Kerkbalans - waardevast en zeker
ïi
Boodschappenlijstje voor het
kerkewerk in komende jaren
Vandaag
Z.-Afrika
Naar nieuw evangelisatiewerk
Nog rumoer in vereniging
vrijwillige euthanasie
KERK-BALANS 76
UIT
Onze adressen:
VOORBIJGANG!
Kranslegging
bij urn
uit Auschwitz
MAANDAG 26 JANUARI 1976
KERK-BINNENLAND
TROUW/KWARTENC
door dr. J. J. Buskes
De kerk heeft geld nodig. Geen sterveling kan haar verwijten, dat ze probeert ook financieel rond
gepresenteerd als 'Kerk-balans 1976' met als motto: Waardevast en zeker'. Met die laatste woorden
met het goed zichtbare randschrift: 'God zij met ons', met er naast het reeds genoemde motto,
te komen. Dat lukt de laatste jaren niet zo best. Vandaar de jaarlijkse actie 'Kerk-balans', dit jaar
ben ik niet zo gelukkig. Nog minder met het affich e van dit jaar: een aantal opeengestapelde guldens
Bezig zijn met geldzaken ls geen
minderwaardige bezigheid, al moet
Ik zeggen, dat lk al weer niet ge
lukkig ben met de Handreiking',
die de synode van de hervormde
kerk haar predikanten toezond
voor hun prediking op 18 Januari.
Daarin lees ik: "Het Woord ls
vlees geworden en de Geest is uit
gestort op alle vlees en vlees wil
niet alleen zeggen het menselijke,
maar de totale geschapenheid, ook
die van metaal en papier dat wij
geld noemen". Ik ben geen exegeet
van professie, maar dat wij op
Kerstmis moeten preken, dat het
Woord niet alleen mens maar ook
geld ls geworden en op Pinksteren,
dat de Geest ook op alle geld is
uitgestort, wordt mij te machtig.
En alles in mij komt in verzet,
wanneer de Handreiking' van ons
als predikers verwacht, aan ker-
kegeld en kerkelijke bijdragen een
sacrale betekenis te geven.
Tenslotte lees ik: Kxpliclet wordt
er om geld gevraagd. Impliciet
gaat het om geloof en bekering.
Zodoende is Kerk-balans geen
vraag naar geld, maar een verkap
te enquête naar persoonlijk geloof.
In wezen gaat het om de vraag:
wat is Hij' Je waard. Is je geloof
waardevast en zeker?'
Als lid van de kerk ben lk zonder
meer bereid aan mijn kerkelijke
verplichtingen te voldoen, maar
laat de kerk in Gods naam aan
mijn kerkelijke bijdrage geen sa
crale betekenis geven. En als
'Kerk-balans' geen vraag naar
geld. maar een verkapte enquête
naar persoonlijk geloof is, geef ik
niet thuis. Een enquête naar per
soonlijk geloof vind ik al een on
ding en nu zou ik nog mee moeten
werken aan een verkapte enquête
naar persoonlijk geloof. Leren wij
het dan nooit?
De laatste vraag in de Handrei
king' luidt: 'Is Je geloof waarde
vast en zeker?' Die vraag wil ik
wel beantwoorden, al zal mijn ant
woord voor velen een teleurstel
ling zijn. Mijn antwoord is: "Nee,
mijn geloof is helemaal niet waar
devast en zeker!' Wie het vatten
kan, vatte het.
Salarissen
De kerk heeft geld nodig, heel
veel geld, en het grootste deel van
het geld, dat de kerk nodig heeft,
heeft ze nodig voor de salarissen
en pensioenen van allen, die in haar
dienst staan. Er is een tijd ge
weest. dat er in vele pastorieën
armoe werd geleden en dat gods
dienstonderwijzers, kosters en or
ganisten werden onderbetaald. La
ten we dankbaar zijn, dat die tijd
verleden tijd is geworden. Er is
helaas ik spreek over de her
vormde kerk, hoe dat in de an
dere kerken ligt, weet ik niet
wat de salarissen en de pensioe
nen betreft geen gelijkheid. Er
zijn verschillende klassen. En do
minees, die tot hoge functies wor
den geroepen, verdienen meer dan
de gewone dominees.
Bovendien zijn de salarissen in de
verschillende kerken niet gelijk.
