We zitten met de biddag in onze maag
1
De breuk met de Dopperkerk
Vandaag}
J>
Dr Kamma maakt
overal verhalen van
Onze adressen:
Bisschop
Dionissios
overleden
Doe-het-zelf studie
van Navigators
VOORBL
Herdenking
Delftse bijbelt
MAANDAG 8 MAART 1976
KERK-BINNENLAND
TROUW/KWARltAN
door Piet Westra
Wij zitten met het bidden voor
ons eten en ons werk in de
maag. Wij eten teveel, wij zijn
te dik. wij kennen Europese
voedselvoorraden, wij zien de
honger vanuit onze luie stoel en
wij moeten steeds meer preste
ren in steeds minder tijd.
Wij hebben het te best en minder was
beter voor ons dan méér. Is dat de
reden dat zo langzamerhand op de
meeste plaatsen in ons land de twee
de woensdag in maart niet meer
wordt gevierd als de dag van gebed
voor gewas en arbeid? Of is de mens
in de moderne verstedelijkte samen
leving zo ver van de natuur afge
dwaald. dat hij zich onafhankelijk is
gaan voelen?
Zien wij achter de bakker nog de
graanakker, achter de melkman nog
de koe. achter de slager nog het var
ken. achter de poelier nog de kip en
achter de winkelier nog de boer?
Mensen
ln deze beschouwing gaat het vooral
om de mens in zijn afhankelijkheid
In het gezin waarvan de man tegen
wil en dank werkeloos werd. kreeg
niet alleen zijn eigenwaarde een
knauw, maar is de relatie tussen werk
en brood verbroken.
Natuurlijk verkommert dit gezin
niet. maar het vanzelfsprekende
recht op arbeid wordt niet gevoeld.
Zou dit gezin niet kunnen bidden om
arbeid?
Vele middenstanders hebben moeite
om te midden van het grootwinkelbe
drijf staande te blijven. Elke zater
dag is er de spanning hoe de omzet en
de uitgaven van de afgelopen week
zijn geweest. Het bedrijf groeide,
vroeg veel inspanning en nachtrust,
maar is het vol te houden? Zou dit
gezin niet kunnen bidden om een
bestaan?
Wie zal ln de landbouw de economi
sche versnelling overleven? In de Eu
ropese Gemeenschap legden al
800.000 boeren de laatste tien jaar het
loodje. Vroeg op. zuinig leven en
vooral niet laten merken dat we het
krap hebben, zijn zo'n beetje de drie
spreuken in menig boerengezin. Als
het voorjaar dan weer komt met
groen wordende weiden, met kalfjes
en lammetjes, hoopt en bidt dit gezin
dan niet om een goed gewas en om
betalende arbeid?
Groepen
Als een aantal mensen hetzelfde
overkomt, of in dezelfde situatie
komt te verkeren, worden het groe
pen in onze samenleving. Wij praten
dan over het leger der werklozen,
over nijvere middenstandera. over
hard werkende boeren, over aan
spanning leidende managers, over
onderbetaalde fabrieksarbeiders,
over en vult u zelf maar in. In één
moeite hebben wij de groep meteen
maar getypeerd. Maar doen wij
daarmee recht aan het bestaan van
ieder. Moet iemand per sé behoren
tot een grauwe massa, zelfs in de
kerk? Het gaat toch om elk mens. die
eten wil en werkt en daarom bidt?
Nog erger wordt het als het om men
sen op afstand gaat. Dan gaan wij
alle mensen die het minder hebben
dan wij. op één grote hoop vegen, in
welk land ze ook leven. Wij maken
ons er vanaf door te spreken over „de
derde wereld" en over „tweederde
deel van de mensheid" die honger
lijdt. Wordt daarom het verhaal van
biddag voor ons wat te weinig zeg
gend? Wordt er steeds over iedereen
en allen gesproken, behalve over
„mij"?
Ik en de ander
In de relatie tussen de ander en „mij",
zou ik het zo willen zien.
Ieder mag bidden om werk en om
eten. of anders gezegd om een be
staan waarin ieder zich kan ont
plooien.
