Leden van 's werelds oudste kerk in ons land 0 Van den Heuvel verwacht dominees in vele soorten Vandaag Nederlands beraad tegen militarisme Geen gezangen in chr. geref. kerken Rustig paasfeest in Moskou Unctad-actie in West-Duitsland VOORBIJGANGER DINSDAG 27 APRIL 1976 KERK-BINNENLAND TROUW/KWART, door Aldert Schipper Onder de uitgebreide Turkse gemeenschap in ons land bevindt zich een kleine minderheid, die niets liever wil dan de Turkse nationaliteit inruilen voor het Nederlanderschap. Deze mensen vormen de Aramese christelijke gemeenschap in ons land. De Arameeërs komen uit het zuidoos ten van Turkije en zijn daar zolang het slachtoffer van plagerijen en veel ernstiger vormen van discriminatie geweest, dat zij hun komst naar West-Europa als een bevrijding erva ren. Een van hen zei mij afgelopen weekeinde: ..Ze hebben ons zolang gepest dat we geen vaderland meer hadden." Deze woordvoerder, de heer Ibrahim Oncü. woont al elf jaar in Hengelo en is genaturaliseerd. Zijn zoon zit op de Havo. Hij is een van de eerste gastar beiderskinderen. die met succes be zig is de maatschappelijke ladder van ons land te beklimmen. De zoon. ook Ibrahim geheten, heeft een lange lijst gemaakt van schendingen van mensenrechten van de christenen in Oost-Turkije. Het betreft verkrach tingen. moorden, diefstallen van land en vee en gedwongen bekeringen tot de islam. De discriminatie van Turkse christenen is erger geworden na de oorlog tussen Griekenland en Turkije rondom Cyprus en de burger oorlog in Libanon. Hoewel het lastig is. het land uit te komen, hebben toch heel wat Arameeërs het land verla ten. Een grote groep heeft zich in Zweden en Duitsland gevestigd. In Nederland en België samen wonen er ongeveer tweehonderd. Er komen echter ook Arameeërs ons land bin nen. die hier als vluchteling erkend willen worden. Dat laatste is niet zo gemakkelijk, omdat bij het Neder landse publiek en de autoriteiten weinig bekend is over deze groep Verwant De Arameeërs heten naar Aram, een van de zonen van Sem en een klein zoon van Noach. Zij achten zich ver want met de joden en de Arabieren. Ibrahim Oncü jr. heeft een stencil volgeschreven met de analen van zijn volk, die teruggaan tot de eerste be woners van Tweestromenland De Arameeërs bezitten al duizenden ja ren voor Christus een schrift en hun cultuur heeft op vele plaatsen in het Midden-Oosten zijn sporen achterge laten. Een centrum van de Aramese cultuur was Damascus. Omstreeks het begin van onze jaartelling strekte de Aramese cultuur zich uit tot in Palestina en zo kwam het dat de moedertaal van Jezus het Aramees was. Het Aramees heeft zich ge handhaafd tot de verbreiding van de islam in het Midden-Oosten het Ara bisch veel meer kansen gaf. De Arameeërs zijn een christelijk volk. Nog voordat het christendom zijn grote verspreiding kreeg onder invloed van de grote zendeling Pau- lus. waren de Arameeërs al tot de kerk toegetreden en zij vormen daar door het oudste christenvolk in de wereld. Hun kerk wordt doorgaans de Syrisch orthodoxe kerk genoemd. Een groot aantal van deze traditi woont in India. Belangrijke groepen zijn te vinden in Amerika en in Syrië zelf en dus ook in Turkije. Kleine groep Hier leven ongeveer 60.000 Aramese christenen, een kleine groep, voorna melijk rondom de steden Mardin en Midjad in Anatolië. Het is het over blijfsel van een minderheid, die zich steeds met succes tegen islamisering heeft verzet. Erg lang zal deze groep in Turkije echter niet meer bestaan. De druk van "de omgeving begint te hoog te worden. In de jaren 1916—1918 zijn tienduizenden Ara meeërs. samen met hun Armeense mede-christenen dodelijk slachtof fer geworden van de Turken. Een stad als Mardin werd met het zwaard in de vuist geïslamiseerd. De Ara meeërs kennen nu nog