getogen vrouwenfilm
van Poolse regisseur
Tïme is méér
dan een
filtersigaret
Uw bank is
op Goedelïijdag
gesloten.
Stadsjournaal
brengt films
naar de mensen
JA,HIJ
IS ER!
ii
vS&W
HAAL'M
ILMPREMIERES VAN DEZE WEEK
20 voor
Dé 120 mm
filtersigaret
Sympathieke zigeuner
Filmbeeldjes
Prolongaties
en reprises
Poolse schilder Hilary
met nieuw werk in Epse
Ella Fitzgerald
op jazz-concert
Bestuurswijziging
in PEN-centrum
Gratis concerten
groot succes
We zijn meer
vlees gaan eten
DAG 9 APRIL 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 13
ADVERTENTIE
oor W. Wielek-Berg
e Wageningse Filmliga werd
1946 opgericht en dat maakt
jem tot de oudste van ons land.
at hij overbodig is kan door
emand worden volgehouden:
1964 brandde het Wage-
ingse bioscooptheater af en
ndsdien is de gehele streek
erstoken van bioscoopgenot.
25 voorstellingen per seizoen, die
liga in Junushoff geeft, zijn dan
ik voor de liefhebbers broodnodig
ze worden behoorlijk bezocht,
aar het enthousiasme van het pu-
iek de laatste tijd duidelijk een stij-
nde lijn vertoont, zal er in het ver
lig ook eens in de week een film
imen in Jokari. Er bestaat in Wage-
i trouwens ook een filmhuis,
il de liga zonder subsidie werkt,
het mogelijk gebleken ter ere van
zesde lustrum een extraatje te
■sieren. De film „The Balance" van
Pool Kizystof Zanussi ging in Wa
ningen in première en de regisseur
ad in de gelegenheid gesteld naar
ederland te komen. Knap werk van
organisatoren, dat wel enige gel-
Like overheidssteun verdient. En
k wat medewerking van de bios-
opbond (het is nietrleden verboden
n de vertoning van 35 mm-kopieën
k maar enige ruchtbaarheid te ge-
n), want zonder die liga zou het
mklimaat in Wageningen en om
eken allang aan uitdroging ten of-
zijn gevallen.
he Balance
nussi, wiens films langzaam
ordringen in de Westerse landen
n paar jaar geleden zagen we op
Larense Festicon zijn imponeren-
„Illuminatie") schenkt in zijn
rk uiterste aandacht aan een genu-
ceerde psychologie. Zo ook in „The
lance", het verhaal van Martha,
vrouw van midden dertig, die
et echtgenoot, zoon en baan een
enwichtig bestaan heeft opge-
iuwd, tot ze plotseling wordt over-
allen door de liefde voor een andere
man. 01 door onvrede? Of door angst
voor monotonie die verwantschap
'ïeeft met de dood? Of door het ver
ben om nog eenmaal tegen ie-
d voor het eerst te zeggen „ik
van je"? Of door de begeerte
vrijheid'' Ze zegt dat ze eindelijk
voor zichzelf wil leven, dat ze
verplichtingen van zich af wil
Maar die verplichtingen zijn
van eigen maaksel: haar man
»n stellen nauwelijks eisen, ze is
i in de weer om andere mensen
helpen. Doet ze het omdat ze zo
gtdis? Of omdat ze goed gevonden
pil sorden zoals een collega op kan
toor haar verwijt? Zanussi doet ons
leien dat het allemaal waar is, dat
p allemaal eerlijk waar kan zijn. Ze
1
is moedig als ze weggaat en ze is
moedig als ze terugkomt na een een
zame nacht van wanhoop en twijfels
bij haar man, die eindelijk zijn ijzeren
zelfdiscipline doorbreekt en durft te
huilen.
Alle aandacht is in de film op Martha
gericht, de andere figuren zijn öf spie
gels, öf aangevers van stemmingen
en gedachten. In de „Vrouwen-
maand" van het Vrije Circuit zou hij
uitstekend passen.
