Charismatische beweging leeft
binnen de kloostermuren
autobiografie
Gevarendriehoek
deugt vaak niet
Iskoop bij Pon schaadt
am „goede autobedrijf"
Monniken lezen Corrie ten Boom en Betty Smit
Tien dagen
achter de
kloostermuren
ST PAUUUs l
abdij
Ford Mustang III:
kleine Amerikaan
Sint Lambertuskerk
Maastricht (op
instorten) gesloten
Balkan steeds
meer in trek bij
Nederlanders
Triumph-sedans
heten
voortaan Dolomite
Toyota verandert
Carina en Celica
ti
SENSDAG 14 APRIL 1976
TROUW/KWARTET- 9
-fc
»et
«BELSE KLUIS-
ch6TERHOUT De refter
;lefcaal) in de Achelse Kluis is
grote ruimte met gewelfd
ond en fraaie glas-in-lood-
en, waardoor het daglicht
5et rnpt binnenvalt. Houten
',l4s met erbij vierkante, eve-
is houten krukjes, staan
n U-vorm opgesteld. Elke
an»nik heeft er zijn vaste
t its, die met een plankje,
rop zijn kloosternaam is
_Jhilderd, wordt aangege-
Op de tafels aluminium
10d|en, door het veelvuldig
iekniik wat uitgesleten en ge-
™'Jt, kroezen, ook van alu-
Tum, en daarop een servet.
■bijstek is van metaal. Vroeger
likten de monniken houten
(rei, maar daar is nauwelijks
gh [aan te komen. Houten bestek
Frankrijk nog te koop. Het
ruim veertig gulden per cou-
dat is wel een beetje te veel
jet goede, vooral als je bedenkt
houten lepels en vorken in
iters werden gebruikt omdat
;t goedkoopste materiaal was.
ken wordt er niet tijdens de
Jden. De monniken zijn dan
tnder elkaar. Gasten worden
^gelaten in de refter van de
Kluis.Het is dan ook met
|iom dat ik met speciale toe-
van de abt de monumen-
leur binnenga. De stilte doet
buitenstaander onwerkelijk
hoor slechts het getik van
en vorken.
tën monnik geldt het spreek-
niet. Dat is de man, die
|de op een soort kansel, tijdens
iltijden zijn collega's voor-
'smiddags uit een actueel
(tijdens mijn verblijf is een
verschenen levensverhaal
llbert Schweitzer aan de beurt)
fcvonds een artikel uit een tijd-
I of krant.
en hebben de monniken
sek voorleesdienst. Pater Ed-
s is als bibliothecaris belast
iet uitzoeken van voorleesma-
il en dat is een telkens terug-
zorg voor hem. „Het valt
boeken te vinden die zo-
elijk mensen interesseren
1 niemand ergeren. Ze mo-
I te zwaar zijn. Je moet be-
b dat er ook nog moet worden
i tijdens dat voorlezen." De
Ijden zijn sober. Van „mager
fel, opgediend in roodkoperen
fe" is echter geen sprake meer.
pssert wordt vaak een zo min
ijk bespoten appel uit eigen
^aard voorgezet. Broeder Be-
de jonge kok, bereidt de
hoofdzakelijk vegetarische maaltij
den in de grote moderne keuken.
Zelfs een vaatwasmachine ont
breekt er niet.
Zinken teilen
Wat dat betreft zijn de in vergelij
king met de Trappisten somber
(zwart) geklede Benedictijnen in de
St. Paulus Abdij in Oostehout ou
derwets. Daar wordt de vaat nog
met de hand gewassen in grote zin
ken teilen. De monniken helpen al
len mee, met opgerolde mouwen en
schortjes voor. Tijdens dat geza
menlijke afwassen is er alle gele
genheid voor een ongedwongen ge
sprek. Vrouwelijke gasten zijn bij
dat vaatwassen niet welkom Zij
mogen wel in de refter zitten, maar
het gevaar dat zij kloosterlingen
gedurende dat doen van de vaat in
bekoring brengen is kennelijk te
groot.Overigens staat de gastvrij
heid zowel bij de Trappisten als bij
de Benedictijnen hoog genoteerd.
