€en nieuwe
lente met nieuw antiek
comb.6
19 MAART 1976
TROUW/KWARTET 23
i nieuwe lente brengt steevast weer nieuw antiek te-
rschijn. Zeker in Nederland, waar het voorjaar de
van schoonmaak en zolderopruimingen is. Maar
de meeste bejaarden met spul uit oma's tijd hun
-woninkje voor een tehuis hebben geruild, hebben de
ibrek aan beter, maar ook
r^t alles met de jaren „an-
wordt, zijn nu sinds
ïar jaar oude koektrom-
theebussen en cacao-
:en begerenswaardige za-
roor jonge sfeerzoekers ge
len. Dat blikwerk is nog
ïlijk royaal in oude dozen
asten aanwezig, al dan niet
lid met knopen en sigaren-
ljes. Dat heeft allemaal
lig met het traditionele
ip antiek te maken, maar
de jaren vindt er toch een
chuiving in de belangstel
en de kwalificatie plaats;
Is je maar lang genoeg kan
cchten wordt alles in zeker
Z cht antiek. Of dat „antiek"
3, ie zin van waardevol is,
van het voorwerp af.
niet mooi was toen het
aakt werd, wordt (meestal)
niet mooi als het oud is.
ppen
a wege die verschuivende be
stelling zijn de laatste ja-
ook oude speelgoedpoppen
:c ifde verzamelobjecten ge-
ir' len waarvoor veel geld
"■ft betaald.
s poppen verzamelen be-
1 geen hobby van de laat-
ijd, maar het is wel sinds
een liefhebberij geworden
Twee kostbare poppen uit 1860: badmintonspeelsters, ver
vaardigd door Jumeau. (Illustratie uit maandblad Antiek
wereld)
jj|arsschcmerlampje waarvan
driekantige voet is versierd
olifantskoppen. Wereldten-
nstelling 1851, Londen
waarop een ontelbaar aantal
lieden zich uit romantische
aanvechting, en veelal ook uit
een oogpunt van geldbelegging,
heeft geworpen. En menig ge
renommeerd antiekhandelaar
heeft wel een paar echte 18e
of 19e eeuwse poppen in zijn
collectie.
De oudste popjes dateren al
van de zeventiende eeuw. Dat
zijn uiteraard museumstukken
waar een gewone verzamelaar
alleen maar begerig naar kan
kijken. Iets gemakkelijker
bereikbaar zijn de 19e
eeuwse poppen met hand-be
schilderde porseleinen koppen
en een, liefst complete, uitzet
van kleertjes. Maar ook daar
voor worden prijzen betaald
die absurd hoog lijken voor
diegenen die niet door de pop
pen-verzamelwoede zijn ge
grepen. Een interessant artikel
van Fanny Kelk over deze pop-
penhobby, met veel historische
achtergrondinformatie, is te
lezen in het februari-nummer
van Antiek-wereld, een nieuw
maandblad dat met het iets
oudere Antiek-revue de popu
laire tegenhanger van het ou
de vertrouwde maandblad „An
tiek" vormt.
In datzelfde nummer van An
tiek-wereld staat ook een in
formatieve beschouwing (van
Frank van den Berge) over het
dateren van Regout-aarde-
werk. Bijna elk Nederlands ge
zin had voor de tweede wereld
oorlog een al dan niet compleet
servies van de Maastrichtse
aardewerkfabriek Petrus Re-
gout. Voor wie daarvan nu nog
een paar borden, een sauskom
of een dekschaal bezit, is het
interessante zoldervoorraden ook al hun andere bestem
ming gevonden. De ladenkasten, tabaksdozen, haard
stellen en theestoven komen niet meer zo vlot onder het
spinrag vandaan.
