Monetaire rust was zoek in de „slang"
Europees valutastelsel
kwetsbare zaak
Tekort gevreesd
zand, grind en
aan
mergel
f Ifet niveau vaiiYoiii Sxth Sense™
Laat zich
kombineren,
Als ontgrondingsbeleid niet wordt verande:
C&jI U tbcA doaïdeiify&i!
DINSDAG 16 MAART 1976
FINANCIEN/ECONOMIE
TROUW/KWARTE
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM De monetai
re overeenkomst van een aan
tal landen, aangeduid met de
benaming „slang'" dateert uit
1972. Aanvankelijk deden alle
landen mee, die nu deel uitma
ken van de Europese Ge
meenschap. Dat waren de zes
oorspronkelijke EG-landen, te
weten België, Nederland,
Luxemburg (te zamen de Bene
lux) plus West-Duitsland, Italië
en Frankrijk, alsmede drie lan
den die het EG-lidmaatschap
hadden aangevraagd, n.l. Enge
land, Ierland en Denemarken.
Doel van het systeem was een gebied
van betrekkelijk monetaire rust in
het leven te roepen in een wereld van
zo nu en dan hevig schommelende
wisselkoersen en de monetaire een
heid van de EG naar buiten te ver
sterken.
Volgens dit systeem mogen de valu
ta's van de deelnemende landen
(thans nog vijf van de EG, alsmede
Zweden en Noorwegen) ten opzichte
van elkaar niet meer dan 2,25 procent
boven of onder een bepaalde midden
koers komen. Het verschil tussen de
„sterkste" en de „zwakste" valuta
zou dus nooit meer dan 4.5 procent
kunnen bedragen. Het was de taak
van de centrale banken ervoor zorg te
dragen, dat dit ook niet gebeurde en
wel door een bepaalde valuta te ver
kopen dan wel te kopen, indien deze
zijn toegemeten grenzen in op
waartse dan wel benedenwaartse
richting dreigde te overschrijden.
Aangezien er ten opzichte van de
dollar vaste marges golden, vastge
legd in de zgn. ..Conventie van Ba
zel", was er als het ware sprake van
een soort „tunnel" (tegenover de dol
lar). waarbinnen de valuta's van de
aangesloten „slanglanden" zich naar
boven en beneden konden bewegen
„kronkelen"). Daarom kreeg de over
eenkomst de naam van „de slang in
de tunnel", later verkort tot de
„slang". (In maart 1973 werden de
vaste marges van de „slang"valuta's
ten opzichte van de dollar definitief
losgelaten. De ,.slang"valuta's gin
gen toen als blok ten opzichte van de
dollar zweven, waarmede de „tunnel"
kwam tP vervallen).
„ZWEVEN"
Al vrij kort na het inwerkingtreden
van de „slang" moesten Engeland en
Italië met dit systeem breken. De
binnenlandse economische omstan
digheden waren zodanig, dat het de
ze landen niet mogelijk bleek een
waardevermindering van hun valuta
tegen te houden. Zowel het Britse
pond als de Italiaanse lire gingen
toen „zweven", dat wil zeggen de
koers van deze valuta's werd voort
aan bepaald door vraag en aanbod.
Bijgevolg waren er dus geen vaste
grenzen meer naar boven en naar
beneden gesteld aan de noteringen
van deze valuta's.
In januari 1974 kon ook Frankrijk
het niet meer bolwerken in de
„slang". Ook de Franse frank ging
„zweven". Als „slang"partners ble
ven over Duitsland, Denemarken.
Nederland. België en Luxemburg.
Zij kregen steun van Zweden en
Noorwegen, die ook tot de „slang"
toetraden als zgn. geassocieerde
landen.
Vorig jaar (in juli) toen de Franse
frank zich weer had hersteld keerde
Frankrijk in de „slang" terug. Een
beslissing van president Giscard
d'Estaing. die niet algemeen werd
aanvaard door de monetaire deskun
digen. Sommigen meenden nl., dat
de Franse frank nog allerminst sterk
genoeg was om zich weer bij de
„slang" aan te sluiten. Zij hebben, zo
blijkt nu, het gelijk aan hun zijde
gekregen.
Overigens is dat niet uitsluitend te
wijten aan de economische ontwik
keling in Frankrijk zelf. Het gaat nl.
met de Franse economie minder
slecht dan de buitengewone druk op
de Franse frank doet vermoeden.
