Kasteel Amerongen gaat
toch onder veilinghamer
Kill
dichtbij
)m merit aar Nieuws komt bij instanties ais „donderslag" aan
ende blind
horende doof
uitvoerders
Vragen
snv awN3-Lawv bot
DE AMBTENAAR ALS WERKNEMER.
link en recht, dat begrijp ik
J
josine
haaienvechter
het weer
Nederland
droogte(ei)land
KVP begint desnoods
alleen aan soort CDA
JeNSDAG 28 april 1976
binnenland
trouw/kwartet 5
cht legt de president van de
lerlandsche Bank in zijn jaarver-
over 1975 een belangrijk accent
de nog steeds niet bedwongen
lontwaarding, of wel: de inflatie,
ins land.
Zijlstra zelf het woord te geven
het „waarom" van „De door
inflatie geschapen wanorde laat
normale gezonde economische
wikkeling niet toe, nog afgezien
de funeste repercussies op het
ei atschappelijke en politieke vlak.
h e dit nu nog niet wil aanvaarden,
ziende blind en horende doof."
E het vervolg van zijn verslag kan
£i n duidelijk lezen van de presi-
'a nt van de Nederlandsche Bank
der een normale gezonde econo-
sche ontwikkeling verstaat: een
10 tjanige verdeling van de producti
ve eitsstijging - als die er tenminste is
bedrijfslevijn, loontrekkenden
■ei de overheid alle drie zodanig aan
- n trekken komen dat de één niet
koste van de andere twee als een
rre bloem ineenschrompelt.
it laatste is nu wel het geval met
deel van het Nederlandse be-
jfsleven, dat fors in de rode cij-
zit. Daarom acht|de heer Zijl-
a de door de regering voorgestel-
één-procentsoperatie „even on-
als moeilkijk". Uitvoe-
ig daarvan zal betekenen dat voor
n belangrijk deel van de bedrijven
n merkbare rendementsverbete-
ig in het verschiet ligt, die echter
s- rst over enkele jaren echt
:rkbaar zal zijn.
11 i ook al constateert de president
jj t een deel van de lasten van deze
leratie (minder groei van de over-
m isuitgaven en zo goed als geen
eële verbetering van de lonen in
j komende tijd) onnodig zouden
n geweest als de ingreep eerdjer
is gekomen; toch verdient de
lorgenomen operatie grote instem-
7, ing-
sjijlstra laat zich terecht niet uit over
vraag of een verdere stijging van
collectieve sector met één pro-
nt per jaar toch niet te hoog is bij
On veronderstelde groei van de
)oductiviteit met 3,5 4 procent.
at is een puur politieke beslissing,
:;aar de president van de Neder-
"llndsche Bank zich buiten houdt; al
natuurlijk te zijner tijd het
LR-lid J. Zijlstara daar wel het één
i ander over opmerken,
et is bekend dat de fractieleider
Min de VVD in de Tweede Kamer,
heer Wiegel, er ten diepste van
Irtuigd is, dat de groei van de
wJectieve sector (overheidsuitga
ven en sociale verzekeringen) een
Jalt moet worden toegeroepen. Een
ifoei van nul procent dus.
(dolerende) voorzitter van de
ogramma-commissie van het
DA, prof. B. Goudzwaard, heeft
zer dagen in twee artikelen in
jjcze krant gepleit voor een groei
in 0,7 procent. Zijn partijgenoot,
01 inister Boersma, meent dat de één
zfocent-norm eerder aan de lage
aiant is.
inlen moet niet al te verbaasd zijn
deze verschillen. Veel hangt af
E'in de (toekomst) visie, die iemand
eeft op de overheidsuitgaven, de
eloningsnormen voor de werkne-
/a ers en de kansen voor het be
drijfsleven. Minstens zo belangrijk
dil zijn of de veronderstelde groei
oran 3,75 procent inderdaad gehaald
eI)an worden. Wij twijfelen daar
erk aan.
et moet niet uitgesloten worden
lacht, dat de „Duisenberg-nor" of
i j e „CDA-norm" (of welke andere
aaDrm dan ook) jaarlijks binnen be-
lalde nauwe marges een bijstelling
gezien de vele onzekere fac-
(ren die er aan ten grondslag
ïgfegen.
