;in de Javaanse boer, hij ploetert voort
Imkoopschandaal dompelt
lalië dieper in crisis
panje eind juni
aar de stembus
Demonstraties in
Ethiopië eisen dode
Leger Portugal zorgt
voor orde bij stembus
aun voor koning Juan Carlos
Regering maakt programma bekend
Breznjew weer
in openbaar
verschenen
ï-"ne plattelander raakt verder achterop
„Indonesië moet
weg van Timor"
Nieuwe onlusten
op Jordaanoever
Rhodesiè
T*AG 23 APRIL 1976
BUITENLAND
TROUW/KWARTET 7
in/E (Reuter, UPI) Italië is gisteren nog verder in de politieke
oj gedompeld door het bekend worden van de inhoud van
bijunenten van de Amerikaanse Lockheedfabrieken. Uit deze
die woensdag door de regering van de Verenigde
en aan een parlementaire commissie zijn overhandigd, blijkt,
'm pen groot aantal zeer vooraanstaande politici steekpenningen
zo t ontvangen.
j hen zijn Aldo Moro, de huidige
Giovanni Leone, die nu pre-
t is en Mario Rumor, de minis-
an buitenlandse zaken.
liaanse kranten hebben giste-
net grote koppen dit nieuws ge-
De huidige christen-
^cratische regering wordt hier-
ijiog meer in diskrediet gebracht.
President Leone heeft inmiddels ver
klaard dat de berichten elke grond
missen. Ook Rumor en Moro hebben
ontkend dat ze iets met de Lockheed
affaire te maken hebben.
Volgens de documenten die aan de
Italiaanse parlementaire commissie
zijn overhandigd die zich met de om
koopaffaire bezig houdt, behoren Mo
ro. Leone en Rumor tot een groep
vooraanstaande Taliaanse politici en
generaals die in de periode van 1965
tot 1969 steekpenningen hebben ont
vangen om de verkoop van
Lockheed-luchtmachttoestellen te
bevorderen. In een brief van de voor
malige vertegenwoordiger van
Lockheed in Europa. Robert Bixby
Smith, worden onderhandelingen
over steekpenningen gemeld met een
persoon die aangeduid wordt als ..an
telope cobblerUit de inlichtingen
die de Amerikaanse regering heeft
verschaft, blijkt dat dit de codenaam
voor de toenmalige Italiaanse pre
mier was.
lid 1
Lha
g<RID (UPI, AFP, Reuter) De Spanjaarden gaan op 26 juni
aj^de stembus om zich uit te spreken over de democratische
inningen en om het besluit van generaal Franco, het overle-
;aatshoofd van Spanje, goed te keuren dat van het land een
rchie maakt. Dit is gemeld door het liberale weekblad
io-16.
n was er nog géén officiële
figing van het bericht te
maar regeringskringen wil-
.jfijei kwijt dat de berichten over-
"amen met de plannen van de
ig. Binnenkort zal premier Car-
ias Navarro het land via de
lie toespreken en op de hoogte
rtpn van de voornemens van de
defig-
ke waarnemers wijzen erop
i n zo vroegtijdig referendum de
S lig in staat zal stellen de nood-
i ke hervormingen door te voe-
rg, rnder dat ze daarbij nog al te
1.1 inder ondervindt van de con-
:a] eve leden van de Cortes, de
jpie variant van een parlement,
i is
f rendu m
n; het weekblad Cambio, dat
beroept op officiële zegslieden,
H alle Spanjaarden van 18 jaar
lier met ja of nee kunnen
orden op drie voorstellen:
i mdering van de huidige opvol-
/a]*swet voor de koning.
anging van de Cortes, die tot
jei heden voor een deel gekozen
i, door een parlement dat be-
t uit twee gekozen kamers,
htiging van de regering tot het
igen andere delen van de
ïdwet.
jUjJferendum zal voor de traditio-
l£j^anhangers van Franco wel te
deïfn zÜn- omdat Franco in 1947
jjj.,66 ook referenda hield met de
)g gingskwestie en de grondwet
et. Door de oppositie zijn deze
hda nooit erkend omdat ze de
ee ures onjuist vonden. De ver
eng is dan ook dat de oppositie.
