Is de wilgen bloeien
"teTalisman van de Mandarijn
i
H 1
li i +m
1
m
i m m
8
APUEPU
■ödjb r
ss Bnp
mK\
Weekend-puzzel
Een hulpmat met een echo
h %m
Andreiko was een dam-kunstenaar
la a
dier en plant
1
7
l
6
3
9
9
S
/j> 9
!iet piekeren maar puzzelen
or B8e opgave voor de ladderwedstrijd
schaken
te te te
il m
u mm
m_r
w
(T| RDAG 27 MAART 1976
BINNENLAND/DENKSPORT
TROUW/KWARTET 21
grauwe wilg in mijn voortuin zit vol zilvergrijze poesjes. Vorig
bloeide de boom al om deze tijd. Maar spectaculair is mijn
lauwe wilg niet, want het is een vrouwelijke boom. Als het een
nnelijke was geweest, had de hele wilg stralend geel geweest in
bloeitijd. Dat zie je in april overal, in de rietlanden waar de
uikachtige geoorde wilgen staan, langs dijken en slootjes waar
knotjes bloeien en ook wel hier en daar in parken en
ntsoenen. De mannelijke katjes hebben uitsluitend meeldra-
met gele helmknoppen, de vrouwelijke grijsgroene stam-
rtjes. Hoewel de laatste dus veel minder opvallen, maakt dat
r de insekten weinig uit. Die komen van alle kanten aanzetten
de overvloedige nectar.
jaan er in uw buurt bloeiende wil-
,rofe. dan is dat een uitnemende ge-
fcenheid om kennis te maken met
eerste uit de winterslaap ont-
»akte insekten. Zelfs de kakel-
'nt gekleurde kleine vos. een van
eerste dagvlinders die in de lente
igt. kun je er ontmoeten. Daar-
ir kunt u het best een zonnige
met weinig wind uitzoeken,
it als de wind hard uit het noor-
of oosten blaast, laten de mees-
insekten verstek gaan.
en. 'raafbijen en hommels
zijn natuurlijk van de partij,
int zo'n rijke drachtbron in het
bege voorjaar vind je verder nau-
llijks. Of het zouden velden van
jcussen moeten zijn. zoals hier en
ar in steden en parken zijn aan
plant. Het klein hoefblad met zijn
alende gouden paardebloemet-
j groeit op sommige plaatsen ook
massaal dat de bijen er veel
ing vandaan kunnen halen. Wat
ktenbezoek betreft, doet het
hoefblad niet voor de wilgen onder.
Niet alleen honingbijen zie je op de
wilgen. Donkerder gekleurde en
veel kleinere bijen zijn de graafbij-
tjes, die ergens in een zonnig kaal
stukje grond hun nestholletjes heb
ben, als een kolonietje bijeen, maar
elk wijfje haar eigen nest. zonder
werksters.
Een van de mooiste is het vosbijtje,
in de zon net een gloeiende vonk in
.haar warm vosrode pels. Die zie je
ook vaak op de wit bloesemende
sleedoorns, die in dezelfde tijd als de
wilgen bloeien.
Wat u zeker niet zult missen, zijn de
zware hommelkoninginnen, die de
winter in de grond, een of twee deci
meter diep, in verstijfde toestand
hebben doorgebracht. De grootste
en tevens de gewoonste is de
aardhommel. Haar zwarte lijf is ge
sierd met twee gele dwarsbanden,
een over haar borststuk en een over
haar achterlijf dat ook nog een witte
punt heeft. Een hommel die er bijna
eender uitziet, is de tuinhommel. Die
is wat minder gewoon, iets kleiner en
heeft twee gele banden over het
borststuk. Hommels met een bruin
borststuk zijn akker- en boomhom
mels. De eeste hebben een bruine
punt aan hun zwarte achterlijf, cie
laatste een witte punt. Je ziet die
veel minder op de wilgen, meer op de
nu ook bloeiende hondsdraf en paar
se dovenetel. Nog twee andere soor
ten zijn de steen- en de weidehom-
mel. De koninginnen van de steen
hommel kunnen even groot zijn als
die van de aardhommel. maar zijn
helemaal zwart op de achterlijfspunt
na. die dieprood is. Zo'n rode punt
heeft de weidehommel ook, maar
bovendien heeft deze een gele
dwarsband over het borststuk en een
over het achterlijf. Als het u nog niet
is beginnen te duizelen, dan wil ik u
nog wel vertellen dat dit een zeer
amateuristische indeling van hom
melsoorten is. Deze groep is zeer
variabel in kleur en tekening en wat
wij voor akkerhommel uitmaken,
kan betrekking hebben op twee ras
sen en twee variëteiten van deze
soort óf op nog een andere hommel
soort. Dergelijke verwarringen ko
men ook voor bij aard- en tuinhom
mel. enzovoort. Wie het naadje van
de kous wil weten, verwijs ik naar de
..Hommeltabel" van de Nederlandse
Jeugdbond voor Natuurstudie, waar
mee alle inheemse hommelsoorten
gedetermineerd kunnen worden.
