In
tot
Rhodesië geen strijd
het bittere einde
Assad wil met Ford praten
De Chileense junta legt universiteiten aan ketting
^Gretsjko, 'havik'
Imet grote invloed
Portugal
„Hartelijk welkom"
Stakingsoproep
van Spaanse
communisten
Leone verwacht
regeringscrisis
„oproerkraaiers"
rd
JjlNSOAG 27 APRIL 1976
BUITENLAND
TROUW/KWARTET 7
"Nyerere: oplossing uiteindelijk door onderhandelingen
;rl)AR ES SALAAM (Reuter, UPI, AP) De Tanzaniaanse president Julius Nyerere en de
Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Henry Kissinger zijn het eens dat een oplossing voor
Rhodesië uiteindelijk aan de onderhandelingstafel moet worden gevonden,
strijd voor de bevrijding van Rho-
p 1 lesië moet de blanke minderheids-
egering dwingen toe te stemmen in
leen akkoord en zal niet tot het bittere
einde worden uitgevochten, zo verze-
v leerde Nyerere op een persconferentie
afloop van het bezoek van Kissin-
;er aan zijn land.
ihodesische guerrilla's voeren mo-
:_Anenteel de strijd in het land snel op.
D De afgelopen dagen alleen al zouden
,ien mensen tijdens schermutselin
gen in het grensgebied met Mozambi-
jue om het leven zijn gekomen, waa
ronder drie burgers. Nyerere zei dat
guerrilla-acties de blanke
minderheidsregering in Rhodesië de
j ^onhoudbare toestand in het land ein-
,j lelijk duidelijk moeten maken. „Dan
In runnen we rond de tafel gaan zitten
oen praten, maar we moeten vechten
tot dat moment is aangebroken".
Nyerere zei te hopen dat de Verenig
de Staten groot genoeg zijn te erken-
„Mwalimu" Nyerere
tijdens zijn Afrikaanse toernee heeft
Kissinger verzekerd dat de VS géén
hjnen dat „wij niet vechten voor de militaire hulp zullen' geven aan de
Russen of Cubanen, maar voor Afri- bevrijdingsbewegingen in Afrika.
«a". Toen hem gevraagd werd of de Kissinger zei na afloop dat zijn ge-
S de zwarte nationalisten in Rhode- sprekken met Nyerere die de ere-
b-kië met wapens moeten steunen zei naam „Mwalimu" (leraar) heeft hoor-
oade Tanzaniaanse president „te be- den tot „de leerzaamste die ik ooit
-t grijpen" dat er beperkingen zijn in met een staatshoofd heb gehad",
wat Washington kan doen. Eerder Vanuit Tanzania is Kissinger doorge
vlogen naar Zambia waar hij bespre
kingen zal hebben met de Zambiaan-
se president Kenneth Kaoenda, door
de Amerikaanse bewindsman een
van de „meest gerespecteerde Afri
kaanse leiders" genoemd Kaoenda
heeft in een verklaring samen met de
Mozambikaanse president Samora
Machel laten weten niet langer te
geloven in een vreedzame oplossing
in Rhodesië. Kaoenda heeft aan de
vooravond van het bezoek van Kis
singer een vijfdaags bezoek gebracht
aan Mozambique.
Behalve met Koeanda zal Kissinger
een gesprek hebben met Toshaa Nko-
mo, de leider van gematigde vleugel
van de Afrikaanse nationale raad
(ANC), de bevrijdingsbeweging in
Rhodesië. Deze gematigde vleugel
heeft langdurig maar vruchteloos ge
probeerd door overleg overeenstem
ming mét de blanke minderheidsre
gering te bereiken, maar is na het
stuklopen van het jongste gesprek
tot de overtuiging gekomen dat strijd
onvermijdelijk is. De radicale vleugel
van de ANC onder leiding van
bisschop Abel Moezorewa had al eer
der alle hoop laten varen. Moezorewa
zal Kissinger niet ontmoeten, omdat
hij er de zin niet van inziet.
Niet iedereen is even enthousiast over het bezoek dat de Braziliaanse president, Ernesto Geisel, dezer dagen aan
Europa brengt. President Valery Giscard d'Estaing (links) schudt zijn Braziliaans collega de hand en sprak daarbij de
beste wensen uit voor het Braziliaanse volk.
