Thea en Gerrit de Jager werden Paraguay uitgezet ■-«BH Zemel- rijk dichtbij )mmentaar Re9erin9 ontmantelde ontwikkelingsproject fckstbegrip angeling en bma: Wetsend amenstuk Kleuter overleeft val van tien meter over wodka en jong worden onverkoopbaar handelsmerk spraakzaam vliegen het weer Zon en ook een bui OOSTERSCHELDE ZAL f^H-t^WoRDEN AFGESLOTEN S3 TAV/ TAAT3 Haringrace gewonnen door Scheveninger pAG 21 MEI 1976 BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 gaat geen jaar voorbij of er is wel pttft Kamerlid dat een ongerechtig- ontdekt in een der examenop- Ditmaal vinden de heren Jon- ig en Abma een tekst van Roel Duyn over een figuurlijke kruisi- van Franciscus van Assisi kwet- door Herman Amelink menopgaven als deze zijn be- l om het tekstbegrip van de jling te toetsen. Helaas kan men 1 zeggen dat beide Kamerleden er van begrepen hebben. Van n,geeft er in zijn tekst allerminst van dat hij de kruisiging van lus wil bespotten. Hij spreekt ikt over de door Franciscus zo lardeerde eenheid van de schep- kGods. De enige bedoeling van «wraakte passage is te waarschu- tegen verdere vernieling van de ur en tegen een totale moord op bgelen des hemels die Franciscus i Assisi als zijn broeders zegende. onze onderwijsredactie HAAG De Tweede Kamer- in Jongeling (GPV) en Abma !P) vinden de vorige week op het no-examen gebruikte tekst van :1 van Duyn „zeer kwetsend". De jsage over de kruisiging van istus en een kruisiging in figuur zin van Franciscus van Assisi is jens hen aanstootgevend. Zij vra- staatssecretaris De Jong (onder- i) er op toe te zien, dat in de ;omst de godsdienstige opvattin van mensen beter gerespecteerd den. bedoelde tekst is afkomstig uit n Duyns boek „Op hoop van le- V. Van Duyn begint te vertellen Franciscus van Assisi predikte de vogelen des hemels en zijn ederde „broeders" zegende, it i! nciscus, zo legt Van Duyn uit was lemfc sterk doordrongen van het besef mrt de schepping één geheel was. nocfcterne mensen hebben daar geen adr< et meer van. Alles wat niet van stic, staal of steen is staat ver van ik af. Aan massale moordpartijen te avogels, zoogdieren en platen gaan ieo schouderophalend voorbij. Het op *rt hun niet hoeveel diersoorten er t evtojn uitgestorven. e za ijkbaar", zo vervolgt Van Duyn, doo eft onze christelijke beschaving e< t voldoende aan de kruisiging van it ei us Christus. Hoe vreemd het ook ede ikt, er leeft een behoefte aan een )en (uwe kruisiging en inderdaad, wie et, kan zien dat wij met uitmoor- e tr i van diersoorten nu ook Francis- "juli van Assisi aan het kruis igen". efl daarbij gestelde vragen luiden: tocl de tekst is sprake van een nieuwe isiging. Met welke woorden geeft let schrijver aan dat wij deze niet ;el P eten toelaten? Wat bedoelt de aai rijver in feite met de kruisiging ePe Franciscus?" nk Jilnl Kamerleden Jongeling en Abma ipn< den dit alles zeer kwetsend voor aen dingen die geloven in het unieke he' akter van de kruisiging van Jezus v ristus. Wie slai AN EEN LEZER- Veel Latijnsamerikaanse mili taire regeringen zijn erg be nauwd dat de ontwikkeling van de bevolking op den duur hun eigen bevoorrechte positie zal aantasten. Als de militaire lei ders de bui zien hangen, dan grijpen ze hard in. Dat hebben Gerrit en Thea de Jager aan den lijve ervaren. Begin april begon de Paraguese rege ring met het oprollen van het werk van de Amerikaanse zendingsorgani satie waarbij zij betrokken waren. Een aantal medewerkers van de zen dingsorganisatie is in de gevangenis terecht gekomen. Thea en Gerrit de Jager zijn er nog goed afgekomen. Gerrit was in dienst van de