Als wij dat krijgen, kunnen wij
anderen laten delen in de vreugde die
dat geeft en in de middelen die dat
oplevert.
Aan het eind van het jaar of van
het seizoen kan ik danken voor wat ik
kreeg en misschien zelfs wel voor wat
ik niet kreeg.
Deze drie uitgangspunten kunnen
ons zo logisch voorkomen in de re-
oliehandelaar. mogen toch als ze in
de kerkbank zitten een zegen vragen
voor het werk dat zij doen? Ik meen
dat ze alleen maar hun werk goed
kunnen doen en de aarde alleen maar
zijn vruchten voortbrengt, als daar
om gebeden wordt.
Oogkleppen
SK
latie God-mens. dat wij daar verder
niets willen bijhalen. Wie werk heeft,
mag toch wéér vragen om werk, on
danks de duizenden werklozen.
Wie melk produceert, mag toch weer
vragen om dat te doen, ondanks een
tijdelijk overschot in Europa aan ma
ger melkpoeder. Wie varkens houdt,
mag toch wéér vragen dat te doen,
ondanks het feit dat sommige men
sen vinden dat vlees eten niet moet
met zoveel voedseltekort in deze
wereld.
Natuurlijk moeten wij gezamenlijk
naast de zorg voor ons eigen bestaan,
al het mogelijke doen om de werk
loosheid op te heffen, om de voorra
den van hier naar daar te brengen,
om een optimale wereldvoedselsitua
tie te scheppen en om de levens
standaard van veel mensen die wat
verder van ons af wonen, te verbe
teren.
Daarom hoeft er toch tussen „mij" en
de ander geen tegenstelling te be
staan. De manager, de slager, de krui
denier. de politicus, de ambtenaar, de
veehouder, de aardappelboer en de
Wij discussiëren over de vraag of wij
niet de weg op moeten naar méér
plantaardig voedsel, naar méér toe
passing van de zgn. biologische-
dynamische landbouw en naar datge
ne wat wij verder allemaal bedenken.
In die discussies doen wij oogkleppen
op en slaan wij door van het ene
uiterste in het andere. Kunstmest
hoeft niet. maar dat wij dan nog
minder voedsel voor de mensen pro
duceren dan nu, vergeten wij. Vlees
produceren zou verspilling van voed
sel zijn, maar wat er met onze veen-
graslanden dan moet gebeuren of
met de resten die bij de voedselberei
ding vrijkomen, daar hebben wij nog
niet al te veel over nagedacht.
Wij drinken wel ons pilsje (bereid uit
gerst) en voeden uiteraard onze poes
en onze hond uitstekend en wij dis
cussiëren nog het best met een si
gaar, een sigaret of de pijp, maar daar
waar deze tabak verbouwd werd, had
ook een ander gewas voor menselijk
voedsel kunnen groeien.
Paulus
Wijach laten wij maar niet verder
discussiëren. De VPRO-eetshow ge
sprekken hoeven we niet te herhalen.
Wij menen het zo goed te weten, maar
een zekere meneer Paulus, een volge
ling van Jezus 2000 jaar geleden heeft
ons nog een goede les nagelaten.
„De één vindt dat hij alles mag eten,
de ander eet alleen plantaardig voed
sel. Wie alles eet. moet niet neerkij
ken op iemand die het niet doet en
wie alleen plantaardig eet. moet niet
veroordelen wie alles eet. Wie bent u
wel. dat u oordeelt over de knecht
van een ander? Of hij het goed doet,
of niet, is een zaak van zijn eigen
heer. En hij zal het wel goed doen;
daar kan de Heer voor zorgen."
(Groot Nieuws voor U. Romeinen
14)."
Wie zo denkt zit niet meer met de
biddag voor het gewas en arbeid in
zijn maag. maar met de zegen in zijn
hart. Bidden geeft aan ons bestaan
een geweldige inspiratiebron en daar
om blijft de tweede woensdag in
maart voor boer en burger een bui
tengewone dag.
Ir Piet Westra is secretaris voor de
veehouderij bij het Landbouwschap.
UIT
Korte, duidelijk geschreven. Uefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859. Amsterdam.