Maar doordat de speculanten de me
ning zijn toegedaan, dat de Franse
frank de „zwakste" schakel in het
„slang' systeem is. begonnen zij de
laatste tijd steeds grotere bedragen
aan franken ten verkoop aan te bie
den. Dit, alsmede de plotselinge
koersdaling van het Engelse pond.
leidde de afgelopen week tot de her
nieuwde onrust op de valuta
markten met nu een uittreden van
Frankrijk uit de „slang" en als ge
volg daarvan een opnieuw .zweven"
van de Franse frank.
Het is deze stap van Frankrijk die
ook het einde van de monetaire
„worm" heeft verhaast. Deze mone
taire „worm", was een soort mini-
„slang"overeenkomst tussen Neder
land. België en Luxemburg afzon
derlijk. In het kader van dit monetai
re mechanisme van de Beifelux-
landen, dat model stond voor de
Europese monetaire „slang", kwa
men de Beneluxlanden in augustus
1971 overeen voor de onderlinge ver
houdingen tussen gulden, Belgische
en Luxemburgse frank een marge
van niet meer dan 1.5 procent aan te
houden. Dit besluit is thans onge
daan gemaakt. Voortaan zullen dus
Nederland. België en Luxemburg de
marge van 2,25 procent, die ook tus
sen de valuta's van de „slang"landen
geldt, voor de onderlinge verhoudin
gen tussen gulden en franken aan
houden.
De recente gebeurtenissen en met
name de stap van Frankrijk zich
terug te trekken uit de „slang" heb
ben nog eens duidelijk aangetoond,
dat kunstmatig in stand gehouden
wisselkoersverhoudingen vrijwel
niet bestand zijn tegen de econo
mische werkelijkheid. Zodra nl. de
economische ontwikkeling van een
land uit de pas gaat lopen (of zodra
de speculatie dénkt dat dat het geval
is) neemt de druk op de zwakste
valuta toe.
De centrale bank van dat land blijft
dan niets anders over haar deviezen
reserves aan te spreken om zo te
voorkomen dat de valuta „uit de
band" springt. De bedragen, die
daarmede gemoeid zijn, lopen niet
zelden in de miljarden guldens. Re
den. waarom de centrale bank van
het betrokken land.deze valutasteun
doorgaans maar een beperkte tijd
kan volhouden.
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM Het Franse
besluit om de Franse frank te
rug te trekken uit de „slang"
bevestigt nog eens. dat het ge
meenschappelijk valutastelsel
kwetsbaar zal blijven, zolang
de EG-lidstaten niet concreet
uiting hebben gegeven aan hun
politieke wil om de econo
mische en de monetaire inte
gratie uit te bouwen.
Aldus de reactie van de Europese
Commissie het „dagelijks bestuur"
van de EG op de Franse maatregel.
Zonder die politieke wil. aldus de
Europese Commissie, kunnen de ge
meenschappelijke verworvenheden
niet worden gegarandeerd.
De Franse minister van financiën
noemde gisteren op een persconfe
rentie in Brussel het systeem, waar
binnen het mogelijk is dat door spe
culatie de monetaire reserves van een
land ernstig worden aangetast (al
leen vrijdag al moest de Franse
centrale bank 2.5 miljard gulden in
vreemde valuta uitgeven om te voor
komen. dat de Franse frank „uit de
band" sprong) ondeugdelijk. „Ik heb
mijn collega's veranderingen daarin
voorgesteld, doch geen van de
„slang'landen behalve Duitsland
had daar oren naar", aldus Fourca-
de. Een uitspraak, die door de Neder
landse minister Duisenberg (finan
ciën) is bestreden.
Het jongste besluit van de regering
in Parijs betekent, dat de exportpo
sitie van het Franse bedrijfsleven
vooruit gaat (de frank wordt name
lijk goedkoper). Buitenlandse toeris
ten krijgen voorts meer franken voor
hun geld en zullen dus goedkoper
vakantie in Frankrijk kunnen hou
den dan ze hadden verwacht.
De import zal voor Frankrijk echter
duurder worden, omdat de Fransen
nu meer franken voor hun im
portgoederen moeten neertellen. Dit
betekent dus ook. dat de Neder
landse export naar Frankrijk het
moeilijker zal krijgen.
