Nieuwe MPLA-aanval
jZuid-Angola verwacht
ranse communisten mijden discussie
|)ver 'dictatuur van het proletariaat'
Selwyn Lloyd kreeg
pas laat waardering
Middellandse-Zeestaten
lakken vervuiling aan
Defensie-begroting
VS bekritiseerd in
Washington en Moskou
Dreigende taal van
Libanese leiders
)ffensief tegen drie steden van UNIT A
■a Mao zat uren
aan sterfbed
Tsjoe En-lai
President Marcos:
Geef UNCTAD meer
bevoegdheden
Kabinetswyziging op komst
Terechtstellingen in
Soedanese hoofdstad
Bonn: wapenhulp
aan Turkije
niet vergroten
Europese Commissie
wil dezelfde tijd
voor alle Europeanen
ISDAG 3 FEBRUARI 1976
TROUW/KWARTET 7
t
a DESAKA (UPI, Reuter) De pro-westerse groeperingen in Angola verwachten dat de linkse be-
ijdingsorganisatie MPLA deze week opnieuw een groot offensief in het zuiden zal beginnen. Bron-
n »n in de hoofdstad Loeanda zeggen dat de MPLA binnen enkele dagen drie steden in zuidelijk
l- agola kan veroveren.
et zuiden ls voor het grootste deel
fi)g in handen van de UNITA, de
u weging van Jonas Savimbi die
n iel steun van Zuid-Afrika krijgt,
n >n woordvoerder van de UNITA
n melde gisteren dat de betrekke-
i. ke rust in Angola van dit mo-
i- ent wordit gebruikt om de UNI-
s. A-troepen weer op sterkte te
t, |engen. 'Wij zijn klaar voor de
i- inval. Op dit moment is de toe-
i- and rustig en beheerst', zei hij.
I- >igens hem zal de MPLA (ge-
»r eund door Sowjet-Unie en Cuba)
ize week willen aanvallen omdat
»t precies vijftien jaar geleden ls
e it deze beweging de strijd aan-
Lt md tegen de Portugezen In Ango-
il
s.
^ferjaardag
MPLA heeft ter gelegenheid van
verjaardag een verklaring uit
wen. Daarin worden de troepen
uwd dat de strijd in An-
nog niet besdi6t is ondanks de
vinnlngen van de afgelopen
:en. De MPLA zei dat de buiten -
idse inmenging voortduurt en
het daarom nodig blijft de
jjdikrachten te versterken. De
MPLA-verklaring werd wereldkun
dig gemaakt door het Sow jet-pers
bureau TASS.
Het Joegoslavische persbureau Tan-
Joeg meldde vanuit Loeanda (de
hoofdstad die in handen van de
MPLA is) dat deze beweging op het
punt staat drie steden op de UNITA
te veroveren. Het zijn Hoeambo
(het vroegere Nova Lisboa dat door
de UNITA tot hoofdstad van Angola
was uitgeroepen), de havenstad Lo-
bito en Loeso, een belangrijke stad
aan de spoorweg die dwars door
Angola loopt. Al eerder heeft de
UNITA Hoeambo en Loeso gedeel
telijk ontruimd.
tief was) heeft verbroken. De FNLA
is praktisch uitgeschakeld door de
MPLA. De strijd concentreert zich
nu in het zuiden en aangenomen
wordt dat daar ook de huurlingen
die het laatst zijn verstuurd, zullen
worden Ingezet. De SAS zal donder
dag nog eens honderd man naar
Angola sturen.
Bemiddeling
Huurlingen
De UNITA zal deze week kunnen
beschikken over tientallen nieuwe
huurlingen, die uit Europa zijn
aangevoerd. De afgelopen week zijn
er ongeveer 120 huurlingen door de
Britse organisatie SAS (Dienst voor
veiligheidsadviezen) naar Angola
gestuurd. In Londen is gisteren be
kend gemaakt dat de SAS het
contract met de FNLA (de or
ganisatie die lm Noord-Angola ac-
ï-
Barcelona (Reuter) Maatregelen om de vervuiling van de
n[iddellandse Zee tegen te gaan worden besproken op een con
ventie van oeverstaten die gisteren in Spanje begon.
