'verleven na de kou
et Nieuwe Jaar
reekt aan'
Weekendpuzzel
Twaalfjarige Petra
verwekt sensatie
AAichail Tal verslaat Sosonks
4
schaken
Mondigheid
en
media
dammen
Snel,
comfortabel
en
goedkoop!
4TERDAG 14 FEBRUAR11976
TROUW/KWARTET 17
kouole-
"verstarring
Een van de meest verbazingwekkende verschijnselen na een
ich. vorstperiode is de veerkracht van winterharde gewassen, die al
blad of bloemen hadden vóór de kou inviel. In mijn tuin is dat
het geval met kerstroos, Italiaanse en gevlekte aronskelk,
sneeuwklokje, Scilla Tubergeniana en winterakoniet. Bloem en
blad van kerstroos, winterakoniet en de kleine witte scilla met
bet blauwe streepje waren tijdens de vorst niet om aan te zien,
maar de planten bloeien nu weer rustig door. Het wit generfde
Daarentegen bevroor het blad van
juddleia en passiebloem en dat
ia komt niet meer goed als de tempe
ratuur boven de nullijn stijgt. En bij
je hibiscus verwelkte het blad al
;0en tijdens de koude oostenwind
det slaapkamerraam een uur lang
jpen bleef en de temperatuur op de
vensterbank misschien tot zes gra-
jen daalde. Het hibiscusblad her
stelde zich niet. maar verdroogde
en brak later af.
Van een lezer kreeg ik het telefo
nisch verzoek daar eens over te
schrijven. Maar hoe vreemd het ook
mag klinken voor een factor die zo
jelangrijk is voor het leven als de
emperatuur. er is niet veel meer
ver haar directe invloed op de
lant bekend dan dat in het alge-
leen gesproken binnen bepaalde
grenzen een temperatuurstijging
hofl een versnelling, een temperatuur
daling een vertraging van de le-
ensfuncties ten gevolge heeft.
Jaar juist dat gegeven biedt toch
nel een paar verrassende aankno-
ringspunten. Van verschillende
jlanten heeft men de groei bij ver
stillende temperaturen gemeten
en die uitgezet in een grafiek, zoals
er hierbij een als voorbeeld is gete
kend. Uit die grafieken bleek dat
:en temperatuurstijging wel een
snellere groei ten gevolge heeft,
maar dat boven een bepaalde
warmtegraad de groei weer af
neemt en zelfs helemaal ophoudt.
Iets remt de groei bij hoger tempe
raturen weer af. De fotosynthese,
de aanmaak van voor de stofwisse-
ing noodzakelijke stoffen door
middel van het bladgroen uit zon-
icht, koolzuur uit de de lucht en
water uit de bodem, houdt ongeveer
gelijke tred met de groei.
blad van de Italiaanse aronskelken was donkergroen en lag al
verlept op de grond, toen het nog maar net twee graden vroor.
Maar zodra de dooi afgelopen zondag inviel, stond het weer fris
rechtop alsof er geen vuiltje aan de lucht geweest is. Ook de
dikke spruiten van de gevlekte aronskelken die onbeschermd
boven het sneeuwlaagje uitstaken kwamen de vorstperiode
onbeschadigd door.
X,
jctief
even
warmte-
verstarring l
Temperatuur gnao/en Ce/stus
Voor elke soort anders
Het actieve leven van planten speelt
jzich dus af tussen een bepaalde
minimum- en maximumtempera
tuur met er ergens tussen in een
optimum waarbij de snelste groei
gemeten kan worden. Minimum,
qj. optimum en maximum zijn bij elke
"plantesoort weer anders, sterker
nog: zelfs bij dezelfde plant komen
verschillen voor, al naar de ontwik
kelingsfase waarin ze zich bevindt.
3ok de duur van de temperatuur
speelt een rol: als een op zich zelf
voor de groei gunstige temperatuur
lang achtereen heerst, verloopt de
groei in een trager tempo dan in het
begin. De dagelijkse wisseling van
dag- en nachttemperatuur stimu
leert het groeitempo.