muizehol als nestelplaats
In deze tijd vliegen de hommelko
ningen behalve rond de wilgen ook
zwaar gonzend laag over de grond.
De honinghaalsters hebben daar
door henk van halm
loeiende mannelijke grauwe wilg tegen de voor- Mannelijke katjes van de waterwilg met een
arshemel honingbij
een begin van een nest gemaakt, in
een verlaten muizehol of iets derge
lijks. waarin ze van was een ho
ningpot hebben gemaakt, die ze
voortdurend met honing vullen.
Dat is hun mondvoorraad, en ook
die van de larven, die moeten ko
men uit de zes tot acht eitjes, die
zo'n koningin heeft gelegd in een
ander kommetje van was. Hommel
larven zitten dus niet zoals bijelar
ven allemaal in een apart celletje
van een raat. Als de larven groeien
en niet meer passen in de kom.
vergroot de moeder deze tot een
bolle cel.
De nectar van de wilgekatjes ligt
erg ondiep, niet in een lange kroon-
buis of zo. Daarom kunnen vliegen
met hun korte tong er ook bij. Die
zijn dan ook altijd op de wilgekat
jes te vinden, de grote bruine
zweefvliegen, die op bijen lijken en
daarom ..blinde bijen" worden ge
noemd. de hommelachtige zwart
met geel en witte hommelzweefvlie-
gen en de bruin met gele
boszweefvliegen. Heel veel komt de
drekvlieg, een keurige naam voor
de bruin behaarde strontvlieg die
met name koeievlaaien frequen
teert. Die komt niet alleen voor de
nectar, heb ik gemerkt. Met een
snelle uitval overmeestert ze ook
kleine vliegen, die ze uitzuigt.
Ook de wind
De wilgen varen wel bij al die insek-
tenvisitaties. Maar echt nodig heb
ben de bomen die honingzulgers
niet. Want als het een koude lente is
en het vliegend gedierte het laat
afweten, blijken de wilgen even
goed door de wind bestoven te wor
den. Het stuifmeel is droog genoeg
om door de wind weggeblazen te
kunnen worden en zo op de groene
stampertjes van een vrouwelijke
wilg te belanden. Die veranderen
dan langzaamaan in dikke kruikjes,
die in de voorzomer openbarsten en
wit vlokkig zaadpluis de vrijheid
geven. Dan zijn de wilgen al lang in
blad en valt het zaad alleen maar op
als het in vlokken door de wind
wordt weggevoerd. Om te ontkie
men. ergens aan een slootkant of op
een opgespoten terrein, waar hele
wilgenbossen ontstaan tot vermaak
van de jeugd en vertier voor
insekten
?eet
erover denken en denken en
.eling stond een echte, ouder-
i Chinese mandarijn voor me.
[de borst de oude talisman, dat
ïste magische kwadraat, dat aan
amulet het woord „magisch"
[ontleend.
zo sprak hij. dreigende de vin-
fnaar mij gericht, „krijgt tot taak.
we problemen te componeren op
ji talisman. Gij hebt drie dagen de
voegde hij eraan toe. „en
i.Plotseling was hij ver
ben.
bekomen begon ik. Twee marte-
e dagen lang wilde mij niets in-
Maar de derde dag kwam de
iratie. En ziehier enkele vruchten
van.
mogelijk zijn. Idem. dat ze gelijk en
zo hoog mogelijk zijn.
Probleem 2. Plaats in het vierkant de
negen cijfers zodanig, dat de acht
cijfersommen (als in het magische
kwadraat) alle verschillend zijn. In
fig. 2 is een poging hiertoe gedaan,
maar helaas zijn twee der acht som
men gelijk (9).