„The Balance" vertoont verwant
schap met zowel Bergman als Anto-
nioni (regisseurs die ook diep plegen
in te gaan op het gevoelsleven van
vrouwen) maar hij is zeker geen imi
tatie, hij is sterk genoeg om op eigen
kracht te overtuigen. Een waardige,
ingetogen film is het, met prachtige
fotografie van Slawomir Idziak en
uitstekend spel van Ma ja Komo-
rowska, Piotr Franczewski en Marek
Piwoski.
Amsterdam-The Movies, 18 jr.
De gangsters die Alain Delon speelt
hebben meestal een koele waardig
heid, maar zelden zijn ze zo sympa
thiek als de zigeuner uit „Le Gitan"
(„Vlucht, vogelvrije, vlucht!") een
film van zijn eigen produktie-
maatschappij, geregisseerd door Jo
sé Giovanni. Die wordt door de on
barmhartigheid van de maatschap
pij tot moord gedreven en ontwik
kelt zich tot een wreker van zijn
volk, dat in zijn nomadenbestaan
wordt bedreigd. Als een sombere Ro
bin Hood trekt hij door het land: hij
steelt uit principe alleen van de staat
en doodt alleen verklikkers. Maar ja,
dat zijn er nogal wat. Op zijn
vluchtwegen met twee kornuiten
komt hij de grijze eminentie van het
inbrekersgilde tegen (Paul Meurisse)
ADVERTENTIE
Time 6 langer dan een
gewone filtersigaret.
Time is slankeren
Time is bruin.
Time trekt aangenaam
licht
Time heeft méér
milde smaak.
Proef het grote
Time-verschil.
en gezamenlijk houden ze de eer van
de outcasts hoog. Echte heren zijn
het, onder elkaar. Een spannende
film, waarin de discriminatie van de
zigeuners niet, doch de saamhorig
heid van bepaalde elite-misdadigers
wel wordt overdreven.
Amsterdam-Rembrandtpl.Theater, 18
De vrouwen van het Vrije Circuit
organiseren een landelijke „maand
van de vrouwenfilm." In diverse
filmhuizen (vooral Filmhuis Uilenste
de; Filmhuis Breda; Filmhuis Nijme
gen; Leids Filmhuis en Zienema Ok-
topus) worden films van en over vrou
wen vertoond uit binnen- en buiten
land. Om er enkele te noemen: de
Hongaarse documentaires „Een Hon
gaars Dorp" en „Een eenvoudige ge
schiedenis" van Judith Elek; „Jeanne
Dielman" van Chantal Akerman;
„Detruire dit-elle", „India Song" en
„Nathalie Granger" van Marguerite
Duras; „Het Zout der Aarde" van
Herbert Biberman; „Vrouwen van
Vietnam" van een collectief uit de
DDR; „Take it as a man, madam" van
een collectief uit Denemarken; „Ab
ortus doe je niet zomaar" van Hillie
Molenaar; „Als je als meisje geboren
bent word je nooit een jongetje" van
Nouschka van Brakel en „StraP' van
Olga Madsen. Er zijn discussies en er
is een uitgebreide informatie-map ver
schenen. De bedoeling van deze
maand is om vrouwenverenigingen en
andere vrouwengroepen van het be
staan van deze film op de hoogte te
brengen, zodat zij ze kunnen gebrui
ken. Wie nadere inlichtingen wenst
kan die krijgen bij het Kijkhuis,
Noordeinde 140 ab, Den Haag, tel.
070-651880.
Wij willen graag voorkomen banken op vrijdag 16 april
dat u tevergeefs bij ons aanklopt. (Goede Vrijdag) gesloten zijn.
Daarom herinneren wij u
eraan dat de kantoren van alle De gezamenlijke banken en spaarbanken.
Het Amsterdams Stadsjournaal heeft onlangs zijn achtste
editie afgeleverd (die komt als voorfilm in de Amsterdamse
Movies). Maar daar bleef het niet bij.