De weerstand tegen lage en hoge
temperaturen is veel groter dan de
ruimte tussen minimum en maxi
mum. Zakt de temperatuur bene
den het vooï* de plant geldende mi
nimum. dan houdt het actieve leven
d.w.z. dat de plant dan niet meer
groeit en assimileert. De plant
treedt in een koudeverstarring,
waarbij de ademhaling in een lang
zaam tempo doorgaat. Zakt de tem
peratuur onder het vriespunt, dan
nemen de wortels ook geen water
meer op. Het vochtgehalte van de
weefsels vermindert, waardoor het
celvocht sterker geconcentreerd
wordt. Daardoor bevriest het lang
niet zo snel als water en kan het
ettelijke graden onder nul onder
koeld worden. Dat is een normaal
afweermiddel tegen kou bij planten
die in koude streken thuishoren. Bij
de meeste planten ligt de minimum
temperatuur van de groei niet on
der het vriespunt, maar in de kou
deverstarring kunnen ze soms heel
lage temperaturen heel lang zonder
schade doorstaan. In Siberië blij
ven lariksen nog in leven bij zeven
enzestig graden vorst en bacteriën
overleven nog lagere temperaturen.
Koude-en
warmtedood
De door temperatuurdaling ontsta
ne veranderingen in het celvocht
zijn bij winterharde planten 'her
stelbaar'. Anders ligt dat bij tro
pische planten. Hebben planten die
in hooggebergten en in noordelijke
streken leven, hun optima al bij tien
graden en planten uit gematigde
gebieden tussen twintig en dertig
graden, planten uit warme klima
ten hebben hun optima pas tussen
dertig en veertig graden. Hun mini
ma liggen tussen vijftien en twintig
graden en ze sterven al de koude-
dood zodra de thermometer het
vriespunt nadert en vaak al veel
eerder, maar ze groeien nog als
planten uit koudere streken de
warmtedood sterven.
Warmtedood bedreigt bijna alle ho
gere organismen, als de tempera
tuur boven vijfenveertig graden
Celsius stijgt. Er treden dan veran
deringen op in het celvocht, zoals
stolling van eiwitten, die niet meer
ongedaan gemaakt kunnen wor
den. Enkele lagere organismen
kunnen nog een temperatuur van
vijfenzestig graden verdragen.
Planten uit koude streken gaan al
bij veel lagere temperaturen dood
als ze naar de tropen worden over
gebracht. Door de warmte neemt
hun ademhaling sneller toe dan de
aanmaak van stoffen door middel
van de fotosynthese. Die stoffen
worden bij de ademhaling onge
bruikt, waardoor de plant verkom
mert en de warmtedood sterft, al
vóór het celvocht onomkeerbare
veranderingen ondergaat.
Tenslotte nog een aardig berichtje.
Snuffelend in allerlei boeken las ik
dat koudeperioden een sterk stimu
lerende werking hebben op de vor
ming van bloemknoppen en dat ze
de ontwikkeling van gewoon blad
onderdrukken. Dat belooft dan wat
in het komende voorjaar. In elk
geval staan de sneeuwklokjes er nu
prachtig bij. Het zijn er weer veel
meer dan vorig jaar. En de gele
narcissen barsten al weer van de
bloemknoppen!
iet piekeren maar puzzelen
Iplossing opgave Nr. 585
egenen, die het probleem niet systematisch aanpakten hadden een
:ie kluif. Stelt men de lijst der mogelijke kwadraten als sommen van
tic en gebroken buisjes op, dan blijkt: 25 als som is onmogelijk;
ers echts bepaalde verschillen tussen de aantallen zijn mogelijk. Men
ilijk indt ten slotte: er zijn tien meiskes, die onderscheidenlijk 1, 2, 4. 5,
12. 14. 16, 18 en 20 buisjes hadden gebroken. En elke laboratorium-
iskundige weet: als men op een dag begint met breken, dan gaat dat
hele dag door. Voer voor chemische psychologen!
iet piekeren
t probleem heeft mij veel hoofd
ekens gekost. Het was namelijk
'etst.moeilijk, de ayntalkn zodanig
kiezen, d;it tzhis één o: lossing
•gelijk zou zijp.. v ciit inzag
lardeerde hoog, wie niet: iaag. Het
m ai'deiingscijt'cr bedroeg gemiddeld
,n 5; verkregen uit 3 (0.8 pet4
8 pet). 5 (3.6 pel. 6 (8,8 pet),
U.3 pet). 8 34.7 pet), 9 16,0
t). 10 10.0 pet).
