'Verkgeversplan komt
ot gunstiger uitkomst
lan plan van kabinet
Rappe ruiten.Bij P&C.
Arbeidersvrouw leert
van zich afbijten
27.'
Peek&Cloppenburg
Protest afgestudeerden
VU tegen heksenjacht
en politieke discriminatie
29% 27/
Werkloosheid in '80: 110.000"
istitie
^derzoekt
rstituut
Nederlandse economie in 1980
(in procenten stijging per jaar)
Van Goghkenner
Tralbaut overleden
Engelse ontwerpers in Rotterdam
Ceramiek Cardew
hAG 7 MEI 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 11
onze sociaal economische redactie
I HAAG Het werkgeversplan voor de economie komt tot veel gunstiger uitkomsten dan het
waar het kabinet Den Uyl aan werkt. In dit kabinetsplan de „een-procentsoperatie" van
ster Duisenberg van Financiën wordt de groei van de „collectieve sector" (uitgaven van
beid en sociale voorzieningen) tot 1980 met tien miljard gulden verminderd. De werkloosheid
dan in 1980 geen 260.000, maar altijd nog 210.000 man bedragen.
kabinet broedt dan ook nog op aanvullende maatregelen. In dit kabinetsplan is er voor de
lale" werknemer ruimte voor een procent koopkrachtverbetering gemiddeld per jaar, inclusief
iele promoties en dergelijke (incidenteel).
dal
Itui
het werkgeversplan heeft als uit-
sten tien miljard groeibeperking 1.011611 fill 01*112611
Be collectieve sector en een loon- XjUllC11 C11 P11^"
gvan een procent per jaar ge- millder OlllhOOg
werkloosheid in 1980 zou echter
210 maar 110 duizend bedragen,
ndien zouden de prijzen niet
6,5 maar met 5 procent gemid-
per jaar stijgen, en de loonkos-
aiet met ruim negen maar met
1 procent vergeleken met het
procentsplan" van het kabinet,
ndien zou het beslag van de
jtieve sector op het totale natio-
inkomen gemiddeld per jaar op-
i met 0,6 k 0,7 procent, in plaats
Ie één procent in het naar dit
genoemde een-percents-plan
het kabinet.
vergelijking: ook het ontwerp-
rprogram stelt zich op een cijfer
0,7 procent per jaar, terwijl de
i in de Tweede Kamer nul pro-
l bepleit en derhalve het beslag
le collectieve sector op het na-
inkomen gelijk wil houden.
btere groei
werkgevers komen tot hun veel
liger uitkomsten doordat zij uit-
van een wat grotere econo
me groei. De inflatie wordt min-
,en daarvan profiteren juist de
uegevoelige overheidsuitgaven,
f de grotere groei groeit ook het
1 mensen met sociale uitkering
ér, zodat ook de sociale lasten
snel stijgen,
waarde om die grotere groei te
ken is dat de investeringen van
edrijven per jaar drie miljard
vj zijn dan in het kabinetsplan.
i voor is nodig dat de overheid de
teringen ruimschoots met geld
(leert. Bovendien moet de loon-
nstijging elk jaar duidelijk wat
Irblijven bij de stijging van de
ktiviteit.
t verband willen de werkgevers
h het systeem van automatische
Jiompensatie. Ook moeten geen
ire nivelleringen plaatsvinden
extra verhoging van minimum-
en lagere lonen, omdat di,t af-
acties veroorzaakt en men de
afstanden tussen de lonen weer
ft te herstellen, met als resultaat
e hele loonopbouw uiteindelijk
l is verhoogd. Maatregelen voor
■Hbetaalden moeten maar wor-
{etroffen via belastingen of so-
een onzer verslaggevers
en RSFOORT/DEN HAAG Het
iterie van justitie stelt een on-
iek in naar de gebeurtenissen in
lij ksinstituut voor jongens „Op
serglerg" in Amersfoort,
et zijn de afgelopen vier maanden
•n rie keer toe personeelsleden en
werkers door pupillen met een
euvJ>edreigd tijdens ontvluchtings-
Igen van daar verblijvende
lige pupillen.
