DU neemt in
eder-Saksen
estuur over
fWesteuropese communisten gaan
meer en meer 'met hun tijd mee'
in
rouwenbetogin g
Madrid verstoord
Marokko koopt 25
gevechtsvliegtuigen
NAVO-waarnemers bij
Russische oefeningen
Angola
Rattenplaag in Senegal
Tegenslag voor bondskanselier Schmidt
Peron wijzigt opnieuw kabinet Nog strijd in Spaanse Sahara
Britse ambtenaren
nu ook doelwit IRA
2 'Dictatuur van proletariaat' is niet meer in
IIJDAG 16 JANUARI 1976
BUITENLAND
TROUW KWARTET 7
NOVER (DPA, UPI, Reuter) De coalitie van sociaal-demo-
«raten en liberalen in de Duitse Bondsrepubliek heeft een ernstige
vel apeuk gekregen door de verkiezing van een christen-democratische
oom iremier in de Westduitse deelstaat Neder-Saksen. De kandidaat
an de CDU voor deze functie, de 45-jarige Albrecht kreeg 78
a temmen, terwijl de kandidaat van de regeringscoalitie, Helmut
eent [asimir, slechts 74 stemmen op zich vestigde.
uitslag van deze verkiezing is
BV es te opmerkelijker aangezien de
beraail-socialisitische coalitie in
R et parlement van Neder-Saksen
e ga>ver een meerderheid van één stem
iustj eschikt. Dit betekent dat een aan-
Stuï il leden van de coalitie is overge-
a h open en de christen-democratische
W( ppositie direct of indirect ge
nie teund hebben. Drie stemmen wa-
od En ongeldig.
r,1Ünde
nieuwe minister-president van
der-Saksen verklaarde dat de
slag heeft aangetoond, dat er
goed een einde is gekomen aan
coalitie van socialisten en libe-
alen in zijn deelstaat. 'Er is geen
egering mogelijk die kan optreden
onder de CDU', aldus Albrecht.
veer folgens hem voelen vele afgevaar-
vereiligden van de 9PD voor een grote
n de oaiiitde tussen SPD en CDU.
)ok onder de liberale afgevaardig-
n t fen zou er een aantal zijn dat met
and
de CDU wil samenwerken. Albrecht
kondigde aan dat in zijn regerings
program vooral de nadruk zal ko
men te liggen op de strijd tegen de
werkloosheid, het streven naar be
ëindiging van de financiële crisis en
op de problemen bij het onderwijs.
Door de uitslag van de stemming in
het parlement van de deelstaat Ne
der-Saksen hebben de christen-de
mocraten ook een sterkere greep
gekregen op de Bondsraad, de
Westduitse Eerste Kamer, waarin
de diverse deelstaten zijn vertegen
woordigd. Tot dusver beschikten de
christendemocraten in de Bonds
raad over 21 tegen de regeringscoa
litie 20 zetels. Die verhouding is nu
geworden 26 voor de CDU en 15
zetels voor SPD-FDP. De bondsraad
heeft het recht van veto over een
aantal financiële wetten en over
alle voorgestelde grondwetswijzi
gingen.
Het is niet ondenkbaar dat kanse-
BRUSSEL (AP, Reuter) De Sowjet-Unie heeft voor de eerste
keer militaire waarnemers uit twee NAVO-landen uitgenodigd om
legermanoeuvres in de Kaukasus bij te wonen. Deze uitnodiging is
geheel in overeenstemming met de akkoorden van Helsinki, waar
in werd afgesproken dat de NAVO en het Oostblok elkaar tijdig op
de hoogte zouden stellen van komende manoeuvres en uitnodigin
gen voor waarnemers zouden uitwisselen.
De manoeuvres worden van 25 Ja
nuari tot 6 februari gehouden In de
buurt van de grens van de Sowjet-
Unie met Turkije en Iran (Perzië).