ladder staat boven 220 punten,
;t als prijswinnaars: 1H. R. J.
assink. H. W. Jordcnsweg 54. Twel-
(voor de derde maal): 2 J. Kool-
a. Kikkenstein 336, Bijlmermeer
oor de zesde keer): 3) drs. S. U.
tevangers, Kortenaerlaan 42,
•oischoten (ten achtsten male),
'lossingen van 'Een Half Jaar
°"u- Puzzelen' LIV (nr. 45 Ladcler-
cdsirr/cfTrontf's Ladder. 1 J krijgt
"or puzzel 29 met 8 punten voor
t eerst een prijs: 2) De hoogste
ind op de ladder is 16 punten: 3)
1 puzzel 38 krijgt A voor de tiende
aal een prijs: 4) Te beginnen na
hzel 38 herhaalt zich de stand om
"64 puzzels.
'iir. 45 Ladderwedstrijd) Naar de
""ciilffHdeii van de Amazone. Men
,n bijna 365 km binnendringen en
terugkeren,
v (Vr. 47 Ladderwedstrijd
pkoeka'. een Russisch solitairspel.
Van 1950 als beginstand uit kiest
i achtereenvolgens 4. 2 en 3 en
•adt dan 6 knikkers buiten de Roe-
a over: 2 nu t 333333 als begin
men 461261656 en houdt dan
'■'inkkers over: 3) Met 12345 als
'Sin speelt men 45453552545 en
Wt dan oWc bakjes leeggemaakt.
LVlll (nr. 49 LadderwedstrijdEx
tra woordkwadraten voor de lezers.
I. ARTIST. RUIMTE. TIPPEN,
IMPORT. STERKE. TENTEN: II.
WORTELS. OVEREET, RESERVE.
WORTELS, OVEREET. RESERVE,
TREKBEL, EERBARE. LEVEREN,
STELEND: III. STEK. TREE, EERT,
KETS: IV. SNEED, NETTE. ETSTE,
ETTEN. DEENS.
L1X (Nr. 50 Ladderwedstrijd) Aan
eenschakeling. 1) 'Ik' ben 50. mijn
broer is 32 jaar oud: 2) Het tafel
blad kan in twee stukken worden ver
deeld: 3) De lettervermenigvuldiging
TWEE x 2 VIER levert als hoog
ste produkt: 3599 x 2 7198M: 4)
572 grote en kleine vierkanten.
LXIV (nr. 55 Ladderwedstrijd Het
somkruiswoord. De horizontale re
gels zijn: I. hemel. 2. idee, I, naar;
3. steen, oer. flits: 4. ter. gestem, bal:
5. spel. page, S. zeef, lans: 6. eerder,
etter, zuipen; 7. ark, S. edel. eed,
kern, B. tot; 8. die, vorm, pokeren,
niet. rog: 9. at. de, gala. ra, B, eg,
ijzer, al. ma: 10. D. aard, mi. edel
man. ad. spek. R: 11. eb. lij. mede,
ee. O. el, ogen. ei. ge: 12. lap, lont,
legeren, pril. aan: 13. al. do. zo, sla,
D. ons, eb. es. ar: 14. rok, I, ooit,
dag, oase. S. erf: 15. molens, rafel,
strand: 16. peen. faam, P. nier, gage:
17. e?n. sparren, per: 18. snuit, ree,
strand: 19. knal. T. spijs: 20. paria.
LX (Nr. 51 Ladderwedstrijd) Van
Keizer Li Foe Ting en de Yocks
Poorhoi telde 653 en Sorreyhey
18257 inwoners.
7 (wordt vervolgd)
De' verkregen printen zijn reeds ge
deeltelijk op xiw kaart vermeld!