De Franse vakbeweging en de socialistische partij hebben hun misnoegen over het bezoek van Geisel geuit. Ze
beschouwen hem als een dictator, die met terreur regeert. De Braziliaanse president sprak bij zijn aankomst op het
Parijse vliegveld Orly de wens uit, dat de Europese Gemeenschap een wat liberalere economische politiek ten opzichte
van zijn land zou mogen gaan voeren.
MADRID (UPI, Reuter) De Spaan
se communisten hebben opgeroepen
tot stakingen en demonstraties ter
gelegenheid van 1 mei, de dag van de
arbeid. De bedoeling van de acties is
het fascistische regime ten val te
brengen. De illegale oproep werd be
kend gemaakt door het Spaanse
persbureau Cifra en volgt op soortge
lijke oproepen van ondergrondse
vakbondsorganisaties en andere
linkse groeperingen. De communis
ten hebben opgeroepen tot een natio
nale staking in de bouw van 28 tot 30
april als aanzet, tot een stakingsgolf
die op 1 mei een hoogtepunt moet
beleven.
De oproep tot protest tegen het regi
me kwam nadat de autoriteiten be
richten hadden vrijgegeven over aan
tallen werklozen in Spanje. Momen
teel zijn er 724.600 mensen zonder
werk, althans volgens officiële cijfers.
Dat is 5,42 procent, het hoogste per
centage in tien jaar. De inflatie is de
laatste tijd opgelopen tot 23 procent
op jaarbasis.
Autonomie
Een groot gedeelte van de Spaanse
bevolking is voor zelfstandigheid van
de afzonderlijke delen van Spanje,
echter zonder dat er sprake kan zijn
van afzonderlijke staten. 67,2 procent
van de Spanjaarden is voor deze
vorm van regionale autonomie. Dit is
het resultaat van een onderzoek van
twee Spaanse hoogleraren in de soci
ologie van de universiteit van
Madrid.
irz ROME (Reuter, UPI) In de rij van
pessimisten over de ontwikkelingen
n Italië heeft zich-nu ook president
Giovanni Leone geschaard. Leone
verwacht dat hij nog deze week het
on parlement zal moeten ontbinden en
nigalgemene verkiezingen uitschrijven,
ag Gisteravond laat werd gezegd dat de
R communistische en socialistische
irtü partij in Italië ieder moment konden
orl laten weten dat de christen-
rw democratische minderheidsregering
ntivan Aldo Moro moet verdwijnen.
Naar alle waarschijnlijkheid zal die
regering wier voortbestaan afhangt
n van de parlementaire steun van de
socialisten, vallen na afloop van het
a debat dat deze week in het Italiaan
se parlement gehouden zal worden.
De val van de regering-Moro zal alge
mene verkiezingen op korte termijn
tengevolge hebben. Die verkiezingen
zullen volgens bevoegde kringen op
zondag 20 of zondag 27 juni gehou
den worden.
Maar er kan nog een kind in de kabel
komen vanwege de rol die president
Leone gespeeld kan hebben in het
Lockheed-omkoopschandaal. Hij is
één van de drie politici wier namen Libanezen werken aan vrede
genoemd zijn m dit schandaal. Daar
alleen president Leone krachtens de
grondwet nieuwe verkiezingen kan
uitschrijven, bestaat de kans dat er
in Italië ook nog een institutionele
crisis uitbreekt waardoor de ver
wachte gang van zaken op losse
schroeven kan komen te staan.
De Italiaanse christen-democraten
hebben zelf besloten tot het debat in
het parlement. De partij is diep ver
deeld over de vraag hoe de politieke
crisis in Italië aangepakt moet wor
den. De linkervleugel wil tot een
akkoord zien te komen met de com
munisten om nieuwe verkiezingen
op korte termijn te voorkomen. De
rechtervleugel wil hier niets van
weten.
DAMASCUS/BEIROET (UPI, Reuter) Volgens berichten in Israëlische kranten zal de Syrische
president Assad voor het einde van de volgende maand een ontmoeting hebben met de Amerikaan
se president Ford. Op 31 mei loopt het mandaat van de vredesmacht van de Verenigde Naties op de
Golanhoogvlakte af.