Tot voor enkele jaren was het in
Oosterhout zelfs gebruikelijk dat
de abt nieuwe gasten bij hun eerste
bezoek aan de refter opwachtte met
een kan water om daarmee hun
handen te besprenkelen. In de
Achelse Kluis is de barrière tussen
kloosterlingen en gasten veel groter
en zien velen de abt slechts in de
kerk, waar hij in een voor hem gere
serveerd bankje zit. Zijn de Bene
dictijnen minder streng dan de
Trappisten, ze zijn aan de andere
kant stijlvoller. Dat merk ik aan de
manier waarop zij na elke dienst in
plechtige processie, twee aan twee,
de kerk uitschrijden. In Achel zoekt
ieder dan her en der een heenko
men. De Benedictijnen, de oudste
door Fred Lammers
kloosterorde in West-Europa, heb
ben nooit een absolute zwijgplicht
gekend, maar zij gaan zich ook niet
aan kletspraatjes te buiten.
Stemmen
Vroeger werd in de refter in Ooster
hout ook niet gesproken, totdat een
jaar of wat geleden de behoefte
ontstond aan meer communicatie.
De eenvoudigste oplossing leek
spreken tijdens de maaltijden toe
te staan. Er werd over gestemd
de democratie is ook in de kloosters
doorgedrongen naar de stemmen
staakten. Abt Hendricus van Cra-
nenburgh velde een salomo's oor
deel en bepaalde dat er voorlopig
tijdens het middagmaal wordt ge
praat en dat 's avonds de maaltijd
in stilte moest worden genuttigd, zij
het dat dan een voorlezer voor de
opluistering zorgt. Die begint zodra
de aanwezigen, staande achter hun
stoelen, een gebed hebben gezon
gen en stopt als de tafelpresident
(in de regel de abt of de prior, die in
rang op de abt volgt) met een hou-
Vaatwassen gebeurt bij de Benedictijnen in Oosterhout nog op ou
derwetse manier.
ten hamertje een kordate tik op
tafel heeft gegeven. Dan herhaalt
zich het ritueel van staande een
gebed zingen. Het tafelgerei is in
middels al grotendeels afgevoerd.
De monniken die refterdienst heb
ben rijden met een wagentje door
de eetzaal om alles wat niet meer
wordt gebruikt meteen te verwijde
ren. Het is allemaal efficiënt, maar
gezellig natafelen is er niet bij.
Al wordt er soms in de refter harte
lijk gelachen, toch worden monni
ken geregeld bepaald bij de ernst
des levens. Zo wordt elke avond uit
een van de 73 hoofdstukken van de
„Regel van Benedictus" gedecla
meerd. Iedereen begrijpt dat vijf
tien eeuwen oude bepalingen niet
meer in hun geheel toegepast kun
nen worden. Geen Benedictijner
monnik wil er echter aan dat die
'regel' een curiositeit is geworden.
„De kern is ook nu nog actueel,"
krijg ik van verschillende kanten te
horen als ik ernaar vraag.
Afvallig
Tijdens mijn eerste maaltijd in
Oosterhout wordt ons uit Benedic
tus' nagelaten werk voorgehouden
dat een monnik zo min mogelijk
wijn moet drinken, omdat wijn zelfs
wijzen afvallig maakt en dat een
kloosterling zich dient te onthou
den van iedere vorm van gemopper.
Daar zit veel in. moet ik toegeven.
Maar geen abt zal het nu nog in zijn
hoofd halen een monnik die een
valse noot zingt in de kerk streng te
straffen als hij nalaat zich ter plaat
se voor de ogen van allen te verne
deren.
Elke monnik mag tegenwoordig
brieven ontvangen. Ze worden niet
meer gecensureerd, al heeft een abt
officieel nog het recht ze in te zien.
Het is na de oorlog nog gebeurd dat
tijdens afwezigheid van de abt de
post zich ophoopte en kloosterlin
gen daardoor wel eens weken na
datum hoorden dat een familielid
stervende of overleden was. Een
monnik kan nu vrij gemakkelijk de
kloosterpoort uit. Bij de Trapisten
is het thans zo geregeld dat men
naar huis mag voor „droeve of
vreugdevolle omstandigheden."