moslim landgenoten. van wie de oorspronke lijk christelijke moeder in die jaren met geweld gedwongen werd met een moslim te trouwen. Na 1956 ontstonden nieuwe moeilijk heden. Moslims plunderden in Istan- boel en in andere steden en dorpen de bezettingen van christelijke landgenoten. Christenen werden uit gesloten van ambtelijke betrekkin gen en het gebied in Oost-Turkije. waar de Arameeërs wonen, werd als een ghetto afgesloten. Toeristen mochten dit deel van het land niet bezoeken. Nog steeds vertellen de Arameeërs dat het verboden is on derwijs te volgen in Aramees, de moedertaal van de christenen. De politie kijkt werkeloos toe bij de schending van de mensenrechten van de christenen. De Arameeërs in Hengelo weten zelfs te vertellen dat de Turkse minister van binnen landse zaken op een klacht van de Arameeërs in Nederland geheel niet antwoordt. Mensenrechten geschonden HENGELO De Syrisch Orthodoxe christenen in ons land hebben aan de hand van mededelingen van hun familie in Turkije een lijstje opgesteld van gewelddaden tegen deze christelijke minderheid. 1. In het dorp Mercimekli Köjü ontvoerden vier moslims een christelijk meisje, dat zojuist voor de wet getrouwd was met een christelijke jongen en dwongen het meisje alsnog met een moslim te trouwen. 2. In het dorp Killit bij Savur overvielen moslim-boeren chris telijke boeren en roofden hun vee. In het dorp Enhil bij Midyat vernietigden moslims de wijn gaarden van christelijke boeren. 4. In drie dorpen, Midih bij Idil, Baté bij Midyat en Kerburan roofden moslims bezittingen van christenen. De helft van de christenen werd uit het dorpje Bate gezet. 5. In 1971 werd de vrouw van een christen, Sabri Genei, met geweld gedwongen met Memet Ali Arikan te trouwen. 6. In Dibek Köyü bij Nusaybin werden de christelijke herders overvallen en van hun schapen beroofd. 7. In Oda Basi Köyü bij Nusay bin hebben moslims de landerij en van de christenen met ge weld overgenomen. 8. In Grafse worden de christe nen gedwongen hun winst aan de moslims af te staan. Vijf van de tweehonderd Arameeërs, die in Nederland en België wonen. Moed opgegeven De Arameeërs hebben de moed op- gegegeven dat het in Turkije ooit weer voor elkaar komt. Hoewel het moeilijk wordt gemaakt voor de emi granten. hun goederen in Turkije te verkopen, vertrekken er steeds meer als trekarbeider of wanneer dat niet lukt als politiek vluchteling naar West-Europa. In ons land trachten op dit moment een tiental vluchte lingen politiek asiel te krijgen. Een van hen, de heer Y. Turan, kan de messteken nog laten zien. die hij in zijn vaderland opliep omdat hij met zijn geloof en cultuur daar niet meer welkom was. In Hengelo ontvangen de Arameeërs wat hulp van de Raad van kerken. Deze plaatselijke raad en de Raad van kerken in Nederland steunt de Arameeërs op dit moment in hun UIT Kort*, duidelijk geschreven, liefst aan één kant getypte, brieven kunnen worden gestuurd naar: Secretaris Hoofdredactie Trouw/ Kwartet Postbus 859. Amsterdam. BIJ publlkatle wordt de naam van de schrijver vermeld. VAN LEZERS Avondmaal (3) x Met grote verbazing en wanhoop heb ik de artikelen gelezen over het ..Hei lig avondmaal op goede vrijdag." Zijn de theologen zo slecht op de hoogte van de oorsprong van dat zogenaamde heilige avondmaal? Het is niets anders dan een misvorming van de seidermaaltijd die Jezus als Jood met zijn leerlingen heeft ge vierd. volgens Gods bevel op de voor avond van Pesach. Daarom zou het avondmaal (wat hier een verkapte vorm van is) slechts éénmaal per jaar en juist op goede vrijdag gevierd moeten worden. Ik geloof dat Jezus naar goed Joods gebruik zijn klede ren zou hebben gescheurd, als Hij geweten had wat de kerk met Zijn woorden zou doen. De zin: „doet dit zo dikwijls als gij die enz heeft