En de tien geboden dan? Evangelisatie bij
Boeken over de bijbel
in de collectezak deed
Vandaagi
3Olympische Spelen
Ds. Driessen leidt
jeugd geref. gem.
Onze adressen:
Bijbelschool Zeist
nu erkend
Fonds jeugdwerk
verstrekt drie ton
VOORBIJGANG*
VRIJDAG 23 APRIL 1976
KERK BINNENLAND
TROUW/KWARTI
1!
door drs. W. Speelman
De maandagkrant wordt dus toch gelezen. De grote hoeveelheid
reacties op mijn artikel ..Het staat in de bijbel, dus (Trouw.
12-4-M76) heeft dat duidelijk gemaakt. De redactie van Trouw
geeft me gelegenheid in een tweede artikel op al die brieven en
telefoontjes in te gaan.
In dat artikel van vorige week maan
dag ging het mij erom. aan te geven
hoe in een ethische discussie de bij
bel kan functioneren, en vooral hoe
het niet kan.
Het simpele, directe beroep op de
bijbel. ..het staat er en daarmee uit"
is eigenlijk onmogelijk. Er staan na
melijk in de bijbel ook een heleboel
dingen waar men zich niet aan houdt
en waarvan men zich dan ontdoet via
allerlei, soms erg ingewikkelde, rede
neringen. Dat betekent dus dat ..het
staat in de bijbel" op zichzelf niet een
voldoende argument is om je ergens
aan te houden. Je kan jc redenen
hebben om je er niet aan te houden.
Als je in een ander geval je wel aan de
bijbel wenst te houden, dan heb je
daar kennelijk ook je redenen voor.
want ..het staat er" bleek immers in
andere gevallen nlet-genoeg.
In een ethische discussie kan je het
daarom nooit laten bij ..het staat in
de bijbel" Je zult er altijd een uitge
breide argumentatie bij moeten leve
ren om te verklaren waarom je in dit
geval je bij de bijbel aansluit.
In de IKON-uitzending van 9 april,
waarin de homofilie ter sprake
kwam. beriep prof. Graafland zich
rechtstreeks op de bijbel, zonder de
daarbij noodzakelijke argumentatie.
Met prof. Deurloo was het niet veel
anders gesteld het door hem gehan
teerde begrip menselijkheid is ook
diet direct een uitvoerig argument
Homofielen
Uit de reacties van homofielen bleek
dat dit punt. het ontbreken van argu
mentatie. hen het meest had getrof
fen. Ze hadden gehoopt van deze
theologen de argumenten te horen
die hen in staat zouden stellen
zichzelf te aanvaarden en die aan
vaarding te rechtvaardigen ten over
staan van de God van de bijbel.
Uit hun reacties blijkt hoe groot de
behoefte aan een dergelijke argu
mentatie nog altijd is. vooral bij ou-
jdere homofielen. Nu die niet geleverd
jverd herinnerde de uitzending hen
alleen maar aan hun problemen en
raakten sommigen zwaar van slag.
Het andere punt dat in het vorige
artikel aan de orde kwam was de
willekeur van het directe beroep op
de bijbel
Het ene accepteert men wel. want het
staat in de bijbel, en het andere niet.
al staat ook dat in de bijbel. Verschil
lende lezers stelden voor om het be
roep op de bijbel te beperken tot een
beroep op Jezus, teneinde zo de wille
keur te beperken
Bovendien zeg Je dan ook al iets over
dc Inhoud van het bijbelberoep.
want wie Jezus zegt zegt liefde en
menselijkheid.
Dit lijkt mij een goede oplossing, al
kan ook dit natuurlijk nooit een di
reef beroep worden: ..Zo deed Jezus
het. dus "De evangeliën leveren
geen pasklare antwoorden op onze
problemen.
