'V
Sociale onrechtvaardigheid is
grootste vijand Zuidoost-Azië
99
)ostduitsers krijgen
iet wat zij willen
Generaal Nasoetion geniet nog grote achting
I gende partijdag van SED heeft weinig om het lijf
KWAR1^p. pp MFI iq7fi
BUITENLAND
TROUW/KWARTET P
Om een beter inzicht
te 'krijgen in de
B Brallende problemen waar ons land
kampen heeft, is het beter de
grond van het geheel te bekijken.
kst-Azië is historisch de „Balkan"
gen vanpê geweest De 20ste eeuw bracht
•nalistische bewegingen en de
Wereldoorlog opende de weg tot
Ie vrijheid. Maar de nieuwe natio-
t voo ,ten st,aan voor een grotere taak.
;ken naar een identiteit en het
van een „nieuwe maatschappij"
le hervormingen en ontwikkeling
tn voor tweeërlei taken: het bou-
ri een natie met een eigen identi-
°P|het opzetten van een staatsappa-
net een bepaalde moreel-politieke
De leiding moet een duidelijke visie
I hebben en de problemen in Z-O-
!ijn terug te brengen tot het lei-
ap tegenover deze taken. Zonder
nro om ^ap van een bepaalde kwaliteit
h geld natie steeds verder verwikkeld ra-
iw sala- allerlei problemen, zoals een leger
arreke-ws a,terlei tactische verwikke-
raakt als er geen strategisch con
ti goed leiderschap bestaat.
iet kan
:n vast
n elke
teken-
gsreke-
r doet)
:en«ng. terugkeer tot de grondwet van '45
bedrag geleden), iets wat ik persoonlijk
/an de porgevoerd, hoopte ik hieraan te
en. maar de president heeft zijn
misbruikt, wat tot de communis-
:oup van 1965 leidde. Met de „nieu-
e" onder president Soeharto hoop
er weer aan te beginnen, maar mijn
's in de uitvoerende macht en het
effect was sint*s 19®6 in bet Congres)
ideren r en hebben een andere koers. Zij
n (voortzetting en stabilisatie van de
t voor. Hun vijf-jaren-plannen zijn
p gericht.
inziens is een dynamisering van het
ioodzakeiijk. en dan gericht op so-
nervormingen en ontwikkeling via
fimensies: opvoeding en scholing op
schaal, constitutioneel-politieke op-
en ontwikkeling van de econo-
k produktiviteit van het volk.
j buiten de formele politiek zit. is
kctiviteit meer gericht op de nieuwe
ktie, die de toekomst betekent."
de kloof tussen arm en rijk in
jiesië, protest en de uiting
imro-
lings-
- m
isei? -
aai-
il cn-
mee-
ckci
kan
vei
lden,
pen
ngSi
drag
legd
Ver-
;r een planmatige sociale hervor-
in een goed ontwikkelingsprogram.
;en basis om over die bewuste kloof
te komen. Tijdens het huidige ont-
llingsplan worden juist de sociale
;ten scherper. Formeel protest is er
imdat de formele instituten (zoals
iarlement) door de regeringsfractie
ar en ABRI (de strijdkrachten) voor
fO procent bezet zijn. Informeel is de
'n jtstemming overal voelbaar. Daar-
ontstonden de explosies als in 1973
gt u »)a en Bandoeng, en in 1974 in Jakar-
tuis en er Plaatsebjk eventjes een ge-
kcuüm was. Dit soort uitbarstingen
,n te iedere dag verwachten, en de mo-
za~ bveid dat ze uitgebuit worden be-
:ke- I altijd. Dat deze plaatselijke uit
en- pagen niet verder uitgroeien komt
0p kt. zoals wij dat op de stafschool
|den, het ..momentum" ontbrak. Als
ciaal-politieke situatie een „momen
met zich brengt, en er komt dan een
rsting. dan kan die zich zeer snel
reiden en grote consequenties heb-
Rond 1965 en '66 was zo n momen-
lanwezig en volgend jaar bij de
ezingen kan het er ook zijn."
de aanpak van de huidige rege-
s Ik al zei worden zonder de basis
en bepaald sociaal-hervormingsplan
ronomisch sterkeren sterker en de
ken zwakker. Het aandeel van de
man in de produktie en de distribu-
ordt steeds kleiner. Onze statistieken
dit aan. Veel inheemse zaken gaan
ruit of worden opgedoekt. Een nieu-
•conomische macht komt op. een
samenwerking tussen Chinezen en
__£en die gesteund worden vanuit het
ngsapparaat.