et taal zijn bij de bedriegingen zes
tns betrokken. Twee ervan zijn
ldels naar het Huis van Bewa-
In Utrecht overgebracht. Tegen
inderen werden disciplinaire
regelen genomen. Het Rijks-
in Amersfoort is een van de
tehuizen die het ministerie van
ie op dit gebied heeft. Er is
jnz« voor zestig jongens, maar op
Igenblik houden er slechts 35
Ijf.
ins de voorlichting van het mi
rte van justitie worden in
"sfoort „de moeilijke gevallen"
.atst Regelmatig ontvluchten
Gritjgens. Dat is de laatste maan-
K)k diverse keren gebeurd. Nog
allen ontvluchte jongens zijn
irhaald.
feeste ontvluchtingen gebeuren
er spectaculair dan de drie re
d pogingen waarbij perso-
ia hleden en half april de geestelij-
•pa jizorger werden gebruikt om de
ht te dekken, ontsnappingspo-
in die overigens niet zijn ge-
d.
.J eerste twee gevallen, die in
iri en februari plaats vonden,
de leiding van het rijksinsti-
aangifte gedaan bij de politie in
fsfoort. Deze heeft proces-
lal opgemaakt. In het derde ge-
ide politie wel te hulp geroepen,
daarbij is het gebleven omdat
istor de bedreiging niet serieus
Qite en weigerde een aanklacht
tlienen. Alle bedriegingen von-
ilaats in de gesloten afdeling
tOp den Berg".
•nderzoek dat justitie instelt zal
!le gang van zaken in het rijks-
hut omvatten. Het is de bedoe-
ille personeelsleden en de pupil-
l horen. „Aan de hand van het-
Uit de bus zal komen zal worden
ken welke maatregelen nodig
aldus de voorlichtingsman van
ftinisterie van justitie.
3/ Ldie
3/ pla;
.Op
ciale premies, voorzover men dat wil,
aldus de werkgevers.
Investeringen
De omvangrijke steun voor investe
ringen kan worden betaald door het
financieringstekort van de overheid
tijdelijk te vergroten. Tijdelijk, na
melijk zolang het overschot op de
betalingsbalans vooral als gevolg van
de aardgaswinsten nog groot is. Dat
tekort wordt in latere jaren vanzelf
kleiner doordat het wordt terugver
diend. De hele economie groeit name
lijk door de investeringen, en kan
later dus meer belastingen opbren
gen. Dit „inverdienen" wordt ook
aangevoerd als verklaring voor het
feit dat ondanks de lgaggehouden
loonstijging de ruimte voor
koopkracht uiteindelijk voor de ko
mende vier jaar toch blijft uitkomen
op gemiddeld één procent.
Als mogelijke maatregelen voor sti
mulering van investeringen hebben
de werkgevers voorkeur voor verrui
ming van investeringsaftrek en ver
vroegde afschrijving. De voorkeur
van het kabinet gaat eenter juist
naar investeringspremies.
Het verschil is dat investeringsaftrek
en vervroegde afschrijving in feite
verlichtingen van de ven
nootschapsbelasting zijn. Recht op
investeringspremie blijft ook wan
neer geen of nauwelijks winst is ge
maakt en dus geen vennootschapsbe
lasting is verschuldigd. Het kabinet
wil daarom de investeringsaftrek om
zetten/in premies.
Loonkostensubsidie
De werkgevers zeggen in hun nota
niets over dit kabinetsvoornemen.
Wel spreken zij zich uit tegen loon
kostensubsidies, bijvoorbeeld door
dat het rijk een deel van de sociale
werkgeverspremies zou overnemen.
Verder willen de werkgevers steun
voor ondeizoek, nieuwe produkt-
ontwikkeling, milieugerichte investe
ringen.
De werkgevers willen meezoeken
naar vormen van overleg op centraal
niveau en per bedrijfstak „om tot een
beter en tijdiger onderkennen van de
effecten van investeringsbesluiten"
te komen. Maar deze beslissingen
moeten wel binnen de onderneming
blijven, en de besluitvaardigheid
moet niet worden aangetast.