Het salaris van een gereformeerde
dominee is veel groter dan dat van
een hervormde. Een gereformeer
de dominee verdient evenveel als
een leraar met een academische
opleiding. Waarom dat moet, is
mij nooit duidelijk geworden. Zo'n
dominee met een leraarssalaris zal
in Wassenaar stellig niet behoren
tot de hoogst gesalarieerde ge
meenteleden, maar in vele ge
meenten zal 't wel het geval zijn.
In de hervormde kerk ligt dat
evenzo, zij het in mindere mate.
In de lutherse kerk en de doops
gezinde broederschap zullen de
dominees wel minder verdienen.
En ik denk niet, dat er één pas
toor is, die het salaris van een
Amsterdamse hervormde of ge
reformeerde dominee haalt.
In de hervormde kerk waren de
pensioenen tot voor kort wel-
vaartsvast. Vanwege de financiële
moeilijkheden zijn ze waardevast
gemaakt. Dit betekent een verla
ging, waartegen ik geen bezwaar
heb. Maar waarom zijn de sala-
waardevast
en leker
rissen welvaartsvast gebleven?
Dat schept weer ongelijkheid, ook
wat de pensioenen betreft. Het
maximumpensioen in de Hervorm
de Kerk bedraagt zo ongeveer der
tigduizend gulden: De dominees,
die in een lagere klasse worden
ondergebracht, ontvangen een la
ger pensioen.
Een predikantsplaats eerste klasse
vraagt om een bedrag van zo on
geveer zestig- tot zeventigduizend
gulden. Dat bedrag krijgt de pre
dikant niet in handen. In dit be
drag zijn ook opgenomen premies,
enz. En dan zijn er in vele geval
len nog neveninkomsten. Een pro
bleem op zichzelf.
Enkele hervormde dominees heb
ben kort geleden uiting gegeven
aan hun overtuiging, dat de sala
rissen te hoog zijn. Kleine gemeen
ten zijn niet meer in staat een
predikantsplaats in stand te hou
den. En grote gemeenten moeten
predikantsplaatsen opheffen. Per
soonlijk ben ik ervan overtuigd,
dat wij het met de jaarlijkse
'Kerk-balans, waardevast en zeker'
niet redden.
Ongezond
In Amsterdam geven de niet-mee-
levende leden weinig of niets voor
de kerk. De meelevende gemeen
teleden een klein getal geven
veel, vaak beschamend veel, ter
wijl de meeste stukken minder
verdienen dan de dominees. Dat is,
geestelijk gewaardeerd, een onge
zonde toestand. Hebben de Am
sterdamse predikanten nu inder
daad het recht deze gemeente
leden op te wekken nog meer voor
de kerk te geven dan ze geven?
Ik blijf zakelijk. Haal er geen
bijbelteksten bij. Dat vind ik te
riskant. Mijn zakelijkheid heeft
echter 'wel degelijk een bijbelse
achtergrond.
Ik stel nog een zaak aan de orde:
de vergoeding voor vrijwillige
preekbeurten. Officieel is deze ver
goeding in de Hervormde Kerk
vastgesteld: ƒ77 eerste klas
reiskosten. Ik schaam mij elke
keer weer, als ik die ƒ77 incas
seer. Vele gemeenten houden zich
intussen niet aan dit bedrag.
Het kerkelijk bedrijf is een won
derlijk bedrijf.
Maar zou het niet van betekenis
zijn, dat de predikanten wier sala
rissen vrij hoog liggen, nu de kerk
inderdaad financieel niet rondkomt,
er zelf op aandrongen, hun trakte
menten te verlagen, ze in elk ge
val niet te verhogen?
Ik weet, dat vele collega's mij dit
artikel niet in dank zullen afne
men. Ik weet ook, dat ik in dit ar
tikel niet aan generaliseren ont
komen ben. Ik weet bovendien, dat
er nog heel andere en veel ingrij
pender maatregels zullen moeten
worden genomen. Maar ik wilde
slechts één bepaald aspect aan de
orde stellen.
Ik kijk nog eens naar het affiche
'Kerk-balans 1976' met al die
opeengestapelde guldens met dat
provocerende randschrift. Moeten
wij nu werkelijk onze eigen niet
geringe traktementen en pensioe
nen bij elkaar preken? Ze zijn
toch inderdaad niet gering, wan
neer wij ze vergelijken met die
van onze doorsnee-gemeenteleden.