Moskou heeft nu Griekenland. Tur
kije alsmede Bulgarije, Roemenië
en Joegoslavië uitgenodigd om
waarnemers te sturen. Inmiddels is
bekend gemaakt dat Griekenland
en Turkije waarnemers naar de mi
litaire oefeningen zullen afvaardi
gen.
Bezorgdheid
Geheel tegen de verwachting in is gisteren de CDU-kandidaat dr.
minister-president van de Westduitse deelstaat Neder-Saksen. Na
zeer enthousiast gefeliciteerd door zijn aanhangers.
Ernst Albracht gekozen tot
zijn verkiezing werd Albracht
lier Sohmidt het bijzonder moeilijk
gaat krijgen in de Bondsraad over
die met Polen gesloten overeen
komst. die voorziet in de overkomst
van Duitsers uit Polen in ruil voor
financiële hulp aan Polen.
Van grote betekenis is de uitslag
ook dn verband met de algemene
verkiezingen die dit jaar in West-
Duiteland gehouden worden. Het
zou een aanwijzing zijn dat de
regeringscoalitie uit elkaar begint
te groeien.
Kanselder Helmut Schmidt die gis
teren liet woord voerde tijdens een
debat over het Westduitse defensie
beleid in de Bondsdag, gaf toe dat
de uitslag de kansen van de opposi
tie bij de volgende algemene ver
kiezingen had vergroot. Maar hij
waarschuwde de christen-democra
ten zich niet al te triomfantelijk te
voelen. De uitslag verhinderde de
regering niet, aldus Schmidt, door
te gaan op de huidige beleidslijnen.
De NAVO. die bijzonder tevreden is
met de uitnodiging voor de militai
re manoeuvres (waartoe de akkoor
den van Helsinki niet met zoveel
woorden verplichten), heeft al eer
der zijn tevredenheid betuigd over
de Russische aankondiging op 4
Januari van de komende manoeu
vres. Eerder had de NAVO zijn be
zorgdheid uitgesproken over het
feit dat de Sowjet-Unie van te
voren geen melding had gemaakt
van de militaire oefeningen van de
afgelopen herfst.
Sedert Helsinki heeft de NAVO de
leden van het pact van Warschau
steeds op de hoogte gesteld van alle
grote militaire oefeningen. Tevens
zijn toen ook waarnemers uitgeno
digd. maar aan deze uitnodiging
werd geen gevolg gegeven. Aanmel
ding van komende manoeuvres is
alleen verplicht wanneer e rmeer
dan 25.000 man bij betrokken zijn.
Het buurland Iran is door de Russi
sche autoriteiten niet op de hoogte
gebracht van de aanstaande oefe
ningen. Iran was niet vertegen
woordigd op de Europese Veilig
heids Conferentie van Helsinki.
Waarnemers in het hoofdkwartier
van de NAVO in Brussel wijzen
ero£> dat de Sowjet-Unie hiermee bij
de regering in Teheran de wense
lijkheid van een Aziatische Veilig
heidsconferentie heeft willen on
derstrepen.
De uitnodiging voor NAVO-waarne
mers wordt door NAVO-kringen be
schouwd als een poging van Mos
kou om de ontspanning in Europa
nieuw leven in te blazen. Moskou
zou de kritiek van de NAVO landen
willen vermijden nu de kwestie An
gola de ontspanning in de relatie
tot de Verenigde Staten op een
laag pitje heeft gezet.
k<
lam
acul
fat
e ÜADRID (UPI, Reuter) De Spaanse politie heeft gisteravond
min het centrum van Madrid een betoging van meer dan duizend
^Bi Touwen uiteen gejaagd met traangas en rookbommen.