zonder
1-pct-plan
werkgevers
ingrijpen
kabinet
plan
werkloosheid in 1980
260.000
210.000
110.000
drukstijging coll.lasten
1,75 pet
1 pet
0,6-0,7 pet
kostenbeperk. coll.sector
tussen nu en 1980
ƒ0,0
10 mld
10 mld
Reële loonruimte modale werknemer- 0,5 pet
1 pet
1 pet
Prijsstijging
8,5 pet
6,5 pet
5 pet
Loonkostenstijging
11,5 pet
9,5 pet
7 pet
Bedrijfsinvesteringen
1,5 pet
3 pet
4,5 pet
Export
6 pet
7,5 pet
8,8 pet
CPN-sympathisanten aan de VU te
benoemen, betekent volgens de on
dertekenaars een ernstige bedreiging
van de wettelijk vastgelegde univer
sitaire democratie: De verklaring van
het verenigingsbestuur (waarin de
CPN slechts genoemd wordt als voor
beeld van onwelgevallige organisa
ties) opent de weg naar willekeur.
De ondertekenaars erkennen het
recht op bijzonder onderwijs en heb
ben respect voor de poging van de VU
tot evangelisch geïnspireerd onder
wijs en onderzoek. Maar de doelstel
ling van de VU zou zich niet mogen
laten leiden tot uitsluiting van be
paalde groeperingen, zoals leden of
sympathisanten van de CPN. De
evangelische doelstelling noopt veel
eerder tot samenwerking met allen
die zeggen naar vermogen in de geest
van de doelstelling te zullen werken.
Buiten VU
Volgens Jos Besteman, docent aan
de oecumenische sociale academie in
Den Haag en een van de initiatiefne
mers is vooral aanhang gezocht bij
mensen die de laatste jaren zijn afge
studeerd en nu buiten de VU
werkzaam zijn. „We hebben bewust
geen mensen die aan de VU werken
gevraagd. Bepaalde hoogleraren zou
den dat deze mensen niet in dank
afnemen en de positie van de onder
tekenaars aan de VU zou hierdoor
bemoeilijkt kunnen worden".
„We hebben de actie op touw gezet
vanuit een zekere verbondenheid
met de VU", zegt Besteman. „Je hebt
AMSTERDAM Op 74-jarige leef
tijd is woensdag in Antwerpen over
leden de Belgische kunsthistoricus
dr. M. E. Tralbaut. Dr. Tralbaut be
schikte over een uitgebreid Van
Gogh-archief dat dank zij de mede
werking van de Gemeente Universi
teit en de Vincent van Gogh-
stichting ter beschikking is gekomen
van het Rijksmuseum Vincent van
Gogh in Amsterdam. Het bevat een
groot aantal boeken, tijdschriftarti
kelen en knipsels, vooral buiten
landse. Voor studiedoeleinden wordt
er al veel gebruik van gemaakt. Dr.
AMSTERDAM De Engels-Schotse
groep voor activerend toneel 7:84 (7
pet van de Engelse bevolking be
schikt over 84 pet van de Engelse
welvaart) is met haar Engelse afde
ling terug in Mickery (t./m. 22 mei)
met een nieuw programma.
Het is wederom geschreven door
John McGrath (van wie ook „Lay
Off" was). Het heet „Yobbo Knowt"
(wat dat betekent weet ik niet), maar
het gaat over een doorsnee-
huisvrouw uit de arbeidersklasse, die
haar man buiten de deur zet en dan
„het kapitalistische systeem" be
treedt om eten en kleren voor haar
beide kinderen te verdienen.
Dat opgenomen zijn in het kapitalis
tische systeem het werken in een
fabriek brengt haar eerst in con
tact met Engelse equivalenten van
arbeidersbureau en sociale bijstand,
en activeert haar bovendien tot on
dubbelzinnig van zich afbijten. Dat
alles geeft de schrijver en de spelers
ruim gelegenhèid tot kritische
kanttekeningen (ook op Labour en de
vakbonden), en zoals we van de beide
groepen al weten gebeurt dat in een
speelse, prikkelende vorm, waarbij
hdendaagse amusementsmuziek ge
speeld door de eigen band gecombi
neerd met een groot aantal songs
zeer animerend werken.
Het moet zeer aanstekelijk zijn voor
het publiek, waarvoor het bedoeld is.
