Peugeot verzekert nu
voortbestaan Citroen
bericht voor
boeken-leiers
AUTOBIOGRAFIE
Voor accountant studeren
bü Moret Limperg.
Goed betaald bouwen aan
internationale kansen en
aan 'n zekere toekomst.
Kritiek regeringsvoorstel
voorkeursrecht gemeenten
bij koop onroerend goed
Vrouwenbond CNV steunt
vrouwen in Tanzania
I
I
Nieuwe reus in auto-industrie
grille van Ford vermindert luchtweerstand
TR 7:
radicale
tweezitter
MORET
DE AMERIKAANSE
c -k ainrcc-n
SUCCES-DROOM
Man niet vervolgd
voor doodschieten
van lokettiste
Hotel Dennenoord in
Mastbosch gesloopt
qiJDAG 23 APRIL 1976
BINNENLAND-AUTO
TROUW/KWARTET 13
IADVERTENTIE
door Sicco de Jong
Citroën is, na veertig jaar on
der bewind van het banden
concern Michelin gestaan te
hebben, voor negentig procent
overgegaan in handen van
Peugeot. De houdstermaat
schappij Peugeot S.A. behoort
hierdoor voortaan met de fa
brikanten Volkswagen, Fiat
en Renault tot de „miljonairs"
in de Europese auto-industrie:
de concerns met een produk-
tie van meer dan een miljoen
auto's per jaar. Maar de mer
ken Peugeot en Citroën blij
ven wel elk afzonderlijk voort-
>estaan, wat ook geldt voor de
Nederlandse importorganisa
ties.
Peugeot is op één na Daimler-
Benz de oudste autofabriek ter
wereld. Tot nu toe had het nog
altijd door de familie Peugeot ge
controleerde Franse bedrijf, dat
o.m. ook fietsen, bromfietsen en ge-
eedschappen maakt, zich buiten
het fusiegewoel van de automobiel
industrie gehouden. De eerste keer.
dat Peugeot ging samenwerken,
was in 1964 en de partner van toen
was al Citroën. Die samenwerking
liep echter op niets uit, omdat Ci
troën Peugeot wilde overnemen
Tien jaar geleden, in 1966, gingen de
aationale Régie Renault en Peu
geot met elkaar in zee voor een
samenwerking in produktie en re
search. Beiden plukten hiervan de
Tuchten, maar Peugeot het meest,
doordat Renault met enkele ernsti-
voorjaarsstakingen werd ge-
sonfronteerd. Peugeot kon zodoen
de de enig goed winstgevende auto-
abriek in Frankrijk worden.
Jltroën sloot in 1968 een akkoord
met Fiat, welk Italiaanse concern
Jaarmee aan zijn tweede Franse
ivontuur begon. Het eerste was dat
fan Simca Automobiles, in de jaren
lertig opgericht om in licentie Fiats
bouwen, maar in 1963 door Fiat
an de Amerikaanse Chrysler Cor-
soration verkocht. Ook de samen-
rerking Fiat-Citroën liep op niets
:it: drie jaar geleden zag Michelin
ich genoodzaakt de belangen van
''iat 27 procent in Citroën's kapi-
aal terug te kopen. De vooruitzich-
en, met het model CX op komst,
eken echter weer rooskleurig. Na
een aantal verliesgevende jaren was
Citroën toen tenminste uit de rode
iijfers gekomen.
3e oliecrisis, die de verkoop van 2
?V's in Nederland zo stimuleerde,
leed Citroën echter de das om. In
974 verloor de autofabrikant, die
uist fors geïnvesteerd had in een
loednieuwe fabriek benoorden Pa-
ijs (aan de autosnelweg naar Rijs-
el), bijna een miljard frank. De
'ranse regering heeft, om de
rerkgelegenheid veilig te stellen,
»eds in juni 1974 de hulp van Peu-
eot ingeroepen, terwijl Renault de
oor Citroën overgenomen
rachtwagenfabriek Berliet onder
ijn hoede nam. Voor beide red-
ingsacties werden door de Franse
igering grote sommen beschik-
aar gesteld: resp. een miljard en
ierhonderd miljoen frank.
december 1974 bleek Peugeot
ereid een aandeel van 38 procent
Citroën te nemen, nadat de on-
ememing Automobiles Citroën
nder leiding van Georges Taylor,
en man uit het Peugeot-concern,
geplaatst was. Vorige maand werd
een verdere overneming van aande
len nog uitgesteld, maar deze
maand is Citroën uiteindelijk een
onderdeel van het Peugeot-concern
geworden.