Minister Duisenberg en zijn Bel
gische collega De Clercq hebben
maandag bevestigd, dat de monetai
re „worm" van de Beneluxlanden
(een arrangement, dat de koersver-
houding van de gulden en de Bel
gische frank binnen een marge van
1,5 pet hield) opgehouden heeft te
bestaan .In het licht van de huidige
omstandigheden, waarbij de markt
onrustig is en de gulden neigt sterker
te zijn dan de Belgische frank, heb
ben we besloten iets meer armslag te
geven aan de schommelingsmoge
lijkheden". aldus minister Duisen
berg.
„Dat betekent dat we iets minder
snel tot tussenbeide komen behoe
ven over te gaan", aldus Duisenberg.
„Dit veroorzaakt nl. op zichzelf al
weer monetaire onrust."
Volgens minister Duisenberg waren
alle landen en dus ook Nederland
bereid „het spel mee te spelen" met
Frankrijk om de Franse frank 4 pro
cent te laten wegzakken, waartegen
over de Duitse mark dan met 2 pro
cent omhoog had moeten gaan. Ne
derland wenste echter binnen de to
taliteit van de kleine landen te blij
ven, aldus Duisenberg.
Naar de mening van Fourcade bete
kent het Franse besluit om zich uit
de „slang" terug te trekken niet. dat
de Franse regering de frank aan zijn
lot zal overlaten. De Franse centrale
bank zal op de wisselmarkt ingrijpen
om de frank op een redelijk koerspeil
te houden ten opzichte van de munt
eenheden van de voornaamste me
dedingers in de internationale
handel.
Fourcade zei, dat naar zijn mening
de marge waarbinnen de koersen
van de valutas in de „slang" mogen
schommelen (maximaal 4.5 procent)
zal moeten worden verruimd. Ook
zullen de spilkoersen (de officiële va
lutaverhoudingen) moeten worden
gewijzigd. Verder zouden de richtlij
nen voor het tussenbeide komen van
de centrale banken op de wissel
markten moeten worden herzien.
„Allemaal voorstellen, die echter bij
vrijwel alle EG-landen, die in de
„slang" zitten, niet in goede aarde
zijn gevallen". Fourcade meende,
dat er een monetair stelsel tot stand
moet komen, waarbij alle lidstaten
van de EG zich kunnen aansluiten
en waarbij de monetaire reserves
van de EG-landen worden samenge
voegd.
AMSTERDAM De Europese
valutamarkten waren maan
dag onzeker na het in de nacht
van zondag op maandag geno
men besluit van de Franse re
gering om de Franse frank
voortaan weer te laten „zwe
ven Op de meeste wissel
markten moest de frank tussen
de 4 en 5 procent van zijn waar
de prijsgeven.
In Amsterdam noteerde de
Franse frank bij het begin van
de valutahandel 56.40 gulden
per 100 stuks. Vrijdag j.l. was
de prijs 59,0950 gulden per 100.
De slotnotering voor Franse
franken voor financiële trans
acties was 57,20 gulden. Frans
bankpapier noteerde gisteren
in de hoofdstad 55,50 bieden
59 gulden laten (was 58-61
gulden).
De Belgische frank was even
eens lager. Deze werd voor fi
nanciële transacties verhan
deld op 6.7700 gulden per 100,
tegen 6,7930 gulden als slot van
vrijdag. Voor Belgisch bankpa
pier kwam een prijs uit de bus
van 6.37-6,67 (6,44-6,74). Het En
gelse pond (bankpapier) deed
5.07-5,37 (5,09-5,39) gulden.
Nu de Franse frank is losge
maakt uit de monetaire
„slang", heeft de Belgische
frank zijn weinig benij
denswaardige positie „onder
in" dit systeem overgenomen.
Ook de Deense kroon staat on
der druk. Blijkbaar worden zij
beschouwd als valuta's, die
best eens zouden kunnen wor
den gedevalueerd en die men
dus zo spoedig mogelijk van de
hand dient te doen.
De Westduitse mark is nog
steeds het meest begeerd. En
ook de Nederlandse gulden ver
keert in de hogere regionen van
de „slang".
D l 'ICHTEX Tl Kt 1
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT In ons land
dreigt een tekort aan verschil
lende belangrijke oppervlakte-
delfstoffen (vooral aan indus
trie-zand, grind en mergel), als
het huidige ontgrondings- en
vergunningenbeleid niet spoe
dig ingrijpend wordt verbeterd.
Momenteel bestaat er een wan
verhouding tussen de conces
sies van de ontgronders en het
verbruik van deze bouwmateri
alen.
Dit schrijft de FODI. de Federatie
van Oppervlaktedelfstofwinnende
Industrieën Klei, Grind, Zand, Mer
gel ed., aan alle betrokken (overheid-
siinstanties.
