De gehandicapte moet tegen
zijn grenzen blijven duwen
[Mïl
dichtbij
Taxi's
Commentaar Blinde promoveert op toepassing van verkort brailleschrift
Zonder precedent
Abortusdebat
Leeuwarden ook
kandidaat voor
vestiging postbank
Ju.l
tijd van spelletjes is voorbij
kinderhuwelijk
beschermheer
gestolen
het weer
Droog voorjaar
weerrapporten
VRIJDAG 9 APRIL 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 5
De begroting, die de Engelse minis
ter van financiën Healey deze week
bij het parlement heeft ingediend,
heeft geen precedent in de geschie
denis van het land. In feite draagt
het hele pakket maatregelen van
Healey een nogal voorwaardelijk
karakter. Hij is bereid de belastin
gen tot een bedrag van één miljard
pond (ongeveer 5 miljard gulden) te
verlagen, mits echter de loonstijging
tot drie procent kan worden
beperkt.
Het is duidelijk: niet het parlement
(dat de Britten om zichzelf te kiete
len nogal eens aanduiden als ,,de
moeder van alle parlementen")
heeft in deze opstelling de uiteinde
lijke beslissing, maar de vakbewe
ging. Pas als die heeft ingestemd
met de loonmatiging (op voorwaar
de van belastingverlaging) mag het
parlement instemmen met belas
tingverlaging (op voorwaarde van
loonmatiging).
Origineel. Dat oordeel mag zeker
niet aan Healey's plannen worden
onthouden, maar daarmee is de lof
voor dit werkstuk ook wel uitgeput.
Wie er van uitgaat (en zeker bij ,,de
moeder van de parlementen" mag
dat best) dat het budget-recht het
eerste en oudste van alle parlemen
taire rechten is, zal vreemd aankij
ken tegen een regering die ver
antwoordelijkheid voor een zo be
langrijke zaak zo ver buiten de daar
voor geëigende organen en institu
ten ligt.
Natuurlijk - gezien van uit de ge
schiedenis van de Engelse arbei
dersbeweging is wel een verklaring
achteraf te bedenken voor Healey's
ongebruikelijke stap. De Labour-
partij immers, die hem aan het be
heer over de Britse schatkist hielp,
is in menig opzicht de politieke arm
van de - veel oudere - vakbeweging
en die vakbeweging is in Engeland
veel meer geïnstitutionaliseerd dan
op het vasteland of elders op de
wereld.
Maar ondanks dat blijft er toch
huiver overheersen bij hen, die
waarde hechten aan de traditionele
politiek-democratische structijjpr.
Het prestige van de vakbeweging
wordt er door versterkt en de beslis
sing over wat een algemene en pu
blieke zaak is, wordt in feite afhan
kelijk gemaakt van het fiat van een
organisatie, die (wat voor goeds we
er verder ook van mogen zeggen) in
wezen niets meer is en hoeft te zijn
dan een belangenorganisatie.
En - om nog even een louter prak
tisch argument te hanteren - wat
moet er gebeuren als het toch al met
een minderheid in het parlement
regerende Labour-kabinet wèl de
toestemming van de vakbonden
krijgt, maar niet die van een parle-
mentsmeerderheid?
Als gezegd: de begroting van de
Engelse minister Healey heeft geen
precedent in de geschiedenis. Zij
zou wel een een gevaarlijk prece
dent geschapen kunnen hebben.
Vervolg van pagina 1
feurs menen dat er een soort be-
taalplicht moet komen zoals bij het
openbaar vervoer.
Taxivervoer is volgens minister Van
Agt (Justitie) een civielrechtelijke
zaak: een afspraak tussen twee par
tijen. Het niet nakomen van die af
spraak levert op zich niet een straf
baar feit op.
Tenslotte is de beveiligingskap voor
lopig van de baan. Ook de chauffeurs
zelf voelden niet veel voor een derge
lijke kap, evenals voor een separatie-
ruit, zoals in de Londense taxi's. Deze
ruit is te kostbaar en is bovendien
nadelig voor de exploitatie omdat
niemand meer op de voorbank kan
zitten.