ligt éen ontwerp-conventie op
fel die van de regeringen 'alle
ssenrie maatregelen' eist om ver-
filing tè£voorkomen en te bestrlj-
o.
i voorbereidende besprekingen ls
gebleken dat de landen hun po
litieke en ideologische verschillen
innen overwinnen en het eens
Annen worden over gezamenlijke
taalregelen. aldus directeur Mosta-
m
le
r* PEKING (Reu tor) On-
danks zijn zwakke gezondheid
"en zijn hoge leeftijd bracht
k partijvoorzitter Mao Tse-
1 toeng vorige maand uren
,n door aan het sterfbed van
;n premier Tsjoe En-lai in een
>8 ziekenhuis in Peking. Dit
heeft een westerse diplomaat
;n in de Chinese hoofdstad ver
is nomen.
ui Een Chinese functionaris
Ie heeft de diplomaat een van
z® de meest gedetailleerde be-
7- schrijvingen gegeven, over de
ri laatste weken van Tsjoe, die
s- tot nu toe naar de buitenwe
reld konden doordringen. Uit
de beschrijving komt naar
voren dat de 82-jarige Mao.
ondanks zijn eigen wankele
gezondheid, bij Tsjoe En-lai
wilde zijn tijdens de laatste
in dagen van diens gevecht te-
e- gen kanker. Volgens de func-
p- tionaris bleef Mao aan het
sterfbed tot een half uur
voordat Tsjoe op de ochtend
van 8 januari overleed. Dok
ters overreedden hem weg te
gaan toen ze zagen dat het
«nj einde nabij was.
vernieuwing van de Franse communistische partij, die de partij voor de meer democratisch inge-
enfelde kiezers aanvaardbaarder moet maken, kan deze week een stuk dichterbij komen. Dat zou dan
t resultaat zijn van het partijcongres dat van 3 tot 8 februari wordt gehouden. De discussie over
t wel of niet laten vallen van de door de partij gevoerde leuze van de 'dictatuur van het proleta-
enbat' k&n het begin zijn van een duidelijke veran dering.
fa Tolba van het Milieuprogramma
van de Verenigde Nat:es (UNEP).
Er wonen naat schafting honderd
miljoen mensen in de kustgebieden
van de Middellandse Zee en hun
aantal wordt geregeld door ongetel
de toeristenstromen versterkt. Ne
gentig procent van hun rioolwater
wordt ongezuiverd geloosd. Grote
hoeveelheden laridbouwbestrij-
diagsmiddelen worden door de
wind naar zee geblazen en regenen
daar uit. Fabrieken lozen metaal
verbindingen en andere chemica
liën. Het kwikgehalte in vis is op
gelopen tot rond de waarden die de
Wereldgezondheidsorganisatie nog
toelaatbaar vindt voor consumptie.
En slechts vijf procent van de ha
vens waar olie wordt gelost, be
schikt over installaties om de tan
kers te reinigen.
De problemen worden vooral be
nauwend omdat het water van de
Middellandse Zee, door de Straat
van Gibraltar van de oceaan bijna
afgesloten, maar zeer langzaam
worden ververst.
Bij het ontwerp-conventie behoort
een protocol waarin sloffen worden
opgesomd die door schepen niet
meer mogen worden gedumpt. An
dere, minder gevaarlijke, mogen al
leen met speciale toestemming van
de nationale overheden worden ge
loosd, Een tweede protocol regelt
de samenwerking bij het tegengaan
van olieverontreinigkigOp Malta
zou een regionaal oliebestrijdings-
cenitrum moeten worden Ingericht
Aan de opstelling van de teksten ls
twee jaar gewerkt.
Aan de openingszitting namen zo
wel Griekenland als Turkije deel,
ondanks hun meningsverschillen
over Cyprus. Israël was aanwezig,
de betrokken Arabische landen
niet, maar het stond niet vast dat
ze niet later nog zouden komen.
Van de oeverstaten ontbrak verder
Albanië nog. De confenrentie duurt
twee weken.