in
mem
tadertussen vergaderde het Spaan
se kabinet onder leiding van pre-
nier Carlos Arias Navarro over de
>nrust, die in Spanje heerst en die
levro <*eze wee^ beeft geuit in een
o-j^ ;root aantal stakingen en demon-
itraties. De regering zal waar-
j-jj ichijnlijk meer spoed zetten acher
Ie loononderhandelingen in diverse
nl ectoren. Daarmee kan de arbeid
sonrust wat worden weggenomen,
e regering is vooral bevreesd dat
huidige arbeidsonrust meer en
sr zal omslaan im politieke actie
de linkse groeperingen die gro-
aanhang hebben onder de arbei-
t De vrouwen, die gisteren in Madrid
^demonstreerden, eisten onder meer
verandering van alle regelingen,
"ie vrouwen discrimineren. De dis-
riminatie van vrouwen is in Span-
e nog zeer groot. Verder vroegen
q zij om beteugeling van de prijsstij
gingen en invoering van een mini
mumloon van ongeveer 38 gulden
per dag. Ook vroegen zij om vrijla
ting van alle politieke gevangenen.
Zij wilden een petitie aanbieden
aan premier Arias, maar de politie
hield hen enkele honderden meters
voor het regeringsgebouw al tegen.
De stakingen in Spanje legden ook
gisteren het grootste deel van de
industire in Madrid stil Verder
breidde zich de staking bij de tele
foondiensten uit naaT de rest van
het land.
BUENOS AIRES (AP. UPI, AFP)
President Isabel Peron heeft een
aanzienlijke wijziging aangebracht
in haar acht leden tellende kabinet.
Vier ministers hebben hun post
moeten verlaten. Met deze stap
heeft de president de gematigde
fractie in de regering die aandrong
op een open dialoog met niet-pero-
nistische stromingen uitgeschakeld.
In een officiële bekendmaking zei
president Peron dat ze het ontslag
had aanvaard van de minister van
binnenlandse zaken Angel Robledo.
minister van buitenlandse zaken
Manuel Arauz Castex, minister van
defensie Tomas Vottero en minister
van justitie Ernesto Carvalan Nan-
clares.
Vooral het aftreden van Robledo is
opmerkelijk aangezien hij na me-
DAKAR (AP) Miljoenen ratten vreten op dit moment de oogst op in een
groot gebied van het Afrikaanse Senegal. Dit heeft een landbouw-specialist
in dienst van de Senegalese regering bekend gemaakt. Hij zei dat de ratten
op weg zijn naar de grenzen met Mauretanië en Mali.
Het Senegalese bureau voor oogstbescherming schat dat er gemiddeld één
rat per vierkante meter te vinden is. Volgens experts is de invasie te wij
ten aan het einde van de droogte in het gebied en de daardoor zeer grote
Oogst, die nu op de velden staat.
Bestrijden van de rattenplaag met vergif is erg duur en bovendien gevaar
lijk voor de bevolking. Daarom geloven functionarissen in Dakar dat het
beter is om de bevolking een rattenjacht te laten houden. Voor het doden
van een bepaalde hoeveelheid dieren zou dan een premie moeten worden
gegeven.
vrouw Peron de belangrijkste fi
guur in de PeronJstische beweging
is. De kabinetswijziging wordt ge
zien als een poging van mevrouw
Peron wat meer vaart en eenheid
te brengen in de regering.
De jongste ontwikkeling betekent
een overwinning voor de conserva
tieve peronisten en de politieke lei
ders die van mening waren dat
Robledo en enkele andere ministers
de beweging openstelden voor druk
van buitenaf.
In haar ambtsperiode die beon op 1
juli 1974 heeft president Peron nu
55 wijzigingen in de regeringstop
aangebracht. Robledo is als minis
ter vervangen door Robert Ares, die
tot dusver voorzitter van de natio
nale bank was. Minister Castex van
buitenlandse zaken zal waarschijn
lijk worden opgevolgd door minis
ter Cafieno, die tot dusver economi
sche zaken beheerde.
SAN FRANCISCO Sara Jane
Moore is donderdag in San Francis
co tot levenslahge gevangenisstraf
veroordeeld wegens het afvuren
van een pistoolschot op president
Ford op 22 september vorig jaar,
voor een hotel In San Francisco.