Mr. G. van Vorden
Horizontaal: 1. wijnsoort. 5. schild
pad. 9. gelaatskleur, 13. god van de
liefde, 15 soort. 16 natuurlijk water
bekken, 17. muzieknoot, 19. bloed
huis. 21. slot, 22. kanon (afk.), 23.
peulvrucht, 25. marinecadet. 28.
voor, 29. coupe. 31. een zekere, 32.
aanwij. voornaamw.. 33. tweetal, 34.
god van de liefde', 36. reeks, 38. ver
harde huid, 40. gekheid. 42. boom,
43. artikel van een wet, 45. voer
tuig. 47. sterk smakend, 49. be
schermgeest, 50. pers. voornaamw.,
51. lof. 52. gezamenlijk, 53. voorte
ken, 54. boom. 55. palmboom, 57.
smart, 59. schcik. element, 60. voor
nemen .61. guur. 63. verwarde knoop
65. delfstof. 66. alvorens. 68. teken,
70. dreef. 71. spoedig, 72. vordering,
74 rood in de wapenkunde. 76. zang
stem, 77. verzachtend middel, 80.'
buitenhaven, 81. Royal Mail (afk.),
82. ver. 83. myth, figuur. 85. Eer
waarde Heer (afk. Lat.. 86. be
schermgeest, 87. loot. 89. plaats in
Zeeland, 91. tuinkamer. 92. oorzaak.
93. soepel.
Verticaal: 1. zetel. 2. familielid, 3.
familielid. 4. reinigingsmiddel, 6.
voertuig, 7. zijtak Donau, 8. bouw
land, 9. kraam. 10. plechtige gelof-
Pat-verdediging
De oplossing van de volgende
eindspelstudie van de Nederlandse
schaakmeester en componist N.
Cortlever lijkt eenvoudig te zijn: Na
1. Tg8 Kh7: 2. Th8+ K18: 3. Kf6: moet
de d-pion wel beslissend zijn. Maar
voorzichtig, zwart heeft een ardige
patverdediging ter beschikking!
N. CORTLEVER
Schaakwereld, april 1938.
De eerste zeven zetten waren gelijk
aan de eerste partij.
8. Pf3 h6 9. Ld3 Ld6. Het lijkt me toe.
dat zwart energieker moet spelen.
Bijvoorbeeld 9. Pc6.
10. 0-0 0-0 11. De2 Td8? Dit leidt tot
pionverlies, maar ook De7 12. De4 f5
13. De2 is nauwelijks bevredigend.
12. De4 Df5 13. Dh4! Df6 14. Df6: gf6
15. Lh6: Pc6 16.Tadl Ld7 17. Tfel
Tac8 18. d5 Pe7 19. Lc2 ed5 20. cd5 b5
21. Ph4 Tb8 22. Te3 Tb6 23. h3 Ta6 24.
Lbl Kh8 25. Tf3 Tg8 26. Tf6:!
Stelling na 26. Tf6:!
Wit speelt en wint
Hoogoventoernooi
Ondanks het beperkte aantal deelne
mers was het toernooi sterk bezet.
Een interessante ontmoeting was de
partij van de ex-wereldkampioen
Tal met zijn vroegere trainer, de in
Nederland wonende Genna
Sosonko.
Engelse partij
TAL-SOSONKO
Wijk aan Zee, 1976
1. c4 Pf6 2. Pc3 e6 3. e4 d5. Een goed
alternatief is 3. c5.
4. e5 d4 5. ef6 dc3 6. bc3 Df6: 7. d4 c5.
Beter is mijns inziens b6 8. Pf3 Lb7.
8. Pf3 cd4 (h6!) 9. Lg5 Df5 10. cd4
Lb4t 11. Ld2 Pc6 12. Lb4: Pb4 13. TbI
Pc6 14. Ld3 Df6 15. Le4 0-0 16. 0-0
Td8 17. Lc6: bc6 18. Da4 e5!? Dit
houdt rekening met de voortzetting
19. de Dg6„ maar Tal speelt sterker.
19. Pe5:! Td4: 20. Tbdl! Tdl: (De5:?
21. Td4: Dd4: 22. Dc6:).
21. Tdl: Lb7 22. Da5! h6 23. h3 Te8
24. Pg4 Db2 25. Da7: Lc8 26. Pe3 Le6
27. a4 Db3 28. Da6 Lc4:! 29. Dc6:! (29.
Dc4: Te3:!).