In Oosterhout hebben de monniken
tegenwoordig jaarlijks acht dagen
vakantie en krijgen ze een vakan
tieuitkering van 125 gulden. Ieder
een mag zelf uitmaken hoe hij zijn
vakantie indeelt. Er zijn monniken
die met familie een week op stap
gaan. Broeder Jan Huyben (85)
heeft van zijn abt gedaan weten te
krijgen dat hij inplaats van acht
dagen zestien middagen per jaar
erop uit mag trekken." Ik ga dan in
burgerkleding met de bus naar Te-
teringen om daar te zwemmen, een
hobby waarmee ik ben begonnen
toen ik al in de zeventig was om
lenig te blijven."
Dat laatste is een moeilijk punt in
vele kloosters. In Oosterhout is men
Een kijkje in de refter in de Achelse
Kluis, waar de maaltijden in grote
stilte worden genuttigd.
op sportgebied vooruitstrevend. De
monniken hebben daar gelegenheid
om te tafeltennissen en ook volley
bal werd er intensief beoefend toen
er nog meer jeugd was. In de Achel
se Kluis denkt men erover, vooral
nu er weer wat jongeren bij zijn
gekomen, iets aan de lichamelijke
conditie van de bewoners te gaan
doen.
Ontspanning
Voor ontspanning wordt op zijn tijd
gezorgd. Zowel in Oosterhout als in
de Achelse Kluis komen de monni
ken zondags bij elkaar voor een
uurtje gezamenlijke recreatie. Ze
roken dan een sigaartje of een siga
ret, drinken een kop koffie met een
lekker koekje voor monniken die
aan geen luxe zijn gewend een we
kelijkse tractatie en doen een
spelletje met elkaar.
Voor de liefhebbers is er gelegen
heid te legpumelen. Verder wordt er
veel gelezen. De kloosterbibliothe
ken zijn wel voorzien in de eerste
plaats met bijbelse en theologische
werken, maar ook tref je er boeken
aan op het gebied van geschiedenis,
natuurkunde, verre landen, kunst
en letteren. Protestantse auteurs
ontbreken niet. Gedichtenbundels
van NelBenschop, boeken van
Sperna Weiland en Visser 't Hooft,
Okke Jager en Corrie ten Boon vind
je er ook.
Het was voor mij een verrassing te
merken hoe vele kloosterlingen zich
op het ogenblik bezig houden met
de charismatische beweging. Zo is
pater Nico Wesselingh, de musicus
van de St. Paulus Abdij, druk doen
de met een plaatopname, waarin
korte diensten rond het thema „de
werking van de Geest" zullen wor
den opgenomen. Van het werk van
Corrie ten Boom weet men veel,
evenals van de evangeliste Betty
Smit. Daarover wordt met waarde
ring gesproken. „De oecumene is
een groot goed. Wij moeten inzien
dat het gaat om die ene Heer, die
wij allen willen dienen," zei een
oude pater in Oosterhout tegen mij.
Televisie in kelder
In de kloosters is men vrij goed op
de hoogte van wat er in de wereld te
koop is. De Volkskrant en enkele
streekbladen liggen er dagelijks ter
inzage. Sommige monniken beper
ken zich tot het lezen van de kop
pen, maar over actuele politieke
onderwerpen en de Lockheed-
affaire weet men over het algemeen
goed mee te praten. Zelfs televisie
kijken is tegenwoordig mogelijk. In
de Achelse Kluis moet dat welis
waar ergens in de kelder, maar die
tv staat er toch.
Er wordt verschillend over dit me
dium gedacht. Vele monniken wa
gen er nooit een blik aan, of het
moet zijn dat er zoals een heel oude
kloosterling in de Achelse Kluis mij
bekende, een uitzending is van een
begrafenis of kroning van een paus.
Dat monniken plezier hebben in
voetbalwedstrijden en quizzen en
daarvoor hele avonden bij het tv-
toestel doorbrengen, vinden tal van
kloosterlingen een bedenkelijke
ontwikkeling. Maar de moderne tijd
is niet tegen te houden. Een spre
kend voorbeeld is het oproepsys
teem dat in de Achelse Kluis is
ingevoerd. Vele monniken daar dra
gen onder hun habijt een appa-
De Italiaanse Ford-cam>ssier Ghia
heeft nu na kleinere Europese
Fords ook een kleiner model voor
de Amerikaanse markt ontworpen.
