lelden; niet alleen in
het wegvervoer.
Voorts sprak hij van de noodzaak tot
een betere prijsvorming te komen.
De NOB zal zich blijven verzetten
tegen kostenstijgingen door over
heidsmaatregelen, „die ten onrechte
worden opgelegd." Het beroepsgoe-
derenvervoer over de weg verwacht
van de overheid een gunstig klimaat
voor de bedrijfstak. „Het kabinet is
bezig de kip te slachten, die al lang
geen gouden eieren meer legt. Maar
laat men goed bedenken, dat een
geslachte kip helemaal geen eieren
meer legt. En zonder die eieren zal
het ons land slecht vergaan".
Ook een olifant schijnt het op zijn tijd nodig te hebben de nagels
wat bij te knippen. In het safaripark De Beekse Bergen verwijderd
een ervaren pedicure regelmatig het overtollige eelt en knipt zij
onder toeziend oog van haar klant de nagels.
