fluit eens.. Part-time dagonderwijs begint deze zomer ankert blijft f onduidelijk over Dassault-zaak Advocaat ontkent betaling Nieuwe regeling werktijden militairen Meer kolen voor de energievoorziening Venco Venco Poging tot omkoping niet bewezen Invoering per 15 maart De onderzoekcommissie op postagentschap Kamer achter motie Van Houwelingen: Haagse initiatief van belang voor gehuwde vrouwen e n werkloze jongeren sterklasse drop Venco ITE - WOENSDAG 11 FEBRUARI 1976 BINNENLAND TROUW/KWARTET 3 "Sfi'an een onzer verslaggevers 1 ^^tMSTERDAM Tijdens een meer dan twee uur durend verhoor ;en!iee^ ^et Tweede-Kamerlid P. Dankert, defensiespecialist van de [e >vdA-fractie, de Amsterdamse rechtbank niet duidelijk kunnen T alken of hij werkelijk van mening is geweest dat de Nederlandse aar< )assault-vertegenwoordiger ing. J. B. heeft getracht hem om te Syj open. De president van de rechtbank, mr. J. A. Schroder, die hem Sijiet vuur na aan de schenen legde, wees hem meermalen op tegen- trijdigheden in zijn verklaringen, slai >ch« )ankert en het Tweede-Kamerlid vo£. W. Keja. de defensiespecialist van idin^e VVD-fractie. traden gisteren op vee s kroongetuigen in het proces te- zo'c^n B.. die was gedagvaard wegens zt oging tot omkoping van deze Ka- :och ierleden. net ont,kende het hem ten laste ge- volledig; volgens hem was er Fen sprake van dat hij Dankert en een som gelds en Dankert Van onze sociaal-economische redactie DEN HAAG De nieuwe werk- en rusttijdenregeling voor mili tairen, en de daarmee verband houdende compensatieregeling, wordt met ingang van 15 maart ingevoerd. Deze regeling, die 32 miljoen gulden kost, is vrijgesteld van de bevriezing van de lonen en de arbeidsvoorwaarden. ;~jVvendien een stuk grond in Zuid- 'v rankrijk in het vooruitzicht zou ebben gesteld, in ruil vpor hun Dgingen tot beïnvloeding van de ünister van defensie. B. og zou zich ■t-|aaraan hebben schuldig gemaakt propagandist van de door Das- jf/ suit, "ervaardigde Mirage, en van e vliegtuigen die in aanmerking r? wamen voor vervanging van de L tarfighter bij de Nederlandse J ichtmacht. tal mkert lanceerde zijn beschuldi gt ing aan het adres van B.. nadat bil|et Franse dagblad Le Monde had ongericht dat een niet met name ïoemde vliegtuigenfabriek had etracht Nederlandse Kamerleden te kopen. Dankert bevestigde tren dat de Nederlandse cores ident van het blad het gerucht- :ende bericht op zijn instigatie gepubliceerd. ij had gehoopt, zei hij. dat het de idacht zou trekken in België, dat de Mirage de voorkeur gaf èoven concuf-rerende toestellen. yE olgens zijn verklaring wilde Dan- ert met zijn omkopingsverhaal in Monde bereiken dat in België de nzuivere elementen' uit de beslis ing over de Mirage verwijderd ?erden. (b nders dan hij had voorzien, stak (t in Nederland een storm op over e publikatie in Le Monde. Vanuit ijk et parlement werd aangedrongen d p een justitieel onderzoek. Dan- ssb ert. verklaarde toen, dat de Neder- ide ndse agent van Dassault hem .in (lil voor zijn invloed als defensie- pecialist en voorzitter van de in- niödels opgeheven Staatscommissie (1 oor defensie geld had geboden, te lijn VVD-collega Keja veweerde daarop dat de agent ook hem trachten om te kopen. ankert, die indertijd op en om het linnenhof al het verwijt te horen reeg dat hij met zijn beschuldft- k; ingen eerder op e proppen had ed. ïoeten komen, kon niet de vraag te an de preseint van de rechtbank eantwoorden waarom hij over de oging tot omkoping niet bijvoor- eeld de voorzitter van de Tweede Dtfcamer had ingelicht. Hij moets legeven