igantisch
eeldhouwwerk
oor gevelrestauratie
einig nieuws R.Ph.O.
het komende seizoen
Urk gelooft niet
meer in terugkeer
van de UK 63
Edgar Allan Poe
suggestief gebracht
fhsihslil
Molukkers
Indonesisch
consulaat staan
vandaag voor rechter
Lekgestoten veerboot
had stabilisatievinnen
naar buiten gedraaid
Art Amsterdam 76
uitgesteld
„Cultuurbeleid
in Nederland"
Geen collectieve
Gratie dit jaar
De val van het huis Usher
Mechanische storing
Nieuwe boeken
Officier roept geen gijzelaars op
TROUW/KWARTET 9
Ejerdam Een gigantisch
beeldhouwwerk zal vanaf
aart de tuingevel van het
Kerkstraat 61 in Amster-
sieren. Het is een in gre-
i'sfeut gehakte kroonüjst die
er dit pand zijn monu-
ÏN^ale bekroning gaf.
lden die in nissen in de gevel
jeplaatst, zijn nog aanwezig,
de kroonlijst is niet tegen de
estand gebleken en moest we
de gevaarlijk slechte toestand
21. i zij verkeerde bij een vorige
ratie worden verwijderd. Het
isch bureau Beuker dat nu in
no md is gevestid, heeft ter gele
ed van zijn 100—jarig jubileum
beeldhouwer J. G. 't Manne-
Ipdracht gegeven een nieuwe
ijst te maken. Op het 18e-
soje schilderij van de Haarlemse
Keun, aanwezig in het
inlrdamse Rijksmuseum, staat
vel plus kroonlijst afgebeeld,
in is beeldhouwer Mannetje
89|aan. Maar aangezien Keun ook
J® amentiek van de, nog aanwezi-
84, elden niet erg natuurgetrouw
afgebeeld, heeft 't Mannetje
,i]jn kennis van de ornamentiek
stijlperiode enkele kleine wij-
>n aangebracht, die de nu ge-
I komen kroonlijst dichter bij
-igineel brengt.
ss maanden
norme middenstuk van de in
elfeneenhalve meter lange lijst
ongeveer 300 kilo. Het geheel
52^i zes maanden voltooid. Op 23
wordt de lijst in vijf elementen
de Kerkstraat door een kraan
- et dak naar de gootlijst van de
.gevel gehesen.
I m dit opmerkelijke restaura-
2 en verslaggever
^CHT Het college van be-
van de rijksuniversiteit Utrecht
tegt voor elf studierichtingen
udentenstop in te voeren, zo
uit stukken van de universi-
^ad. Vorig jaar waren er in
lit zeven richtingen met een
w lorgen moet de raad beslissen
15 velke studies er een studen-
moet komen.
ollege van bestuur wil minder
liingen voor geneeskunde, dier-
Oskunde, tandheelkunde, biolo-
armacie, Nederlands, Duits, En-
Frans, geschiedenis en
eschiedenis.
AMSTERDAM —De voor 10 tot en
met 13 juni geplande kunstbeurs
"Art Amsterdam 76" gaat niet door.
Hoewel er in de internationale
kunstwereld grote belangstelling be
staat voor een dergelijke
kunstbeurs, geconcentreerd op de
periode na 1945, kon de doelstelling
van Art Amsterdam dit jaar niet
worden verwezenlijkt. Bedoeling
was een representatieve collectie
kunstwerken uit die periode onder
de aandacht te brengen van een in
aankopen geïnteresseerd internatio
naal publiek.
De economische teruggang heeft
ook de handel in moderne kunst
getroffen. Dientengevolge hebben
vele van de voor Art Amsterdam
uitgenodigde galeries van deelne
ming afgezien. Er zijn echter veel
betuigingen van adhesie voor de op
zet binnengekomen. De tentoonstel
lingscommissie hoopt dat binnen af
zienbare tijd nieuwe data voor Art
Amsterdam kunnen worden vastge
steld.
