Ruimte voor de christelijke politiek
In bed ruikt "t soms naarspruitjes.
Scholten (AR) tegen
vorming één lijst
[iljoen vogels dood door hoogspanningsdraden
Gevangenisstraf tot
Jen maand geëist tegen
ven Zuidmolukkers
RITA
jlegens rellen bij Vredespaleis
„Rooie Reus"
stond incognito
op preekstoel
<nir>
ventilatietechniek
na loonmaatregel
prijscompensatie
Paaltje verwijderd
uit „storingszone"
Wiegel (VVD) ziet mogelijkheden tot
gesprek met CDA
Alsi
W
>:>'f«S''£>a,seeng,as'
niet
Geen keus is zonder risico's, ook die voor het CDA
DENSDAG 21 APRIL 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 3
ADVERTENTIE
i een verslaggever
RNHEM Ongeveer een miljoen vogels vliegen
ch per jaar dood tegen de elektriciteits- en blik-
mdraden van de hoogspanningsmasten. De
eeste slachtoffers vallen onder de spreeuwen
50.000) en de postduiven en kieviten (beide
0.000). Deze vorm van sterfte heeft geen invloed
de vogelstand. Oplettendheid is wel geboden
or vogels als de grutto, de aalscholver, lepelaar
de purperreiger,
it concludeert het Rijksinstituut voor natuuröe-
er in Arnhem, dat tussen oktober 1972 en dccem-
1973 een onderzoek heeft laten verrichten naar
de omvang en de ernst van deze doodsoorzaak voor
vogels.
Andere vogelsoorten die veelvuldig de dood vinden
bij een botsing met een elektriciteitskabel (Neder
land heeft ruim 3800 kilometer hoogspanningsdra
den) zijn de kramsvogel, de houtduif, de grutto, de
wilde eend. de zanglijster, de koperwiek, de meer
koet en de waterhoen. Bij deze soorten vallen
jaarlijks 10.000 slachtoffers of meer.
Het rapport ziet als oplossing bij elke uitbreiding
van het hoogspanningsnet zoveel mogelijk onder
gronds kabels aan te leggen. Is deze verkabcling
moeilijk uit te voeren, dan kan men de bliksemdra-
den voorzien van spoelen, strips of andere preven
tieve voorzieningen.
Het Rijksinstituut voor natuurbeheer vraagt extra
aandacht voor trajecten waar veel vogelslachtoffers
verwacht kunnen worden. Met name wil men
voorzieningen aan de hoogspanningslijn in de Hil-
versumse Meent, waar purperreigers regelmatig
passeren op weg naar hun voedselgebieden bij de
Vechtplassen. Verder vraagt men aandacht voorde
lijnen in de Zaanstreek en het gedeelte van het
koppelnet Borsele-Geert ruiden berg.
jlj.dens die optocht hadden vijftien
'ige Zuidmolukkers zich afgesplitst
vernielingen aangericht in het
despaleis. Daarbij waren ruiten
io'( eslagen en vlaggen in brand gesto-
Een aantal politiemannen moest
na de ongeregeldheden onder
itersbehandeling stellen.
1®£Jgens de officier, die te kennen gaf.
de voornaamste rellenschoppers
zijn aangehouden, zijn deze ge-
irtenissen overschaduwd door die
Rijster en Amsterdam. Als gevolg
de daar gehouden gijzelingsac-
werd het al door vakanties ver
gde proces, dat begin dit jaar zou
den gehouden, nog een paar
igineelvanTantePos
ADVERTENTIE
'dam, (010) 134980 Amsterdam. (020)248565. f.i; a'.
Kopie van Veenman Repro
(Kopiëren of 't gedrukt is
.ei ('.,'40)4458/3 Zwolle. (05200)378-32.
Sij name noemen
ïrieven voor binnenland.
Report, onderwijs, sociaal leven
aden met name genoemde rubrie-
ïjken komen sneller op hun
plaats als u ze ook op de enve-
oppe met name noemt. Bij
foorbeeld:
ouw
Sportredactie
..Hoor je dat. Tommy, ze huilen in
stereo."
ADVERTENTIE
Origineel van Duisenberg
Kopie van Veenman Repro
Moeilijkheden in CDA te wijten aan CHU
Van onze parlementsredactie
EINDHOVEN Het AR-Tweede-Kamerüd mr. J.N. Scholten
heeft zich gisteravond in een vergadering van de Staten-Centrale
Eindhoven van zijn'partij uitgesproken tegen de vorming van een
gemeenschappelijke CDA-lijst bij de volgende verkiezingen. Hij
zei er trouwens bij. dat onder de huidige omstandigheden de ene
lijst niet wel mogelijk is: „Er zou een soort wonder moeten
gebeuren om het nog te redden", aldus mr. Scholten.