noemd, naar een affiche dat
Jan Toorop voor de
Delftse Gist- en Sipritusfabriek
ontwierp) werden alleen maar
gek of lelijk gevonden. Die af
fiches worden zoals bekend nu
in duizenden herdrukt en aan
de muur gehangen. En hele
maal „in" zijn sinds kort ook
de keramische produkten die
je een jaar of wat geleden
niet mooi mocht vinden, maar
waarvoor nu hoge bedragen
worden betaald, als ze maar in
verte met Jugendstil in ver
band gebracht kunnen wor
den. Bij elke voorjaars
schoonmaak komen ze nu in
massa's tevoorschijn, de va
zen en de schalen die van
wege de veranderende smaak
buiten gebruik werden ge
steld, en die je dus ook met
goed fatsoen niet weg kon
geven. Maar het was ook wel
zonde ze weg te gooien. En zo
werden ze gespaard voor een
latere generatie die er, mis
schien wel als reactie op het
geestloze massaproduct van
het plastic-tijdperk, tuk op is.
Dat zou dan een zelfde soort
reactie zijn als die waaruit
ook wel het ontstaan van de
Jugendstil verklaard wordt.
Die heette een reactie te zijn
op de stroom van sier- en ge
bruiksvoorwerpen in neo-stij-
len die in het machinetijdperk
in massa werden vervaardigd
en die de trotse attractie
vormden van de grote we
reldtentoonstelling in Londen
in 1851.
een interessante sport aan de
hand van ingebakken merken,
soort en datering van die stuk
ken vast te stellen. Bovendien
kun je zo ook nog wel wat an
tieks ontdekken, want Regout
begon al in 1836.
In bedoeld artikel wordt een
groot aantal merken afge
drukt. Maar wie er nog meer
van wil weten, wordt aange
raden de februari-aflevering
van het grote tijdschrift „An
tiek" te raadplegen waarin op
dit onderwerp dieper wordt in
gegaan.
Schaarste
Jugendstil
Nog een voorbeeld van korte
lings tot heerlijkheid van an
tiek bevorderde producten: al
les wat de kwalificatie Jugend
stil terecht of ten onrechte
draagt. Architektuur in Ju
gendstil of Art Nouveau staat
al langer in de belangstelling,
en menig gebouw dat in de
laatste tien jaren van de 19e
of in het begin van de 20ste
eeuw in deze stijl met zijn sier
lijk vloeiende, op bloemen en
planten geinspireerde vormen,
tot stand kwam, werd als voor
beeld van een belangrijke stijl
periode in de Nederlandse ar
chitektuur erkend en bewon
derd.
Men verzamelt echter geen ge
bouwen, en wat er uit het be
gin van deze eeuw aan gel
bruiks- en kunstvoorwerpen in
Jugendstil was overgebleven,
wekte tot ongeveer 1960 in het
algemeen alleen maar de lach
lust op. Vazen, schemerlam
pen. asbakken, rookstandaards
en niet te vergeten: reclame
affiches (in slaolie-stijl, ge-
act-
1 van de pronkstukken van de Wereldtentoonstelling in 1851 in Londen:
neo-gotische boekenkast, een geschenk van de Oostenrijkse keizer voor de
ningin van Engeland.
Inmiddels gaat de jacht op,
en de verkoop van, echt ver
trouwd antiek van liefst vóór
1830 onverminderd door. Veel
nieuws komt er op dit gebied
niet bij, tenzij het kundige
en kunstige namaak is die
meestal ook door "Experts"
niet van echt onderscheiden
kan worden. Voor het overige
is het boompje-verwisselen
voor steeds hogere prijzen,
vanwege de schaarste en de
begeerte. Schilderijen van
gerenommeerde kunstenaars
uit alle tijden zijn nog steeds
safe als de bank van Enge
land vroeger heette te zijn.
"Inmiddels is ook in de schil-
derijenhandel in oude mees
ters de grens van het toelaat
bare al aardig naar het heden
opgeschoven. De fantastische
prijzen die voor negentiende-
eeuwse romantische stukken
worden betaald (een zichzelf
respecterend antiquair keek
daar voor de oorlog niet naar
om, tenzij hij met profetische
gaven gezegend was) bewij
zen dat ook hier een soort
tulpenhandel aan het op
bloeien is waarin het zwarte
geld alsmaar minder waard
wordt. Dat heeft niet alleen
op oude of bejaarde meesters
betrekking. Ook in de schil
derkunst betrekkelijke jonge
namen worden in de beleg-
gingshandel met gesloten
kluizen verhandeld. De koper
hoeft het stuk niet eens te
zien, hij koopt op naam en
faam.