DEN HAAG Ter gelegenheid van
het twintigjarige bestaan van het
„Museumjournaal" is een extra
nummer van dit blad verschenen dat
is gewijd aan „Cultuurbeleid in Ne
derland". Het Prins Bernhardfonds
droeg 20.000 gulden bij om de uitga
ve mogelijk te maken.
Hoofddoel van de samenstellers was,
bij te dragen aan de gedachtenvor-
ming over de plaats van de beelden
de kunst in onze samenleving. Uit
gangspunt was het toetsen van de
theorieën en praktische maatregelen
van de overheid op een aantal deel
gebieden. Dat leidde in het jubi
leumnummer tot artikelen over be-
roepskunstonderwijs, onderwijs van
pedagogische akademies, vorming
van het publiek buiten schoolver
band, bestaansmogelijkheden van
de kunstenaar, beeldende
kunstenaars-regeling (de vroegere
contraprestatie-regeling)Bij dragen
werden o.m. geleverd door Walter
Barten, Cor Blok, Antje von Graeve-
nitz, Enno Develing, Aad Hoetje en
Evert van Uitert.
DEN HAAG Minister Van Agt en
staatssecretaris Zeevalking (beiden
justitie) zijn niet van plan opnieuw
collectieve gratie te verlenen. Zij
hebben dit aan de Tweede Kamer
meegedeeld. Vorig jaar werd deze
maatregel wel genomen, toen om de
achterstand in de uitvoering van
vonnissen weg te werken.
In antwoord op vragen van het
PvdA-Kamerlid Roethof zeggen bei
de bewindslieden dat er thans op
nieuw sprake is van een toename
van de achterstand, zij het in minde
re mate dan oorspronkelijk werd
voorzien. In juni 1974 bedroeg het
aantal onmiddellijk uit te voeren
vonnissen ongeveer 4.000. Nu ligt dit
aantal rond 5.000.
Volgens de bewindslieden kan deze
achterstand geleidelijk worden inge
lopen als de capaciteit van de inrich
tingen is uitgebreid.
door Jac. Lelsz
URK In Urk gelooft eigenlijk
niemand meer dat de UK 63
„Zuiderzee", de superveilig ge
achte kotter van de 43-jarige
Jurrie van den Berg, die in to
taal vijf man aan boord had,
ooit nog de thuishaven zal be
reiken. Het schip is waarschijn-
door André Rutten
AMSTERDAM The London Theatre Group is door Wikor naar
Nederland gehaald voor een reeks schoolvoorstellingen van „The
Fall of the House of Usher", een toneelbewerking van een der
griezelverhalen van Edgar Allan Poe. gemaakt door Steven
Berkhoff, die ook Roderick Usher speelt.
Het is op zijn minst een interessante
bewerking, die dikwijls verrast, soms
humoristisch werkt en misschien ook
wel griezelig, al hangt dat vooral af
van de gevoeligheid daarvoor van de
toeschouwer. Het begint op een prak
tisch donker toneel. In het midden
ligt, in een lichtspot, een in het zwart
geklede vrouwenfiguur in een kramp
achtige houding achterover.
Links begint een ook in het zwart
geklede mannefiguur uiterst traag te
bewegen, langs de vrouw heen naar
Het 18e eeuwse schilderij van de Haarlemse meester Keun met de
daarop afgebeelde kroonlijst die als model voor de herschepping
diende.
tie-object zou in het Van Gogh-
museum een tentoonstelling worden
ingericht van heden ten dage ver
vaardigde ornamentele versieringen
ten behoeve van historische architec
tuur; werkstukken dus van traditio
nele versierende ambachten. Door de
schorsinc de heer E. Meiier als
directeur van het Van Gogh-museum
heeft dit plan echter geen doorgang
kunnen vinden.
De kro.onlijst is nu voor belangstel
lenden tot 24 maart in de werkplaats
van J. G. 't Mannetje (Nieuwe Uilen
burgstraat 91 Amsterdam) te bezich
tigen.
Van een verslaggever
AMSTERDAM De veerboot Tor Anglia, die zoals wij in onze
editie van gisteren meldden, in de binnensluis van IJmuiden
lekstootte, had, zo is uit een onderzoek gebleken, de stabilisatie
vinnen naar buiten gedraaid.