niet de bedoeling dat dit vaker moest gebeuren, maar gewoon, ieder jaar als jullie dit doen! Niets meer.' maar ook niets minder. In deze dis cussie voel ik dezelfde tendens als bij het vaststellen van de vaste paas- datum. De kerk maakt zich moedwil lig los van haar Joodse wortels en zal daarom verdorren. Emmeloord H.M.BIok-Dragt Avondmaal (4) Duidelijk is dat op Goede Vrijdag het evangelie van de kruisdood van de Heiland alle aandacht moet krij gen. Als dan ook het avondmaal ge vierd wordt, is er toch wel het gevaar dat dit niet veel meer wordt dan een herdenking van hetgeen de Heiland toen gedaan heeft. Te meer omdat het avondmaal bij ons protestanten toch al te weinig is: bij met én onder het brood en de wijn Christus zelf ontmoeten. In de prediking bij het avondmaal op Goede Vrijdag, dit is wel mijn ervaring, wordt met dit gevaar niet voldoende rekening ge houden. Franckcr Chr. dc Bruin em. pred. Mannentaal Auke Jelsma mag dan niet houden van mannentaal in de kerk. de Heili ge Schrift doet het wel, schrijft ze ons zelfs voor! In 1 Timotheüs 2 vers 12 leest men immers: „Ik sta niet toe dat een vrouw onderricht geeft of gezag over de man heeft A. Jelsma huldigt dus een opvatting die on schriftuurlijk is. Als we gezonde toe standen willen hebben moeten we een andere kant uit dan hij wil. Exloërmond J.Tipker Brieven van lezers staan ook op pag. 12. Interview Het moet nu toch eens duidelijk ge zegd worden, dat ons land over een uitzonderlijk merkwaardige minis ter-president beschikt. In zijn inter view met het Italiaanse weekblad L'Espresso heeft hij beweerd geen bezwaren te hebben tegen deelne ming van communisten aan de rege ring van een Westeuropees land. mits deze zich houden aan de regels van de democratie en bereid zijn de regering weer te verlaten ajs een meerderheid van het parletnent zulks wenst (Wie lacht daar?). De heer Den Uyl vergeet natuurlijk, dat. afgaande op de ontwikkelingen in landen als Tsjechoslowakije en Hon garije. de communistische praktij ken hebben aangetoond, dat geen rekening is gehouden met de spelre gels van de democratie. Uitermate belangrijk is voorts ook. dat ernstig bekeken zou moeten worden of NA- VO-geheimen veilig zouden zijn bij communistische ministers van welk Westeuropees land dan ook. Utrecht D. C. J. Oosting pogingen asiel te krijgen voor meer Arameeërs. Ook heeft de Raad van kerken hulp beloofd bij het laten overkomen van een Aramees pas toor, die de geestelijke verzorging van de gemeenschap in Nederland en België op zich kan nemen. Er is al een kandidaat gevonden, die hier in het pastoraat wil komen werken. De Arameeërs wachten in spanning op het antwoord dat de Syrisch ortho doxe patriarch Mar Ignatios Yakhup III aan zijn gevluchte kudde in West- Europa zal sturen. Van een onzer verslaggevers AMERSFOORT - De classis Amersfoort van de christelijke gere formeerde kerken heeft een voorstel van de Bethel-kerk te Veenendaal, dat beoogde te komen tot invoering van gezangen in de eredienst, ver worpen. Veenendaal wilde, dat de komende generale synode zou besluiten, dat naast de 150 psalmen en berijmde Schriftgedeelten ook „nader door de generale synode vast te stellen lof zangen en geestelijke liederen, waar van de inhoud volledig overeenstemt met Schrift en Belijdenis" zouden mogen worden gezongen. De classis sprak op voorstel van ds J. H. Velema uit, dat invoering van het vrije lied in het oecumenisch kli maat van deze tijd de veralgemening kan bevorderen en de identiteit van de christelijke gereformeerde kerken zal verzwakken. Allerlei dwalingen kunnen het kerkelijke leven bin nendringen en de interne verwijde ring zal toenemen. Uit de bijbel is niet te bewijzen, dat het vrije lied in de nieuwtestamentische gemeente is gezongen (evenmin als