President Idi Amin van Oeganda
heeft de MPLA een nieuw bemidde
lingsvoorstel gedaan. Hij wil met
een delegatie van medestanders
van de MPLA en vrienden van de
FNLA en UNITA naar Loeanda rei
zen om te onderhandelen met
MPLA-leider Agostinho Neto. Presi
dent Amin is momenteel voorzitter
van de Organisatie voor Afrikaanse
Eenheid (OAE). Hij is voorstander
van een coalitie-regering in Ango
la. Amin zei nog dat hij de UNITA
en de FNLA heeft aangeraden om
geen gebruik te maken van westerse
huurlingen.
MANILLA (AP. Reuter. UPI)
President Marcos van de Philippij-
nen heeft aangedrongen op omvor
ming van de UNCTAD tot een or
gaan met beslissingsbevoegdheden
op het terrein van wereldhandel en
ontwikkeling.
De Philippijnse president deed dit
voorstel op de vergadering van de
'Groep van 77'. een groep van 108
ontwikkelingslanden in Afrika, Azië
en Latijns-Amerlka. Deze groep
eongresseert momenteel in de Phi
lippijnse hoofdstad Manilla ter
voorbereiding van de derde VN-
MPLA-soldaten worden begroet
door bewoners van het Angolese
plaatsje Uige.
conferentie over handel en ontwik
keling (UNCTAD), die in mei in de
Keniase hoofdstad Nairobi wordt
gehouden.
Aan de conferentie in Manilla
wordt deelgenomen door meer dan
600 afgevaardigden, onder wie vele
ministers. Slechts 84 van de 108
landen zijn vertegenwoordigd.
Marcos stelde in zijn openingsrede
de conferentie voor de UNCTAD,
waarvan zowel ontwikkelde als ont
wikkelingslanden deel uitmaken
voortaan Wereldhandels- en ont
wikkelingsorganisatie té noemen en
ex een speciaal bureau van te ma
ken. Marcos waarschuwde dat de
wereld voor het sombere vooruit
zicht van oorlog of dood staat wan
neer de Internationale economische
ongelijkheid niet wordt gladgestre
ken. Hij drong aan op solidariteit
onder de landen van de derde ve-
reld.
De 'Groep van 77' zou moeten wor
den omgevormd tot een instelling
die namens de derde wereld de
belangen van de ontwikkelingslan
den op wereldniveau zou kunnen
behartigen.
MOSKOU, WASHINGTON (UPI, Reuter) De Sowjet-Unie heeft
de Amerikaanse regering gekapitteld voor haar voorstellen meer
geld uit te geven voor de strijdkrachten. Volgens de Sowjet-Unie
is het opvoeren van de Amerikaanse defensie-begroting in strijd
met de politiek van ontspanning, die beide landen nastreven.
BEIROET (AP, Reuter) De leider van de Falangistische militie,
Pierre Gamayel heeft gisteren in een gesprek met het Amerikaan
se persbureau AP meegedeeld dat hij weer wapens aan het kopen
is omdat het opnieuw uitbreken van de burgeroorlog in Libanon
onvermijdelijk is, als de radicale Palestijnen niet gedwongen wor
den een toontje lager te zingen.
Gamayel prees de Syrische pogin
gen om tot een blijvende vredesre
geling te komen tussen de verschil
lende partijen, maar achtte deze
nutteloos als de Libanese regering
zelf niet voldoende kracht heeft
links met geweld onder de duim te
houden. Eerder had ook de linkse
leider Kama 1 (Toemblat verklaard
weinig vertrouwen in de toekomst
te hebben.
Inmiddels verklaarde de christelijke
leider Chamoen tegenover verslag
gevers dat de christelijke leiders
bereid zijn met de Palestijnse guer
rillaleiders directe besprekingen te
voeren over een formule, die de
Libanese soevereiniteit waarborgt
en de aanwezigheid van guerrilla
bewegingen in Libanon regelt.
Premier Karami heeft meegedeeld
dat hij op zeer korte termijn met
Deze Russische kritiek is vervat in
een artikel in het partijblad Praw-
da. In hetzelfde nummer van de
Prawda worden president F\>rd en
diens minister van buitenlandse za
ken Kissinger ervan beschuldigd
dat zij over Angola een verkeerde
voorstelling van zaken geven.