BIJ publikatle wordt de naam van
de schrijver vermeld.
VAN LEZERS -
Wiersinga(l)
Met een gevoel van diepe neerslach
tigheid heb ik in Trouw gelezen over
de synodebesluiten ten aanzien van
Dr.Wiersinga's verzoeningsleer.
De „eenheid van de kerk", waarover
gesproken wordt en die verdedigd
moet worden en waarmee kennelijk
de gereformeerde kerken in Neder
land worden bedoeld, is m.i. een zui
vere menselijke fictie (bedenksel,
red.). Deze fictie doet tekort aan het
evangelisch uitgangspunt van de ver
zoening. Ik zal de kerkeraad van Slie-
drecht verzoeken er op toe te zien dat
zulk een tekort doen wordt tegenge
gaan. gelijk ik dit hoop van alle ande
re kerkelijke organen. Een eenvoudig
gemeentelid.
Sliedrecht J.H.Bade.
Wiersinga (2)
In het verslag van de synodediscus
sie over de kwestie Wiersinga staat
onder andere het volgende: ..dat de
synode geen justitiële tucht op het
oog heeft blijkt uit het feit dat men
ln het besluit geen termijn genoemd
wordt, terwijl een amendement van
ds D. H. Borgers uit Den Ham dat
enkele kerkordeartikelen over de
tucht met name wilde noemen, op
zo'n tegenstand stuitte dat hij het
terugnam." Dit is een mijns Inziens
niet correcte weergave van de gang
van zaken Of het amendement op
tegenstand stuitte had pas kunnen
blijken als het in stemming kwam.
Het is echter niet ln stemming geko
men en geruime tijd daarvoor door
mij teruggenomen omdat de bean
twoording der vragen en opmerkin
gen vanuit de synode door de beide
commissierapporterus zodanig was
dat handhaving ervan niet langer
nodig was Deze toelichting heb ik
gegeven op het moent dat ik mijn
amendement introk.
Den Ham D. H. Borgers
lid geref. synode
Wiersinga (3)
In uw synodeverslag wordt de in
druk gewekt alsof wij resp. het com
missievoorstel zouden bijvallen
(Veenhof) en het niet Juist zouden
achten dat de synode in de theologie
van Wiersinga een lacune consta
teert De werkelijkheid is dat wij als
deputaten het pleit voerden voor
aanvaarding van het deputatenvoor-
stel. Dit voorstel bevatte een duide
lijk oordeel over de in geding zijnde
kwestie, maar uitte zich bewust te
rughoudend en mild over de verdere
kerkelijke behandeling. Wij betreu
ren de verscherpingen in het com
missievoorstel omdat wij geen heil
zien in een Justitiële aanpak van de
AMSTERDAM
Postbus 859,
Wibautstraat 131
Tel 020-913456
Telex 13001
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948.
Westblaak 9. Rotterdam
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101.
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3.
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
zaak op de wijze van 1926 en 1944.
Amsterdam prof. dr. J. Veenhof,
prof. dr. J. Verkuyl
Vrijheid in Sowjet-Unie
Kort geleden verscheen in Trouw-
Kwartet een antwoord van het pa
triarchaat van Moskou op de brief
van de scriba van de Nederlandse
hervormde synode, dr A. H. van den
Heuvel, waarin hij protesteerde te
gen ontslag van de priesters Dimitri
Doedko en Gleb Yakoenin. Het pa
triarchaat liet dr Van den Heuvel
weten dat dit niet waar was en dat de
voornoemde priesters nog steeds in
dienst waren Nu heb ik een onweer
legbaar bewijs gekregen van het te
genovergestelde In de Russische
Sowjetkrant „Rodina" (Vaderland),
welke verspreid wordt onder de Rus
sen in Nederland no. 6 (1994) februari
1976. op blz. 7 in het artikel „De
Sowjetwet en de vrijheid van het
geweten" wordt met zoveel woorden
gezegd dat 1. ds Georgi Vins wordt
vervolgd wegens zijn misdadige acti
viteit tegen het Sowjetregime. 2. dat
de priester Dimitri Doedko ,,door de
gelovigen uit de kerk is weggejaagd
wegens zijn antisociale preken" (dit
is al voor de derde keer) en 3. dat de
priester Gleb Jakoenin. die vereerd
wordt als een „groot martelaar" (we
gens zijn brief aan de assemblee in
Nairobi) door de patriarch werd ont
slagen voor zijn „onfraaie" kerkelij
ke activiteit. „Wij zijn verwonderd"
aldus de krant, „dat de de secretaris
generaal van de wereldraad van ker
ken. dr Philip Potter, op zich heeft
genomen dit martelaarschap te pu
bliceren" (overgenomen uit het dag
blad ..Izwestia». Zie daar de waarde
van het antwoord van het Patriar
chaat aan dr A. H. van den Heuvel.
