Een levende gemeente
aan de Mississippi
een wegwijzer voor ons
I
Vandaag
Australische synode
verstevigt banden
„Schooldag" over gezag uit de kerkbladen
en democratisering
Toenadering op Urk
Kerken in Renkum:
werkgelegenheid
Goodrich behouden
Onze adressen:
Ter Schegget
en Kuitert over
het marxisme
Voor sterker
Europese
samenwerking
MAANDAG 24 MEI 1976
door prof. dr. C.H. Lindijer
CHICAGO Zwervend door Amerika, kijkend naar nieuwe vormen van pastoraat, observerend
hoe men de pastores opleidt en ook geïnteresseerd in nieuwe vormen van gemeenteleven, kwam ik
in Davenport terecht. Het is een niet zo grote stad in de staat Iowa, in het noorden van de Verenigde
Staten, aan het begin van Amerika's grote rivier. Ik was er een paar dagen de gast van een van de
lutherse gemeenten de gemeente van St. Paul. Ik maakte er kerkdiensten en de „zondagsschool"
mee (iets heel anders dan bij ons), ik was er in groepen en ik had lange gesprekken met predikanten
en gemeenteleden.
KERK - BINNENLAND
TROUW/KWAlj^g
De gemeente begon met werk in groepen.
Ik wil er wat over vertellen, omdat ik
geloof dat we van die Amerikaanse
gemeente kunnen leren. Ik wil u niet
het inderdaad wel fantastische
beeld van de gemeente tekenen (zó
veel koren, zóveel vrijwilligers, zó ho
ge bijdragen, drie volle kerkdiensten,
een voortdurende groei van het lede
naantal) en dan vervolgens zeggen
dat wij het ook zo kunnen en moeten
doen. Natuurlijk is de situatie daar
en hier anders. Welke gemeente heeft
zo maar honderd adressen liggen van
mensen die waarschijnlijk wel lid zul
len willen worden? Maar er waren wel
een paar dingen in de gemeente die
de moeite waard en inspirerend zijn.
Groepen
De gemeente van St. Paul begon ne
gen jaar geleden op grote schaal met
werk in groepen. Er werden achte
reenvolgens zo'n veertig groepen be
gonnen?. Met hoogstens 15 leden,
van heel verschillende leeftijd, en
met een wekelijkse bijeenkomst.
Koinonia-groepen worden ze ge
noemd. naar het Griekse woord voor
gemeenschap. In de meeste groepen
heeft men een boek als uitgangspunt.
Maar hoofdzaak is het open spreken
over eigen gevoelens, over wat er
omgaat in het eigen leven, over eigen
problemen, over eigen geloof en
twijfel.
Een van de predikanten van de ge
meente, Ronald Lavin, schreef on
langs een boekje over dit groepswerk.
You can grow in a small group
(C.S.S.Publ. Comp., Inc. Lima, Ohio,
2.95 dollar). Hij vertelt op treffende
wijze hoe het leven van gemeentele
den veranderde door deze groepen en
hoe het anders werd in de gemeente.
Het is ook een eerlijk boekje. Deze
pastor vertelt ook over groepen die
mislukten, zo bijvoorbeeld een oecu
menische groep met zes blanke en zes
negervrouwen.
De groepen die ik meemaakte waren
soms heel boeiend. Dat wil niet
zeggen dat ik geen vragen had en dat
hier dingen gebeurden die wij abso
luut niet kennen. Ook in Davenport
is men trouwens overtuigd dat men
er nog lang niet is. Men werkt aan de
training van degenen die de groepen
leiden (bijna altijd leken). Maar mijn
ervaringen in Davenport en op ande
re plaatsen in de V.S. sterken me in
mijn overtuiging dat groepen veel
kunnen betekenen in een gemeente,
en dat er o.a. veel onderling pasto
raat kan plaats hebben in zulke koi-
noniagroepen (of groeigroepen, of
hoe men ze noemen wil).
