Magnifieke film
van Huston
Het fascinerende
verhaal
over de evolutie van
mens en kosmos
Geen kleurloze openbare
school, zegt Van Kemenade
De ene Wilde is de andere niet.
Romantische spionnen
FILMPREMIÈRES VAN DEZE WEEK
DE MENS VAN NUL TOT NU
Historisch verhaal over schoolstrijd viel niet zo best
Detective met
ziekenfondsbril
Prolongaties
en reprises
Verontwaardiging
over verklaring
Raad van Kerken
Bloedrode onzin
Staatssecretaris:
geen oordeel over
pleegkinderen
Man verongelukt
Cigarros Autenticos.
VRIJDAG 2 APRIL 1976
TROUW/KWARTET 9
door W. Wielek-Borg
Obsessie is al vaker het onderwerp geweest van John Huston's
films: van „The Treasure of the Sierra Madre" (1947) bij voorbeeld
en van „Moby Dick" (1955), Ook in „The Man who would be
King", gebaseerd op een verhaal van Rudyard Kipling, een film
die vijf-en-twintig jaar in Hustons hoofd rondspookte voor hij
hem verwezenlijkte, speelt deze sterke menselijke aandrift een
(overheersende rol.
In lange flash-backs worden de avon
turen verteld van twee oudgediende
[avonturiers in India, Peachy Carne-
han (Michael Caine) en Daniel Drevot
(Sean Connery). In de jaren tachtig
van de vorige eeuw ontmoeten ze de
journalist Kipling, ze vermaken en
ergeren hem en trekken zeer veel
profijt van het feit dat ze alle drie
vrijmetselaar zijn. Ze hebben een
droom, die twee, die hen voortdrijft,
ze willen naar het legendarische Kafi-
ristan om daar stamhoofd te worden
en goud te vergaren. Het lukt hun: ze
trekken dwars door het gruwelijk
mooie, gevaarlijke bergland van Af
ghanistan, worden overvallen door
sneeuwstormen en belaagd door ban
dieten, halen menige snakerij uit,
ontsnappen vaak op het nippertje
aan de dood en bereiken de grenzen
van Kafiristan. Daar gaan ze volgens
plan te werk: geholpen door een daar
verdwaald geraakte ex-Ghurka dril
len ze de stammen in de krijgskunst,
zetten het ene opperhoofd tegen het
andere op en brengen het tot aanzien
en rijkdom. Als Drvot door een pijl
die hem doorboort niet wordt ge
wond (het ding blijft door een geluk
kig toeval in zijn patroongordel ste
ken) ontbiedt de hogepriester hen
naar de heilige stad Sikandergul en
daar wordt Drevot uitgeroepen tot de
nazaat van Alexander de Grote, god
en koning. In het begin is de koning
alleen geïnteresseerd in de immense
schat aan juwelen die tot zijn be
schikking staat, maar allengs gaat
hij in zijn eigen goddelijkheid gelo
ven en als hij in navolging van
Alexander het meisje Roxanne wil
trouwen gaat het mis. Peachy, mis
maakt naar lichaam en geest, gaat de
lange weg terug naar India en vertelt
Kipling het ongelooflijke verhaal,
dat nog een bizarre climax krijgt.
Niet verspild
„The Man who would be King" is een
groot opgezette, dure produktie (van
de beroemde John Foreman) en het
geld werd aan dit project niet ver
spild. Het is een magnifieke film ge
worden in de grote, romantische tra
ditie, iets wat van de oude meester
trouwens wei te verwachten viel. Het
vaak snerpende patriottisme van
Kipling wordt mooi in torn gehouden
door ingehouden ironie, de
hoofdpersonen (uitnemend gespeeld
door Michael Caine, Sean Connery en
Christopher Plummer als Kipling)
zijn geen statische typen maar leven
de mensen, die bij de toeschouwer
soms sympathie, soms antipathie,
soms bewondering, soms vertedering
en soms medelijden opwekken en de
landschappen (gefilmd in Chamonix
en Marokko) hebben een vaak ij
zingwekkende sfeer. De zoveelste
pluim op de hoed van Huston, deze
film.