Rotterdam Dionissios, Bisschop der
Russische Orthodoxe kerk
in Nederland
(De bisschop schreef deze brief enke
le dagen voor zijn overlijden red.)
Examens
In het artikel „Schoolonderzoek
haalt centraal examen op" (Trouw
van 1 maart» wordt ten besluite ge
zegd: „En wie die toestand niet ide
aal vindt, bedenke, dat het vroeger
nauwelijks anders ging. Ook toen
moest het mondeling examen de ma
gere resultaten van het schriftelijk
examen vaak compenseren. Gecom
mitteerde en leraar gaven elkaar dan
een vette knipoog: zullen we maar
een zeven geven' dan haalt hij zijn
vijf op. want het is best een aardige
jongen, zeiden ze dan".
Ik moet tegen deze beeldvorming
ten ernstigste protesteren. Vanuit
een eigen praktijk als gecommitteer
de van vele jaren wil het mij voorko
men dat uw onderwijsredactie ter
zake geen enkele praktijk heeft, of
kent Anders zou zij dit wel in haar
machine gehouden hebben! Er mag
tussen gecommitteerde en leraar wel
eens een knipoog, ook en glimlach
gevallen zijn, het „vette" daarvan
moet mij ontgaan zijn. Maar een
corruptie van: „maar" een 7 geven
om dat onvoldoende 5-Je te compen
seren. vanwege „die aardige jongen"
een erg aardig meisje zou mogelijk
nog verleidelijker zijn geweest dat
was er per se niet bij. als overal
uitzonderingen daargelaten. Corrup
tie zou dat zijn. die immers niet
altijd op geldbejag behoeft te be
rusten.
Door de wisseling van scholen, waar
men „committeert" en de steeds wis
selende samenstelling der commis
sies van gecommitteerden (anti-
corruptief!) werd in dit „vak" een
brede ervaring verkregen. Deze erva
ring levert dit protest op. Deze erva
ring leerde dat zo een. zo niet ideale,
toch wel erg veilige aftasting van
kennis en vaardigheid kon plaats
vinden.
Amstelveen Drs. J. Klalter
Van een medewerker
ROTTERDAM In de nacht van 7
maart overleed na een verblijf van
veertig jaar in Nederland monseig
neur Dionissios bisschop van de
Russisch orthodoxe kerk. Bisschop
Dionissios werd op 2 mei 1911 als
Michael Loukine geboren in een ma
rine-officiersgezin te Sebastopol op
de Krim. Zijn ouders vluchtten na de
revolutie naar het Westen en kwa
men in Parijs terecht.
Michael wilde monnik worden en
ging theologie en filologie studeren
aan de Sorbonne. De toenmalige
exarch voor WestrEuropa wijdde
hem tot priester en stuurde hem na
een verblijf van een jaar in Florence
naar Den Haag.
Monnik Dionissios begon daar met
veel enthousiasme aan wat hij later
zijn levenswerk mocht noemen: het
begin en het leven van de orhodoxie
in Nederland. Hij bouwde in Den
Haag een kerk en spoedig volgden
parochies in Rotterdam. Haarlem en
Zuidhorst. Op 10 maart 1966 werd hy
in Moskou door patriarch Alexis tot
bisschop gewijd.