UNESCO, de organisatie van de Verenigde Na ties die zich bezig houdt met onder wijs en ontwikkeling. Daardoor werd hij na zijn arrestatie als ongewenst persoon het land uitgezet. Met ach terlating van hun spullen, zijn ze in Nederland teruggekeerd. Ze wonen tijdelijk in Amsterdam. Vrienden hebben het noodzakelijke meubilair aangedragen. Ze maken zich minder druk over hun eigen situatie dan over de toestand waarin de andere medewerkers van de zendingsorganisatie verkeren. Verschillende van hen zijn gemarteld door de politie. Twee mensen (het echtpaar Chamorro) zijn de dans ont sprongen en hebben bijtijds een toe vlucht gezocht in de ambassade van West-Duitsland in de Paraguese hoofdstad Asunción. Sociaal werk In 1972 werd Gerrit de Jager door de UNESCO naar Paraguay uitgezon den. Hij doceerde sedert die tijd scheikunde aan de universiteit van Asunción. Na zijn aankomst kwam hij in contact met een Amerikaanse zendingsorganisatie, Misión de Amis- tad. die plannen had voor sociaal werk onder de bevolking van Para guay. Vanaf dat moment zijn Gerrit en Thea de Jager zich gezamenlijk gaan bezig houden met de opzet van een ontwikkelingsproject onder boe ren in het noordoosten van het land. Dit werk werd overigens geheel ge scheiden gehouden van de baan die Gerrit aan de universiteit verbond. Het hulpprogramma van de zen dingsorganisatie werd vooral door een aantal Duitse kerken gesteund. Ook Nederland droeg een steentje bij via een actie van het ICCO en Solida- ridad. Het programma was erop gericht de boeren in het noordoosten van Para guay wat minder afhankelijk te ma ken. Voor de verkoop van hun pro- dukten waren ze geheel overgeleverd aan de grillen en de luimen van de handelaren. Zelf beschikten de boe ren namelijk niet over de middelen hun produkten op de markt te bren gen. Dezelfde handelaren leverden de boeren in de periode tussen de twee oogsten hun eerste levensbehoeften op de pof met de opbrengst van de komende oogst als onderpand. Daar door betaalden de boeren woekerprij zen voor de dingen die ze het hardst nodig hadden, maar kregen een veel te lage prijs voor hun oogst. Het hulpprogramma was erop ge richt de boeren door middel van kre dieten uit deze vicieuze cirkel te ha- De stenen van een bouwval van een kerk in een dorp in Paraguay (foto boven) worden door de boeren gebruikt om een huis van te bouwen (foto onder). Op beide foto's is José Ojedo zichtbaar, een van de Paraguayaanse voortrekkers van het project waarvoor Gerrit en Thea de Jager actief waren. Ook hij is gearresteerd en verblijft nog steeds in de gevangenis. guayaanse regering is een afdeling van de katholieke universiteit door zocht. De aanwezige hoogleraren en studenten werden gearresteerd. Ook het jezuïtencollege Cristo Rey werd overvallen en een hele klas werd zonder pardon achter de tralies gezet. Hoewel een aantal lekenmedewer- kers van de roomskatholieke kerk bij de sociale hervormingsplannen be trokken is. staat de rooms-katholieke bisschoppelijke hiërarchie zeker niet in haar geheel achter maatregelen voor sociale verbetering. De bisschoppen hebben nog een machtspositie en zijn niet bereid de ze voetstoots uit handen te geven. Hervormingen mogen wel. vinden ze. maar dat moet niet betekenen dat de kerkelijke greep op de bevolking ver loren gaat. Gerrit de Jager staat nu een proces te wachten. Een onafhankelijke com missie van de UNESCO moet beoor delen of hij zich heeft gedragen in strijd met de gewoonten van het land. Een beschuldiging voor vier jaar sociaal werk, opgezet met steun van de Paraguayaanse regering, die nu wel hard aankomt. De