dat dit 'onjuist' was ge ren hebben gekregen: 'Je hoeft het natuurlijk allemaal niet voor niets te doen. Een aardig stukje grond in Frankrijk zou best leuk zijn'. Naar zijn zeggen zou Dankert die uitlating toen niet als een serieuze poging tot omkoping hebben ge zien. Dankert zou wel hevig veront waardigd zijn geweest toen later, in augustus 1974 ,B. hem na een ge sprek ten kantore van B. met Fran cois op de trap bij de arm zou hebben gepakt en gezegd zou heb ben: 'Piet, nu moet je Francois anderhalf miljoen vragen'. Volgens Dankert zou Francois eer der al hebben laten merken dat Dassault voor beïvloeding van een beslissing ten gunste van de Mirage best wilde betalen. De leden van de onderzoekcommissie zyn (van links naar rechts): mr. A. M. Donner (ARP), geboren in 1918, werd in 1945 hoogleraar aan de VU, en in 1958 rechter in het hof van justitie van de Euro pese Gemeenschappen. Hij was voorzitter van de staatscommissie Cals-Donner voor de grondwets herziening; drs. H. Peschar (PvdA), geboren in 1921. was van 1952 tot 1968 lid van de PvdA-Tweede- Kamerfractie en sindsdien voorzitter van de algemene rekenkamer en dr. M. W. Holtrop (partij loos). geboren in 1902, was voor de oorlog onder meer directeur van Hoogovens en van 1946 tot 1967 president van de Nederlandse Bank. Raadselachtig Weisbrod verzekerde, dat hij nooit ook maar één dollar aan de prins had betaald o f overgemaakt. Hij voegde daaraan toe de prins niet persoonlijk te kennen en geen con tact met hem te hebben gehad. Meuser Het Kamerlid Keja kwam als getui ge met een verklaring die niet zo zeer uitblonk door tegenstrijdigheid als wel door raadselachtigheid. In het Haagse restaurant House of Lords zou B. hem voor 30.000 gul den heben willen omkopen. Keja zei dat het desbetreffende gesprek met B. hoogstwaarschijnlijk onder vier ogenwas gevoerd, maar B. beweerde met grote stelligheid dat Keja in het gezelschap van zijn fractiegenoot A. Ploeg had verkeer- d. Het merendeel van de andere ge tuigen legde verklaringen ten gun ste van B. af. Het gewezen Kamer lid W. Wierda, oud-defensiespecia list van de PvdA, zei B. zeer vaak ontmoet te hebben, maar nooit iets gemerkt te hebben van een sfeer waarin omkoping kon gedijen. Des gevraagd zei hij dat hij zijn frac tievoorzitter en de Kamervoorzitter zou hebben ingelicht, als hij wel iets van poging tot omkoping ge merkt zou hebben. Het oud-Kamerlid H. Kikkert, die na zijn afscheid als CHU-Kaimerlid adviseur van B. was geworden, ri i merkte op al in mei 1974 in de (iPWnnPnflP ftVPrVfll wandelgangen van de Tweede Ka- uvcivai mer vernomen te hebben dat Dan kert een' hekel had aan B. Hij had daarna B. geadviseerd het contact met Dankert te verbreken, omdat voortzetting alleen maar tot irrita tie aanleiding zou geven. In een onder ede afgelegde verkla ring bij de rechter-commissaris, die door de president werd voorgelezen, kwalificeerde Francois de beschul diging van Dankert als 'pure ver beelding'. B. zei tenslotte dat de 'valse beschuldiging' van Dankert hem 'een groot raadsel' was. Morgen zal de officier van justitie, mr. F. H. von Meyenfeldt zijn re quisitoir houden en zullen de ver dedigers voor B. pleiten. Van een onzer verslaggevers DEN HAAG De Zwitserse advocaat Hubert Weisbrod, die maan dag nog weigerde enige inlichting te verstrekken over de Lock heed-affaire en de mogelijke rol van prins Bernhard daarin, is daar gisteren gedeeltelijk op teruggekomen. Hij heeft nu met klem berichten tegengesproken als zou hij in opdracht van deze Ameri kaanse vliegtuigfabriek ooit geld aan