Rouwgroep
Rouw, het verwerken van een verlies,
heeft veel aandacht in de pastorale
en therapeutische lectuur in Amerika
en Nederland. Het goed verwerken
van verdriet is voor onze geestelijke
gezondheid erg belangrijk. Nieuw
was voor mij in Davenport de ont
moeting met een rouwgroep
(„griefgroup"). Ik wist wel dat een
Amsterdamse arts er mee werkt,
maar maakte zo'n groep nog niet mee
in een gemeente. Allen in deze ge
meente die een man. vrouw of kind of
wie dan ook verloren hebben worden
uitgenodigd om gedurende zes weken
aan zo'n groep mee te doen. elke
week anderhalf uur.
Het gaat er in deze groep niet om dat
de leider het is in dit geval een
predikant met troostende of stich
tende woorden komt. Er wordt een
eenvoudig en goed boek doorgeno
men over de verschillende fasen van
het rouwproces, en de deelnemers
vertellen elkaar over hun ervaring in
hun proces. Het is bekend dat het
spreken over wat er gebeurd is helpt
bij de verwerking. Vaak hebben fami
lieleden „geen tijd" om de verhalen
aan te horen, en de predikant zal
vaak ook geen tijd hebben om elk
rouwproces goed te begeleiden. Hier
helpen de rouwenden elkaar, in een
onderling luisterend pastoraat. Als
de zes weken om zijn kunnen de
deelnemers overschakelen naar een
maandelijks bijeenkomende groep;
men luncht samen en heeft daarna
een gesprek.
Charismatisch
Er is in de gemeente in Davenport bij
sommige leden een charismatische
UIT
Korte, duidelijk geschreven, liefst
au één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet Postbus 859, Amsterdam.
BI] publlkatle wordt de naam van
de schrijver vermeld.
VAN LEZERS
Gouden kalf
Dus dat is het CDA! Zijn woordvoer
der mr. Scholten was er natuurlijk
net als ieder ander ordelijk mens van
overtuigd, dat kraken niet mag.
Maar hij is zelf in kraakpanden gaan
kijken. Hij heeft gezien, dat er veel
hulzen leeg staan en waarom ze
leegstaan. HIJ heeft gezien dat er op
allerlei manleren al tegen onterechte
krakers opgetreden kan worden zon
der strafwet. Hij heeft de wanhoop
gezien van de woningzoekers. Hij
heeft het oordeel van de raad van
kerken gehoord. En hij komt met
een duidelijk, goed christelijk
standpunt: verdedig niet de sterken,
help de zwakken. Pak de leegstand
aan, niet de krakers. Waar geen
leegstand is. kan immers niet ge
kraakt worden. En toch gaat het
CDA morgen stemmen vóór een wet.
die over anderhalf Jaar iedere kraker
overlevert aan het oordeel van de
plaatselijk politie. Waarom? Omdat
er één standpunt moest komen voor
het hele CDA. Omdat in het CDA mr.
Van Schalk van de KVP puur en
alleen op grond van persoonlijke er
varing met krakers, zich met volle
kracht voor de wet heeft Ingezet. Als
CDA betekent, dat de fractie tegen
haar geweten in. voor een wet gaat
$temmen, die duizenden in een nood
situatie gaat brengen, dan is het
CDA een gouden kalf.
Utrecht
Namens de kraakbond Utrecht
Sjors de Rooy, Jan Bouman,
Hans Werdies
Joden en Palestijnen
Dr. Abr. Kuyper. geen voorstander
van het zionisme, schreef in 1907 na
zijn terugkeer uit het Midden-
Oosten over Palestina als een dood
land. met onooglijke kleine steden.