Oud-generaal en oud-minister van
defensie Abdoel Harts Nasoetton.
strijder van het eerste uur In de Indo
nesische onafhankelijkheidsoorlog
en volgens velen president van Indo-
neslé als hij een Javaan waa ge
weest, geniet samen met zijn vrouw
nog steeds een hoge achting bl) een
groot deel van de Indonesische be
volking.
Verscheidene helitjak- en taxi
chauffeurs in Jakarta die even moes
ten nadenken waar de Jalan Teuku
llmar ook weer te vinden was. wisten
meteen de woning van Bapak en lboe
Naa („vader en moeder" Nasoetlon)
die aan deze straat ligt. Hoewel de
generaal al enkele Jaren uit de forme
le politiek la, heeft hij, en ook zijn
vrouw, een druk bezet leven. Zijn
vrouw houdt zich bezig met sociaal
werk In de breedste zin des woords.
vliegt van vergadering naar vergade
ring, opent weeshuizen, blindente
huizen schooltjes en kleine zieken
huizen en is daarnaast nog betrokken
bij de opvang van alleenstaande be
jaarden en galandangans (dakloze
zwervers).
Nasoetlon zelf heeft een aantal
functies In de universitaire wereld en
reist stad en land af om redevoerin
gen en colleges voor studenten te
geven. Dat wordt hem door de huidi
ge machthebbers niet altijd In dank
afgenomen en soms wordt hem dat
zelfs onmogelijk gemaakt omdat hij
zijn kritiek op de huidige ontwikkelin
gen In Indonesië niet verzwijgt. Dat Is
waarschijnlijk ook de redenen dat hij
een geliefd spreker is bij de studen
ten, die vaak van zijn komst naar hun
universiteiten kleine demonstraties
maken.
Van verschillende kanten In Jakarta
werd me verteld dat Nasoetion
waarschijnlijk een rol heeft gespeeld
in de Malarl-opstand van januari
1974, de rellen rond de komst van de
toenmalige Japanse premier Kakoeei
Tanaka naar Jakarta. Algemeen is
men ook van mening dat Nasoetlon
een integer mens Is en „een van de
weinigen uit de elite van Jakarta die
wars is'van corruptie". Weinigen
voegden daaraan toe dat „hij het zich
kan permitteren niet corrupt te zijn".
Nasoetion was van af de oprichting
een dominante figuur in de Indone
sische strijdkrachten. HIJ was voor
stander van een sterke onafhankelij
ke strijdmacht, die zich achter de
president als belangrijkste leider van
het land moest opstellen, maar wel In
staat moest zijn het beleid en de
acties van de regering en de presi
dent te beïnvloeden. Niet een a-
polltiek leger als instrument van de
burgerlijke macht, zoals in de meeste
westerse democratieën het geval la,
maar ook niet een leger dat de volle
dige politieke macht aan zich trekt
zoals In verschillende Latijns-
Amerikaanse militaire dictaturen. Het
Indonesische leger moest zijn rol als
guerrilla-macht en beschermer van
de republiek behouden en nauw sa
menwerken met het volk, waarvan
het In de guerrilla afhankelijk was.
Soekarno daarentegen wilde een
meegaand leger dat geen vragen
stelde. Deze verschillende opvattin
gen hebben geleld tot meerdere bot
singen tussen de charismatische en
vurige Javaan, Soekarno, en de de
vote Sumatraanse moslem, Nasoe
tion.
