Das zon We gaan weer bewegen en das maar
Uit de weekbladen
C&Avoorspelt de
sportiefste zomer van de eeuw!
Verandering Friese
spelling gaat door
Gaten in gebit moeilijk te vinden
Geen vrij spel
Bodemeier
Wijs en onwijs
Monarchie
Volksfront
Philips
Kleine elite
H. de Mooij treedt in
oktober af als
voorzitter NCOV
Pasar Malam
Jeugd krijgt meer
voorlichting over
voorbehoedsmiddel
Mr. Mommersteeg waarschijnlijk terug in Kamer
■Jie
N
h
DONDERDAG 29 APRIL 1976
TROUW/KWARTET
Vrij Nederland
Joop van Tijn diept in Vrij Neder
land de fiscale nasleep vkn de Gulf-
affaire nog eens op. ..Want al is de
corruptiefllpper bij Lockheed op Tilt
blijven staan, dat betekent niet voor
iedereen dat de heren Schmelzer,
Roolvink en Hoogendijk een vrij
spel hadden." Hij vraagt zich bij
voorbeeld af of het drietal tegenover
de directe ontvanger net zo weinig
openhartig is geweest als bijvoor
beeld tegenover AR-fractieleider
Aantjes. de redactie van Elseviers
Magazine of de AVRO.
'De PvdA en het onvermogen tot
beleidsbepaling', luidt het voorpagi
na-artikel van Hans Smits, die van
leer trekt tegen de ..doorgaan-
ideologen" binnen de PvdA. die op
hun beurt de CHU volgens hem vol
strekt onderschatten, indien het
mocht komen tot doorregeren met
het CDA.
Gerard van Westerloo portretteert
mr Jan Abspoel. hoofdofficier van
justitie te Alkmaar: ..Afkomstig uit
een calvinistische familie, socialis
tisch opgevoed en katholiek gewor
den. ben ik altijd liberaal gebleven."
Vincent Bakker schrijft over ..de
merkwaardige goochelkunsten van
regering en Centraal Plan Bureau"
(De sociale uitkeringen worden
snoeirijp gemaakt).
In de rubriek Terzijde tenslotte een
actueel grapje FC Gehakt - FC
Patat: 5—0.
Haagse Post:
De Haagse Post bezocht na een jaar
weer Piet Bodemeier, die niet langer
„modaal" is. De machinesmeerder
bij Hoogovens over zijn plotselinge
bekendheid: „Je bent in opspraak
gekomen, maar ik heb niks gelogen."
En: „Dat rotglaassie prik nemen ze
als maatstaf voor mijn welvaart."
Meer modaals van Kees Tamboer,
die de slag om de prijscompensatie
analyseert: „Jan met de pet moet
van dit kabinet bintjes eten!"
W. L. Brugsma vindt dat Juliana
moet blijven „en nog een eindweegs
de kroon moet torsen om haar doch
ter in staat te stellen onder normaler
omstandigheden te kiezen of zij ja
dan nee tot opvolging bereid is. en
om het volk de gelegenheid te geven
over zijn staatsvorm na te denken."
Jos Schneider ziet in de Portugese
verkiezingsuitslag nauwelijks een
ruk naar rechts, „maar veeleer een
consolidatie van wat de afgelopen
twee jaar op gang is gebracht."
Een reportage uit Tsjechoslowakije.
(„De slachtoffers van de Praagse
winter") en een fraai opgemaakt co-
ververhaal over Pieter Jelles Troel
stra („en de droom van de revolu
tie"). met als vaste prik een zich
afdromende Koot. die het ditmaal
gemunt heeft op de witte Kadet met
Kroket.
Elseviers Magazine:
Op het omslag van Elseviers Magazi
ne een meewarig kijkend meisje met
de vlag halfstok op de achtergrond:
Geslaagd, maar waarvoor? Het i6 de
inleiding van een serie artikelen over
wat wijs en onwijs is in het onder
wijs. van de hand van dr Jan Pen-
nock: „Binnen het raam van de
Mammoetwet hebben we de ruimte
niet benut om ons althans in de
eerste Jaren van het voortgezet on
derwijs te richten op de persoonlijke
ontplooiing van jonge mensen naar
hun aard en aanleg. De afzonderlijke
vakken zijn te vroeg en te overheer
send hun eisen blijven stellen."