Duikers hebben vastgesteld dat de
stabilisatievin aan stuurboord onder
een hoek van 45 graden naar buiten
steekt. Het verste punt van de vin
was daarmee een meter van de
scheepshuid verwijderd.
Het ligt voor de hand aan te nemen
dat ook de bakboord-vin uitgedraaid
is geweest en dat deze in aanraking is
gekomen met de kademuur of met
een obstakel. Daarbij is de vin uit de
scheepswand gescheurd, waarbij een
verticaal gat ontstond van 65 bij 12
centimeter. Hoe deze vinnen naar
buiten gedraaid konden staan, is niet
duidelijk. De directie van de Tor Line
heeft gisteren meegedeeld dat de vin
nen tijdens de zeereis niet uitston
den. De weersomstandigheden gaven
daar geen aanleiding voor. Het schip
is dan ook zonder moeilijkheden za
terdagmorgen de sluis binnengeva
ren. Bij het verlaten van de sluis
ontstond de aanvaring.
De kapitein van het schip heeft ge
zegd dat er geen menselijke fout is
gemaakt. Daarom houdt men het
voorlopig op een mechanische sto
ring, als gevolg waarvan de stabilisa
tievinnen naar buiten zijn gekomen
terwijl het schip in de sluis lag.
Slagzij
Direct na het ongeluk stroomde het
water met grote kracht naar binnen
in de pompkamer, de hulpmotorka-
mer, de stabllisatiekamer en in een
deel van het D-dek. Het schip maakte
ten slotte, toen het water met 3.80
meter op de hoogste stand stond, een
slagzij van negen graden. Pas toen er
pompen aan boord waren gebracht
verbeterde de situatie. De pompen
sloegen 1400 ton water per uur naar
buiten, terwijl er 1300 ton water per
uur door het gat naar binnen kwam,
zodat de situatie geleidelijk verbeter
de. Gistermiddag kon de Tor Anglia
van IJmuiden naar de Amsterdamse
haven worden versleept. Nadat de
auto's waren ontscheept kon de
Anglia bij de ADM in dok.
- 't Mannetje legt in zijn atelier de laatste hand aan het middenstuk van de kroonlijst. Op
htergrond andere onderdelen van het werkstuk.
- 1TERDAM De opzet van het aanstaande seizoen van het Rotterdams Philharmonisch Orkest
o :hilt nauwelijks van die van het (bijna) afgelopen seizoen. Buiten de promenadeconcerten zijn
o p series abonnementsconcerten gepland. Evenals vorige jaren bestaat de hoofdserie weer uit 14
agavondconcerten.
ogrammering voor deze serie
t uit werken van het standaar-
0 rtoire en vroeg-moderne com-
o es uit de 20e eeuw. De dinsdag-
o daarmede parallel lopende
0 Bdagserie brengen uitsluitend
leke en romantische werken.
Jrne muziek komt slechts spora-
voor in de overige series, met
idering van de Z-serie die gere
ed blijft voor eigentijdse com
es.
bezoekersaantal van laatstge-
de concerten stak in het verle-
Ferdinand Leitner dirigeert Pende-
recki, Escher en Bartók. De program
den wel zo ongunstig af bij dat der
andere series (ongeveer een kwart)
dat in het vervolg bij de keuze van
moderne muziek nog omzichtiger te
werk zal worden gegaan.
Het Concertgebouworkest brengt nu
een geheel programma, gewijd aan
Lutoslawski, onder leiding van de
componist. Edo de Waart komt met
een Chinees componisten-collectief.
ma's voor de overige twee concerten
in deze serie zijn nog niet bekend.
Gastdirigenten
Gastdirigenten voor het nieuwe sei
zoen zijn Michael Gielen, Jean Four-
net, Eugene Ormandy, Ferdinand
Leitner, Kiril Kondrasjin, Willem van
Otterloo. Roelof van Driesten en La
wrence Forster. Als gastorkesten tre
den op het Radio-Filharmonisch Or
kest. het Reisdentie-Orkest, het Con
certgebouworkest en de Hamburger
Philharmoniker.