Assad zou bereid zijn tot besprekin
gen over het verlengen van het man
daat van de VN-vredesmacht als de
Verenigde Staten bereid zouden zyn
tot bepaalde garanties. Tot nog toe
heeft Assad steeds geweigerd met de
letlVan een onzer redacteuren
>®|pe gisteren overleden Sowjet-minister Andrei Gretsjko was vóór
"files een militair. Op zijn zestiende al trad hij toe tot het Rode
dat hij zijn hele leven trouw is gebleven. De afgelopen
'Jtwintig jaar kon Gretsjko zijn geliefde strijdkrachten in de
hoogste regionen dienen en werd zo één van de eerst verantwoor-
10 delijken voor de enorme groei van de Sowjet-strijdkrachten.
De lange en breed geschouderde
Gretsjko was voor de buitenwereld
geven hoe nodig het was met de Ver
enigde Staten te onderhandelen over
de belangrijkste „havik" van het een beperking van de atoombewape-
Kremlin. Hij behoorde kort na de ning.
tweede wereldoorlog tot degenen die
pleitten voor de snelle ontwikkeling
van taktische atoomwapens voor de Andrei Gretsjko werd in oktober 1903
Sowjet-Unie. Als minister van defen
ds*6 trok hij verschillende malen de
in aandacht met zijn krachtige plei
dooien voor verdere uitbreiding van
de toch al kolossale Sowjet-
,i strijdkrachten.
Rui:
m een maand geleden nog drong
Gretsjko er in een redevoering op aan
om dóór te gaan met versterking van
s het defensie-apparaat. „Onze resul
taten op elk terrein van het militaire
a apparaat moeten worden gezien als
^(een nieuwe stap in de verdere opvoe-
h ring van de gevechtskracht van de
10 strijdkrachten," zo zette Gretsjko
.{jtoen zijn militaire filosofie uiteen.
Tóch was de maarschalk zich volle
dig bewust van de verschrikkingen
van een kernoorlog. Hij sprak zich
openlijk uit tegen het gebruik van dit
r'glsoort wapens. „Ik kan alleen maar
q, zeggen dat het besluit over gebruik
van nucleaire wapens alleen maar
kan worden genomen door een idioot
of iemand die buiten zijn zinnen is
geraakt," zei hij in 1971 om aan te
Vervolgingen
geboren in het land Don-Kozakken.
Met een zeer gebrekkige school
opleiding begon hij in 1919 aan zijn
militaire loopbaan. In 1927 studeerde
hij af aan een cavalerie-school. Twee
jaar later trad Gretsjko toe tot de
communistische partij. In de jaren
dertig studeerde hij verder in de
krijgskunde aan de Militaire Akade-
mie. Hij ontkwam aan de bloedige
zuiveringen waaronder in die tijd ook
de strijdkrachten te lijden hadden.
Heel wat hoge militairen werden in
die tijd slachtoffer van de door Stalin
opgezette vervolgingen. Veel van de
overlevenden, tot wie dus ook
Gretsjko behoorde, konden daardoor
later sneller promotie maken dan
anders.
In 1941, toen de Duitsers de Sowjet-
Unie binnen vielen, was Gretsjko al
divisie-commandant. Hij voerde
(aanvankelijk met weinig succes) de
troepen aan in het noorden van de
Kaukasus en de Oekraïne. Later in
1943 legde hij veel eer in met de
Eén van de laatste foto's wan de overleden maarschalk Gretsjko
(links), genomen tijdens een inspectiereis in februari.
herovering van Kiev.
In de oorlogsjaren legde Gretsjko
contacten met twee mensen, met wie
hij later nog veel te maken kreeg:
Nikita Chroesjtsjew en Leonid
Breznjew. Deze twee politici, die het
later beiden tot partijleider brachten,
waren in die tijd politiek officier (zeg
maar: vertegenwoordiger van de par
tij) in het Rode Leger.
Onderdrukking
Na de oorlog was Gretsjko tweemaal
zeer nauw betrokken bij de recht
streekse onderwerping van Oost-
Europa aan de Sowjet-Unie. In 1953
was hij bevelhebber van de Sowjet-
troepen die de opstand van de
Oostduitsers smoorden. In 1968 was
hij (inmiddels minister van defensie
geworden) direct verantwoordelijk
voor de inval van de troepen van het
Warscbau-pact in Tsjechoslowakije
om een eind te maken aan de voor
zichtige liberalisering onder leiding
van Doebtsjek.