Reactie NVV-NKV
In een eerste reactie heeft een
woordvoerder van de vervoersfede-
ratie NW-NKV meegedeeld, de door
minister Westerterp aangekondigde
beveiligingsmaatregelen „ver onder
de maat" te vinden.
Vervolg van pagina 1
Inhoudelijk hebben de onderhande
laars van PvdA en WD, respectieve
lijk de Kamerleden Lamberts en
Roethof (PvdA) en Veder-Smit en
Geurtsen (VVD) al overeenstemming
bereikt over de belangrijkste pun
ten. Dat zijn:
de vrouw beslist over de abortus,
de strafbaarheid van de arts
wordt geschrapt,
abortus kan in het zieken
fondspakket,
een landelijke toetsingscommis
sie houdt de gang van zaken in de
abortusklinieken in de gaten ten
aanzien van de zorgvuldigheid bij de
procedure en ten aanzien van de
bonafiditeit van de artsen,
landelijk worden de abortusgeval-
len anoniem geregistreerd,
abortus kan alleen geschieden in
ziekenhuizen en erkende klinieken.
De heer Geurtsen (WD) wees er gis
teravond op dat ondanks de inhou
delijke overeenstemming het
compromis in het water zal vallen als
men het over de procedure niet eens
wordt. Hij wilde verder over de pro
blemen niets zeggen om het, zo zei
hij, de PvdA niet nog moeilijker te
maken. De PvdA benadrukte dat, nu
men het inhoudelijk eens is, de pro
cedure geen struikelblok meer mag
zijn.
door Bert de Jong
Maarten Jan Vliegenthart is on
langs aan de Technische Ho
geschool in Delft gepromo
veerd op het proefschrift „Het
omzetten van teksten in braille-
kortschrift met behulp van een
rekenautomaat."
Het eerste opvallende van deze
promotie is, dat de nieuwe
doctor één van de weinige blin
den is (het aantal is nog op de
vijf vingers van een hand af te
tellen), die de hoogste we
tenschappelijke graad wist te
bereiken.
Het tweede opmerkelijke is, dat het
proefschrift het brailleschrift voor
blinden als onderwerp heeft en dat
het wetenschappelijk werk van Vlie
genthart en Het computerprogram
ma, dat hij schreef van direct prak
tisch belang kan zijn voor de produk-
tie van braille-lectuur. Maarten Vlie
genthart verrichtte zijn wetenschap
pelijk werk (waarvoor hij de ruimte
kreeg op het Natuurkundig Labora
torium van Philips in Eindhoven) ten
dienste van zijn blinde medemens.
Tegenslag
Toen Maarten Vliegenthart negen
tien jaar was verloor hij als gevolg
van een hersentumor voor een groot
deel zijn gezichtsvermogen. Hij zat in
de zesde klas van het Hervormd Ly
ceum, afdeling gymnasium, in
Amsterdam. Zijn gymnasiumoplei
ding werd aan het Blindeninstituut
te Huizen voltooid. Daarna volgde de
studie in de wis- en natuurkunde aan
de Vrije Universiteit.
Het is allemaal simpel genoteerd. In
zijn huis in de Dravikstraat in
Geldrop vertelt Vliegenthart (hij is
getrouwd en heeft twee kinderen van
respectievelijk tien en twaalf jaar)
hoe zijn vader hem door een uiterst
moeilijk deel van zijn leven heeft
geholpen.
Vader Vliegenthart, die bin
nenschipper is geweest, had een siga
renwinkel aan de Middenweg in
Amsterdam. Hij was hiermee begon
nen, omdat hij als gevolg van een val
geen schipper meer kon zijn. Hij wist
wat het was gehandicapt te zijn.
Aan het doorduwen van zijn vader
heeft Vliegenthart heel veel te dan
ken. Zijn vader las de voor hem vol
komen onbegrijpelijke collegedicta
ten voor. Zo en door andere hulp was
de studie mogelijk.
In 1966 (de studie voltooid en reeds
getrouwd) sloeg de herensumor weer
toe. ;,Er was geen uitzicht. Vlie
genthart zag het niet meer zitten. Hij
dacht aan een sigarenwinkel. „Een
tien jaar later," zegt hij nu, „is de
man, die het helemaal niet meer wist,
gepromoveerd."
