BBBB
rabbeltonfilm over
ntwikkelingslanden
van negen dagen
ienieten' van geweld
IF
De Fiat 131 Mirafiori.Gemaakt om 10 jaar mee te gaan
MPREMIERES VAN DEZE WEEK
Prolongaties
en reprises
S10
AG 20 FEBRUAR11976
TROUW/KWARTET PS11-RH13
(ADVERTENTIE)
art 1
Xmsli
»in 1.
di
vei
4,
ij de
k-Uni
-Grav
de
rdam
Roti
-V„
lansb
sekhi
i. He
lie te
die
en b
n aai
d<
5 ma
le ka
De
(00
1ES
)l. 02
Wat is autowijsheid?
lest zélfde Rat 131 Mirafiori.
Er bestaat geen oordeel, hoe wijs ook, over een auto,
of het is onvolledig. Wat er aan ontbreekt? Uw eigen visie
op die auto. En die krijgt u alleen tijdens een uitgebreide,
zelfgereden proefrit. Daarom staat er nu bij uw Fiat Agent
een Fiat 131 Mirafiori klaar om door getest te worden.
Belt u hem even voor een afspraak?
U bent een wijs man.
IC
1300 cc vanaf f12.330,- 1600 cc vanaf f13.979,-
Verkrijgbaar in elf uilvoeringen.
Imp.Lconard Lang,Daniël Goedkoopstraat,Industriegebied/Amstel,Amsterdam.Tel.(020) 924888.
in
ki
9
Barbara Masbeck en Ton van Duinhoven in Vandaag of Morgen.
W. Wielek-Berg
(eerste maal is er een Ne-
dse film vervaardigd in direc-
Iracht van een ministeriële
- de Voorlichtingsdienst Ont-
ingssamenwerking van het
trie van Buitenlandse Zaken,
oeling was om een breed pu-
ot nadenken te brengen over
ilematiek van de ontwikke-
Knden.
d Kerbosch, de man die de
ht kreeg, heeft in zijn "Van-
>f Morgen' gekozen voor de
-fiction-vorm om zijn ge-
n over te brengen. De film
Jin het jaar 1979 (of daarom-
en alras wordt duidelijk, dat
die vijf jaar ontiegelijk veel
nderd. Nederland is een Eu-
provincie geworden; geheel
lolland ligt in de poeder om-
e Rijnmond is ontploft; in
it wordt nog nageschoten op
extremisten die een opstand hebben
ontketend; het voedsel is op de bon
en de werkloosheid woedt dat het
een aard heeft. De ontwikkelings
landen, verenigd in de PPC (het ge
menebest van de arme landen) heb
ben de grondstoffenkraan dichtge
draaid en zijn alleen bereid om wat
af te schuiven als Nederland ar
beidskrachten levert. En daarom
moeten negen door de computer aan
gewezen staatsburgers beslissen, of
er ja of nee een miljoen Nederlan
ders naar Afrika zullen worden
overgeplaatst.
Boeiend spel
Sinds Sidney Lumet's 'De twaalf
gezworenen' weten we, dat het heen.
en-weer-gepraat van willekeurig
gekozen mensen die een belangrijke
beslissing moeten nemen best een
spannend drama kan opleveren. En
'Vandaag of Morgen' (waarin de ac
teurs Wim de Haas, Gees Linne-
bank, Huib Broos, Barbara Mas
beck, Coby Stunnenberg, Georgette
Reyevski en Ansje van Brandenburg
met Ton van Duinhoven aan het
hoofd werken) is spannend doch
de spanning is van zeer oppervlak
kige aard.
Roeland Kerbosch is in zijn oude
fout vervallen hij zorgt niet voor
de broodnodige infra-structuur,
voor de onderbouw. Als je zo'n
science-fiction-thema opzet, moet je
uitgaande van de omstandigheden
van nu, de hele toekomstwereld tot
in de puntjes uitstippelen. Veel van
wat er in je hoofd zit zal niet in
de film komen, maar uit de film
moet blijken dat je alles hebt over
dacht.