Amsterdam - Bellevue Cinerama, 14
r) vri
Omar Sharif en Julie Andrews in „Operatie Barbados"
Spionagefilms zijn er in soorten: in
sommige wordt voornamelijk hard
gelopen, geknokt en geklommen om
aan de vijand te ontkomen, in andere
gaat het meer om de psyche dan om
het fysiek en er zijn er ook die zwart
grijs worden getint door melancholie
en gevoel voor betrekkelijkheid.
„Operatie Barbados" („The Tama
rind Seed") is (om bij de kleuren te
blijven) roze gestreept. De liefde tus
sen een onstoere Rus, een militaire
attaché die wordt gedwonggen tot
overlopen en een secretaresse van
het Britse ministerie van Binnen
landse Zaken met een verleden vol
ongelukkige relaties speelt, er een
grote rol in. Hun affaire wordt enorm
gecompliceerd door spionnen van
beide kanten die er herhaaldelijk
dwars doorheen lopen, maar aan het
eind winnen de zachte krachten het
warempel toch. Best een aardige
film, zo genuanceerd als binnen het
kader mogelijk is, met de exotische
Omar Sharif en de in-keurige Julie
Andrews in de hoofdrollen.
Amsterdam - Nöggerath, 14 jr.
men1
:erke
satie-
SS
ijd
door Malcolm Ross Macdonald
'De mens van nul tot nu' vertelt u het ongelooflijk interes
sante verhaal van de voorgeschiedenis, het begin en de ont
wikkeling van de mens.
Beginnend met het ont
staan van het heelal, via de
evolutie van het leven, vanaf
de eerste 'levende' materie
tot het huidige stadium: de
mens zoals wij hem kennen.
Daarbij krijgt u een hel
der inzicht in de moderne
ontdekkingen over de dra
ger van de erfelijke eigen
schappen, het DNA ge
naamd, dat de unieke ei
genschappen van ieder
mens bepaalt. Met tiental
len afbeeldingen, de mees
te in kleur, f 17,50.
TIJDELIJKE VOORDEELPRIJS (tot 1 juni a s
In iedere boekhandel
Zomer Keuning Boeken - Wageningen
Van onze onderwijsredactie
AMSTERDAM Na een doorwrocht betoog van minister Van Kemenade over de sociale functie
van het openbaar onderwijs, snelde de Amsterdamse onderwijzer Paul Mlnjon gisteren naar het
podium van het RAI-Congrescentrum. „Drie kwartier hebben we met z'n honderden naar een
historisch verhaal over de schoolstrijd zitten luisteren, maar wat hebben we daaraan voor onze
dagelijkse praktijk op school in een stad als Amsterdam?" Naar het applaus in de zaal te horen,
waren vele aanwezigen op de onderwijsdag van het Amsterdamse openbaar onderwijs het met hem
eens.
Sean Connery en Michael Caine in ,,The Man who would be King"
De detectivefilm die gesitueerd is in
de jaren veertig en geheel is afge
stemd op het gangbare model van
die tijd is nog lang niet uit de mode.
Soms werpt ht procédé, hoe
kunstmatig ook, wel eens aangena
me vruchten af „China Town" en
„Farewell my lovely") maar niet zel
den komt de krampachtig gecon
strueerde nostalgische sfeer je neus
en oren uit. Zo ook bij „Peeper", een
film van Peter Hyams over een En
gelse privé-detective met een zieken
fondsbrilletje (Micheal Caine), die in
Los Angeles in de clinch raakt met
lelijke gangster en een mooie, slech
te vrouw (Nathalie Wood). Het alle
reerste begin doet nog wel iets aar
digs vermoeden, maar gaandeweg
zingt de goedwillende toeschouwer
moed en aandacht in de schoenen.
Misschien zou het allemaal niet zo
erg zijn, als er niet tot elke prijs
geestig gedaan moest worden.
En dan die afschuwelijke dialoog,
vol wisecracks die in de prut vallen
nog voor ze zijn uitgesproken.
Voeg daarbij een allermagerst scena-
riootje, dat reeds na een kwartier
geen geheimen meer in zich bergt en
't is armoe troef.
Amsterdam-Flora, 14 jr.
De Komedianten. Meesterlijk Grieks
epos van Theo Angeloupos over een
stuk bewogen geschiedenis. 2 t.e.m. 4
april Spulgat, Dordrecht en Theater
't Hoogt, Utrecht.
