Geloofscrisis van deze tijd
is groei naar volwassenheid
I
Denys Munby:
econoom in
de oecumene
Vandaag 3
Prof .Velema: we moeten kritische ouder zijn
BV-ers nog niet eens over opleiding
Onze adressen:
Onderwijs en opvoeding centraal op bondsdag chr. geref. vrouwen
Blijvend verschil
over huwelijk
VRUDAG 7 MEI 1976
KERK-BINNENLAND
TROUW/KWARTET^
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN Wij kunnen
niet meer terug naar de
simplificaties en onmondig
heid van vroeger, maar ook
nog niet goed vooruit naar vol
wassen geloofservaringen.
Dat is de geloofscrisis van on
ze tijd. Dit zei dr. Okke Jager
gisteren op de druk bezochte
jaarlijkse ontmoetingsdag
van de bond van gereformeer
de vrouwenverenigingen, in de
Martinihal te Groningen.
Het thema van deze dag was ..Zal
het geloof de eindstreep halen'» Dr
Jager begon met enkele harde cij
fers. om aan te tonen, dat de chris
tenen opnieuw een kleine minder
heid vormen in een niet-christelijke
wereld. Het christelijke westen be
staat niet meer. Het christendom
heeft, aardrijkskundig gesproken.
geen hart meer. Van de Neder
landse jongeren van zestien tot
twintig jaar zegt 51 procent: het
geloof laat ons koud.
Misvormd
Iets anders is dat velen niet het
geloof, maar wel de kerk de rug
toekeren. Uit twee deuren lopen ze
weg. naar rechts en naar links, om
dat zij. ook als zij wegblijven, me
nen te weten dat in de kerkdienst
de oude waarheden niet meer ge
noemd worden, of juist de nieuwe
niet. Maar dr Jager waarschuwde
ervoor, niet alle wegblijvers over
één kam te scheren. Voor velen is
het een kwellende vraag of het
evangelie niet misvormd wordt
door een kerk. die gebonden is aan
belangen die met het evangelie in
strijd zijn. Hun vertrek kan uitbeel
den dat God zelf er genoeg van
krijgt. Als wij ons niet verzoenen
met de uitgebuite broeder, kan God
zijn Geest uit het zelfvoldane wes
ten terugtrekken.
Dat het zelfs voor God een vraag
wordt of het geloof het wel haalt,
blijkt dat niet uit de vraag van
Jezus die het bondsbestuur als the
ma koos: ..Zal de Zoon des mensen
het geloof vinden op aarde?" Maar
die vraag moeten wij niet lezen van
uit onze moedeloosheid over alle
afval, alsof Jezus zou bedoelen: blij
ven er nog wel gelovigen over. nu er
zoveel zekerheden wegvallen en zo
veel kritische vragen gesteld wor
den? Die kritische vraag van Jezus
behoort tot de gelijkenis van de
onrechtvaardige rechter, die door
een weduwe wordt lastig gevallen
met. kritische vragen. Die
(waarschijnlijk jongei weduwe is
het jonge Israël temidden van de
oude. vermoeide, berustende hei
denwereld De gelijkenis loopt
dóór: God is een rechter die niet
binnen blijft, maar naar buiten
komt om te vragen of nog meer
mensen zijn hulp willen inroepen
Dat is het tweede, vergeten beeld
van die gelijkenis: na de wachtende
weduwe de wachtende rechter. En
waar wacht Hij op? Op lastige vra
gen. op protesten, op een kerk die.
machteloos als een weduwe, in een
minderheidspositie is. Hij verwacht
precies onze situatie van vandaag.
Juist die vraag of het geloof het wel
haalt, is het geloof waar Hij naar
vraagt.
Eenvoud
Volgens ds. Okke Jager moet het
geloof door een kritische periode
heen om volwassen te worden. Wij
kunnen niet terug naar de naïviteit
van een kinderlijk geloof dat in de
vóórkritische fase is blijven steken.