Wij moeten met elkaar proberen uit
te maken wat naar ons beste weten
vandaag liefde en menselijkheid in
houden. Je kan je nooit verschuilen
achter Jezus, maar Je moet als chris
ten noodzakelijkerwijs wel uitleggen
waarom je denkt door zo en zo te
handelen, Jezus na te volgen
Invuloefeningen
Zo zijn er ook mensen die voorstellen
om het alleen maar te houden op de
tien geboden Dat voorstel sluit aar
dig aan bij het vorige, want je kan
zeggen dat 'gij zult niet doodslaan",
gij zult niet echtbreken' etc. de mini
mum invuloefeningen zijn van de
liefde Wie iemand liefheeft moet
hem op z'n minst niet doodslaan
Een direct schriftberoep Is in dit
geval mogelijk ten aanzien van dat
minimum: daarna beginnen de pro
blemen Gij zult niet doodslaan'.
UTRECHT Tot voorzitter van de
bond van Jeugdverenigingen van de
gereformeerde gemeenten is geko
zen ds. J Driessen te Oostkapelle.
Ds. Driessen is 36 jaar. Hij volgt ds.
H. Hofman uit Rotterdam op. die
zich wegens zeer drukke werkzaam
heden niet meer herkiesbaar had ge
steld. Tweede voorzitter Is thans ds.
A. Elshout te Slikkerveer en secreta
ris ds M J van Gelder te Gouda.
Brieven van lezers staan vandaag op
pagina 8.
AMSTERDAM
Postbus 859.
Wibautstraat 131
Tel 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
Westblaak 9. Rotterdam
Tel 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101.
Parkstraat 22. Den Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3.
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel 05200-17030
valt daar ook de doodstraf onder, of
abortus? 'Gij zult niet echtbreken',
betekent dat alleen maar. zoals in
het oude testament, dat je van een
vrouw die al getrouwd is moet afblij
ven. of reikt dat gebod verder? Bete
kent 'gij zult niet stelen' ook nog dat
je geen rente mag vragen of gaat het
vandaag misschien over overwinst?
Ik stel zo maar wat willekeurige vra
gen om duidelijk te maken dat je ook
hiermee een direct bijbelberoep - zij
het dan als beroep op een fragment
van de bijbel eigenlijk niet gered
hebt. Wij zijn het die die ..minimum
geboden" moeten invullen, en daar
bij komt het aan op de deugdelijk
heid en overtuigingskracht van onze
argumenten.
Nieuw probleem
Overigens rijst hier een nieuw pro
blcem.
Als je zegt dat de liefde en de tien
geboden norm zijn omdat ze bijbels
zijn. dan verspeel je nl. de mogelijk
heid om te verklaren, hoe het komt
dat mensen die de bijbel niet ken
nen, of er zich van afwenden, zich
ook aan die normen houden.
Ten behoeve van de discussie met
hen die niet gevoelig zijn voor 'het
staat in de bijbel' is het daarom wel
gewenst na te gaan. wat de alge
meen-menselijke achtergronden van
deze bijbelse normen zijn.
Nóg een reden dus om niet te
volst j n met „bijbels". Het blok
keert de discussie met ..andersden
kenden".
Doodstraf
Ook over de doodstraf werd nogal
veel geschreven Sommigen willen
de doodstraf weer invoeren, anderen
leggen uit waarom het bijbels is die
niet meer toe tc passen. Christus
heeft n.l. door zijn dood de vloek van
de wet overwonnen en daarom eist
Paulus dan ook niet meer dat al die
zondaars die vroeger gedood werden
ook nu nog gedood worden. Hij wil ze
alleen maar uit de gemeente verwij
deren.
Hieruit kan men echter op z'n hoogst
concluderen dat Paulus best be
greep dat de gemeente geen dood
straffen ten uitvoer kan leggen. Dat
ook dc overheid daarmee moest
stoppen blijkt nergens.
In ieder geval hebben ook christelij
ke overheden tot op de dag van
vandaag dc doodstraf toegepast. Zo
duidelijk is dc bijbel op dit punt dus
niet. en een direct Schriftberoep is
ook hier uitgesloten. Ook op dit punt
zijn wij het. die tot een bepaalde
praktijk zijn gekomen en daar dan
achteraf een theologische theorie bij
leveren.
