ruisinga: partijen moeten
Ikaar niet uitsluiten
zoen eens...
Minder vrijwilligers voor arme landen
Venco
Venco
Commissie bestudeert de
Wettelijke belemmering
ijwillige euthanasie
Niet alleen cao-lonen
laten opdraaien voor
de economische misère
Jeugdwerk Rembrandt
hing bij particulier
De borrel
van
klasse
lobello J
Ondertekening
Lockheed-verdrag
Uw klachten
Voorzitter bouw- en houtbonden:
stcrklasse
drop
Wereld Natuur
Fonds beschermt
de Waddenzee
terrassen groen en glad?
®DIMANIN-Algendoder
Aanmelding gedaald geen reden tot ongerustheid
De Kuyper Export Jonge Jenever
Verslechterde
economie een
van oorzaken
SDAG 30 MAART 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET "3
Jitspraak PvdA-voorzitter nipt verstandig"
n een onzer verslaggevers
;HIPHOL „Ik vind de negatieve uitspraak van PvdA-
1 orzitter mevrouw Ien van den Heuvel over de CHU niet erg
rstandig. We móeten nu maar eens ophouden met elkaar
Nttsluiten van samenwerking." Dit zei de CHU-fractievoorzitter in
Tweede Kamer, dr R. J. H. Kruisinga. gistermiddag op
hiphol bij zijn terugkeer uit Portugal, waar hij in Oporto het
er»ngres van de Portugese christen-democraten (CDS) bijwoonde.
vrbuw Van den Heuvel zei zater-
tijdens een vergadering van de
dA-partijraad in Amsterdam, dat
P en ARP om moeilijkheden vra-
als ze met de CHU in het CDA
an zitten. ..De CHU is niet bereid
veest het regeringsbeleid te steu-
verklaarde de PvdA-voorzitter
terlijk. Dit laatste wil de heer
uisinga wel toegeven, met name
ar het gaat om de bestrijding van
Lflatie en werkloosheid „Maar." zo
hij gisteren, „de partijen moeten
deze voor ons land erg moeilijke
bereid zijn samen te werken om
problemen te kunnen overwin-
De CHU-fractievoorzitter tilde
uwens niet al te zwaar aan de
hoflatingen van mevrouw Van den
sc uvel. „De PvdA doet wel vaker
vispraken waar ze later op terug-
enjmt. Ik neem het maar met een
rreltje zout." aldus de heer Krui-
ga.
{er de situatie in Portugal zei dr
Dr. Kruisinga
bezoek (aan het chaotische CDS-
uisinea. dat deze sind.6 zijn vorige congres van een jaar geleden» geken-
dt
IADVERTENTIE
I Inderdaad. Met schrale, gesprongen lippen
kan zoenen zéér doen. Labello houdt uw lippen
zachten soepel. Labello.
de stick die verzorgt»
verzacht en beschermt.
Zomer Winter.
(Met Labello als ondergrond, blijft lipstick langer mooi.)
in een verslaggever
"■RECHT De Nederlandse vereniging voor vrijwillige eutha-
>ie heeft een commissie wetgeving ingesteld. De zwaar beman-
commissie moet binnen een jaar advies uitbrengen over de
^staande wettelijke belemmeringen voor vrijwillige levensbeën-
diSging van ongeneeslijk zieke mensen.
zal ook na moeten gaan hoe er
(gelijkheden voor deze vrijwillige
ithanasie kunnen worden geopend,
>ij voorbeeld door een wettelijk er-
:ende vorm voor de euthanasie-
srklaring. ook wel aangeduid als le-
mstestament.
rof. dr P. Muntendam, de nieuwe
oorzitter van de vereniging, heeft
ricjinister Van Agt van justitie inge-
eefht over het initiatief. De minister
ou|d „duidelijk blijk gegeven van be
at igstelling."