V
Neem I. Mij de talisman in de
pnering roepend viel mij op (fig.
dat. als men elke rij van drie
i als één getal van drie cijfers
Ihouwde. de sommen dier getal-
a twee richtingen hetzelfde getal
gaven: 492+357E16
£951 *438 1665. En nu wordt
jaagd. de cijfers in het vierkant
nig te plaatsen dat deze sommen
jde drie getallen gelijk en zo klein
De hoogste som moet hierbij zo laag
mogelijk zijn.
Probleem 3. Als probleem 2. doch de
acht magische sommen moeten niet
slechts verschillend zijn. doch bo
vendien priemgetallen (ondeelbare
getallen). Het spreekt vanzelf, dat de
negen cijfers 1 tot en met 9 door
negen, daarvan en onderling, ver
schillende getallen moeten worden
vervangen. Het hoogste priemgetal
moet weer zo laag mogelijk zijn.
Probleem 4. Als probleem 3 doch niet
alleen de acht sommen doch ook de
negen getallen moeten verschillend
èn priemgetallen zijn.
Voor juiste oplossingen van de vier
problemen krijgt men onderschei
denlijk 1. 2. 4 en 7 punten, dus maxi
maal 14 punten Deze punten zijn
bestemd voor onze doorlopende lad
derwedstrijd waaraan iedere lezer
kan deelnemen. De punten komen
op uw persoonlijke kaart en zij blij
ven altijd geldig. Bij meermalen in
zenden stijgt uw puntentotaal zó
..Gij hebt drie dagen de tijd
lang tot geen der andere ladderklim
mers een hoger totaal heeft dan u en
dan wint u de ladderprijs en begint
weer onderaan met nul punten
Wilt u voor deze puzzel een waarde
ringscijfer geven (1 als laagste en 10
als hoogste waardering)?
De oplossingen dienen uiterlijk vier
weken na deze binnen te zijn bij mr
G. van Vorden. postbus 58 te Eer
beek Op briefkaart of briefomslag
„Niet Piekeren maar Puzzelen 588
vermelden. In uw schrijven uw volle-
Horizontaal. 1. voertuig. 3. voorwerp
ter verlichting. 7. mikpunt. 10. gebo
gen been. 12. hoenderachtige vogel.
15. water in N. Br.. 17. voertuig. 18.
sportterm, 19. kleverige stof, 20.
vochtig, 22. reeks. 23. lof. 24. titel
(afk.), 26. wreedaard. 28. in
houdsmaat (afk.). 29. Europeaan, 31.
slingerplant. 33. voorvoegsel. 34.
rund. 36. editie (afk.). 37. spijker, 40.
plezier. 42. voorzetsel. 43. wapen. 45.
overblijfsel bij verbranding. 46. vod.
47. waterblaasje. 48. muzieknoot. 50.
water in Utrecht. 51. voertuig. 53.
grondsoort. 55. welgevormd. 57.
drukte. 60. bloeiwijze, 61. schaapka
meel, 62. tooi. 63. meisjesnaam.
Verticaal. 1. papegaai. 2. plooi. 4.
algemeen kiesrecht (afk.). 5. tam. 6.
voornemen. 7. muzieknoot. 8.
grondsoort. 9. voegwoord. 11. roof
dier. 13. latwerk, 14. tooi. 16. Rode
Kruis (afk 18. koortswerend mid
del. 21. duivenhok, 22. voorlichting.
23. lusthof. 24. lidwoord. 25.
veerkracht. 27. oevergewas. 29. werp
anker, 30. wolvlokje. 32. inwendig
orgaan. 33. insektenetend zoogdier,
35. tijdperk. 38. bloedhuis. 39. onder
richt. 41. boom. 42. vrucht. 44.
steenvrucht. 46. rivier in Siberië. 47.
danspartij. 49. koppelriem voor ja
gershonden. 50. maanstand, 52. ge-
sneden steen. 54. koor. 56. voor. 57.
volgens anderen (afk.), 58. rondhout,
59. muzieknoot.
Oplossing t'm woensdag a.s. per brief
kaart zenden aan: Trouw/kwartet,
Postbus 855, Amsterdam. Linksboven
vermelden: weckendpuzzcl.
Oplossing van vorige puzzel.