willekeur van het regime van ge neraal Stroessner, die nu al meer dan 22 jaar de lakens uitdeelt in Para guay. is onvoorstelbaar. Het leger en de politie staan de regering daarbij ter zijde. Om voor de buitenwacht de schijn hoog te houden, worden ont wikkelingsprojecten soms publieke lijk aangemoedigd. Wanneer ze ook werkelijk wat voor de bevolking van het land gaan betekénen. dan wordt er een einde aan gemaakt. De rege ring heeft van een groter wordende bewustwording van het volk kenne lijk veel te vrezen. len. Verder werden er cursussen geor ganiseerd om de boeren in staat te stellen zelf coöperaties op te zetten om zo gezamenlijk sterk te staan op de nationale markt. Het succes van deze actie, die in 1973 is gestart en twee jaar duurde, is betrekkelijk gering geweest. De opbrengst van de katoen en de soja bonen was gering door de lage prij zen. Bovendien mislukte de katoen- oogst. Maar de boeren zijn er zich wel van bewust geworden dat het moge lijk is zich ook zonder de bemoeienis van de tussenhandel te handhaven. Indianen Een tweede project was gericht op de Pai Tavitera, een Indianenstam in het oosten-van Paraguay. Zij zijn vooral geholpen met de aankoop van grond. Ook dit is stil komen te liggen, omdat veel Braziliaanse kapitalisten tot de ontdekking zijn gekomen, dat de Paraguese grond een goede geldbelegging is. Het gezondheids programma, dat voorzag in de op bouw van een klein hospitaal en een inentingscampagne tegen difterie, mazelen, tetanus en polio, ziekten waarvoor de Indianen bijzonder vat baar zijn, had echter meer succes. Een derde project werd opgezet in de hoofdstad Asunción. Er werd een be gin gemaakt met een campagne om de voor een belangrijk deel nog onge letterde bevolking te leren lezen en schrijven. Dit werk stond nog in de kinderschoenen toen het door de re gering van Paraguay opgerold werd. Gerrit vertelt, dat dit ingrijpen var de regering niet geheel onverwacht is gekomen, ondanks het feit dat de hulpprogramma's met steun van de regering opgezet zijn. De alfabetise ringscampagne had de steun van het ministerie van onderwijs, de hulp aan de Indianen de instemming van het ministerie van defensie. Toch wordt deze hulp, door de Amerikaanse zen ding als een christelijke opdracht aangevat, nu tot de grond toe afge broken en in de pers afgeschilderd als een communistische subversieve ac tiviteit. ..De toeneming van de repressie in Paraguay houdt mogelijk verband met het voornemen van de regering van, de Verenigde Staten een luchtmachtbasis in het centrum van Latijns-Amerika te stichten. Voor zo'n basis komen zowel Paraguay als Uruguay in aanmerking. Washington is echter alleen bereid om een derge lijke basis te vestigen als het rustig blijft in het land. Mogelijk is daar door de onderdrukking in Paraguay en Uruguay de laatste tijd sterk toe genomen". Kerk De regering grijpt in. als zij van oor deel is dat de ontwikkeling van de bevolking haar bewustwording al te sterk stimuleert. Ze is bang dat een groeiend zelfbewustzijn zich op den duur tegen haar zal keren. Wanneer het zover is. dan schuwen de militairen zelfs niet de kerk voor communistisch te schelden. De voos heid van dit soort beschuldigingen bleek onlangs toen de krant Informa- ciones een jezuïetische priester. San- martin. de leider van een subversieve communistische actie noemde., hoe wel hij al meer dan een jaar in alle rust naar de Spaanse stad Barcelona teruggekeerd was. Bij de recente acties van de Para- Van een verslaggever ROTTERDAM Een tweejarige kleuter heeft een val van tien meter overleefd. Waslijnen hebben de val van het