Brother can you spare a dime. Bril
jante collage over de Amerikaanse
crisisjaren in film en werkelijkheid.
De gehele week in Minimovies,
Amsterdam.
Spanje week. Van 2 tot 7 april in
Kijkhuis, Den Haag. Vertoond wor
den twee zeer bijzondere documen
taires: „Spaanse Aarde" van Joris
Ivens (2 en 3 april) en „Mourir a
Madrid" van Frédéric Rossif. Het
programma wordt aangevuld met
korte illegale Spaanse films.
Het Zout der Aarde. Voortreffelijke
film van Herbert Biberman (uit 1956)
waarin verschillende sociale proble
men aan de orde komen. 2 april
Kuiperspoorttheater, Middelburg; 7
april De Zwaan, Souburg.
Le Règle du Jeu. Briljante satirische
comedie van Jean Renoir uit 1939.
De gehele week in Filmhuis, Delft.
Een Alledaagse Geschiedenis. Bij
zondere documentaire van Judit
Elek over meisjes in een Hongaars
dorp. 6 april Filmhuis Uilenstede.
Amstelveen.
1' Année dernière a Marienbad.
Baanbrekende film van Alain Res-
nais. 2 april Club 16/70, Dordrecht; 6
april Filmhuis Arnoldushoeve
Hoofddorp; 7 april Filmhuis, Velsen,
IJmuiden.
De Tijgerkat. Een van de mooiste
films van de onlangs gestorven Itali
aanse regisseur Luchino Visconti
over een in verval gerakend Sicili-
aans adellijk geslacht met Burt Lan
caster in de hoofdrol. De gehele week
in Alhambra 2, Amsterdam.
My fair Lady. Klassieke musical van
George Cukor met Audrey Hepburn
in de hoofdrol. De gehele week in Du
Midi, Amsterdam.
1' Histoire d' Adèle H. Ontroerende
film van Francois Truffaut over de
dochter van Victor Hugo. De gehele
week in Alhambra 1, Amsterdam.
Van een verslaggever
OEGSTGEEST Uit het Centrum
45, waar mensen worden behandeld
en begeleid die nadelige gevolgen
ondervinden van hun verzetsactivi
teiten uit de Tweede Wereldoorlog, is
een brief met ruim honderd handte
keningen gestuurd aan de Neder
landse Raad van Kerken, waarin
verontwaardiging wordt uitgespro
ken over de verklaring van de Raad
van Kerken over de drie van Breda.
De Raad wil vrijlating van de drie.
„Wij hebben de stellige indruk dat u
bij uw overwegingen in onvoldoende
mate het leed van de nog levende
slachtoffers van het fascisme heeft
laten wegen, aldus de briefschrijvers
van het Centrum 45. Binnen ons
rechtssysteem bestaat geen feitelijk
middel om de bestraffing zodanig tot
zijn recht te laten komen, dat het
rechtsgevoel van de betrokkenen
kan worden bevredigd, namelijk de
doodstraf. Zij doen een klemmend
beroep op de Raad van Kerken om
terug te komen op wat zij noemen
„uw dwalingen".
De briefschrijvers willen een gesprek
met prof. Berkhof, de woordvoerder
van de Raad van Kerken.
De Italiaanse regisseur Dario Argen-
to staat bekend om zijn thrillers zon
der slot of zin, maar zo bruin gebak
ken als in „Bloedlink" („Profondo
Rosso") heeft hij het slechts zelden.
Een keten van gruwelijke moorden
begint, wanneer een Letlandse hel
derziende tijdens een séance onwel
wordt omdat zij rood bloed ziet en
zwarte moord en een verwrongen
kinderlijke geest. Voor ze de fatale
naam kan onthullen wordt ze in
mootjes gehakt en niet weinigen
treft een gelijksoortig lot; allemaal
smoren ze in hun eigen tomaten
ketchup. De kern van het kwaad
steekt klaarblijkelijk in een spook
huis, waar een heksenkind
rondwaart, maar als puntje bij paal
tje komt heeft dat vervallen pand er
niks niemendal mee te maken, 't Is
alleen maar opgetrokken om sfeer te
scheppen waar een samenhangende
intrige ontbreekt. Om kort te gaan:
't is machteloze en wezenloze troep,
ook nog stuntelig nagesynchroni
seerd. Toch behoeft een bezoek aan
„Bloedlink" geen verloren avond te
betekenen, want als men de ogen
sluit kan met genieten van aardige
griezelmuziekjes. voortgebracht
door Giorgio Gaslini en zijn mak
kers. Maar dan wel consequent zijn.
want voor je het weet wordt er weer
een kleverige kwak rood op je
netvlies gesmeten.