Balans
Citroën heeft in het verleden nooit
goed de balans kunnen vinden
tussen de twee eisen om het „mé
tier" van autofabrikant uit te oefe
nen: de automobieltechniek en de
bedrijfseconomie. André Citroën,
die in 1919 zijn korte veelbewogen
loopbaan als autofabrikant begon,
trok in de jaren twintig de Franse
consument met zijn speelse model
len. zoals 't Klaverblaadje, en stak
Louis Renault als autofabrikant
nummer één naar de kroon. Ci-
troëns naam prijkte helverlicht op
de Eiffeltoren. aan dezelfde Seine-
oever waar zijn fabriek voortdurend
uitbreidde. Maar de crisis van de
jaren dertig werd Citroën noodlot
tig. Michelin nam. toen een faillisse
ment onvermijdelijk leek. in 1934
het bedrijf over: omdat het banden
concern nog zoveel te vorderen had.
dat voortzetting van de produktie
het beste leek. Over werkgelegen
heid werd toen nog anders gedacht:
de regering stak geen hand naar het
bedrijf uit.
De erfenis, van André Citroën, die
nog hetzeffde jaar overleed, bleek
zeer winstgevend: het model „Trac
tion Avant". En de ingenieurs van
Citroën ontwierpen in de jaren der
tig al de 2 CV en na de oorlog de
DS, welke modellen het bedrijf ja
ren aaneen van een geregelde groei
verzekerden. In 1955, het jaar waar
in de DS verscheen, nam Citroën
het beheer over de toen nog oudste
Franse autofabriek Panhard op
zich.
Maar Citroën, pionier in Frankrijk
met voorwielaandrijving, vormge-
vingsvondsten en comfortabele
veersystemen, maakte het in de ja
ren zestig commercieel niet meer
waar. De komst van de Ami 6 en de
Panhard 24 oogstten minder suc
ces en een compleet programma
kon het merk niet meer bieden. In
1967 begon Citroëns produktie in
eens te dalen en moest de fabricage
van Panhard zelfs geheel stopgezet
worden. Nog hetzelfde jaar nam Ci
troën de vrachtwagenfabriek Ber
liet uit Lyon over en een jaar later
de Italiaanse sportwagenfabriek
Maserati, maar ook daarmee heeft
het merk van de „Doublé Chevron"
misgekleund: de in 1970 verschenen
Citroën SM Coupé met Maseratl-
motor is nu alweer uit produktie.
Succes oogstte echter wel het vrij
wel tegelijkertijd uitgebrachte mo
del GS. evenals de nu nieuwe Ci
troën CX. Maar dezé wagens blij
ken achteraf tegen te lage prijzen
geïntroduceerd te zijn. „De kern
van de zaak was, dat men bij Ci
troën zijn produktiekosten niet
goed kende. Men wist helemaal niet
of er al dan geen geld verdiend
werd." aldus zei ons vorig jaar Frap-
ois Gautier, president-directeur van
Peugeot S.A., waaraan hij toevoeg
de: „Nu weet men het wel. De prij
zen van de Citroën-modellen zijn nu
ook reëel."
Volgens Peugeots verwachtingen
zal Citroën na eën daling van het
verlies met zestig procent in 1975
dit jaar uit de rode cijfers komen.
Daarmee is de basis voor de overne
ming gezond geworden.
Uniek
In Europa wordt de positie van het
Peugeot-concern door de fusie
uniek. Het blijft met twee merken
in de markt, iets dat verder alleen
General Motors met enig succes
heeft weten vol te houden: het Ame
rikaanse concern bezit de Duitse
Opel- en de Britse Vauxhall-
fabriek. Maar Ford in Europa, Bri
tish Leyland in Engeland en
Volkswagen in Duitsland hebben
deze aanpak van dubbele identiteit
niet kunnen volhouden. Vijf jaar
geleden zouden Austin en Morris
nog gescheiden blijven, straks zul
len beide merken Leyland gaan he
ten. Vijf jaar geleden zou ook Audi-
NSU buiten de VW-organisatie blij
ven staan, maar nu zijn de Audi's en
de VW's vrijwel identieke auto's.
