Onzekerheid over aftreden Lubbers Groot Nieuwe Leidse Courant Bedrijven willen kabinet verlies laten compenseren cK OPROEP Grote twijfels over hoeveelheid werk bij produktie van F16 met Nieuwe Haagse Courant Pag. 3: Meer geld voor stadsvernieuwing WÊwMi, w/ wVwMm vA\u\\\\\y en met Officiële rente iialf procent hoger IN DEZE KRANT twee dagen laag: Zogezegd Wolkenvelden „GEEN KERKGELD VOOR GEWELD" Andriessen praat urenlang met KVP-ministers Lijst met data Geen ontslagen na niet doorgaan order Kotter met vijf man zoek Dat wil toch niemand missen? Welkomstvoordeel ®Uyy hoort bij u. Trouw 34E JAARGANG NR 9843 DINSDAG 1 JUNI 1976 Advertentio» voor der» zsterdagto rubriek moeten uiterlijk donderdag (Ie post) m ons beril rijn Inlichtingen lel 020-9134S6 tst. 794 ITGAVE TROUW/KWARTET B.V. HOOFDREDACTEUR J. TAMMINGA - DIRECTEUR ING. O. POSTMA POSTBUS 859 AMSTERDAM VOOR ONZE ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS ZIE PAGINA 2 BONNEMENT 14,17 PER MAAND 42.50 PER KWARTAAL 167,80 PER JAAR POSTGIRO 660000 BANK NED. CRED. BANK REK.NO. 23.00.12.574 GEMEENTEGIRO X 11000 - LOSSE VERKOOPPRIJS 0,5 1MSTERDAM De Nederlandschc Jank heeft met ingang van vandaag de cntetaricven over de hele linie met jen half procent verhoogd. Het wissel- lisconto wordt dan 4,5 procent, het jromessedisconto 5 procent en de leorschotrente eveneens 5 procent, let besluit is genomen met het oog op je binnenlandse rente-ontwikkeling. )e vorige disconto-wijziging dateert an 2 februari j.l., toen het wisseldis- onto met een half procent werd ver- jagd en de overige tarieven met een iol procent. 9e verhoging van het promessediscon- is het belangrijkste. De banken toppelen gewoonlijk hun rente voor iortlopende leningen en leningen aan let bedrijfsleven aan dit tarief. Kerk Onze redacteur Aldert Schipper is zojuist teruggekeerd uit de Sowjet- Unie waar hij gesprekken gevoerd heeft met een aantal vertegenwoordi gers van de christelijke en democra tische oppositie. Vandaag op pagina 2 het eerste van een reeks artikelen die een beeld geven van het leven in de Sowlet-Unie. De laatste tijd deden geruchten de ronde dat dit getal van 25.000 manja ren sterk was overtrokken. Volgens de industriebond NVV wordt het hoo- guit 12.000 manjaren, dat is dus min der dan de helft. De Tweede Kamer commissies voor defensie en econo mische zaken hielden gisteren een hoorzitting in verband met de ge ruchten. omdat ze de betrokken be windslieden. Vredeling (defensie) en Lubbers (economische zaken), niet zonder meer meer geloofden. Bij deze hoorzitting, waar, behalve de industriebond NVV, ook verschenen mensen van het Amerikaanse pro- duktiebedrijf van de F 16, General Dynamics, Fokker VFW. en Hol- landsche Signaal, bleek de Kamer commissies dat de door de be windslieden genoemde getallen aan grote twijfels moeten blootstaan. Bij de regeringsfracties heerst nu de mening, dat de regering naar moge lijkheden moet zoeken om uit de Ver- lenigde Staten aanvullende compen- zaties te krijgen, desnoods los van de produktie van de F 16. Op een persconferentie vertelde be stuurder H. Vos van de industrie bond NW, dat directeuren van Ge neral Dynamics ook zelf twijfelen of wel in totaal 2.000 exemplaren van de F 16 zullen kunnen worden gepro duceerd. Alleen by een produktie van 2.000 zou er volgens Vredeling een compensatie voor Nederland van 25.000 manjaren werk inzitten. «Wij vinden nu dat de regering het definitieve contract voor de koop van de F 16 niet moet tekenen, voor dat er nieuwe onderhandelingen zijn met Amerika over aanvullende com pensaties," aldus de heer Vos. Overigens valt niet te verwachten dat de aankoop door Nederland van de F 16 niet door zou gaan in ver band met de tegenvallende werkcompensatie. Van de kant van de regering is al gezegd dat de F 16 in de eerste plaats is gekocht vanwe ge de mogelijkheden voor de defen sie, en niet vanwege de werkgelegen heid. In de regeringsfracties in de Kamer wordt dit standpunt aange vochten. MEDEDELING Met ingang van heden, 1 juni 1976 gaan, met toestem ming van het ministerie van Economische Zaken, de los- se-nummerprijzen van