Bisschop Dionissios
De grote verdienste van bisschop
Dionissios is dat hij de orthodoxie
voor ons Nederlanders als het ware
vertaald heeft. Hij heeft naast een
geestelijke begeleiding van vluchte
lingen uit Rusland ook gezorgd voor
de opvang van Nederlanders die in
geestelijke nood zaten. Doorzijn vele
lezingen, publikaties en oecumeni
sche contacten en zijn vertalingen is
de orthodoxie niet meer een verre
vreemde oosterse godsdienst maar
dank zij het vele werk van bisschop
Dionissios is er een Nederlandse or
thodoxe traditie ontstaan. Wij kun
nen hem hiervoor niet dankbaar ge
noeg blijven.
Vrije Universiteit
Even de ogen uitwrijven. Aan onze
Vrije Universiteit, met de evengeli-
sche doelstelling, gesticht door dr
Abraham Kuyper, zijn de subfacul
teitsraad en de studenten predikan
ten van mening, dat een .communist
lid mag zijn van een benoemings
commissie. en beweren dat er aan de
VU een grote onduidelijkheid be
staat over de doelstelling. Beroep
scommissies. neem toch meer, zo
mogelijk, studentenpredikanten,
dienaren van het Goddelijk Woord!!!
Straks naast prof. dr. I. A. Diepen
horst en prof. dr G. Kuypers een
communist? Discriminatie en inter
pretatie worden gevaarlijke en be
ruchte woorden! Er zijn geen afspra
ken gemaakt voor de eisen die ge
steld moeten worden aan studenten
leden van benoemingscommissies.
Waarom? Omdat dit zo klaar was als
een klontje.!
De VU-busjes staan vergeten in de
kast. Ongelovige kinderen toelaten
op een christelijke school? Best.
Communistische studenten toela
ten? Goed, maar niet in benoemings
commissies. Durf toch een streep te
trekken, mensen!
Elspeet J. A. Abkink.
Het was het feest van de Friese schip-
persjongen uit het Waddendoip Wie-
rum, die door taaie volharding en
zelfstudie „Mijn eerste studieboe
ken leende ik bij de schoenmaker"
en door de aanmoediging van zijn
vriend Jelle van Kuyken (later domi
nee in Canada; hij was ook op het
feest in Oegstgeest) in 1931 zijn ide
aal bereikte, toen hij als zendeling
werd uitgezonden naar Nieuw-
Guinea. In de Jappenkampen werd
zijn gezondheid voorgoed geknakt.
Poch zag hij kans, toen hij voor her
stel naar Nederland teruggekeerd
was, een dissertatie over culturele
anthropologic te schrijven, gevolgd
door een oeuvre van zestig titels. Ze
ven jaar werkte hij opnieuw in
Nieuw-Guinea tot hij in 1962 voor
goed naar Nederland kwam, maar
nog steeds begeleidt hij de zending
op West-Irian intensief.
Urk (1)
Verslag
Drijven zij op Urk de pluriformiteit
der kerk niet te ver door? Vijf gere
formeerde kerken zonder dat een lid
van die kerken de leer van Kuitert
aanhangt, waar dit toch allemaal
mee begonnen is. Als het niet zo
droevig was zou je er om lachen. Of
de Heer van de kerk nu zo blij is met
wat er op Urk gaande is, dat moeten
de Urkers en dominee J. B. van Mec-
helen zich zelf maar afvragen.
Andijk Jan Bakker
Urk (2)
En zo maakt de kerk van Christus
zich ongeloofwaardig voor mensen
buiten en binnen de kerk. Als ze zich
nu eens allen van hun eigen ik gin
gen ontdoen, en het altijd niet beter
weten dan anderen, wat zou dat ma
gistraal winstpunt zijn voor de zaak
des Heeren.
Delfzijl S. J. Wiersinga
Zijn boek „Dit wonderlijke werk"
(tweedelig, meer dan achthonderd
pagina's) is gewijd aan het probleem
van de communicatie, maar, zo zei
prof. dr J. van Baal tijdens deze bij
eenkomst, het is niet een diepzinnig
werk over menselijke communicatie
in het algemeen, maar een omstandig
verslag van meer dan een eeuw zen
dingswerk op Nieuw-Guinea. Verha
len van mensen en hun daden en hoe
het zo vaak fout liep.