Hor. 1. melange. 7. pergola. 13. ikat,
14. adder. 16 Amos. 17. re. 19. te. 20.
ert, 21. br., 22. Rp.. 23. arrest. 26.
premie. 28. enten. 30. Artël. 31. e.k.,
33. tegendeel. 35. eg. 36. lek. 38 re. 39.
ss.. 40. ale, 41. ram. 42. norit. 43. erg.
44. mes. 45. as. 46. ar. 48. eer. 50. en,
51. alliantie. 55. r.i., 56. traan. 57.
eigen. 59. ingang. 62. eervol. 64. Se.,
65. Bt66. pon. 68. Ld.. 69. mi. 70.
semi. 72. deren, 74. eden. 76. enteren,
77. storing.
Vert 1. mirabel. 2. eker, 3. la. 4.
attent. 5 ga. 6. Ede, 7. pet. 8. er, 9.
gareel. 10. om. 11. lbri, 12. asperge. 15.
dra. 19. ester. 21. bries, 24. re. 25.
tegenslag. 26. prestatie. 27. m.l29.
Ne.. 30. ad. 32. keren. 34. noria. 35.
elger, 37. kas. 40. are. 44. melisse, 45.
alant, 47. Rigel, 49. rilling. 51. Arabië,
52 in. 53. Ne.. 54. eerder. 56. tg.. 58.
N.V., 60. neen, 61. tor. 63. omen. 66.
pen. 67. nes. 71. mt.. 72. de. 73. N.T.,
75. d.i.
De prijswinnaars van de vorige puzzel
waren:
de heer G. P. van Breda. Hendrick
Stactsweg 597. Rotterdam; mevrouw
N. de Winter-v. d. Berg. Julianastraat
66. Poeldijk: de heer R. Jonker, Kul-
nioesstraat 273, Apeldoorn
De damsport heeft een enorm verlies geleden. Begin maart is op JAmmön
33-jarige leeftijd in zijn woonplaats Riga overleden oud- UallllllCll
wereldkampioen Andris Andreiko. -
3
)r de zoveelste keer werd ik al puzzelende gefascineerd door
[kleine magische kwadraat van negen cijfers, die, drie aan drie
izontaal, vertikaal en diagonaal gesommeerd, de gelijke som
jtpleveren. Dit kleine ding heeft reeds een machtige litteratuur
ketend. Gezocht werden negen getallen wier gelijke sommen-
i-drie een priemgetal waren; naar negen getallen die alle
adraten waren, enz. enz.
Andreikowerd op 17 oktober 1942 te
Riga geboren. Als 16-jarige al nam hij
met succes deel aan de halve finales
van het kampioenschap van de Sow-
jet-Unie. in 1960 eiste hij in de finale
een vierde plaats op. Het jaar daarop
veroverde hij de eerste titel. Hierna
ging het crescendo met zijn presta
ties, alle titels die hij wenste te bezit
ten werden door hem ook daadwerke
lijk behaald: de Europese titel, de
wereldtitel, de internationale groot
meestertitel enz.
Ondanks het feit dat Andreiko bij
sommigen bekend stond als een min
der sympathieke tegenstander (fel,
soms wat onbeheerst, nare bijgelui
den makend). Buiten de speelzaal
was hij een grapjas, maar bovenal
een persoonlijkheid waar men niet
omheen kon.
Als postuum eerbetoon volgt hier een
partij uit het vierde Brinta toernooi,
dat door Andreiko werd gewonnen
voor o m. Roozenburg. Koeperman
Baba Sy. Sijbrands. Wiersma. En
Tsjegolew. Ik heb gekozen zijn partij
uit de derde ronde, tegen zijn
landgenoot Tsjegolew. In deze partij
beantwoordt Andreiko de Bizotva-
riant van zijn opponent zeer onderne
mend (een nieuwtje) en de partij
groeit uit tot een der mooiste ooit
gespeeld.
WIT: Andreiko ZWART. Tsjegolew
1. 34—30 20—25 2. 30—24 19x30 3. 35x24
18—22 4. 33—29 14—20 5. 38—33 10—14
6. 42—38 16—21. Tegenwoordig wordt
er altijd met 6. 32—28 16—21 voort
gezet. zie hiervoor bijvoorbeeld
Goudt-Wiersma en Van Westerloo-
Drost. kampioenschap Nederland'
1974 tiende ronde. Toch is deze ope
ning minder in zwang dan eigenlijk
wel zou moeten, maar men vindt het
zeker te riskant. 7. 31—26 11—16 8.