Feest
Collega van Zanten, de voorzitter
van de 'Commissie Geldwerving'
van de Hervormde Kerk, besluit
zijn aanbeveling van de kerkelijke
geldactie met de woorden: TLaten
wij, nu voor de vijfde keer in
onze kerk, er een echt feest van
maken.' Ik wilde wel, dat ik hem
deze woorden na kon zeggen, maar
ik zie het niet zitten, al laat ik de
mogelijkheid open, dat ik het ver
keerd zie. Daarom publiceer ik dit
artikel, dat ik schreef voordat de
geldactie begon, pas nadat deze
actie geëindigd is. Hoe meer het
feest slaagt, des te meer reden is
er voor de kerken en de dominees,
zich af te vragen, of het wel een
echt kerkelijk feest, een feest van
de gemeente van Christus, is.
Toen nam Mozes het verbon<f
en las het voor aan het volk.
Zij beaamden het en zeiden:
Alles wat Jahwe zegt
zullen wij doen
en ter harte nemen.
Daarna nam Mozes het bloed,1
sprenkelde het over het volk. z
Exodus 24, 3-98.
In de tussenliggende verzen
we wat Mozes doet als hij
boek terugkeert. Ook hier
volgorde van de gebeurl
voor vragen. Mozes offert,
gelegenheid en leest het boe
Het gaat over het verbond
daarin van de Israëlieten ge
wordt. Royaal beamen z
woorden. Ter harte zullen
nemen. Het Mjkt gemakkelijk,,
zegd dan gedaan. Je kimt je f
gen wat ervan terecht kon#cr
gekomen is. Wat moet Ik nogtno
doen, vraagt later Jahwe als di
deze woorden allang vergeteije|i
en ingeruild hebben voor hunt.,
gedachten. Het verhaal is
styleerd. Zo moet het verteld^,
waren we met Jahwe in ovfl'
stemming. Zo staat het er,r;c
altijd. Als een aanklacht. Zi
getekend met het bloed. Hier
nen ze niet meer onderuit. |V1
min als wij. Nooit kunnen weiur
doen alsof we van niets
Alsof *we niet weten van de
bedoelingen en de beloften
hoop. Alsof het nog eens ai
staat om uit te maken wat i
Heeft Hij ons niet bekei
maakt?
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859, Amsterdam.
Bij publikatie wordt de naam van
de schrijver vermeld.
VAN LEZERS
Burgemeesters
Bij het commentaar van maandag
19 Januari over het salarisbesluit
van de burgemeesters van de drie
grootste steden suggereert u de
commissarissen van de Koningin
dat voorbeeld te volgen. U noemt
zelfs hun huidige salarissen.
Het valt op dat u bij uw opsom
ming iemand uit uw eigen omge
ving ontziet, n.l. de voorzitter van
de Christelijke Pers, die voorzitter
is van het Openbaar Lichaam Rijn
mond.
Ouddorp
T. Tanis
Burgemeesters (2)
In uw rubriek Commentaar van 19
januari schrijft u dat een burge
meester op een inkomen ter grootte
va<p 180.000.- 72 procent loonbe-
lasting verschuldigd is. Dat zou te
gek zijn. Indien gehuwd en geen
kinderaftrek, zou volgens de tarie
ven van 1975 aan inkomstenbelas
ting verschuldigd zijn: 102.792,-
dat ls ongeveer 57 procent. Blijft in
het 'handje' 180.000,-
102.792,- is 77.208. Dat is meer
dan 28 procent (100 72) van
180.00,-. U zult in de war ge
raakt zijn doordat van het laatste
deel van het grote inkomen 72 pro
cent geheven wordt. Is correctie
niet nodig?
PIJnacker
>L Vermaas
Naschrift hoofdredactie:
Briefschrijver heeft de zaak keurig
op een rijtje gezet. In ons com
mentaar van maandag 19 januari
was een tussenzin weggevallen. Wij
pleiten voor een zekere matiging
wat de top van re inkomens be
treft, maar niet voor een ondoor
dachte nivellering.
door Aldert Schipper
Bestuur blijft voorlopig aan
Van een verslaggever
UTRECHT Het huidige bestuur van de Nederlandse Vereniging
voor vrijwillige euthanasie (NWE) zal in functie blijven tot de
volgende ledenvergadering in november. De leden die dit zater
dag besloten, zullen dan opnieuw bekijken of zij akkoord kunnen
gaan met het gevoerde beleid, waarover nogal wat problemen ge
rezen zijn.