Het is de Ford Mustang IH, die 70
cm korter is dan de Mustang n.
welke thans in de Verenigde Staten
verkocht wordt. De nieuwe Mus
tang is bedoeld voor een viercilin-
der 1.6 liter motor, terwijl het huidi
ge type een zes- of viercilinder is.
Met name vanwege het terugbren
gen van de hoge cijfers aan
brandstofverbruik streven de Ame
rikaanse constructeurs naar ge
wichtsbesparing door hun auto's te
verkleinen en lichtere materialen
toe te passen. Maar in dit verband is
ook de vormgeving van belang.
Daarbij krijgen de ontwerpers bij
sportmodellen de beste mogelijkhe
den om de luchtweerstand te ver
minderen.
Deze uitgangspunten hebben voor
Ghia in Turijn geleid tot een uniek
prototype, dat ook nog 10 cm min
der breed is dan de huidige Mus
tang n, maar toch zitplaats aan vier
personen verschaft. De Mustang UI
is een cabriolet, gezien het afneem
baar dak. en vertoont verder over
eenkomsten met de in september te
introduceren Ford Fiesta. De wa
gen is nog niet direct voor produk-
tie bestemd.
raatje dat begint te zoemen als de
portier/telefonist opdracht krijgt
een van zijn collega's op te zoeken.
Ook voor een monnik heeft het be
grip stilte grenzen!
Volgende keer:
Jonge monniken
hebben
leren twijfelen
Van een verslaggever
MAASTRICHT De monumentale
Sint Lambertuskerk in Maastricht is
gisteren op last van het bisdom ge
sloten nadat uit een technisch on
derzoek gebleken was dat de kerk op
instorten staat.
Restauratie van de in 1916 gebouw
de koepelkerk zou naar schatting
vele miljoenen kosten. Aangenomen
wordt dat bij de bouw van de kerk
fouten zijn gemaakt, waardoor enke
le jaren later scheuren optraden.
Na de tweede wereldoorlog was de
situatie al zo kritiek geworden dat
een betonnen ommanteling om de
pijlers van de kerk moest worden
gelegd. Maar die oplossing bleek niet
afdoende. De kerkdiensten worden
nu voorlopig in een in de buurt gele
gen jeugdgebouw gehouden, in af
wachting van het lot van de kerk.
DEN HAAG De komende zomer
maanden zullen zeker een half mil
joen Nederlanders hun vakantie op
de Balkan doorbrengen. Dat bete
kent een forse toename van de inte
resse in vergelijking met voorgaande
Jaren.
De gestegen belangstelling schrijven
de verkeersbureaus van de betrok
ken landen (Joegoslavië, Grieken
land, Bulgarije en Roemenië) vooral
toe aan de verminderde interesse
voor Spanje. De Balkan is ook in trek
wegens de niet te hoge prijzen.
Joegoslavië staat aan de top wat de
Nederlandse bezoekers betreft.
Alle kleine Triumph-modellen,
vooizover geen sportcoupé of cabri
olet, zullen in de toekomst de naam
Dolomite dragen. Het type Toledo
is, ter stroomlijning van de fabrica
ge uit oogpunt van kostenbeper-
king, door British Leyland uit pro-
duktie genomen.
De nieuwe uitvoeringen van de Tri
umph Dolomite zijn een 1300, 1500,
1850 en 2000 cc. Deze uitvoeringen
krijgen elk in standaarduitrusting
een voorruit van gelaagd glas,
hoofdsteunen en luidsprekers voor
de radio. De komende Dolomites
hebben bovendien een verbeterde
voorwielophanging en een grotere
benzinetank dan voorheen.
De meeste geva
rendriehoeken zijn
niet deugdelijk, zo
komt naar voren uit
een test van ANWB en
Consumentenbond.