Te3:!? 30. Td8t Kh7 31. fe3 De3:t 32.
Kh2 De5+ 33. g3 Ld3 34. Dd5! De2+
35. Dg2 De3 36. Td7 f6. (Le4 38. Te7 f5
39. Db2).
37. a5 h5 38. h4 Kh6 39. Td6 Le2 40.
a6. Opgegeven.
Voor deze partij had Tal samen met
zijn landsman Dworecki deze ope
ning voorbereid: de laatste profiteer
de in dezelfde ronde daarvan:
Engelse partij.
DWORECKI-LANGEWEG.
Wijk aan Zee, 1976.
26. Lh2t 27. Kh2: Tf6: 28. Le3
Pg6. Op Td6 volgt 29. Lc5: Td5: 38'.
Ld4+.
29. Pg6:t fg6 30. Lc5: Kh7 31. g4 a5
32. Kg3 Tc8 33. Ld4 Ta6 34. Ld3 T.ia8
35. h4 b4 36. h5 bc3 37. hg6:t Kg8 38.
Thl Kf8 39. Lf6. Opgegeven.
En tenslotte heeft ook T. Lemacko,
die het damestoernooi won, in dê-
zelfde ronde gezegevierd tegen S.
Vokralova, de Tsjechische damefr-
kampioene, die op de tweede plaats
eindigde. Natuurlijk ook meteen En
gelse partij. Zij zat bij het analyseren
er bij!
Oplossing Eindspel: 1. Tg8 Lc2t! 2.
Kf6: Lh7:! Daar 3. Th8: tot pat zc$i
leiden! 3. Pd6ü Lg8:. Op Tg8: volgt 4.
Pf7: mat. 4. d3ü Tempospel. Kh7
d4 Kh6 6. d5 Kh7 7. Pe8 Kh6 8. d6
Lh7 9. d7 en wint.
De oplossingspogingen 1. Pe7? en 4.
Pd6? worden weerlegd door 1.
Kh7: 2. Kf6: Td8 remise.
LUDEK PACHMAN
Uit de media-nota die onlangs in de
Tweede Kamer is behandeld blijkt dat
minister Van Doorn een veelvormig
media-stelsel wil handhaven. Zal hem
dat lukken? Twee VU-medewerkers
berekenden dat wanneer de Telegraaf
en het Algemeen Dagblad in het
huidige tempo blijven doorgroeien,
deze bladen in het begin van de jaren
'80 de enige landelijke dagbladen
zullen zijn. In het omslagverhaal wordt
bovendien de vraag gesteld of de
lezer, de luisteraar, de kijker als per
soon gelijke tred heeft weten te
houden met de zich opwerkende
groepen die als de 'zuilen' bekend
staan. Hoe mondig is de media-
consunient?
Verder deze maand in VU-magazine:
Leren luisteren naar gevoelens
Het eiland Timor
Goede wetenschapper nog geen
goede politicus
bon lk Rcef mi'op a!s I
abonnee op liet VU- ee j
magazine. t- J
Dc abonnementsprijs is I
slechts f 10,50 per jaar.
In een open enveloppe, zonder
postzegel, zenden aan:
Vrije Universiteit, Antwoordnr. 1771,
Amsterdam.
Naam
Straat
Plaats
w.
'n opinieblad
waar studie I
magazine achter zit
te, 11. titel (afk.). 12. zangstem, 14.
toespraak, 16. inleg, 18. departement
in Frankrijk, 20. lichtelijk zuur, 21.
plaats in Pennsylvanië. 22. latwerk,
24. jagersroep, 26. smart. 27. opper
god. 28. boom dér tropen. 30. edel
gesteente. 33. regelmatig terugke
rend, 35. groente, 37. handelsbetrek
king, 38. lof. 39. gril, 41. veredelen,
43. rivier in Rusland. 44. Spaans
paard, 46. paard. 48. vreemde'munt,
49. vlies. 50. snijwerktuig, 56. knaag
dier. 58. boom. 60. trots, 61. slag,
62. ladder. 64. welige was, 65. rus
tig, 66. behoeftige. 67. vreemde munt
69. water in Limburg. 70, huisgoden,
71. landschap op de O.-kust van Su
matra. 73. wonde. 75. ongevuld. 77.
zwakke. 78. zwemvogel. 79. bij el
kaar behorende voorwerpen, 82.
voorzetsel. 84. lied. 86. provincie
(afk.), 87. water in Friesland. 88.
voorzetsel. 90. voegwoord.