Wij moeten verder naar een tweede
eenvoud, een nieuwe manier van
geloven. Maar die hebben wij nog
niet gevonden, want wij hebben
niet geleerd te leven in de spanning
van onopgeloste vragen. Wij kregen
Dr. O. Jager
steeds voortijdige vereenvoudigin
gen aangeboden. Nu moeten wij el
kaar bemoedigen door helder te
doorlichten wat er gaande is: niet
ons geloof is bezig te verdwijnen,
maar een bepaalde manier van be
leven van het geloof. Wij staan voor
de keus: geen geloof meer of een
herboren geloof.
Ook bij deze geboorte mogen vrou
wen een grote rol spelen: onze cul
tuur gaat van patrisme naar matris-
me. van autoriteit naar democratie,
van hardheid naar gevoeligheid.
van doen naar zijn. Dat betekent
voor het geloof een verschuiving
van rechtheid naar echtheid.
Gedeelde smart
..Als we maar naar de vrouwenver
eniging gaan, dan wordt ons geloof
wel sterker". Is dat waar? Wie ken
nis vermeerdert. vermeerdert
smart. Verenigingswerk betekent:
gedeelde smart is halve smart. Hoe
meer kennis, des te meer vraagte
kens. Niet alleen bij Genesis I (dat
is het moeilijkste niet), maar bij
Openbaring 22: loopt het nog er
gens op uit? Wie nadenkt, leeft op
de rand. Even doordenken en we
zijn krankzinnig. Toch wordt de ge
meente niet het meest bedreigd
door de kritische vragenstellers,
maar door allen die bang zijn voor
vragen of de drang van het vragen
missen, de onverschilligen. Hoewel:
veel onverschilligheid is in de grond
van de zaak alleen maar vermoeid
heid. Soms gewoon lichamelijke
moeheid. Velen hebben het te druk.
vooral huisvrouwen
De liefde van de méésten zal verkil
len. dus niet van allen: niemand
hoeft zich bij de meerderheid aan te
sluiten. Door de krisis heen groeien
wij naar een volwassen geloof, het
geloof van Jezus, de enige die wer
kelijk óver de rand is gestoten,
wiens kennis werd vermeerderd tot
de smart vn de alwetendheid. Hij
heeft gebeden dat ons geloof niet
ophoudt. Ons geloof zou alleen be
zwijken. als Zijn geloof bezweek. In
Hem hebben wij de eindstreep al
gehaald, aldus dr. Jager.
UIT
Moederdag
PORTRET VAN EEN MOEOER
92 bU grb f8 50
Een bei onder, dwo ontroerend boekje over de
moeder van een groot g»/m. genen door de
ogen ven de nog jonge oudste dochter
AM de Moor Rignelde
VROUWEN ALS UCN IK
3edruk. 232 b'.- grb t 15 75
Beschrijving v»n een groot eentat vrouwen
figuren ut de Bebet het is /eer oomerkeNk
hoeveel dtir vrouwen léken oo de vrouwen
WAT IK ZEGGEN WOU
92 b'/ ft 25
Bneven »n truin zoon Humor en ernst
w»»se*n elkaar m de/o bnel al
Mtnk van R«sdnt
HOOR HAAR EENS
2»druk 108 biz f 10 75
Oe christenvrouw en de vrouwen!-emano
Een boekte voor vrouwen an
VROUW OVER OE VROUW
96tMi f 10 25
Vet» vrouwen schreven gedichten over vrou
wen Inge Levaert maakte voor deze bundel
Vartnrgbaef m de boek ha ne
[MO KOK KAMPEN
AMSTERDAM
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948.
Westblaak 9. Rotterdam
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
Parkstraat 22 Den Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3.
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel 05200-17030
Korte. duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet. Postbus 859. Amsterdam.
BIJ publlkatie wordt de naam van
de schrijver vermeld.