tri# zijn installatierede herinnerde
De»f. Muntendam aan de ont-
3M#ansgeschiedenis van de v^reni-
i wig. De NWE werd in 1973 Qpge-
iifht als reactie op het strafproces
liegen mevrouw Postma, de Friese
veis die het leven van haar ongenees-
hak zieke moeder had beëindigd. In
;pl t proces, zei prof. Muntendam,
Hgam duidelijk naar voren hoe onze
dig de juridische positie van de arts
wanneer hij, in het belang van zijn
da tiënt, meent het leven niet langer
vio mogen rekken.
voorzitter constateerde dat de
latschappelijke aanvaardbaarheid
n vrijwillige euthanasie bezig is,
rein te winnen, ondanks de be-
ande belemmeringen in het wet-
—~!ek van strafrecht. Gronden vóór
fafuitsluiting worden steeds meer
fovaardbaar gevonden. Wat dit be-
tft maakte prof. Muntendam een
pgelijking met het abortuspro
bleem. Ook daar volttok een be
langrijke ontwikkeling zich zonder
formele wetswijziging.
Aanbeveling
merkt wordt door een politieke stabi
lisatie. „Sociaal-economisch ligt het
allemaal wat moeilijker. De inflatie
en de werkloosheid zijn nog erg groot
in Portugal." Tijdens het congres van
het afgelopen weekeinde lag de na
druk bij de CDS dan ook op deze
twee zaken, mede met het oog op de
naderende verkiezingen. „Ik ver
wacht dat de CDS op 25 april in
plaats van de in januari gepeilde acht
procent een kleine twintig procent
van de stemmen zal krijgen. Vooral
in het noorden van Portugal is de
plattelandsbevolking duidelijk op de
hand van de christen-democraten."
aldus de fractievoorzitter van de
CHU.
Debet hieraan zijn volgens hem de
mislukte coup van de communisten
(25 november vorig jaar) en de verbe
terde verstandhouding riiet de socia
listische partij van Mario Soares. „Ik
verwacht dat de CDS bij de komende
verkiezingen de derde plaats zal inne
men. Ik schat de partij van Soares op
ongeveer dertig procent, de PPD
(eveneens regeringspartij, red.) ook
dertig procent en de communisten
van Cunhal op twaalf procent." zei
Kruisinga. Op de vraag hoe de rege
ring er na 25 april zou kunnen uitzien
wilde de CH-voorman geen antwoord
geven. „Daar liggen de zaken te moei
lijk voor. Persoonlijk acht ik een coa
litie tussen de socialisten, de PPD
volksdemocrateni en de CDS wense
lijk." besloot de heer Kruisinga.
Van een medewerkster
NEW YORK Gisteravond is het
verdrag ondertekend tussen Amerika
en Nederland betreffende de
Lockheed-documenten. Een
woordvoerder van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken
zei dat de vertraging was ontstaan
door onduidelijkheden over de status
van de commissie Donner. De com
missie Donner kan bijvoorbeeld geen
getuigen oproepen en dat was voor
het Amerikaanse ministerie van jus
titie een probleem. Thans is besloten
dat de commissie Donner zich
uitsluitend met het onderzoek betref
fende prins Bernhard bezig zal hou
den. Dat betekent dat de commissie
uitsluitend die documenten ter be
schikking krijgt die direct betrek
king hebben op prins Bernhard. An
ders zouden namen van derden ge
noemd kunnen worden.
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft haar spijt be
tuigd dat het allemaal zo lang heeft
geduurd. Het hoopt dat de documen
ten nu snel naar Nederland kunnen,
maar het Amerikaanse ministerie
van justitie heeft de documenten nog
steeds niet. Ze berusten bij de Securi
ty and Exchange Commission en bij
de commissie Church.