OpIossi)ig t m woensdag a.s. per
briefkaart zenden aan: Trnnw Kwar
tet. Postbus 85.9. Amsterdam. Links
boven vermelden: Wcekendpnzzel.
Oplossing van vorige puzzel
Hor.: 1. nipa, 4. Kea. 6. spar. 9. ka.
U zult wellicht de selectiewedstrijden
voor het dameskampioenschap van
Nederland met spanning hebben ge
volgd. Eindelijk ook een nieuw talen
tje bij de dames, die voor de nodige
opschudding heeft gezorgd. De
twaalfjarige Petra Polman heeft ge
nadeloos met haar concurrenten dje,
een uitzondering daargelaten, bedui
dend ouder waren, afgerekend. Zij
kon het zich zelfs permitteren de
laatste ronde door te laat te arriveren
een reglementaire nederlaag te
leiden
Hoe zij zich in de finale met o.a. Eefje
Nieuwenhuizen en Barbara Graas
zal kunnen manifesteren moet wor
den afgewacht. Wel ben ik van me
ning, dat Petra een grote toekomst
tegemoet kan gaan, mits zij op een
verantwoorde manier wordt begeleid
en zij haar interesse in de damsport
niet verliest, wanneer zij enige te
leurstellingen moet verwerken.
Het dameskampioenschap van Ne
derland zal voor Petra dan ook een
leerzame ervaring moeten zijn, waar
van zij qua prestatie niet al te veel
moet verwachten. Niet dat ik haar
een goed resultaat niet zou gunnen,
integendeel, maar er spelen bij een
debuut op zo'n jeugdige leeftijd zo
veel nevenfactoren mee die een nega
tieve invloed op haar prestaties kun
nen hebben, dat ik een plaats bij de
eerste acht al een erg goed resultaat
zou vinden. In deze is het be
langrijkste, ervaring op te doen. De
resultaten komen vanzelf, is het niet
dit jaar dan wel het volgende.
Als tweede is in de finale doorge
drongen de eenentwintigjarige Ciska
Butter, evenals Petra een debutante.
Het werd wel tijd, dat er eens wat
nieuwe gezichten bij de dames ver
schenen, want het zal ieder na het
dameswereldkampioenschap in
Amsterdam duidelijk zijn geworden,
dat onze huidige toonaangevende da
mes bij lange niet opgewassen zijn
tegen de veel en veel sterkere Russin
nen. Misschien dat zij bij een grotere
concurrentie tot betere prestaties
kunnen komen.
Deze week behandel ik natuurlijk
een partij van Petra Polman. Zij han
teert de witte schijven tegen de num
mer vijf, Gerda Gosselink, ook nog
maar veertien jaar.
Wit: Petra Polman
Q
O
O
Q
0
O
0
I
0
0
Zwart: Gerda Gosselink
1. 33-28 18-23 2. 39-33 12-18 3. 34-30
7-12 4. 44-39 2-7 5. 49-44 20-24 6. 30-25
15-20 7. 39-34 10-15 8. 34-30 Mijn voor
keur gaat uit naar 34-29. Na 8. 34-30
24-29 9. 33x24 20x29 moet wit name
lijk erg oppassen. Na 10. 31-26 (of 27)
17-21 (of 18-22) wordt het erg moei
lijk voor wit. 10. 44-39 verliest door
1029-33 11. 38x29 23x34 12. 40x29
18-23 13. 29x18 13x44 14. 50x39 14-20!
15. 25x23 12-18 16. 23x21 16x49! Blijft
dus over 10. 43-39 29-33 11. 38x29
23x43 12. 48x39, waarna de witte
stand erg onsamenhangend raag
worden genoemd. Wits achtste zet is
dus minder goed.
8. .4-10 (zwart profiteert niet)9. 44-
39 18-22 10. 31-27 22x31 11. 36x27
17-21 12. 41-36 12-18 13. 37-31 24-29 14.