Abdoel Haris Nasoetlon stond op de
lijst van generaals die tijdens de mis
lukte coup van 30 september '65 op
gepakt en vermoord werden. Tijdens
het gesprek geeft hij een levendig
verslag over de gebeurtenissen In en
rond het huls in de Jaln Teuku Umar
en vertelt hoe hl) ter nauwernood wist
te ontsnappen aan de mannen van da
lijfwacht van president Soekarno, on
der leiding van overste Oentoeng.
Bij het vuurgevecht In en rond het
huls werd zijn dochter doodgescho
ten, en zijn adjudant in zijn plaats
zwaar gewond meegenomen naar Lo-
bang Boaja (krokodillengat) waar da
generaals werden vermoord.
In Indonesië wandel Ja niet zo maar
bij Iemand binnen, laat staan bij Ie
mand var. c.'e ei:te. Voordat een re-
sprek met Nasoetion plaats kon /in
den, moesten cr verschillende hin
dernissen genomen worden. Nadat
hij schriftelijk al op een aantal vragen
had geantwoord werd Ik voor een
gesprek uitgenodigd en door een van
zijn bedienden het prachtige Oud
hollandse huls binnengeleid. Even
later kwam de oud-generaal naar bin
nen, klein, bijzonder vitaal en veel
jonger dan Ik dacht. HIJ spreekt Ne
derlands. HIJ gaf hat volgende col
lege.
Over de politieke partijen en hun
macht of gebrek aan macht:
„De vroegere partijen bestaan niet meer.
De nieuwe, welke op initiatief van de
regering naar voren zijn geschoven zijn
pas in de beginfase. Volgens de nieuwe
regeling mogen zij geen afdelingen en
activiteiten in de dessa hebben, dus niet
rechtstreeks in het volk. De partijen zijn
nog geen sociale krachten zoals vroeger."
Over de komende verkiezingen in
1OT7:
„De Indonesische verkiezingen hebben
niet dezelfde betekenis als die in de wes
terse democratieën. De regeling is zoda
nig dat er bepaalde beperkingen zijn wat
betreft de kandidaat-stelling en verder
houdt de veiligheidsdienst een oogje in
het zeil. Het passief kiesrecht is beperkt
tot de centrale besturen van de drie par
tijen en verder benoemt de president een
derde van de leden van het parlement.
Het Congres, dat het grote nationale be
leid moet bepalen en de president moet
kiezen, bestaat slechts uit 39 procent ge
kozen mensen, de rest is aangewezen. Er
bestaat een groot gebrek aan belangstel
ling voor de verkiezingen, hoewel er bin-
pen de regering wel bepaalde activiteiten
Zichtbaar zijn. Bij verschillende gelegen
heden heeft zij al duidelijk gemaakt dat
het doel van de verkiezingen is het verze
keren van de continuïteit van het huidige
beleid en leiderschap." (Uit andere bron
nen in Indonesië werd me verteld dat de
islam-partij vrijwel zeker grote stemmen
winst zal halen, „maar dat deze partij
nooit meer dan 33 procent van de stem
men zou krijgen, ook al kreeg ze meer dan
33 procent van de stemmen
Over de rol en het prestige van het
leger:
„Volgens mij is het leger meer gebruikt
als apparaat voor de regering, in het bij
zonder voor de veiligheid van de regering
en haar activiteiten. Dus meer een „poli
tionele" taak. De laatste twee jaar zijn er
ook meer oefeningen in het bestrijden van
oproer. Het leger heeft niet meer de auto
nome positie van vroeger, toen het zich
als een soort „voorhoede" inzette ten be
hoeve van dynamisering en hervormin
gen. Al is de legerleiding formeel niet
betrokken bij het beleid, (feitelijk kan er
niet gesproken worden van een militaire
regering), het volk vereenzelvigt het leger
toch met de regering, gezien de vele
functionarissen in uniform. Bovendien
zijn bepaalde hoge officieren inderdaad
erg rijk geworden. Er is een proces aan de
gang dat in de praktijk de positie van het
door Johan ten Hove
Oud-generaal en oud-mlnlster van defensie Abdoel Harls Nasoetlon.