LASTRICHT Wethouder A. Dols van openbare werken in Maastricht heeft
teren de eerste helmenkluizen in Nederland voor bromfietsen officieel in
ruik gesteld. Voorlopig zijn er twaalf kluizen geplaatst. Dc eigenaar van de
J m is voortaan niet meer gedwongen met zijn omvangrijke helm rond te
1 Itwen. i
al
een verslaggever
JN HAAG De officier van justitie bij de rechtbank in Den
G>ag mr. R.A. Schimmel heeft gisteren tegen zeven jonge Zuid-
ilukkers gevangenisstraffen tot een maand onvoorwaardelijk
•ist. De verdachten zouden betrokken zijn geweest bij ongere-
dheden die zich op 27 december 1974 tijdens een optocht
3fi*>rdeden bij het Vredespaleis in Den Haag.
Het Kamerlid weet de moeilijkheden
binnen het CDA vooral aan de CHU.
..Het lijkt erop. alsof de leus van
Tilanus ..Steun waar mogelijk, kri
tiek waar nodig" is veranderd in
..Kritiek waar mogelijk, steun waar
onvermijdelijk". Daarbij worden
CDA-ministers niet gespaard", aldus
Scholten. Hij kritiseerde ook de hou
ding van de CHU tegenover het ver
langen, vóór de verkiezingen een
voorkeur uit te spreken voor coalitie
vorming. „De voorkeursvraag wordt
terecht gesteld. Het principiël ontwij
ken ervan wijst op een gebrek aan
politieke kracht en politieke expres
sie van het CDA. Inzake dit soort
vitale aangelegenheden kan het CDA
zich geen gespleten karakter veroor
loven. Het onder de huidige omstan-
Van onze correspondent
MAASTRICHT Actievoerder Dirk
de Vroome heeft paasmaandag als
'aalmoezenier' ruim drie minuten op
de preekstoel gestaan in een kerk in
het Limburgse Maasbracht. Na een
krachtige preek, waarin hij sprak
over de discriminatie van mensen
met een andere huidskleur, besloot
de Rooie Reus zijn optreden met een
pleidooi voor woonwagenbewoners.
Dirk de Vroome had de pastoor van
de betreffende parochie vorige week
opgebeld als vicaris-generaal Van
der Meer van het bisdom in Roer
mond. Deze kondigde aan dat ene
aalmoezenier De Groot van het
woonwagenwerk een preek zou
houden.
Dirk de Vroome die niet werd her
kend. kon na de preek ongehinderd
vertrekken en liet zich buiten nog
uitgebreid fotograferen, samen met
enkele woonwagenbewoners die ach
terin de kerk zijn optreden hadden
gevolgd
digheden doordrukken van de ene
lijst zal zo een gespletenheid tot ge
volg hebben. Het zou het risico in
houden. dat men het CDA ver
moordt". zei Scholten.
Hij erkende dat wanneer de ene lijst
er niet komt. waarschijnlijk „ex-AR-
mensen" op de lijst van de KVP- VVV hnnrl oict
nieuwe-stijl zullen gaan staan, maar I" ■UU1IU Clal
Scholten wilde hen daarover niet al
te hard vallen: „Wie denkt, dat hij
zijn politieke idealen beter kan na
streven dan via de formule die de
ARP biedt, die ga zijn gang. Als we
de ene lijst doorzetten, dan zullen
weer anderen verdwijnen", aldus het
Kamerlid.
Overigens opperde hij. dat de christe
lijke partijen het initiatief zouden
moeten nemen tot een doorbraak in
de Zuidafrikaanse verhoudingen.
Scholten meende, dat zo een initia
tief een test-case voor de buiten
landse politiek van het CDA zou zijn
en ook voor de Europese Unie van
Christen-Democraten.
Al houdt u van spruitjes, 't is
niet lekker om in dc lucht ervan
le moeten slapen.
Hho rekent af met onwel
riekende luchtjes van smakelijke
gerechten.
Definitief!
Iedere Itho wasemaf/uigkap
heeft een metalen vetfilter en
roestvrij stalen onderplaat:
onverslijtbaar, brandveilig en
makkelijk schoon te maken.
Kandafzuiging maakt 'm
effektiever. En «Ie speciale motor
beperkt geruis tot het uiterste
minimum.
Alle Itho kappen hebben
Kcma-Keur. Itho is gemaakt voor
fijnsnuivers.