zg eidelijk meer ruimte krijgt om
j -.weren, bepaalde voorwaarden
ïllen voor een volledig vrije
gne, een geheime stemming en
mmerd gebruik van radio en
ie.
s Cambio ligt het in de bedoe-
pn het kabinet de grondwet
Ontslagen
onmiddellijk na het referendum te
wijzigen. Dit zou neerkomen op het
afschaffen van de portefeuilles voor
de „nationale beweging" (de partij
van Franco), de vakbeweging en de
voorlichting. Deze portefeuilles, die
een soort aparte ministeries vormen,
zouden dan gaan resorteren onder de
nieuw te benoemen minister van na
tionale verdediging en de minister
voor gezondheid.
Volgens Cambio zou het de bedoeling
zijn het lagerhuis direct te verkiezen
met als verdeelsleutel: twee afge
vaardigden per provincie en één afge
vaardigde voor elke 100.000 inwoners.
De senaat zou volgens Cambio wor
den samengesteld uit 52 senatoren
voor de provincies, 30 senatoren die
de universiteiten en de hogere beroe
pen vertegenwoordigen en 30 senato
ren voor de vakbeweging. Verder zou
de koning 60 senatoren rechtstreeks
benoemen, onder wie de leden van
zijn huidige adviesraad, die uit 40
man bestaat.
Steun
De Spaanse koning, Juan Carlos doet
het goed bij de bevolking. Een opinie
peiling, die gisteren is gepubliceerd
door het weekblad Actualidad Eco-
nomica, meldde dat 64,5 procent van
de ondervraagden verklaarde dat de
koning nu meer steun van het volk
genoot dan op het moment waarop
hij de macht overnam van Franco. 80
procent van de ondervraagden ver
klaarde tevreden te zijn met de ma
nier waarop de koning zijn ambt be
kleedde.
Volgens het blad Cambio is premier
Arias Navarro in moeilijkheden ge
raakt bij het schrijven van zijn tv-
toespraak die hij voor 30 april zal
houden. Een eerste ontwerp van die
rede zou door de koning afgekeurd
zijn omdat het taalgebruik niet dui
delijk was en vatbaar voor misver
standen.
Uit documenten die eerder dit jaar
werden vrijgegeven door de Ameri
kaanse senaatscommissie die de mul
tinationals onderzoekt, blijkt dat
Lockheed in 1970-1971 1.8 miljoen
dollar heeft betaald aan verscheide
ne Italiaanse groeperingen ter bevor
dering van de verkoop. Dit geld zou
gegaan zijn naar de vroegere minis
ters Luigi Gui en Mario Tanassi. Ook
deze beide heren ontkenden maar
zijn inmiddels uit hun politieke
functies gewipt.
Nu president Leone bij de omkoopaf
faire betrokken lijkt te zijn, wordt er
in de wandelgangen van het Italiaan
se parlement al gesproken over de
afzetting van de president. Dit meldt
het linkse dagblad La Republica. „De
situatie wordt zeer ernstig, want nu
dreigt er nog een constitutionele cri
sis boven op de politieke en econo
mische crisis te komen." aldus het
blad.
ADDIS ABEBA (DPA, Reuter) In de Ethiopische hoofdstad
hebben militairen gisteren met de wapenstok en met waarschu
wingsschoten een demonstratie uiteengejaagd waarbij volgens
officiële opgave één man om het leven gekomen is. Ooggetuigen
verklaarden dat hij dodelijk werd getroffen toen de militairen het
vuur openden op de demonstranten.
Overal in Portugal zijn de muren behangen met aanplakbiljetten en
beschilderd met leuzen van de verschillende partijen die om de
gunst van de kiezers strijden.
Politieke uitspraak van kerken
LISSABON (AFP, UPI, Reuter) Tijdens de verkiezingen in
Portugal zondag zullen de Portugese strijdkrachten zich in een
verhoogde staat van paraatheid bevinden. Deze maatregel maakt
deel uit van de belofte van de militairen om een vreedzame
atmosfeer bij de verkiezingen te waarborgen.