enslotte schrijft de president van
g<e Nederlandsche Bank dat het niet
annemelijk is dat het beslag van de
illectieve sector op het nationale
ikomen ten alle tijde moet blijven
lenemen. Hij pleit er voor een
iscussie op gang te brengen op het
veau waarop en de voorwaarden
aaronder dit beslag kan worden
stabiliseerd. Het is te hopen dat
eze wens speodig wordt vervuld,
en dergelijke discussie - prof. Ver
laat heeft in twee artikelen in AR-
aatkunde reeds een aanzet gege-
en - gedoogt geen uitstel. Terecht
:gt Zijlstra dat er thans al zóveel
lergeld is betaald, dat een uitstel
an althans een discussie over ge-
oemde problemen, eigenlijk niet
anvaardbaar is.
door Fred Lammers
AMERONGEN Het interna
tionaal bekende kasteel Ame
rongen zal onder de hamer ko
men. Ook de kostbare inventa
ris wordt over enige maanden
geveild. Daartoe hebben de ei
genaren van het kasteel de er
ven graaf van Aldenburg Ben-
tinck tijdens een familieberaad
besloten, nu de Nederlandse re
gering heeft laten weten geen
middelen te hebben de exploi
tatie van het kasteel over te
nemen.
De 4.2 miljoen gulden die de familie
Bentinck vraagt voor het kasteel en
het belangrijkste deel van de inboe
del wil het ministerie van CRM op
tafel leggen, maar daar blijft het dan
ook bij. Het geld voor de exploitatie
is er niet. CRM schuift de schuld wat
dit betreft af op het ministerie van
financiën. Daar is men van mening
dat minister Van Doorn de beheer
ders van de rijksschatkist te
lichtvaardig het etiket van boosdoe
ners heeft opgeplakt.
Ruim vier jaar is er, naar een
woordvoerder van de familie ons gis
teravond vertelde, in het geheim on
derhandeld met het rijk. Toen men
deze maand eindelijk wel eens wilde
weten waar men aan toe was liet
minister Van Doorn tijdens een be
spreking in Rijswijk weten dat tot
zijn spijt het aankoopplan niet door
kon gaan. Een veiling is nu de enige
mogelijkheid die de eigenaren nog
openstaat om de problemen die rond
Amerongen zijn ontstaan op te
lossen.
Familie
Die problemen betreffen niet in de
eerste plaats het feit dat het beheren
van een kasteel voor particulieren
tegenwoordig vrijwel ondoenlijk is
geworden, al speelt dat facet natuur
lijk mee. De erven Bentinck willen
Amerongen van de hand doen omdat
in de familiekring moeilijkheden zijn
ontstaan over dit rijke bezit. Naar
mate de familie zich uitbreidt gaan er
steeds meer stemmen op over te gaan
tot boedelscheiding. Op het ogenblik
wordt het kasteel bewoond door drie
van de rechthebbenden, zowel een
Nederlandse, Duitse als Britse tak
van de familie, al brengen sommigen
van hen alleen hun vakanties door op
het kasteel. Het zijn vooral de in het
buitenland wonende erfgenamen die
graag de vruchten van het hun toeko
mende erfdeel willen zien. Zij voelen
weinig binding meer met het kasteel
van hun voorouders.
„In de toekomst zullen de moeilijkhe
den alleen maar groter worden als er
nog meer neefjes en nichtjes bijko
men. Vandaar dat er maar eens be
slissingen moeten worden genomen.
We kunnen de zaak niet op de lange
baan blijven schuiven", vertelde de
heer G. L. A. de Brauwere die met
zijn vrouw een Bentinck op het
kasteel woont. De Bentincks kan
overigens niet worden verweten dat
zij overhaast te werk gaan. „We heb
ben de rijksoverheid lang genoeg res
pijt gegeven een oplossing voor deze
kwestie te zoeken. Wij als familie
willen ook niets liever dan dit fraaie
bezit als een geheel in stand te hou
den", meent de heer De Brauwere.