Van Edgar Wallace verschenen bij Het proces wordt (om veiligheidsre-
uitg. Westfriesland te Hoorn Het ver- denen) gevoerd in het nieuwe gebouw
dwenen miljoen (159 blz) en De grote van het kantongerecht aan de Par-
onbekende (144 blz) Prijs per deel; nassusweg en niet in het plaies van
5.90 justitie aan de Prinsengracht in
Marxisme en staat van W. I. Lenin, Amsterdam. Het gebouw van het
geschreven in 1917 voor het eerst kantongerecht is gemakkelijker te
gepubliceerd in 1930. Uitg. Pegasus, bewaken.
Amsterdam. 122 blz 7.75 De zeven verdachten zijn de 22-jarige
Artis, gedichten van Igor Streepjes, scholier Henkie M. (broer van een van
Uitgave van Aarts, Amsterdam met de treinkapers), de 23-jarige impres-
tekeningen van Bob Tenge. 48 blz sario Jacob J. R.. de 23-jarige elektri-
10. cien Jan L., de 23-jarige kantoorbe-
In de Kooyker-reeks van uitgeverij diende Jozef H., de 22-jarige scholier
Kooyker te Rotterdam zijn versche- Johannes W. S., de 23-jarige admini-
nen; Kinderspel en speelgoed, door B. stratief medewerker Johannes S., en
Schlyter (171 blz 18.50); De kin- de 22-jarige Christiaan P. K.. zonder
dertekening (ontwikkeling én uiting) beroep, allen uit Smilde. De verdach-
door K. Vibeke Mortensen (120 blz ten zal ten laste worden gelegd dat zij
17.50); De ontwikkeling van de psy- 43 mensen wederrechtelijk van hun
chologie van speculatieve filosofie tot vrijheid hebben beroofd en dat zij
experimentele wetenschap, door K. deze gijzelaars hebben bedreigd met
B. Madsen (205 blz 22.50); De een misdrijf tegen het leven,
psychologie van Freud een inleiding Verder vermeldt de dagvaarding dat
door C. S. Hall (157 blz) 14.50) zij vuurwapens die geladen waren
Mijn vriendinnen, de lichte meisjes, met scherpe patronen op de gegijzel-
herinneringen van een hoofdinspec- de mensen hebben gericht onder de
teur van de zedenpolitie door W. A. bedreiging hen te doden, althans
Tieman. UitgJ Westfriesland, Hoorn, neer te schieten. Bovendien zouden
122 blz 16.90 ze enkele gijzelaars hebben bedreigd
Eerste hulp. vuistregels bij ongeval- door een mes tegen hun keel te hou-
len thuis, in het verkeer en op de den. Tenslotte wordt in de dagvaar-
werkplek door T. Anken. Uitg. De ding het bezit van vuurwapens ver-
Tijdstroom, Lochem. 73 blz ƒ5. meld; twee pistool-mitrailleurs, een
Alfa vier, science fiction verhalen sa- klein kaliber geweer, een pistool en
mengesteld door W. Flamen. Uitg. een revolver.
Meulenhoff, Amsterdam. 327 blz De dood van de Indonesiër die uit het
11-50 raam van het consulaat sprong en
daarbij om het leven kwam, is de
zeven verdachten niet ten laste ge
legd. De man kwam op het trottoir
terecht en leefde nog wel, maar hij
overleed enkele dagen later aan zijn
verwondingen.
De verdachten hebben de zestien kin
deren onder de gijzelaars binnen en
kele dagen vrijgelaten. De volwassen
gijzelaars hebben zij ruim twee we
ken vastgehouden.
Verhoren
Vandaag zal het proces geheel wor
den gevrijd aan de verhoren van de
verdachten. Daarna zal de zaak wor
den geschorst. Donderdagmorgen
volgen requisitoir van de officier en
het pleidooi. De uitspraak zal dan
vermoedelijk veertien dagen later
volgen.
Als president van de rechtbank
treedt op mr B. van de Waerden.