Doofpot
De commissie van onderzoek uit het
Italiaanse parlement heeft inmiddels
met elf tegen negen stemmen beslo
ten haar werkzaamheden achter ge
sloten deuren voort te zetten. Vooral
de communisten zijn bang dat de
omkoopaffaire in de doofpot ver
dwijnt. Zij zijn ontevreden over de
gang van zaken en verlangen dat het
parlement een spoeddebat houdt
over de werkwijze van de onder
zoekscommissie.
De leider van de Italiaanse christen
democraten, Zaccagnini. heeft giste
ren zijn besprekingen voortgezet met
andere partijen. Maar Zaccagnini's
besprekingen werden geheel over
schaduwd door de Lockheed affaire.
Overigens is hij er nog niet in ge
slaagd steun te vinden voor de door
de christen-democraten voorgestane
abortuswetgeving. Ook werd geen
overeenstemming bereikt over maat
regelen ter verbetering van de econo
mische wantoestand, waarin het land
verkeert.
De Italiaanse industrieel Carlo Al-
berghini die op 4 februari werd ont
voerd is donderdag vroeg door de
Italiaanse politie bevrijd. Deze had in
een Milanese straat zijn schuilplaats
ontdekt.
Alberghini, directeur van een fabriek
van elektronisch materiaal, werd ont
voerd in de omgeving van Milaan
nadat zijn auto was aangehouden.
Voor het eerst in de geschiedenis van
de Italiaanse ontvoeringen besloot
de regering het betalen van losgeld te
verbieden. Het geld werd in beslag
genomen in de woning van de advo
caat die belast was met de onderhan
delingen met de ontvoerders. Deze
manier van optreden heeft veel ver
zet opgeroepen.
Ondertussen is de Cubaanse ambas
sade in de Portugese hoofdstad giste
ren volledig verwoest door de explo
sie van een krachtige bom. Eén man
werd gedood en minstens vijf mensen
liepen verwondingen op. van wie één
zich in kritieke toestand bevindt.
Terwijl de politie toesnelde om het
gebied af te grendelen verzamelden
honderden linkse demonstranten
zich voor het ambassadegebouw, leu
zen schreeuwend als „Dood aan de
CIA" en „Weg met de reactie".
Onmiddellijk na de explosie werden
bij alle belangrijke ambassades in
Lissabon de veiligheidsmaatregelen
verscherpt, Het ministerie van bui
tenlandse zaken gaf een verklaring
uit, waarin „alle terroristische acties"
krachtig worden veroordeeld. In de
verklaring wordt gepaste bescher-
MOSKOU (AP, UPI. Reuter) Gis
teren heeft partijleider Breznjew
zich voor het eerst na 46 dagen weer
in het openbaar vertoond. Hij was
aanwezig op een massale vergade
ring ter gelegenheid van de herden
king van de 106e geboortedag van
Lenin. Voor het laatst werd
Breznjew in het openbaar gezien op
6 maart. Zijn langdurige afwezigheid
heeft de laatste tijd speculaties doen
ontstaan over de gezondheidstoe
stand van de partijleider. Men acht
het waarschijnlijk dat hij enige tijd
heeft doorgebracht op de Krim aan
de Zwarte Zee. Breznjew zag er giste
ren gezond uit en maakte een goed
gemutste indruk.
ming beloofd voor alle diplomatieke
missies in de Portugese hoofdstad.
Inmiddels gaat de verkiezingsstrijd
in Portugal in alle hevigheid door.
Terwijl aan de ene kant de partijen
om de gunst van de katholieke kerk
vechten, heeft de kerk zich zelf nu
rechtstreeks in de verkiezingsstrijd
gemengd. Onlangs hadden de Portu
gese bisschoppen verklaard dat de
„katholieke kerk geen partij heeft en
geen partij wil hebben."