Antiek
Deskundigen zijn het erover eens dat
het kasteel en de unieke zaken die
erin staan bij een veiling het veelvou
dige van de door de familie gevraag
de 4,2 miljoen gulden zullen opbren
gen. Antiquairs uit binnen- en bui
tenland kijken al jaren verlekkerd
naar Amerongen. Het nieuws over
kasteel Amerongen is bij de instan
ties die zich bezighouden met het wel
en wee van onze kastelen en histo
rische bezittingen ingeslagen als een
bom.
De vicevoorzitter van de Neder
landse kastelenstichting mr. C.P. ba
ron Bentinck (een tak van de Ben
tincks die niets met Amerongen
heeft te maken) noemde de kwestie
Amerongen „een rampzalige zaak".
„Wij wisten niet anders dan dat
Amerongen veilig was gesteld. Er
was volledige overeenstemming be-
B.V. de Toevoer
te Meppel
Galgenkampsweg 6, tel. 05220- 52558/52683
Vraagt
voor het in teamverband voorbereiden
en uitvoeren van werken betreffende
de aanleg van buisleidingen voor
water.
Praktijkervaring gewenst.
Leeftijd tot ca. 40 jaar.
De werkzaamheden zijn gelegen in Oost- en Zuid-Flevoland.
Telefonische of schriftelijke sollicitaties aan bovenstaand adres.
f.
Het uit de zeventiende eeuw daterende kasteel Amerongen gaat
waarschijnlijk heel wat kostbare en unieke voorwerpen aan het
buitenland verliezen.
reikt. Wij zijn er enorm van ge
schrokken dat de aankoop niet door
gaat met alle gevolgen van dien. Als
het kasteel wordt geveild is het zeker
dat veel kostbare en voor Nederland
unieke zaken naar het buitenland
zullen gaan. Daar zal weinig aan zijn
te doen", aldus baron Bentinck. Hij
is niet van plan het erbij te laten
zitten. Als voorzitter van de Monu-
mentenraad heeft hij samen met eni
ge anderen wel bij dit soort zaken
betrokken Nederlanders als prof.
F.H.M. Grapperhaus (voorzitter van
het algemeen bestuur nationale
commissie Monumentenjaar 1975)
een brief gestuurd naar het bestuur
van de nationale contactcommissie
monumentenbescherming.
Spoedvergadering
Volgende week dinsdag komt de Mo-
numentenraad in spoedvergadering
in Zeist bijeen om zich over de zaak
te beraden. „Wij hopen dan geza
menlijk contact met de minister op
te nemen. Een onvervangbaar natio
naal bezit dreigt verloren te gaan als
we niet oppassen. Als de veiling
doorgaat zal 1976 in de geschiedenis
bekend staan als het jaar waarin
Amerongen werd prijsgegeven en
dat zou ons nageslacht zeker betreu
ren", vindt baron Bentinck.
Kasteel Amerongen heeft een rijke
historie. Het huidige kasteel dateert
DEN HAAG Dc Kamerleden mevr.
Gardeniers-berendscn (KVP). Van
Leijenhorst (CHU) en Scholten
(ARP) hebben minister Van Doorn
(CRM) gevraagd alles in het werk te
stellen voor het behoud van het kas
teel Amerongen. Volgens de Kamerle
den bezit het kasteel een unieke en
onvervangbare inhoud. Zij vragen
zich af, of het verantwoord is dat dit
Nederlandse monument verloren
dreigt te gaan en dat de kunstschatten
verspreid worden.
uit de zeventiende eeuw, maar in de
dertiende eeuw stond op deze plaats
al een ridderhofstad. Lange tijd is
het bewoond geweest door de grafe
lijke families Van Reede en Van Al
denburg Bentinck, die beiden hechte
banden met de Oranjes hadden. Het
kasteel kreeg in deze eeuw grote
faam doordat keizer Wilhelpi II van
Duitsland er enige jaren woonde en
er op 28 november 1918 zijn akte van
afstand ondertekende. In het kasteel
herinnert veel aan hem en trekt, me
de omdat aan de inrichting eigenlijk
niets is veranderd, jaarlijks vele be
zoekers. Vandaar dat degenen die
Amerongen ter harte gaat er het
liefst een rijksmuseum van zouden
willen maken, plannen die nu heel
onzeker zijn geworden, al stelt baron
Bentinck zich nog niet gewonnen te
willen geven. „De komende maan
den gaat het erop of eronder."