Dit zal bij Peugeot en Citroën niet
gebeuren. In het officiële fusiecom
muniqué staat: „Automobiles Peu
geot en Automobiles Citroën zullen
hun eigen individualiteit en hun
verschillende programma's behou
den en handhaven de totale onaf
hankelijkheid van hun commercië
le organisaties." Wat dus ook geldt
voor de importeurs Citroën Neder
land te Amsterdam en Gebr. Nef-
kens te Utrecht, die concurrenten
blijven.
De reden daarvan, aldus de heer
Gautier. is in-Frankrijk zonneklaar:
„De Fransman kiest uit vijf: een
Renault, een Simca. een Citroën,
een Peugeot, en een importauto.
Maken wij die keus kleiner, dan is
de kans groter, dat de consument
naar de concurrent gaat." In Neder
land komen Peugeot en Citroën sa
mengeteld op de eerste plaats, vóór
General Motors, Renault en Ford.
Beide Franse merken zijn in ons
land elk goed voor ruim zes procent
van de verkoop, terwijl de Franse
Renault nu aan de tien procent
komt, tegen circa acht procent voor
Simca. Peugeot het merk met de
leeuw beschikt over vijf jonge
basismodellen: de 104, 204. 304, 504
en 604.
Europa
In Europa zijn Renault en Peugeot-
Citroën ongeveer even omvangrijk
in produktie jaarlijks rond 1.3
miljoen auto's voor beide en in
een geldomzet, die omstreeks de
twaalf miljard gulden uitkomt. Fiat
overtreft de twee Franse concerns
in produktie. maar blijft in geldom
zet achter. Daimler-Benz produ
ceert minder auto's, maar heeft
daarentegen een hogere geldomzet.
En Volkswagen voert in beide op
zichten de Europese ranglijst aan.
Een ranglijst, die wat de „grote zes"
in Europa betreft, gesloten wordt
door het Engelse staatsconcern Bri
tish Leyland.
Met British Leyland behoren Alfa
Romeo en Renault aan nationale
regeringen, terwijl de Duitse
bondsregering en de deelstaat Ne-
dersaksen elk voor twintig procent
in VW deelnemen. Daimler-Benz is
nu voor 29 procent in handen van
de Deutsche Bank, voor 25 procent
van een nieuwe beleggingsmaat
schappij en voor 15 procent van de
staat Koeweit. In Fiat heeft de fa
milie Agnelli een belang van ruim
25 procent, dat deze familie de
controle verschaft. In Peugeot ne
men sinds de aandelenruil rond Ci
troën nu de familie Peugeot voor 40
procent en het familieconcern Mi
chelin voor 10 procent deel.
Evenals Duitsland beschikt Frank
rijk nu over twee van de reuzen
onder de autoconcerns, die in het
geval van Renault en Peugeot bo
vendien nog op enkele terreinen
blijven samenwerken.
I De Ford Capri met „zuinige grille": een ontwerp uit Keulen.
»rd heeft een nieuw type grille
patenteerd. waardoor de
phtweerstand van een autocarros-
rie met twaalf procent vermin-
^rd wordt. De grille, die voor
stdoeleinden gemonteerd is op
h Ford Capri, bestaat uit beweeg-
f re strips. Het is een ontwerp van
Keulse ontwikkelingsafdeling,
j lagere luchtweerstand van de
laitlle zou kunnen leiden tot een
geringer benzineverbruik van enke
le procenten. Bovendien wordt door
de grille samen met een aantal an
dere voorzieningen de opwaartse
druk verminderd, waardoor de auto
een hogere rijstabiliteit kan krij
gen. De werking is dat de strips bij
hogere snelheden de lucht door de
vorming van een „luchtkussen"
over de motorkap leiden, welke
stroming uit oogpunt van aërody
namica zo gemakkelijk mogelijk
moet verlopen.