Onno Reitsma gaat in op de toene
mende onrust rond de prijsontwik
keling: „Wordt de roep om volledige
prijscompensatie per 1 juli gehono
reerd, dan is het hek van de dam en
kan de regering wel inpakken. Dan is
1976 sociaal-economisch een verlo
ren jaar, waarvan de vertaling zich in
de werkloosheidscijfers laat lezen."
Hoogendijk spreekt van de „smaak-
bedervers van het CDA". De ARP
begint volgens hem hoe langer hoe
meer te lijken op een touringcar
waarin de passagiers naar de Bel
gische Ardennen willen, terwjjl de
chauffeur koers zet naar Friesland.
Cees Labeur was bij de PPR in ver
gadering bijeen en vond een nieuwe
vertaling. Politieke Padvinders
Reünie.
De Nieuwe Linie
Paul Hoebink is er in De Nieuwe
Linie stellig van overtuigd: „De keus
in Portugal blijft beperkt tot Of fas
cisme óf socialisme". De verkiezin
gen hebben volgens hem geen oplos
sing gebracht: „De Spinola en zijn
Democratische Bevrijdingsbewe
ging staan klaar om te proberen het
verloren gegane terrein weer met ge
weld te veroveren".
Gerard de Bruijn dook in de „onhan
dige" congresrede van PPR-
voorzitster Ria Beckers, die nu ande
re taal over de CPN spreekt: „Op dit
moment wijs ik de CPN af, maar het
zou gevaarlijk zijn om de opstelling
en het optreden van de CPN dood te
zwijgen We moeten met deze partij
in de clinch gaan over inhoudelijke
zaken".
Andermaal Wim Klinkenberg over
de Lockheed-affaire, die aan de voor
avond van Koninginnedag nog wel
even wil onderstrepen dat de mo
narchie wel degelijk inzet is gewor
den van het schandaal: „Beseft men
werkelijk niet dat het vuur vanuit
het buitenland rond Binnenhof en
Soestdijk smeult en dat het een
uitslaande brand gaat worden die
men met een ouderwetse handspuit
denkt te kunnen bezweren?".
In de serie „De toekomst van Euro
pa" ditmaal het Tweede Kamerlid
Relus ter Beek (PvdA) over Europe
se samenwerking van communisten
en socialisten.
De Tijd:
Naar aanleiding van de vierde
Unctad wereldhandelsconferentie in
mei. interviewde De Tijd minister
Jan Pronk van ontwikkelingssamen
werking: „Het kapitalisme is ook een
religie".
Rob Vermaas hoopt dat de PPR na
het vertrek van Bas de Gaay
Fortman een opvolger krijgt, „die
net als hij wil meewerken aan de
compromisvorming, die in het veel
partijenstelsel van ons land politie
ke noodzaak is. Als de PPR wil gaan
wachten tot er een meerderheid is
voor een volksfront met de CPN. dan
is dat een garantie voor een snel
einde van de enige partij van enige
omvang, die ons nog doet herinneren
aan de vernieuwingsgolf uit de zesti
ger jaren".
Dezelfde Vermaas meent dat de twij
fels over de Lockheed-gelden niet te
lang meer mogen duren: „De slechte
dienst die de regering de prins en het
Nederlandse volk zou bewijzen, is
het laten voortbestaan van een situ
atie waarin beweringen als die van
begin februari en van vorige week
een eigen leven kunnen blijven
leiden".
Een fors aantal kolommen is gewijd
aan Judocus Smits, oprichter van De
Tijd, die na vijfentwintig jaar hoofd
redacteurschap zijn archief liet ver
nietigen. Gevolg: een promotie op
zijn persoon kostte tien jaar speuren
en spitten.
De Groene Amsterdammer:
Wat goed is voor Philips, is niet zo
goed voor Nederland, aldus Jan Teu-
lings in De Groene Amsterdammer.
Uit het jongste jaarverslag achter
haalde hij, dat de werkgelegenheid
bij Philips-Nederland de afgelopen
vijf jaar met twintig procent
(achttienduizend man) is teruggelo
pen. „De Nederlandse werknemers
worden door het wereldconcern zoet
gehouden met de minst winstgeven
de en dus aflopende restjes".