Opdracht
Een paar jaar na de laatste tumor
operatie vroeg de Nederlandsche
Blindenbibliotheek in Den Haag
Maarten Viegenthart een compu
terprogramma te schrijven voor de
produktie van brailleschrift. Tevens
vroeg het Nederlands Blindenwezen
om een herziening van het braille-
kortschrift.
Deze opdrachten ervoer hij als erg
belangrijk. Hij zegt: „Dit werd mij
toegeschoven. Dit werd op mijn weg
geplaatst. Toen ik aan mijn proef
schrift werkte ben ik pas goed gaan
begrijpen, dat met een kromme stok
ik komt eerlijk voor mijn handicap
uit rechte slagen kunnen worden
gemaakt."
Wat me opvalt in dat gesprek in
Van een onzer verslaggevers
LEEUWARDEN Leeuwarden
maakt kans op een vestiging van de
postbank, voor de oprichting waar
van binnenkort voorstellen te ver
wachten zijn. Dit zei gistermiddag
staatssecretaris Van Huiten (verkeer
en waterstaat) tijdens een bezoek
aan de Friese hoofdstad. Het hoeft
overigens geen hoofdvestiging te
zijn, zo zei de staatssecretaris. „Maar
ik zie niet in waarom Leeuwarden
niet evenzeer een serieuze kandidaat
zou zijn als Den Haag en Amster
dam". aldus Van Huiten.
Zoals bekend kibbelen beide
laatstgenoemde steden om de hoofd
vestiging. De vierde serieuze kandi
daat is Arnhem. De overige acht
steden die zich hebben aangeboden
komen niet aan bod. Volgens de heer
Van Huiten kan Leeuwarden ook
gaan profiteren van het voornemen
van de postgiro om persoonlijke le
ningen te gaan uitgeven. Er wordt
aan gedacht er de administratie (het
register van de mensen die lenen)
onder te brengen. Het betreft hier
enkele tientallen arbeidsplaatsen.
Het braille-schrift vereist veel papier. In Nederland wordt voor
boeken het systeem van het verkorte brailleschrift niet gebruikt.
Geldrop is de oneindige dankbaar
heid, die aanwezig is. Zijn vader was
voor hem ook een grote geestelijke
ruggesteun. Vliegenthart formuleert
aarzelend, zegt dat hij moest woeke
ren met zijn talenten en wijst op de
genezing van de blindgeborene Barti-
meus „opdat de heerlijkheid Gods
geopenbaard zou worden".
Verder zegt hij over zijn handicap:
„Je merkt, dat er grenzen voor je zijn.
Daar moet je tegenaan blijven du
wen. Totdat het niet meer gaat. Plot
seling moet je ontdekkèn, dat je mo
gelijkheden weer beperkter zijn dan
je dacht. Je begint weer opnieuw te
duwen."
Gebruiken
Het werk, het computerprogramma
voor het braille-kortschrift, is gereed.
Het proefschrift is geschreven. „Wie
wil," zegt Vliegenthart, „kan het ge
bruiken."
In de Angelsaksische landen wordt
het toch wel wat moeilijker kort
schrift algemeen gebruikt. De blin
denbibliotheken in Nedeland hebben
besloten het kortschriftsysteem niet
door te voeren voor boeken. Wel
wordt een gedeelte van het systeem
gebruikt in de periodieken van de
blindenorganisaties.
De nieuwe doctor zegt over deze
kwestie: „We zitten vast in een ijze
ren ring. Men kan het volledige kort
schrift niet leren, omdat er geen lec
tuur is en er is geen lectuur, omdat
men het kortschrift niet heeft ge
leerd. De sleutel om de ring open te
maken is het aanmaken van lectuur.
Dat gebeurt niet. Daar zit een stukje
algemeen menselijk conservatisme
achter."