Prof. Douma
De reactie van prof Douma i Trouw.
l6-4-'76> verdient afzonderlijke be
handeling. want hij beklaagt zlfb-
Ik zou geschreven hebben dat vol
gens hem de (alle) bijbelse voor
schriften directe geboden zijn met
blijvende geldigheid, terwijl zijn
werkelijke mening is dat sommige
bijbelse voorschriften niet meer gel
den. andere wel.
Wie nog eens naleest wat ik gesehre
ven heb kan constateren dat ik wel
degelijk vaststel dat Douma's uitein
delijke mening is dat niet alles nog
geldt, maar dat er „in het oude en
ook in het nieuwe testament veel
staat wat wij in onze christelijke
moraal geen plaats meer kunnen of
behoeven tc geven".
Maar dat staat dan wel aan het slot
ipg. 43) van een boekje'waarin eerst
heel wat hoger van de toren wordt
geblazen.
We lezen op pg. 23 24 „Zo heeft Piiulus
niet alleen voor zijn „dogmatisch" on
derricht maar ook voor zijn „ethische"
instructies het geschreven woord van
Mozes. de profeten en van zichzelf nor
matief gesteld.
DRIEBERGEN Festivals, marsen, muziek en dramagroepen,
koffiebars en straatevangelisatie. Het zijn allemaal elementen
van de grote evangelisatie-actie, die tijdens de Olympische Spe
len in Montreal door enkele duizenden jonge christenen zal
worden gevoerd.
Een van de grootste meewerkende
organisaties is Youth With A Mission
(Jeugd met een opdracht), die ook
tijdens de spelen in München een
campagne hield. De Nederlandse af
deling houdt zich op het ogenblik
bezig met het recruteren van deelne
mers uit ons land aan de activiteiten
in Montreal.
Ten zuiden van Montreal heeft Youth
With A Mission vorig jaar een voor
malige meisjesschool gekocht. Daar
zullen de verwachte drieduizend door
deze beweging te recruteren deelne
mers aan de actie worden gehuisvest.
Het accent zal tijdens de campagne
liggen op persoonlijke evangelisatie.
Daarnaast worden diverse evene
menten georganiseerd, zoals muziek
festivals. In het schoolgebouw blijft
dagelijks de helft van de medewer
kers achter voor training en gebed,
terwijl de anderen gaan evangelise
ren. De volgende dag worden de rol
len dan weer verwisseld. Een week
voordat de spelen beginnen, zijn de
jeugdige evangelisten al in Montreal,
om te worden getraind.
Na de spelen worden de jongeren in
teams uitgezonden in Oost-Canada
en het noorden van de Verenigde
Staten om te evangeliseren in samen
werking met lokale kerken. De actie-
duurt in totaal zes weken.
De kosten van het project moeten
door de deelnemers zelf worden be
taald. Zij komen neer op 1600 gulden
per persoon. „Geestelijk en mentaal
liggen de kosten heel wat hoger",
voorspelt Evert Veldhuizen coördina
tor voor Nederland (Langbroekerdijk
37. Langbroek). „Wie mee wil doen.
moet zijn leven volkomen aan de
Heer hebben toegewijd".
Van een onzer verslaggevers
ZEIST De reformatorische bij
belschool te Zeist heeft erkenning
gekregen van het ministerie van on
derwijs als theologische opleiding.
Het diploma van de bijbelschool
geeft een derdegraadsbevoegdheid.
Dat wil zeggen, dat afgestudeerden
het recht hebben tot op MAVO-
niveau les te geven. Hetzelfde geldt
van de aan de bijbelschool verbon
den pastorale leergangen te Zwolle
en Rotterdam.