prins Bernhard hebben over gemaakt. Uit een mededeling van minister Vredeling van defensie blijkt dat bij de nieuwe regeling is uitgegaan van de gedachte dat het niet langer normaal is om diensten gedurende 24 uur per etmaal te verrichten. Dit betekent bijvoorbeeld dat een militair na een 24-uurs weekend wacht minstens een dag compensa tie moet krijgen. Ook is afgestapt van de opvatting dat de bewegings vrijheid van de militair het gaan er staan buiten werk- of dienstu ren niet een onderwerp is. waar over commandanten naar eigen in zicht beslissen. Voortaan zal de militair zijn werk zaamheden als regel verrichten ge durende vastgestelde werktijden, die niet overmatig mogen zijn en waar mogelijk door behoorlijke rusttijden dienen te worden onder broken. Bovendien kan de militair, die meer dan normale werkzaamhe den buiten de vastgestelde werktij den heeft verricht, aanspraak ma ken op een billijke rusttijd, zodra daar gelegenheid voor is. Voor de drie krijgsmachtonderdelen geldt als uitgangspunt dat de gemiddelde arbeidsduur niet meer dan acht uur per dag en veertig uur per week mag bedragen. Opgeschort De nieuwe werk- en rusttijden re geling stond tegen het einde van het vorige jaar op het punt te worden ingevoerd, nadat daarover lange tijd was onderhandeld. De loonmaatregel van de regering was er de oorzaak van dat besloten moest worden de invoering op te schorten. De vaste kamercommissie voor de fensie toonde zich tijdens het Tweede Kamerdebat over de begro ting van defensie zeer ontstemd over dit uitstel. Minister Vredeling beloofde toen dat hij met minister Boersma zou overleggen over een uitzondering voor de werk- en rust tijdenregeling voor militairen. De Zwitserse advocaat, die zelf zegt van 1958 tot 1962 voor Lockheed te hebben gewerkt, is ongetwijfeld één van de mensen, die te maken zal krijgen met de onderzoekscommis sie. die door de Nederlandse rege ring nu is ingesteld. Evenals trou wens zijn 'beste' vriend Fred Meu ser, voormalige verkoopdirecteur van Lockheed in Europa, die mo menteel in Frankrijk op vakantie zou zijn. Weisbrod zei desgevraagd wel als advocaat in dienst van Lockheed UTRECHT Een gewapende over valler heeft de eigenaar van de supermarkt Den Hertog in Nieuwe- ter-Aa gasteren onder bedreiging met een vuurwapen enkele duizen den guldens afhandig gemaakt. De eigenaar van de supermarkt zat achter het loket van het in de supermarkt gevestigde postagent schap, toen een ongeveer 25-jarige man hem dwong, een plastic zak vol te stoppen met geld. De over valler vertrok per fiets. Hij werd buiten de bebouwde kom opgewacht door een man in een rood-bruine auto. Contact niet verbroken ïjdens het verhoor werd hij ook Jeconfronteerd met de uitspraken H ie hij na het bericht in Le Monde i een televisie-interview heeft ge- >vr aan. Bij die gelegenheid zei hij ider meer dat hem nooit werke- veijk een aanbod was gedaan. Daar- >z™ aast werd hem voorgehouden dat ij in de pogingen tot omkoping en ,sfc, jn verantwoording daarover geen ve iden had gezien het contact met l{-a assault te verbereken. 