En wij gaan er van uit dat u
dat bent. Zelfs al houdt u van
spruitjes.
Een fijne neus verdient't beste.
Vanaf 479,-
Postbus L'l - Schiedam
(ADVERTENTIE)
sociaal-economische
Van een verslaggever
WOUBRUGGE De beide parag
nosten. die op verzoek van Veilig
Verkeer Nederland in Woubrugge
een onderzoek doen naar onbekende
krachten op een zeer onoverzichtelij
ke kruising, zijn op Paasmorgen in
hun werkzaamheden gestoord. On
bekenden hebben toen namelijk een
paaltje, dat op verzoek van de parag
nosten in de berm van de kruising
was geplaatst, vervangen door een
bordje met het opschrift „Jesus
Redt". Volgens de paragnosten is in
de grond bij de kruising een ..sto
ringszone". die de menselijke geest
een tijdelijke black-out geeft. In het
verleden zijn er op de kruising in
Woubrugge opmerkelijk veel ver
keersongevallen gebeurd, waarbij
ook doden waren te betreuren.
ADVERTENTIE
maanden uitgesteld: Dat uitstel werd
psychologisch beter geacht.
De officier eiste tegen de verdachten
gevangenisstraffen die varieerden
van elf dagen tot een maand. Een
aantal hoorde naast een geheel voor
waardelijke gevangenisstraf een boe
te van 200 gulden tegen zich eisen.
Een 63-jarige Zuidmolukker uit Bo-
vensmilde. die ervan werd beschul
digd met stenen te hebben gegooid
en met vlaggestokken te hebben ge
slagen. werd op zijn verzoek meteen
veroordeeld, en wel tot een boete van
200 gulden. Behalve de boete was
tegen hem ook twee weken voorwaar
delijke gevangenisstraf geëist.
Origineel van Americain Hotel
Kopie van Veenman Repro
(Kopiëren of 't gedrukt is.)
ove" .-li'; 445875 Zwo'v. (0520O) 27833.
Van onze
redactie
AMSTERDAM Het bondsbestuur
van de Industriebond NVV
handhaaft zijn standpunt dat na af
loop van de loonmaatregel per 1 juli
aan de doorsnee werknemer de volle
dige prijscompensatie mag worden
gegeven Onder geen beding zal de
Industriebond accepteren dat de in
komenspositie van de laagstbetaal
den zal worden aangetast.
De bestuurders van de Industriebond
NW hebben dit gisteravond op le
denvergaderingen in Amsterdam. Ui
thoorn en Doesburg meegedeeld. De
leden van nagenoeg alle bonden zo
wel van NVV. NKV en CNV houden
deze week vergaderingen over de
vraag wat er moet gebeuren na af
loop van de loonmaatregel.
Kernvraag daarbij is of er een volle
dige prijscompensatie moet worden
gegeven. In de discussienota van de
FNV (NW en NKV) wordt de moge
lijkheid opengelaten om de prijzen
niet helemaal te compenseren, met
name ter while van de collectieve
voorzieningen.
De bestuurders van de Industriebond
NW wezen de leden erop dat hun
lonen worden beteugeld zonder dat
er sprake is van een straffer prijsbe
leid. aantasting van de inkomens van
de vrije beroepen en invoering van de
vermogensaanwasdeling en dat er
geen enkele garantie is dat meer
winst in meer werk wordt vertaald
Behalve een volledige compensatie
van de gestegen prijzen vraagt de
Industriebond NVV ook het achter
wege laten van de BTW-verhoging
per 1 oktober Ook de leden zelf lieten
er gisteravond geen twijfel over be
staan dat zij er niets voor voelen in
koopkracht achteruit te gaan. „Ik
constateer", aldus districtsbestuur
der Dick Visser in Amsterdam „dat
de leden de duidelijke keus van het
bondsbestuur ondersteunen."
Origineel van P Picasso
Kopie van Veenman Repro
'Kopiëren of 't gedrukt is.)
'Oven. (540) 4458/ï Zwolle. (05200)37833.
Van een verslaggever
BALK Fractievoorzitter Wiegel
van de VVD vindt dat er in het
program van het CDA voldoende
aanknopingspunten zitten om tot
een gesprek tussen zijn partij en de
christendemocraten te komen. Vol
gens Wiegel zou een dergelijk over
leg een redelijke kans op succes
bieden.
De liberale leider zei gisteravond tij
dens een partijbijeenkomst in het
Friese Balk. dat zo n gesprek bij de
kabinetsformatie moet plaatsvinden
en niet daarvóór. „Laat ieder maar
zelf de strijd ingaan, dan zullen dc
kiezers de krachtsverhoudingen bij
de formatie zelf bepalen aldus
Wiegel.