DE-
VAN EEN LEZER-
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat, sturen aan: Trouw, jury politieke
prent, Postbus 859, Amsterdam. Naam
en adres aan de achterzijde vermelden.
Voor geplaatste prenten is er een boe
kenbom
-2iVVN3iaSai3H^3AC>
De open haard in de Grote Zaal
van het kasteel.
onder redactie van loes smit
..Een echte persoonlijkheid is
moeilijk te herkennen, omdat hij
op niemand lijkt."
Zo iemand kan Cor de Jonge best
zelf zijn, die het boekje ..Aforis
men" (f7.90. uitgeverij Hollan-
dia. Baarnschreef, waarin hij
zijn gedachten over het leven,
mensen. politiek. kunst,
godsdienst en alles wat met leven
en samen-leven te maken heeft, in
de vorm van aforismen heeft
vastgelegd. Hoe hij persoonlijk
over al die zaken denkt, laat in de
meeste gevallen niet veel aan dui
delijkheid te wensen over. Een
paar voorbeelden:
Met de letter van de wet liegt men
legaal.
Men heeft het altijd maar over
links en rechts. Maar link en
recht, dat begrijp ik beter.
Gebrek aan iverkelijk artistiek
vermogen en aan gedrevenheid
maken van de kunst een we
tenschap.
Ook een straathond kan men
kunstjes leren. En de mens&n zul
len zeker voor hem klappen.
Wat de afvallige werkelijkheid
verloochent, is meestal niet de
godsdienst, maar zijn opvoeding.
Begrippen als waarheid,
rechtvaardigheid en medemense
lijkheid beschouwt Cor de Jonge
als zeer betrekkelijk:
Misschien is de waarheid ivel bol
vormig en ligt ieder punt van de
waarheid loodrecht tegenover een
ander punt van diezelfde waar
heid.
Het zijn niet de rechtvaardigen en
zachtmoedigen die het gezag aan
vallen, maar zij die geen gezag
verdragen.
Bepaalde mensen boffen. De
rechtvaardigheid wil precies dat
gene. ivat zij ook willen.
Medemenselijkheid en sociaal be
sef: wie kunnen zich die luxe ver
oorloven? De onderdrukten en zij
die honger hebben?
Hij kan ook keihard oordelen:
Wat kan een mens aardig zijn. als
hij het een beetje naar zijn zin
heeft.
Wij vergeven veelal, omdat het
ons tot eer strekt.
Principe is de zondagse naam
voor een mening die men niet
heeft.
Wat voor karakter doorgaat, is
niets anders dan een primitieve
vasthoudendheid.
Een paar losse citaten:
Kleine bomen zijn eerder groot
dan grote.
Menig opengetrapte deur valt di
rect weer in het slot.
Gezag is geaccepteerde macht.
Wat veel voorkomt: twee monden
en één oor.
Jongens vechten, omdat meisjes
sterker zijn.
Hoe men het leven ook beschouwt,
het komt volgens Dc Jonge altijd
op hetzelfde neer, de dood.
Het Leven is heilig, zei de bloem.
Een jonge vrouw plukte hem en
's avonds was hij verwelkt.
Het leven is heilig, zei de leeuw.
Hij werd gevangen en stierf in een
kooi.
Het leven is heilig, zeiden de ou
ders tegen het kind. Van een verre
reis keerden zij niet terug. Het
kind troostte zich met zijn nieuwe
teddybeer: 13.75 stond er op het
kaartje, dat nog om zijn nylon
nekje hing.
tiWt
i
Y.
Niemand ter wereld kan volhouden een langere ritssluiting te bezitten dan
deze: het ding is zesenvijftig meter lang en dient op de muur van een
manufacturenfabriek in Fort Worth in Texas uitsluitend als blikvanger.
Het zou trouwens onbegonnen moeite zijn om daar een passende rok of
broek bij te zoeken.
Josine van Dalsum begrijpt niet
veel van feministen (of misschien
niet van vrouwen? Of van mensen
in het algemeen?). Ze denkt, blijkt
uit wat ze aan het weekblad Viva
vertelde, dat dat allemaal onge
lukkig getrouwde vrouwen zijn:
„Hoe harder ik die vrouwen hoor
schreeuwen, des te ongelukkiger
zijn ze volgens mij. Als vrouw zeg
ik: geef mij maar een lekkere vent.