Hoe belangrijk dit in
elke auto verplicht ac
cessoire is, blijkt wel
uit een paar harde cij
fers, aldus de Consu
me ntegids van april:
„In 1971 vonden 2.724
botsingen plaats van
rijdende of stilstaande
voertuigen, waarbij do
den of gewonden vie
len. Buiten de bebouw
de kom waren dat er
385, met 484 slachtof
fers. Van hen overleef
den 41 het niet."
Hoewel nooit te bepa
len is wat de geva
rendriehoek kan voor
komen, is het toch een
kwade zaak, dat de
meeste door beide bon
den onderzochte
exemplaren de kwalifi
catie „slecht" kregen.
Het gaat daarbij dan
vooral om de zichtbaar
heid en de stabilitait,
in mindere mate om de
roestbestendigheid. In
totaal zijn zeventien
driehoeken getest,
waarbij er vijf goed
werden bevonden, drie
redelijk en negen
slecht
De goed driehoeken
zijn de Gebra van ACA
a ƒ12,90. De Esso-
driehoek a 14,95, de
SWF van Bruns a f
16,45, de zware Dreme-
fa-driehoek a 16,90 en
de Philipvdriehoek a
17,50. Als slecht ko
men de merken Bellu,
Nuova Bellu en Star-
lux uit de bus, evenals
een goedkope lichte
driehoek van Dremefa
en een viertal merkJoxe
exemplaren. Redelijk
is het merk Mild. De
Gebra is de beste koop,
aldus de Consumen
tengids.
De wet zegt, dat geva
rendriehoeken in elke
auto buiten de be
bouwde kom aanwezig
moeten zijn en bij
stilstaan op autowegen
minstens 30 meter ach
ter de auto geplaatst
moeten worden. Op
overige wegen moet
men de driehoek over
dag bij stilstaan op ver
boden plaatsen gebrui
ken en 's nachts als de
verlichting defect is.
Een Europees regle
ment stelt eisen aan de
driehoeken, die echter
in Nederland wettelijk
niet van kracht zijn,
doch wel in Finland,
Frankrijk, Spanje en
Zweden.
De Ford Mustang III: een prototy
der ANWB-keuring gaat. Is die keu
ring er wel, dan mag men de auto
beslist niet kopen of meenemen
voordat het Technorapport is over
gedragen. Bij klachten kan men
zich dan altijd met de ANWB ver
staan, maar in andere gevallen is
het vaak raadzaam de dealer te
passeren en naar de importeur te
stappen.
Ten allen tijde geldt, dat men bij
het kopen van een auto zoveel mo
gelijk schriftelijk moet afhandelen:
niet alleen de garantie, maar ook
i van Italiaanse kom-af.
opdracht tot reparaties, klachten,
e.d. en dat men schriftelijk
antwoord moet verlangen. In het
geval van de koper van de Fiat 500
heeft deze dank zij het aanleggen
van een nauwkeurig dossier nog
verhaal kunnen maken.
Trouwens, ANWB en VARA's Ko
ning Klant blijven alleen geïnteres
seerd in probleem-gevallen, waarbij
alles zwart op wit staat, omdat deze
organisaties zich zelf geen juri
dische perikelen kunnen veroorlo
ven.
koop van de maand", waar-
IWB en VARA eind vorig
Iers en op tv begonnen zijn.
nu toe betrekking gehad
auwe massa auto's, die aan
|ke regelingen ontsnapt
maal gaat het om een nieu-
die nog maar 7.000 km op
had staan, bij een dealer-
an goede naam en faam. De
ernstige schade gehad, op
an vorig jaar zomer de
!t maken van keuringskos-
dde. Niettemin is de wa-
et begin van dit jaar ver-
'oor een bedrag van
een prijs, die maar liefst
boven de in de ANWB-
•rslijst aangegeven
iarde uitkwam. Het
.iport ontbrak uiteraard,
kopers is toegezegd, dat
onden zou worden.
heeft uiteindelijk juri-
ies ingewonnen, zijn giro-
geblokkeerd en is eisen
pllen. Daardoor heeft de
"ia nogal wat heen en weer
de Fiat 500 teruggenomen
feor een VW-kever van vier
De middenklassewagens van het
Japanse merk Toyota, de Carina en
de Celica, hebben een aantal uiter
lijke veranderingen ondergaan. Het
meest opvallend is voor beide typen
de gemoderniseerde grille, terwijl
de Carina nu evenals de „hardtop"
Celica sportvelgen heeft gekregen.