Waarschuwing
Aan zijn proefschrift heeft Vlie
genthart enkele stellingen toege
voegd, hem ingegeven door de leven
spraktijk van de gehandicapte. De
menselijke waarde van een gehandi
capte behoort niet door econo
mische factoren bepaald te worden,
luidt een stelling. Dat is het intrap
pen van een open duer, maar de
bedoeling van de promovendus is in
de eerste plaats de gehandicapten te
waarschuwen. In hun, streven naar
maatschappelijke integratie, naar
het er volledig bij willen horen, kij
ken de gehandicapten zelf teveel
naar de economische kant van de
zaak. Men denkt pas geïntegreerd te
zijn als men volledig meedoet aan
het arbeidsproces. Daaraan zit een
gevaarlijke kant.
Aanvaard moet worden, dat je ook
volledig lid bent van de maatschap
pij in al zijn facetten, ook al doe je
niet volledig mee aan het arbeids
proces. Dit geldt niet alleen voor de
gehancicapte, maar ook voor de
werkloze of degene, die om een ande
re reden niet in loondienst is.
Dit alles, onderstreept Vliegenthart
nog. neemt niet weg dat de gehandi
capte verplicht blijft door te zetten
en te willen. In een volgende stelling
zegt Vliegenthart: „Een blinde hoort
verder te kijken dan zijn stok lang
is." Het is ook grappig bedoeld, licht
hij toe. De stok is de neus van de
blinde. Een andere woordspeling is,
dat een blinde verder moet kunnen
springen dan zijn polsstok lang is.
De achtergrond van de wat wonder
lijke stelling is dat naast het kijken
nog veel waarnemingsmogelijkhe
den zijn: horen, voelen, het algemeen
gebruiken van je lichaam. Vlie
genthart heeft nog een waarschu
wing voor de blinden: „Blijf niet in je
eigen kringetje rondhangen".
Voelen
De laatste stelling luidt: „Wie niet
horen wil, moet voelen." Met deze
stelling is Maarten Vliegenthart te
rug bij zijn brailleschrift. Eigenlijk is
het het onderwerp van zijn proef
schrift ten spijt niet zijn schrift.
Als, zoals dat heet, „laat-blinde" is
hij er niet bij opgevoed. Nee, hij zal
het brailleschrift niet voor zijn ple
zier lezen. Hij schuift het, wanneer
hij zich ontspant, van zich af.
Maar hij is weer wel op aangewezen
en móet het voelen. En dr. Vlie
genthart is er dankbaar voor, dat dit
schrift bestaat, want stelling 1 van
zijn proefschrift zegt: „Ondanks
technische ontwikkelingen blijft het
brailleschrift nog onmisbaar."
DE
Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw,
jury politieke prent, Postbus 859, Amsterdam. Naam en adres aan
de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een
boekenbon.
VAN EEN LEZER-
onder redactie van loes smit
Het kleine broertje van de oorlog.
Zo noemden de oude Indianen
sport en spel. Ze hielden zich
graag met zulke kleine oorlogjes
bezig, mannen, vrouwen en kinde
ren. Soms samen, vaak alleen
mannen, trouwen, jongens of
meisjes ortder elkaar. Ze speelden
kans- en behendigheidsspelletjes,
met ritjes, stokjes, steentjes of an
dere gemerkte of beschilderde
voorwerpen als dobbelstenen. Als
fiches gebruikten ze maïskorrels,
kiezelstenen, stokjes of bonen. Ze
speelden met pijl en boog. gooi
den met ballen en mikten met spe
ren op een draaiend rad. En ze
waren verwoede gokkers, daartoe
aangespoord door hun vele go
denverhalen. waarin goede en
kwade geesten weddenschappen
afsloten op de afloop van wed
strijden. waarbij ze al hun ma
gische krachten inzetten. Volgens
een boek uit 1788 van de ontdek
kingsreiziger Jonathan Carver
zetten de Indianen bij zulke
gokspelen zelfs „hun kleding, alle
verplaatsbare voorwerpen in hun
hutten en soms hun vrijheid" op
het spel. De vrouwen van de Assi-
niboin-stam waren zulke verwoe
de goksters. dat ze de kleren van
het lijf van hun kinderen verdob
belden. Vandaar dat ze van hun
mannen op straffe van een fikse
aframmeling bepaalde spelletjes
Sinds kort kunnen Indiase hin
doe-meisjes die als kind door hun
ouders gedwongen zijn tot een hu
welijk. als ze dat willen, hun huwe
lijk ongeldig laten verklaren zodra
ze achttien jaar worden. Het Indi
ase parlement heeft ook besloten
de echtscheidingsprocedure voor
hindoes en dat is tachtig pro
cent van India's zeshonderd mil
joen inwoners te vereenvoudi
gen. Tot nu toe is scheiden voor
een hindoe erg moeilijk. Hun
godsdienst schrijft bijzonder
strenge regels voor, en daar houdt
een gelovige zich eerder aan dan
aan de officiële landswetten. Vol
gens de Indiase wet mocht een
meisje veertig jaar geleden nog
pas trouwen als ze zestien was. en
een jongen als hij minstens negen
tien was. Later is die grens ver
hoogd tot achttien voor meisjes en
éenentwintig voor jongens,
maar vooral op het platteland
trekken de mensen zich bitter wei
nig van deze voorschriften aan.