Jeruzalem (met joodse meerderheid)
uitgezonderd. Geen land is zó tot in
zijn voegen en plooien verwoest, een
onbeduidend onderdeel van het
Turkse Syrië, afstotend door onher
bergzaamheid en dampende moeras
sen. Een land zonder industrie,
landbouw in verval, bevolking die
zich niet weet op te werken tot hoger
bestaansniveau. Een betere toe
komst zal moeten dagen door de
bedoeïnen terug te dringen naar het
Oosten (zij maken het land onveilig
en beroven de door grootgrondbezit
ters uitgebuiten fellahien) en inko
men van kolonisten. De herleving
van Palestina zal van de joden moe
ten komen, of ze komt niet. want
andere nationaliteiten denken niet
aan immigratie. („Om de oude We
reldzee" pp. 433-495). De enorme
Arabische immigratie (alleen al tus
sen 1922-1947 een Arabische bevol
kingsaanwas van 1.200.000) was het
rechtstreeks gevolg van de zionis
tische ontwikkeling van het land en
is verklaarbaar door o.a. de lonen:
twee tot acht maal zo hoog als in de
buurlanden. Dat de „autochtone"
bevolking zich bedreigd voelde om
dat de joden 15 procent van het
bebouwde land in eigendom hadden
verworven is in strijd met de feiten:
tienduizenden hectaren moerasland
zijn door de zionisten bebouwbaar
gemaakt, hele stukken grond aan
Arabische noodlijdende dorpen ter
beschikking gesteld. Resolutie 181
erkende de nationale ambities van
beide bevolkingsgroepen, en wilde
deze kanaliseren. De zionisten ac
cepteerden. en erkenden dus de na
tionale aspiraties van de (eveneens
grotendeels geïmmigreerde) Pales
tijnse Arabieren, ook hun recht op
een eigen autonome staat. Tot op
vandaag weigeren de Arabische sta
ten het joods nationalisme te er
kennen.
Vlissingen Y. v.d. Schoot
URK Op Hemelvaartsdag zal voor
het eerst een gezamenlijke
kerkdienst worden gehouden van dp
reformerende en de dolerende kerk
daar. Ds J. B. van Mechelen van de
reformerende kerk zal preken en ds
H J. Hegger uit Velp verzorgt de
liturgie. De dienst wordt 's middags
gehouden in de visafslag. Beide ker
ken zijn deze winter ontstaan door
afscheiding van de gereformeerde
kerk.
trek. Ik werd nogal eens gevraagd
naar Corrie ten Boom die op het
ogenblik in Amerika veel aandacht
trekt. En ik maakte ook twee ge
sprekken mee over tongentaai.
Er is belangstelling in deze richting
en ook afkeer en kritiek. Ik vond het
boeiend dat er een koinoniagroep in
de gemeente is die in charismatische
richting georiënteerd is onder lei
ding van een van de predikanten. Er
is blijkbaar geen controverse in de
gemeente tussen voor- en tegenstan
ders. Misschien ook een voordeel van
de groepen in een gemeente: men
kan verschillende wegen gaan en el
kaar toch niet kwijtraken.
Lekenpastoraat
Er was nog een verrassing voor me in
Davenport. De twee predikanten
van het Sint Lukasziekenhuis (beho
rend tot de episcopaalse kerk) ble
ken een uitgebreid trainingspro
gramma te hebben voor leden van de
diverse gemeenten, die zich willen
inzetten om op verantwoorde wijzen
pastorale bezoeken af te leggen in
ziekenhuizen en verpleeginrichtin
gen. Mijn gesprek met deze twee
..chaplains" (zoals men hier de zie
kenhuispredikanten noemt) was
voor ons alle drie een verrassing,
omdat we met hetzelfde werk bezig
bleken te zijn, op eenzelfde manier.
..We kenden elkaar al voordat we
elkaar ontmoetten", zei een van hen
tegen mij.
Deze predikanten werken, na een
selectie van de aanmeldingen. 30
middagen aan de opleiding van deze
leken. Het gaat daarbij vooral om de
vorming en de groei van hun per
soon. om leren communiceren en le
ren luisteren. In de loop van de oplei
ding beginnen de deelnemers aan
hun bezoekwerk. ze leren om de zie
ken open te ontmoeten, ze schrijven
verslagen van hun bezoeken en ze
worden in hun werk begeleid. „Bef-
rienders" noemt men deze bezoekers
in Davenport, „vrienden", mensen
die vrij zijn om vriend van de zieken
te wezen. Er zijn ook een aantal
lutherse „befrienders". Ik sprak met
twee van hén en hoorde hoeveel deze
opleiding voor hen betekend had. Ze
zullen waardevolle gemeenteleden
zijn!