Maarten van Dullemen staat stil bij
de Portugese verkiezingsuitslag:
„Kiest Soares bij de conflicten, die
voor de deur staan, niet voor de
progressieve basis in zijn PSP. dan
zal hij een splitsing in zijn partij
riskeren en gedwongen worden zijn
heil bij rechts en ultra-rechts te
zoeken".
Fleur Bourgonje sprak met enkele
Chileense vluchtelingen in Argenti
nië, die kans maken naar Nederland
te mogen komen: „Hier worden we
vervolgd omdat we Chileen zijn, wat
heb je er dan aan om dicht bij je
vaderland te wonen? Als we in Ne
derland zijn kunnen we eindelijk
weer eens mens worden".
Wilfred Burchett sprak met Angola's
premier Lopo di Nascimento: „Uit
buiters hebben geen ras of kleur".
Hervormd Nederland:
Hervormd Nederland vraagt Zich af
wie er nu eigenlijk beter zal worden
van de vierde Unctad-conferentie in
Nairobi. „Wanneer in landen als Chi
li en Brazilië de producten meer
gaan opleveren, is het zeer de vraag
of de arme massa daarvan meeprofi
teert. Het is waarschijnlijk toch weer
een kleine elite, die nog rijker en
machtiger wordt".
Een interview met de schaatser
Harm Kuipers, die zichzelf een door
bijter. en toonverschillen overbodig
vindt.
Bert Aalbers sprak met de mensen
achter de open brief van honderd
anti-revolutionaire kaderleden aan
de partijraad. Zij zijn vóór het CDA,
„maar niet tot elke prijs".
Ook in HN een portret van de Neder
landse woonwagenbewoner, een be
volkingsgroep op de wip. „De ligging
van de meeste kampen versterkt het
isolement. Aan het opjagen langs
verschillende plaatsen is op papier
een einde gekomen, maar een prop
vol centrum is ook niet alles".
Onder de titel „Is het ziekenhuis
verziekt?" tenslotte een gesprek met
de ziekenhuispastor Joep Dresen,
die vindt dat de patiënt innerlijk
niet altijd gebaat is bij de voort
schrijdende medische techniek.
Voorstel gedeputeerde staten aangenomen
Van onze correspondent
LEEUWARDEN Het zeer omstreden voorstel van Gedeputeer
de Staten van Friesland tot wijziging van de Friese spelling is
gisteren met een kleine meerderheid, namelijk 26 tegen 22 stem
men aangenomen. De heer J. B. Singelsma van de Frysk Nasjo
nale Partij voorspelde dat de spellingsstrijd in Friesland nu pas
havig gaat ontbranden en dat het niet uitgesloten is, dat bij het
Fries onderwijs straks drie verschillende spellingen zullen wor
den gebruikt.
Van onze sociaal-economische
redactie
DEN HAAG De heer Hendrik de
Mooij uit Rijnsburg wenst in okto
ber af te treden als voorzitter van het
Nederlands Christelijk Onderne
mers Verbond (christelijke mid
denstandscentrale). Hij is twintig
jaar NCOV-voorman geweest.
Ook is hij Jarenlang voorzitter ge
weest van de christelijke slagerspa
troons. Aan het eind van de jaren
zestig was De Mooij gedurende vier
jaar lid van de Tweede Kamer voor
de ARP
De Mooij wordt als NCOV-voorzitter
hoogstwaarschijnlijk opgevolgd
door de heer D. Zuidhof uit Biltho-
ven. Zuidhof is thans secretaris van
de bond van christelijke onderne
mers in het bakkersbedrijf.
In tegenstelling tot De Mooij, die
steeds als slager actief ondernemer
is gebleven, is Zuidhof in dienst van
zijn huidige bond. Hij is door het
NCOV-bestuur aangezocht om De
Mooij op te volgen. Op 5 mei be
spreekt het bestuur van de christelij
ke bakkersbond de situatie. Als
Zuidhof definitief ja zegt. zal hij
waarschijnlijk op 14 Juni tot nieuwe
NCOV-voorzitter worden gekozen
door de verbondsraad van het
NCOV. De eigenlijke voorzitterswis
seling gebeurt op 11 oktober wan
neer het NCOV zijn najaarscongres
heeft.