alle Nederlandse dagbladen met 5 cent omhoog. Voor ons dagblad wil dat zeggen, dat de prijs van een los exemplaar met ingang van heden 0,55 bedraagt. DE DIRECTIE Op dc sportpagina vertelt Antoni Brzezanczyk, de on langs bij Feyenoord ontsla gen Poolse trainer, hoe hij na veel tegenslagen toch nog een baan vond (bij Ra pid Wicn). Eerder waren onderhandelingen met Griekenland afgeketst, door een negatief advies van oud-bondseoach Fadrhonc en onderhandelingen met Indonesië afgebroken door de starre houding van de Poolse ambassade. Binnenland Onbezorgde gorilla commune in Apeldoorn3 Buitenland Nico Kussendrager schrijft op pa gina 7 over de wereldconferentie over werkgelegenheid die deze maand in Genêve wordt ge houden. Economie .Armoede niet eerlijk de len, maar opheffen"13 Brieven van Ie7.crs- Radio cn TV 4 Strips, feuilleton4 Puzzel4 Dichtbij en verder 3 Weer5 Familieberichten Van onze soc.-econ. redactie DEN HAAG Bij de regeringsfracties in de Tweede Kamer bestaan „grote twijfels" over de hoeveelheid werk die voor Nederland zal zijn verbonden aan de produktie van de nieuwe straaljager F 16. Vorig jaar juni besloot de regering voor Neder land 84 van deze Amerikaanse vliegtuigen aan te schaffen. Daarvoor zou Nederland ten bedrage van 25.000 manjaren werk kunnen leveren voor de produktie van de F 16 in Nederland en por andere landen. ADVERTENTIE fs M DINSDAG EN WOENSDAG BIJ ALBERT HEIJN ADVERTENTIE Ons immens potentieel en onze rijkdom leggen ons grote ver plichtingen op. Actieve aan wending ervan in de strijd te gen de armoede is haar enige rechtvaardiging. K. Fibbe, voorzitter raad van bestuur OGEM. Wolkenvelden cn mogelijk wat regen. Maximumtemperaturen van 15 graden in het noordwes ten tot 20 graden in het zuidoos ten van het land. MORGEN EN OVERMORGEN: Af en toe regen, ook opklaringen en vrij koel. Morgen zon op: 4.25. onder: 20.51. Maan op; 8.50. onder: 23.45. De Stichting sprekend namens tienduizenden verontruste lidmaten van de gereformeerde kerken in Nederland en andere gezindten spreekt haar dankbaarheid uit aan God voor het feit dat de Synode der Gerefor meerde kerken op 26 mei 1976 besloten heeft de steun aan het speciale fonds van het anti-racisme programma van de Wereldraad van Kerken op te schorten Deze terugkeer op de weg van het Evangelie dat mensen en regeringen oproept om op vreedzame wijze oplossingen te zoeken voor de rassenproblemen in de wereld, dwingt tevens tot de grootste zorgvuldigheid bij het geven van giften aan dergelijke fondsen. De voornoemde Stichting roept dan ook ieder op geen gehoor te geven aan de oproep van ..Betaald Antwoord" in de advertentie van het dagblad Trouw van 29 mei j.l. tot het geven van een bijdrage. Namens de stichting, W A Bijvoet, voorzitter Corr adres Oltmansstraat 7 hs. Amsterdam 1016 Tel 020-138988 Postrekening: 309261 De Nederlandse bedrijven, be trokken bij de Zuidafrikaanse order voor kerncentrales, te we ten Rijn-Schelde Verolme, Ver enigde Bedrijven Brcdcro en Comprimo hebben gisteren een lijst van belangrijkste data en feiten gepubliceerd. Voor deze lijst zie pagina 13. Het kabinet kwam gistermiddag bijeen in het Catshuis voor een extra beraad. Na afloop stonden de ministers Van der Stee, Wes terterp, Van Agt en De Gaay Fortman even na te praten. Van onze parlementsredactie DEN HAAG Tot laat in de avond verkeerde politiek Den Haag giste ren in onzekerheid over de vraag of minister Lubbers alsnog consequen ties zal trekken uit de gang van zaken rondom het verlies van de Zuidafrikaanse order. Nadat de ministerraad gistermiddag de nieuwe situatie twee uur lang had besproken heeft de KVP- fractieleider in de Tweede Kamer, mr F. H J. J. Andriessen. 