33x24 20x29 15. 39-34 7-12 16. 47-41
21-26 17. 41-37 12-17 18. 27-21 (de
beste!) 16x27 19. 32x12 23x41 20.
12x23 29x18 21. 46x37 11-16 22. 31-27
6-11 23. 50-44 1-6 24. 44-39 8-12 26.
39-33 12-17 26. 37-31 26x37 27. 42x31
17-22 Zwart accepteert vrijwillig
een halve hekstelling-opsluiting.
M.i. niet terecht, maar wit zal de
geboden kans niet benutten. Na 28.
34-29 is zwart praktisch gedwongen
tot 19-23 (er dreigt 29-24 met dubbele
opsluiting!) 29. 48-42 23x34 30. 40x29
en zwart staat zeer slecht.
28. 43-39!? 11-17 29. 31-26 22x31 30.
26x37 18-22 31. 33-29 13-18 32. 38-32
19-23 33. 48-42 6-11 34. 39-33 16-21 35.
33-28 22x24 36. 30x28 21-26 37. 32-27
18-23 38. 28x19 14x23 Een grote fout
die direct schijfwinst voor wit ople
vert, hoogstwaarschijnlijk in tijd
nood.
39. 27-21! 23-29 40. 34x23 15-20 41.
21x12 11-17 42. 12x21 26x17 43. 25x14
10x28 44. 42-38 17-21 45. 36-31 9-13 46.
40-34 3-8 47. 45-40 8-12 48. 34-29 28-33
49. 29-23 33x42 50. 37x48 21-26 51.
31-27 13-18 52. 23-19 5-10 53. 40-34
12-17 54. 27-21 17-22 55. 21-16 26-31 56.
48-42 22-27 57. 16-11 31-36 Een zekere
remise levert 27-32 op. Wits schijven
staan teveel midden op het bord,
zodat een overmachtseindspel wel
remise zal zijn.
58. 11-7 27 31 59. 7 1 18 23 60. 19x28
36-41 61. 42-37 41x23 62. 1x29 31-36 63.
29-23 10-15 64. 23-46 en zwart geeft
op.
Jammer dat er hier en daar nog
enige kleine foutjes zijn gemaakt.
Desalniettemin een interessante
partij tussen twee jeugdige talenten
die het nog ver kunnen brengen. Tot
slot een miniatuurtje opgedragen
aan Petra Polman. Wit speelt en
wint.
10. aria. 12. Aaro. 14. e.a., 16. eter,
18. grein. 20. niet, 22. parade, 24.
nestel, 26. el, 27. palissade. 30. la,
31. Eem. 32. met, 33. eer, 35. Est.
36. sprot, 38. les, 40. alt, 41. opa,
42. rob. 43. por, 44. iep, 46. aster,
48. pek, 50. ral, 52. sen. 53. pal,
55. o.k., 57. sabeldier, 60. A.E., 6IE.
erosie, 63. egards. 65. tali, 66. renet,
69. Bora. 70. sc.. 71. elke. 73. Este,
75. cm.. 76. heft. 77. mak, 78. Elis.
Vert.: 1. Natal. 2. parapet. 3. ar, 4.
kar, 5. aai, 6. sr.. 7. penseel. 8. reëel
9. keper. 11. Igel, 13. Anna. 15. at
las. 17. er, 19. eiser, 21. it. 23. dam,
25. Ede. 28. impasse. 29. storend,
31. ester, 34. repel. 35. Eli, 36. spa,
37. tor, 39. sok. 45. passief. 47. telen,
48. parabel. 49. toets. 51. lai. 53.
peg. 54. sesam. 56. krach. 58. berk.
59. iets. 60. adres. 62. o.l.. 64. R.O.,
67. Eem. 68. eek. 72. Lt., 74. tc.
De prijswinnaars van de vorige puz
zel zijn: mevrouw de Klerk. Beek-
weide 9, Eefde, mevrouw B. J. Ham-
pel, Hoogstraat 86A, Wageningen,
W. Boswijk, Noorderstraat 102, Sap-
pemeer.
Vertrek elke donderdag
af Frankfurt.
Prijs: v.a. 892,-
Inlichtingen: tel. 020-
913456,