Verder mag worden verwacht dat
veel Friezen de spellingswijzigingen
niet zullen toepassen. Het Friese volk
waarvan volgens de heer Singelsma
minstens tachtig procent tegen ver
andering is. is in de voornemens van
Gedeputeerde Staten niet gekend,
terwijl juist op dit punt inspraak zo
belangrijk zou zijn geweest.
Namens een deel van de CDA-fractie
zei drs J. M. A. Mulder dat verschei
dene leden zich. nu de meningen van
deskundigen zo scherp tegenover el
kaar staan, niet bevoegd achten voor
een spellingsverandering te stem
men. Gedeputeerde Mulder betoogde
dat het hier slechts gaat om een
bijstelling van de Friese spelling en
dat de veranderingen niet ingrijpend
zijn. Er waren voorstellen om elf wij
zigingen aan te brengen en op meer
dere ervan werden amendementen
ingediend. Een amendement dat een
bepaalde wijziging die het
woordbeeld nogal zou aantasten, wil
de verhinderen, werd aangenomen.
Op aandrang van één van de Staten-
DEN HAAG Naar schatting
100.000 mensen zullen in juni de Pa
sar Malam in de Haagse Hout-
rusthallen bezoeken. Voor het eerst
zal de Indische Markt tien dagen
duren, niet zeven, zoals de voorgaard-
de 17 keren het geval was. De organi
serende stichting Tong Tong heeft
tot verlenging besloten omdat de
belangstelling van zowel publiek als
deelnemers sterk gegroeid is Voor
de komende Pasar, die van vrijdag
18 juni tot en met zondag 27 juni
gehouden wordt, hebben zich al ruim
150 deelnemers opgegeven. Groot is
vooral het aanbod op het gebied van
oosterse kunstnijverheid, exotische
kleding, edelstenen en tropisch fruit.
leden verklaarde gedeputeerde Mul
der zich bereid te onderzoeken of de
mogelijkheid bestaat dat in de Ne
derlandse taalwet wordt opgenomen,
dat het bevoegd gezag in Friesland
over de Friese spelling kan beslissen.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De zestig Rutgershui-
zen in Nederland (bureaus voor ge-
boortenregeling en seksualiteitsvra-
gen) beginnen zaterdag een campag
ne die de jeugd meer vertrouwd
moet maken met voorbehoedsmid
delen.
Ter gelegenheid hiervan wordt de
prijs voor een consult in een van de
huizen voor jongeren tot achttien
jaar verlaagd tot vijf gulden (was
17.50). Deze prijsverlaging is blij
vend. de andere activiteiten tijdens
de campagne duren zes weken. In die
tijd wordt veel informatie over voor
behoedsmiddelen verspreid bij scho
len. vormingsinstituten, buurthui
zen. sociëteiten en clubs. In de bio
scopen in zeventien grote en mid
delgrote plaatsen wordt een filmpje
vertoond en op de grote bureaus van
de Rutgersstichting komt een vrij
inloopspreekuur op woensdagavond
en zaterdagmorgen.
Volgens het bestuur van de Rut
gersstichting is een dergelijke cam
pagne dringend nodig. De jongeren
blijken weliswaar al veel over voor
behoedsmiddelen te weten, maar in
de praktijk schrikken ze voor het
gebruik ervan terug. Vooral bij
eerste seksuele ervaringen wordt
vaak geen enkel anticonceptiemid
del gebruikt, met alle mogelijke ge
volgen van dien.
Van een verslaggever
DEN HAAG Uit een onderzoek
van de Consumentenbond blijkt, dat
het nauwkeurig bepalen van het aan
tal gaatjes, dat men in zijn gebit
heeft, voor tandartsen een erg moei
lijke opgave is.
Een van de medewerkers van de
Consumentenbond, die meer dan
een jaar niet naar de tandarts was
geweest, heeft om dit uit te zoeken
zeven tandartsen bezocht. Tevoren
hadden twee tandartsen onafhanke
lijk van elkaar het gebit uitgebreid
bekeken en zestien gaatjes gevon
den, een ontsteking boven een brug
en een gebroken wortel van een
voortand.
Op weg naar zeven tandartsen deed
de man de volgende ervaringen op:
de eerste tandarts vond het allemaal
nog al meevallen. Hij kon niet meer
dan vier gaatjes vinden.
De tweede deed het grondiger en
vond negen gaatjes. Hij zocht daarbij
met spiegel en sonde.