Grabbelton
Het lijkt wel, of Kerbosch voor
'Vandaag of Morgen' zijn ideeën uit
een grabbelton heeft gevist. Er zijn
er te veel en te weinig, ze vullen
elkaar niet aan doch staan elkaar
in de weg. Zelfs als je de aperte on
geloofwaardigheden (een politieke
gevangene die in een commissie
wordt gekozen) buiten beschouwing
laat, dan nog valt er geen lijn in te
bekennen. Waar gaat hij eigenlijk
over? Over een discussie van men
sen, die denken dat ze wat te vertel
len hebben terwijl de machthebbers
allang alles hebben bepaald? Dat
zou best interessant kunnen zijn,
maar het heeft niets met de ont
wikkelingslanden te maken. En een
film die wel over de ontwikkelings
landen gaat zou ons toch uitsluitsel
moeten geven over de revolutionaire
bewegingen in Zuid-Amerika en
over het reilen en zeilen van het
communisme in diverse landen
om maar eens wat te noemen. Het
audo-visuele geheugen, dat in 'Van
daag of Morgen' herhaaldelijk
wordt geraadpleegd, geeft op geen
enkele vraag antwoord. Op de mo
nitors verschijnen lukraak Afri
kaanse leiders die enige kreten sla
ken en Biafraanse kinderen die van
honger sterven, er worden dreigend
moeilijke boeken op tafel geworpen
en dat is alles. Tweemaal komt Den
Uyl (tijdens de oliecrisis) plechtig
verklaren dat de wereld nooit meer
zal worden zoals hij geweest is en
telkens roept dan een der commis
sieleden, dat we toen nog wat had
den kunnen doen maar dat het nu te
laat is. Bij de tweede verschijning
van de premier maakte een diepe
neerslachtigheid zich van mij mees
ter. Wat moet ik dan doen?, zo
dacht ik. Een noodkacheltje aan
schaffen? Of Den Uyl van zijn zetel
werpen?
Machteloosheid
De gehele film brengt een gevoel
van machteloosheid over en dat is
wel kwalijk. Terwijl hij toch begint
en eindigt met de opwekkende tekst
'Wil je niet opstaan blijf je maar
liggen moet je maar weten wat er
van komt.' Zo hij al een boodschap
overbrengt dan is het die, dat al ons
knokken voor nop is omdat ons
voortdurend 'oren worden aange
naaid', zoals Ton van Duinhoven het
in zijn geestige sketch zo treffend
zegt. Maar waarom worden wij dan
toch voortdurend met opgeheven
wijsvinger vermaand? En wat moet
de Internationale aan het eind?
(weliswaar in de kneuterbewerking
van Jaap van de Merwe, maar
toch). Duidt die erop, dat er struc
turen moeten worden veranderd, om
het maar eens modieus te zeggen?
Maar welke structuren dan? Er valt
in velden of wegen geen structuur te
bekennen. Ik kan me best voorstel
len, dat de enige actie waartoe "Van
daag of Morgen' oproept het zetten
is van een extra kopje chocolade
melk, omdat we in 1979 daarvan
volgens Kerbosch verstoken zullen
zijn. Dat kan toch de bedoeling van
opdrachtgever en uitvoerder niet
zijn geweest.
Amsterdam-Leidsepleinth. en Kri-
terion; Den Haag-Studio 2000; Rot-
terdam-Kri terion; Utrecht-Select;
Delft-Studio D.; Arnhem-Saskia;
Groningen-City 3; Eindhoven-Se
lect, 14 jr.
Sunset Boulevard. Klassieke Holly-
wood-film van Billy Wilder. De ge
hele week in Rembrandt 2, Utrecht.
Die Zauberflöte. Bergman's verruk
kelijke verfilming van Mozart's
opera. De gehele week in Amster
dam - Calypso en Rial to; Rotter
dam - Lumière. 1
Belle de Jour. Luis Bunuel mengt
waarheid en (wens)-dromen in boos
aardige film. De gehele week in
Uitkijk, Amsterdam en Bijou, Den
Haag.
Le souffle au coeur. Tedere film van
Louis Malle over moeder-kind ver
houding. De gehele week in P.O.C.,
Eindhoven.
Satyricon. Fellini's bizarre verbeel
ding van de klassieke wereld. De
gehele week in Tushinki 3, Amster
dam.
Effi Briest. Fassbinder's prachtige
filmverbeelding van Fontane's klas
sieke roman. 21 febr. De Moor,
Amsterdam; 25 febr. De Zwaan,
Souburg.