Voordat het vonnis werd uitgespro
ken hield mevrouw Moore (45) een
lange redevoering. Zij noemde zich
een werktuig van de federale re
cherche en sprak als haar overtui
ging uit dat moord een geoorloofde
politieke daad is.
PARIJS (UPI, Reuter) Marokko heeft 25 moderne Mirage-
straaljagers gekocht en heeft een optie genomen op nog eens vijf
tig. Dit is bekend geworden in Parijs.
Deze .wapenaankoop van Marokko
zal zeer waarschijnlijk een reactie
uitlokken van buurland Algerije.
Tussen Algerije en Marokko be
staan spanningen over de Spaanse
Sahara, die voor het grootste deel
door Marokko is ingelijft. Algerije
steunt daarentegen de beweging,
die streeft naar onafhankelijkheid
voor Spaans Sahara. Verwacht
wordt dat Algerije nu Mirages zal
krijgen van Libië, dat over meer
dan honderd van deze moderne ge
vechtsvliegtuigen beschikt.. De Al
gerijnse president Boumedienne en
de Libische leider Khaddaffi heb
ben enkele weken geleden bespre
kingen gehad over de Spaanse Sa
hara. Daarbij heeft Khaddaffi Alge
rije alle steun toegezegd bij zijn
politiek tegenover Marokko
De Marokkaanse wapenaankoop zal
ook zeker een nadelig effect heb
ben op de betrekkingen tussen Al
gerije en Frankrijk. Dei zijn de
afgelopen weken al danig bekoeld.
De Algerijnse regering heeft on
langs de Franse geheime dienst er
van beschuldigd te stoken in Alge
rije. Er is onlangs een aantal Fran
sen gearresteerd op beschuldiging
van spionage en het beramen van
een bomaanslag op het kantoor van
het officiële Algerijnse dagblad
Moeahid.
De door Algerije gesteunde onaf
hankelijkheidsbeweging in Spaans
Sahara (het Pofliisario) meldde gis
teren dat er in de eerste weken van
Januari 104 Marokkanen zijn ge
sneuveld in het nordeldjk deel van
dat gebied. Verder zouden er nog
eens honderd Marokkanen gewond
zijn geraakt en vijftien gevangen
zijn genomen. Mauretanië, dat ook
een stuk de Sahara heeft gekregen,
zou achttien man hebben verloren
Het Poüsario beweerde verder ze
ven Fransen gevangen te hebben
genomen.
0 Vervolg van pagina 1
Radio -Loeanda, de zender van de
MPLA, berichtte gisteren ook over
onderlinge gevechten tussen troe
pen van UNITA en FNLA, de twee
groeperingen die gezamenlijk de
MIPLA bestrijden. Radlo-Loeahda
heeft eerder dergelijke berichten
verspreid en-die bleken naderhand
juist te zijn. De onderlinge gevech
ten tussen UNITA en FNLA worden
voor een deel geweten aan het feit
dat deze beide organisaties minder
goed zijn georganiseerd dan de
MPLA.
Br is gisteren een oplossing gevon
den voor een deel van de ongeveer
2500 Angolese vluchtelingen die op
ongeveer twintig kleine schepen
voor de kust van Namibië (Zuid
west-Afrika) rond zwalken. Zuid-
Af ri ka weigerde eerder deze week
de vluchtelingen toe te laten en zei
dat zij terug moesten naar Angola.
Nu heeft de Portugese regering ge
zegd dat de Portugese onderdanen
onder de vluchtelingen naar Portu
gal kunnen komen. Zuid-Afrika zal
hen aan wal laten en naar het
vliegveld van Windhoek brengen.
Vandaar kunnen zij dan naar
Portugal worden gevlogen.. Naar
schatting zijn er meer dan
duizend Portugezen onder de vluch
telingen op de schepen. De meesten
van hen zijn afkomstig uit Moca-
medes. een plaats die op bevel van
de UNITA ontruimd zou zijn.