Hij vergeleek het inzicht van het
CDA met een januskop. Aantjes
(ARP) wil voor de verkiezingen
vastgelegd zien. dat het CDA met de
PvdA verder wil. Andriessen (KVP)
wil streven naar het doen van een
verhulde uitspraak en Kruisinga
(CHU) wil geen voorkeur uitspreken.
Dat ARP en KVP „voortdurend het
hoofd buigen voor de dwingelandij
van de PvdA" noemde Wiegel onbe
grijpelijk. omdat Aantjes en
Andriessen weten dat tweederde van
hun aanhang liever met de WD dan
met de PvdA regeert. Andriessen
hoeft er. volgens de VVD-
fractievoorzitter, niet op te rekenen
dat de liberalen hun lijn naar links
zullen doen afbuigen. „Wij zullen dat
zeker niet doen omdat we de indruk
hebben dat onze lijn ook bij velen in
KVP. ARP. CHU en PvdA aanslaat",
aldus Wiegel.
ADVERTENTIE
.MIMI.
.- -sfplaatsen, waar
rc V82„plegen ot waar
">>i'^5hermd moeien worden
óók mar o» geslruk-
|m.a.v.nkb.v.
door dr. A. Veerman
De onzekerheid en twijfel van prof. Goudzwaard die zaterdag 10 april op de
AR-partijraad zo beslist adviseerde vóór de resolutie, dus ook voor het CDA te
stemmen en in een brief van 12 april zijn bezwaren uitsprak tegen de resolutie
en niet tot het CDA kon besluiten, is typerend voor de onzekerheid waarin het
AR-voiksdeel in dit opzicht verkeert. Een wankelmoedigheid, die tot een crisis en
erger wordt, als wij met z'n allen ons niet daarvan bewust worden en haar
overwinnen. Een onzekerheid, die eigenlijk al te lang duurt. En die ons ongeloof-
waardig en bijna onbetrouwbaar maakt
Het is al begonnen in 1968.
Toen nam de partijraad de
eerste resolutie over het CDA
aan De eerste resolutie die.
net als die van 10 april „ja" en
nee" tegelijk zei. In één reso
lutie. op één dag. Nog krasser
dus dan prof. Goudzwaard,
die er in dit geval nog een dag
tussen legt. Ik maak deze kri
tiek des te gemakkelijker om
dat ikzelf voor de resolutie
van 1968 de primaire ver
antwoordelijkheid draag. Ik
heb haar zelf. met medewer
king van Wim Hoogendijk. de
toenmalige directeur van de
dr. A. Kuyperstichting. opge
steld.
Wat zei die resolutie? Eerst
dat de tijd voor drie christelij
ke partijen voorbij is. De
grenzen ertussen zijn histo
risch verklaarbaar en als zo
danig aanvaardbaar. Maar nu
is de situatie zo gegroeid en
veranderd dat die grenzen
niet meer passen. Wij moeten
op weg naar eenheid. De reso
lutie spreekt zich duidelijk
uit vóór een christen
democratische partij. Dat is
het „ja".
Maar het is een „ja" met een
voorbehoud. Een voorbehoud
dat sindsdien haast gecanoni
seerd is. althans een eigen le
ven is gaan leiden, zodat ik er
een beetje spijt van krijg.
Eenheid, ja. maar met drie
mitsen: mits er overeenstem
ming is over uitgangspunt,
program en beleid. Dat mits
was in 1968 verklaarbaar, om
dat de reacties van KVP-zijde
op het principiële stuk van De
Achttien (de gespreksgroep
van die dagen) onze aarzelin
gen opriepen. En zo was er
telkens wel wat. Dus ja. met
een ingebouwd nee. En zo is
het sindsdien gebleven.
Twee werelden
Wat is de oorzaak daarvan?
In wezen, meen ik. dat in het
anti-revolutionaire leven, in
de gereformeerde cultuur (ui
teraard niet in kerkelijke zin)
steeds twee werelden samen
gevoegd zijn geweest. Men
vindt ze ook vermeld in Kui
pers proefschrift (dr. D. Th.