het tegen deel). De oude christelijke kerk heeft het zingen van „eigengemaakte psal men" bij herhaling afgewezen. De Afscheiding is mede bepaald door de strijd tegen de gezangen. Het oude beginsel, dat men zich in de ere dienst tot God moet richten met het Woord, dat Hij zelf geschonken heeft, wijst de veilige weg, aldus de classis. De christelijke gereformeerde syno de aanvaardde in 1974 een aantal gezangen uit het Liedboek voor de kerken als „berijmde schriftgedeel ten." Intussen is de praktijk in veel gemeenten, dat men verder gaat. vóór. maar ook tijdens de dienst. Die praktijk mag echter volgens de clas sis geen norm zijn. MOSKOU Voor het eerst sinds lange tijd hebben de Russische orthodoxen in Moskou het paasfeest, dat volgens hun kalender afgelopen weekeinde viel. gevierd zonder daar bij door vijandige groepen te worden lastig gevallen. Zaterdag stonden lange rijen oudere vrouwen, maar ook opmerkelijk veel jongeren en mensen van middelbare leeftijd, te wachten totdat zij het traditionele gewijde paasbrood in ontvangst konen nemen van de pries ter. Ook hadden velen weer kleurig beschilderde paaseieren bij zich. De zaterdagavonddienst in de kerken werd massaal bezocht. De liturgie gaat door tot de vroegere morgenuren van paaszondag. Er waren veel meer mensen dan in vorige jaren, die voor de kerkdeuren wachtten op een plaatsje in de dienst. In enkele kranten hadden nog artikelen gestaan, waarin de paasviering werd afgeschilderd als een manier om de burgers in hun maatschappelijke betrokkenheid te verlammen. Deze waarschuwing en ook de oproep van een blad van de jeugdorganisatie tot militant atheïs me konden niet verhinderen, dat ook jongeren meededen aan de paasvie ring. In de buurt van de oude kloosters in Moskou en Zagorsk waren behalve de feestgangers ook grote groepen toeristen, die het traditionele schouwspel bewonderden, toen de priesters aan het hoofd van lange processies rond de kerkgebouwen gingen onder het uitroepen van de proclamatie Christus is opgestaan". S. AMERSFOORT Een groep afgevaardigden van kerkelijk ge oriënteerde vredesorganisaties, vertegenwoordigers van de gees telijke verzorging bij leger, marine en luchtmacht hebben afgelo pen weekeinde in Amersfoort gesproken over de plannen, die pinnen de oecumenische beweging leven over de vorming van een programma tot bestrijding van het militarisme. Voorzitter van het beraad was dr H. M. de Lange. De groep heeft aan de secretaris van het Interkerkelijk Vredesberaad, dr M. J. Faber, opdracht gegeven een rapport op te stellen, dat meegege ven zal worden aan de twee Neder landse leden van het centrale comité van de wereldraad van kerken, dr A. H. van den Heuvel (hervormd) en mevr. ds M. van Veen-Schenkeveld (gereformeerd). Het centrale comité komt in augustus bij elkaar in Ge- nève en het zal mogelijk besluiten tot een consultatie over zo'n anti- militarisme-programma. Onder de deelnemers aan het beraad van afgelopen weekeinde bestond enig bezwaar tegen de term „milita risme". Enkelen waren voorstander van het woord „militarisatie". In de vergadering is het idee geopperd, in Nederland een orgaan te scheppen, dat als nationale partner voor een eventueel anti-militarisme- programma zal optreden. De uitwer king moet evenwel wachten op de nadere besluiten in de wereldraad. FRANKFORT - De kerkelijke jeugdorganisaties in West-Duitsland zijn met een actie begonnen, die ten doel heeft de houding van Duitsland in de komende Anctad IV in Nairobi te versoepelen. De kerkelijke jonge ren willen dat de regering in Bonn zich bereid verklaart zich in te zetten voor een geïntegreerd grondstof- fenprogramma, waardoor de ontwik kelingslanden zeker kunnen zijn van hun inkomsten uit grondstoffenex- porten. Interview (2) Abortus (12) Ik zou