Zelf was Gretsjko opperbevelhebber
van het Warschau-pact van 1960 tot
1967. In dat laatste jaar volgde hij
Malinowski op als minister van de
fensie. Bij de aanvaarding van deze
functie beloofde hij dat hij alles zou
doen om de strijdkrachten te verster
ken en het Rode Leger heeft de afge
lopen jaren inderdaad niet te klagen
gehad over gebrek aan geld. Gretsjko
werd in 1973 ook nog benoemd tot lid
van het politbureau van de commu
nistische partij. Deze post, gecombi
neerd met zijn ministerschap, gaf de
„havik" Gretsjko een enorme invloed
binnen het Kremlin.
Amerikaanse president te spreken.
Volgens de Israëlische kranten zou
de Amerikaanse president de ont
moeting met Assad ook goed kunnen
gebruiken in het kader van zyn ver
kiezingscampagne. Een naderbij
brengen van een vreedzame oplos
sing van het conflict in het Midden-
Oosten zou het prestige van de presi
dent kunnen vergroten.
De berichten over een ontmoeting
Assad-Ford komen na een bezoek
van de Amerikaanse senator Javits
aan Israël. Javits heeft de Israëli's
laten weten dat de kansen op zo'n
ontmoeting gegroeid zijn sedert de
recente verbetering in de betrekkin
gen tussen Syrië en de Verenigde
Staten.
Libanon
De verstandhouding tussen de Ver
enigde Staten en Syrië is de laatste
tijd verbeterd door de stilzwijgende
instemming van de VS met de Sy
rische bemoeienis met de burgeroor
log in Libanon. Washington heeft er
tot dusver bij Israël ook steeds op
aangedrongen een beperkte Syrische
interventie in Libanon te tolereren.
De kansen voor succes van de Sy
rische bemiddeling in de Libanese
burgeroorlog zijn gisteren weer wat
gestegen. De leider van het Libanese
parlement is gisteren naar Damascus
gevlogen voor beprekingen met pre
sident Assad. Over de besprekingen
werd geen verklaring aan de pers
verstrekt, maar men neemt aan dat
gesproken is over de opvolging van
de huidige president, Soeleiman
Franjieh. Vandaag komt het Libane
se parlement bijeen om een datum
vast te stellen waarop het parlement
de nieuwe president gaat verkiezen.
De Syrische president zou het liefst
Elias Sarkis, de directeur van de
centrale bank van Libanon, als presi
dent zien optreden. De kandidaat
van de linkse moslims is Raymond
Edde, een uitgesproken tegenstander
van de Syrische bemoeienis met Li
banon. Beiden behoren tot de maro
nitische christenen, de groepering
waaruit de Libanese president steeds
gekozen wordt.
In Libanon bleef het gisteren betrek-
noods met geweld worden ontruimd,
aldus de minister.
De leider van de Likoed-oppositie
Menachem Begin, die een bezoek aan
ons land brengt, zei dat hij de steun
van 62 parlementariërs heeft weten
te verwerven voor de activiteiten van
de Goesj Emoenim. De leiders van de
nationale religieuze partij zeiden te
verwachten dat de regering de neder
zettingen van Israëli's in bezette ge
bieden zal steunen. De minister van
defensie Simon Peres heeft een posi
tieve houding ten opzichte van de
nederzettingen. Minister Jigal Allon
van buitenlandse zaken is een te
genstander van de vestiging van Is
raëli's in de door Israël bezette ge
bieden.
kelijk rustig, de omstandigheden in
aanmerking genomen. Er werd hier
en daar nog wel geschoten, maar tot
zware gevechten is het niet gekomen.
In de namiddag werden in de haven
wijk een aantal zware explosies ge
hoord, maar deze leken afkomstig
van exploderende olie-
opslaeplaatsen. Er woeden in de ha
vens al enige tijd branden, die nauwe
lijks te blussen zijn.
Voor het eerst sedert lange tyd sta
ken christenen en moslims gisteren
de scheidingslijn over tussen de door
hen beheerste gebieden. Het meeste
verkeer trok van de christelijke wij-
ken naar de moslimgedeelten van PnlitlP StIJIHIP
Beiroet. Voedselvoorraden werden 1
van de door de christenen bezette a
westelijke havenwijken van Beiroet ctrTGSLGGIu ü4
overgebracht naar de oostelijke ge
deelten van de stad, waar de
schaarste groot is.