VAN LEZERS
Organisten
De in Delft zo hoog gelopen organi-
satiekwestie is naar mijn indruk
slechts één symptoom van een kwaal
die zich al eeuwenlang in kerkelijk
Nederland metterwoon heeft genes
teld. Die kwaal is de gebrekkige be
langstelling voor de hymnologische
schatten van de Kerk. Binnen de
theologische opleiding werd het lied
met of nauwelijks aan de orde ge
steld. terwijl de kerkmusici meestal
verstoken bleven van theologische
begeleiding. Enerzijds werden de
melodieën van onze kerkliederen
over "t algemeen slechts beschouwd
als een soort vehikel voor de woor
den. zodat de wijze van uitvoering er
minder toe scheen te doen. in over
eenstemming met de verbalistische
tendens van de godsdienstoefening
in het algemeen Anderzijds kregen
de organisten slechts ..hun kans"
door bij de begeleiding hun muzikale
vaardigheden, al of niet geslaagd, te
demonstreren: zij waren niet de au
thentieke erfgenamen van de voor
zangers die helaas verdwenen toen
het orgel tenslotte in de kerkdienst
werd geaccepteerd. Deze ontwikke
ling moet als tamelijk onkerkelijk
worden gekarakteriseerd, een duide
lijke afwijking van wat door met
name Calvijn zo bewust uit de tradi
tie van de kerk en zelfs van de syna
goge werd geëerd.
Het verdriet waaraan vele van onze
bekwame organisten lijden valt
daaruit te verklaren dat zij notie
hebben gekregen van uiterst waar
devolle aspecten van het kerklied,
maar geen forum kunnen vinden om
wat hen innerlijk beweegt aan de
orde te stellen. Het lijkt alsof van
hen alléén wordt verwacht om de
zeer uiteenlopende wensen uit te
voeren van het gemêleerde ge
zelschap dat gemeente heet. maar
dat wat het eigen lied betreft, het
teken van eenheid bij uitstek,
slechts zelden gelegenheid krijgt om
zich behoorlijk te laten voorlichten
Amersfoort H. A. van Dop
Welzijn dieren (slot)
In antwoord op het ingezonden stuk
je van de heer A. v.d. Voort (Trouw
22-4-'76) mag ik verwijzen naar het
bericht in Trouw van 16 april, waar
uit blijkt, dat men zich in Lemeler-
veld ervan bewust begint te worden,
dat intensieve veehouderij wel eens
in strijd kon zijn met de christelijke
ethiek. In het blad ..Dierenbescher
ming" (februari 1975) schreef ds
Hans Bouma: „Het is een buitenge
woon beschamende zaak. dat
althans hier in het westen toch
maar heel weinig christenen God
metterdaad bijgevallen zijn in zijn
engagement ten opzichte van het
dier. Het is triest maar waar: wat de
christenen, z'n eigen medewerkers
betreft, staat God in zijn zorg voor
het dier praktisch alleen. Over alles
en nog wat winden christenen zich
op. maar niet over het dier. Het wes
terse christendom is niet weinig me
deplichtig aan de zo langzamerhand
catastrofaal geworden natuur- en
dierexploitaite. Het is te begrijpen,
dat veel natuur- en dierbeschermers
van christelijke zijde geen enkele
assistentie meer verwachten. De
christenen hebben zich in hoge mate
gecompromitteerd."
Hebt u sindsdien al eens een preek
gehoord over dierenbescherming?
Nu kom ik terloops terug op het
stukje van de heer Van der Voort en
zeg hem glashard, dat de christelijke
kerk zich terdege moet bemoeien
met de intensieve veehouderij: de
kippen, die in legbatterijen worden
opgesloten hebben het slechter dan
menselijke gevangenen: dié worden
regelmatig ..gelucht".
Ik zal van de uitnodiging om eens te
komen zier^ geen gebruik maken: ik
heb zo'n toestand destijds gezien in
de „Flevohof" en ben vol afschuw en
walging weggegaan. Tot slot: Een
mens kan aan God niets stoffelijks
onthouden: God heeft van ons niets
nodig; wij wèl van Hem. Daarom
zitten we dan te bidden.