Echt of niet
Dat dit allemaal niets meer
heeft te maken met de ware
liefde voor de schoonheid van
het oude handwerk dat aan
echt antieke voorwerpen
hun onweerstaanbare aan
trekkingskracht kan geven,
is wel duidelijk. De echte an
tiekminnaars zo zou men
kunnen stellen, vindt je niet
onder de kapitaalkrachtigen
die een makelaar opdracht
kunnen geven voor een onge
limiteerd bedrag ergens op
een grote, veiling een bepaald
stuk aan te kopen. Maar eer
der bij de snuffelaars die met
een bescheiden beurs na lang
zoeken tot een aankoop kun
nen overgaan van een stuk
je oud schoon. En wie zal er
om kreunen dat deze liefheb
bers. doordat ze de gave des
onderscheids missen, met ver
rukking een stoel, een kastje
of een koekplank koesteren ze
voor antiek aanzien omdat die
het donkerbruin en een beet
je beschadigd is, en omdat de
man van wie ze het kochten
zei dat het minstens honderd
jaar oud was.
Hoofdzaak is dat zoiets met
plezier bekeken en gebruikt
wordt. Antiek van een paar
tientjes kan evenveel genot ver
schaffen als antiek van een
paar ton; en dat het „echt"
zou zijn wordt allerminst door
de prijs alleen gegarandeerd.
DIXILAND zitelementen van „Van der Meer meubelen" bekleed met vlek afwerende stoffen.
•''en gemiddelde Nederlandse straat biedt sinds enige ja
ren een volledig ander beeld. Hingen er vroeger propere
vitrages voor de ramen en stonden er voorzichtig enkele
bloeiende planten in sierpotten op de vensterbanken, nu
zijn die vitrages felgekleurde netten of ze worden hele
maal weggelaten en de vensterbank lijkt wel een oerwoud
vol exotische planten en palmen. Een avondwandeling
laat ons, tot grote verbijstering van buitenlanders, uit
gebreid meegenieten van het interieur en het familiele
ven dat zich afspeelt achter die versierde ramen. Huisje
kijken is een alleraardigste tijdspassering; meestal is het
interieur een afspiegeling van de levenspatronen van de
bewoners, bovendien een prima inspiratiebron van hoe
het kan of hoe het beslist niet moet.
Kocht men vroeger complete
ameublementen voor „salon",
eetkamer en slaapkamer en
was men daar voor het hele
leven mee klaar, tegenwoordig
ligt de gemiddelde levensduur
van meubels en stoffering tus
sen de vijf en de acht jaar.
Speelser
Onze huizenbouw wordt speel
ser. de indeling minder bepa
lend, zodat er van de bewoner
veel creativiteit en inventivi
teit wordt vereist. Een gezin
met vier kinderen zal heel an
dere wooneisen stellen dan een
alleenstaand ouder echtpaar of
een beginnend jong stel.
Jammer genoeg zien we nog
maar al te vaak dat de „mooie"
voorkamer ten koste gaat van
de bewegingsvrijheid, ontplooi
ing van hobby's en andere za
ken binnen de huiselijke kring
van de woonkamer. Gelukkig
geldt de gulden regel „vader
en moeder hebben automatisch
de grootste slaapkamer" in veel
jonge gezinnen niet meer.
Wanneer de indeling van een
huis minder strak is. hindert
het niet als vader en moeder
juist in het kleinste kamertje
in huis slapen, zodat kinderen
optimale speel- en werkmoge-
lijkheden binnen hun eigen
muren hebben. Zo creëert men
tevens een eigen hoek elders
als werkruimte voor de vader
of naai- en knutselplek voor
de moeder.