Hoewel het voorlopig nog om een
ontwerpstudie gaat verwacht Ford-
Keulen in de toekomst gebruik van
de vinding te zullen maken. Volgens
windtunneltests is de „lift" - de
druk onder de auto - door de grille
en andere voorzieningen met dertig
procent te verminderen.
De Triumph TR-7: gebouwd
in een nieuwe fabriek te
Liverpool.
British Leyland heeft na de intro-
duktie van de Princess zijn tweede
nieuwe model van dit jaar in Neder
land uitgebracht: de tweezitter TR-
7. Het model is de opvolger van de
Triumph TR-6. De sportwagen on
derging daarmee vergeleken radica
le veranderingen, met name in de
vormgeving.
De nieuwe TR-7 heeft een zoge
naamde wigvorm, waarbij de lage
motorkap met verzonken koplam
pen direct achter de als een spits
naar voren stekende bumper begint
en langzaam oploopt tot cje voor
ruit, die in vrijwel dezelfde hellings-
hoek staat. Door deze acrodynami-
che vorm en een nieuwe versie van
de tweeliter motor, afkomstig van
de Triumph Dolomite, wordt een
zuiniger benzineverbruik bereikt
dan bij de TR-6 het geval was.
De viercilinder motor levert 78 DIN-
pk vermogen, aanzienlijk minder
dan de 127 pk uit de zescilinder 2,5
liter van de TR-6. maar in beide
gevallen komt volgens de fabriek de
topsnelheid op ruim 180 km. per
uur.
Ook de prijs van de TR-7 is gunsti
ger dan die van zijn voorganger:
20.900.- incl. BTW.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De raad voor de volkshuisvesting twijfelt sterk
aan het effect van de door de regering voorgestelde regeling over
het voorkeursrecht van gemeenten bij de aankoop van onroerend
goed. Dit wetsontwerp wordt binnenkort in samenhang met een
regeling van de vergoeding van de gebruikswaarde bij onteige
ning in de Tweede Kamer besproken.
In een advies aan minister Gruijters geeft volgens de raad eigenaren alle
zegt de raad het voorkeursrecht, gelegenheid om de werking van het
waarbij gemeenten in bepaalde ge
vallen bij voorrang onroerend goed
kunnen kopen, zeker van belang te
achten. De voorgestelde regeling
kent naast voordelen op het terrein
van de ruimtelijke ordening ook na
delen. Dit geldt met name voor de
eigenaren, die hun eigendom in waar
de kunnen zien dalen.
Het voornaamste bezwaar van de
raad is echter dat de regeling teveel
mazen kent, zodat de invoering wei
nig effect zal hebben. Zo meent de
raad dat de vereiste goedkeuring van
het provinciaal bestuur wanneer een
gemeente een bepaald gebied voor
keursrecht oplegt, beter achteraf kan
worden gegeven (dan wel onthou
den). De termijn van een maand waa
rin gedeputeerden moeten beslissen,
voorkeursrecht te ontgaan.
Voorts meent de raad dat de regeling
wel effectief zal zijn ten aanzien van
argeloze kopers en verkopers, maar
niet ten aanzien van die personen en
instanties (zoals grondspeculanten),
tegen wie het ontwerp in feite is ge
richt. Voor wie veel met deze materie
te maken hebben, komen bestem
mingsplannen veelal niet onver
wacht, aldus de raad. Bovendien laat
het ontwerp nog een aantal belangrij
ke ontsnappingsmogelijkheden over.
Zo treedt het voorkeursrecht pas in
werking na verloop van een week na
publikatie in de staatscourant en
valt een in deze periode gesloten
overeenkomst buiten het voor
keursrecht. De raad doet een aantal
voorstellen tot verbetering, maar
blijft ook hierbij twijfels over uitwer
king van de wet houden.
Van een onzer verslaggeefsters
UTRECHT De vrouwenbond CNV zal, in sarnenwerking niet
het CNV, een ontwikkelingsproject in Tanzania, dat met name
toegespitst zal zijn op de positie van de vrouw in dat land, gaan
steunen.
Op deze manier wil de bond daadwer
kelijke hulp gaan verlenen, na een
hele winter discussiëren over nieuwe
(ADVERTENTIE)
Volgende week bij Vrij Nederland opnieuw een speciale boeken
bijlage op magazine-formaat. Daarin speciale aandacht voor het
tweehonderdjarig bestaan van de Verenigde Staten van Amerika.