37—31 de beste! 821—27 9. 32x21
16x27 10. 38—32. Terecht wil wit de
grote afwikkeling (14—19) 40—35
(19x30) 35x24 (27—32) enz. niet toela
ten daar hem dan een minder goede
stelling overblijft. 10. 27x38 11.
43x32 14—19 gaat tot een uitputtings-
tactiek over. 12. 40—35 19x30 13. 35x24
9—14 14. 4510 3—9 15. 4813 14—19
16. 40—35 19x30 17. 35x24 de damzet
door 16. 29—23 verliest door 4—10.17.
9—14 18. 4440 49 zie diagram.
19. 5015 een belangrijke fout zoals
zo dadelijk zal blijken: beter was
40—34 dat ervoor zorgt dat 14-19 niet
meer mogelijk is door 29—23, terwijl
na 12—18 20. 32—28 het gevaar ook is
geweken, daar 14—19 nu weer wordt
verhinderd door 28—23 gevolgd door
26—21. Verder uitstellen van de aan
val op schijf 24 is noodzakelijk en wit
kan het veld 23 onder controle krij
gen met uitstekend spel. 19.
14—19 20. 40—35 19x30 21. 35x24 9—14
22. 49—41 13—18!
staan. Ogenschijnlijk heeft wit beter
spel. maar in feite heeft juist zwart
het gemakkelijker, voornamelijk
door wits zwakke korte vleugel. 33.
41—37 12—17 34 46—41 11—16 35
41—36 7—11! 36. 37—31. Op 38—33
volgt (17—21) en de dreiging (25—30)
enz is niet meer tegen te gaan. omdat
zwart op 28—22 eenvoudig wint door
b.v. (1—7 en 2—8).
36 1—6! 37. 47—42 17—22 38. 28x17
11x22 39. 39—33 19—24! 40. 45—40? Met
33—28 (22x33) 27—21 (16x27) 31x13
(24—30) 29x18 (30xX39) 38x29 kan wit
zich nog goede remisekansen ver
schaffen. In de partij wordt het nu
wel erg moeilijk.
I
UI
■I
0
0
9
0
Q
9
G
0
IQ
Q
0
0
0-
0
0
0
0
0
G
Q
V
0
s
9
9
9
01
9
G
O
0
Zwart verandert van tactiek cn gaat
nu het witte centrum omsingelen. Nu
wit schijf 49 heeft opgespeeld is dit
zeer kansrijk.
23 43—38 14—19 24 24x13 8x19 25.
39—34 6—11 26. 44—39 19—23! 27.
31—27 22x31 28. 26x37. Dit is zonder
meer beter dan 36x27. 28. 17—22
29. 37—31 5—10 30. 31—27 22x31 31.
36x27 10—14 32. 33—28 14—19. Er is nu
een moeilijk te taxeren stelling ont-
40. 24—30 41. 42—37 30x28 42.
40—35 23x34 43. 32x12 34—39 44. 27x18
39—44 45. 18—13 44—49 46. 37—32
25—30 47. 35x24 20x29 48. 12—7 2x11 49.
13—9. Nog ligt remise binnen wits
bereik wanneer zwart niet goed zou
opletten, maar dit eindspel is Andrei
ko wel toevertrouwd. 49. 4940!
de genadestoot. 50. 31—27 2933 51.
38x29 40x37! 52. 27—22 11—17 53 22x11
6x17 54. 94 37—26 en wit geeft zich
gewonnen. Een prachtige partij waar
nog veel meer ruimte in deze kolom
zou kunnen worden besteed.
FRANK DROST
Partijspelers staan een beetje sceptisch tegenover hulpmatpro-
blemen. Het echte vechten in het schaakspel komt immers
daarbij niet aan de orde. In deze bijzondere soort van pro
bleemschaak gaat het erom, zulk een samenwerking tussen de
witte en zwarte stukken tot stand te brengen dat het matbeeld in
het vereiste aantal zetten bereikt kan worden.
Gewoonlijk hebben de hulpmat-
problemen twee oplossingen: de ene
keer begint wit. de andere keer zwart.
De beide oplossingen hebben dan een
samenhang. In het volgende hulpmat
van de Nederlandse componist Ten
Cate ontstaan twee analoge mat-
beelden. Dus een zogenaamde echo.
P. TEN CATE
..Probleemblad" 1962.
dige naam en adres in blokletters
bekend maken. Ook als u in lange
tijd niet inzond eventuele naams-
en/of adreswijzigingen uitdrukkelijk
opgeven.