In zijn commentaar op de defen
sie-begroting schrijft met blad van
de regering-Ford gedwongen is
concessies te doen aan de 'reactio
naire krachten' en de 'tegenstan
ders van de ontspanning'. Deze
krachten duwen de VS terug naar
de periode van de koude oorlog 'in
naam van de grote winsten', aldus
de Prawda. Het merkt verder op
dat de aanvallen op de ontspan-
n ingspolitiek in de VS de laatst®
tijd zijn opgevoerd.
Bezuinigingen
president Franjiech een bezoek aan
Syrië zal brengen. Dit land heeft
een actieve bemiddelende rot ge
speeld In het conflict.
Na terugkeer van de regeringslei
ders zullen kabinetswijzigingen
worden bekend gemaakt. Waarne
mers geloven dat het zes man tel
lende kabinet met Invloedrijke lei
ders van de verschillende partijen
zal worden uitgebreid-
Het vertrouwen van de bevolking
in de vandaag twaalf dagen duren
de wapenstilstand groeit. Scholen
zijn weer begonnen en de publieke
diensten functioneren weer voor
het eerst sedert vele maanden. De
regering heeft gisteren aangedron
gen op hervatting van het werk ln
de industrie, aangezien in vele be
drijven nog geen activiteiten ont
wikkeld werden.
Ondertussen ls ln Washington de
strijd tussen het Congres en de
regering begonnen over de defen
siebegroting van meer dan honderd
miljard dollar. De senaatscommissie
voor de overheidsbegroting begon
gisteren aan een serie hoorzittin
gen, waarbij minister van defensie
Donald Rumsfeld als eerste mocht
spreken. De voorzitter van de com
missie, John McLellan, noemde vijf
punten op uit de begroting waar
volgens Congres-leden bezuinigin
gen mogelijk zijn. Volgens hem
moet de modernisering van het be-
CAIRO. KHARTOEM (AP. Reuter)
In de Soedanese hoofdstad
Khartoem zijn 10 soldaten terecht
gesteld nadat ze waren schuldig
bevonden aan het deelnemen aan
een poging tot een staatsgreep in
september vorig Jaar tegen de rege
ring van president Noemelri.
Op 23 Januari werden om dezelfde
reden drie officieren en twee bur
gers gefusilleerd. President Noemei-
ri verklaarde dat veiligheidstroepen
vooraf van de voorgenomen coup
op de hoogte waren en de rebellie
snel onder controle baden.
stand aan raketten en vliegtuigen
worden vertraagd. Hiervoor staat
8,1 miljard dollar op de begroting.
Als andere mogelijke besnoeiingen
noemde hij: de nieuwbouw voor de
marine, het programma voor on
derzoek en ontwikkeling van nieu
we wapens, en de algemene perso
nele kosten.
Mariniers
Het Congres kan zich binnenkort
ook bezig houden met een rapport,
waarin wordt voorsgeteld het roem
ruchte korps mariniers in te krim
pen .Het rapport ls opgesteld doo
het instituut Brooking, dat het mi
nisterie van defensie regelmatig
adviseert. Het rapport concludeert
dat aan grote landingsoperaties,
waarvoor de mariniers zeer geschikt
zijn, steeds minder behoefte ls. Het
stelt dat de mariniers wel geschikt
zouden zijn voor een militair In
grijpen ln de derde wereld. Maar
zoiets 'schijnt nu steeds minder
waarschijn lijk' aldus het B rooking-
Instituut Het korps mariniers om
vat nu 1960.000 man.
ANKARA (Reuter. AP) West-
Duitsiand is niet bereid de wapen-
hulp aan Turkije uit te breiden. De
Turkse regering krijgt echter wel
toestemming op commerciële basis
wapens in de Bondsrepubliek aan
te schaffen.
Dit is door de Westduitse minister
van defensie. Georg Leber, meege
deeld aan zijn Turkse ambtgenoot,
Ferit Melen. De Westduitse minis
ter brengt momenteel een bezoek
aan de Turkse hoofdstad.
In het algemeen is Bonn niet be
reid wapens te leveren aan landen
die in internationale conflicten ge
wikkeld zijn. Turkije leeft al op
gespannen voet met Griekenland ln
verband met de kwestie Cyprus.