Berichten als zouden de Verenigde
Staten aan Israël kernwapens gele
verd hebben, zijn door een
woordvoerder van de Israëlische re
gering ten stelligste ontkend. Faroek
Kaddoemi, een belangrijk
woordvoerder van de Palestijnse Be
vrijdingsbeweging (PLO), verklaarde
in de Japanse hoofdstad Tokyo dat
de Verenigde Staten Israël in 1973 12
of 16 nucleaire wapens zou hebben
geleverd. De Israëlische woordvoer
ders noemde deze verklaring
nonsens.
Westbank
Premier Rabin van Israël zal binnen
kort een parlementair debat aankon
digen over de positie van de door
Israël bezette westelijke Jordaanoe-
ver. De onlangs door de nationalis
tische beweging Goesj Emoenim ge
houden mars door dit gebied heeft
tot ernstige conflicten binnen de Is
raëlische regering geleid. Minister
van sociale zaken, Zeboeloen Ham
mer, nam zelfs persoonlijk deel aan
de mars, wat hem in botsing bracht
met de minister van gezondheid, de
linkse Victor Shemtow.
Minister van justitie, Chaim Zadok,
heeft zich verzet tegen de illegale
joodse nederzettingen in de door Is
raël bezette gebieden. Ze zullen des-
MADRID (Reuter) De politie van
de Zuidspaanse stad Granada heeft
gisteren 54 mensen gearresteerd op
de beschuldiging dat ze deelnamen
aan bijeenkomst van marxisten, die
van plan waren op 1 mei moeilijkhe
den te veroozaken. De burgemeester
van Granada heeft meegedeeld dat
de 54 opruiende pamfletten bij zich
hadden.
Van een medewerker
Aan het einde van de gebruikelijke zomervakantie, die in Chili de hele maand februari duurt,
zouden de tachtig hoogleraren van de afdeling sociale wetenschappen van de Sociale en
Juridische faculteit van de universiteit weer aan het werk gaan. Maar ditmaal kregen ze de kans
niet. Toen ze bij het gebouw van de sociale wetenschappen aankwamen, konden ze er niet in. De
toegangsdeur was gesloten met een grote ketting en een zwaar hangslot. Zoiets was nog nooit
gebeurd op de universiteit.
Op deze manier werd hen duidelijk
gemaakt dat de kolonel van de
luchtmacht, Julio Tapia, de rector
van de universiteit van Chili, had
besloten het onderwijs in de sociale
wetenschappen stop te zetten. Deze
instelling, die in Chili een hoog aan
zien had, werd na een levensduur
van 125 jaar opgeheven.
De kettingen die de toegang tot het
gebouw versperden, illustreren op
een welsprekende manier de lage
wijze waarop de junta de Chileense
universiteiten aan zich onderwerpt.
Het gaat de junta er niet alleen om
de universiteiten te verlagen louter
tot fabrieken van vakidioten, ge
speend van elke vorm van kritiek
ten opzichte van de maatschappij
waarin ze leven. Ook moeten de
universiteiten omgevormd worden
tot organisaties die volledig onder
geschikt zijn aan het regiem.
Dat is iets afschuwelijks in een land
dat gewend is aan de culturele top
te staan van het Zuidamerikaanse
continent. De ontwikkeling die aan
de gang is, geeft blijk van een abso
luut tekort aan respect voor het
academisch personeel.
Enkele dagen na de bloedige
staatsgreep van september 1973,
waarbij generaal Pinochet en zijn
handlangers de macht overnamen
van president Allende, werden alle
rectoren van de universiteiten ont
slagen. Ze werden vervangen door
hoge officieren die al met pensioen
of nog in functie waren. Deze offi
cieren aanvaardden hun positie
met veel vertoon van macht. De
razzia tegen linkse hoogleraren en
studenten was niet te stuiten. Hon
derden academici en duizenden stu
denten werden verjaagd. Velen on
der hen werden gevangen genomen
en een nauwelijks te schatten aan
tal werd vermoord. Tegelijkertijd
werden de studieprogramma's en
de onderzoeksactiviteiten grondig
herzien.