kind, Tji Sing Lam, gebro ken. Met hoofdletsel is het meisje opgenomen in het Dijkzigtzieken- huis te Rotterdam. Het ongeluk ge beurde in de Verboomstraat. Het kind was in het raamkozijn geklom men en greep zich daarbij vast aan de spanjoletsluiting van het raam. Hierdoor verschoof de spanjolet en sloeg het raam open. ADVERTENTIE Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent, Postbus 859, Amsterdam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boe- kenbon. Brinta is rijk aan zemelen: de ruwe vezel van de volle tarwekorrel. Dat is onder meer zeer gezond voor de spijs vertering. Alleen al om de zemelen is Brinta goed voor jong en oud. Brinta-de Béterham onder redactie van loes smit Wie de Gifmengersstraat zoekt, zal die waarschijnlijk uitsluitend in een stripverhaal kunnen vin den. Neem die in Moskou: daar woont Nectar Epidemof. althans in „Het geschenk van de tsaar", een door Fred A. Julsing gemaakt stripverhaal, waarin de broers Samovarof Co een belangrijke rol spelen. De heer Epidemof brouwt giftige drankjes, maar nooit giftig ge noeg. Vaste klant is een Bojaar, die regelmatig de Warme Bak kersstraat en de Keurslagers- straat passeert om de opdracht die hij van de geheime hoge raad der Bojaren kreeg, tol een goed einde te kunnen brengen. Die odracht luidt: „help tsaar Iiuan om zeep", maar hoeveel drankjes de Bojaar de tsaar aller Russen ook voert, die van Nectar Epide mof maken hem hoogstens goed nijdig. De Bojaar had het wellicht beter bij de concurrentie in de Gifmengersstraat kunnen probe ren. die hem met uithangbordjes als „alle gifstoffen" en „prima vergif" trachten te lokken. Maar dat is achter af-gepraat: de Bo jaar met Epidemofs waren iets anders, dat de wereld nóg niet vergeten is: uit alruin doodskopnetel, gebonden adder tong, ketchup een teentje dove- mansnerf, galwortel, een wolkje maagdenzweet, een ons gemalen keverkopjes en twee paar steun zolen" bereidt hij zelf een vat vol drank, bedoeld om er de treiterige Tartarten-aanvoerder Brodje Tartaar mee te vergiftigen. Ook dit vergif blijkt niet de gewenste uitwerking te hebben. Integen deel: voor wie er van drinkt ver andert plotseling een kale vlakte in een gezellige omgeving met ro ze olifanten en groene muizen. Een ingesneeuwde monnik die het als eerste te drinken krijgt, haalt er wat medebroeders bij die una niem besluiten deze 'godendrank' naar broeder Wodka te noemen. Wie in de jaren '73 en '74 het weekblad Pep las, zal deze ge schiedenis bekend voorkomen. De Haarlemse, uitgeverij Oberon en Het Stripschap hebben er samen voor gezorgd dat de leukste ver halen uit Pep en andere stripbla den in boekvorm konden verschij nen, uitgevoerd in zwart-wit. Al leen voor de liefhebbers (er zijn niet meer dan 1500 exemplaren gedrukt) voor f 4,95 te koop bij zo'n dertig strip-speciaalzaken, de dertien stripantiquariaten in het land en natuurlijk bij Het Stripschap zelf, zolang de voor- raad-strekt. Al eerder verschenen in de zwart-wlt-reeks een avon tuur van Ridder Roodhart en een „Er zijn op Sicilië wel drie honderdduizend auto's, maar zoiets moet natuurlijk net mij twee keer overkomen," klaagt Gaspare Buccheri, een Siciliaan die zijn wagen graag van de hand wil doen, maar het ding aan de straatstenen niet kwijt kan. De auto. hoewel in heel behoorlijke staat, heeft namelijk een slecht verleden, maar dat ligt niet aan de eigenaar. Toen de auto de eerste keer werd gestolen en Buccheri opzoek ging naar zijn eigendom, vond hij hem terug bij de politie, compleet met het lichaam van een verongelukte dief in zijn koffer ruimte. Kort geleden was hij