Een ander voorbeeld is de keu
ken. Vaak schippert men daar
met enorm ruimtetekort: eten
met een paar mensen is mees
tal niet mogelijk, laat staan
het hebben van een provisie
ruimte die weer veel tijd en
geld besparen. De keuken is
tenslotte hét centrale punt van
het huis waarin zich het mees
te afspeelt op een door-de-
weeksc dag. Een gezin ln de
stad dat in een doorsnee huis
met kamer-en-suite woont,
gooide de boel rigoureus om
en verplaatste de keuken naar
de voorkamer.
Natuurlijk kost djt veel denk
werk, slopen en verleggen van
leidingen, maar het woongeno,
wordt op deze manier voor het
hele gezin verruimd. De open
keuken in een doorzonkamer
schijnt nog wel op problemen
te stuiten, niet iedereen is er
tevreden mee. De indeling van
de woonruimte is dan van te
voren bepaald, want een eetta
fel hoort uit praktische over
wegingen wel in de buurt van
de keuken te zijn. Stel dat het
juist prettiger is om aan die
kant van de kamer te zitten
in verband met de zon en een
eventuele tuin met uitloopmo
gelijkheden? Cascohuizen lij
ken in verband met een aan
gepaste indeling ideaal, maat
het eist wel erg veel doorzet
tingsvermogen en deskundig
heid van de toekomstige be
woners.
Natuurlijk
Het assortiment van de doe-
het-zelf winkels wordt steeds
groter, de hang naar natuur
lijke materialen in huis neemt
toe. maar wanneer worden we
bevrijd van sierpleister van een
of andere plastic voor de
schoorsteen. de imitatie
schrootjeswanden. de formica
keukens met een werkje, ter
wijl het juist met natuurlijke
materialen veel aardiger en
goedkoper kan?
Het Lundia-systeem (brochu
re: Lundla. Varseveld) laat
zien hoe men met los verkrijg
bare elementen van blank hout
in zijn simpelste vorm voor
iedere ruimte in huls een doel
treffende en decoratieve berg
ruimte kan op- en aanbouwen.
V D komt met een blank
houten schragen tafel van on
geveer honderdtwintig gulden
die bepaald niet misstaat in
keuken, woonkamer, kinderka
mer, tuin of werkkamer. De
Bijenkorf heeft voor nog geen
vijftig gulden rieten kraag-
stoel in de „reken maar reeks".
Van der Meer meubelen heeft
al enige tijd een aanbouwpro-
grnmma van losse zitelemen
ten onder de naam Dixieland,
dat zeer betaalbaar is. "De stof
fering van deze elementen is
vlekafstotent, zodat gezinnen
met knoeiende kinderen niet
hoeven te wachten met het
aanschaffen van een nieuwe
bank totdat deze groot zijn.
Het leuke van alle bovenge
noemde „meubelen" is dat ze
stuk voor stuk pretentieloos
zijn en daardoor ruimte open
laten voor eigen ideeen. De een
heeft nog een fraaie oude lin
nenkast van oma, waarvan hij
geen afstand wil doen. een an
der een krullerige olielamp of
juist een gestroomlijnde Itali
aanse booglamp. Geen van alle
zijn zo uitgesproken van vorm
en kleur dat ze detoneren met
de rest van de inrichting. Bo
vendien is dit een goede ma
nier om langzaam maar zeker
een eigen vorm van interieur
op te bouwen, zonder dat in
één keer de beslissingen hoeft
te vallen en waaraan men vele
jaren vastzit.
Ook met kleur is het beter aan
de voorzichtige kant te zijn. U
kunt uw lievelingskleur best in
het interieur toepassen, mits
voorzichtig. Grote vlakken in
een uitgesproken kleur maken
een ruimte kleiner en ze ver
velen sneller dan wanneer die
zelfde kleuren terugkomen in
vervangbare details zoals kus
sens. verzamelingen en in
schilderijen.
Wie van plan is om een en an
der te veranderen in huis doet
er goed aan eerst een platte
grond te maken op papier en
met de bestaande meubels op
papier te schuiven, alvorens
een nieuw stuk aan te schaf
fen. Want vaak ontketend
men met een kleine verande
ring een gigantische opknap
beurt van het hele huis zonder
dat eigenlijk te willen.