BELFAST (AP. UPI) Ook de
Britse topambtenaren in Noord-Ier-
land zullen de komende tijd het
doelwit worden van de acties van
de provisionele vleugel van het Ier
se Republikeinse Leger (IRA)> In
een door de IRA uitgegeven verkla
ring werd meegedeeld dat 10 dagen
geleden al bommen waren gelegd
bij huizenvan vier Britse functio
narissen.
'Wij zullen nooit accepteren dat de beslissingen die het leven van de Francaises en Fransen betreffen,
s ergens anders genomen worden dan in Moskou aldus Georges Marchais, de leider van de Franse Com-
Jj' munistische partij in een toespraak voor de Franse televisie. Na een kleine pauze corrigeerde Marchais
I zijn ernstige verspreking door er aan toe te voegen 'in Parijs', maar het 'kwaad' was geschied. Was de
vergissing van de partij chef typerend voor de aard van de politieke koerswijziging, die de PCF in de
afgelopen maanden openlijk tegenover de Sowjet-Unie heeft gedemonstreerd?
gep<
at
Niet
t
ten
e hi
wo
SU
ït V
djd
>tre<
nkk
tra
zo
onn
iet
aat
de
gen
leo
uur
in
e h
t g«
stri
■elat
;en
ap
in
Het zou wat te simpel zjn om zon
der meer er van uit te faan dat de
partij alleen voor de srhone schijn
een onafhankelijke postie ten op
zichte van Moskou amneemt. De
gevolgen van de houting van de
PCF kunnen zo verstrekkend zijn
voor de ontwikkelinf binnen de
Europese communistische beweging,
dat er niet lichtvaardig over kan
t worden geoordeeld. Tit neemt niet
weg dat de PCF hair beslissingen
niet van harte heeft genomen, dat zij
er veel tijd voor notig heeft gehad
en dat haar beweegredenen van enig
opportunisme getuigen. Wat dat be
treft is er een duideijk verschil met
de manier, waaro» de Italiaanse
Communistische prrtij (PCI) haar
eigen weg is gegaai.
Aanleiding tot de tv-toespraak van
Marchais was he besluit van de
PCF-leiding om het partijcongres
(dat van 4 tot 8 ,-ebruari wordt ge
houden) voor te stellen, de marxis-
tisch-leninistische theorie van de
'dictatuur van hel proletariaat' uit de
statuten te schrippen. Dit voorstel,
waar velen bezwaar tegen hebben,
zal zeer waarsclijnlijk worden aan
genomen. Een belangrijke aanduiding
is in dit verbaid dat Marchais een
nogal voor de hand liggende reden
tot schrapping aanvoert: 'Het woord
dictatuur geef niet weer, wat wij
willen. Het heeft een onaanvaardbare
betekenis gekegen, die in strijd is
met onze a$>iraties en stellingen.
Zelfs het word proletariaat is on
bruikbaar gevorden. Wij willen ook
de meerderh'id van de gesalarieerde
arbeiders ttt de werkende klasse
rekenen'.
Problemin
Sinds de P-F in 1972 samen met de
socialisten een regeringsprogramma
opstelde on via algemene verkiezin
gen aan de macht te komen, werden
haar theoretici in toenemende mate
geconfronteerd met het probleem,
hoe een partij de brede steun van de
kiezers kan zoeken door te procla
meren dat zij voor vrijheid vecht,
terwijl zij in haar statuten de ver
klaring heeft staan dat zij als zij
aan de macht mocht komen de
'dictatuur van het proletariaat' zal
instellen. Bovendien was de PCF tot
de ontdekking gekomen, dat niet zij,
maar de Socialistische partij van
Francois Mitterand van de eigenlijk
al in 1969 begonnen samenwerking
profiteerde. En dat terwijl in Italië,
waar de PCI weigerde een 'volks
front' met de socialisten na te stre
ven, de communisten formidabele
winsten boekten.