De oprichters van de vereniging, de
heer en mevrouw Sybrandy, beslo
ten zaterdag al hun lidmaatschap
op te zeggen. Zij richtten een 'In
formatiecentrum vrijwillige eutha
nasie' op. Volgens hen hebben zij
zich van de vereniging gedistan-
cieerd wegens het gebrek aan visie,
de 'regentenmentaliteit' en 'pogin
gen onze goede naam aan te tasten'.
De vergadering van zaterdag was
een voortzetting van die van no
vember. waar Interne ruzies open
baar werden. De naweeën van de
tegenstellingen waren nu nog dui
delijk merkbaar. De achtergronden
liggen in het verschil van opvatting
tussen de groep Sybrandy en het
bestuur over de werkwijze. Me
vrouw Sybrandy. die eerst ook ln
het hoofdbestuur zat. moest deze
functie om gezondheidsredenen
neerleggen
FAMILIEBERICHTEN
kunnen van maandag tot en
met vrijdag telefonisch tot
16.30 uur opgegeven worden
op nummer 020-913456: en van
16.30-20.00 uur op nummer
020-220383. Dit laatste num
mer geldt ook voor ZONDAG
AVOND en dan van 18 00-20.00
uur.
AMSTERDAM:
Direktie - commerciële
afdelingen -
administratie:
Wibautslraat 131,
tel. 020-913456,
Postbus 859.
Redaktie:
Nieuwe Zijds Voorburg
wal 280, Amsterdam.
Tel. 020-220383.
Postbus 859.
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Westblaak 9, Rotterdam.
Tel. 010-115588.
Postbus 948.
DEN HAAG/LEIDEN:
Parkstraat 22. Oen Haag
Tel 070-469445.
Postbus 101.
ZWOLLE'GRONINGEN:
Melkmarkt 56. Zwolle.
Tel 052OO-17030.
Postbus 3.
Muntendam voorzitter?
Het conflict spitste zich toe op een
artikel van het hoofdbestuur in het
blad van vereniging, naar aanlei
ding van een stencil, waarin me
vrouw Sybrandy een opsomming
gaf van de rechten van de patiënt
met betrekking tot euthanasie. Het
hoofdbestuur was het hiermee niet
eens en schreef dat mevrouw
Sybrandy niet namens de vereni
ging mocht optreden.
Uit een stemming bleek zaterdag
dat de meningen verdeeld waren.
Een krappe meerderheid (36) koos
voor de formulering, dat het artikel
'minder gelukkig' was geweest, ter
wijl 31 aanwezigen het artikel on
juist vonden. De voorzitter van de
vergadering de heer A. van Rossen
(voorzitter van de Algemene Bond
van Ambtenaren), had de grootste
moeite de vergadering een enigs
zins ordelijk verloop te geven.
De vereniging heeft ongeveer 7500
leden. Binnenkort zal blijken of
prof. dr. P. Muntendam, oud direc
teur-generaal van de volksgezond
heid. voorzitter zal worden. HIJ ls
daanoor gevraagd, maar heeft eni
ge bedenktijd nodig.
DRIEBERGEN Op Kerk en
Wereld in Driebergen is gisteren
een driedaags beraad afgeslo
ten, dat onder de titel 'Nairobi
in Nederland' zich heeft gebogen
over de vraag hoe men de con
clusies van de assemblee van de
wereldraad van kerken in Nai
robi kan laten doorwerken in
ons land-
De bijna tweehonderd afgevaardig
den van provinciale en plaatselijke
raden van kerken. Nairobigangers
en andere geïnteresseerden hebben
ln de drie dagen eer lange reeks
van aanbevelingen opgesteld, die
duidelijk weergaven dat men niet
van plan ls Nairobi' tot een dode
letter Ln ons land te laten worden.
Het beraad werd vrijdagavond geo
pend door de secretaris van de
Nederlandse raad van kerken, dr.