Het Amerikaanse congres heeft
daarom besloten tot een boycot van
de wapenudtvoer naar Turkije.
Sindsdien zoekt Turkije nieuwe le
veranciers.
Eerder waren in de Turkse pers
berichten verschenen dat West-
Duitsiand bereid zou zijn de bewa
pening aan Turkije op te voeren
binnen het kader ran de NAVO.
Turkije krijgt momenteel voor 66
miljoen mark per Jaar aan wapens
van West-Duitsland. Volgens deze
berichten zou de regering ln Bonn
bereid zijn Leopardtanks te leveren
ter modernisering van de Turkse
gepantserde eenheden. Enige tijd
geleden werd bekend dat Turkije
van de Bondsrepubliek ook onder
zeeboten gaat kopen.
BRUSSEL (AP) De Europese
Commissie heeft voorgesteld alle
klokken ln de bij de Europese ge
meenschap aangesloten landen ge
lijk te zetten. Het wordt dan veel
gemakkelijker de aankomst- en
vertrektijden van treinen en vlieg
tuigen internationaal uit te wisse
len.
Op dit moment zijn er aanzienlijke
verschillen in de tijdsrekenlng tus
sen de verschillende landen. Groot-
Brittannië en Ierland houden 's
winters de Greenwich-tijd aan -Het
is daar nu een uur vroeger dan in
Nederland. In de periode van 21
maart tot 21 oktober hebben deze
landen een zomertijd. In die perio
de is het daar net zo laat als bij
ons.
In Frankrijk hebben ze een zomer
tijd die duurt van 28 maart tot 26
september. Bij de Italianen loopt
de zomertijd van 30 mei tot 25
september. West-Duitsland, de Be
nelux en Denemarken doen hieraan
niet mee.
Wanneer alle regeringen het ermee
eens zijn zullen alle zomertijden
Ingaan op 3 april en duren tot 15
oktober. De Europese Commissie
zou graag zien dat alle Europeanen
ln 1977 de klok gelijk zetten.
e-
•k, partijleiders hebben de getrou-
en Q opdracht gegeven een discussie
e- a te gaan met als doel het ge-
Tht van de partij voor de kiezers
verbeteren. Zij weten dat de
mmunistische partij er niet op
rekenen de vele stemmers die
nit loven ln openlijke beslissingen
te trekken, zo lang het lijkt
it de partijpolitiek ln het geheim
het Politburo wordt gemaakt,
jl-fcarbij de leden slechts de aan de
degenomen beslissingen mogen
op edkeuren.
ezicht
iar kan een discussie over de
etatuur van het proletariaat' de
ftij het gewenste gezicht geven?
begon pas nadat de partij lei-
Qg had bekend gemaakt dat naar
ar mening de leus moet worden
gelaten en vervolgens liet door-
hemeren dat daardoor de verkie-
igskansen van de partij zouden
enemen. In een partij met een
aditie van slaafse volgzaamheid,
dit genoeg om de balans zwaar
het voordeel van de beslissing
o de partijleiding door te laten
aan.
de ituurlijk zullen sommige mill tan -
partij leden bezwaar maken tegen
veranderingen, aanvoerend dat
het afscheid betekent van de
a-ljprinclpes en dat is precies
het Politburo wil horen. Het
Politburo wil het publiek laten ge
loven dat de partij een aantal
'principes', die de stemmers weg
houden, zal laten varen.
Georges Marchais, algemeen secre
taris van de partij, weet dat de
'discussie' ln de gelederen niet veel
zal uithalen, tenzij er een discussie
ln de partijtop op volgt. Hij geeft
toe dat de 'discussies' die op de
lagere niveau's worden gehouden,
niet automatisch doorsijpelen naar
het partijcongres'. Dat gebeurt niet
of dat gebeurde ln het verleden
niet omdat partij bureaucraten
het congres zo regisseren dat elke
botsing van meningen wordt uitge
sloten. Maar deze keer heeft hij
aangekondigd dat 'we willen dat dit
lukt, en ik geloof dat het zal luk
ken', wat betekent dat hij het ge
beuren wéér geregisseerd heeft,
maar dan in tegenovergestelde
richting.