1< fcnkert had B. en de secretaris- i eneraal van Dassault. Pierre Fran- rd( ois, naar zijn zeggen ook nooit et zoveel woorden duidelijk ge- laakt dat hij van steekpenningen 1 et gediend was. iai p herhaalde vragen daarover ant- >rdde Dankert steeds dat hij de jbiedingen 'voor zich uit gescho- enéen had'. Hij zou B. en Frangois tbben voorgehouden dat hij over eloning' pas wilde praten, nadat idi m beslissing over de opvolging de Starfighter genomen zou ft jn. cerigens zou hü ook wel de moge- leid ter sprake hebben gebracht Dassault zou bijdragen aan on- meer Amnesty International en in financiële moeilijkheden (kerkerend internationaal genoot- aa chap van juristen. ial ?e!tuk grond <L zou Dankert volgens diens ver dring tot tweemaal toe een aan- od hebben gedaan. Bij zijn eerste itmoeting met B* in januari 1973 re( i Amsterdam, zou Dankert te ho- in en in opdracht van die maatschap pij 'verschillende bedragen gestort te hebben op Zwitserse banken', waarbij gezegd werd, dat Lockheed opdracht zou geven hoe dat geld moest worden gebruikt. 'Die op dracht is gekomen, maar ik ben er vast van overtuigd dat het geld niet bestemd was voor prins Bernhard'. aldus Weisbrod. De Zwitserse advocaat werd door de Amerikaanse senaatscommissie voor multinationals beschreven als de Europese agent van Lockheed en als de man. die vijftien jaar gele den een miljoen dollar had betaald aan een 'hoge Nederlandse functio naris'. Advocatenbureau Volgens berichten uit de Senaats commissie is ook ir. Ed Fife, Lock- heed-verkoper van burgervliegtui gen in Europa en gestationeerd in Londen, betrokken bij het betalen van steekpenningen aan Nederlan ders. Dit meldt althans het week blad Nieuwe Revu. Tijdens zijn stationering in Londen zou hij 100.000 dollar hebben moe ten overmaken aan prins Bernhard. Hij ontving dit bedrag via het Pa- rijse advocatenbureau Coudert Frè- res. Tevens zou Fife ook 25.000 dollar contant hebben betaald aan ir. F. C. Besancon, die als technisch directeur destijds bij de KLM heeft meegewerkt aan de aankoop van onder meer de Superconstellations en de Lockheed Elektra's. De aanschaf van 12 Elektra's in 1969 wekte indertijd nogal verba zing ih Europa, omdat vrijwel alle andere Europese luchtvaartmaat schappijen voor de Franse Caravel- le hadden gekozen. Volgens KLM-kringen werd de aan koop van de Elektra's door ir. Be sancon. die niet voor commentaar bereikbaar was. zelf doorgedrukt. Van de zijde van de KLM wilde men geen commentaar geven. Wel werd gezegd, dat alles momenteel in het werk wordt gesteld om In Amerika achter de feiten te komen en dat men de activiteiten onge past en ongebruikelijk vond. Ex-lOckheed-employee Ernest Hau- ser verklaart deze week in Nieuwe Revu, dat Lockheed tijdens de openbare hoorzitting van de Ameri kaans* senaatscommissie 'het min ste bedrag heef t genoemd in de hoop er zo vanaf te komen'. Volgens Hauser is het bedrag dat in Nederland is uitgegeven minstens tien keer zo hoog. Ook bij de ver koop van de F 16 van General Dynamics zijn steekpenningen in Nederland betaald, aldus Hauser. Eerder liet de directie van deze fabriek weten, dat op haar ver koopmethoden niets is aan te mer ken. 'Wij zijn bereid mee te werken als Nederland een onderzoek wil in stellen naar de manier, waarop de ze transactie tot stand is gekomen', aldus een woordvoerder maandag. DEN HAAG De Tweede Ka mer wil dat het aandeel van ko len in de Nederlandse energie voorziening wordt verhoogd. De regering moet de Kamer daarbij informeren over de gevolgen voor het milieu, de ruimtelijke ordening en de werkgelegen heid. De tweede Kamer aanvaardde gis teren een motie met deze ihoud van de anti-revolutionair Van Hou welingen. Tegen stemden de VVD. DS'70. SGP GPV RKPR en de D'66- er Nooteboom. Het aandeel van ko len in de energievoorziening dient (ADVERTENTIE) /IIII Inderdaad. Met suhruli'. «.'sprnnnen li|>p»-n (AA*'* |i;m fluiten zéCr doen. Labello houdt uw lippm zacht en soepel. Labello. de stick die v erzorgt. jf verzacht en beschermt. I Zomer Winter. (Met Labello als .uidcrgrond. blijft