De waarschuwing is gebaseerd op
een gisteren gepubliceerd onderzoek,
dat door het Nederlands Economisch
Instituut is uitgevoerd. In dit onder
zoek is een verband gelegd met de
nieuwste prognoses over de verwach
te ontwikkelingen in de bouwactivi
teiten tót het jaar 1999. Hierbij zijn
zowel de woningbouw, als de grond-,
weg- en waterbouw in de studie be
trokken.
Deze lijvige studie is vastgelegd
in twee samenvattende rapporten (de
verwachte tendenties in de bouwacti
viteit en het toekomstig verbruik van
oppervlaktedelfstoffen in Nederland)
en in zeven deelrapporten.
Bouwproduktie
Het Nederlands Economisch Insti
tuut verwacht, dat de totale
bouwproduktie in 1980 veertien pro
cent beneden die van 1973 zal liggen,
dus op 20.9 miljoen gulden. Voor de
jaren 1985, 1990 en 1995, zal het volu
me van de bouwproduktie uit 1973
(dat was toen 24.3 miljard gulden)
weer wat dichter worden benaderd.
Dit dank zij de ontwikkelingen in de
utiliteitsbouw en de sector onder
houd en kleine werken.
Deze prognose komt in grote lijnen
overeen met d"e uitkomsten van het
Economisch Instituut Bouwbedrijf
met deze aantekening, dat „wat de
woningbouw betreft het Economisch
Instituut Bouwbedrijf tot 1985 iets
optimistischer is en na 1985 iets pes
simistischer dan het Nederlands
Economisch Instituut."
Overigens wordt er met betrekking
tot de verwachte ontwikkelingen in
de bouw, door het Nederlands Eco
nomisch Instituut gewezen op onze
kerheid. Er is, zo wordt opgemerkt,
momenteel nog onvoldoende duide
lijkheid over de toekomstige behoef
te aan bouwwerken en het te voeren
beleid. Voorts is bij verschillende
berekeningen uitgegaan van veron-
derstellingen, die in de toekom
hun werkelijkheidswaarde m<
worden getoetst.
Delfstoffen
In de persconferentie gisten
Utrecht, waarin de stukken we
aangeboden, werd de verwac
uitgesproken, dat de behoefte
oppervlakte-delfstoffen met gi
deld een procent per jaar zal t
men. Dat betekent, zo bleek i
discussie, „min of meer een stat
ring".
Om aan die vraag te kunnen
ven) voldoen, zal de overheid -
name de provinciale overhedi
een beter concessiebeleid m(
voeren, vooral ten aanzien va
continuïteit. Vele ontgronders
ben „letterlijk slapeloze nacl
over de beperkte duur van hun
gunningen.
Opgemerkt werd. dat ruim eenc
van de grindproducenten op ee
lopende vergunning werkt en l
eenderde op een vergunning die
twee jaar loopt. Bij de helft va
industriezand-producenten loop
vergunning ook slechts een tot
jaar.
De indruk is, dat de overheid w
luistert naar milieu (actie)groe
De hoop werd uitgesproken, dt
overheid op basis van dit rap
een minder terughoudend b
gaat voren.
K
Fijn getekend trikot
'n Slankmakertje. deze ecru polopullover met
^riempje voor 'n taille-aksent (38-46)^Q_
Licht gerende, gevoerde trikot rok in
^^^|\oa. rood, zwart en wit. (40-48) 80:
Trikot in pittig piqué
Bloes van dunne crêpe polyester met fijne
rugplooitjes. O.a. wit en rood. (38-46) 50:
Jersey piqué,gcrafllneerd verwerkt tot deze
klokrok. Geheel gevoerd. (38-44) 80:
Trikot met sportieve allure
Bloesonvestje Jersey met fijn geribbelde
móuwen en boorden. (38-44) 95:
Jersey pantalon met rechte pijp en rondgesneden
taille. Wol met acryl. (4048) JJQ
oj/our Sixth Sense is het
geheim van mode op hoog niveau.
De beste mode op de
Keurklas-afdeling van C&A.
'n Schitterende kol lekt ie, die zich prima
met elkaar laat kombineren.
Omdat deze modellen zo hannonieus
op elkaar zijn afgestemd.
Bovendien ligt het accent van
Your Sixth Sense meer op de kwaliteit
van de materialen en de af verlang.
Méér Luxe.