Achter het communicatieprobleem
tussen zendeling en heiden blijkt een
ander probleem, aldus prof. Van
Baal: dat van de heilsverwachting.
Ze leken zo sterk op elkaar, al dach
ten zij van niet: de zendelingen met
hun christelijke heilsverwachting, en
de Papoea's met hun cargo-cults.
Beiden speurden op hun wijze naar
tekenen van het toekomstig heil. Zo
lang zij daarmee bezig waren, was er
geen echte ontmoeting mogelijk.
Vlak naast elkaar in nood en ver
wachting heeft men elkaar jarenlang
gemist door gebrek aan communica
tie en ook aan analyse van de zijde
der christenen.
Nicolaas Jouwe dankte als Papoea
voor de verschijning van dit boek.
„Ik heb het nog niet gelezen, maar ik
weet dat het goed is, want het is
geschreven door een Papoea. „Papa
Kamma" verstond de kunst in de
huid van onze mensen te kruipen."
De heer Jouwe hoopte op een verta
ling in het Maleis, zodat alle Papoea's
het kunnen lezen.
In een dankwoord kondigde dr Kam
ma nog meer boeken aan. „Iemand
zei mij eens: jij maakt overal verhaal
tjes van. Het is nu eenmaal mijn
aanleg mij te verdiepen in mensen en
in hun situaties. Deze merkwaardige
wereld herbergt zoveel soorten men
sen: wat gaan wij er in doen?"
Van een onzer verslaggevers
DRIEBERGEN De Navigators
hebben een geheel nieuwe doe-het-
zelf bijbelstudieserie uitgegeven. De
cursus bestaat uit negen afzonderlij
ke studies, die in vraag- en ant
woordvorm ingaan op de grondsla
gen van het christenleven. De boek
jes 7,8 en 9 laten zien hoe men geheel
zelfstandig bijbelboeken kan bestu
deren.
De Navigators, een internationale
organisatie die wil stimuleren tot
geestelijke groei van de individuele
christen, zijn al meer dan twintig
jaar met bijbelstudiemateriaal be
zig. Dat wordt niet alleen gebruikt
binnen het eigen werk (thans vijf
tienhonderd tot tweeduizend men
sen op bijbelstudiekringen). Vijfen
zeventig procent vindt zijn weg naar
andere organisaties, kerken en evan
gelisatiecommissies.
Ds. J. H. Velema, christelijk gerefor
meerde predikant te Nunspeet,
schrijft:
Blijkens het verslag van de gerefor
meerde synode in dit blad van woen
sdag J.l. heeft de praeses, ds C. Mak
ook mijn naam genoemd en o.a. ge
zegd dat ik het „deed voorkomen
alsof zowat iedereen voor de breuk
met de gereformeerden was."
Maar in „De Wekker" van 13 februari
Zuid-Afrikaans Dagboek (Hl), dat
ds. Mak kent schreef ik: „er waren
ook verschillende tegenstanders (van
het voorstel om te breken); zij weer
den zich het eerst."
En later meldde dat lk dat naar mijn
schatting drie kwart van de afgevaar
digden voor het voorstel (om te bre
ken) was Dat betekent dus 50 tegen.
Ds. Mak noemt een getal an 70-20
verschil.
De stemmenverhouding werd niet
exact bekend gemaakt. Een vreemde
wijze van doen. die men in Nederland
niet genomen zou hebben. Daarover
waren we het beiden als fungerend en
ex-praeses van de synoden van onze
respect, kerken hartelijk eens!
Zeker waren er jonge predikanten
tegen verbreking, zoals er ook jonge
predikanten voor verbreking van de
band met de Geref. Kerken waren.
Volgens Mak was oorzaak nummer
één het lidmaatschap van de werel
draad en de steun aan het program
ma tot bestrijding van het racisme.
Hij geeft hiervoor een psychologische
verklaring in verband met de oorlogs
dreiging.