zijn auto opnieuw kwijt. Toen de poli tie hem terugvond, bleek de wa gen te zijn gebruikt voor een ge wapende roofoverval, waarbij de rovers er met ruim een half mil joen gulden vandoor gingen. Buccherini vond het welletjes. ,,lk verkoop hem onmiddellijk." riep hij. maar wat hij ook geprobeerd heeft, niemand wil een wagen met zo'n reputatie overnemen. ran Grote Pyr, en er volgen er nog veel meer. Gelijk met 'Het ge schenk van de tsaar' is het kruit vat van gehoorzaamheid'uitgeko men. De held van het verhaal, de journalist Wellington Wish, rolt daarin een complot op van rijke oude mannen die hun oude geest in gestolen jonge mensen willen laten voortleven. Tot slot twee ci taten uit dit album over journalis ten en hun vak: „Een gekrenkt journalist is als een dorstig dier. Hij trekt zich terug in de dichtsbij- zijnde drankgelegenheid" en „Ik weet dat de journalistiek bij som migen in een kwaad daglicht staat, maar dit gaat te ver" - een uitspraak van Wellington Wish zelf overigens. Bent Malling Miklcelsen, schoorsteenveger in het Deense Skaernige, zocht naar een soort handelsmerk waardoor hij wat meer zou opvallen. Uiteindelijk bouwde hij een kunstige schoorsteen, niet alleen extra hoog, maar ook gedraaid. Zelfs het rook kanaal is niet gewoon recht, waar door de rook er in kringen uitkomt. Je bent tenslotte schoorsteendes- kundige of niet. Een goede secretaresse weet te zwijgen. Maar bij het organisatie bureau dat dezer dagen zo'n werkneemster zoekt, zal niet veel geheim blijven als de juiste per soon zich aanmeldt. In de adver tentie wordt namelijk een „erva ren. alleszeggende secretaresse" gevraagd. Een spraakzame tante zogezegd. Doodgewone huisvliegen dragen, zoals bekend, heel wat bacteriën met zich mee: drie en een half miljoen per insekt wel. tenminste als ze in achterbuurten rondvlie gen. Er is namelijk „standsver schil" onder vliegen. Het tijd schrift De Bejaarden zegt dat vastgesteld is, dat er zich in de betere buurten „maar" twee mil joen bacteriën onder moeders (en vaders) vliegevleugels bevinden. 3ITD39UC3 Van onze weerkundige medewerker Nu de noordoostenwind van het toneel is verdwe nen, is het een stuk onsta bieler geworden. Zuidelij ke tot zuidwestelijke win den voeren lucht aan. waa rin vrij gemakkelijk buien ontstaan. Gistermiddag werd die buiigheid gesti muleerd door een kou front. Voor dat front waren er ook broeiluchten ge weest, maar erg actief wa ren die meerslagsystemen niet. Dat was wel het geval tijdens de frontpassage. De lucht kreeg een drama tisch uiterlijk en de regen gutste neer echter zeer plaatselijk (Gorredijk 8.5 millimeter). Herwijnen kreeg niet meer dan 2 mm, elders in ons land was 4 tot 5 mm de grootste hoeveelheid. Achter het koufront volgde nog een trog, die gisteravond in Zuidoost- Engeland onweer veroor zaakte. onder meer in Lon den. De afgetapte neerslag bedroeg daar 5 tot 6 mm. Achter dien trog begon de luchtdruk flink te stijgen. Vandaag valt er hier en daar in ons land ook nog zo'n bui met mogelijk on weer maar we mogen ook rekenen op zonnige perio den. De wisselvalligheid hangt samen met een de pressie boven de Britse ei landen, die het afgelopen etmaal nog wat dieper is geworden, tijdelijk 999 millibar. Dit minimum wordt nu afgevoerd naar de Noordzee. De lucht, die wordt aangevoerd is van Atlantische oorsprong en koel. Zij laat geen hogere maxima toe dan 15 tot 17 graden in het binnenland- Voor het koufront voelde de luchtsoort (ook deze was Atlantisch) betrekke lijk zacht aan vanwege de toegenomen vochtigheid en bovendien was deze van huis uit polaire lucht op z'n lange