Ik geloof dat het ontwikkelen van
lekenpastoraat door training ook
voor onze gemeenten belangrijk is.
Niet alleen „omdat we niet meer
zoveel dominees kunnen betalen",
maar omdat we in dit werk krachten
gaan gebruiken die lang onbenut
bleven. Er ligt een geweldige capaci
teit tot goed. modern pastoraat in de
leden van onze gemeenten.
elkaar ook op andere wijzen
ontmoet.
En tenslotte: het is ook een goede
zaak dat deze gemeente meewerkt in
een goed oecumenisch project in de
arme negerwijk bij de rivier en dat
men ook oog heeft voor noden bui
ten de eigen stad.
Davenport was een belevenis voor
mij waar ik inspiratie uit hoop te
putten. Misschien put u mee.
Prof. dr. C. H. Lindijer is bijzonder
hoogleraar vanwege de lutherse kerk
aan de Universiteit van Amsterdam.
Van een verslaggever
RENKUM De gereformeerde, her
vormde en rooms-katholieke kerken
in Renkum hebben in een brief aan
alle betrokken partijen bij de voor
genomen reorganisatie binnen het
Goodrich-concern een dringend be
roep gedaan alles in het werk te
stellen om zoveel mogelijk arbeids
plaatsen te behouden. In het bijzon
der wordt aandacht gevraagd voor
de situatie in Heveadorp, dat onder
de gemeente Renkum valt. De vesti
ging in deze plaats zou mogelijk wor
den gesloten.
De kerken stellen dat sluiting van
deze vestiging grote sociale en maat
schappelijke gevolgen heeft, zowel
voor de inwoners van de gemeente
Renkum als van Heveadorp zelf. De
kerken spreken de wens uit, dat dit
beroep op medemenselijkheid niet
tevergeefs zal zijn. De brief is onder
meer gestuurd aan de raad van be
stuur en de raad van commissarissen
van Goodrich, de centrale onderne
mingsraad van het concern, de drie
vakcentrales en aan de ministers
van economische zaken en van so
ciale zaken.
Met dit bericht is ds H. van Benthem,
assessor van de gereformeerde syno
de, in ons land teruggekeerd.
Hij bezocht samen met drs. F. de
Vries uit Ommen de synode van de
Australische gereformeerden in
Blacktown, een voorstad van Syd
ney. Drs. De Vries is acht jaar predi
kant van de Australische zusterkerk
geweest.
De aanleiding van het bezoek was
tweeledig: het 25-jarig bestaan van
de zusterkerken, die een kleine tien
duizend leden tellen en zo mogelijk
het voorkomen van een breuk tussen
de beide kerkgemeenschappen.
Hele dag
Enzovoorts
Ik zou nog door kunnen gaan. Ik
vond de dienst waarin de predikan
ten de kinderen uit de kerk. geknield
voor het altaar, het kruisteken op
het voorteken gaven als jaarlijks
herhaald teken dat God van hen
houdt een teken dat het goed is
dat de kerk in de eredienst de kinde
ren een plaats geeft. En bij de feeste
lijke volle erediensten bedacht ik
dat de (aangevochte en gekritiseer
de) eredienst misschien alleen zinvol
kan functioneren als hij zijn plaats
heeft in een gemeente waar men
Er waren twee voorstellen: een min-
derheidsvoorstel om radikaal met
Nederland te breken en een meerder-
heidsvoorstel om relaties in ruimere
zin aan te gaan Deze beide voorstel
len werden eerst in een synodale
commissie doorgesproken met de Ne
derlandse afgevaardigden. De be
sprekingen, die een volle dag in be
slag namen, resulteerden in een ge
heel nieuw voorstel, dat unaniem
door de synode werd aangenomen.