In zijn paaspreek wees kardinaal
Don Antonio Ribeiro nog eens op „de
noodzaak dat de Portugezen af zien
van het opportunisme dat hen ver
deelt, en zich verenigen rond een sa
menhangend en realistisch plan voor
de nationale wederopbouw". De term
„nationale wederopbouw" is een van
de belangrijkste leuzen van de Socia
listische partij (PSP). Het socialis
tische dagblad La Luta liet het dan
ook niet na dit citaat van de kardi
naal op de voorpagina te zetten.
De secretaris-generaal van de chris
tendemocratische partij, PDC, Silva
Resende, zei enkele dagen geleden in
het conservatieve aartsbisdom Bra-
ga: „de kerk kan niet neutraal te
genover ons staan. Wij zijn de enige
partij die in haar programma de
maatschappelijke leer van de kerk
heeft opgenomen, en de kerk kan ons
niet beschouwen als zo maar een
partij."
De PDC heeft zich in haar program
ma en de uitspraken van haar voor
mannen „de 25ste april was geen
revolutie, maar een afschuwelijke
slachting" doen kennen als uiterst
rechts. Haar kansen worden niet
hoog aangeslagen, anders dan die
van de democratische en sociale
centrumpartij (CDS) die zich even
eens opwerpt als verdediger van de
christelijke waarden, en van het ge
zin.
Tijdens de demonstratie, waarvoor
naar verluidt geen toestemming was
gegeven, werd geëist dat de militaire
dictatuur zou verdwijnen. Veertig
mensen zouden zijn gearresteerd.
Eerder hadden de militaire leiders
van Ethiopië voor de eerste keer na
de val van keizer Haile Selassi negen
tien maanden geleden een program
voor de toekomst van het land be
kendgemaakt. De richtlijnen daar
van wijzen in de richting van een
„volksdemocratie".
In een toespraak van de sterke man
van Ethiopië, de vice-voorzitter van
de voorlopige militaire raad. Majoor
Mengistoe Haile Marian, werden en
kele bijzonderheden van het pro
gramma uitgelegd
Revolutionair
De plannen behelzen de vorming van
een „revolutionair volksfront". Na
verkiezingen voor een „revolutionair
parlement" zal een „volksdemocra-
tische republiek" worden gevormd.
Er is nog geen datum voor deze ver
kiezingen vastgesteld.
In het program wordt het tijdstip
waarop de militaire leiders de macht
aan een burgerlijk bestuur zullen
overdragen geheel in het vage gela
ten. Politieke waarnemers tasten in
het duister of het program voorziet in
NEW VORK (Reuter) De Veilig
heidsraad van de Verenigde Naties
heeft gisteren een beroep op Indone
sië gedaan zich onverwijld van het
oostelijk deel van Timor terug te trek
ken. Japan en de Verenigde Staten
onthielden zich van stemming. De
resolutie werd ingediend door Guyana
en Tanzania.
JERUZALEM In Jericho, op de
door Israël bezette westelijke Jor
daanoever, zijn gisteren opnieuw on
geregeldheden uitgebroken. Beto
gers staken autobanden in brand op
straat en gooiden met stenen naar de
politie die de demonstranten wilde
verspreidden. In Toelkarm is een uit
gaansverbod van kracht.
Ook in andere steden op de westelij
ke Jordaanoever patrouilleren in gro
ten getale Israëlische militairen om
betogingen tegen het Israëlische be
stuur en Joodse vestigingen in Ara
bisch gebied de kop in te drukken. In
Nabloes. Jenin en Oost-Jeruzalem,
waar de politie woensdag met de wa
penstok een eind maakte aan een
demonstratie van Arabische school
meisjes. bleven de scholen gesloten.
De Israëlische autoriteiten hebben
een film die de Amerikaanse omroep
CBS deze week maakte van rellen in
Nabloes in beslag genomen en vernie
tigd. CBS heeft een klacht ingediend
bij de Israëlische regering.