De derde kwam tot vijf gaatjes, maar
hij deed het volgens de Consumen
tenbond toch beter dan de eerste
twee, want hij maakte röntgenfoto's.
De uitslag van de röntgenfoto's is
nog niet bekend.
De vierde tandarts vond niet meer
dan vier a vijf gaatjes. De vijfde ging
met spiegel en sonde drie keer door
de mond en ontdekte acht gaatjes.
De zesde kon zes gaatjes vinden en
de zevende tenslotte kwam niet ver
der dan drie gaatjes.
Ook foto's
De Consumentenbond raadt de men
sen aan bij een bezoek aan een tand
arts te staan op uitgebreid onder
zoek. Een controle met spiegel en
sonde is niet genoeg. Het is absoluut
noodzakelijk dat er ook röntgenfoto's
worden genomen. Maakt de tandarts
nooit foto's dan kan men beter een
andere tandarts zoeken.
De Consumentenbond vindt ook, dat
men de behandeling van de tandarts
zoveel mogelijk in het oog moet hou
den. Dit is wel erg moeilijk, maar
men moet in ieder geval in de gaten
houden of de tandarts bij grotere
vullingen een stalen bandje om de
kies klemt, of tussen tanden die moe
ten worden gevuld een plastic plaatje
steekt. Daaruit valt iets af te leiden
over zijn nauwkeurigheid.
Men moet er op letten, of de tandarts
het vulgat met andere instrumente
dan de boor bijwerkt en of hij d
vullingen laat harden voordaMiij he
afwerkt. I
Het polijsten van de kies of de tandg|
zegt ook iets over de zorgvuldigheid^
van de behandeling. Van belang is
altijd dat het werkgebied bij vullen
of plaatsen van een kroon droogi I
wordt gehouden, bijvoorbeeld
een velletje rubber of een rolletjef
watten.
De Consumentenbond vindt dat het
werk van de tandartsen van tijd
tijd door terzakekundigen moet wor-lfl
den gekeurd. In het ziekenfonds is™
sprake van enige controle maar die ia
lang niet voldoende. In de particulic^^
re sector bestaat geen enkele vornCflrl
van controle. Die moet er volgens
Consumentenbond wel komen. jtaS
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De oud-
staatssecretaris mr J. A. Mom
mersteeg komt zeer waarschijnlijk
weer terug in de Tweede Kamer. De
kamerfractie van de KVP rekent er al
op. dat hij de katholieke gelederen
komt versterken op de Kamerzetel
die is opgengevallen na het onver
wachte overlijden twee weken gele
den van de tweede fractievoorzitter
van de KVP. de heer Weijters.
De heer Mommersteeg zelf noemt het
niet onwaarschijnlijk, dat hij in de
Kamer terugkeert. Op koninginne
dag heeft hij een gesprek met de
KVP-fractievoorzitter Andriessen.
De heer Mommersteeg was van '63
tot "73 lid van de Tweede Kamer.
Daarna werd hij staatssecretaris van
defensie in het kabinet Den Uyl.
maar hij trok zich na bijna twee jaar
om gezondsheidsredenen terug.
Op de kieslijst van de KVP staan
vóór de heer Mommersteeg nog de
oud-ministers Nelissen en Brouwer,
die hebben laten weten dat zij hun
beurt voorbij laten gaan.
De KVP-fractie besloot gisteravond
om de heer C. F. Kleisterlee kandi
daat te stellen voor het eerste onder-
voorzitterschap van de Tweede Ka
mer. Verwacht wordt dat de Tweede
Kamer deze kandidatuur algemeen
zal steunen. Drs. M. Peijnenburg
wordt plaatsvervangend voorzitter
van de KVP-fractie.
BRINK-MOLYN: Door het vrijv|
len van een belastingvoorziening h
haalde dit verf- en kunststoffen*?,
drijf, ondanks een lager exploitatr?1 f?
resultaat, meer winst. Het voordel2"
saldo was 450.000 tegen 283.000 gr®"
den. In de tussentijdse mededelifDa
wordt nog gezegd, dat „een difn&
dendvoorstel, dat een bescheid!
verlaging inhoudt ten opzichte
1974, thans in overweging is". O
1974 werd 10 procent dividend
taald, waartoe (ook) de dividem
serve werd gebruikt.
ak
etel
|feii