L'Annee dernière a Marienbad. Alain
Resnais schept een geraffineerde
droomwereld rond Delphine Seyrig.
23 febr. Circumflex, Maastricht.
Brother can you spare a dime? Bril
jante collage van de Amerikaanse
crisisjaren in film en werkelijkheid
door Philippe Mora. 21 en 22 febr.
Filmhuis Arnhem.
Oorlog der Mummies. Voortreffelij
ke analyse van de oorzaken die tot
de crisis in Chili hebben geleid door
het Duitse cineastenpaarScheumann
en Heynowski. 26 febr. Paradiso,
Amsterdam.
L'Invitation. Uitstekende comedle
van de Zwitserse regisseur Caldue
Goretta. 20 febr. Filmhuis De Rijp;
21 febr. Filmhuis Hoofddorp.
International, dat vandaag
'Degint zijn negendaagse ma
niet op sokken, nee, onmid-
.wordt de sprint erin gezet.
s'£ ns die van vrijdag tot en met
worden vertoond kunnen wat
it en kwantiteit betreft al
een heel festival(letje) vullen
komen er nog zes dagen,
7 getwijfeld ook zullen uitpui-
de films. Een overladen pro
voor de pers, maar een flj-
ïbelton voor het publiek,
me. Om het graaien niet ge-
a 1 willekeurig te laten verlopen
een korte karakteristiek
van alle films, die vrijdag, zaterdag
en zondag draaien. We hebben ze
niet allemaal gezien maar zullen
ons, zo nodig, op betrouwbare bron
nen beroepen. In het Filmhuis Rot
terdam worden gedurende het gehe
le festival dagelijks gratis korte en
middellange films gedraid.
Souvenirs d'en France
Een Franse film vol charme over
een vooraanstaande familie in de
provincie, in wier wel en wee zich
het lot van Frankrijk weerspiegelt,
van de eerste wereldoorlog tot he
den. André Tecaine ls de regisseur,
Jeanne Moreau speelt de hoofdrol.
Kennis van het Frans is wel vereist,
want de film heeft geen ondertitels
en de dialogen zijn niet eenvoudig.
(20 febr. Calypso 1,19.00 uur)
Badlands
In "Badlands', het debuut van de
Amerikaan Terrence Malick, wordt
het schokkende portret geschilderd
van een jonge psychopaat die met
zijn meisje, wier vader hij heeft
gedood aan het eind van de jaren
vijftig, moordend door het land
trekt. Geweld wordt afgewisseld
met lyrische liefdesscènes en poëti-
'SSflller Elite is van Sam Peck-
dus weer gewelddadig, kort
wjpagd gemonteerd, onvermij-
)pend naar de moorddadi-
:ning, met de vertraagd
- doden aan de havenkant
weer terwille van wraak,
3(> leid en geld, met een cynische
p, vakkundig in elkaar gezet
spanning en het (veilige)
van geweld. Peckinpah is
d mveranderlijk goed in. Waar
n gaat doet er eigenlijk niet
e harde jongens voor de moor
den en andere vuile karweitjes zijn
hier in dienst van een onderneming
die links en rechts opdrachten uit
voert (ook voor de CIA) en des
noods van twee wallen eet. Zodat de
olijk onverschillige James Caan
kreupel geschoten wordt door zijn
eigen maat Robert Duvall en daar
dan later weer moordend op terug
komt. Na veel ziekenhuis- en revali-
datienarigheid, waaraan Peckinpah
ruim aandacht besteedde. Hij gaat
weer aan de slag om Aziaten (even
tueel uit de weg) te helpen en dat
gaf Peckinpah de gelegenheid om
ook nog flink wat karate aan de
schietpartijen, autostuntjes en ont
ploffingen toe te voegen. En als de
overlevende James Caan de centen
op zak heeft, zegt hij tegen zijn
hulpje Burt Young opgewekt: 'la
ten we maar gek worden'. Omdat zij
en die anderen, toch al onzinnig te
keer gingen. Op vliegvelden, oude
schepen in havenloodsen en nauwe
straatjes van San Francisco.
B. H.
sche natuuropnamen. Volgens 'Films
and Filming', die 'Badlands' drie
sterren gaf, wekt alleen het gege
ven herinneringen op aan 'Bonny and
Clyde' doch is van imitatie geen
sprake.