Maarn, H. Romers
PvdA-program
Het Partijprogram van de PvdA be
looft heel wat te worden. De defensie
is bij de socialisten altijd het kind
van de rekening. Laten ze van Neder
land maar weer maken het land van
het gebroken geweertje. Je moet
maar kijken wat Rusland doet. die
voert ieder jaar zijn defensie-
program op. Het is beter dat we de
ontwikkelingshulp afstoten. Laat
Rusland zijn satellietstaten zelf
maar onderhouden. De PvdA heeft
bewezen de afgelopen periode dat ze
niet regeren kan Als ze in de opposi
tie zijn willen ze belasting verlaging
en nu smijten ze met het geld. Iedere
keer verhoging van de belasting, dat
kan zo niet doorgaan
L'rk F. Post
Ontwikkelingshulp
In het verslag in uw blad van 3 mei
over 1 mei-vieringen komt op pagina
3 de volgende passage voor: ..Maar
omdat PPR en D'66 een lager per
centage wilden, is als compromis in
Keerpunt '72 voor anderhall procent
gekozen Dat zou minister Pronk
gezegd hebben in Rotterdam, spre
kend over het percentage ontwikke
lingshulp van het bruto nationaal
inkomen Pronk uitte kritiek op het
nieuwe verkiezingsprogramma van
de PvdA waarin voor 1.5 procent
wordt gekozen Hij zei dat de PvdA
In 1972 voor 2 procent had gekozen
maar dat uit de onderhandelingen
met PPR en D'66 1.5 procent was
gekomen. Dat is juist. Maar de PPR
heeft nooit minder gewild: integen
deel. de PPR wilde minimaal de 2
procent bereiken in 1977; zo staat
het ook in haar verkiezingsprogram
ma van 1972 „PPR Ronduit." Het
compromis i& uit de onderhandelin
gen van de drie partijen gekomen.
Odijk D. Coppes
PPR-fractie
Hoofdlegeraalmoezenier
Senior legeraalmoezenier P C. J
Linssen (47) is benoemd tot hoofdle
geraalmoezenier Hij volgt in deze
functie W H. M. Vallen op. die op 14
januari overleed
Van een onzer verslaggevers
APELDOORN Op de giste
ren in de Grote Kerk te Apel
doorn gehouden toogdag van
de Bond van Christelijke Gere
formeerde Vrouwenverenigin
gen heeft prof. dr. W.H. Velema
gewezen op de betekenis van
wat hij noemde „een billijk kli
maat van democratisering bij
de opvoeding". Ouder moeten
meer bereid zijn met betrek
king tot de opvoeding ver
antwoording jegens de kinde
ren af te legen. „Ik wil", aldus
professor Velema, „pleiten voor
het gesprek-in-de-opvoeding".
Onderwijs een opvoeding ston
den op deze toogdag centraal.
Bijna tweeduizend dames vulden de
Grote Kerk praktisch op de ko
ninklijke bank na.. De presidente,
mevrouw A P. van Schaik-De Bruyne
uit Soestdijk, hield een korte medita
tie naar aanleiding van Johannes 15
vers 6: „Zonder Mij kunt gij niets
doen". Een bloemengroet werd ge
zonden aan koningin Juliana, prinses
Beatrix en prinses Margriet
Professor Velema. die sprak over „on
derwijs en opvoeding, een zaak die
ons allen aangaat", wees erop dat in
de kreet „anti-autoritaire opvoeding"
een stuk gerechtvaardigde kritiek op
de opvoeding van de ouders kan zit
ten. Soms doet men het nog of men
75 jaar terug leeft.
Het gezag mag niet misbruikt wor
den om de fouten van de ouders te
bedekken. „Ik wil de anti-autoritaire
opvoeding afwijzen, maar niet zo dat
wordt goedgepraat wat als schuld
zou moeten worden beleden. De spre
ker zei dat ouders dienen in te zien
dat hun opvoeding voor een deel door
traditie wordt bepaald.
Van bepaalde zeden moet de betrek
kelijkheid worden ingezien. In de
vormen verschuift wel eens wat en
daarover dient men open te staan tot
gesprek."
Crisis
„De moderne gezagscrisis staat niet
op zichzelf", zei professor Venema.