Voor een Nederlandse toeschouwer,
althans voor mij, is dit „volks"-
Engels niet altijd even goed ver
staanbaar, maar via de uitstekend
gespeelde situaties en de muziek
toch altijd ruimschoots voldoende
om de bedoelingen te vatten en door
de wijze van presentatie zeer geamu
seerd te blijven. Wat je aan lichtelijk
sarcastische en ironische opmerkin
gen mist besef je bij de passages die
je wel verstaat. Er zit in de voorstel
ling ook een stuk vrouwenemancipa
tie, het duidelijkst misschien in de
slotscène, waarin de weggejaagde
man na twee jaar terugkeert in de
verwachting dat hij als heer en mees
ter met open armen ontvangen zal
worden. Het tegendeel is waar: hij
wordt opnieuw aan de deur gezet,
want zijn hulpeloos verweer: wie
moet er dan voor mij zorgen?, gaat
bij de bewust-geworden vrouw niet
op.
Toch heeft de voorstelling niets „dog
matisch": door het uitwerken van
allerlei details in de houding van
mensen in dezelfde omstandigheden
ontstaat er toch zoiets als een „leven
secht" beeld van een brokje alledaag
se samenleving. Ook doordat het zo
goed tot een uitstekend gespeelde
populaire show verwerkt is. eigenlijk
bestemd om in kroegzalen gespeeld
te worden. Mickery geeft dat op
nieuw aan door de zaal enigszins het
aanzien van een kroeg te geven door
het plaatsen van een echt-werkende
bar en van enkele losse tafeltjes-met-
kleedjes en stoeltjes.
(De groep speelt op dondedag, vrij
dag en zatedag om elf uur ook nog
een ander nieuw programma „The
Rat Trap", evenens van John
McGrath)
Dc Engelse doorsnee-arbeidersvrouw
(Marie Chrissie Cotterill) in het nieu
we programma van 7:84 in Mickery.
ROTTERDAM Rotterdam krijgt
de première van de tentoonstelling
van de beste grafische ontwerpen die
de Britse Designers and Art Director
Association voor 1976 heeft geselec
teerd.
De tentoonstelling, die pas weken
later in het Verenigd Koninkrijk zelf
te zien zal zijn, wordt gehouden als
onderdeel van de Manifestatie BRT
'76 (Britain and Rotterdam Into To
morrow). van 19 tot 29 mei en is een
onderdeel van de tentoonstelling
van moderne Britse vormgeving in
De Doelen.
Zij omvat plaathoezen, boekomsla
gen, affiches, dagbladen en tijd
schriften, werk voor film en televisie,
briefhoofden. industriële en
technische literatuur, jaarverslagen
en kalenders.
De expositie, die in de vorm van een
cirkel wordt opgesteld, telt 387 in
zendingen, waaronder 44 films.
De voorzitter van Designers and Art
Director's Association, Booth Clib-
born: „Nederland is een van de be
langrijkste landen op het Europese
vasteland dat de hoge kwaliteit van
het Britse talent op vormgevingsge-
bied naar waarde weet te schatten.
Een groot deel van de reclamespots
voor de t.v. wordt door Britse onder
nemingen gemaakt."
Quartetto Italiano
volmaakt samenspel
met pianist Pollini
AMSTERDAM Het Kamermu-
ziek-festlval van de Camerata Lysy,
tien dagen geleden begonnen met
een buitengewoon geslaagd optre
den van Yehudi Menuhin en zijn
zoon Jeremy, werd op minstens zo
voortreffelijke wijze woensdagavond
besloten met een Brahms-concert in
de Grote Zaal. uitgevoerd door het
Quartetto Italiano en de pianist
Maurizio Pollini.
Paolo Borciani. Elisa Pegreffi (viool),
Piero Farulli (altviool) en Franco
Rossi (cello) treden nu reeds sedert
de oorlog te zamen op, zodat het
Italiaans kwartet in al die jaren
nooit een wijziging in de samenstel
ling heeft gekend, hetgeen weinig
voorkomt bij een ensemble dat zo
lang bestaat. Deze langdurige, hech
te samenwerking is zeer bevorderlijk
uiteraard voor een zeer grote homo
geniteit van het samenspel, zoals
ook deze avond te bemerken was.
Brahms was gelijk men weet een
laatbloeier, met name voor wat sym
fonieën en strijkkwartetten betrof.
Zijn ontzag voor Beethoven was zo
groot, dat hij deze vormen, waarin de
meester had uitgeblonken, nauwe
lijks durfde te hanteren. Na lange
aarzeling bracht hij de beide kwar
tetten opus 51, waarvan deze avond
het tweede werd uitgevoerd, naar de
uitgever. Hij was toen veertig Jaar.