De reformatorische bijbelschool. die
in 1972 startte, heeft voor de
dagschool in Zeist een cursusduur
van gewoonlijk drie jaar. De leergan
gen in Zwolle en Rotterdam worden
alleen op zaterdagen gegeven. Voor
het nieuwe cursusjaar in Zeist heeft
men al circa dertig aanmeldingen.
Directeur is drs. Pieter van Kampen.
Tot de docenten behoren onder meer
dr. M J. Arntzen. drs. Arnold van
Heusden. dr. E. Masselink, dr. C. A.
Tukker en ds. W. G. Visser.
De christen is voor Paulus aan de
Schriften gebonden, niet om daarin
een bundeiing van illustraties te vin
den. die geactualiseerd kunnen wor
den. maar om daarin Gods gebod,
waarvan hij in de nieuwe bedeling niet
ontslagen is. aan te horen".
En ook: „Zijn de geboden in de bijbel
slechts voorbeelden of rijn het ge
boden dië én voor de mensen toen en
voor de christen nu ten volle gelden?"
(pg. 27 28).
Zo gaat hèl voortdurend: geen voor
heelden.-maar geboden. En pas aan het
slot wordt duidelijk dat het moet zijn:
voorbeelden en geboden. Toch noemt
hij zijn boekje: ..Voorbeeld of
Gebod".
Nu zou ik door nog niet over gevallen
rijn als dit geen vast patroon was bij
Douma: uitkomen op hetzelfde punt
als anderen, maar dat verhullen met
grote u oorden. Zo staat het hele hoek
je vol van „directe binding aan de
Schrift", terwijl ook Douma. als ie
dereen, uitkomt bij „verwerking van
het gelezene in de situaties, die steeds
wisselen".
Gevaarlijk
Hoe gevaarlijk en verhullend deze
combinatie van „binding" en „toe
passing" is leert ons Douma's voor
beeld van de kunstmatige bevruch
ting via een donor tk.i.d.i. Douma
wijst de k,i.d--af als^trijdig met het
zevende £ebod: „gij zult niet
echtbreken".- Uitdagend roept hij
mij toe dat hij dit zomaar uit de
bijbel afleidt
Dat nu lijkt mij een misverstand. In
de bijbel wordt helemaal niet ge
sproken over onvruchtbaarheid van
de man. In een patriarchale maat
schappij kan men nu eenmaal moei
lijk toegeven dat een dergelijke
kwaal bestaat. We hebben in dit
voorbeeld van Douma dus niet
rechtstreeks met de bijbel temaken,
maar met Douma. die van mening is
dat k.i.d. hetzelfde is als echtbreuk.
En deze persoonlijke mening van
Douma wórdt ons dan opgedrongen
met de autorjteit van de bijbel.
Mei tfëze reactie van drs. W. Speel
man (4ie verbonden is aan de theolo
ge he faculteit van de Vrije l'niversi-
(fit Ie.Amsterdam), willen we deze OpCnDdrinQ
discussie voor dit ogenblik afsluiten.
De'hierbij geplaatste tekening is van
M|UCt Kempers (overgenomen uit de
zgn. Mart Kempers-bijbel van het Ne
derlands bijbelgenootschap) en laut
de berg Sinai iien. waar Mores de tien
geboden van God te horeo'kreeg.
AMSTERDAM Boeken over
de bijbel blijven in hoog tempo
verschijnen. Iets nieuws is de
serie bijbelwerkboekjes voor
jongens en meisjes van negen
tot vijftien jaar. die De Naviga
tors op de markt hebben ge
bracht.
„Zelf op zoek" is de naam van de
serie, waarvan men hiernaast de
omslagtekening ziet. Speciaal voor
kinderen, die zelf hun weg willen le
ren vinden in de bijbel. Een doe-het-
2elf serie om zelf te ontdekken, wat
God in de bijbel zegt over allerlei
dingen. Nou ja, zelf. er zit achter
de opzet van de vier deeltjes natuur
lijk wel een goed doordachte opvat
ting.