Daarin constateert de Australische
synode met dankbaarheid, dat de ge
reformeerde kerken in Nederland in
een sterke verbondenheid met
Schrift en belijdenis willen blijven
leven. Ook wordt met instemming
kennis genomen van het besluit, dat
de synode in Nederland genomen
heeft in de zaak-Wiersinga.
Na deze aanhef wordt nog wel een
restrictie, die de Australische synode
in 1973 heeft gemaakt, tot de volgen
de synode gehandhaafd. Deze houdt
in, dat gereformeerde predikanten
uit Nederland, die in Australië willen
preken dan wel beroepen worden, een
colloquium doctum moeten onder
gaan, een gesprek waarbij hun opvat
tingen worden getoetst. Iets derge
lijks maar in eenvoudiger vorm blijft
voorlopig gelden als Nederlandse ge
reformeerden hun attestatie in Aus
tralië inleveren. Zij krijgen dan met
de kerkeraad een gesprek.
In het eigenlijke besluit staan een
aantal uitspraken over het verlan
gen, een hechte band met de kerk in
Nederland te hebben en in verband
daarmee ook beter over de ontwikke
lingen in Nederland geïnformeerd te
worden. Voor dat doel zal een speci
aal deputaatschap in het leven wor
den geroepen, dat zich voortdurend
gaat verdiepen in wat er in de gere
formeerde kerken aan de hand is.
Ds Van Benthem: „Behalve in de
synodecommissie hebben drs. De
Vries en ik bijna alle synodeleden
persoonlijk gesproken. Voordat het
besluit genomen werd, was er een
vragenuur waarin indringend met el
kaar gesproken is. Er was veel te
verduidelijken. Door gebrek aan in
formatie waren de misverstanden le
gio. Er werd gedacht, dat in onze
kerken leervrijheid zou heersen. Dit
vooral naar aanleiding van het on
langs ingevoerde nieuwe onderteke
ningsformulier voor hoogleraren en
predikanten, maar ook naar aanlei
ding van de proeve voor een eenparig
geloofsgetuigenis. Al de misverstan
den hebben we uit de weg kunnen
ruimen."
Over de besluitvorming nog dit: de
Australische broeders zijn van me
ning, dat de synodale afwijzing van
dr. Wiersinga's opvattingen over de
verzoeningsleer erop wijst, dat de ge
reformeerde kerken ernst willen ma
ken met het handhaven van de ker
kelijke tucht. Men verwacht over dat
laatste toch nog graag wat meer dui
delijkheid.
Ds. Van Benthem heeft beloofd alles
te doen om de'zusterkerk voortdu
rend en beter te informeren over wat
in Nederland gaande is. Daar kan al
een goed begin mee worden gemaakt,
als in september de scriba van de
Australische synode naar ons land
komt. Hij zal een officiële uitnodi
ging voor de gezamenlijke vergade
ring van de gereformeerde en her
vormde synode ontvangen, die dan
juist gehouden wordt.
KAMPEN Of dat ook een gevolg is van de democratisering
weten we niet, maar in elk geval refereerden zaterdag op de
jaarlijkse „schooldag" van de theologische hogeschool van de
gereformeerde kerken te Kampen ditmaal geen hoogleraren,
maar twee wetenschappelijke medewerkers, nl. dr E. de Vries en
drs K. A. Schippers Overigens berustte de leiding wel bij een
professor: als rector zat dr K. Runia de bijeenkomst voor.
De zaken welke deze dag aan de orde om de „vrede" zo goed mogelijk ge-
kwamen. waren bijzonder actueel,
het ging over macht, gezag en demo
cratisering. Dr De Vries maakte een
aantal „bijbelse kanttekeningen bij
de vragen rondom macht en gezag".
Hier zijn de conclusies waartoe hij
kwam:
Het gezag berust op een ordinatie
van de Heer. het heeft geen absoluut,
maar een dienend karakter, namelijk
AMSTERDAM.
Postbus 859.
Wibautstraat 131
Tel 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948.
Westblaak 9. Rotterdam
Te: 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101.