Kuiper bedoel ik. ondervoor
zitter van de AR-partij) over
onze voormannen. Daar is
aan de ene kant de wereld van
de hechte overtuiging, van de
principiële belijndheid Histo
risch gezien de wereld van de
afscheiding De besliste keus
voor het bijbels getuigenis als
krachtcentrale. Tegenwoor
dig heet dat in de ARP de
radicaliteit van het evangelie
Dc andere lijn is die van het
bezig zijn in deze wereld. Ligt
er in de eerstgenoemde we
reld. die van de Afscheiding,
het gevaar van een zekere we
reldmijding, deze tweede lijn
maakt het gereformeerde
volksdeel actief in deze we
reld. Het is. dunkt mij. de
sfeer van het Reveil, de geest
van het: „geen duimbreed is
er in deze wereld, waarvan
Christus niet zegt: mijn", zo
als dr. A. Kuyper ons inge
prent heeft. Dat is de geest
die ons allerlei christelijke ac
tiecentra gebracht heeft, bij
voorbeeld de Vrije Universi
teit. om niet de minste te noe
men: de geest die Anema en
Rutgers tot hun internationa
le activiteiten gebracht heeft,
die Bruins Slot in een heel
Dr. A. Veerman
vroeg stadium tot pleitbezor
ger van het Europese federa
lisme gemaakt heeft.
Dat is de kracht van dit
volksdeel geweest. Kort ge
zegd: radicaliteit en ruimte.
Welnu, die twee werelden bot
sen soms. Het is de tragische
gang der historie, dat deze
gemarkeerd wordt door zulke
botsingen. Om niet verder te
rug te gaan: zo'n botsing was
er in 1926 in Assen. Het ging
daar om een theologische
strijd Maar meer nog: hel
ging om een botsing van twee
denkwerelden, twee cultuur
werelden. De wereld van de
radicaliteit van het evangelie
en de wereld van de ruimte
van het evangelie. U weet het:
de principiële belijndheid
won toen. De mensen van de
evangelische ruimte gingen.
U weet ook hoe liet met Assen
serdertdien verlopen is. Ik
ben overtuigd, dat het voor
naamste daarin is u ziet het
aan onze sympathie voor ds
Buskes dat we (aan hem
met name» gezien hebben, dat
ruimte niet ten koste van ra
dicaliteit behoeft te gaan
Ruimte en radicaliteit bijeen
houden, dat is (menselijk ge
sproken i onze bijna onvervul
bare opdracht
Een nieuw markeringspunt
bracht de historie in
1943—'45. de vrijmaking. Nu
had dc ruimte van het evan
gelie de overhand En de be-
lijnheid ging Bij alle respect
voor veel in de vrijmaking en
bij de vrijgemaakten. dat wij
herkennen, is toch het droevi
ge. dat deze groep haar krach
ten verdoet aan interne twis
ten. aan navelstaren, aan zui
verheid om de zuiverheid. Ra
dicaliteit zonder ruimte is on
vruchtbaar We moeten die
twee bijeenhouden
Terug naar de politiek en
naar het heden. Ik geloof dat
prof. Goudzwaard op de par
tijraad terecht wees op onze
grote verantwoordelijkheid in
groter verband, nationaal en
Europees. Het was een plei
dooi voor dc ruimte. De tijd
voor drie kleinere partijen is
voorbij. Europees voorbij en
nationaal voorbij Gebrek
aan ruimte maakt ons dan
onvruchtbaar.
Prof Goudzwaard miste, zo
schrijft hij. de vonk. De vonk
van de bezieling. De vonk van
de radicaliteit. De vonk van
het herkennen van de ge
meenschappelijke opdracht.
Geen wonder. Wat er. zeker
het laatste jaar. aan vonken
zou kunnen zijn. doofde in het
natte gras van de aarzeling.
Ruimte geeft risico's. Ook de
ruimte van het CDA Van
daar die aarzeling. bij
Goudzwaard en bij ons allen
Heel begrijpelijk Er staat
wat op het spel. Maarzeker is.
dat blijven aarzelen de
geestkracht doodt Alleen als
we dc keus voor de ruimte
doen in het geloof en in het
vertrouwen dat dc Geest het
doet. dat de geest alleen ons
kan radicaliseren uit en door
het evangelie, is er toekomst
voor de christelijke politiek.
Die kan alleen bestaan en be
tekenis hebben voor de we
reld door radicaliteit en ruim
te. Daarom kies ik voor het
C D A. Ruimte met risico's,
jawel, maar we hebben geluk
kig geleerd dat er geen mono
polie is van radicaliteit, laat
staan van geloof Het is niet
de vraag, zo schref Goud
zwaard eens. wat wij met het
evangelie doen. maar wat het
evangelie niet óns doet. Ook
kan doen in. misschien zelfs
middels, het CDA
Or. A. Veerman. voor de ARP
lid van dc Tweede Kamer, is
voorzitter van de ARP en
staatssecretaris van onderwijs
geweest.