Het collectief publiceerde tegelij
kertijd een lijvig rapport dat aan
dacht besteedt aan de Neder
landse filmsituatie en de produk-
tiewijze van het team en waarin,
bovenal, verantwoording wordt
afgelegd over het tot dusver ge
voerde beleid en het vervaardigde
werk, mede omdat men „als men
als filmgroep gebruik maakt van
overheidsgelden daar ook een
soort openbare verantwoording
wordt afgelegd over het tot dusver
gevoerde beleid en het vervaardig
de werk, mede omdat men „als
men als filmgroep gebruik maakt
van overheidsgelden daar ook een
soort openbare verantwoording
over dient af te leggen." Een
plichtsgevoel dat sympathiek
aandoet, evenals de bescheiden
heid, het aanvaarden van ge
rechtvaardigde kritiek en de wil
tot zelfkritiek die uit de ver
antwoording spreken.
„Een poging om film weer onder
de mensen te brengen" heet het
rapport en het Stadsjournaal
wordt om intelligent omschreven
redenen naar de mensen gebracht
op plaatsen waar ze in betrekke
lijk kleine groepen aanwezig zijn:
op scholen, in wijken, op het werk.
Niet om daar eerbied en bewonde
ring te wekken voor het goede en
schone dat geboden wordt, maar
om de discussie te stimuleren.
Want als er iets duidelijkis gewor
den na acht afleveringen dan is
het wel. dat het Stadsjournaal
weinig of niets waard is zonder
discussie. Het zijn aangeeffilms en
daar zijn ze niet minder om. Ze
kunnen ook nauwelijks iets an
ders zijn omdat ze zo kort zijn:
twintig minuten op zijn hoogst.
Neem nu het laatste filmpje: „Su-
rinamers in Nederland, de terug
keer van het zwarte goud." Het is
bedoeld om de Nederlanders infor
matie te verschaffen over de Suri-
namers en om de solidariteit en de
remigratiegedachte bij de Surina-
mers te bevorderen.
Op het eerste gezicht doet het wat
karigjes aan. Het onderwerp is te
veelomvattend en te gecompli
ceerd om in zo kort bestek te
vatten, denkt men. Er blijven te
veel losse draden hangen. Maar na
afloop blijkt, dat de mensen in de
zaal de film zelf aanvullen. Ze ko
men aandragen met wat er niet of
nauwelijks inzit: de discriminatie
komt ter sprake, de integratie, de
diverse mogelijkheden en moei
lijkheden van de remigratie. Zo
wel Nederlanders als Surinamers
blijken erdoor aan het denken ge
zet en daar gaat het toch maar om.
Overigens is deze film de eerste
die tot stand is gekomen op ver
zoek van een actiegroep: het
Centrum Anton de Kom (ge
noemd naar een Surinaamse vrij
heidsstrijder). Het collectief ging
graag op het verzoek in en staat
open voor soortgelijke initiatieven
in de toekomst. Het staat voor
veel dingen open, verstarring kan
men het geenszins verwijten en
daarom zal het Stadsjournaal vast
wel een lang leven beschoren zijn.
Hopelijk gesteund door een be
hoorlijke subsidie.
Overigens: wie het rapport (dat
zeer de moeite waard is) wil bezit
ten kan het bestellen via postbus
1379, Amsterdam.
Scène uit „Surinamers in Nederland'
De Komedianten. Meesterlijk Grieks epos van Theo Angelopoulos over een
bewogen tijdvak van de geschiedenis. De gehele week in Kijkhuis Den Haag
en Filmhuis 't Hoogt.
Milestones. Documentaire van Robert Kramer over de Amerikaanse verloren
generatie. 9 apr. Don Kiesjot, Sittard; 10 apr. Kijkhuis, Den Haag.
Birth of a Nation. Klassieke film van D. W. Griffith uit 1914. De gehele week in
Minimovies, Amsterdam.
Brother can you spare a dime. Briljante collage van de Amerikaanse crisisja
ren in film en werkelijkheid van Philippe de Mora. 13 apr. Arnoldushoéve.
Hoofddorp: 14 apr. Filmhuis Velsen.
Sunset Boulevard. Beroemde Hollywood-film uit 1949 van Billy Wilder met
Gloria Swanson en Erich von Stróheim. De gehele week in Rivoli,
Amsterdam.