Nog steeds bepaalt meer dan ne
gentig procent van de ouders met
wie hun dochters en zoons mogen
trouwen en komen de kinderen
zelf niet aan het kiezen van een
levenspartner te pas. De meeste
dorpsmeisjes worden al uitgehu-»
welijkt als ze nog ver onder de
achttien zijn, vaak zelfs pas tien
tot twaalf jaar. De straf die op
deze wetsovertreding staat een
half jaar gevangenisstraf of drie
honderd gulden boete wordt
zelden of nooit uitgedeeld: nie
mand verrraadt de ander en zo
komen deze kinderhuwelijken po
litie en justitie nooit ter ore.
Misschien is het wel voor het eerst
in een dierentuin gebeurd dat een
(apen-)vader bij de bevalling van
zijn vrouw mocht blijven. Of
mocht, hij bleef gewoon. Dat ge
beurde in Ouwehands Dieren
park, waar de dertigjarige Ori, een
oersterke orang-oetan, het vertik
te om uit de kraamkamer te ver
dwijnen toen Truus het leven
schonk aan de inmiddels „Anak"
gedoopte mensapenbaby. Zelfs
toen de baby er al was, en de
dokter er bij moest om de navel
streng af te binden, nam Ori een
dreigende houding aan in een po
ging om moeder en kind te „be
schermen". Hij was er niet bij van
daan te slaan en pas na veel lieve
woordjes, allerlei lokmiddelen en
lekkere hapjes lukte het de
kraamheer naar zijn eigen ver
trekken te loodsen.
niet mochten spelen. In heel Ame
rika speelden de Indianen de
zelfde spelletjes, zij het dan dat
elke stam er eigen variaties en
spelregels op na kon houden.
We weten dit allemaal dankzij
Sigmund A. Lavine, die het boekje
„Sport en spel bij de Indianen"
schreef (Hollandia. Baarn.
f 14.90). In zes hoofdstukken ver
telt hij alles wat hij van dit spelen
weet en dat is heel wat. Elk spel
wordt zo duidelijk mogelijk be
schreven, evenals de toebehoren,
en oude foto's, prenten en tekenin
gen geven daarbij een indruk hoe
het tijdens een spel toe ging.
Indiaanse kinderen kenden heel
wat spelletjes die ook hun niet-
Indiaanse leeftijdgenootjes speel
den: blindemannetje, touwtrek-
ken, verstoppertje en zakdoekje
leggen. De jongetjes leerden bo
vendien al spelend de techniek
van het besluipen van een prooi
dier en sommige van hun spellet
jes waren zo gevaarlijk dat daar
echt geen meisjes aan konden
meedoen. Die speelden dan ook
meestal met elkaar. Vaak met
in de meeste gevallen door hun
moeders gemaakte poppen van
boomschors, matsaren, klei of
hout. Zowel jongens als meisjes
waren dol op lawaai maken en
daarom organiseerden de ouders
van de Chippewa-stam van tijd
tot tijd „het spel van de stilte"; het
kind dat het langst z'n mond kon
houden, kreeg een prijs.
Niet voor niets staat er steeds
„speelden", want de India-
nenspelletjes zijn zo goed als ver
leden tijd. Ten eerste doordat ook
Indianen moderne mensen zijn,
die tegenwoordig even druk bezig
zijn met voetbal, golf. hockey en
tennis als hun voorouders met
ringsteken, lachwedstrijden en
boogschieten. Verder is er niet
veel meer over van al die stam
men en hebben de laatsten der
Mohikanen wel iets anders aan
hun hoofd dan spelletjes. En de
televisie is er ook nog.