Herman Fiolet. Hij vergeleek Nai
robi met het concilie van Jeruza
lem. Ook hier werd gezegd: 'De
heilige geest en wij hebben beslo
ten'. De heilige Geest ls nog steeds
dezelfde, maar die 'wij' zijn anders
geworden, aldus dr. Fiolet. Het ge
volg daarvan is dat wij niet. zoals
de christenen in het concilie van
Jeruzalem, opbrengen elkaar te
aanvaarden. Ons ontbreekt de vast
beradenheid van de christenen ln
Jeruzalem, zei dr. Fiolet.
Universaliteit
Zaterdagochtend spraken dr. Paul
Abrecht, de secretaris van de afde
ling kerk en maatschappij van de
wereldraad van kerken, en Pauline
Webb, lid van het centrale comité
van de wereldraad. Abrecht deelt
een stuk van de kritiek die wel
eens op de assemblee wordt ge
hoord, maar hij wijt die aan de te
hoog gestemde verwachtingen. Hij
zei dat hij het van veel belang
vindt dat ln Nairobi de universaliteit
van de wereldraad van kerken be
vestigd ls. Dat er geer breuk tussen
de kerken uit het westen en uit de
arme landen is gekomen noemde
hij een teken dat ei een nieuwe
fase is aangebroken ln de oecume
nische beweging. Deze assemblee
toonde volgens Abrecht veel meer
zin voor de realiteit dan vroeger
Het was de eerste echte wereld
assemblee. Verontrustend noemt
Abrecht dat het georganiseerde
christelijk Jeugdwerk, bijvoorbeeld
de wereii christen studenten vere
niging afwezig was. Dc zwakste sec
tie van de assemblee was volgens
hem die over de dialoog met aan
hangers van andere ldeologlën en
godsdiensten. Vooral het ontbre
ken van ten gesprek met marxisten
noemde hij Jammer
Pauline Webb schetste het beeld
dat christenen uit de derde wereld
van ons ln het Westen hebben. Zij
stelde vast dat wij overvoed eo
onderontwikkeld zijn Mevrouw
Webb citeerde de Indiase theoloog
Paul Gregorios (de vroegere PauJ
Verghese). die gezegd heeft: In het
proces von afschaffing van de ar
moede ls een soort leven ontwik
keld. dat een hel is
Mevrouw Webb riep met haar crl-
tiek op de westerse samenleving de
kritische opmerking op van dr. J
Hebly van het universitaire Insti
tuut voor oecumenica te Utrecht
Hij zei dat er in de westerse cul
tuur waarden zijn. die we niet te
laag moeten aanslaan, omdat we
ondanks de gebreken die ons aan
kleven daarmee andere culturen
van dienst kunnen zijn. Mevrouw
Webb meenden echter dat de wes
terse cultuur meestal zo overweldi
gend ls, dat de derde wereld het
waardevolle er moeilijk van ziet.
Na de inleidingen zetten de deelne
mers hun beraad voort ln secties,
dde waren Ingedeeld op dezelfde
mander waarop ook Nairobi werkte
Gisteravond werd dit overleg beëin
digd in een ware stortvloed van
aanbevelingen aan de raad van
kerken ln ons land, aan de afzon
derlijke kerken of aan plaastelijke
kerken.
In de aanbevelingen viel de nadruk
op vernieuwing van het evangelisa
tiewerk, gesprek met aanhangers
van andere gosdsdlensten, zoals de
moslims ln ons land vergrote aan
dacht voor vernieuwing van het
onderwijs, voor het tegengaan van
rassenwaan en onderdrukking van
vrouwen en voor steun aan min
derheden. De sectie die zich bezig
hield met technologie en de toe
komst van de mens werd gepleit
voor zorg om een rechtvaardige en
houdbare samenleving. Speciale
aandacht werd gevraagd voor steun
aan een eventueel te stichten pro
gramma tot bestrijding van het mi
litarisme.
In hun slotwoord gaven de presi
dent van de lutherse synode ds.
Wonno Bley en de voorzitter van
de raad van kerken, prof. H. Berk
hof blijk van hun twijfel over de
uitvoerbaarheid van zoveel aanbe
velingen. Ds. Bley noemde de hoe
veelheid onaanvaardbaar en prof.
Berkhof noemde het slot van het
beraad 'hypermannelijk in de
slechtste zin van het woord'. Hij zei
dat we na de stortvloed van voor
stellen ons nu maar eens moeten
bezinnen op het wezenlijke. In elk
geval hoeven de christenen en ker
ken in ons land voorlopig niet met
de duimen te draaien.