's avonds langdurig overlegd met de vier KVP- ministers, Van Agt, Lubbers. Van der Stee en Westerterp. Het was al bekend dat minister Lub bers zulke ernstige bezwaren heeft tegen de wijze waarop het kabinet de kwestie van een kredietgarantie heeft aangepakt, dat hy het liefst wil opstappen In kleine kring heeft hij geopperd dat de crisis tot zijn per soon beperkt zou kunnen blijven. Tot gisteravond is hij evenwel van het nemen van ontslag afgehouden door politieke vrienden en collega's vooral minister Van der Stee (landbouw) die hem erop hebben gewezen dat zijn aftreden tot een complete kabinetscrisis zou leiden, omdat de overige KVP- bewindslieden zouden moeten volgen. Alle betrokken politici wijzen er bo vendien op dat minister Lubbers de brief aan de Kamer heeft mede on dertekend. waarin het kabinet be kendmaakte dat het zijn beslissing inzake de kredietgarantie wilde uitstellen. Minister Lubbers is, zo luidt ieders redenering, voor dit uitstel dus ten volle mede ver antwoordelijk. De minister schijnt te willen dat hy naar buiten toe iets van zyn afwijkend standpunt kan doen blijken, maar het kabinet zal hem dat niet hebben willen toestaan. AR In AR-kring is het beraad van de KVP-top gisteravond met bezorgd heid gevolgd. Hoewel de crisldrei- ging ernstig werd geacht, werd noch de AR-leiding, noch één van de AR- bewindslieden bij het overleg be trokken. „Sinds gisteravond bestaat het CDA niet meer", werd in deze kring opgemerkt. Het was gister avond dan ook niet te zeggen of de AR-bewindslieden één lijn zullen trekken met de KVP-ministers en -staatssecretarissen, wanneer Lub bers en zijn geestverwante collega's zouden besluiten met het kabinet te breken. De ministerraad heeft gisteravond er niet toe besloten alsnog een brief met nadere inlichtingen naar de Ka mer te sturen, zoals de fractieleiders van KVP en ARP hadden geopperd. Het kabinet wacht de interpellatie van WD-leider Wiegel af, die giste ravond in Leusden erop wees dat premier Den Uyl vrijdag voor de tele visie met de waarheid over de gang van zaken heeft „gesjoemeld". Van onze Haagse redactie DEN HAAG De Nederlandse bedrijven die betrokken waren bij de bouw van een kerncentrale in Zuid-Afrika eisen van de regering compensatie voor het verloren gaan van de order. Deze bedrijven, Rijn-Schelde-Verolme, Bredero en het architectenbureau Coprimo stellen de regering volledig aansprakelijk voor de geleden schade. Voor hen staat buiten kijf dat de vertraagde besluitvorming van het kabinet ertoe heeft geleid dat Zuid-Afrika de order aan een Frans consortium heeft gegund. Zij deelden dit gisteren mee op een persbijeenkomst in Den Haag. Over de vraag hoe de schade precies gecompenseerd moet worden, bij voorbeeld via een gerechtelijke pro cedure, lieten zij zich niet uit. De voorbereidingskosten die gemaakt zijn om de order te verwerven lopen in de miljoenen, maar hoeveel precies werd niet meegedeeld. De bedrijven willen eerst overleg met de regering over de compensatie al- votens beslissingen te nemen. Als mogelijkheid voor compensatie werd op de persbijeenkomst een versnelde bouw van kernreactoren in ons land genoemd. Het kabinet besloot in ja nuari van dit jaar de beslissing over de bouw van nieywe kerncentrales uit te stellen tot de tweede helft van 1977. Geen ontslagen Het verlies van de order zal. zo viel uit de mededeling van de drie direc ties op te maken, niet direct tot ont slagen bij de bedrijven leiden. Uitbreiding van de werkgelegenheid, die door de order voorzien was. zit er voorlopig echter niet meer in. Het zal. daarentegen, volgens de directies meer moeite kosten de huidige werkgeletenheid op wat langere ter mijn te handhaven. Inlichringen over de huidige orderportefeuille van de bedrijven werden geweigerd Op be richten dat Rijn-Schelde-Verolme kans maakt deel te nemen aan de bouw van een kerncentrale in Iran. werd geen commentaar gegeven. Dr J de Vries. president- commissaris van de RSV zei dat er in de toekomst nog vele kernreactoren in de hele wereld gebouwd zullen worden Hij meende dat de kansen dat het Nederlandse bedrijfsleven hierbij betrokken wordt, schade heb ben gelden door het beleid van de Nederlandse regering. „Bij volgende orders zal vanaf het begin duidelijk en keihard moeten vaststaan welk beleid de Nederlandse regering voert. Daarover moeten we ook praten met de regering, zonder duidelijkheid in het beleid beginnen we er niet meer aan", aldus de heer De Vries Weinig begrip Hij zei desgevraagd weinig begrip te hebben voor allerlei overwegingen