Tien jaar eerder deed hij het Piano-
kwintet het licht zien, maar ook dit
werk was moeizaam tot stand geko
men. Voor het zijn definitieve vorm
kreeg, was het eerst een strijkkwin
tet en daarna een stuk voor twee
piano's.
Het is eigenlijk een wonder, dat de
hoorder weinig of niets bemerkt van
de strijd, die Brahms bij de
totstandkoming van de beide wer
ken heeft gevoerd. Alles klinkt zo
natuurlijk, zo spontaan als ieder an
der werk van deze componist.
Vooral wanneer zij gespeeld worden
op de manier zoals de Italianen deze
avond deden, prachtig genuanceerd
van klank, transparant van lij
nenspel en schitterend van opbouw.
Pollini, die als intermezzo de drie
Intermezzi opus 117 had vertolkt,
sloot zich na de pauze op volmaakte
wijze bij het spel van de strijkers
aan. Jac Kort
Van onze onderwijsredactie
AMSTERDAM Afgestudeerden van de Vrije Universiteit heb
ben een verklaring uitgegeven tegen wat zij noemen politieke
discriminatie aan de Vrije Universiteit. In een advertentie in
Trouw en in een ingezonden stuk in het VU-weekblad Ad Valvas
nemen zij stelling tegen het bestuur van de vereniging waarvan
de VU uitgaat.
Het besluit van het bestuur omheen aan de VU gestudeerd en voelt je
toch nog wel betrokken bij wat daar
gebeurt. Ik denk dat velen van ons
zelf de doelstelling van de VU wel
onderschrijven. Er zullen ook men
sen bij zijn die er zelf anders over
denken, misschien ook wel mensen
die zelf in de hoek van de CPN zitten,
maar voorop staat wel dat we de
evangelische doelstelling van de VU
respecteren".
„We willen vooral opkomen voor het
recht van mensen die aan de VU
studeren om hun eigen opvattingen
te hebben. Er zijn veel studenten aan
de VU die daar niet direct gekomen
zijn vanwege de doelstelling, maar
gewoon omdat dit in een bepaald
milieu gewoon was of omdat de VU in
Amsterdam gevestigd is. Er zijn bo
vendien studenten die in de loop der
jaren van opvatting veranderen. Je
kunt moeilijk van hen vragen dan
maar naar een andere universiteit
over te stappen. Dat kan je een jaar
kosten. We vinden dat al deze men
sen niet van het actief en passief
kiesrecht dat de wet hun geeft mogen
worden uitgezonderd".
ROTTERDAM Ter gelegenheid
van de 75ste verjaardag van de
Britse pottenbakker Michael Car
dew zal, als onderdeel van de mani
festatie BRIT "76, van 20 mei tot 4
juni in het Museum Boymans—Van
Beuningen een overzichtsten
toonstelling van zijn werk gehouden
worden. Die omvat de periode van
1926, toen Cardew zijn eigen potten
bakkerij bij Winchcombe in Glou
cestershire begon, tot 1976.
Verder zal er op 22 en 23 mei in het
Museum Boymans-Van Beuningen
een symposium worden gehouden
waarop Cardew, die een kleine twin
tig Jaar van zijn leven als pottenbak
ker in West-Afrika heeft doorge
bracht, zal spreken over de fatale
invloed van de Westerse commercie
op de kunst van de inheemse bevol
king en over de moeilijkheden die de
modeme ambachtsman ondervindt
in een tijd die hem in economisch
opzicht niet langer nodig heeft.
Het symposium begint dagelijks om
11 uur en zij die eraan willen deelne
men worden verzocht dit vooraf aan
het museum kenbaar te maken: OiO-
360500.
Scersuckcr-hcmd.
In rood/wil/blauw.
Polyester/katoen.
Pasvorm normaal.
Korte mouw.
Geruit hemd.
In marine en rood.
Polyester/katoen.
Pasvorm trim.
190 O750
Madras-homd.
In diverse ruitdessins.
100°/» Katoen.
Lange mouw. ,1190
Polyester/katoenen hemd. In divi
ruitdessins. Pasvorm normaal.