Die oorlogsdreiging hebben we zeker
gevoeld, maar het is een uiteraard
subjectieve opvatting om hierin de
motivering te zien voor het verbreken
van de correspondentie.
Uit de bespreking ter synode bleek
dit niet: van de 26 sprekers, die op de
dag van het besluit het woord voer
den, is er maar één geweest, die het
P.C.R. fonds met name heeft
genoemd.
Ook de rapporteur en de voorzitter
van de commissie, prof. dr. TJ. v.d.
Walt hebben alle nadruk laten vallen
op de „volharding in het dulden van
dwaalleer" (ze zouden m.a.w. met het
laatste synodebesluit in de kwestie-
Wiersinga ook niet tevreden zijn ge
weest).
Als het doorslaggevende motief in
derdaad de steun aan de P.C.R. ge
weest zou zijn. is het onbegrijpelijk
dat de praeses van de synode van
standpunt veranderde op het punt
van de confessionale bezwaren, om
dat hij van mening was dat de geref.
synode nog bezig was met Kuitert en
Wiersinga.
Sterker dan had men niet zo sterk èn
in het rapport èn in de bespreking de
nadruk kunnen laten vallen op het
feit dat men in 1973 in principe dit
besluit al had genomen toen er nog
oorlogsdreiging was. Het besluit van
1976 zag men als de consequentie van
het besluit van 1973, toen in feite de
correspondentie opgeschort werd en
aan beperkende bepalingen onder
worpen. Daarom trok men vergelij
kingen tussen 1973 en 1976 en onder
zocht men naarstig of er in die drie
jaren iets veranderd was.
Letterlijk citeer ik uit het rapport
(4.7.3.3. K 20): „U kommissie wens
met droefheid te konstateer dat die
verskille tussen die GKN en die
GKSA i.v.m. leerkwessies en tug se
dert die agt en dertigste Sinodale
vergadering van die Geref. Kerk in
Suid-Afrika in 1973 eerder groter as
kleiner geword het. Daarom meen u
kommissie, op grond van die Woord
en ons Belydenis, dat dit onveran
twoord is om die status quo ook maar
enigszins te handhaaf en die eenheid
te soek ten koste van die waarheid."
En wat het punt van de Wereldraad
en de daaruit voortvloeiende steun
aan het anti-racisme fonds betreft
werd geconstateerd dat door deze
zaken de correspondentie met die
GKSA nog ernstiger in gedrang is
gekomen dan dit voor de synode van
1973 het geval was. De confessionele
De tijd is vervuld
En terstond dreef de Geest
Hem uit in de wildernis
en Hij was daar veertig dage^
verzocht door de satan.
En Hij was onder de beestenl
en de engelen dienden Hem.
En nadat Johannes was ovêig,
Ver<1 IflT
kwam Jezus naar Galilea
verkondigde het evangeliepd
God
Markus 1
Me
Markus is buitengewooon
zijn mededeling aangaande
zoeking in de woestijn. Het
vermeldt eigenlijk alleen da
door kwam. Engelen diendenj
En onmiddellijk volgt de
dat Hij met zijn prediking
Aan het begin van de „veei
gen" van zijn lijden is
manier aanwezig. Een ovei
die zijn werk opvdt. Drie jaar 1;
Hij dit doen: verkondigen. A:
gen dat God koning is op de
van de blijde boodschap. De
vervuld, de „kairos" is er. Het
nu om. Voor alle eeuwigheidier
Van een onzer verslaggevers
OEGSTGEEST Tijdens een bijzonder druk bezochte samen
komst van Nederlanders en Papoea's in het Zendingshuis te
Oegstgeest is het eeste exemplaar uitgereikt van het boek „Dit
wonderlijke werk" van de onlangs zeventig jaar geworden oud-
zendingspredikant dr F. C. Kamma.
trekt de tijd zich samen en h<
mensenleven, in dit ene gebeui
Mensenzoon op aarde. Ond<
beesten, gediend door de enj
Midden in onze werkelijkheid,
htig en tegelijk met de tekenei
hoop. Zo is Hij hier.