leger tegenover de maatschappij veran
dert, hoewel de oorspronkelijke principes
van „volksleger" formeel nog gelden. De
ze kwestie speelde in maart '68 een be
langrijke rol bij de besprekingen tussen
de legerleiding en mijzelf. Dat was vlak
voor de Congreszitting die generaal Soe
harto als president zou bevestigen. Mijn
collega's in de legerleiding wilden met een
mandaat de economie opbouwen en dan
onze verschillende problemen oplossen.
Ik was van mening dat de voortzetting
van de nationale missie van het leger het
belangrijkste was. Daarvoor is nodig dat
de eenheidsband tussen leger en volk
hooggehouden wordt, dat wil zeggen, één
te zijn met het volk zowel in goede als
kwade tijden."
Over eigen ervaringen:
„Eigenlijk was ik al buiten de bevelvoe
ring van de gewapende macht in 1962. Ik
werd vervangen als algemeen legercom
mandant door generaal Yani (die bij de
coup vermoord werd), in het kader van
een reorganisatie, die zou inhouden dat
de minister van defensie eigenlijk ook
bevelhebber zou worden van de geïnte
greerde strijdkrachten.
Voor mij werd toen een nieuwe functie
geschapen; chef-staf van de strijdkrach
ten. Maar dit had geen inhoud, omdat
toen reeds het oppercommando KOTI
bestond waarvan generaal Yani de chef
staf was. De president was in deze struc
tuur dus opperbevelhebber en ik werd de
plaatsvervangend bevelhebber. Een paar
maanden later werd deze functie van mij
ook opgeheven, zodat ik tijdens de com
munistische coup alleen nog maar een
administratieve functie had. Soekarno
was op de hoogte van de coup, maar wist
niets van de moord op de generaals. De
dag voor de moord had hij nog besloten
generaal Yani te laten vervangen en dan
laat je zo iemand niet ombrengen. De dag
tevoren kwamen er meldingen over troe
penbewegingen in Oost-Java en in de
buurt van het vliegveld Halim bij Jakar
ta. Yani zei dat hij dat de volgende dag
met de president zou bespreken, niet we
tende dat hij die volgende dag niet zou
halen. Yani was zeer loyaal aan president
Soekarno. Triest dat juist deze man ver
moord werd. Op de dag van de moord
werd generaal Soeharto autojnatisch
plaatsvervangend legercommandant,
krachtens een vaste order van de
landmacht. Maar Soekarno nam zelf het
commando over en benoemde generaal
Pranoto (de kandidaat van de G 30 S, de
beweging van de 30-ste september die de
coup uitvoerde) als plaatsvervanger. Als
coördinerend minister heb ik, in aanwe
zigheid van Soeharto, duidelijk gemaakt
aan de boodschapper van de president
(kolonel Bambang) dat het onmogelijk
was dat generaal Soeharto het comman
do overgaf aan Pranoto, omdat de opera
ties juist gaande waren.
Maar de volgende dag werden de betref
fende generaals naar Bogor ontboden,
zonder mij, en gaf Soeharto toe. Hij
maakte bekend dat de president nu zelf
het legercommando in handen had, en
dat hij zelf alleen maar commandant was
van de veiligheidsoperaties. Toch stelde
ik de president voor, op 10 oktober 1965,
om Soeharto tot legercommandant te be
noemen. Inmiddels hadden leden van de
Siliwangi-divisie bij kolonel Latif van de
G 30 S een document gevonden waaruit
opgemaakt kon worden dat generaal Pra
noto betrokken was bij de coup. Pas toen
was de president bereid om generaal Soe
harto te benoemen.
Toen kwam de vraag aan de orde wie
generaal Yani zou opvolgen als chef-staf
KOTI. Generaal Soeharto stelde mij voor.
maar de president wees dat af en zodoen
de nam generaal Soeharto ook die functie
op zich.