;ië is een land van boeren. Meer dan driekwart van de bevolking is afhankelijk van de
Als men in Indonesië wil komen tot een verhoging van de levensomstandigheden van de
vi massa van de bevolking en een rechtvaardiger verdeling van inkomens (de doelen van het
vijfjaren-plan, Repelita II), dan ligt het voor de hand een belangrijk deel van de
te richten op het platteland.
ien procent van de voor Repe-
jj* ïitgetrokken gelden (12,6 mil-
r .'hilar) heeft de regering be-
PI3voor de verbetering van de
"Hjw en de irrigatie.
s Hoeken die in de verschillende
•y{ zijn uitgevoerd, leiden echter
F?1rieste conclusie dat de absolu-
in de landbouw wel is
eiHmen, maar dat er van een
ring voor de brede massa en
:htvaardiger verdeling geen
ïnihet platteland wordt de kloof
-adtfik en rm. tussen machtigen
3e tfrtelozen breder. En dat ver-
3D ook hier toenemende span-
sei
1fngen van de Indonesische re
als! om wat de rijst betreft
te worden zijn nog
doordat de consumptie
*tt even snel gestegen is als de
p ie. Oorzaken: de grote bevol-
oei en stijging van het ver-
er hoofd van de bevolking.
k moest Indonesië nog 8 pro-
im 1 miljoen ton rijst invoe-
)e dit jaar moet er rijst inge-
tan rorden.
r v maand reisde Boestanil Ari-
van Bulog. het bureau
raa logistiek, naar Thailand en
de ilgde Staten om te onderhan-
ijrèver rijstaankopen en meer
iulp. Vanuit Thailand zal er
'r9<jdit jaar 200.000 ton rijst wor-
ts& woerd. Met de VS zijn onder-
65%igen over voedselhulp ter
van tachtig miljoen dollar
—inde.
_jten
wen van de regering is om in
s aan het eind van Repelita II
0 joen ton rijst te produceren,
dan een jaarlijkse produktie-
ijfn 4.6 procent per jaar inhou-
el deskundigen achten dit te
1 tisch. Aan het eind van het
I ar trof een insectenplaag gro-
l van het rijstland in Midden-
door
Johan ten Hove
Indonesië is de laatste 25 jaar een
rijstimporterend land geworden. Dat
wil niet zeggen dat er daarvoor in de
Nederlandse periode geen voedselte
korten bestonden.
In 1850, ten tijde van het voor de
Javaanse bevolking moordende cul
tuurstelsel was er een hongersnood
die alleen al op midden-Java meer
dan 300.000 slachtoffers eiste.
Reeds Soekarno probeerde in zijn
achtj aren-plan (1961-1969) tot
zelfvoorziening in de rijstproduktie
te komen. In het begin van de planpe
riode startte een groep enthousiaste
studenten van de landbouwho
geschool te Bogor een experiment
waarbij ze de boeren voorlichting ga
pen de boeren daadwerkelijk bij het
bewerken van de grond en het leren
van nieuwe landbouwmethodes.
Wantrouwen
Zodoende probeerden zij het diepge
wortelde wantrouwen van de boeren
tegenover alles wat „uit de stad"
kwam weg te nemen. De Javaanse
keuterboer heeft namelijk in de loop
van de historie al bijzonder veel erva
ring opgedaan met „ambtenaren uit
de stad", die hem altijd al gezegd
hebben wat hij doen moet: harder
werken en meer produceren. Maar
meestal moest hij tevens ervaren dat
hij er zelf eigenlijk nauwelijks beter
van werd. Dat was onder de Neder
landse koloniale heerser al zo en dat
is na de onafhankelijkheid zo ge
bleven.
De Australische journalist Peter Po-
lomka noemt deze verhouding in zijn
boek „Indonesia since Sukarno" het
probleem van de „wij" en de „zij".
„Wij" zijn de beter opgeleiden, de
ontwikkelde stedelijke elite. „Zij"
zijn het volk. de rakjat.
„Wij" zijn de leiders, de denkers, van
wie .zij" moeten leren en naar wie
.Zij" moeten luisteren, of de raad nu
in de praktijk uitvoerbaar is of niet.
Dit maakt deel uit van de Javaanse
culturele traditie, de boer is niets
anders gewend. Als uitlaatklep kan
hij zich alleen tranen lachen als de
„wij" in de Wajang-spelen belache
lijk gemaakt worden. De „wij" (of zij
nu burgerlijke of militaire functiona
rissen zijn) spreken ook niet „met" de
boer. maar „tot" hem.