willen, dat iedereen minister van Agt schriftelijk verzocht zijn handtekening onder het PvdA/WD wetsontwerp inzake abortus te wil len weigeren Delft irj. Mol Uw vrienden Uw vrienden en kennissen die u weet te abonneren, ontvangen onze krant beslist nog vlugger als u de adressering onderaan uw ingevulde bon op pagina 1 aanhoudt. Ditmaal geen postzegels plakken, maar uw welkome bijdrage richten aan: Trouw/Kwartet Antwoordnummer 2792 Amsterdam. De communistische invloeden in Ita lië nemen sterk toe met waarschijn lijk ernstige politieke gevolgen. Enerzijds was dit te verwachten door de grote armoede aldaar hoewel het natuurlijk zeer de vraag is of Italië nog democratisch geregeerd zal wor den. De uitlatingen van onze Den Uyl beschouw ik echter als zeer ge vaarlijk en onverantwoord. Wij we ten nu wat wij aan Den Uyl hebben. Als het zo doorgaat moet het Neder landse volk dan nog langer met een dubieuze premier als Den Uyl genoe gen nemen? Wolfhezc C. W. Kok Communisten In uw commentaar van 20 april pleit u voor een politiek, die de commu nisten de wind uit de zeilen neemt. Wat voor een politiek moet er dan gevoerd worden? Een politiek die waardeert hetgeen onze samenleving aan menselijke waarden opbrengt! Doen onze regeringen en niet- communistische partijen dan niet aan een dergelijke politiek? Weinig. Zie het geharrewar in de NAVO. EEG en ten aanzien van de ontwik kelingslanden. En hoe stellen de pu bliciteitsmedia zich op ten aanzien van onze eigen samenleving en cul tuur? Vaak heb ik het gevoel dat zij de westerse cultuur innerlijk verrot. Amerika in alle lagen corrupt en christelijke politiek een vrome wens achten. Hoe zullen de burgers anders reageren dan met stemmen op de communisten? Uit Rusland hoor je immers niet van wantrouwen, onlus ten. schandalen, discriminatie, ras senhaat. werkgevers die werknemers hun vermogensaanwas misgunnen... Assen mr B. J. Vreugdcnhil UTRECHT „Er zullen altijd predikanten zijn. Ons soort sterft niet meer uit, hoe we ook genoemd, betaald en tewerkgesteld zullen worden. Het is met ons als met muzikanten. Zoland er muziek is, zal er wel iemand op een trompet blazen en zolang het verhaal van God en zijn mensen wordt verteld, zal er altijd een groep mensen zijn, die zich in dat verhaal willen oefenen. En die mensen zullen altijd iemand vragen om zich daar in het bijzonder in te bekwamen." Dit zei dr. Albert van den Heuvel, scriba van de hervormde synode, gis teren tijdens zijn inleiding over „de plaats van de predikant in de kerk van straks", die hij hield tijdens de vergadering van de bond van predi kanten. Hij verwachtte daarom, dat er niet minder maar meer opleiding van de predikanten zal worden gevraagd Dr. Van den Heuvel had dan ook geen angst om het predikantschap ook open te stellen voor mensen met niet- universitaire opleiding Hem was uit de oecumene geen geval bekend van een kerk. die zo zijn predikan tenstand intellectueel achteruit zag gaan. Kerken met niet-universitaire predikanten ontwikkelen zich zo. dat de vraag om meer scholing toeneemt. Soorten Dr Van den volstrekt buiten het i er in de komende twintig jaar meer soorten predikanten zullen komen. „Naast de gewone en de buitenge wone en de bijzondere predikanten en naast de zendingspredikanten en de predikant-evangelist, naast partti mers en teamwerkers, naast bezol digde en onbezoldigde zullen we nog wel meer termen moeten uitvinden. We zullen zeker de transconfessione- le dominee krijgen, die werkt in een andere kerk dan degene, waar hij zijn eerste confessionele loyaliteit vindt. We zullen dominees krijgen die vol strekt buiten het instituut gaan wer ken. omdat ze nog meer vrijheid no dig hebben dan zelfs de hervormde kerkorde ze geeft." „We zullen die in st niet alleen VVD'ers, maar ook