ParKstraat 22. Den Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE'GRONINGEN
Postbus 3.
Melkmarkt 56. Zwolle
Te.. 05200-17030
stalte te geven.
Het gezag functioneert eerst dan
goed. als men zich van het bondge
nootschap en van het vertegenwoor
diger en medewerker van de Heer zijn
in de concrete situatie bewust is; dus:
dienst wil doen aan medemens en
samenleving vanuit de gehoorzaam
heid aan de Heer (dat wil zeggen:
„het goede" voor de ander wil
zoeken).
Echt bondgenootschap is slechts mo
gelijk onder vrije mensen die hun
verantwoordelijkheid kunnen en wil
len beleven. Dit bondgenootschap zal
in alle verhoudingen gestalte moeten
krijgen; ook als sociaal-kritische
functie van alle betrokkenen.
„Eren" moet door alle betrokken par
tijen geschieden, om zo de ander tot
zijn recht te laten komen. Eren bete
kent: gedeelde macht, ruimte schep
pen voor medemenselijke structuren
en verhoudingen. Tot 2over dr De
Vries.
Drs Schippers was de taak toebe
deeld. de schooldaggangers in te lich
ten over de democratisering aan de
hogeschooL Hij liet de standpunten
van de diverse „geledingen" tot hun
recht komen en 's middags stond (of
liever: zat) een forum gereed om vra
gen en opmerkingen hierover te be
antwoorden. Ook over het verhaal
van dr De Vries is in het middaguur
verder gepraat, zijn thema werd in
colleges naar de verschillende vakge
bieden uitgewerkt.
Het meinummer van VOORLOPIG
staat bol van het marxisme. Dr G. H.
ter Schegget schrijft:
Wij moeten eens ophouden het ide
aal van het christendom te vergelij
ken met de realiteit van het commu
nisme. want dat is gemakkelijk en
oneerlijk. Het is zonder meer waar.
wat Rudy Kousbroek zei in Vrij Ne
derland. dat het kapitalisme als zo
danig geen humane oogmerken
heeft. Het streeft niet naar gerech
tigheid. Het is kaal egoïsme, pure
winstzucht. Elke sociale verbetering
moet op het systeem worden bevoch
ten. Is dat eenmaal gebeurd, dan zijn
de kapitalisten hypocriet genoeg om
deze verworvenheid als vijgeblad
voor de eigen schande te houden.
Het Kapitalisme betekent honger en
kommer voor miljoenen. Het com
munisme heeft wel een humaan doel.
het streeft naar gerechtigheid en
vrijheid. Het mag mislukken, maar
het heeft een criterium in zich. Als
het faalt, faalt het ook tegenover
zichzelf. Natuurlijk, ik zei het al. ik
wacht op het moment, dat men hier
van wil leren. Maar toch: niet het
kapitalisme, maar het communisme
heeft recht op de sympathie van een
messiaans mens. Mijn grote verdriet
is. dat de beste mensen in beide
kampen verketterd worden. De figu
ren. die tot voor enkele jaren het
gesprek gaande hebben gehouden
waren ketters. Of zij nu communist
of christen waren, hun respectievelij
ke achterban deelde ze in bij de
andere partij: de communist werd
crypto-christen, de christen crypto-
communist. Dat is een verziekt kli
maat. Wat mij betreft, ik houd het
ervoor, dat de dienst der verzoening
vandaag politiek betekent: de weg
vrijmaken tot een ééndrachtige sa
menwerking tussen communisten en
christenen, tot vernieuwing van bei
den. Deze verzoening is nodig ter
wille van de toekomst van beiden.
Deze verzoening is nodig ter wille
van de toekomst der mensen. Zonder
haar wordt het niets. Of men moet
het willen verwachten van het ge
weld, wat ik vanuit het mij geschon
ken geloof zal blijven weigeren te
doen.