DRIEBERGEN Het beraad 'Nairobi in Nederland' leverde circa 85 aanbevelingen op, waarvan
er hier enkele volgen.
Samen zouden wij moeten zoeken
naar de betekenis van het evan
gelie in deze tijd en naar het
missionaire karakter van de ge
meente van Christus en van daar
uit naar nieuwe methoden en
programma's van evangelisatie.
Mogelijke Invalshoeken zijn:
a) Ethische vragen rond leven en
dood.
b) Geestelijke vragen rondom
nieuwe religiositeit en/of cultuur
crisis.
c) Vragen van geloof en techno
logie.
d) Vragen opkomend uit de le
vensgeschiedenis van leder mens.
0 Belijden en lijden kunnen sa-
manhangen. De gemeente van Je
zus Christus zal meer solidariteit
met de lijdende broeders en zus
ters overal ter wereld moeten op
brengen. Met Nairobi vinden wij
dat dit een gebedssolidariteit zal
moeten zijn. die doorwerkt in de
eigen geloofshouding (I, 6).
Wij vragen de Raad van Kerken
om te bevorderen: dat een lijst
van vervolgde broeders en zusters
ter beschikking komt ln alle ge
meenten en parochies, opdat zij
bij name kunnen worden ge
noemd ln de voorbeden. Het ge
bed zal zich niet tot christen
broeders en -zusters beperken.
Het gebed voor de vervolgden zal
evenmin mogen ontbreken. Tegen
deze achtergrond verdient het
werk van organisaties als Am
nesty International meer steun
van christenen en kerken ter
plaatse.
0 De verantwoordelijkheid voor
beter samenleven delen christe
nen met aanhangers van andere
Ideologieën. Daar Christus mensen
oproept tot gemeenschap, is een
dialoog met hen noodzakelijk.
Speciale aandacht verdient de di
aloog tussen christenen en mar
xisten. Die christenen die dat ge
sprek voeren moeten steeds con
tact houden met hun mede-chris
tenen.
0 Plaatselijke kerken moeten
contact houden met moslims, met
name Turken, Marokkanen en
Tunesische werknemers en hun
gezinnen. Een speciale rol kunnen
vrouwenorganisaties spelen ten
aanzien van het contact met mos
lim-vrouwen en -gezinnen.
Overzicht racisme
0 Wij bevelen de raad van ker
ken aan, een overzicht van 'racis
me in Nederland' samen te stel
len: dit in samenwerking met een
politicologische sectie van een fa
culteit en betrokkenen.
0 Wij bevelen de raad van ker
ken aan een werkgroep ln te stel
len die een programma van stu
die. aktie en reflektie ontwikkelt
met betrekking tot bewustwording
en bevrijding van vrouwen. Bij de
studie zou de feministische theo-
logie centraal moeten staan, bij
aktie heeft men het oog op de
situatie van vrouwen im de kerk,
en het bevorderen van de samen
werking van mannen en vrouwen
in het kerkelijk leven. Dit houdt
uiteraard tevens in verantwoorde
lijkheid voor het streven naar een
samenleving waaraan door vrou
wen en mannen gelijkelijk vorm
wordt gegeven.
0 Wij willen dat de raad van
kerken een werkgroep vormt die
zich buigt over de fundamentele
vragen die aan de orde zijn bij
het beoefenen van wetenschap,
met name over de relatie tussen
geloof en menswetenschappen.
0 Wij bevelen de raad van ker
ken aan te bevorderen dat er een
politieke ordening ontstaat waar
in de deelneming van zoveel mo
gelijk mensen aan de besluitvor
ming is gegarandeerd en waarin
gewerkt wordt op kleine schaal.
0 Wij stellen voor dat er serieuze
aandacht wordt gegeven aan
maatschappijmodellen, waarin de
deelneming van zoveel mogelijk
mensen aan de besluiten en
kleinschaligheid meer kans maken
dan ln onze samenleving.
0 Het militarisme moet worden
onderzocht, onder andere ten
aanzien van de vraag waar de
grens ligt tussen het hebben van
een leger en het verschijnsel van
militarisme.