De PCF ondervindt ook de terugslag
van het feit, dat zij lang één van de
meest 'stalinistische' communistische
partijen van West-Europa is ge
weest. Deze instelling trad nog dui
delijk aan de dag, toen de Franse
communisten vierkant achter Alvaro
Cunhal, de leider van de Portugese
Communistische partij, ging staan
toen deze openlijk op een greep naar
de macht aanstuurde. Als gevolg
hiervan ontstonden grote moeilijk
heden met de Franse socialisten, die
krachtig de in het nauw gedreven
socialistische leider Mario Soares
steunden. Het was geen wonder, dat
de socialisten naar aanleiding van de
gebeurtenissen in Portugal aan de
Franse Communistische partij de
vraag gingen stellen, wat er in
Frankrijk zou gebeuren, als commu
nisten en socialisten volgens de in
1972 gemaakte afspraken via algeme
ne verkiezingen aan de macht zouden
komen.
Spanje/Portugal
Daar kwam nog bij, dat de in bal
lingschap levende leiders van dé
Spaanse Communistische partij, die
bijzonder kritisch staan tegenover de
bedoelingen van Moskou met de
Westeuropese communistische par
tijen, na de dood van Franco met
meer gezag gingen spreken. Evenals
de Italiaanse communisten willen de
Spaanse leiders met parlementaire
middelen naar overname van de
macht streven. Zij hebben dan ook
het felst gereageerd op het inmid
dels berucht geworden artikel van
Konstantin Zaradow in de Prawda
(het blad van de communistische
party van de Sowjet-Unie) van 6
augustus. Daarin schreef Zaradow
blijkbaar met de steun van een
belangrijke groep in het Kremlin
dat een democratische meerderheid
geen rekenkundige eenheid, maar
een politieke conceptie (opvatting) is
en dat het revolutionaire karakter
van het proletariaat het verzet van
de reactie met geweld moet onder
drukken om de uitvoering van de
volksdemocratie wensen te verzeke
ren'.
De PCF heeft grote moeite gehad,
hiervan afstand te nemen. In mei
1973, toen Marchais langdurig in Bo
logna met de Italiaanse partijchef
Enrico Berlinguer had geconfereerd,
leek het er op, dat de PCF en de
PCI voortaan één lijn zouden trek
ken. De gebeurtenissen in Portugal
toonden echter aan, dat zich in de
PCF geen wezenlijke veranderingen
hadden voltrokken. Pas enkele
maanden geleden, toen in Oost-Ber-
lijn voorbereidende besprekingen ge
houden zouden worden over een
door de Sowjet-Unie gewenste top
conferentie van Europese communis
tische partijen, besloot de PCF de
knoop door te hakken. De besprekin
gen in Oost-Berlijn waren nog maar
net begonnen, toen uit Rome werd
door J. den Boef
bericht dat de communistische par
tijen van Frankrijk en Italië een
verklaring hadden uitgegeven, waar
in de rol van deze partijen werd ge
schetst in een pluralistische westerse
maatschappij en hun verplichting
werd onderstreept om de parlemen
taire instituties te respecteren.
Afgewezen
Wat het meest opviel in de verkla
ring van Marchais en Berlinguer, was
het ontbreken van enigerlei verwij
zing naar een speciale rol voor de
communistische partij van de Sow
jet-Unie. Zij bevatte zelfs niet de
obligate dank voor de belangrijke
taak die deze partij in het verleden
heeft vervuld. Blijkbaar was de tijd
voor publicatie met opzet zo geko
zen, dat Moskou zijn afgevaardigden
met lege handen uit Oost-Berlijn
zou moeten laten vertrekken, liever
dan daar de. vuile was buiten te la
ten hangen. Bij monde van Katoes-
jew (een 'Breznjew-man') heeft de
Sowjet-Unie nog geprobeerd, de
Westeuropese vertegenwoordigers
onder druk te zetten. Katoesjew on
derstreepte de gevaren, waaraan
communistische partijen zich bloot
stellen, als zij afzien van het leider
schap in de revolutionaire strijd en
er toe neigen, zich op te lossen in
grote 'interklassistische' fronten.