Alles wat over ons geschreven
Hij volbrengen deze laatste d
(W. Barnard, Lied 173) En Hij i
het uit, met de boodschap vanr
koninkrijk. Met de noties van1
ander leven dat werkelijkheii'
worden. Waar genade zal ovei
nen en de vrede het laatste wooj
hebben.
C
e:
Ds. J. H. Velema
bezwaren wogen het zwaarst.
Het is uit de stukken niet waar te
maken dat politieke bezwaren de
doorslag hebben gegeven.
Laten we ook de Dopperkerk aan de
stukken houden, zoals de geref. syno
de en iedere synode graag op haar
stukken en uitspraken wordt beoor
deeld en niet gediend is met een
psychologische en dus uiteraard sub
jectieve verklaring.
Beroepingswerk
GEREFORMEERDE KERKEN®
Beroepen: te Haarlem-Oost, J. cf11
te Nederhorst den Berg. ai
GEREF. KERKEN (VRIJGEM.
Beroepen: te Den Helder, kanj
Busstra te Luinjeberd.
Ds. A. H. Hellemans
Ds. A. H. Hellemans. eme
predikant van de Nederlandse
vormde Kerk, is op 76-jarlge le P
in Driebergen overleden. Ds.
mans was achtereenvolgens u
kant op Rottum, in Geldermalscr
in Leeuwarden. Van 1960 tot aaif
emeritering op 1 januari 19"
was hij gevangenispredikant. e(
Prof. dr. A. Troost
De Amsterdamse hoogleraar d£
Troost, verbonden aan de Vrije P
versiteit, heeft een aantal van]*1
toespraken, lezingen en artikeler'
bundeld. Het boek gaf hij een bel
de regel uit het Lutherlied als
mee: „Geen aardse macht begi
wij" (uitg. Buijten SchipperhD
Amsterdam, 194 pag., prijs l$e
De bundel opent met de nieuwst
stoespraak die prof. Troost in tii
voor de EO-microfoon hield, Üu
o m. opstellen van zijn hand ui
Mededelingen van de vereni"
voor calvinistische wijsbegeerte
besluit met zijn bijdrage voor|
blad „Wapenveld" (orgaan vajji
reünistenvereniging van de CS
de studentenorganisatie welke 1
leden uit de rechterhoek van de g|
formeerde gezindte recruteert)
het themanummer over maatscL
pijkritiek. f
V
Van een onzer verslaggevers i
DELFT Burgemeester dr ir. 8*;
Oele van Delft installeert woenr
10 maart in het Stadhuis het W|j!
comité „Herdenking Delftse BljqJ
Het comité is opgericht naar aar
ding van het feit dat het in mei f
vijfhonderd jaar geleden is, dal!
Delft niet alleen door een twer
drukkers het eerste gedrukte bod'
de Nederlandse taal werd uitgl1
ven, maar bovendien dat dit boe^
eerste Bijbel was. Op initiatief I,
prof. dr C. C. de Bruin, hoogleraé
de kerkgeschiedenis, zal het werl,
mi té met medewerking van I
Delftse gemeentebestuur een
denking voorbereiden.
Voorzitter van het werkcomité
oud-wethouder P. C. Elfferichj
vens lid van de Eerste Kamer. Se|
taris is de heer J. J. Brörens, hq
van de afdeling welzijn van dei
meente Delft, die in hervormde I
ken regelmatig op de kansel stl
De heer Brörens is officieel ber^
baar als predikant.
Het Nederlands Bijbel Genootsd
is in het comité vertegenwoonl
door ds. M. van Gelder, ds. W. j
Galen en ds. J. W. Genuit. Vo4
hebben er zitting in dr. G. J. j
Kolmeschate, de initiatiefnei
prof. De Bruin en prof. dr. W.,
Beekenkamp. hoogleraar van def
ologische faculteit te Brussel, i
In het Comité wordt ook een vej
genwoordiger van de Katholieke!
bel 8tichting opgenomen. Vanj
zijde van de gemeente hebben f
Rein-Arend Leeuw, directeur
het Museum Het Prinsenhof, de a
servator dr. P. Biesboer en gema1
te-archivaris Ch. D. Goudappel I
ting in het Werkcomité.