..Je moet het in het licht taxeren van
de opvatting, dat ieder maar voor
zichzelf heeft uit te maken wat Waar
heid is. Maar wij hebben Gods open
baring nodig om te zien wat Zijn
geboden en verboden zijn. Het is
onbarmhartig de kinderen aan
zichzelf over te laten. Het is gemak
kelijk voor de ouders om geen gezag
uit te oefenen, want dan voorkomt
men tegenspreken. Maar christelijke
opvoeding roept tot gehoorzaam
heid aan de Waarheid op."
De spreker zag hier een taak voor de
hele gemeente maar ook voor de
ongehuwden en de kinderlozen. Dat
mag geen kwestie zijn van zich met
andermans opvoeding bemoeien.
Het gaat erom elkaar te bemoedigen,
mee te denken met de anderen en,
eventueel, hen op hun verantwoor
delijkheid te wijzen.
Ook ten aanzien van het onderwijs is
er. vond professor Venema. behoefte
aan gesprek. Hij waarschuwde tegen
désertisme. Juist in deze tijd zijn er
kansen voor oudercommissies en
dergelijke. Aan de inspraak moet
worden deelgenomen. Er dient ge
pleit te worden voor positief-
christelijk onderwijs. Sommige do
centen denken dat ze kunnen doen
wat ze willen, anderen hebben het
gevoel door de ouders in de steek te
worden gelaten.
KIEZEN
„De school moet met zorg gekozen;
en de dichtstbijzijnde is niet altijd
de beste. Niet alles behoeft geslikt te
worden. We moeten kritische ouders
zijn", aldus professor Velema. die het
onbehoorlijk zei te vinden dat de
kinderen van de school te nemen
zonder dat daar over de bezwaren is
gesproken. Ook ten opzichte van de
school moet de gemeente veel meer
dan tot nu toe gaan functioneren,
's Middags hield de heer K. Brouwer.
Van een onzer verslaggevers
KAMPEN De voortgezette
landelijke vergadering van de
gereformeerde kerken (vrijge
maakt; buiten verband) heeft
een commissie ingesteld, die
vóór 1978 advies zal moeten
uitbrengen over de predi
kantsopleiding.
Op dit punt lopen de meningen bin
nen de gereformeerde kerken (vrijge
maakt; buiten verband) sterk uiteen
Een eerdere landelijke vergadering
gal hun. die predikant wilden wor
den. het advies, om in Apeldoorn, aan
de theologische hogeschool van de
christelijke gereformeerde kerken te
studeren. Aan dit advies wordt ech
ter weinig gevolg gegeven.
Het laatste informatieboekje van de
ze kerken geeft een lijst met de na
men van 36 theologische studenten.
Van hen studeren maar zes in Apel
doorn. Negen studeren aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam en eve
neens negen aan de rijksuniversiteit
te Utrecht. De anderen zitten in Gro
ningen. Leiden. Kampen, de katho
lieke hogeschool te Amsterdam of in
het buitenland. Drs. H. de Jong en ds.
H. Smit uit Den Helder zorgen voor
een kerkelijke begeleiding.
Er was dan ook een voorstel (o.a. van
de regio Enschede) om 't Apeldoorn-
advies bindend te maken en kandida
ten. die elders zijn opgeleid, aan een
colloquium doctum te onderwerpen.
Anderen (de regio Dordrecht/Go-
rinchem» wilden het beginsel van
vrije studie (met voorkeur voor Apel
doorn) handhaven. Die studie zou
echter aangevuld moeten worden
met een verplicht „na-seminarie" van
zes tot achttien maanden.
Reformatie
Een derde stroming wil een heel an
dere weg inslaan. Zij keren zich tegen
de „verwetenschappelijking" van het
kerkelijk leven en de predikantenop
leiding. Er moet volgens hen een „in
tegrale reformatie" van de opleiding
komen, „omdat Gods Woord in het
centrum behoort te staan en niet de
theologie". Daarvoor willen zij een
eigen seminarie. (Dezer dagen ver
scheen van deze stroming de brochu
re „Waarom een nieuwe opleiding?").
In de nu benoemde adviescommissie
zijn de verschillende opvattingen
vertegenwoordigd. Tegelijk blijft het
Apeldoorn-advies vooralsnog ge
handhaafd.
Het bericht van de dood van
Denys Munby heeft de Neder
landse kranten niet gehaald.