Hoogtepunten uit de honderden boeken die ter gelegenheid
daarvan verschenen. Horatio Alger en de succes-droom, die
generaties Amerikanen inspireerde. '1876' door Gore Vidal. De
code van de Amerikaanse amusementsfilm. Sylvia Plath's brie
ven. De manipulatie van de Amerikaanse journalist. Amerika in
cartoons: van droom tot nachtmerrie.
Daarnaast de actuele boeken die m april en mei verschenen.
Nieuw Nederlands proza (van o.a. Doeschka Meijsing, F. B. Hotz
en H. Meinkema), nieuwe poëzie. Het werk van F. C. Terborgh. De
nieuwe Paustovsky.
Dat. en nog veel meer actuele informatie, volgende week bij Vrij
Nederland. Een links opinieweekblad dat de literatuur niet links
laat liggen. Voor mensen die nog kunnen en willen lezen.
Als deze aanmel
ding voor 27 april
is opgestuurd ont
vangt u het num
mer met de boe
kenbijlage gratis.
Noteer mij als abonnee op Vrij Nederland
"'ik betaal per:
jaar (f 90,-) halfjaar (f 45.-) kwartaal (f 22.50)
Als welkomgeschenk ontvang ik het (woorden-) boekje
A is een letter door Piet Grijs
Noteer mij voor een proefabonnement van tien weken
(f 17.50)
in^^j
Woonplaats
Bon opsturen in open ongefrankeerde enveloppe aan:
Vrij Nederland. Antwoordnummer 3043 Amsterdam
Betalen na ontvangst van een acceptgirokaart
levensstijl.
Dit maakte de presidente van de
bond. mevrouw J. Dijkstra-de Vries,
gisteren bekend op een werkvergade
ring van de bond in Utrecht.
We hebben de hele winter in onze
afdelingen gepraat over de nieuwe
levensstijl. Opvallend hierbij was dat
vrijwel In elke afdeling de reacties
hetzelfde waren: een algemeen ge
voel van onbehagen ten aanzien van
de huidige levensstijl, een besef dat
er iets niet goed gaat, maar ook een
gevoel van onmacht om er iets aan te
veranderen. We zijn als het ware inge
kapseld door onze gewoonten, onze
omgeving, door de maatschappij.
Meewerken
„We weten dat er een derde wereld is.
met onvoorstelbare armoede, honger,
ziekten, narigheid. We willen er aan
meewerken om daar verandering in
te brengen. Omdat we na al dat pra
ten eindelijk wel eens iets willen
doen, hebben we gekozen voor steun
aan een ontwikkelingsproject," aldus
mevrouw Dijkstra.
Op deze vergadering werd meege
deeld. dat. ondanks de vorming van
de federatie tussen het NVV en het
NKV en het zelfstandig blijven van
het CNV. de drie vrouwenbonden van
deze vakcentrales besloten hebben
gewoon door te gaan met hun samen
werking.
Van een verslaggever
GRONINGEN De rechtbank van
Groningen heeft de 22-jarige jonge
man. die eind vorig jaar een lokettis
te van de sociale dienst doodschoot,
ontslagen van rechtsvervolging en
ter beschikking van de regering ge
steld. Dat had de officier van justitie
twee weken geleden, toen de Gronin
ger terecht stond, ook geëist op
grond van een psychiatrisch rapport,
dat de jongeman ontoerekeningsvat
baar verklaarde.
De man bekende twee weken gele
den tijdens de rechtzitting de moord
op de 21-jarige Rinie van der Heide.
Zijn advocaat gaf als motief op het
feit dat hij ondanks voortdurend
vragen om hulp van de officiële in
stanties geen hulp zou hebben ge
kregen.
Van onze correspondent
BREDA Het bekende hotel Den
nenoord in het Bredase Mastbosch
wordt wegens familieomstandighe
den gesloopt. In de plaats ervan
komt een appartementenproject.
Het hotel was in Nederland bijzon
der populair en was vele jaren opge
nomen in de NS-weekend-retours.