Van vrouwen ond^r elkaar komen
toch alleen maar enge toestanden,
Mannen zijn trouwens veel aardi
ger. Vrouwen durven vaak zo wei
nig initiatieven te nemen, ze zijn
bangelijk, niet collegiaal of soli
dair met elkaar. Vaak zijn ze door
zichtig en geraffineerd, ze hebben
dikwijls zo n benarde kijk op de
mensen en dingen om hen heen.
Hun visies getuigen soms van zo
weinig diepgang. Maar misschien
komt dat wel allemaal door ver
schil in opvoeding tussen jongens
en meisjes. En natuurlijk zijn veel
vrouwen vooral vroeger on
derdrukt in deze mannenmaat
schappij. Het belangrijkste is ech
ter dat mannen en vrouwen waar
dering en respect voor elkaar kun
nen opbrengen. Maar als ik ge
trouwd was met een griezel van
een vent dacht ik er misschien net
zo over."
Arme Josine moet haar leven lang
steeds met een onuitstaanbaar ty
pe vrouwen in contact gekomen
zijn. Maar ook al kent ze persoon
lijk alleen maar een paar bangelij
ke, oncollegiale, niet solidaire
vrouwen met een benepen geest,
met weinig diepgang en boven
dien ongelukkig getrouwd met
een griezel van een vent, dan nog
is dit soort generaliseren niet te
verontschuldigen.
Een vroegere privé-detective uit
de Australische stad Sydney, Tim
Bristow, heeft aangeboden voor
een kleine driehonderdduizend
gulden een spectaculair gevecht
met een haai aan te gaan. De
tweekamp zou moeten plaatsvin
den in een bassin van minstens
vijfig meter lengte, zodat er vol
doende ruimte is om uit de voeten
te kunnen en het water moet hel
der genoeg zijn om elkaar goed te
kunnen zien. Het is niet helemaal
duidelijk of de ex-detective vreest
zijn prooi in troebel water niet te
kunnen opsporen of dat hij het zo
zielig vindt voor de haai dat hij
het dier bij voorbaat zoveel moge
lijk comfort gunt.
Van onze weerkundige mede
werker
Dat april een zeer droge
maand is zal iedereen nu zo
langzamerhand wel weten.
Maar hoe staat het nu met de
verdeling van de neerslag?
Wel, tot en met gisteren was
Rotterdam-Heliport een van
de droogste KNMI-stations
met minder dan 3 mm. Leeu
warden en Twente staan op 6
mm, Soesterberg ruim 8, Dee-
len 97a mm. Wat meer regen
viel er in Gilze-Rijen (10'A
mm) en vooral het vliegveld
Beek (16 mm). Ook Vlissingen
behoort met 10 mm tot de
minder droge stations.
Het wat nattere patroon daar
houdt verband met een
uitspatting van een Kanaal-
depressie, die eerder deze
maand in zuid-Engeland
plaatselijk 30 tot 40 mm regen
bracht. In een later stadium,
toen de depressies noordelij
ker een zwakke plek probeer
den te vinden, kregen Schot
land en noord-Engeland ook
neerslag van betekenis, soms
meer dan 30 mm. Daar nu de
hogedrukgebieden vanuit
Groenland (1045 millibar)
daar zo sterk zijn gaan druk
ken is dat natuurlijk allang
voorbij. Achteraf bezien heeft
Nederland deze maand toch
feitelijk op een soort droogte
eiland gelegen want ook van
de regens in zuid-Duitsland
O zooniq
mist
19
temperaturen
ion luchtdruk in millibaren
ooklannoeo
hagel
■w-w
warmtetront
H hoge-dnjkgebied
^^bewotkriq
ct5> regen
sneeuw
T-r
kou-front
tage-drukgebicd
Eg onweer
windrichting
verDtaatsmgsnchtmg
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG - Terwijl het KVP-
bestuur gisteren nog eens nadrukke
lijk liet merken dat de KVP zich
eventueel zelfstandig tot een soort
CDA zal omvormen, heeft zich in de
leiding van de CHU een klein, maar
niet onbelangrijk verschil van me
ning geopenbaard over de vraag of
het CDA vóór de verkiezingen een
intentieverklaring kan afleggen.