De serie is gemaakt door twee
huisvrouwen. Baukje Doomenbal
(zelf moeder van drie kinderen) en
Tjitske Lemstra (oud-onderwijzeres).
Van het eerste deeltje werden in drie
maanden al 2500 exemplaren ver
kocht. „Zelf op zoek" kan ook ge
bruikt worden op een jeugdclub.
Voor ouders of clubleiders is er een
aparte handleiding. Alle boekjes, ook
de handleiding, kosten 1.50 per
stuk (De Navigators. Postbus 18.
Driebergen).
Prof. dr. J. van Bruggen hield bij de
rectoraatsoverdracht aan de theolo
gische hogeschool van de gerefor
meerde kerken (vrijgemaakt) te
Kampen, december vorig jaar. een
rede ..De tekst van het Nieuwe Testa
ment". die de aandacht trok. ook op
deze pagina. Zijn de handschriften
van het Nieuwe Testament, waaraan
de meeste geleerden tegenwoordig de
voorkeur geven, werkelijk beter? Ge
ven zij een authentieker tekst van
het Nieuwe Testament, dan de tot in
de vorige eeuw gangbare? Prof. Van
Bruggen betwijfelt het. Zijn rede is
nu uitgegeven door De Vuurbaak te
Groningen (42 blz.; 7.50).
Ieder, die niet weet. wat hij met dit
bijbelboek aanmoet, doet er goed
aan. het boek „Wie volhardt tot het
einde.van ds. C. van der Steen
aan te schaffen.
Ds. Van der Steen ziet Openbaring
niet als een soort verborgen jaartal-
lenboek voor de wereldgeschiedenis,
zo van „in hoofdstuk negen vers drie
wordt de uitvinding van het vliegtuig
voorspeld." Men moet zijn boek dan
ook niet lezen, als men uit Openba
ring voorspellingen over de toekomst
te weten wil komen. Johannes ziet.
volgens de Hilversumse hervormde
predikant. Gods verschrikkelijke
oordelen losbarsten over het Ro
meinse rijk. Als dat valt. breekt een
volkomen nieuwe tijd aan. De over
winning is aan Christus.
Dus: wij hebben niets meer aan dit
bijbelboek? Uit oogpunt van „toe
komstvoorspelling" niet. maar als
we in de vragen van Johannes' tijd
onze vragen herkennen, hebben we
ook iets aan de antwoorden, de op
wekking om in het geloof te volhar
den tot het einde. Wij moeten Johan
nes' boek lezen, zoals zijn tijdgeno
ten het gelezen hebben. „Wie vol
hard tot het einde..." is ontstaan uit
een reeks preken, is een uitgave van
Zomer en Keunig te Wageningen.
telt 158 blz. en kost 14.90.
Hooglied
Sommige mensen weten zo ontzag
lijk veel uit het laatste bijbelboek, de
Openbaring van Johannes, te halen,
dat anderen van de weeromstuit geen
enkele verklaring meer vertrouwen.
Zo blijft de Openbaring van Johan
nes voor velen een gesloten boek.
Meer voor de fijnproevers is „De
targum op het Hooglied" van prof. dr.
M. J. Mulder, een deel uit de serie
Exegetica, die bij Bolland te Amster
dam verschijnt (128 blz.; 16,90, in
tekenprijs 14,90). Wij komen in de
ze targum een van de vele joodse
verklaringen van het Hooglied te
gen. maar dan wel een heel oude en
belangrijke. Deze targum bestond in
iedr geval reeds in de zevende eeuw
en is in Palestina ontstaan. Deze
verklaring is van a tot z allegorisch.