Oneerlijke reclame maken mag niet
en het bedrijf dat toch zoiets doet,
wofdt in de meeste landen al gauw
óp de vingers getikt. Maar als een
staat, een dictatuur nog wel, valse
propaganda maakt, zal er in zo'n
land niet gauw iemand een be
schuldigende vinger durven ophef
fen. En zo kan een land als Chili
rustig een brochure uitgeven die
niet door de beugel kan. Onder de
titel „Chili gisteren en vandaag"
(Chile ayer - hoy) staat links een
foto van een wegrennende demon
strant in vieze, dikke rookwolken
(zo moet het „ayer" geweest zijn)
en daarnaast één van een blij la
chende moeder met haar twee ge
lukkige kindertjes; zo zou de situa
tie vandaag de dag onder het mili
taire bewind zijn. Het Oostduitse
persbureau ADN kon het bedrog al
gauw ontmaskeren: de moeder met
de kinderen zijn helemaal geen
Chilenen, maar Oost-Duitsers. Ze
wonen in het plaatsje Neugersdorf
en zijn daar in mei 1972 door een
persfotograaf van ADN gekiekt.
Blijkbaar konden de Chileense
machthebbers in eigen land zo
gauw geen gelukkige moeder vin
den en hebben ze die toen maar uit
Oost-Duitsland „gestolen".
Deze lente blijft droog. In de
komende dagen zal er vrijwel
nergens in ons land neerslag
van betekenis zijn en schijnt
van tijd tot de zon. Een trog
van lage druk die in de nacht
van woensdag op donderdag
overtrok met enkele buien cn
sommige met natte sneeuw,
werd gisteren gevolgd door
een krachtige uitloper van ho
ge druk afkomstig van een
Azorenmaximum (1038 milli
bar). Deze geeft in een groot
deel van Eurpa droog weer
met variabele bewolking. Bij
IJsland nam de depressie
activiteit toe de barome
ters daalden er gisteravond
nog steeds maar een re
genstoring die gistermorgen
bij de Schotse oostkust was
gearriveerd kan moeilijk naar
ons toekomen. Zij verplaatst
zich in de richting van het
Skagerrak en blijft dus op af
stand. Geen dreiging van die
kant en evenmin vanuit het
Volgens de staatssecretaris is de
PTT nu al de „snelst groeiende in
dustrie in Friesland". De vestiging
van de postgiro in Leeuwarden is
sinds 1972 van 207 werknemers ge- Zuïdostèn van Europa waar
groeid naar 830. Volgend jaar is er een depressie van Italië tot de
werk voor 935 en in 1980 voor 1000 Zwarte Zee vrij uitgebreid on
mensen. Verreweg de meeste sollici- weersachtig weer ten beste
tanten komen uit Friesland zelf. De geeft,
staatssecretaris vond dit een interes
sant gegeven in verband met de Ook Oostenrijk komt de
voorgenomen overplaatsing van de laatste dagen wel op de koffie
PTT-directie naar het Noorden, met die kou-inval. Salzburg
waarvan Leeuwarden ook 400 ar- gisteren overdag 17 mm
beidsplaatsen krijgt en Groningen neerslag, waaronder zelfs
de overige 3000. sneeuw. In Innsbruck werd
Voor het komende weekend
verwachten we zoals gezegd
op de meeste plaatsen droog
weer maar nog geen belang
rijk hogere temperaturen.
Wel krimpt de wind wat naar
westelijke richtingen en zal
het voor het gevoel iets zach
ter worden maar hogere
maxima dan 10 tot 12 graden
Celcius zitten er niet in de
bus.