Hartelijk welkom zijn uw opmerkin
gen. suggesties, kritiek en smakelij
ke toevoegsels. En als u wat te vra
gen heeft (bijvoorbeeld uw punten
totaal). dan gaarne een maagdelijk
zegeltje van 50 cent insluiten (of
meer als tante Pos weer honger
heeft i.
mr. G. van Vorden
Hulpmat in twee zetten.
Europa-team-kampioen schap.
Hopelijk zal ik de volgende week iets
kunnen berichten vanuit Athene,
waar de match Griekenland-
Bondsrepubliek Duitsland plaats
vindt in de voorronde van het Euro
pees teamkampioenschap, waarin
ook Spanje en Israël meedoen. Dit
maal een partij uit een andere voor-
rondegroep. die door Tsjechoslowa-
kije gewonnen werd vóór Zweden en
Polen.
Aljechin-verdediging.
OKNSTEIN (Zweden) SMIDT
(Polen)
I. e l Pf6 2. e5 Pd5 3. d l d6 4. Pf3 Lg t 5.
Lc2 c6 6. 0—0 Le7 7. h3 Lh5 8. c4 PI.6 9.
Pc3 oo 10. Le3 d5. De oudere voort
zetting Pc6 is wegens 11. ed cd 12. d5!
ongunstig. 11. b3!? Gebruikelijk is 11.
c5 Lf3: 12. Lf3: Pc4 13. Lf4! of zelfs 12
gf!? De tekstzet is nauwelijks ster-
ker.l l. dc4 12. bc4 Pc6 13. g4 Lg6 14.
Di»3 a6? Te passief. Het pionoffer
Pa5!? 15. Db5 Pbc4: 16. Lc4 c6 17.
Da4 b5 18. Pb5: Pc4: zou wel toerei
kend zijn voor een gelijke stelling.
Ook 14. f6 kwam in aanmerking.
15. al a5 16. d5 edS? Hier moest stellig
Pb4 gebeuren. 17. cd Ph4 18. Lb6: cl»
19. d6 Lg5 20. Pg5:! Lc2 21. Dc4 Tc8 22.
PdS! Tel: 23. Pe7* Kh8 24. Lc4: Pc6
(Ld3 25 Tfcl enz) 25. Pf7:* Tf7: 26.
Pt 6:! Dh4. Op Dd7 zou 27 e6 volgen.
Zwart probeert het met eeuwig
schaak.27. Lf7: Dh.3:
diagram 2.
Stelling voor 28. Ta3!
28. Ta.3! Een toren vooreen tempo' Na
Da3 is 29 d7 en na Dg4:t 29. Tg3 het
antwoord.
28Ld3 29. Td3: Dd3: 30. e6 Dc4. 31.
Po5! En nu een paard voor een ander
tempo. Zwart gaf 't op.
Ih een jeugdtoernooi in Zweden werd
de volgende aanvalspartij gespeeld:
Rcti-Systecm.
DOUCET (Frankrijk)-ANDERSSON
(Zweden)
1Pf3 g6 2. g.3 Lg? 3. Lg2 Pf6 4. 0—0 0—O
5. <13 d5 6. Pbd2 Pc6 (c5!) 7. c3 e5 8. Dc2
De7 9. c4 de4 10. del h6?fa5!)7. c3e5 8.
Dc2 De7 9. c4 del 10. del h6? (a5!) II.
I»4! Td8 12. Tel Pc8 13. Pc4 Le6 II. Pr3
Pd6 15. Pdó Dd7? 16. LH6:! Ld5: 17 rdS
Pb4: 18. cl» Lh6: 19. Pe5: Db5? 16. Lh6:!
Ld5: 17. ed5 Pb4: 18. cb Lh6: 19. Pe5:
DbS? 20. Pg6:! fg 21. Dg6:* Lg7 22. Te7
P.-8 23. Lh3 Td6 24. Lc6t Te6: 25. De6;t
Kh8 26. 26 Tel Pf6 27. Tel! Dal (Pe4:
28. Dg6l 28. Thlt Ph7 29. Del Ddl* 30.
Kg2. Zwart gaf 't op.
OPLOSSING III LPMAT: 1 Lb7 Pf5
2 Ld5 mat Kd6 1 Lg7 Pc5 2 Le5
mat.
LUDEK PACIIMAN