van politieke moraal rond dit soort orders. „Als we daaraan beginnen kunnen we nergens meer zaken doen Er zijn overal op de wereld landen waarvan het regiem ons misschien niet aanstaat. Wij leveren zolang on ze produkten niet onmiddellijk voor moord en doodslag worden ge bruikt". Mr C. van Veen, voorzitter van het VNO. de grootste werkgeversorgani satie. voegde daar haastig aan toe dat deze handel uiteraard niet strij dig mag zijn met besluiten van de Verenigde Naties. Hij wees erop dat de Verenigde Naties geen econo mische boycot tegen Zuid-Afrika hebben uitgevaardigd. De Vries sloot zich hierbij aan. Over de vraag wie de schuld heeft voor het verlies van de order bestond bij de bedrijven geen twijfel. Zij be nadrukten dat het kabinet kon we ten dat verder uitstel van de beslis sing over het verlenen van een kre dietgarantie desastreus zou zijn. Vol gens hen is het onjuist het uitstel te rechtvaardigen door erop te wijzen dat in de Verenigde Staten de zaak formeel ook nog niet rond was. „De 'Amerikaanse regering heeft Zuid-Afrika vroegtijdig ervan op de hoogte gesteld dat de formele proce dure tot goedkeuring van de ex portvergunning pas kon beginnen nadat het contract getekend was. De Amerikaanse regering en de betrok ken instanties hadden Zuid-Afrika voorts duidelijk laten weten positief te zullen beslissen. In het congres was het slechts een minderheid die zich op het laatst tegen de transactie keerde. Zuid-Afrika had voldoende vertrouwen in de beslissing van de Amerikanen, om Washington uitstel te verlenen. Dat vertrouwen ontbrak jegens de opstelling van de Neder landse regering. De klant is koning, hij beslist over uiterste data en Zuid- Afrika heeft de keuze op volstrekt correcte en zakelijke gronden ge maakt". aldus de directies. De betrokken bedrijven zullen deze week een zwartboek publiceren over de gang van zaken vanaf 1974 toen Zuid-Afrika offertes voor de order verzocht. Uit dit zwartboek zal vol gens de directies blijken dat het ka binet lange tijd positief stond tegen over de levering van de reactorvaten, dat nadrukkelijk in overleg met het kabinet (Den Uyl heeft het ontkend, maar Lubbers bevestigde dit) tot t aakwijziging binnen het consor tium werd besloten gezien de politie ke weerstand tegen de levering van reactorvaten, dat pas in de laatste maanden de houding van het kabi net veranderde en dat het kabinet. ondanks achtereenvolgende waarschuwingen en dringende op roepen haast te maken, tenslotte be sloot tot het uitstel van de beslissing waardoor de order verloren ging. CHERBOURG Het Urker schip de UK 62 met vijf man aan boord is op ongeveer 50 kilometer van de Franse kust zoek. De UK 62 meldde gistermorgen vroeg dat hij water maakte in de machinekamer. Volgens Schevenin- gen Radio is er reden om aan te nemen dat het schip is gezonken. Er is een olievlek waargenomen op de plaats waar het schip is moeilijkhe den raakte. Aan boord waren de vier Urkers W. Kramer, R. Wijnands. de broers H. en A. Brands en een vijfde van wie de naam nog niet bekend is. De verhouding tussen kerk(en) en staat in de Sowjet- Unie is geen gering onderwerp. Niet ln de laatste plaats omdat de Sowjet-Unie nogal groot is, zoals de inleiding bij een nieuwe reportage-serie in herinne ring brengt. Met de bescheidenheid en het gevoel voor verhoudingen dat Trouw zo siert. Nieuwe abonnee. Straat: Plaats:Giro: Betaalt per kwartaal Opgegeven door: Naam: Adres: Plaats: Ik ontvang graag naar keuze: 4 fraair ru art-kunsllederen onderzetters rati zilver bedrukte ouderwet se lo< nmotii'fmodcllrn. Werkelijk een sieraad op mijn tafel. Praktisrhr. kleurrijke eeuwigdurende riemkalender. Modern, origineel. Voor de kinderkamer, de keuken of waar dan ook. Tekening van bet vroegere U te Amiterdam. De nieuwe abonnee krijgt een welkomst-voordeel. Hij betaalt (na twee weken gratis ter kennismaking de krant te hebben ontvangen) 6,25 minder voor de eerste termijn. Schrijf op de open envelop: Trouw/Kwartet, antwoord nummer 2792, Amsterdam. Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij. I

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 1