Zoals bekend heeft de Unieraad op 10
april afgewezen, dat het CDA vóór de
verkiezingen een voorkeur zou moe
ten uitspreken voor samenwerking
erna. In een gemeenschappelijke ver
klaring die de unievoorzitter, mr. ba
ron Van Verschuer en de voorzitter
van de Tweede-Kamerfractie dr.
Kruisinga gisteren hebben afgege
ven, staat dat zij beiden nog achter
die resolutie staan. Maar de heer Van
Verschuer voegde daar tegenover ons
aan toe, dat hij niet van plan is. het
CDA om de kwestie van de intentie
verklaring de mist te laten ingaan.
Hij meent dat de Unie op dit punt
eerder bereid moet zijn water in de
wijn te doen dan wanneer het bij
voorbeeld gaat over het meningsver
schil inzake bewerking van de partij-
grondslag. Dat laatste is immers een
principieel en de voorkeurkwestie
slechts een praktisch punt, aldus de
heer Van Verschuer, Dat dr Kruisin
ga een andere wijze van benaderen
heeft verklaarde de unievoorzitter uit
het verschil in verantwoordelijkhe
den die beiden dragen.
Het KVP-bestuur liet weten dat het
akkoord is gegaan met het rapport
van de commissie die de noodproce
dure heeft ontworpen Deze procedu
re zal worden vervolgd wanneer on
verhoopt de ene CDA-lijst niet zal
doorgaan. Als daar eind mei geen
zekerheid over bestaat zal één juli de
voorbereiding van de omvorming van
de KVP tot een zelfstandige christen
democratische partij beginnen, aldus
het KVP-bestuur. Dan kun alles
klaar zijn voor de daadwerkelijke
omvorming. Wanneer zou blijken dat
de kiesverenigingen van de ARP deze
maand niet met tweederde meerder
heid voor de ene CDA-lijst stemmen,
dan zal de noodprocedure worden
versneld.
(afgelopen weekeinde)
merkten we weinig of niets en
evenmin van neerslag-
activiteiten af en toe in
noord-Dultsland (Hamburg
bijvoorbeeld gistermorgen
nog weer eens 4 mm).
Van de aprilregens langs de
Noorse kust en ook de
sneeuwstoring die maandag
In Stockholm 14 mm aan
neerslag opleverde, werd bij
ons niets gevoeld. Wel kregen
we gistermiddag bericht over
natte sneeuw en hagel in de
omgeving van Delfzijl. Hoe
wel er bij aanvoer van uitzon
derlijk koude Noordpoollucht
via Skandinavië naar Neder
land een enkele winterse bui
niet uitgesloten is, houden wij
het in de rest van deze maand
vermoedelijk wel droog en
hoog, wat de wind betreft.
Een van de scherpste kou-
uitbarstingen in de laatste
aprilweek blijft in onze herin
nering die van 1950. Op
dinsdagmiddag 25 april trok
de lucht s'middags geheel
dicht en volgde er een dichte
sneeuwval. Rond vijf uur
bleef de sneeuw gedeeltelijk
liggen en er vormden zich
laagjes ijs op de plassen. De
was hing stijf aan de lijn.
26 april vormde het laagste
maximum van de maand met
hier en daar nog geen 6
graden.
Zuid-Engeland werd in die
dagen geteisterd door een
winter-dichte "blizzard", een
sneeuwstorm die behalve et
telijke bomen ook meer dan
1000 telegraafpalen omblies.
De afgetapte neerslag in
Zuid-Engeland was plaatse
lijk 33 mm. Maar op 30
april bereikte zachte lucht
ons land en de eerste mei
werd zowaar een zomerse dag
met 25 graden ln Oudenbosch
en Maastricht. Erg lang duur
de de prille zomervreugde
niet, want al op de vijfde mei
kreeg Vlissingen een re-
genplens van 40 mm doof een
retrograde depressie die uit
Duitsland kwam opzetten
voorafgaande aan een perio
de met droog, zonnig weer,
gecoached door een machtig
SkandinaCvlsth hogedrukge-
bied