Officier van Justitie is mr J. J. Ab-
spoel en verdediger is de Haagse ad
vocaat mr H. J. W. Droesen. De heer
Abspoel, die volgende maand hoofd
officier van Justitie in Alkmaar
wordt, zal met dit proces zijn loop
baan bij het openbaar ministerie in
Amsterdam beëindigen. Hij heeft het
niet nodig geacht gijzelaars als getui
gen op te roepen. Van zijn kant zijn in
het geheel geen getuigen gedag
vaard. De verdediger zal van zijn
kant waarschijnlijk wel enkele getui
gen decharge laten verschijnen.
lijk in de Duitse Bocht gezon
ken. Behalve de schipper waren
aan boord: zijn twee zoons Roe
lof (15), als kok, en Jan Jurrie
(17) als matroos, Frans Kramer
(27) als stuurman en Klaas van
Gunst (30) als machinist. De
laatstgenoemde uit Emmel-
oord.
Terwijl een groot deel van de Urker
vloot nog aan het zoeken is, vraagt
men zich op het vroegere eiland af
wat er met de kotter gebeurd kan
zijn. Een van de veronderstellingen is
dat de ruim 90 bruto registerton we
gende UK 63 kan zijn aangevaren
door een groter schip.
De „Zuiderzee", gebouwd in '67, was
een uiterst veilig schip. Een zoge
naamde hek-kotter, die de brug aan
de voorkant heeft en waarbij over het
achterschip wordt gevist. Ten opzich
te van een gewone kotter zou de
veiligheid 25 procent groter zijn. De
weersomstandigheden waren begin
vorige week niet ongunstig. Een Ur-
kenaar zegt: „Ik was toen zelf op zee.
Het was windkracht vier of vijf. Dat
is niet meer dan een bries".
uiterst rechts, dan terug tot bij de
vrouw.
In het tekstboekje staat dat dit vijf
minuten duurt. Dan haalt de man
een stetoscoop te voorschijn, nog al
tijd uiterst traag. Op het moment,
dat hij haar met die stetoscoop raakt,
geeft zij een luide angstkreet. Onge
veer de helft van de zaal schreeuwde
mee van plotselinge schrik.
Duisternis
De hele voorstelling anderhalf uur
blijft die duisternis op het zwarte
toneel, waarin verschillende soorten
lichtspots in verschillende kleuren en
in verschillende vorm de figuren uit
lichten.
Er zijn er drie; Roderick Usher, zijn
zuster Madeline, en zijn vriend Edgar
(gespeeld door dezelfde acteur, die in
het begin butler is). Er is wel tekst,
maar het verhaal wordt hoofdzake
lijk met mimische middelen uitge
werkt.
En die zijn gebaseerd op de beschrij
vingen, die Poe in zijn verhaal geeft
van het gedrag der figuren: broer en
zuster Usher lijden beiden aan psy
chische afwijkingen, die in het ver
haal worden toegeschreven aan de
smalle lijn, waarlangs het oude ge
slacht is blijven voortbestaan: in elke
generatie slechts één, of misschien,
zoals hier, twee afstammelingen.
Ook aan het oude familieverblijf, dat
aan het slot van het verhaal in een
stormnacht in elkaar stort. Hoewel
dit laatste ook een omgekeerde bete
kenis heeft: het ineenstorten van het
vervallen huis is symbolisch voor het
ineenstorten van het oude geslacht.
Verrassend
De visualisering van het verhaal, on
dersteund door geluidseffecten en
meestal simpele harpmuziek, is ver
rassend, soms misschien wat
omslachtig, maar het jonge publiek,
dat gistermiddag in het Nieuwe de la
Martheater de eerste voorstelling in
Nederland meemaakte, was er wel
enthousiast over, en reageerde ook
alert, lachend soms, commentarië
rend ook wel: moet Je kijken, wat
goed.
Van een verslaggever
AMSTERDAM De zeven Zuidmolukkers die eind vorig jaar (4
december) het Indonesisch consulaat binnendrongen en 43 men
sen gijzelden staan vanmorgen voor de rechter.