Kremlin
Maar belangrijker dan de discussie
binnen de partij ls die tussen de
Franse communistische partij en
het Kremlin. De Franse partij wil
de leuze van de 'dictatuur van het
proletariaat' laten vallen omdat die
haar belofte van voortzetting van
het meer-partljensysteem in de weg
staat. Zij staat ook haar toezegging
ln de weg dat de communisten uit
de regering zullen treden als de
verkiezingen zich eens tegen hen
zouden keren.
Het Kremlin aan de andere kant
zegt dat de 'dictatuur van het
proletariaat' een basis kenmerk
voor communistisch bestuur ls. ver
plicht voor alle partijen. Het me
ningsverschil over dit onderwerp
kwam aan de oppervlakte ln een
Prawda-artikel van Konstantin Za-
rodow waarin ongenoemde kamera
den wordt verweten de idee van de
'dictatuur van het proletariaat' te
verzaken. Omdat het artikel werd
gepubliceerd op het hoogtepunt van
de greep naar de macht van de
Portugese communisten werd alge
meen aangenomen dat dit sloeg op
Portugal. Maar het ls Inmiddels
duidelijk geworden dat het Kremlin
ln feite de Franse communistische
partij aanviel.
Ten tijde van het artikel was niet
algemeen bekend dat dat vertegen
woordigers van de FYanse commu
nistische partij een geheime zitting
hadden bijgewoond waar het
Kremlin probeerde de andere par
tijen haar eigen opvatting van de
'dictatuur van het proletariaat' op
te leggen. Op deze bijeenkomst
maakte Zarodow de FYanse en an
dere westerse communistische par
tijen duidelijk dat hun nieuw ge
vonden geloof ln een meerpartlj-
ensysteem alléén verenigbaar zou
zijn met de communistische ortho
doxie als zij een dictatoriale greep
belangen van het revolutionaire
proletariaat'.
Niet ingegaan
De wekelijkse beschouwing van
Victor Zorza kregen wü deze
keer later uit Washington dan
normaal. Vandaar dat zyn ver
haal nu in de krant staat en niet
zaterdag, zoals gewoonlijk.
op die andere partijen hadden
wat een tegenstelling is. Het meer-
partijensysteem was alleen aan
vaardbaar. zo zei hij, als het werd
geleid door de marxistische-leninis
tische voorhoede, dat ls de commu
nistische partij. HIJ sloot het aan
vaarden van werkelijke politieke
oppositie in tegenstelling tot de
FYanse communisten, uit Aanmoe
diging'. zo zei hij. 'zelfs het passier
aanvaarden van oppn te p^Plien
die een volksv 1 na
streven ls onvt. 'de
De Franse communistische partij ls
niet ln het openbaar op dit argu
ment Ingegaan hoewel het Kremlin
verslag van de bijeenkomst heeft
uitgebracht aan andere communis
tische partijen door het te publice
ren ln de World Marxist Review.
Maar de Franse communisten blij
ven deze basisvragen uit de weg
gaan. Zij proberen de kwestie met
het Kremlin weg te redeneren ln
plaats van hem ln de openbaarheid
te brengen, wat voor een dergelijk
fundamenteel meningsverschil no
dig zou zijn. Zo lang de FYanse
communisten doorgaan schijnde-
batten te voeren in plaats van ech
te. zo lang zal ernstige twijfel blij
ven bestaan over de loyalitettsbe-
tuigingen van de Franse commu
nistische partij tegenover het de
mocratische systeem. Maar als het
FYanse partijcongres zou kunnen
leiden tot een oprecht debat bin
nen de partij en van de partij met
het Kremlin, zou het het begin
kunnen zijn van een werkelijke
verandering binnen de partij. Een
communistische partij die zo een
stuk van haar geloof laat vallen
kan niet anders dan ook op andere
punten haar beleid veranderen, tot
een punt waar het niet langer een
communistische partij ls zoals die
altijd ln het Westen is gezien. Op
dat punt zou zij inderdaad op gelij
ke voet met andere partijen de
st.r -d om de macht kunnen begin
nen.