(2: febr. Calypso I, 21.15; 21 febr.
Het Venster, 23.30)
I'm a stranger here myself
Aangezien de hoofdpersoon van
■Badlands' (Martin Sheen) er prat
op gaat dat hij zoveel op James
Dean lijkt, is het wel interessant
om 'I'm a stranger here myself te
bezoeken van David Helpem en
James Gutman, een portret van Ni
colas Ray, de Hollywood-regisseur
die 'Rebel without a Cause' maakte
en door de 'Cahiers du Cinéma' tot
zijn eigen verbazing in de meester-
stand werd verheven.
Aansluitend draait nog een film
over een filmer: de Italiaan Gianni
Amello slaat in IJ Cinema Secondo
Bertolucci zijn collega gade tijdens
het filmen van diens 'Novecento' of
tewel '1900'.
(20 febr. De Lantaren, 19.15)
La Régie du Jeu
Toen 'La Règle du Jeu' (van Jean
Renoir) in 1939 werd vertoond in
een Frankrijk dat sidderde van angst
voor oorlog en Duitsers ontstond er
groot tumult: bij de première pro
beerde een rechtse heer zelfs de bio
scoop in brand te steken. Hij werd
Jeanne Moreau in Souvenirs d'es France
dan ook meteen rigoreus verknipt
en later verboden. De oorspronke
lijke versie (met veel moeite in de
oude glorie hersteld) blijkt een
prachtige zedencomedie te zijn,
waarin het doen en laten van de ho
gere klassen ferm aan de kaak
wordt gesteld. Waarom er eertijds
zoveel drukte over werd gemaakt
kunnen we ons nauwelijks voorstel
len, maar het knelpunt schijnt te
zijn geweest dat een Jood (Marcel
Dalio en een emigrante (Nora Gre-
gor) de hoofdrollen speelden.
(20 febr. Calypso Club, 1915; 21.30;
maar ze werden door de heersende
machten vervolgd.
Het toonaangevende Engelse film
blad 'Sight and Sound' heeft voor
24.00)
Winstantley
'Winstanley', een Engelse film van
Kevin Brownlow en Andrew Mollo
(samen maakten ze It happened
here") is het verhaal van een Crom-
well-soldaat, die omstreeks het mid
den van de zeventiende eeuw In het
verscheurde Engeland van na de bur
geroorlog een commune oprichtte in
de heuvels van Sussex. Zijn volge
lingen noemden zichzelf The Dig
gers (De Ploegers) en ze wilden te
rug naar een leven van eenvoud,
•Winstanley' veel lovende woorden
over, in de Film International-editie
van het Vrije Volk, samengesteld
door Tjitte de Vries, wordt hij 'een
van de zeer grote films van het
festival genoemd.
(20 febr. Het Venster, 19.00 uur)
De Komedianten
Een paar jaar geleden kwam de
Griek Theo Angelopoulis met twee
films naar Film International. 'De
dagen van '36' en 'De reconstructie'.
Hoewel zijn werk toen interessant
werd gevonden kon niemand bevroe
den, dat hy nog eens een meester
werk zou maken. Dat meesterwerk
is 'De Komedianten', een epos dat
vier uur duurt. Een turbulente pe
riode uit de Griekse geschiedenis
(van 1936 tot 1952, met Metaxas-
dictatuur, Duitse bezetting en bur
geroorlog) wordt weerspiegeld in
de wederwaardigheden van een rei
zend toneelgezelschap.
(20 febr. Het Venster, 21.15;21 febr.
Het Venster, 17.00 uur).
Neem 't als een man, mevrouw
Een feministische film van een
Deens collectief Ttode Vrouwen'
over een vrouw van middelbare
leeftijd, die wordt belaagd door
manshoge frustraties, 't Middenstuk
is een wensdroom (of een nachtmer
rie?) waarin vrouwen- en mannen
rollen worden omgewisseld, zodat
het kan gebeuren dat de huisman
zich voor een avondje-uit met zijn
drukbezette vrouw siert met een
borsthaar-stukje. Grappig, als film
niet groot, maar als propaganda
doeltreffend.
(20 febr. Calypso I, 24.00 uur; 21
febr. De Lantaren, 21.30)