lipst icjt langer door Henri Kruithof DEN HAAG Steeds meer vrouwen met kinderen krijgen belangstelling voor het onderwijs. Zij merken dat het onderwijs dat hun kinderen krijgen, dermate veran derd is, dat zij daar weinig of niets meer van begrijpen. Juist omdat zij opgroeiende kinderen hebben, is het voor hen vaak niet mogelijk om avondonderwijs te volgen, want dat legt meestal een te zware belasting op het gezin. Dat is dan ook een van de voornaamste redenen waarom de Haagse scholengemeenschap voor avondonder wijs heeft besloten om naast het avondonderwijs, ook part-time dagonderwijs te gaan geven in Mavo en Havo. T veede-Kamerlid P. Dan- e tat in het Amsterdamse paleis r van justitie, waar hij optrad als kroongetuige tegen de van po king tot omkoping beschuldigde agent van Dassault. 'De gehuwde vrouw met op groeiende kinderen is in het onderwijs eigenlijk een ver geten groep. Zij voelt zich in de steek gelaten. Dat blijkt wel uit de honderden reac ties die we inmiddels hebben gekregen op het persbericht dat we vorige week hebben verspreid,' aldus directeur H. C. Groenen van de scho lengemeenschap. 'Zelfs uit Rotterdam en Dordrecht heb ben we reacties gekregen.' 'Het volgen van een schrifte lijke studie is voor deze vrou wen veelal geen haalbare kaart. Zij vereenzamen daar in zodanig dat ze daarom al leen al zo'n studie niet kun nen volbrengen. Bij dit soort part-time studies is juist de klassesfeer, het gezamenlijk optrekken erg belangrijk.' t Programma De onderwijsprogramma's voor het part-time dagonder wijs zijn precies dezelfde als die van het avondonderwijs. Het eerste jaar hebben de studenten twee ochtenden per week les. Dit jaar is voor Mavo en Havo gelijk. Men volgt dan vier vakken die men moet kiezen uit de vier talen en biologie. Het tweede jaar kan men dan kiezen tus sen twee mogelijkheden: of men volgt het volledige pro gramma, bestaande uit zes vakken, of men doet maar een deel van de vakken, waarin men aan het eind van het derde jaar dan examen kan doen. In het laatste ge val kan men de vakken uit sluitend op Mavo-niveau doen. De deeldiploma's die hiermee worden verkregen kunnen, als men er zes heeft, worden ingewisseld voor een volwaardig Mavo-diploma. Blijft men echter ook in het tweede jaar het volledige vakkenpakket volgen dan moet men drie ochtenden of twee ochtenden en een avond de lessen gaan volgen. Na het tweede jaar moet er dan wor den gekozen of nog één jaar voor het Mavo-diploma, of nog drie jaar voor het Havo-diploma. Enquêtes De scholengemeenschap had vorig jaar al toestemming van het ministerie van onderwijs om een dergelijke part-time dagopleiding te gaan opzet ten. Toen had men echter nog (e weinig gegevens over de belangstelling, welke groe pen er voor het ochtendon- derwijs in aanmerking kwa men, beschikbare lokaalruim te en docenten enzovoort. Die gegevens heeft men inmiddels door enquêtes wel gekregen, zodat per 1 augustus aan- Kiezen tussen HAVO/MAVO staande begonnen kan wor den. Uit deze enquêtes bleek onder andere dat 43 procent van de huidige eigen leer lingen de voorkeur geeft aan een vorm van dagonderwijs boven het avondonderwijs. 