Geacht voorzitter verlaat Brits Lagerhuis
Van een onzer redacteuren
Selwyn Lloyd, de voorzitter van het Britse Lagerhuis, die vandaag
zal terugtreden, mag zich dan meer dan dertig jaar in de voorste
regionen van de Britse politiek hebben opgehouden, de waardering
stamt pas vanaf de laatste vier, vijf jaar. En hoe spijtig dat ook
voor hem is, hij zal waarschijnlijk toch de geschiedenis ingaan als
de man van het smadelijke Britse fiasco in de Suezcrisis van 1956.
Voor wie het zich niet meer mocht
herinneren: de problemen begon
nen toen de toenmalige Egyptische
leider Nasser op 26 juli 1956 be
kendmaakte dat Egypte het Suezka-
naai had genaast en de tegoeden
en schulden van de Suezkanaal-
maatechappij had overgenomen.
Die maatschappij werd geleid door
een groep bestaande uit zestien
Fransen, negentien Britten en vijf
Egyptenaren. Het aandelenkapitaal
was voor 44 procent ln handen van
de Britse regering.
Het nieuws kwam hard aan en
Engeland en Frankrijk waren van
mening dat het kanaal onder inter
nationaal beheer moest blijven.
Desnoods moest dit maar met wa
pengeweld worden afgedwongen. De
Britse premier Anthony Ede en mi
nister Selwyn Lloyd van buiten
landse zaken hadden een aantal zeer
geheime besprekingen met de Franse
premier Guy Mollet en minister
Christian Plneau en besloten werd
tot een Brits-Franse actie, samen
met Israël.
Mislukking
Het werd een grote mislukking en
FYansen en Britten gingen smade
lijk af. Dat kwam vooral omdat de
Britten al na enkele dagen moesten
afhaken. De reden: internationale
druk, grote verdeeldheid in regering
en parlement en problemen met
het Britse pond. De Britse regering
kreeg het de daarop volgende
maanden zwaar te verduren en ln
Januari 1957 trad Eden af. Deels
om gezondheids-, deels om politieke
redenen.
De nieuwe premier Harold MacMil-
lan liet tegen de verwachtingen ln
Selwtn Lloyd op buitenlandse zaken
zitten. De links-liberale Guardian
sprak van 'een blunder van de eer
ste orde.' Het tn Conservatieve
kringen zeer gezaghebbende dag
blad The Times zorgde ln de zomer
van 1959 voor grote opschudding
door te melden dat MacMlllan
Lloyd zou willen vervangen. De mi
nister zou zich te inschikkelijk op
stellen tegenover de Sowjet-Unie
met name wat de kwestie Berlijn
betrof.
Ezn Jaar later was het zover:
Selwyn Lloyd ging naar het minis
terie van financiën. Toen werd hij
de architect van een fel omstreden
belastlngpolttiek. de Freeze and
Squeeze' oftewel "bevriezen en uit-
knijpenpolltlek' wat neerkwam op
Selwyn Lloyd
aanzienlijke bezuinigingen. In Juli
1962 liet MacMlllan Lloyd vallen.
HIJ werd tot oktober 1964 rege
ringswoordvoerder ln het Lagerhuis.
Onaanvaardbaar
Het voorstel van de Conservatieven
om Selwin Lloyd de functie van
voorzitter van het Lagerhuis te la
ten bekleden leverde alweer proble
men op. Voor een deel van de
oppositie was hij gezien zijn verle
den onaanvaardbaar en het moest
voor de tweede keer ln de geschie
denis op een stemming, compleet
met tegenkandidaat aank9men. Al
na enige maanden verdween de
aversie tegen Lloyd. Hij heeft zich
de afgelopen Jaren ontpopt als een
wijs, spits en soepel leidend man.
die voor zover dat maar ln zijn
vermogen lag kleine hervormingen
aanbracht ln de soms ouderwetse
gang van zaken in het Britse La
gerhuis
Algemeen wordt aangenomen dat
Lloyd nu ln de adelstand zal wor
den veTheven zodat hij van Lager
huis naar Hogerhuis zal verhulzen.
Lloyd wordt ln het Lagerhuis als
voorzitter opgevolgd door zijn hui
dige plaatsvervanger, het LabourUd
George Thomas.