Dit gebeurde om alles wat voor het
regiem gevaarlijk zou kunnen zijn,
te niet te doen Natuurlijk werden
de sociale wetenschappen het
zwaarst getroffen. Filosofie en so
ciologie leken de militairen nuttelo
ze wetenschappen en bovendien ge
makkelijk te beïnvloeden door het
marxistische denken.
Tijdens de eerste maanden van dft
proces waren mensen van een
linkse signatuur het slachtoffer.
Christen-democraten konden hun
functie van decaan blijven behou
den. Zij waren in staat grote invloed
uit te oefenen op het hart van de
hoogste onderwijsorganisaties ter
wijl ook mensen met een extreem
rechtse, achtergebleven en fascis
tische denkrichting op hun post
bleven.
Alleen op deze manier kan men
verklaren dat een man als William
Thayer, die minister van onderwijs
was ten tijde van het bewind van
Eduardo Frei, aangewezen werd als
vertegenwoordiger van de junta bij
de Unesco. Hij aarzelt niet te stellen
dat de intellectuele activiteit in
Chili in alle vrijheid beoefend kan
worden.
Christen-democraten
Vanaf begin 1975 is op alle universi
teiten toch een grootscheepse aan
val begonnen op de christen
democraten. Onder het voor
wendsel dat de uitgaven voor het
hoger onderwijs beperkt moesten
worden hebben de corresponderen
de afdelingen een herstructure
ringsmaatregel moeten nemen die
een massale afdanking van het do-
cerend personeel inhield. Door een
vreemde samenloop van omstan
digheden blijkt de grote meerder
heid van degenen die het veld moes
ten ruimen militant of sympathi
sant van de christen-democraten te
zijn die er steeds meer blijk van
gaven dat ze geen onvoorwaardelij
ke aanhangers van het regiem
waren.
De ideologen van de junta beseffen
nu dat ze de volledige controle over
de universiteiten moeten krijgen en
ze aarzelen niet die maatregelen te
nemen die noodzakelijk zijn om
hun doel te bereiken. Aan het begin
van het nieuwe cursusjaar werd Au-
gustin Rodriguez, generaal van de
luchtmacht, gedwongen zijn
functie van rector-magnificus neer
te leggen. Deze militair had een jaar
deze functie bekleed. Zijn voorgan
ger was ook een militair, generaal
César Ruiz Danyau, die enkele da
gen na de staatsgreep in functie
was getreden. Deze twee mannen
hadden met militaire hand verre
gaande zuiveringsmaatregelen in
de universiteiten doorgevoerd. Ze
waren er trots op dat ze bij alle
colleges personeel van de spionage
dienst van het leger hadden kunnen
plaatsen. Dit gebeurde om oog te
houden op hoogleraren en stu
denten.
De nieuwe rector, kolonel Julio Ta
pia besloot, toen hij nog maar nau
welijks in functie was, dat alle deca
nen, afdelingschefs, directeuren en
onderdirecteuren van universiteits
instituten hun ontslag moesten in
dienen. Hij had geen vertrouwen in
zijn voorgangers. Hij dacht dat ze
de zuiveringen niet grondig genoeg
hadden doorgevoerd. Nu. nauwe
lijks drie jaar na de staatsgreep,
begint hij de positie van de acade
mici te herzien. Dit natuurlijk met
de doeltreffende hulp van de spio
nagedienst.
Katholiek
De situatie op de twee katholieke
universiteiten van het land (in San
tiago en in Valparaiso) verschilt
niet veel van die op de rijksuniversi
teiten. Ze blijven onderworpen aan
de strenge militaire controle, on
danks de doorlopende protesten
van kardinaal Silva Henriquez en
de zware druk van het episcopaat in
het algemeen. In deze universitei
ten domineren de beruchte militan
te leden van Opus Dei en andere
katholieke groeperingen, zonder
dat daarvoor enig tegenwicht gebo
den wordt.