'Juist bi] de gehuwde vrou wen blijkt er ontzettend veel belangstelling te bestaan voor de wiskunde. Zij zien hun kinderen bezig met de op het eerste gezicht vrij een voudige verzamelingenleer. In de praktijk blijkt echter dat dit het moeilijkste vak is en dat velen moeten af haken. Om deze mensen toch iets van de moderne wiskun de bij te brengen, geeft een van onze wiskundeleraren voor de aardigheid een cur sus van tien lessen, waarin de beginselen van dit vak worden uiteengezet. Op die manier leren ze toch wat meer begrijpen van het werk dat hun kinderen dpen,' aldus Groenen. Een tweede belangrijke groep, die aan dit part-time dag onderwijs zal gaap deelne- Van Houwelingen (ARP): infor matie over gevolgen. volgens at motie te worden ver hoogd omdat terughoudendheid is geboden met de toepassing van kernenergie en beperking is ge wenst van het gebruik van aardgas en olie. Isolatie De Tweede Kamer ondersteunde met alleen de BP tegen, ook een motie van Houwelingen waarin wordt aangedragen op isolatie van alle woningen rond 1985. Minister Lubbers (economische zaken) heeft vorige week al de Kamer toegezegd een acieplan te zullen opstellen en dat aan de Kamer voor te leggen. De kamer ging ook akkoord met een motie van CHU-fractieleider Kruisinga, waarin de regyring wordt gevraagd aan het onderzoek naar andere energiebonnen dan aadgas en naar besparingen voor rang te geven. Dat onderzoek moet dan worden gefinancierd uit de op brengsten van het aardgas. Vanwe ge deze koppeling stemden PvdA. PPR en CPN tegen. Twee andere moties (van de PSP over ombuiging van de huidige produktlewijze en van de VVD over het aanbieden kQNSCHAP VOOR ATOOMENER- GIEC WERDEN VERWORPEN. (ADVERTENTIE) UT- lg3WSg«E> men wordt gevormd door de werkloze jongeren. Groenen: 'Bij de werkloze jeugd is wei nig interesse voor het avond onderwijs. Vanwege het feit dat zij geen werk hebben, ontbreken bij hen al veel van de sociale contacten. Het grootste deel van hun sociale leven speelt zich dan ook in de avonduren af. Zij zien het daarom niet zitten om twee of drie avonden per week naar school te gaan.' Voordat de directie van de scholengemeenschap zich ech ter op de werklozen is gaan richten heeft men eerst een gesprek gehad met vertegen woordigers van het geweste lijk arbeidsbureau. Het pro bleem bij deze mensen is na melijk dat zij een uitkering krijgen op grond waarvan zij verplicht zijn weer aan het werk te gaan alè zij passende arbeid krijgen aangeboden. Op dat moment zou hun stu die radicaal worden onder broken. 'Dat vonden we een onaanvaardbare situatie. We hebben met het arbeidsbureau afgesproken dat deze mensen op het moment dat zij weer aan het werk gaan, onmid dellijk bij ons kunnen over stappen op het avondonder wijs, waar ze dan intensief begeleid zullen worden.' De gedeeltelijk leerplichtigen vormen de derde en laatste groep, waarop men zich wil gaan richten. Een aantal van hen blijkt de voorkeur te ge ven aan de part-time Mavo opleiding, boven het vor- mings-instituut, waar ze veel al terecht komen. Die voor keur vloeit voornamelijk voort uit het feit dat ze in hun werk al snel constateren dat ze zonder dat Mavo diploma nergens komen. De heer Groenen ziet in de toekomst een steeds grotere plaats voor het part-time dagonderwijs. Hij verwacht dan ook dat binnen drie jaar het een landelijk ingevoerde vorm van onderwijs zal zijn. 'Bij overheidsinstellingen zie je nu al dat werknemers vrij krijgen om een opleiding te gaan volgen. Ik verwacht dat in de toekomst ook werk gevers bij het particuliere bedrijfsleven dit voorbeeld zullen gaan volgen. Boven dien is de verwachting dat men in de toekomst steeds meer vrije tijd gaat krijgen, waarvan een deel waarschijn lijk wel gebruikt zal worden om te studeren.' BOERDERIJDROP drop op z'n droppigst. Mild gezouten. vol van smaak en gezellig van vorm Huisje-boompje-beestie-drop om naar hartelust van te smullen. 11 smaken

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 3