Contact
Het laatste radiocontact met de UK
63 is vermoedelijk vorige week
maandag geweest. Donderdag zou
een van de bemanningsleden, vol
gens afspraak, nog contact opnemen
met een opvarende van de UK 41.
Dat contact is er niet meer geweest.
Vrijdag kwam de zoekactie op gang.
Een stuk of vier Urker kotters begon
nen er zondag aan. In de kerken
werden andere Urker vissers opge
roepen maandag aan de zoekactie
mee te gaan doen. Een groot deel
van de vloot is er gisteren inderdaad
bij betrokken geweest. Behalve uit
Urk zelf namen Urkers die hun sche
pen in Delfzijl, Harlingen, Den Hel
der en Lauwersoog hebben liggen,
aan de zoekactie deel.
Bestek
Aan de hand van een door een Deens
vissersschip gevonden boei van de
UK 63 en rekening houdend met een
aantal factoren (stromingen enz.)
heeft het KNMI een bepaald bestek
gemaakt, waarbinnen de Urker kot
ter gezocht zou moeten worden. Gis
teren in de loop van de dag is daar
nog een kleine correctie op aange
bracht. Meegedeeld werd dat ge
koerst moest worden naar circa 50
mijl noord 10 graden oost van Bor-
kum. Ook zijn een plastic bak van de
gemeentelijke visafslag Urk en een
zwemvest gevonden, die mogelijk
van het vergane schip afkomstig
zijn.
Aan de zoekactie nemen niet alleen
Urker vissersschepen deel. Ook
Duitse. Engelse en Deense vissers
meldden zich present. Nederlandse,
Duitse en Engelse militaire vliegtui
gen tastten het gebied vanuit de
lucht af. Ook gisteren vloog er een
vliegtuig boven het gelokaliseerde
gebied. In het weekend kwam voorts
het marinefregat Van Galen uit Den
Helder, een schip dat altijd paraat is
onder de kust. in actie. De mogelijk
heid van verder ondeizoek door de
Van Galen werd gisteren nog beke
ken. Alle oude wrakken zijn in het
verleden al in kaart gebracht. Met
behulp van elektronische appara
tuur moet het mogelijk zijn een
nieuw wrak waar te nemen, ook wan
neer dat zich onder water zou be
vinden.
Wonder
Wanneer de UK 63 alsnóg met over
levenden gevonden wordt, dan zal
men dat in Urk als een wonder erva
ren. Aan boord van de „Zuiderzee"
was ook de 15-jarige Roelof van den
Berg. Een jongen die op de Zee
vaartschool is geweest. Sinds een
poosje ging hij mee ter visvangst. Hij
was aan boord de kok. Schipper van
den Berg laat, als hij niet terugkeert,
aan de wal zijn vrouw en drie doch
ters achter. Gevreesd wordt dat bin
nenkort bij het vissersmonument
aan het IJsselmeer vijf nieuwe na
men moeten worden gegraveerd in
de muur, die al meer dan 100 namen
van op zee omgekomen Urkers be
vat. Het laatste Urker schip dat
een aantal Jaren geleden verging,
was de UK 204. Dat gebeurde op het
IJsselmeer op weg naar de thuisha
ven bij windkracht 12.
Heroïnehandelaar
hoort
drieëneenhalf jaar
eisen
Van een verslaggever
AMSTERDAM Drie Jaar en zes
maanden gevangenisstraf eiste de
openbare aanklager gisteren tegen
de 32-jarige Fransman C. R. wegens
handel in heroïne.
Vorig jaar mei had R. met twee aan
drugs verslaafde meisjes in Parijs
bijna een halve kilo heroïne gekocht,
die hij onder de kleren mee naar
Nederland liet komen. Eerder had
hij een Nederlands meisje vanuit In
dia met drie kilo opium in een koffer
met dubbele bodem op het vliegtuig
naar Nederland gezet.
De aanklager veroordeelde deze han
delswijze, waarbij de organisatoren
zoveel mogelijk buiten schot blijven,
sterk en zei dat nu maar eens naar
buiten moet blijken dat de Justitie
hard gaat optreden.