Het Hooglied wordt uitgelegd als een
beschrijving van Israels geschiede
nis in liedvorm. De allegorische uit
legmethode van het Hooglied op
het ogenblik bepaald niet hoog geno
teerd heeft dus wel oude papieren
en prof. Mulder acht ze ook heden
nog legitiem. Hij biedt in dit boek
een vertaling van de targum met
inleiding en korte verklaring.
door A. J. Kléi
In de krant van afgelopen zaterdag had collega Fred Lammers
een verhaal over prins Hendrik, die een eeuw terug geboren
werd. Ik ben. mèt Fred, altijd op zoek naar de mens achter de
gemaal en als resultaat van mijn vlijtige naspeuringen kan ik
nog een kleine, doch treffende aanvulling geven op het verleden
week gepubliceerde artikel. Ik weet namelijk hoeveel prins
Hendrik des zondags in de collectezak deed.
Minder dan de koningin!, roept nu
een wakkere borst. Dat zal waar
wezen. Maar ik weet het precieze
bedrag. Ik heb eerst overwogen
mijn ontdekking nog acht jaar on
der me te houden om er tn 1984. als
het vijftig Jaar geleden zal zijn dat
prins Hendrik overleed, mee voor
de dag te komen. Maar dat werd me
toch te machtig.
In 1913 verscheen bij Scheltens Ai
Giltay te Amsterdam een boek dat
„Ten paleize" heette en dat blijkens
de ondertitel inlichtingen verschaf
te over koningin Wllhelmlna ln haar
particuliere leven. De schrijver was
een zekere J. J. H. Martljn. die op
het titelblad liet afdrukken dat hij
ridder ln de kroonorde van Roeme
nië was. Kennelijk hadden ze ln de
Balkan 's mans gave om in gevoelig
proza lucht te geven aan zijn grote
bewondering voor gekroonde
hoofden, naar waarde weten te
schatten. Of de heer Martljn na de
verschijning van „Ten paleize" ook
in zijn vaderland is onderschelden,
kan ik helaas niet melden. Ik ver
moed van wel. want zijn boek legt
op elke pagina getuigenis af van
zijn diepe eerbied voor vorstelijke
personen en behalve in de
woordkeus krijgt die eerbied ook
gestalte ln het veelvuldig toepassen
van hoofdletters. Bovendien maak
te de heer Martljn zich er niet met
een Jantje van Lelden af. hij schreef
zijn boek met medewerking van een
oud-hofdignltarls en we kunnen vei
lig aannemen dat zo Iemand van
wanten wist.
De heer Martljn maakt bij zijn sterk
naar wierook geurende beschrijvin
gen gebruik van een beproefd mid
del om zijn lezers onder de indruk te
brengen: hij Is druk ln de weer met
fijne trekjes die moeten aantonen
dat palelsbewoners ook maar gewo
ne mensen zijn. HIJ meent dit na
tuurlijk niét. hij vindt hen zeer ón
gewone mensen, anders zou hij
trouwens nooit aan „Ten paleize"
begonnen zijn. Maar hij weet drom
mels goed dat aldus de voorwerpen
van zijn verering ln een nog glorie
rijker licht komen te staan. Je ziet
dat ln de kerk ook. Als de dominee
theatraal op de borst slaat en uit-
Prins Hendrik (naar een tekening
van Jordaan uit De Notenkraker
van 28 juli 1923).
roept dat ook hij een grote zondaar
is. knikken zijn aanhangers goed
keurend, maar wee je gebeente als
je instemmend zou verklaren dat-ie
inderdaad een deugniet is.
Met deze laatste opmerking hebben
wij het kerkelijk erf betreden en
daar wil de heer Martij n ons ook
hebben op de pagina's 102 en 103
van „Ten paleize". Hij voert ons
binnen in de Grote Kerk aan de
Loolaan te Apeldoorn, waar de „Ko
ninklijke Zetels zich recht tegeno
ver den preekstoel" bevinden. De
heer Martijn:
„Toen Prins Hendrik nog maar kort
in Holland was. en dus ook weinig
bekend met onze taal, zag men de
Koningin meermalen tekst of ge
zang voor Hem opslaan, of een in
lichting betreffende den dienst
geven.
De collectanten hebben de gewoon
te het Koninklijk Echtpaar als ie
der ander bezoeker te beschouwen,
d.w.z. het collectezakje blijft op zijn
rondgang ook even voor H. M. en Z.