De communicatie is zeer eenzijdig en
de functionarissen zijn vaak ook zeer
slecht op de hoogte van wat de wer
kelijke problemen van de boer zijn.
„En de boer", zo gaat Polomka ver
der „hoort de oude en nieuwe raadge
vingen, opdrachten en beloften gela
ten aan. dénkt er het zijne van en
wordt steeds sceptischer, terwijl zijn
ven op een andere manier dan waar-
op deze het gewend waren van de glimlach als maar breder wordt",
officiële regeringsambtenaren. Zij ifif
gingen in de dorpen wonen en hiel-
Het programma van de studenten,
het Pantja-Usaha-programma (de
vijfvoudige poging: betere irrigatie,
betere rijstvariëteiten. gebruik van
kunstmest, gebruik van pesticiden
en de vorming van coöperaties) had
succes. Het leidde in die gebieden
waar de studenten werkzaam waren
tot een stijging van de rijstproduktie
met 50 procent. Waarna in '65 beslo
ten werd de Pantja-Usaha massaal
tce te passen.
De BIMAS (Bimbingan Massal of
„massale leiding") en de INMAS (In-
tensifikasie Massal of „massale in-
tensivisering) projecten deden hun
intrede.
Door de chaos rond de machtswisse
ling van september/oktober 1965
werden ze echter onderbroken. Het
jaar daarop ging het program weer
van start, maar door de massaliteit,
gebrekkige organisatie en het te
rugdraaien van een aantal landher
vormingen door de nieuwe, politiek
wel even anders gekleurde regering,
werden niet de gewenste resultaten
bereikt.
In '67 sloot de regering contracten af
met buitenlandse ondernemingen
voor de levering op krediet van
kunstmest, insecticiden en de zoge
naamde wonderrijst. De kredieten
zouden terugbetaald worden door
een zesde van de opbrengst van de
boeren op te eisen.
De regering hoopte hiermee al aan
het eind van Repelita I zelfvoorzie
nend in de rijstproduktie te kunnen
worden. Het werd een mislukking.
De boeren vonden de kunstmest te
duur en ontdoken de heffingen op
hun oogst. Bovendien was er sprake
van corruptie van hogere en lagere
ambtenaren waardoor de goederen
te laat of helemaal niet op de be
stemde plaatsen aankwamen.
Redenen waarom deze samenwer
king in 1970 met de buitenlandse
ondernemers gestaakt werd cn de
BIMAS weer „nationaal" werd. Nu
wordt het programma uitsluitend
gefinancierd door overheidsgelden
en zijn de boeren vrij om er geheel of
gedeeltelijk aan mee te doen.
Nog rijker
In de praktijk komt het er op neer
dat de programma's met hun nieuwe
technieken en op de markt gerichte
produktie de bestaande verschillen
in rijkdom op het platteland ver
sterkt hebben. Vooral de relatief al
rijkere boeren, zij die anderhalve of
meer hectare bezitten hebben ervan
een meerpartijenstelsel op een later
tijdstip.
In het document wordt gezegd dat de
voorlopige militaire regering speciale
steun zal geven aan een partij van de
werkende klasse als „de voorhoede
van de revolutie Zij zal voorts „alle
democratische partijen steunen die
de strijd willen voortzetten tegen de
feodale en imperialistische krach
ten". Voor politie en het leger wordt
een „socialistische vorming" aange
kondigd en het volk zal vrij en koste
loos onderwijs en meer werkgelegen
heid krijgen.
Het program belooft de diverse be
volkingsgroepen voor het eerst „regi
onale autonomie". Binnen hun gebie
den zullen zij het recht krijgen hun
eigen leiders te kiezen en zelf te be
slissen over politieke, sociale, econo
mische of taalkundige kwesties.