In een ziekenhuis in Istanboel
stierf hij in de week na Pasen
aan de gevolgen van een over
val. Terecht schreef de Lon-
dense Times dat zijn dood de
wereld berooft van een be
gaafd econoom met een diep
gewortelde betrokkenheid bij
de armen en de minst bevoor
rechten.
Denys Munby is 56 jaar oud gewor
den. Hij was hoogleraar in Oxford
in de vervoerseconomie. Maar be
kend werd hij vooral door zijn werk
in de oecumene. Als adviseur nam
hij deel aan de vergadering van de
wereldraad van kerken in Evanston
1954. Daarna was hij zeven jaar lang
vice-president van de afdeling
„kerk en maatschappij" van de we
reldraad. Zijn eigen anglicaanse
kerk diende hij als lid van de sectie
voor „sociale verantwoordelijk
heid".
In Nederland was Denys Munby
vooral bekend door zijn boeken. Ik
herinner mij hoezeer wij ais studen
ten aan de Vrije Universiteit zijn in
1956 verschenen voek over „Chris
tendom en economische proble
men" (Christianity and Economie
Problems) als een ontdekking be
schouwden. Het was de tijd van de
positieve economie die een zoge
naamde puur wetenschappelijke
aanpak vereiste.
Je ging uit van de behoeften van de
mensen en de middelen ter bevredi
ging van die behoeften. De econo
mie moest dan bestuderen hoe die
behoeften met de gegeven midde
len het best konden worden bevre-
door dr. B. de Gaay Fortman
digd. Het geloof had daarmee niets
te maken. Alleen bij de vaststelling
van de behoeften en de volgorde
van dringendheid daarvan, kon de
levensbeschouwing te pas komen
Maar dat werd dan ook gezien als
een niet-economisch probleem
Normatief
Het was vooral professor Van der
Kooy die in Nederland aandacht
vroeg voor een normatieve aanpak.
De economische norm van doelma
tigheid bij de behoeftenbevrediging
moet voortdurend geconfronteerd
worden met andere normen zoals
rechtvaardigheid en naastenliefde.
Van der Kooy's studenten zagen
Munby's boeken destijds als een
stimulans tot verdere studie over
christelijk geloof en economie. Vak
bekwame economische analyse en
levensbeschouwelijk werk bleken
te kunnen samengaan. Hier wil ik
vooral nog noemen het in 1961 ver
schenen boek over „God en de Rij
ke maatschappij" (God and the
Rich Society).
Het vorige maand verschenen ca
hier van de raad van kerken over
„solidariteit en economie" borduurt
voort op gedachten die we al in
Munby's boeken vinden. Het was
hem twintig jaar geleden al duide
lijk dat het ongekend hoge groei
tempo van de naoorlogse westerse
economiën een bewuste keuze in
het proces van produktie en con
sumptie noodzakelijk maakte. Zo
kunnen we Denys Munby zien als
voorloper van de huldge discussie
in de kerken over een nieuwe le
vensstijl. Een citaat uit het slo
thoofdstuk van „God en de rijke
maatschappij" kan misschien dui
delijk maken dat wij ook na zijn
dood van het werk van Denys Mun
by kunnen leren:
Citaten
„Het is onder andere de opdracht
van de kerk de wereld te hervor
men. Dit is een opdracht zonder
grenzen. Er is geen levensgebied,
geen deel van de menselijke erva
ring. geen stuk grondgebied dat van
deze opdracht is uitgesloten. Dit
volgt uit de aard van de kerk als de
handen en voeten van God in de
wereld. Er zijn geen grenzen aan
Gods betrokkenheid noch aan
Gods handelen. De hele wereld is
van God, hoe moeilijk sterfelijke en
beperkte mensen de volle betekenis
daarvan ook kunnen vatten. Wij
worden er steeds toe verleid God s
belangstellingssfeer net zo nauw
begrensd te zien als die van ons
zelf
„Er bestaan geen speciale religieuze
zorgen. De gelovige is niet een mens
die het één eerder doet dan het
ander: die eerder onderwijzer zal
zijn dan ondernemer bij voorbeeld,
of iemand die liever tennist dan dat
hij naar voetbalwedstrijden kijkt.