omweg naar onze streken toe aangewarmd. Er ligt nu een rug van wat hogere druk klaar om de neerslagactiviteit verder in te perken. Via de zuidpunt van Groenland is echter alweer een volgende depressie in oost-zuidoostelijke rich ting gegaan. Op het weerschip Lima ten wes ten van Schotland daalde het weerglas gisteravond met 3.3 mb in drie uur. Over het geheel genomen zit er dus nog altijd wissel valligheid in de lucht, maar de mogelijkheid zit erin dat die regen tijdens het weekend dermate 'wordt afgezwakt dat die niet van al te veel beteke nis meer zal zijn. De tem peratuur kan dan weer iets hoger worden bij naar zuidelijke richtingen krim pende wind. Lage temperaturen in de bloeimaand zijn overigens geen ramp. Dit is wat de volksweerkunde erover zegt: „Wanneer de mei is koel en wak, brengt zij veel koren in den zak." In Spanje was het volop zo mer gisteren met 26 gra den in Madrid en Sevilla. Warm (maximum 24 gra den) was het ook op Malta. Zn Duitsland is het een stuk koeler geworden met veelal 15 tot 18 graden Cel sius in de middag en Oos tenrijk produceerde on weersbuien- in de namid dag na een tempera tuurstijging tot 24 graden. Zoals gemeld verwachten de Londense computers tot half juni een gemiddel de onder normale tempe ratuur. Vooral juni zal het wel op een akkoordje gooi en met de vrij koude lucht. Voordeel is dat er in de zuidelijke districten van Engeland nu meer regen verwacht wordt dan tot dusver. Donderdagmorgen meldden van de 41 stati ons in Engeland en Schot land er 19 hoeveelheden regen van 2 tot 6 mm, ge vallen in twaalf uur tijd. Gisteravond waren er vooral in zuid-Schotland nog meldingen van 9 mm. Het aantal zonuren zal on geveer normaal zijn en het zelfde geldt voor het on weer tot half juni. Algeme ne circulatie op het noor delijk halfrond doet den ken aan die in de voorjaren van 1900, 1914, 1946 en 1956, jaren met zomers die een normale of wat royale re neerslag brachten en be slist niet droog uitpakten. Afgaande op de boeren praktijk is de droogte dit voorjaar louter gunstig ge weest. De kwaliteit van het gras is veel beter dan in een natte lente; er zit veel meer voedingswaarde in. Zou deze ervaring van boe ren in het noorden ook door collega's elders in Ne derland gedeeld worden? Van een onzer verslaggevers UMUIDEN/SCHEVENINGEN - Als de verwachtingen in de visafslag van IJmuiden zijn uitgekomen is de tradi tionele haringrace dit jaar gewonnen door de Scheveningse hektrawler Sch 108. de Onderneming II van rederij Vrolijk. Bij het sluiten van deze editie leek het er namelijk sterk op dat de onderne ming II vanmorgen rond zes uur aan de visafslag m IJmuiden zou arriveren om de eerste groene haring aan wal te zetten. In Seheveningen is het wachten op de Alida, Sch 6 van rederij W. van der Zwan. Het is vrijwel zeker dat het schip van schipper Simon Dijkhuizen tussen negen en tien uur in de haven arriveert. Wie er ook het eerste is. de onderneming II heeft meer haring aan boord: zeventig kantjes tegen veertig kantjes aan boord van de Alida. Totaal zijn er woensdag 49 trawlers vertrokken voor de haringvangst Men verwacht dat het eerste kantje haring een bedrag van rond zevenhon derd gulden kan opbrengen. De eerste Hollandse nieuwe is gevangen voor de oostkust van Engeland. De kwaliteit van de haring is goed te noemen. floor water raterdae -- nri Vlittirn»»: I.S4- 21.17. Harintvlietiluiien: 8.49-21.23. Rotterdam I0.S3-23.03. Sche\eninfcn: 9.48-22.19, IJmuiden: 10.3S-23.08. Den Helder 0 S0-13.42. Harlinten: X42-18.IS. Dclfiijl: (.21-18.29.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 5