De Algemene vergadering van de
Raad van Europa heeft twee maan
den geleden met grote meerderheid
een aanbeveling aanvaard die gericht
is op nieuwe rechten van zieken en
stervenden, gezien de ontwikkeling
van de medische wetenschap en
techniek. Volgens de aanbeveling
moeten in de achttien aangesloten
landen nationale commissies onder
zoeken hoe deze rechten kunnen wor
den gewaarborgd. De vereniging voor
vrijwillige euthanasie heeft op de in
stelling van zo'n nationale commissie
in Nederland niet willen wachten,
omdat de procedure daarvoor
waarschijnlijk twee jaar zou vergen.
Van de nu ingestelde commissie ma
ken onder anderen deel uit: jhr mr P.
J. W. de Brauw (voorzitter van het
Centraal medisch tuchtcollege), prof.
dr G. van der Meer (inwendige ge
neeskunde, VU), prof. dr A. L. Melai
(strafrecht, Leiden), de heer A.
Postma (arts, Noordwolde), prof. dr J.
F. Rang (gezondheidsrecht, Leiden),
prof. dr mr M Rood-de Boer (kinder
recht, Tilburg/Utrecht), dr mr H. A.
H. baronesse van Till (medisch-
juridisch adviseur) en drs J. Voogd
(Tweede Kamer. PvdA). Secretaris is
mr E. André de la Porte.
Juist brieven met klachten (en
suggesties), met name ook over
de bezorging, worden met grote
aandacht doorgenomen en be
handeld. U kunt deze richten
Trouw
Afdeling Inspectie
Postbus 859
Amsterdam.
Van onze soc.-economische redactie
UTRECHT De vakbeweging, die bepaald niet verweten kan worden dfit
zij geen begrip heeft voor de ernstige problemen, mag niet worden
gevraagd er aan mee te werken praktisch alleen de cao-inkomens de prijs
te laten betalen voor de economische misère.
De nieuw ontdekte Rembrandt, voorstellende de doop van de kamer
ling. Van morgen tot 10 mei zal het te zien zijn in het Utrechtse
aartsbisschoppelijk museum.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Na een uitgebreid onderzoek is komen vast te
staan, dat een twee jaar geleden bij toeval bij een particulier
ontdekt schilderij, kan worden toegeschreven aan
Rembrandt.
Volgens deskundigen is het een
jeugdwerk van de schilder. Het
kunstwerk, voorstellende „De
doop van de kamerling" is intus
sen aangekocht door het aarts
bisschoppelijk museum in
Utrecht, waar het vanaf morgen
tot 10 mei tentoongesteld zal zijn.
Het werk is een houten paneel,
ongeveer 65 cm hoog en 45 cm
breed, en werd destijds ontdekt
door de conservator van het aarts
bisschoppelijk museum drs H. L.
M. Defoer toen hij met museumdi
recteur Bouvy bij een particulier
naar een Mariabeeld kwam kij
ken. Hoewel het paneel gesigneerd
was met R. F. 1626 (Rembrandt
Fecit: Rembrandt maakte het)
twijfelde men aanvankelijk aan
de echtheid ervan.
Maar een studie van het
Rembrandt Research Project, een
groep deskundigen, die sinds 1968
werkt aan een uitgebreide oeuvre-
catalogus van de schilder, heeft
aangetoond, dat het wel degelijk
een Rembrandt-creatie is. Het pa
neel is onder meer onderzocht met
röntgenapparatuur en daaruit
bleek, dat de manier van werken
helemaal overeen kwam met wat
bij andere vroege schilderijen van
Rembrandt was aangetroffen.
De studiegroep bestond uit dr P.
J J van Thiel, directeur van de
afdeling schilderijen van het
Amsterdamse Rijksmuseum, prof.
dr J. Bruyn. hoogleraar
kunstgeschiedenis in Amsterdam,
prof. dr. J. G. van Gelder, hoogle
raar kunstgeschiedenis in
Utrecht, de heer B. Haak, waarne
mend directeur van het Amster
dams historisch museum, dr S. H.
Levie, hoofddirecteur van het
Amsterdamse Rijksmuseum en
drs E. van de Wetering van het
centraal laboratorium voor onder
zoeken van voorwerpen van kunst
en wetenschap in Amsterdam.