Kort geleden brachten wij
bijzonderheden over sta
tische elektriciteit. Iemand
vertelde ons dat toen hij zijn
zuster een begroetingskus
wilde geven, er een vonk over
sprong. Hetzelfde gebeurde
wanneer schoolkinderen hun
moeder een afscheidskus ga-
5 september 1936: in Vlaar-
dingen herhaaldelijk twee en
eenmaal zelfs drie evenwijdi
ge verticale bliksemstralen
op vrij grote onderlinge af
standen en dus niet uit een
ven. Nu schijnt deze „kiss of zelfde wolkentoren. Op 9 en
romig ==misï
cdi opklanngen hagel
•bewokng ^3» sneeuw
regen 0ruwer
19 temperaturen
r kou-front
wmdrchtmg.
»<o OchtdnA miïibaren
H hoge-dnAgetoed
L lage-dri><get*ed
verplaatsngsnchtng
fire" in sommige andere lan
den wel min of meer ingebur
gerd te zijn. Zo kent men deze
in delen van Zuid-Afrika,
vooral op winterse dagen met
kurkdroog stralend vriesweer
op hoogvlaktes. Een staaltje
van micro-onweer dus. Gaan
wij uit van de gehele aardbol
dan komt onweer in het
groot veel vaker voor dan
men misschien zou denken.
Het aantal onweersbuien al
leen al bedraagt 16 miljoen
per jaar of 44.000 per dag. de
meesten binnen de keerkrin
gen. Sommige zeer intensieve
onweerswolken produceren 1
tot 3 ontladingen per
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Bru»»el
Frankfort
Helsinki
Innsbrueck
Kopenhagen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
Muenchen
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zuench
Casa Blanca
1st an boel
Las Palmas
New Vork
Tel A vi v
Tunis
licht bewolkt
regenbui
onbewolkt
onbewolkt
licht bewolkt
licht bewolkt
licht bewolkt
licht bewolkt
licht bewolkt
onbewolkt
onbewolkt
licht bewolkt
licht bewolkt
onbewolkt
licht bewolkt
licht bewolkt
onbewolkt
licht bewolkt
met ontvangen
half bewolkt
onbewolkt
zwaar bew
licht bewolkt
half bewolkt
geheel bew
het niet warmer dan 6 graden. In Sevilla was het ook be-
München 5. Ook in Frankrijk scheiden met 17 graden en seconde,
laat de temperatuur veel te slechts enkele stations kwa- Dergelijke waarnemingen
wensen over: Lyon gistermid- men tot 20 a 21 graden en dat zijn ook in ons land wel eens
dag 8 graden, Nancy 7 graden, is niet zo best voor Spanje, gedaan, zoals bijvoorbeeld op
10 juni 1937 bliksemde het in
Bussum 43 keer per minuut,
in Oranjewoud eenmaal 56
keer per minuut, in het Friese
Hardegarijp 60 keer.
Tijdens de zeer zware on
weersbui op 8 augustus 1975
's avonds boven het eiland
Wight werden 45 ontladingen
per minuut waargenomen,
meer landinwaarts iets later
circa 40. „Het zwaarste on
weer van mijn leven", aldus
een ooggetuige, die de bui af
schudde onder een overhan
gende rots bij zee.
Klokkenluiders waren vroe
ger zeer kwetsbaar voor het
onweer. In 1783 werd in Duits
land opgetekend dat in 30 hoogwater 10 april m« vuaatngen io.it-
innr maar llpf<tt 100 kloklul- 22 52 HaringvlleUlulzen 1017-23.07 Rotterdam
jaar maar lieisiïuu kiokiui 12 22 schevenlngen UM IJ muiden 1213 Den
ders door de bliksem getrof- Helder 2 48-15 25. Harllngen 5 31-17 54 Delfzijl
fen waren.7 35-2002
licht bewolkt
jneeuwbui
zwaar bew
licht bewolkt
half bewolkt
geh
tieh
licht bewolkt
8 gr
9 gr.
9 gr
9 gr
10 gr
gr
9 gr
10 gr
8 gr.
9 gr
11 gr
19 gr
18 gr
9 gr
16 gr
10 gr.
9 gr
8 gr
3 gr
6 gr
21 gr
14 gr
13 gr
7 gr
19 gr
15 gr
21 gr
5 gr
16 gr
8 gr
12 gr
17 gr
13 gr
gr
11 gr
6 gr.
17 gr
23 gr
24 gr
21 gr.
24 mm
0 mm
0 mm