Er zijn geen zaken die christelijker
zijn dan andere zaken Maar er
zijn wel bijzondere kwesties waar
mee christenen zich moeten bezig
houden en in elke tijd kan het nodig
zijn dat christenen extra aandacht
moeten geven aan zaken die voor
hen bijzonder dringend zijn.
„Als men mij nu vraagt op welke
zaken de kerken vandaag hun
gdachten, woorden en daden moe
ten concentreren, dan antwoord ik
dat dit aan de ene kant het gebuik
en misbruik van onze rijke groeien
de economie moet zijn en aan de
andere kant de armoe waaronder de
meeste mensen op deze wereld nog
steeds lijden. Ik durf dogmatisch te
stellen dat we in onze generatie wat
meer zouden luisteren naar de wil
van God als we aan deze zaken
maar een schijntje gaven van de
aandacht die we aan andere zaken
schenken
Dat schreef Denys Munby vijftien
jaar geleden. Hij was op zoek naar
de wil van God in onze rijke maat
schappij. Het werk van deze chris
ten-econoom kan ons blijven inspi
reren.
leraar aan de pedagogische acade
mie De Driestar te Gouda, een cau
serie over „het kind op school". De
kortgeleden opgerichte studenten-
cantorij van de theologische ho
geschool in Apeldoorn, leverde een
fraaie en zinvolle bijdrage. Jaap
Zwart jr. bespeelde het orgel. Wim
Schaik de trompet. Ds. I. de Bruuyne
van Apeldoom-zuid sprak het slot
woord.
VENETIE Tussen de kerken der
Reformatie en de r.k. kerk blijven
principiële meningsverschillen be
staan over het huwelijk. Wel bestaan
er overeenstemmende opvattingen
over het sacramentele aspect en de
onontbindbaarheid van het huwe
lijk.
Dit wordt gezegd in een communi
qué van een vijftien man sterke stu
diecommissie, samengesteld uit ver
tegenwoordigers van de hervormde
wereldbond, de lutherse wereldfede
ratie en het r.k. secretariaat voor de
eenheid.
Vijf jaar heeft deze commissie gestu
deerd over de theologie van het hu
welijk en de problemen van het ge
mengde huwelijk. Het gesprek is af
gesloten met een studieweek in Ven
etië. Daar is een uitvoerig rapport
over de besprekingen van de laatste
vijf jaar opgesteld, dat thans ter
goedkeuring is voorgelegd aan de
kerkelijke instanties. Het communi
qué zegt niet. waarin de meningen
verschillen.
BIDDEN
Zondag j.l. waren we ergens infal
kerk We werden in de preek op t
zeer zinnige manier geconfronte^jE
met de twijfel van Thomas. Metkre
stemming beluisterden we wat o^..,
hem en vooral wat over de Hf
gezegd werd. In de voorbeden da?n:
de voorganger terecht aan de \v
jaardag van de koningin. Hij betif-t
in zijn gebed ook de andere le<J*j
van het koninklijk huis. Ook tf-
bevreemdde ons niet, al dachten f80
een ogenblik dat de predikant ofjer
meer informatie beschikte ten af
zien van de bewuste kwestie dan
tot nu toe had bereikt. Hij ging e#e
ter voor ons gevoel te ver toen hij tfvel
Wereld Natuur Fonds in zijn gelj"
den betrok. Bij mijn weten is er nfë£
nimmer een synode geweest die oeZ(
opgeroepen heeft om de ..zegenrif32
arbeid" waar ik dan nog weer vjP
af blijf van dit fonds voor schat?33
ke heren in den gebede te gedenk?er
Maar wat doe je als je minder genPs*
tiveerd voelt om voor een bepaal1,
instantie te bidden? Je doet je og*31"
open. Vrijwel het enige wat ovfe'
blijft. Ik vond dat er wel and#32
dingen en vooral andere mensen 4aa
ren voor wie te bidden viel. Een li#n
geschuifel in mijn buurt gaf mijl31
gevoel dat ik in die gedachte rij33'
alleen stond. Ik vraag me soms afP I
ik dat dan verkeerd zie. Want IP3*
overkomt me zo weinig dat ik <en
verzet bij me zelf waarneem. Wa
ligt de grens van het aanvaardbf
wanneer je in 't openbaar bidt?