K. H. stilhouden en. ofschoon nie
mand ooit ln de gevulde hand van
een der vorstelijke personen heeft
kunnen zien. meent men te Apel
doorn toch stellig te weten, dat H.
M. steeds een gouden tientje, de
Prins een rijksdaalder in het zakje
werpt.
Bij den gemeenschappelijken zang
verzuimen Koningin en Prins ook
niet met de gemeente mee te
zingen."
Werkloosheid fa;
Er gaan steeds meer stemmen op
betogen dat er meer aan hetpl
rugdringen van de werkloosheid^
daan moet worden. Het is duid«\j
dat zo'n terugdringen niet alleen L
telkens opnieuw honderden milf
nen van de overheid te koop is. Vfe
steeds meer bedrijven hun pdn
feuilles voor de dag moeten hlu
om er de orders, als tekenen vanfcs
mogelijk economisch herstel. i£t
bergen, mag gevraagd en verwin
worden dat dit herstel in de ee»
plaats ten goede komt aan de otfai
sing: van dit probleem dat voor|n
die erdoor getroffen zijn een kwehj
van leven en dood wordt. Misse»
niet voor allen, maar dan toch
zeer velen. En daarbij valt dan |i
bijzonder aan de jongeren te denkt'
Als zij niet bijtijds geholpen woije
moet een ernstige schade voor lin
gevreesd worden. Daarom valtld
alleen maar toe te juichen dat npi
we winsten niet meteen tot vertyy
ring van de apparatuur worden
gewend, maar zo mogelijk totfer
scheppen van nieuwe arbeidsplj.
sen. Daarnaast zullen we mo(g:
doorgaan met ons te bezinnende
mogelijkerwijs te komen tot een|t\
lijke verdeling van arbeid. Een
ne werktijdsverkorting, zo heb in
laten vertellen, zou al een stuk i
laas bieden. Ik heb daar geen oori
over. maar wel zullen velen metj
van mening zijn dat dit probij
een hoge prioriteit toekomt.
In 1895 schreef James McConkey in
Amerika „Het drievoudig geheim van
de Heilige Geest". Nu is het voor het
eerst in het Nederlands verschenen,
in den verkorte bewerking door dr.
W. Adriani (104 blz.; ƒ7,90; in de
Berea-reeks van Buyten en Schip-
perheyn te Amsterdam). Het is wat
ouderwets, breedsprakig en Ameri
kaans verhaal en men moet hier ui
teraard geen antwoord verwachten
op allerlei actuele vragen rond de
charismatische beweging. Maar met
deze beperkingen is het toch waarde
vol, door de aandacht voor het werk
van de Heilige Geest zonder door te
slaan in fanatieke eenzijdigheden.
Tenslotte zij hier melding gemaakt
van de verschijning van het Vijfde
cahier Psalmberijmingen van de
stichting ter verkrijging van een
schriftgetouwe psalmberijming
(Prins Bernhardlaan 41. Vlaardin-
gen). Deze stichting is een zaak van
vooral vrijgemaakt- en christelijk-
gereformeerden. Hoewel zij beseffen,
de wind niet mee te hebben, gaan zij
stug door. Nu het vijfde cahier ver
schenen is, zijn van 81 psalmen een
of meer berijmingen gepubliceerd.
De dichters in dit cahier zijn drs.
Joh. Luykenaar Francken. J. Klein
Fzn. en Israel Abrahamson.
Van een onzer verslaggevers
DRIEBERGEN Het steunfonds
gereformeerd jeugdwerk heeft in de
zes jaar van zijn bestaan voor ruim
driehonderdduizend gulden aan gif
ten en leningen verstrekt.