Bij beide modellen zijn de wiel-
afstanden, zowel in lengte- als in
breedterichting, iets verlengd.
In het interieur werd het instrumen
tenbord gewijzigd en is de versnel
lingspook iets dichter bij de be
stuurder geplaatst. De goedkoopste
Toyota Carina kost nu 11.999 incl
BTW, de luxe versie komt 800
duurder uit en de vierdeurs of de
automaat kost 2000 meer dan de
standaard Carina. Deze wagens
hebben een 1600 cc-motor, evenals
de Celica's op de Celica 2000 GT
Liftback na. die vorige maand is
uitgebracht. Die wagen kost
22.000.
fcicco de Jong.
Ij een groot dealerbedrijf,
van één van de grootste
idse auto-importeurs, kan
er van een door de ANWB
auto nog bedrogen uit-
Dit is gebleken uit de Jong-
skoop van de maand" van
Koning Klant en ANWB's
mpioen. Het ging hierbij om
r die dealer verkochte Fiat
het bouwjaar 1974.
WB raadt nu in Autokam-
e kopers van gebruikte wa
tt ANWB-keuring aan altijd
inorapporten ter inzage te
zonodig advies van iemand
nnen die van autotechniek
eventueel herkeuring aan te
en een goede schriftelijke
te verlangen
en van tweedehands auto's
og steeds uiterst riskant, al
r dit jaar zo'n 1,2 miljoen
eld worden. Daarvan zullen
r 200.000 wagens een garan-
ie BOVAG hebben en rond
iet een ANWB-keuring van
de ruim 200 autbedrijven,
i gehele handelsvoorraad
ANWB laten keuren. Die
teuring geldt alleen voor
an tenminste 3000 gulden,
een deugdelijke garantie is
jaar oud, die overigens maar zo'n
2.500,— waard is volgens de
koerslijst.
De handelwijze van het betreffende
bedrijf Pon Dealer B.V. te
Amersfoort is een blamage voor de
goede naam van dealerbedrijven,
voorzover daarvan sprake is. Ook
de naam Pon is in dit verband in het
geding gekomen. Autokampioen
besluit het droeve relaas met de
conclusie, dat VW- en Audi-
importbedrijf Pon te Leusden hier
mee niets te maken heeft. „Het is
bekend", aldus het blad, „dat de
importeur een aantal maatregelen
heeft genomèn om de betrouwbaar
heid van de verkoop van occasions
te bevorderen, door o.a. samenwer
king met de ANWB. Pon Dealer
Amersfoort is een geheel zelfstan
dig opererend bedrijf met een eigen
directie". Deze directie heeft haar
verontschuldigingen aan de ANWB
aangeboden, de oorzaak aan
kortsluitingen binnen het bedrijf
geweten en beterschap beloofd.
Pon Dealer staat nog steeds op de
lijst van bedrijven, die met ANWB-
keuring hun gebruikte auto's mo
gen verkopen.
Het initiatief tot deze „witte lijst" is
destijds van importeur Pon uitge
gaan, maar de samenwerking is
door de ANWB later alleen met dea
lers van alle mogelijke merken en
een aantal goed geoutileerde occa-
sionbedrijven voortgezet.
Pon heeft trouwens ook vooropge
lopen met de V-garantie op tweede
hands auto's en de samenwerking
met Veilig Verkeer Nederland voor
veiligheidskeuringen. Het im-
portbedrijf heeft nu naar aanlei
ding van het voorval de ANWB ver
zocht bij eventueel volgende klach
ten over VW-dealers direct Pon-
Leusden te waarschuwen, de dea
lers gewezen op de kwalijke kanten
van deze zaak en de directie van
Pon Dealer b.v. gewijzigd.
Toch zal het in de toekomst in elke
merkenorganisatie mogelijk blij
ven, dat zich bij bonafide geachte
bedrijven malafide praktijken voor
doen. De consument is er niet meer
klaar, wanneer het om auto's zon-
De gewijzigde Toyota Carina met in de carrosserie verzonken bumpers.