Eind 1965 kwam er een nieuwe kwestie.
Een paar streekraden in West-Ja va, Oost-
Java en Zuld-Sumatra begonnen te pra
ten over de vacante functie van vice-
president en brachten mijn naam naar
voren. Weer werd de president boos, hij
voelde dit als een motie van wantrouwen.
Op 21 januari gaven de vier commandan
ten van de strijdkrachten een verklaring
uit waarin stond dat de functie van vice-
president vacant moest blijven. Ongeveer
een maand later werd ik ontheven van al
mijn functies. Na de „order 11 maart" (de
>ilelijke machtsoverdracht van Soekar-
n aan Soeharto) werd het kabinet gewij-
zigu. Generaal Soeharto stelde mij voor
als vir "-premier voor defensie, maar het
werd ^wezen door de president, zodat
Soeharto k die functie tijdelijk waar
nam. Jum 4 kwam het Congres bijeen
om een oplossi. 7 te vinden in de verwar
de situatie. Het lt -r stelde mij voor als
voorzitter. De president probeerde dit te
voorkomen, maar ik werd gekozen. Hij is
er alleen in geslaagd te voorkomen dat de
1 Congres-voorzitter ook waarnemend pre
sident werd. Deze functie werd aan Soe
harto gegeven. Men moet weten dat de
president in die dagen nog gesteund werd
door de meerderheid in de partijen en de
strijdkrachten.
Hét is algemeen bekend dat ik een andere
mening heb dan de huidige regering en
dat betekent bepaalde moeilijkheden. In
Indonesië is het informele politieke leven
zeer belangrijk. Vele belangrijke beslis
singen zijn buiten de officiële instanties
genomen. Dit is niet altijd begrijpelijk
voor buitenlanders. Ik heb nu niet minder
te doen. Vooral de jonge generatie heeft
mijn speciale aandacht, want zij zijn de
toekomst."
Over politieke gevangenen.
„Ik heb in de jaren vijftig en zestig meer
opstanden afgewikkeld Mijn principe is
altijd geweest: Als wij militair gewonnen
hebben komt het veiligheidsaspect op de
tweede plaats, en wordt normalisering in
de maatschappij weer het belangrijkste.
Dat is de fase van amnestie en kwijtschel
ding, en terugkeer in de normale maat
schappij. Alleen de kernpersonen krijgen
een speciale afhandeling. Zo is er geen
probleem meer overgebleven van die
vroegere opstanden. Ten aanzien van de
communistische politieke gevangenen is
deze politiek ook mogelijk, als de uitvoe
ring in fasen geschiedt in een gezamenlij
ke actie met de maatschappij. Het volk
moet voorbereid worden op de terugkeer
van gTote aantallen politieke gevan
genen."
Over de gevolgen van de Araerikaan-
se aftocht uit Indo-China.
„Tot op zekere hoogte is de domino
theorie waar, en dat weet ik ook uit con
tacten die ik vroeger had met de leiders
van de andere zijde. Tussen de commu
nistische en niet-communlstische staten
in Zuidoost-Azië bestaat vreedzame
coëxistentie, maar niet tussen hun ideolo
gieën. Alle ASEAN-landen (Associatie
van niet-communistische Zuldoostazia-
tische landen) hebben potentieel nog een
communistische partij met een vertegen
woordiging in China. En er zijn nog steeds
gewapende opstanden aan de grens van
alle ASEAN-landen. De uiteindelijke be
slissing of de domino-theorie waar wordt,
ligt in de weerbaarheid van de landen zelf.
De communisten krijgen slechts kans als
er zich drie omstandigheden voordien; als
er geen sociale rechtvaardigheid bestaat,
als er geen redelijke politieke mogelijk
heid bestaat om de verlangens en onte
vredenheid te uiten, (waardoor men wel
revolutionaire wegen moet nemen) en ten
slotte als het leger geïnfiltreerd wordt.