CPN'ere zullen in de toekomst niet alleen VVD'ers. maar ook CPN'ers onder de dominees krijgen. We zullemt u het maar op. Wij zullen misschien de direct her kenbare dominee ook nog houden of weer terug krijgen. We zullen zeker meer witte toga's krijgen en de pries terboorden zulleag hier de moeilko- men. We krijgen veel meer vrouwelij ke predikanten en we zullen onze handen vol krijgen aan predikanten, die in allerlei niemandsland wande len. We zullen in de toekomst niet alleen VVD'ers, maar ook CPN'ers onder de dominees krijgen. We zullen er mee moeten leven, dat het aantal en soort van nevenwerkzaamheden niet tot het ziekenhuis, de school en het maatschapplijk werk beperkt blijft." Dr Van den Heuvel zag hier de moei lijkheid. dat steeds meer dominees los komen te staan van het plaatselij ke leven van de kerk. Daarom moet er volgens hem in de hervomde kerk orde gezocht worden naar een moge lijkheid, waardoor iedere predikant, ook zij in bijzondere en algemene dienst, effectief worden verbonden aan een plaatselijke gemeente of ge meenschap. Senioren Sprekend over r het lijden en de rite-i-LHij knoopte d, waar herhaal delijk over het lijden en de solidari teit waar herhaaldelijk over het lij den en de solidarite werd gesprokee- meenten zouden worden, waar predi kanten beroepen worden, die een ze ker opzicht, uitoefenen over hun col lega's. zowel voor het pastoraat aan de predikanten als ook als werklei- ders aartmaatschappij novan het ge bied. Van hervormde kerken in het buitenland zou in dit opzicht veel te leren zijn. Verwijzend naar de laatste as semblee van de wereldraad, waar her haaldelijk over het lijden en de soli dariteit met hen die lijden werd ge sproken. zei dr. Van den Heuvel: „Het lijden, dat van ons. predikanten, wordt gevraagd, is dat van de onze kerheid over onze werkgelegenheid en ons pensioen. Dat kar in een mo derne welvaartmaatschappij nooit op een grote catastrofe uitlopen. Maar het grote lijden gaat dieper. Dat heeft te maken met een vol strekt uit de voegen gelopen wereld, waarin miljoenen mensen worden verpletterd en vernederd. Ik denk misschien moet ik zeggen: ik hoop dat onze kleine onzekerheid over on ze materiële positie, over onze status en over onze functie een teken zijn van die diepere onzekerheid. Want alleen in die onzekerheid kunnen we de weg van ontlediging gaan, die ons is voorgehouden." TUSSEN PASEN PINKSTEREN alleen een dunne draad verbindt ons door het niets omgeven met Hem die is een draad van woorden, van een stem die, vaak gestoord, in flarden sterker en dan weer minder hoorbaaft tot ons overwaait; maar roept de stem ons aan of houdt ze ons slechts bezigf) en is ze alleen bedoeld opdat wij zinnig door dit bestaan zouden reizen, met onbekende bestemming' of moet ik luisteren naar die 't eerst getuigden en die spreken van het rijk dat in geen woorden slechts maar in kracht bestaat, gerechtigheid en vrede en een diepe blijdschap, en zijn de woorden hoopvolle signalen van een vast verbond waardoor ons zijn niet door het niets omgeven wordt maar door zijn trouw en goedertierendheid? het is een vraag die antwoord krijgt als pinksteren en pasen op één dag samenvallen. In zijn openingswoord had de voor zitter van de predikantenbond, ds. H. W. Colstee, reeds gezegd, dat de materiële vooruitzichten van de pre dikanten niet schitterend zijn, maar dat er geen reden is voor paniek. Hij maakte wel duidelijk, dat de bond er is voor de behartiging van de mate riële en maatschappelijke belangen van de predikanten en dat men daar om van het hoofdbestuur geen initia tief behoeft te verwachten om de predikantstractementen te be vriezen. Ds. Colstee reageerde hiermee op een actie van enkele hervormde pre dikanten in Friesland om op korte termijn de predikantstractementen