De particulier, een vrouw, van wie
het paneel voor „redelijke prijs
werd gekocht" had het kunstwerk
hangen te midden van ccn galerij
van familieportretten. Zij had er
geen enkel vermoeden van dat het
een Rembrandt betrof. De naam
van de vrouw is op haar verzoek
niet bekendgemaakt, evenmin als
de koopprijs.
Na de eerste tentoonstelling zal
het kunstwerk gerestaureerd wor
den. Het paneel bestaat uit twee
planken waartussen een naad
zichtbaar is. Volgens dr Van Thiel
zal door lijmen en een goede
schoonmaakbeurt hiervan straks
weinig meer te zien ziin.
Deze opmerking maakte voorzitter
A. Buys van de federatie bouw- en
houtbonden NVV NKV gisteren in
Utrecht bij de installatie van de fede-
ratieraad. het hoogste wetgevende
orgaan van de federatie. Evenals
voorzitter Kok van de Federatie Ne
derlandse Vakbeweging ziet ook de
heer Buys weinig heil in centraal
overleg met de regering en werkge
vers over het arbeidsvoorwaardenbe
leid voor de rest van 1976 zolang er
geen uitsluitsel is over de vermogens-
aanwasdeling. de prijzen blijven stij
gen en de niet-cao-inkomens blijven
buiten schot. Zolang er ook geen en
kel aangrijpingspunt van de regering
en de werkgevers te verwachten is
waaruit zou blijken dat het brengen
van verdere offers in de loonsfeer tot
belangrijk minder werkloosheid zal
leiden, is de heer Buis somber ge
stemd: „Als de onzekerheid omtrent
die punten blijft, schept de regering
bij voorbaat reeds een klimaat waar
van de gevolgen nog lange tijd zullen
nawerken," aldus Buys. Sombere ge
luiden liet hij ook horen over de
werkgelegenheidssituatie In de
bouw. Hij deed een beroep op de
regering bij het uitbroeden van haar
bezuinigingsplannen deze sector bui
ten schot te laten.
ADVERTENTIE)
Van een verslaggever
ZEIST Het Wereld Natuur
Fonds wil de bescherming van
de nog altijd bedreigde Wadden
zee bevorderen. Dit staat op het
nieuwe actieprogramma van de
indcrnationale natuurorganisa
tie. Het WNF ziet de Waddenzee
als een natuurwetenschappelijk
waardevol gebied.
In de komende periode wil het
WNF bovendien de aandacht
vestigen op de laatste gieren en
de zeearend in Europa en pro
jecten opbouwen voor de be
scherming van dé wolf in Grie
kenland, Polen, Portugal en
Spanje.
Een ander belangrijk punt op
het programma van het Wereld
Natuur Fonds is het behoud van
de tropische regenwouden in
Zuidoost-Azië, Midden- en
West-Afrika en tropisch Ameri
ka. Als bedreigde diersoorten
krijgen de tijger. de
zeeschildpad, de krokodil en de
roofvogels extra aandacht.
ZACHTE DIERENTUIN DROP
om met plezier uw tanden m le
zetten Want dat kadwt lekker weg.
Terwi|l uw tong zich tegoed kan
doen aan die smeuïge zoute smaak.
13 smaken
RITA
„Juist toen ik wist wie nu pre
cies wie was, gingen ze weg."
I.ADVERTENTIE
Tegelpaden, balkons,
Vraag uw leverancier van tuinartikelen.