Die Zauberflöte. Mozarts opera, verfilmd door Ingmar Bergman. De gehele
week in Kriterion, Amsterdam en Calypso, Den Haag.
Rode Psalm. Een beroemde film van de beroemde Hongaar Miklós Jancsó, vol
rituelen in choreografie gevat. De gehele week in Studio. Groningen.
De Tijgerkat. Prachtige film van Luchino Visconti uit 1963 over het verval in
een Siciliaanse adellijke familie met Burt Lancaster in de hoofdrol. De gehele
week in Alhambra 2, Amsterdam.
THistoire d'Adèle H. Film van Francois Truffaut over de funeste liefde van
Victor Hugo's dochter. De gehele week in Alhambra, Amsterdam.
Scènes uit een huwelijk. Ingmar Bergman bekijkt een man-vrouw relatie De
gehele week in Rembrandt, Urecht en Scala, Venlo.
ADVERTENTIE
-iOoVVuw"*'
De eerste aflevering van
"KOOKKUNST VAN
A TOT Z"
boordevol instruktieve foto
series in 4 kleuren 100
pagina's dik elke maand een
komplete afgeronde aflevering.
voor Ie weer uitverkocht is.
SLECHTS fl. 4.95 p st.
door G. Kruis
EPSE Er hangt nieuw werk van de in Duitsland wonende
Poolse schilder Hilary bij de Galerij R. Lenten, Kletterstraat
25-27 te Epse bij Deventer. Hilary heeft meermalen in ons land
geëxposeerd, in 1967, 1968 en 1970 en als je die tentoonstellingen
gevolgd hebt, zie je dat deze kunstenaar niet bepaald hardnekkig
vasthoudt aan éen vast vorm- en kleuridioom.
't Eerste hier te lande getoonde werk
zou je misschien nog het best ab-
stract-expressionistisch kunnen
noemen: veel langgerekte totemach
tige vormen in een fluweelachtig co-
loriet dat vooral ook door de toepas
sing van goud en zilver aan ikonen
deed denken. Maar meer en meer
drongen herkenbare elementen dit
oeuvre binnen. Bewogen kleurvak-
ken werden bewegende vormen, ge
deelten van motieven, die als vanzelf
sprekend begonnen te groeien uit
explosies van een steeds feller wor
dende kleur, 't Werk is sterk veran
derd, dat wel, maar toch spelen de
vele verworvenheden uit vroeger ja
ren nog steeds een grote rol. Tussen
de „scherp" geschilderde leesbare
schilderijen duiken toch ook telkens
weer de organische fantasieën op (die
hebben dit werk steeds gekenmerkt);
het herkenbare wordt doorkruist
door het geheimzinnig-symbolische,
het ongekend-bizarre. En al zit het er
af en toe dicht tegenaan, je kunt dit
werk toch ook weer niet bij het surre
alisme indelen, evenmin trouwens als
bij het nieuwe realisme van vandaag
de dag, al zijn er ook wat dat betreft
wel aanknopingspunten.
Persoonlijk
Overigens: waarom zou je iedere keer
weer proberen figuren als Hilary met
alle geweld in een bepaald hokje te
duwen? Want als je daar op die (zeer
smaakvol ingerichte) expositie
rondloopt, ontdek je, dat het juist het
volkomen persoonlijke, het onbe
noembare van dit werk is, dat het zijn
boeiende en indringende sfeer geeft.
Hilary schildert en het gebeurt. Hij
heeft ontdekt, dat het één gewoon uit
het ander voortkomt, ontstaat.
Daar zou je uit kunnen afleiden dat
hij helemaal niet zou kunnen voor
zien wat er zal gaan gebeuren. Dat is
natuurlijk niet waar: er wès verf, er
wès paneel of linnen, er wès schilder
sdrift en kleurgevoel, compositorisch
vermogen en technische virtuositeit.
En er was, uiteraard, ook berekening,
bedoeling, want niets gaat zo maar
helemaal vanzelf.