te bevriezen, uitgezonderd de laagst betaalde groepen. Zij werden hiertoe geleid door financiële moeilijkheden in diverse gemeenten, die maar al te vaak resulteren in de opheffing van een predikantsplaats. „Natuurlijk is dat een zeer zorgelijke ontwikke ling." aldus ds. Colstee. „Maar de oorzaak daarvan ligt in de kerkelijke malaise en een bevriezing van de predikantstractementen zou in de begroting van de kerkvoogdij maar een kleine verlichting brengen." Jeugd Gisteravond sprak dr. P. W. J. van Hoof. studiesecretaris van de r.k. kerkprovincie en een van de sa menstellers van de nota „Gaat nu allen heen in vrede" over de houding van de Nederlandse jongeren ten aanzien van kerk. geloof en religie. Hij zei nog niet te zien. hoe de kerk zich kan bekeren om weer een kerk van jongeren te worden. Toch was hij niet pessimistisch. De meeste Beroepingswerk NED. HER V. KERK Beroepen te Amsterdam: H.A. Olst te Hindelopen; te Staven) Haaften en te Eethen: H.W. gen, kand. te Reeuwijk. Bedankt voor Voorthuizen en kerk: J.J.W. Mouthaan, te Wilsu j GEREF.KERKEN Aangenomen naar Slikkerveer: 1 Verhaagen te Lemmer: naar Rot[| dam-Feijenoord, C. van St( kand. te Hoogkerk. GEREF.KERKEN VRIJG. Aangenomen naar Spakenb Noord: A.D. van den Heuvel f Harde die bedankte voor Be< Bergentheim, Harlingen, Den Bi Ommen. Terneuzen en Ureterp^ Helpman: J.M.A. Groeneveld t__ rum, die bedankte voor IJmuide^g Rouveen. oc CHR.GEREF.KERKEN Beroepen te Hilversum-Oost: Wubs te Noordscheschut. Bedankt voor Vineland(Can.) eni Rijnsburg: J. Westerink te NunsjP GEREF.GEM EENTEN Beroepen te Den Haag-Centrum A. Vergunst te Veen; te Westzaaf Blok te Capelle aan den IJssel bedankte voor Eindhoven. Bedankt voor Apeldoorn: Chr.® Poel te Yerseke. Hirsch Blum Op bijna tachtigjarige leeftijd Kopenhagen overleden de Jo evangelist Hirsch Blum, die j lang in Amsterdam gewerkt ht" Blum werd in 1896 geboren in cië, dat toen tot Oosten Hongarije behoorde en nu Pools, deels Russisch is. Hij staCg uit een chassidische familie. n£u leerde in zijn geboorteland reedsi evangelie kennen. Als jonge vlak voor de Eerste Wereldoorloi emigrant op weg naar Amerika l hij in Rotterdam hangen, waar h contact kwam met „Elim" van Zalman. In 1935 werd hij in Am dam aangesteld als zendeling va Nederlandse vereniging voor, li Toen deze vereniging opgenof* werd in de hervormde raad voorl r en Israël, trad ook Hirsch Blur** dienst van de hervormde kerk. renlang vormde hij met ds K Kroon, ds S. P. Tabaksblatt e o Swynenburg het viermanschap, ec vanwege de hervormde kerk hel ei< sprek met Israël voerde. Na zijn jen sionering in 1961 vestigde hij zie en Kopenhagen pjf Blum, die wel tien talen vloi sprak, had een belangrijk aandefol de totstandkoming van een breeuws-Nederlandse uitgave het Nieuwe Testament (van de! gelse vereniging tot verspreidingjeg de Heilige Schrift onder de jodel ia het Trinitarisch bijbelgenootscli M Naar aanleiding van deze uit^iti nodigde koningin Wilhelmina eens uit voor een ontmoeting paleize. Ds A. W. T. Nijenhufë Op 70-jarige leeftijd is overledeira! gereformeerde oud-legerpredi)?611 ds A. W. T. Nijenhuis te Rhenen. ev 1934 tot 1946 was hij predikant ,r de gereformeerde kerk van Lutt ?E de in de Mijnstreek. Daarna wasf^ tot 1966 legerpredikant. jongeren mogen dan het geloof vaderen als kerkcentrisch geloof u) laten hebben, zij mogen dan hefe' stituut onder zware verdenking n< len. onder geen beding willen v M van hen a-religieus of ongelovig den genoemd. e" De eigenlijke vraag voor de kei volgens dr. Van Hoof: hoe kuil politiek en mystiek met elkaar zoend worden, of beter nog: hoe de mystiek een sociale mystiek' den en hoe kan het politieke eng£e ment mystieke diepte krijgen? ol ei

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 2