Prof dr H. M. Kuitert reageert in
hetzelfde VOORLOPIG op Ter
Scheggets verhaal:
Ik wil hier verdedigen, dat wij als
christenen geen marxist hoeven te
worden. Wij verkeren in de gelukkige
omstandigheid om gegeven paarden
in de bek te kunnen kijken en vervol
gens te concluderen, dat we op dit
paard niet willen wedden. De sugge
stie van Ter Schegget, dat er maar
één paard is, lijkt mij niet Juist. Er
zijn meer paarden om in de beeld
spraak te volharden, al wordt het
vervelend en ze zijn geen van alle
ideaal. Maar we kiezen de minst
slechte. Of om het anders te zeggen:
aan de maatschappij die we hebben
niet een ideale kun je sleutelen,
bijvoorbeeld via een redelijke inko
mensnivellering. via een ..nullijn" en
meer van dat soort niet-
spectaculaire peuterwerk. Dat lijkt
mij meer zoden aan de dijk te zetten,
als het om gerechtigheid gaat, dan
het werken met klassenstrijd en an
dere marxistische slogans. Slogans
dienen manipulatie en manipulatie
dient machtsvorming. Ik wil graag
weten wiens macht ik bevorder alvo-
Vreemde spataderen (uit
Voorlopig)
rens ik mij in de slogans begeef.
Rome heeft een stokje gestoken voor
de gemeenschappelijke viering van
de maaltijd des Heren. Dr J. van
Rossum hierover in TENMINSTE
(maandblad over de verhouding Re
formatie/Rome):
Kardinaal Wlllebrands, topfunctio
naris van de rooms-katholieke kerk
hier te lande en nog steeds curie
kardinaal, kwam wat ter hervormde
synode gezegd was weldra bevesti
gen. Gemeenschappelijke viering,
zei hij. is alleen mogelijk als het
zelfde geloof bij de deelnemers aan
wezig is. en hiermee doelde hij na
tuurlijk op het rooms-katholieke ge
loof in de transsubstantiatie of we
zensverandering van de ingrediën
ten van het Avondmaal. Onwillekeu
rig moeten we hierbij denken aan
wat de apostel Paulus schrijft in het
tweede hoofdstuk van zijn brief aan
de Galaten: Petrus vierde te Antio-
chië onbekommerd met de christe
nen uit de heidenen het heilig
Avondmaal, maar toen er een depu
tatie uit Jeruzalem verscheen, afge
zanten van Jakobus die daar het
hoofd van de gemeente scheen te
zijn, „trok hij zich terug en zonderde
zich af uit vrees voor de besnede-
nen." Als we in deze zin „Jeruzalem"
in „Rome" en „besnedenen" in „de
curie" veranderen, hebben we zo on
geveer de huidige situatie vóór ons.
En zoals in die tijd de toekomst niet
aan Jakobus en Petrus, maar aan
Paulus was, zo zal ook in deze tijd de
waarachtige oecumene, het samen
aanzitten aan de Dis des Heren, niet
door een bisschoppelijk verbod kun
nen worden gestuit.
Samenleven
De STRIJDKREET van het Leger
des Heils is met een fraai geïllus
treerd speciaal nummer uitgekomen
over „leven en samenleven". Het wil
wijzen op de verantwoordelijkheid,
die het evangelie de mens oplegt
tegenover zichzelf, zijn medemens
en God. De tekst is van Jan Fillus.
Negen mensen vertellen in dit num
mer over hun persoonlijke ervaring
om het met Christus te wagen in de
praktijk van het dagelijks leven. Het
52-pagina's tellende nummer is voor
1,25 verkrijgbaar bij alle afdelingen
van het Leger des Heils.
Evangelist Ben Hoekendijk luidt
zijn zomeracties in met het uitbren
gen van 75.000 OPWEKKINGS
KRANTEN. Het thema is „De Bij
bel. Gods Woord is waar." De bedoe
ling is, het Nederlandse volk op te
roepen de bijbel weer te lezen. De
krant zal deze zomer verspreid wor
den tijdens popfestivals, straatbij
eenkomsten. campingwerk en is
voor een dubbeltje te bestellen bij
Opwekking (tel. 03418-2641).
bel
lijn
LEUSDEN „Het doel van onze reis naar Australië is volledig
bereikt. Er komt geen breuk tussen de gereformeerde kerken van
Australië en Nederland. Integendeel de Australische synode
heeft besloten de banden met ons te verstevigen."