Amsterdam - Renbrandplcintheater,
Den Haag, Odeon 1; Rotterdam Lu-
mie re 1, 18 jr.
ARNHEM Uit het Koopmanshuis
in de Zaanse buurt van het Neder
lands Openluchtmuseum in Arnhem
is de afgelopen dagen een Zaanse
klok ter waarde van ongeveer 30.000
gulden gestolen. Men kwam het hou
ten woninkje binnen door enkele
ruitjes te vernielen. De diefstal werd
woensdag ontdekt, aldus de politie.
Toch zei minister Van Kemenade
best boeiende dingen over de ontwik
keling van het Nederlandse openbaar
onderwijs. Sinds de Franse revolutie
wordt het onderwijs meer en meer als
een publieke zaak beschouwd, aldus
de minister. In een tijd waarin drie
kwart van de bevolking nog analfa
beet was is dat van enorme betekenis
geweest. Ook vandaag beschouw ik
dat nog als de eerste taak van het
openbaar onderwijs: het verzekeren
van opleiding en ontplooiing voor
alle kinderen van ons volk".
De minister wees erop dat de positie
van het openbaar onderwijs aanvan
kelijk geen probleem was. Toen ons
land in naam protestants was, ging
iedereen naar de openbare, maar wel
christelijk getinte school. De moei
lijkheden ontstonden pas toen een
deel der protestanten deze over-
heidsschool niet meer protestants ge
noeg vond, en de katholieken zich
gingen realiseren dat zij er eigenlijk
niet aan te pas kwamen.
„Neutraal"
Toen het bijzonder onderwijs zich
ging ontwikkelen werd het openbaar
onderwijs meer en meer gezien als
„neutraal" terrein. Men diende daar
ieders levensovertuiging te respecte
ren, maar de openbare school zelf
heette neutraal. Volgens de minister
is dat een ernstig misverstand: on
derwijs kan gewoon niet waarden
loos zijn.
De taak van de openbare school is
volgens de minister drieledig: ervoor
zorgen dat alle kinderen gelijkwaar
dige mogelijkheden tot vorming krij
gen, open staan voor alle kinderen
wier ouders de ontmoeting met an
dersdenkenden op prijs stellen, en
onderdak verschaffen aan iedere
richting die te klein in getal is om
een eigen schóól te stichten.
Minister Van Kemenade spoorde het
openbaar onderwijs aan tot „actieve
pluriformiteit" in plaats van de (his
torisch begrijpelijke) neutraliteit. In
nauw contact met de ouders moet de
openbare school juist veel aandacht
geven aan de verschillende visies op
mens en samenleving. Zonder eenzij
digheid, maar ook zonder kleurloos
te worden.
Vragen
Vooral dat laatste prikkelde toch
nog sommige toehoorders tot vra
gen. Had de minister ooit van de wet
op de justitiële documentatie ge
hoord? Zo ja, dan wist hij dat een
onderwijzer met radicale politieke
ideeën zijn benoeming kon verspelen
door op school kleur te bekennen.
Van Kemenade: „Juist daarom heb
ik dit verhaal gehouden, opdat men
weet dat een kleurloze openbare
school niet aan de bedoeling van de
grondwet beantwoordt".
Volgens Van Kemenade is het ge
vaar dat we dan linkse en rechtse
openbare scholen krijgen niet zo
groot. Dat zou ook in strijd zijn met
Van onze parlementsredactie
Den Haag Staatssecretaris Zee-
valking (justitie) vindt dat het niet
aan hem is om te oordelen over de
plaatsing van pleegkinderen. Vol
gens de bewindsman ligt die ver
antwoordelijkheid bij de instantie
die de plaatsing verzorgt.