/TN BAYER NEDERLAND B.V. ARNHEM
\Jl/ divisie Agro Chemie Postbus 105 Tel. 085-629014
"lót
ge:
vo
de
l
d
R1
:ad
mi
ng
(ADVERTENTIE)
nla
B
n 5(
eer
len
ien
:nd
.ast
pril
t m
De
itrif
y i
ret
roc
ak
df
nil
De Kuyper
Export Jonge
Jenever
verkrijgbaar
in fles of
stenen kruik
DOOR KEES DE LEEUW
DEN HAAG. De animo van Nederlanders om als vrijwilliger in een ontwikke
lingsland te gaan werken is er de laatste tijd niet op vooruitgegaan. Hoewel het
aantal verzoeken om informatie, dat bij de Stichting Nederlandse Vrijwilligers
(SNVI in Den Haag binnenkomt toeneemt, kan tegelijkertijd worden geconsta
teerd, dat het aantal aanmeldingen afneemt. Dit ondanks het feit, dat het bureau
rekrutering van de SNV zijn inspanningen ten aanzien van het werven heelt
verhoogd.
De SNV. die zich nu al weer
zo'n twaalf jaar bezighoudt
met het uitzenden van vrijwil
ligers naar ontwikkelingslan
den, is overigens niet de enige
organisatie die met dit ver
schijnsel te maken heeft. Ook
vergelijkbare organisaties in
Denemarken. Noorwegen,
Zweden en de Duitse
Bondsrepubliek constateren,
dat het aantal mensen dat
zich als vrijwilliger aanmeldt,
er niet groter op wordt. Voor
die terugloop is een aantal
oorzaken aan te wijzen. In de
eerste plaats en dat ligt
voor de hand de verslech
terde economische situatie
met daaraan vastgekoppeld
de onzekere situatie in de we
reld, maar er spelen ook ande
re factoren een rol. zoals de
aanvragen uit de ontwikke
lingslanden, die minder aan
het worden zijn. maar vooral
ook minder gevarieerd. Dat
wil zeggen dat die aanvragen
zich toespitsen op specifieke
beroepen.
Verder kan dan ook nog de
meer kritische instelling dan
voorheen genoemd worden,
die pers en publiek innemen
ten opziche van de ontwikke
lingssamenwerking. Het feit
dat een bepaalde instelling
vrijwilligers uitzendt naar
ontwikkelingslanden is op
zichzelf natuurlijk prachtig,
maar is niet voldoende. Er
komt meer bij kijken dan het
uitzenden alleen. Het gaat
ook om de maatstaven die
gehanteerd worden, zoals met
welk doel wordt een vrijwilli
ger uitgezonden en welke ont
wikkelingslanden komen
daarvoor in aanmerking.
Wat Nederland betreft komen
daar nog de goede sociale
voorzieningen bij. die samen
met de verslechterde econo
mische situatie ervoor zorgen,
dat de „blijf zitten waar je
zit" mentaliteit wordt be
vorderd.
Hans van der Ent, hoofd van
het bureau rekrutering, ver
telt dat men al in het najaar
van 1973 begon te merken,
dat er een zekere terughou
dendheid in het aanbod van
vrijwilligers optrad. Deze te
rughoudendheid zette zich in
de loop van 1975 voort en ma
nifesteerde zich in het daad
werkelijke aanbod voor vrij
willigersfuncties in het bui
tenland gedurende dat jaar.
In 1974 was de vraag nog ge
varieerd. maar de daling van
de belangstelling voor werk in
het buitenland zette zich in
1975 alleen maar versterkt
voort.
Voor het bureau rekrutering
staat het weliswaar vast. dat
de verslechterde econo
mische situatie in ons land in
belangrijke mate heeft ge
zorgd voor een beperking van
het aanbod van vrijwilligers,
maar er is meer aan de hand.
Afgerond
Die situatie zou er de oorzaak
van geweest kunnen zijn, dat
het aantal jaarlijks uit te zen
den vrijwilligers niet is toege
nomen (bijvoorbeeld van 200
naar 300), maar verklaart niet
de grote terugval van 200
naar 150 voor 1975 en moge
lijk 120 in 1976/p Die grote
terugval komt volgens het bu
reau rekrutering, doordat de
vraag naar vrijwilligers klei
ner wordt als gevolg van het
feit. dat de laatste twee jaar
meer projecten zijn afgerond
en nieuwe projecten minder
vrijwilligers vragen. Dit geldt
onder meer voor Nigeria en
Brazilië, waar de SNV-
projecten voor een deel al zijn
beëindigd. De aanvragen lie
pen de afgelopen twee jaar
terug van 350 in 1973 tot onge
veer 260 in 1975.