Te midden van het fascistisch woe
den om de volledige macht over de
universiteiten te krijgen ziet men
intussen vertegenwoordigers van
de conservatieve denkrichting
opstaan. Zij hebben alarmkreten
geslaakt over de wijze waarop de
situatie zich nu ontwikkelt. Juan de
Dios Vial, bekend vertegenwoordi
ger van het rechts nationale den
ken, verwoed anti-marxist en hoog
leraar aan de katholieke universi
teit, heeft in een recent artikel
uitdrukking gegeven aan zijn ont
steltenis:
„Tegenwoordig heerst de verden
king op het gebied van de sociale
wetenschappen in Chili. Men voert
er oorlog tegen en bekijkt ze met
wantrouwen. Toch zal de universi
teit zonder die wetenschappen ster
ven. Men moet op zijn hoede zijn,
want de universiteiten hebben een
bepaalde manier van sterven. Met
hen gebeurt hetzelfde als met men
sen die krankzinnig worden. Hun
eigen ziekte verhinderd hen zich
rekenschap te geven van de ver
zwakking van hun geestvermogens.
De stervende universiteit blijft in
het bezit van rectoren, hoogleraren
en studenten. Maar de scheppende
onrust van de geest maakt plaats
voor alledaagsheid en een grenzelo
ze ondoelmatigheid, verborgen ach
ter kruiperige loftuitingen die mid-
delmatigen elkaar over en weer toe
zwaaien. Het is onze dringende
plicht de Chileense universiteiten
te redden."
Schreeuw
Het is waarschijnlijk, dat de woor
den van professor Vial hem binnen
kort zijn zetel kosten, en dat on
danks zijn onvoorwaardelijke in
stemming met de regering van de
militaire junta. In de zalen en de
amfitheaters van de Chileense uni
versiteiten heeft het onredelijk fa
natisme alles aangetast.
In de gangen van de universiteiten
lijkt de angstaanjagende schreeuw
te weerklinken van generaal Millan
Astray, luitenant van Franco, op
het moment dat hij tegenstand
bood aan Miguel de Unamuno, de
beroemde rector van de universiteit
van Salamanque, tijdens de
rampzalige Spaanse burgeroorlog:
„Leve de dood! Weg met het ver
stand!"
Vervolg van pag. 1
De parlementsverkiezingen van zon
dag vormden het sluitstuk van een
overgangstijdperk. Precies twee jaar
geleden maakten de militairen een
einde aan de rechtse dictatuur van
Caetano. Sedert die tijd oefenen zij
grote invloed uit op het politieke
leven, De grondwet, die geformu
leerd is door de grondwetgevende
vergadering die vorig jaar april werd
gekozen, ruimt voor de strijdkrach
ten een actieve rol in de politiek in
als ..behoeder van de democratie".
De opkomst bij de stembus was dit
jaar groot. 83 procent van de stem
hebbende Portugezen maakten van
hun recht gebruik. Wanneer de
uitslag vergeleken wordt met die van
de verkiezingen voor de grondwetge
vende vergadering dan laat de
uitslag een kleine teruggang zien
voor socialisten en volksdemocra
ten. Grote winnaars zijn de centrum
democraten (CDS), die hun stern-
mental verdubbeld zagen.
Vooruitgegaan
Ook de communisten zijn wat voor
uitgegaan, maar deze stemmen zijn
grotendeels afkomstig van de vorig
jaar met de communisten samen
werkende Portugese democratische
beweging (MDPi. Deze partij deed
dit keer niet mee aan de verkiezin
gen. De communisten wisten hun
positie vooral in het zuiden te ver
sterken, waar vroeger de groot
grondbezitters de dienst uitmaak
ten. De communisten waren de drij
vende kracht achter de landhervor
mingsmaatregelen in deze gebieden.
De socialisten gingen in de meeste
delen van het land licht achteruit,
maar bleken wat meer aanhang te
hebben in conservatieve bolwerken
als Noord-Portugal. de Azoren en
Madeira.
De Portugese president Francisco
da Costa Gomes heeft zijn landgeno
ten gisteren opgeroepen dat de par
tijbelangen niet de overhand moeten
krijgen, omdat dan voor Portugal
een burgeroorlog dreigt. Da Costa
Gomez wil geen kandidaat zijn voor
de komende presidentsverkiezingen.
Tot dusver hebben zich twee militai
ren kandidaat gesteld: de linkse ge
neraal Jose Pinheiro de Azevedo en
de conservatievere generaal Antonio
Pires Veloso, bevelhebber van het
noordelijke district. De politieke
partijen hebben zich nog maar nau
welijks uitgesproken over de presi
dentskandidaten.