GEREFORMEERDE KERKEN n
Beroepen: te Oude Pekela, kai v
J. van der Linde, hulppred. e
die dit beroep heeft aangenoi%
Kapucijnen rj
De generaal der kapucijnen, igd
Pascal Rywalski, heeft aa|0|
twaalfhonderd leden van deze
een brief gestuurd, waarin hP
herinnert aan de speciale veifc
tingen, welke het celibaat ode
In de brief, die oo<k op het pt,er
clalaat der Nederlandse kapub
ln Den Bosch is binnengekf
vraagt Rywalski van zijn kale
nen terughoudendheid ten as
van televisie en film, zow»
tegenover de reclame en de gff,
treerde tijdschriften, die
Rywalski kennelijk niet fze
zijn geschreven om religieus o
vermaken, alswel als tijdspasfe 2
voor gehuwden. Hij wijst eici-
eens op, dat vrouwen het ge
veerde kloosterdeel niet mogerc
treden, tenzij met UiitdruklPe|
provinciale dispensatie om \V«
redenenen. De geëigende plaat,
vrouwelijk bezoek te ontvang
de spreekkamer, niet de 1
de kloosterling zelf.
Vervolg van pagina 1
De Amsterdamse burgemeester dr.
Samkalden en de Amsterdamse wet
houder Verhey legden gisteren op de
Nieuwe Oosterbegraafplaats een
krans bij de urn met as uit het con
centratiekamp Auschwitch. Zij de
den dit gisteren, voorafgegaan aan
een reünie van oud-gevangenen van
dit kamp, gehouden in het RAI-res-
taurant in Amsterdam. Deze reünie
kwam ln de plaats van de concert-
bijeenkomsten die volgens voorzitter
S. Slagter van het Auschwitch-co-
mité te veel droeve herinneringen bij
de deelnemers opriepen. Nu werd er
op de reünie een licht amusements
programma gebracht. Na de krans
legging keerde mevrouw E. Tas, lid
van het comité, zich tegen de VN-
resolutie over het zionisme, die zij
'een trap tegen alle joden in de we
reld' noemde.
De dopperkerk vindt dat de I
landse gereformeerden te 1
zelen met het toepassen van j
lijke tucht op theologen, die
kende opvattingen hebbem,ni
vindt met name dat de zakenl
tert en vooral Wiersinga te
slepen. In het Verleden is d<Jva
doppers ook bezwaar gemaaktien
het gereformeerde li dm aait
van de wereldraad van kerkL,
de bijdrage van de gereformf.
aan het fonds tot bestrijdlnl"3'
het racisme. Dit fonds heeftfu|
meer geld verstrekt voor hetitei
lichtingswerk door twee Zu^
kaanse bevrijdingsbewegingen
de Nederlandse gerefornu
emigratie naar Zuid-Afrika tfht
afgeraden is de doppers ook fcn
verkeerde keelsgat geschoten.ian
In een commentaar, dat de I
teur van het Christelijk Insu_
dr. C. F. Beyers Naudé via de
Het horen, zei hij te vrezen <k|,
grote Nederduits gerefonyU
kerk het voorbeeld van de di j
kerk zal volgen. Dr. Naudé bé l
de breuk en vindt dat hij u,.
maar verder bijdraagt aan hez!
lement van de AfrikaanstalisL
Zuid-Afrika.
Volgens dr. Naudé zullen de
gereformeerden in Zuid-Af;
ter voortgaan hun band m<
Nederlandse geloofsgenoten
sterken. Van de zijde van de
landse gereformeerden
geen commentaar beschikl
scriba van de gereformeerde
de. dr. H. B. Weijland,
mee totdat de twee afgi
van zijn kerk terug zijn
land. ee
De dopperkerk is lid van der li
formeerde oecumenische s!
waarvan verscheidene kerkei"—
gereformeerde signatuur uil
landen lid zijn. Mogelijk zal
ln deze organisatie een
op gang komen tegen het
landse gereformeerd lidmaat
De Zuidafrikaanse kerk stoi
halve met de gereformeerde
in Nederland ook nog in corrr''i<
dentie met de christelijke ge zc
meerde kerk, terwijl er mlnd«Pet
gaande contacten zijn met
nen en bultenverbandse
maakt gereformeerden.
De dopperkerk kent een
synode, waar de zwaTte dop.
vertegenwoordigd zijn. Deze
een later stadium over het
van de nationale synode te
len hebben.