Hoewel Moskou zijn eis betreffende
een 'gemeenschappelijke strategie'
veranderde in 'gecoördineerde acties'
en de frase 'proletarisch internatio
nalisme' in 'internationale solidari
teit en samenwerking', werd 't door
de Sowjet-Unie en de DDR geprodu
ceerde document van de hand ge
wezen. De Spaanse afgevaardigden
verlangden, dat Tsjechoslowakije op
de agenda zou worden geplaatst en
dat Aleksander Doebtsek in staat
De Italiaanse communistenleider Enrico Berlinguer (links) en zgn Franse evenknie Georges Marchais,
die steeds meer op één lgn komen te zitten.
moest worden gesteld, zijn standpunt
te verdedigen. Van Joegoslavische
zijde werd te verstaan gegeven, dat
nergens over te praten viel, als de
Sowjet-Unie weigerde haar pogingen
op te geven, aan anderen haar wil
op te leggen, zoals dat ook weer het
geval was in het in Oost-Berlijn op
tafel gelegde document.
'Geen haast'
Katoesjew dekte de aftocht van zijn
delegatie door de rebellerende afge
vaardigden te laten weten, dat de
'Sowjet-Unie geen haast heeft'. Dat
betekent misschien, dat Moskou de
tegenstellingen niet nóg verder wil
toespitsen om te voorkomen, dat een
geprikkelde sfeer gaat heersen op
het congres van de communistische
partij van de Sowjet-Unie, dat op
16 februari in Moskou moet begin
nen. Niettemin wordt met de moge
lijkheid gerekend dat de Sowjet-
Unie vóór die tijd nog een keer zal
proberen, de Europese communis
tische partijen onder één noemer te
brengen. Of de houding van Frank
rijk invloed zal hebben op de be
sluitvorming in Moskou, wat deze
laatste poging betreft, valt moeilijk
te bezien. Wel is het zeker, dat het
schrappen van de theorie van de
'dictatuur van het proletariaat' uit
de statuten van de PCF in Moskou
hard zal aankomen.
Deze in het midden van de vorige
eeuw voor het eerst door Karl Marx
gebruikte conceptie, die later door
Lenin verder werd ontwikkeld,
wordt door de Sowjet-Unie nog altijd
gepropageerd als 'de hoogste vorm
van democratie'. De term 'dictatuur
van het proletariaat' wordt gebruikt
om de periode te omschrijven, waarin
de 'werkende klasse' de macht over
neemt van de kapitalisten, als eerste
stap naar een klassenloze maat
schappij. Over deze theorie zegt
Marchais: 'We leven nu in 1976. De
PCF kan nergens op worden vast
gelegd, zij is niet dogmatisch. Zy
weet zichzelf aan te passen aan de
tijdsomstandigheden.We blijven
echter met de Sowjet-Unie samen
werken, omdat zy altijd zal bewijzen
dat het socialisme beter is dan het
kapitalisme'. Nauwe banden dus met
de Sowjet-Unie, waar volgens Mar
chais 'stalinistische resten zijn over
gebleven, die nog gecorrigeerd moe
ten worden'. De PCF zal ze blyven
veroordelen.
Menselijk gezicht
Terecht vraagt men zich af waarom
de Sowjet-Unie zich zo fel verzet
tegen de mogelijkheid, dat commu
nisten deel zullen uitmaken van de
Westeuropese regeringen. Een der
gelijke ontwikkeling zou nL passen
in de conceptie van de Sowjet-Unie:
verzwakking van de NAVO en de
Europese Gemeenschap en een ge
leidelijke 'finlandisering' van Euro
pa. Het antwoord is waarschijnlijk,
dat Moskou in West-Europa een
ontwikkeling wil tegengaan, die zij in
Tsjechoslowakije in augustus 1968
met geweld tot staan moest bren
gen. Het is de vrees voor een 'socia
lisme met een menselyk gezicht', dat
in Oost-Europa aanstekelijk zou wer
ken, als het in West-Europa succes
zou hebben.