Evenals onder keizer Haile Selassie
het geval was lijken ook de huidige
leiders echter vastbesloten zich tegen
de afscheiding van Eritrea te verzet
ten. De kustprovincie is de enige uit
weg van Ethiopië naar de zee. In zijn
toespraak maakte majoor Mengistoe
gewag van „Eritreaanse reactionai
ren die met restanten van het Ethio-
pisch feodalisme in Saoedi-Arabië
gemene zaak maken".
Vervolg van pagina 1
Ondertussen heeft de Zuidafrikaan-
se premier Vorster gisteren in het
parlement ontkend dat Zuid-Afrika
de militaire hulp aan het blanke
minderheidsregime in het buurland
Rhodesiè heeft stopgezet.
Eerder had de Londonse Times ge
meld dat de Zuidafrikaanse regering
vorige maand heeft besloten de mili
taire hulp aan Rhodeslë te be
vriezen.
De Zuidafrikaanse leider ontkende
ook vorige maand een gesprek te
hebben gevoerd met de Rhodesische
minister van defensie van der Bijl,
zoals door de Times eveneens was
bericht. Vorster zei dat van der Bijl
vorige maand in Zuid-Afrika is ge
weest, maar dat hij geen besprekin
gen heeft gevoerd met vooraan
staande regeringsfunctionarissen.
Hij noemde het Times-bertcht on
juist en zei dat het ernstige schade
zou kunnen toebrengen aan de inter
nationale betrekkingen. Vorster ver
klaarde verder dat zijn land sterkere
economische banden nastreeft met
landen van „middelbare grootte" zo
als het recentelijk afgesloten ac-
coord tussen zijn land en Israël. Tij
dens het bezoek van Vorster. eerder
deze maand, werd in Israël een ver
drag afgesloten op het terrein van de
economie, de industrie en de we
tenschap.
Er waren zeker vijf of jses andere
landen, aldus Vorster, die voordeel
zouden hebben bij het afsluiten van
een dergelijke overeenkomst met
Zuid-Afrika.
In politieke kringen in Kaapstad zijn
Iran, Ivoorkust en enige Zuidameri-
kaanse landen waaronder Paraguay
als eventuele kandidaten genoemd.
geprofiteerd en hun rijkdom en dus
hun positie versterkt.
Want rijkdom en macht gaan samen
in de Javaanse samenleving. Zij wa
ren in staat makkelijk kredieten te
krijgen, zij konden de risico's nemen
die nu eenmaal gepaard gaan met
veranderingen in de produktie. Zij
hadden meestal betere relaties met
het ambtelijk apparaat en al meer
kijk op een geldeconomie.
De kleine boeren, die dit alles missen
zijn ver in het nadeel, en uit tal van
onderzoekingen blijkt dat zij ook
nauwelijks meedoen aan de BIMAS-
programma's. Zij blijven achter en
worden meer en meer gedwongen
hun grond te verkopen.
Nog slechter er aan toe is de grote
groep landloze boeren, of zij die een
zeer klein lapje grond (tot 0.2 ha)
hebben, en die op de velden van
anderen werken. De door BIMAS
beoogde vergroting van de werkgele
genheid op het platteland is er niet
gekomen omdat de rijkere boeren
commerciëler gaan werken en eerder
geneigd zijn arbeiders en arbeidsters
af te stoten.
Dit speelt zich vooral af bij de ver
werking van de oogst waar de tradi
tionele rljststampsters meer en meer
vervangen worden door rijstpelma-
chines.
Hele boerengezinnen raken zonder
werk, dreigen te verpauperen en wor
den gedwongen te vertrekken naar
de grote steden, waar niemand op
hen zit te wachten.
Corruptie
Een bijkomend probleem ls dat door
de toevloed van kapitaal naar de
dessa's de corruptie in de lagere ni
veaus van het bestuursapparaat een
enorme vlucht heeft genómen.
De kleine boer weet dat de ambte
naar die op een motor of zelfs in een
auto zijn dorp bezoekt een te klein
salaris heeft om zijn vervoermiddel
te kunnen betalen. Enerzijds wordt
zijn wantrouwen en achterdocht te
genover iedereen die maar een uni
form draagt groter en vervalt hij
meer en meer in een houding van
volslaven aoathle.