VEELWETERS *jn
Dan zullen ze mij roepen. jenil
maar ik zal niet antwoorden; [en
dan zullen ze mij zoeken fjct:
maar ze zullen mij niet vindeLei
ze zullen eten van de vruif
van hun „weg"
en zich verzadigen 'tie
aan hun eigen overleggingen, e p
maar wie naar mij luisterierj<
zal geborgen wonen L-.
en hij hoeft de schrik van het
niet te vrezen.
(Spreuken 1,28-33). 1
en
Nog verder gaat de tekening vj bu
toekomst voor hen die de wo^et
van de wijsheid in de wind slat
komt een tijd dat er geen wor
meer te horen zijn. Dan gaaz°!
deuren dicht en wijze woordetflijl
den duur. Angstig zullen méén
naar wijsheid zoeken en die ni^ni
den. Ze wisten zelf een weg enmj,
zullen ze dan van moeten levi
van hun eigen stuk gelopen gej
ten. Er staat iets tegenover. ïpr.e
die zwarte toekomst geen wervlijl
heid. Wie naar wijsheid luistert) va
daag nog, vindt onderdak in <^0k
ven en hoeft niet bang te zijn *ata
ook gebeure. Woorden die,
misschien niet graag horen. Wlas
immers twintigste-eeuwers. Entie-
hebben wij niet allemaal al hwa
water gebracht? We moeten stw
sluiten omdat er anders te vei
men! Vermaan klinkt betutté^
Toch gaat het hier om het Prs
laatste. Om datgene wat geen le e
missen kan wil hij tenminsteiarti
mens zijn. Deze woorden zijn aai
ger dan brood. Ze zijn leven en fcte
Ook voor ons, armzalige veelwt.
Tullio Vinay
De bekende waldenzen-pred^rj.
Tullio Vinay staat bij de kom-'
Italiaanse verkiezingen in een
kring in Piemont als „onafhanle f
ke" op de lijst van de comm)ms
tische partij. Vinay is leider v%rj;
Servizio Cristiano, waarvan hetU^
door het agrarisch centrum in t
op Sicilië tot ver buiten Italië bepeD
geworden is. aa
P i
lie
luie
kal
STRAATSBURG (EPD) De!n j
antwoordelijkheid voor Gods sdjse
ping is volgens dr. A. H. van
Heuvel, scriba van de generale sP'l
de der Nederlandse hervormde tf30
de meest wezenlijke toekomstvjen;
voor de christenen in West-Eui&t.
„Wanneer wij het milieuprobl Jj,
niet baas worden, kunnen wij
verdere stappen vergeten", zei h,
een vergadering van de „conferê1 v
van kerken aan de Rijn" op de Lper
vrouwenberg in de Elzas. van
De deelnemers uit Oostenrijk, 2i-
seriand. West-Duitsland, Franl
en Nederland werden het eif
eens. dat alle kerken tot sterke: hc
menwerking zullen moeten koft
om een effectieve bijdrage aai col
toekomst van Europa te leverei2aj
Dr. André Appel, president va?lc*e
lutherse kerk van de Elzas. d,ve'
erop aan. dat de kerken meer dai en
nu toe zich uitspreken over de n b«
taten van de Europese vfe b<
heidsconferentie in Helsinki. j.
kunnen onze broeders in
Europa niet alleen laten. De bi
het
ten van Helsinki gaan ons alle#,et
aan", zei hij. :hei
(uui
Dominee Hansjürg Stückelb^ te
uit Zürich sprak tijdens dit ih
daagse overleg over de kritiek va' 1
evangelischen op de wereldraad^Pi
kerken. „De kritiek richt zich nief
het feit, dat de wereldraad zichl hi
wereldse vraagstukken bezig ho(:
maar dat hij dat op wereldse ^be-
doet", meende hij.