Maar sociale rechtvaardigheid ls het be
langrijkste. Enige jaren terug was ik in
Manilla en de journalisten bij het vlieg
veld vroegen me „Generaal, u bent ie
mand die de communisten hebben trach
ten te doden, wat is de grootste vijand in
deze gebieden? Ik wist wat ze van me
verwachtten, maar ik zei dat de grootste
vijand in Zuidoost-Azië de sociale on
rechtvaardigheid was."
Over zijn visie op de toekomst:
„Een strijder is
altijd optimistisch.
or J. den Boef
ïering van een 40-urige werkweek, meer vakantie, verlaging van de pensioengerechtigde leeftijd,
loging van het minimumpensioen dat zijn de belangrijkste wensen die de gewone man in
it-Duitsland heeft uitgesproken in de maanden, voorafgaande aan het deze week gehouden
ende congres van de SED. de Socialistische eenheidspartij, die in de DDR (Duitse Democra-
he Republiek) de lakens uitdeelt.
zullen voorlopig vrome wensen
ven. In het nieuwe partijprogram
..tot in de volgende eeuw" geldig
wordt wel gerept over een kortere
kweek en meer vakantie. Maar in
nieuwe vijfjarenplan dat in 1980
topt en waarmee de Oostduitsers
voorlopig moeten doen. wordt er
r gezwegen. En in het partijblad
les Deutschland werd een inge-
den brief over hetzelfde onder-
j P, waarin geleidelijke invoering
>r ,1980 werd gevraagd, meteen
antwoord" door plaatsing van een
jtere brief, waarin wordt beweerd
besluiten niet zomaar genomen
men worden en dat alles tenslotte
ankelijk is van „ons werk".
de voorbereiding van het congres
•ben de Oostduitse leiders een-
de tactiek gevolgd als hun Rus-
:he kameraden. In het begin van
jaar hebben zij de bevolking op
oepen. haar mening te geven over
nieuwe voorstellen van de partij
leiding en haar wensen kenbaar te
maken. Uit in de Sowjet-Unie gepu
bliceerde brieven kon men nog en
igszins opmaken, wat er onder de
bevolking leefde. Met de Oostduitse
publicaties was dit echter niet het
geval. De vermelding in Neues
Deutschland van de vraag om gelei
delijke invoering van de 40-urige
werkweek was een grote uitzonde
ring. Uit het „antwoord" dat er naast
werd geplaatst bleek ten overvloede,
hoe de partij over dit onderwerp
denkt.
Wel vonden brieven van ministers,
partijfunctionarissen, wetenschap-
beoefenaars. kunstenaars en be
drijfsleiders hun weg naar de krante
kolommen. De arbeiders, die toch het
merendeel uitmaken van de „werken
de klasse" kwamen veel minder aan
bod, terwijl het een publiek geheim
was. dat in een aantal bedrijven in
Oost-Berlijn nogal wat wensen waren
opgesteld, die met het leven van a Hp
dag te maken hadden. Niettemin
werpt de SED zich op als voorhoede
van de arbeidersklasse en als partij
van de gehele werkende bevolking.
Tegelijkertijd besteedt zij opnieuw
veel aandacht aan de in de vorige
eeuw door Karl Marx verkondigde,
maar volgens de Franse communis
ten achterhaalde leer van de „dicta
tuur van het proletariaat".
Verzuim
In het Oostduitse theoretische tijd
schrift „Elnheit" werd nog onlangs
herinnerd aan het feit dat deze dicta
tuur van het proletariaat (bedoeld
voor de overgangsfase van kapitalis
me naar socialisme) in de beginperio
de van wat nu de DDR is, noodzake
lijk was om het „verzet tegen de
nieuwe macht te breken". Verzuimd
werd te vermelden dat deze „nieuwe
macht" in feite werd uitgeoefend
door de Sowjet-Unie als bezettende
mogendheid, die een betrekkelijk
Het partijcongres van de SED,
bijeen was.
kleine groep communisten de hand
boven het hoofd hield. Zoals op 17
juni 1953, toen Russische bajonetten
moesten voorkomen dat Oostduitse
arbeiders een eind maakten aan de
heerschappij van Wilhelm Pieck. Ot
to Grotewohl en Walter Ulbricht.