Behalve echter in aantal, is
ook de verscheidenheid in de
vraag sterk afgenomen. In het
najaar van 1973 werden ge
middeld 55 tot 65 verschillen
de opleidingen in de adver
tenties gevraagd, in het na
jaar van 1974 30 tot 35 en in
het najaar van 1975 rond de
twintig. Hans van der Ent
geen echt probleem inzake recrutering
merkt dan ook op. dat de res
pons hierop uiteraard alleen
maar beperkt lean zijn, te
meer daar de moeilijk te wer
ven beroepen en opleidingen
ook in aantal momentcel
een belangrijk onderdeel vor
men van de 20 tot 25 ge
vraagde opleidingen. Met na
me geldt dat voor de
landbouw en ge
zondheidszorg
Ondanks dit alles ziet Hans
van der Ent voor het bureau
recrutering en daarmee voor
de SNV geen reden voor onge
rustheid. Van een echt pro
bleem inzake de recrutering is
geen sprake, omdat het aan
bod gewoon aanwezig is. net
zoals twee. drie jaar geleden,
al is het alleen nu wat moeilij
ker „los te maken".
Wel stelt hij, dat bij een weer
toenemende vraag rekening
moet worden gehouden met,
net zoals in de beginjaren, op
nieuw een aanloopperiode bij
de werving.
Bijtekenen
Vergelijkt men het aantal
contracten, dat de afgelopen
drie jaar met vrijwilligers
werd afgesloten, dan was dit
voor 1973 206. voor 1974 199
en voor 1975 ongeveer 200. Zo
te zien lijkt er inderdaad niets
aan de hand. maar niet verge
ten moet worden, dat bij deze
aantallen ook die contracten
zijn bijgeteld van de mensen,
die al eens zijn uitgezonden
als vrijwilliger en vanuit het
veld bijtekenen of na terug
keer in Nederland opnieuw
voor 27 maanden weggaan als
vrijwilliger.Nu echter vormt
het bijtekenen een beperking
voor het werven van nieuwe
vrijwilligers.
Die mogelijkheid om tc
kunnen bijtekenen werd mid
den 1974 opengesteld, toen de
vraag uit de ontwikkelings
landen erg groot en gevari
eerd was. De SNV zat toen
met het probleem: hoe komen
we van 180 tot 200 uitgezon
den vrijwilligers per jaar naar
300 of, anders geformuleerd:
hoe breiden we ons vrijwilli
gersleger in het veld uit.
Nu is de situatie zo, dat de
vraag verminderd is en dat
wat er gevraagd wordt speci
fieke beroepen zijn. Dit houdt
in. dat de SNV nog gerichter
moet gaan werven. In adver
tenties komt men dan ook
niet tegenverpleegkundigen
A gevraagd, maar bij voor
beeld verpleegkundige A met
wijkaantekening/kinderaan-
tekening.
Van der Ent ziet dan ook wei
nig in ongerichte extra activi
teiten op het gebied van re
crutering, omdat dit bij ge
brek aan voldoende vacatu
res slechts kan leiden tot te
leurstelling.
Wel moet de nadruk, zoals
gezegd op dit moment komen
te liggen op gerichte werving
voor die en die specifieke
functie. En tot slot. wat de
toekomst betreft: „Ik zie het
vrijwilligerswerk niet als een
aflopende zaak. Het blijkt ge
woon. dat er nog steeds vrij
willigers nodig zijn in ontwik-
kelingslanden en hoe de situ
atie ook is in Nederland, er
zullen toch altijd mensen blij
ven gaan uit wat voor overtui
ging dan ook".