Het fonds gaat uit van het landelijk
centrum voor gereformeerd
jeugdwerk. Het startkapitaal werd
destijds gevormd door tien procent
van de opbrengst van de in 1969 in de
gereformeerde kerken gehouden col
lecte voor SSK (stichting steun
kerkbouw). Tot nu toe werden ruim
zestig projecten gesteund. In veel
gevallen kon plaatselijk gerefor
meerd jeugdwerk aan verbetering,
uitbreiding of nieuwbouw van ac
commodaties beginnen, dankzij een
gift of lening van het steunfonds.
Beroepingswerk
NED. HERV KERK
Beroepen te Heemse. J. C.
jenbrink te Vorden; te Westbroel
te Riendeveen: H W. Ripha i
kand. te Recuwijk.
Afscheid op 2.» april van Warnsi V
Nagel ber. te Valkenswaard: 1E
Amsterdam: mevr ds. A. E. J. B7
jes-van Blommenstein ber. te
derberg; van Zevenbergen: St. 6p| U
jer ber te Voorburg; van Santpo ti
D. J. Spijkerboer ber. te Utrecht} n
Pernis: P. E. van Ooijen ber. tef c
terdam-IJsselmonde d
Intrede te Meteren; kand. R. t
Laar uit Utrecht. h
Aangcnumen naar Vriezenveer e
van Vreeswijk te Giej d
Nieuwkerk. n
h
GEREF. KERKEN v
Beroepen te Giessenburg: drs. I h
Goede. kand. aldaar, die dit ba V
heeft aangenomen; te BritsuiB b
Meijer, kand. aldaar, die dit ba p
heeft aangenomen. zi
Afscheid van Bedum: J. Z. P«ei
wegens emeritaat: van Zwaagwtst
A H. van Houten ber. te In
Helder; van Leeuwarden: P k
Breughel ber. te Scherpenzeel «j ai
van Alkmaar: drs. G. H. Homantj vi
te Baarn; van Zwartebroek:
Omta ber. te Boskoop; van De
H. Torenbeek ber. te Oosteri
(NB), van Metslawier: J. S. Lal
ber. te Schagen; van Lollum:
Vries ber. te Onderdendam; var'
dekerk: J. Knol ber. te Baflo;lsl
Helpman: P R. Everaars ber. tel vi
rendrecht (pastoraat DijkzicljB
kenhuis te Rotterdam): van VI gi
dingen: H Th. van Reenen wefre
benoeming geest, verzorger vailia
academ ziekenhuis Vrije Unividi
teit te Amsterdam. C
Intrede te Nieuw Vennep' G.
uit Soest: te Sittard: G. H.
Bom kand. te Amsterdam.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Goudswaard:
Kleppe te Woerden
J. se
E.
Marc. E. Bouwmeest,
Op bijna negentigjarige leeftlj
overleden de heer Marc. E.
meester te Amstelveen, die ji
lang organist is geweest va|J
(voormalige) gereformeerde
kerk te Amsterdam. Hy was ook
ten Amsterdam bekend door d
bespelingen voor de NCRV. Dei^
Bouwmeester stamde uit de roj
tische school, hjj had onder met
gehad van de indertijd befaamtf
ganist Pameier van de Oude Ka
Amsterdam. Met zijn levendig]
en pakkende improvisaties he»
heer Bouwmeester de kerkgal
altijd weten te boeien.
Nikodim
Volgens de Russische metrod
Nikodim is „het vestigen van
op aarde de politiek van de Sol
staat." Nikodim. een van de vo»
ters van de wereldraad van ka
deed deze uitspraak in de Vere
Staten in een interview met de
more Sun. Nikodim onderstn
dat de kerken de taak hebben
alle hun ten dienste staande nsf|
len de komst te bevorderen
nieuw tijdperk in de wereld zu
bewapening. Het was overigenide
gens hem aan „de verantwoord
mensen in de staat," om coil^,
stappen te nemen, die leiden to
wapening. Over zijn eigen land^
hij staande, dat daar
godsdienstvrijheid zou heersel
kodim was in de Verenigde f
voor een vergadering van de Pr»
christelijke vredesconferentie.
van hij voorzitter is.
ndi
'Oll%
's11
SI 1
4