Maar binnen dat kader regelt het een
het ander: de behoefte aan ordelijke
vormen houdt die voor de felle kleur
hoewel soms nauwelijks in
toom, en als de weegschaal dreigt
door te slaan in de richting van een al
AMSTERDAM Ella Fitzgerald, de
befaamde jazz-zangeres. zal de voor
naamste ster zijn op het jazzconcert
dat op 14 mei in het Amsterdamse
Concertgebouw wordt gegeven. Zij
wordt begeleid door het trio Tommy
Flanagan. In het programma treden
verder op de gitarist Joe Pass en de
trompettist Roy Eldridge. Het is de
eerste keer sinds lange tijd dat er in
het Concertgebouw een nachtelijk
jazz-concert wordt gegeven.
DEN HAAG Tot voorzitter van
het PEN-centrum voor Nederland is
door de algemene vergadering geko
zen de schrijfster Ankie Peypers. Zij
volgt de reglementair afgetreden
Wim Hazeu in deze functie op. Het
bestuur is op meer punten gewijzigd:
vice-voorzitter A. den Doolaard en
secretaris Hans van den Waarsen-
burg hebben plaatsgemaakt voor
Minke Schipper als secretaris bui
tenland en Jan-Willem Overeem als
secretaris-binnenland.
In het nieuwe bestuur is Gerrit Bor-
gers penningmeester. De overige be
stuursleden zijn: Clara Eggink, Mar-
garetha Ferguson. Kees Simhoffer.
Jan Boelens en W. Wielek. A. den
Doolaard blijft vice-voorzitter van
PEN-internationaL
f
Slakkenhuis
te sterk overheersende mystieke
symboliek, is daar weer die
warmbloedige en sensuele aardse ge
bondenheid om dat een tijdig halt
toe te roepen.
In ieder geval „vanzelfsprekendheid,
want dèt kun je wel vaststellen, Hila
ry's werk heeft niets te doen met een
geforceerd zoeken naar nieuwe vor
men, maar alles met dóén, met
móéten.
De tentoonstelling is tot 26 aptil te
zien, woensdags tot en met met zater
dags van 10-17 uur, 's zondags en
Tweede Paasdag van 14.00 tot 17.00
uur.
AMSTERDAM De gratis
lunchconcerten die dit seizoen voor
het eerst door Het Concertgebouw
NV in Amsterdam werden georgani
seerd zijn een groot succes gewor
den. Wanneer op 14 april a.s. het
laatste concert zal worden gegeven
door het Amsterdams Philharmo-
nisch Orkest, is daarmee een reeks
van 29 concerten afgesloten. Negen
daarvan werden in de Kleine zaal
gegeven, grotendeels door jonge
kunstenaars die daarmee de gele
genheid kregen zich aan het het pu
bliek te presenteren.
De Grote-zaalconcerten waar in
hoofdzaak symfonische muziek werd
geboden, zijn door 27.040 liefhebbers
bezocht;de negen concerten in de
Kleine zaal hadden in totaal 5040
bezoekers. Van het totaal van 32.080
bezoekers was 19,3 procent nog nooit
eerder naar een concert geweest; 42.3
procent bezocht slechts sporadisch
een concert. Het publiek bestond
voor 8 procent uit jongeren tot 16
Jaar, 50 procent was tussen 16 en 34
jaar, 15 procent tussen 34 en 50 jaar
en 32 procent ouder dan 50 jaar. Dit
werd vastgesteld door middel van
een enquête door de Interfaculteit
Bedrijfskunde te Delft.
In overleg met het Concertgebouw
orkest (dat een groot aandeel in deze
concerten had) is besloten ook het
volgend seizoen met deze lunchcon
certen door te gaan.
Van een verslaggever
DEN HAAG Wp hebben in 1975
meer vlees gegeten dan in het jaar
daarvoor. In 1975 consumeerden we
gemiddeld 60,3 kg per persoon, tegen
58,1 kg in 1974.
De sterkste groei deed zich voor bij
varkensvlees. Het hoofdelijk ver
bruik steeg van 30.1 kg tot 31.7 kg.
Bij rundvlees was de stijging van
19.1 tot 20.1. Het verbruik van paar-
denvlees daalde van 2.7 naar 2.6 kg.