Zeevalking antwoordt dit op vragen
van het KVP-Tweede Kamerlid me
vrouw Cornelissen. Zij vroeg zich na
melijk af of de plaatsing van pleeg
kinderen in de zogenaamde alterna
tieve samenlevingsvormen (onge
huwd samenwonenden en homofie
len) wel verantwoord is.
De staatssecretaris zegt in zijn
antwoord dat er nog altijd een groot
tekort is aan pleeggezinnen, met na
me voor kinderen die ouder zijn dan
tien jaar. De plaatsing van 15 tot
21-jarigen levert de meeste proble
men op. Zeevalking beschikt niet
over preciese gegevens, maar zegt
wel dat plaatsing in een van de ge
noemde samenlevingsvormen maar
een hoogst enkele keer is voorge
komen.
de wezenlijke bedoeling van de
openbare school die voor iedereen
toegankelijk is. Maar het is wel
denkbaar dat in de ene wijk de (poli
tieke) accenten anders gelegd wor
den dan in een andere wijk. Dat is
niet erg, mits er een nauw contact
bestaat met de ouders.
Stimulering
Ingaande op de problemen van scho
len In oude stadswijken zei Van Ke
menade, dat hij er niets voor voelde
heel Amsterdam tot stimuleringsge
bied aan te wijzen. Het toekennen
van extra leerkrachten en subsidie
moet gericht gebeuren op die plaat
sen waar het nodig is. Als je de hele
stad tot achterstandsgebied ver
klaart, profiteren ook de „betere"
scholen van de extra hulp. Boven
dien zijn er ook buiten de stedelijke
gebieden (bij voorbeeld in de Oost
Groningen) scholen die hulp nodig
hebben.
Een van de onderwijzers deed zijn
beklag over een te geringe soepel
heid van de rijksinspectie die allerlei
vernieuwingen tegenhield, omdat de
wetgeving deze nog niet toeliet. „Je
mag alleen kookles geven als je het
'verwerken van biologische produk-
ten' noemt. Fotografie mag alleen
als het 'tekenen' heet. Ook de sa
menwerking van kleuter- en lager
onderwijs kan worden tegenge
houden".
Minister Van Kemenade: „Om dat
laatste mogelijk te maken heb ik een
wetswijziging voorgesteld, maar de
WD en de confessionele partijen
vertragen dat. En als u klachten over
de inspectie heeft, moet u me maar
een briefje schrijven. Al vraag Ik dan
wel weer advies aan diezelfde In
spectie."
WIJCHEN De 45-jarige vertegen
woordiger B. J. M. Klaassen uit Nij
megen is in de nacht van woensdag
op donderdag in het Gelderse Wij-
chen om het leven gekomen toen hij
met zijn auto over de kop sloeg. Het
slachtoffer bleek zijn nek te hebben
gebroken.
Tegenwoordig ziet u steeds meer sigaren met een flos, dat pluimpje
binnengoed dat aan het einde uit de sigaar steekt. Veel rokers vinden dat
aantrekkelijk. Het volle aroma komt dan al bij het aansteken vrij. Maar de flos
alleen bepaalt het aroma niet.
Dat doen de melange en het model. Zo is een Brazil, mits het échte Brazil is,
wat minder mild maar wel smaakvoller
en aromatischer dan een Havana. En is een
Wilde Havana ook milder dan de pittige
Wilde Cigarillos. En biedt het perfecto-
model van de Matanzas een meer
Havana-indruk met een diepere smaak
en een subtropisch, mysterieus aroma.
Melange en model, daarop zal de
kenner zijn keus bepalen. En daarom valt
zijn keus zo vaak op het zegel van La Paz,
Cigarros Autenticos.
Omdat hij weet dat een Wilde zó kan,
zó hoort te zijn. En niet anders.
m
toé
«KÜ
Wilde Havana 35 cent.
MttUSéM
Am
Wilde Brazil 35 cent.
MitaÉMUMiÉMlÉ
Wilde Cigarillos Brazil 27 cent.
mm
Wilde Cigarillos Havana 25 cent.
Rondclas CK 62 33 cent.
m&ïi
Éi
Rondclas Brasil 33 cent.
Matanzas 31 cent.