Dertig jaar nadat de dictatuur van
het proletariaat haar intrede deed in
Oost-Duitsland heeft niet de arbei
dersklasse alles te vertellen Dit is
aan het partijapparaat voorbehou
den, dat volgens het nieuwe partij
program nog meer macht krijgt. Een
citaat: „Hoe vèrreikender en ge
compliceerder de taken van de lei
ding en planning van alle vormen
van maatschappelijke processen
worden, hoe groter de rol wordt van
zoals dat deze week in het Oostberlijnse Paleis van de republiek
de politieke leiding van de maat
schappij door de marxistlsch-
leninistische partij". Met die partij
bedoelt de SED dan zichzelf.
Partijapparaat
Beslissingen worden in de DDR ge
nomen door het centrale comité van
de SED of rechtstreeks door het Po
litburo van zestien man, dat de dage
lijkse leiding In handen heeft. In dit
Politburo hebben de leden van het
secretariaat van het centrale comité,
waarvan partijleider Erich Honecker
eerste secretaris is, veel invloed. Po
litburo en Secretariaat leven een
eigen leven, maar de meeste leden
van het elf koppen tellende secreta
riaat maken tevens deel uit van het
Pt litburo. Om zijn positie te verster
kt n. heeft Honecker er op aange
stuurd dat hij tot algemeen secreta
ris wordt benoemd, een functie die in
de Sowjet-Unie door Leonid
Breznjew wordt bekleed.
In de afgelopen vier Jaar was Honec
ker er al in geslaagd, de invloed van
het partij-apparaat in de staatsorga
nen te versterken. Dit ging ten koste
van de Invloed van leden van het
Politburo in belangrijke
staatsfuncties, zoals Willi Stoph
(voorzitter van de Staatsraad), pre
mier Horst Sindermann en diens
plaatsvervangers Gilnter Mittag en
Alfred Neumann Vandaag zal de
nieuwe samenstelling van het Polit
buro worden bekendgemaakt. Het
ziet er echter niet naar uit. dat er
belangrijke wijzigingen aangebracht
worden. Honecker heeft er belang
bij, het congres te doen uitlopen op
een demonstratie van eenheid in de
SED-gelederen. Vervanging van lei
dende figuren zou averechts kunnen
werken.
Sowjet-Unie
Bovendien moet Honecker rekenen
met de wensen van Moskou. De
DDR is internationaal wel als onaf
hankelijke staat geaccepteerd, maar
dit heeft niets veranderd aan de
omstandigheid, dat deze DDR in de
Sowjet-Unie nog altijd als een bezet
gebied wordt gezien. Het Kremlin
heeft de DDR in navolging van
Hongarije. Tsjechoslowakije en Po
len. waar het „goulasj-
communlsme" een kans kreeg ge
legenheid gegeven de ontevreden be
volking wat meer consumptiegoede
ren te verstrekken om de aandacht
af te leiden van gemis aan persoon
lijke vrijheid. Er zijn echter (econo
mische) grenzen en wat de DDR be
treft lijken die wat de Sowjet-Unie
aangaat te zijn bereikt.
Ondanks alle toezeggingen op het
vandaag aflopende negende partij
congres is er voor de Oostduitsers
tot 1980 niet veel meer weggelegd
dan: harder te werken om niet te
verliezen wat zij in de afgelopen Ja
ren hebben verworven. Geen kortere
werkweek, geen langere vakantie,
geen vervroegde pensionering en
geen verhoging van minimumpensi
oenen voor de gewone man. in wiens
naam ruim dertig Jaar geleden de
dictatuur van het proletariaat werd
uitgeroepen. Wel een hermetisch af
gesloten grens tussen Oost- en West-
Duitsland met „verfijnde" appara
tuur, die de dood kan betekenen
voor leder die de DDR wil ont
vluchten.