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Nunspeet: J. J.
Mouthaan te Wilsum, die bedanl
voor Oldebroek.
Afscheid op 9 mei van Sneek: J. H.
Louwerse ber. te Ermelo; van BleP^
wijk: J. Gebraad ber. te Katwijk
Rijn. k_
Intrede te Anna Paulowna: A.
Kalkman voorheen vlootpredikaii
GEREF. KERKEN
Beroepen te Aalten: A. R. Plaatzerr I
Niezijl.
Intrede te Baflo: J. Knop uitOldeh
ve; te Onderdendam (waar hij is t)E]
roepen in samenwerking met de kewa
van Bedum, waar hij. 16 mei intre^s-
zal doen) J. de Vries uit Lollum;i:ei
Behagen; J. S. R. Lanser uit Mets
wier; te Oosterhout. H. Torenbee^
uit De Lier; te Boskoop; W. D. Om Ct
uit Zwartebroek; te Scherp»
zeel(Gld) P. van Breugel uit Le< ét
warden; te Baam: G. H. Homans ilan
Alkmaar, te Den Helder: H. A. vfeg
Houten uit Zwaagwesteinde. ®nc
GEREF. KERKEN (VRIJG) loei
Beroepen te Bergentheim: P. Grdis-1
neberg te Uithuizen. ooi
CHR. GEREF. KERKEN lelt
Intrede op 12 mei te Bunschoten; fol{
Vlietstra uit Werkendam; op 14 n^_
te Zeist: A. v.d. Weerd uit Dai
woude. 1 I
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Nunspeet: J. Mol
Rijssen.
Ds. D. C. Overduin
De uit Nederland afkomstige ds.
niel C. Overduin heeft als eerste nil
katholiek in Australië een r.k. docj
raat in de theologie gekregen.
Overduin (46) stamt uit een famil
die in Nederland vele predikantl
heeft voortgebracht, vooral in de
reformeerde gemeenten.
gereformeerde gemeenten. Christel-
ke gereformeerde kerken en vrije fLr
reformeerde groeperingen. Zijn f™
der was de bekende ds. Daan Ovi
duin. die lange jaren in Rotterds
heeft gestaan. Zelf was hij enk»
jaren prdikant van de gereformeer
gemeente in hersteld verband (tha
christelijke gereformeerde kerk Mi
deldiepstraat) te Sliedrecht. Na zi
afzetting in 1961 vertrok hij na
Australië, waar hij na enige tijd pi
dikant werd in de lutherse kerk. I
is nu gepromoveerd op een pro-
schrift over het christelijk huweli
in theologische en wereldlijke v«
houdingen aan het Saint Patri
College te Manly, een voorstad vi
Sydney. De bul werd hem overha
digd door kardinaal James Freema
aartsbisschop van Sydney. Ds. Ovt
duin droeg bij deze gelegenheid e
speciaal ontworpen gewaad, aanf
zien hij als lutheraan niet het tradl
onele gewaad van en r.k. theolo
kon dragen.
Michael Wurmbrand
Het comité, dat vorig jaar oktober
Kopenhagen een internationale i
charov-hoorzitting organiseert
heeft zijn excuses aangeboden a
Michael Wurmbrand. een zoon v
de bekende dominee Richd
Wurmbrand. Michael Wurmbral
was uitgenodigd om in de jury vi
deze hoorzitting te nemen, ml
toen ds. Michael Bourdeaux en rt
vrouw Z. A. Sjachovskaja dreigd
uit de jury te stappen. I
Wurmbrand jr. gehandhaafd t
worden, werd hij onder politiedw»
uit de zaal verwijderd. „Wij verfc
ren. dat ons niets bekend is. dat'
verwijdering van MicW
Wurmbrand en zijn vrouw zou kil
nen rechtvaardigen," aldus het I
mité nu.
