Rijnreis: de
vakantie voor
rustgenieters
Met de caravan weg: nog ruimte genoeg
Toerisme
kG 16 JANUARI 1976
TROUW/KWARTET -PS -RH
Bij de buitenstaander komt het beeld vaak wat geijkt
oubollig over. Een Rijnreisje? Dat is wat voor als je
gepensioneerd bent en van biertonnenjool houdt. Zo
van armen in elkaar en dan maar hossen: Zum prosit
en we gaan nog niet naar huis.
Dat nu is een misverstand,
althans naar de mening van
de heer C. J. Ketel, direc
teur van een van de tien re
derijen, die samen met
twintig schepen jaarlijks
een dikke 100.000 Neder
landse vakantiegangers
mee de Rijn op nemen.
Een vergrijzend publiek?
,Ik zou wel eens willen we
ten hoe dat fabeltje zo hard
nekkig in omloop blijft. De
statistieken laten er geen
spaan van heel."
Die cijfers tonen een heel
ander beeld. Weliswaar ligt
de gemiddelde leeftijd in
voor- en naseizoen vrij
hoog, rond de 54 jaar (hoe
hoog zou die overigens zijn
bij de vliegtoeristen die in
het naseizoen de Spaanse
zon opzoeken?), maar in het
hoogseizoen aanzienlijk la
ger: 45 jaar. En er is de laat
ste jaren zelfs een verjon
ging merkbaar. De Ketel-di
recteur zegt een toenemen
de belangstelling bij gezin
nen te noteren: veel met
kleinere kinderen maar
toch ook al met ouderen
van 17,18 jaar.
i wat die jool betreft:
iet tegendeel is waar. Op'
de meeste schepen wordt
uist gestreefd naar een hui
slijke sfeer, met 's avonds
n kop koffie of een goed
las wijn en zo nu en dan
n bingowedstrijd. We
bben gemerkt, dat de
:ste gasten dat meer
waarderen dan bonte feest
avonden met luidruchtige
orkesten."
Groei
Voor een Rijnvakantie
blijkt in Nederland nog
steeds een markt. Hoewel
het aantal boekingen er
voor de laatste jaren niet zo
sterk is gestegen.als bij het
vliegtoerisme, zit er nog
steeds een groei in. De heer
Ketel schat deze op zo'n
twee tot vijf procent per
jaar.
Dat betekent, dat de rede
rijen, die zich op het cruisen
toeleggen, heel vaak volbe-
zet de Rijn opklimmen. Er
zijn zelfs rederijen, die in de
24 weken, dat wordt geva
ren een gemiddelde bezet
tingsgraad van 90 procent
halen en dat is vergeleken
met de luchtvaart een op
merkelijk hoog percentage.
Alleen de lijndienst-sche
pen (van de Köln Düssel-
dorfer en de Holland River
Line) scoren "lager, maar die
maken dat weer goed door
hogere tarieven.
De heer Ketel: „dat verschil
is begrijpelijk, 't Is net als in
de luchtvaart. Wie boekt
voor een vakantiereis met
een chartervliegtuig is ook
voordeliger uit dan wan
neer hij het lijntoestel van
de KLM neemt. Vandaar
ook, dat je aan boord van
die lijnschepen een wezen
lijk ander publiek vindt;
meestal nogal wat zaken
mensen. De sfeer is er ook
anders. Wordt op de cruise
schepen gestreefd naar rus
tige huiselijkheid en per
soonlijke begeleiding van
de gasten, op de lijndien
sten wordt veel individueler
gereisd. Veelal tref je daar
's avonds ook een bandje
aan boord, 't Is maar net
wat je wilt en wat je er voor
over hebt."
Prijzen
Ten aanzien van de finan
ciële kant: de verschillen
tussen een vakantiecruise
en een lijndienstarrange
ment (ze zijn er tot Bazel
toe) zijn nogal fors. Grof
weg kan worden gesteld,
dat cruisen zo'n 70 tot 95
per. dag kost (vol pension)
en varen met een lijnschip
150 tot 200 gulden. Bedra
gen, die flink kunnen oplo-
pen voor wie wat langer on
derweg wil zijn: een negen-
daags retourtje Amster
dam-Bazel voor zo'n 1500
tot 1800 gulden is niet niks.
Trouwens, ook cruisen is
bepaald geen voordelige
zaak, als men althans de
vaarprijzen vergelijkt met
die van de vliegvakanties.
Een zesdaagse Rijnvakan
tie vanaf Arnhem voor zo'n
560 gulden lijkt aan de pitti
ge kant. De rederijen mo
gen dan aanvoeren, dat dit
„all-in"-bedragen zijn inclu
sief de gratis kopjes thee,
koffie, bouillon en het
avondvermaak, maar wie
's avonds de wal op gaat
heeft daar weinig aan, want
die kosten (én de kosten van
eventuele excursies) komen
voor eigen rekening. In de
praktijk komen er dus al
tijd nog wel wat tientjes (of
honderdjes) bij.
Ontspanning
Wat dan wél als attractie
van zo'n Rijnreis kan wor
den aangemerkt? De heer
Ketel: „vooral de rust. Het
is een vorm van passieve re
creatie. die je de gelegen
heid geeft werkelijk volko
men te ontspannen. Luieren
aan dek, zomaar wat aan
doen in de wetenschap, dat
je van 's morgens vroeg tot
's avonds laat wordt bege
leid en nergens zelf voor
hoeft te zorgen en, als je
daar zin in hebt, de wal op
voor een (ook geheel ver
zorgde) excursie per bus.
een etentje in de Altstadt
van Düsseldorf of noem
maar op: je hoeft er zelf
niets voor te doen, het
wórdt allemaal voor je ge
daan Echt dus iets voor
mensen, die in de watten
willen worden gelegd. Die
kunnen alle kanten uit."
Alle kanten: dat betekent
een veelheid aan mogelijk
heden. De cruises variëren
in lengte van drie tot veer
tien dagen, kunnen ge
maakt worden tot Rüdes-
heim. Straatsburg of Bazel,
kunnen onderbroken wor
den met bustrips en beper
ken zich veelal lang niet al
leen tot de Rijn. De Moezel
en de Ahr komen ook op de
programma's voor. Dit jaar
eveneens de Lahn. Dat is
een primeur, evenals trou
wens de nieuwe arrange
menten, waar het accent
niet ligt op het varen, maar
op het landarrangement: de
vakantieganger wordt dan
per bus naar een hotel in
Boppard gebracht, logeert
daar (en niet op het schip)
en maakt vandaar uit met
het cruiseschip dagtochten.
De heer Ketel: „gebleken
is, dat voor dit soort varia
ties belangstelling bestaat.
Veel gasten blijken er prijs
op te stellen te overnachten
in een hotelkamer, maar
willen dat toch combineren
met een vaarvakantie. Dat
idee gaan we deze zomer
uitproberen, 't Worden hele
maal aangeklede vakanties,
inclusief dagtochten over
de Moezel en de Rijn en ex»
cursies. onder meer naar
wijnproeverijen. In deze ar
rangementen zitten die ex
tra's allemaal in de prijs."
Blijkens een recente RAI-publikatie telt Nederland
nomenteel 300.000 caravans. Dat wil zeggen dat van
|elke 45 Nederlanders er 1 een caravan heeft en dat er
185 caravans zijn op elke 1000 personenauto's. Deze
[cijfers zijn belangrijk hoger dan in de ons omringen
de landen.
'at is de oorzaak van deze
•ote vaderlandse belang-
itelling voor de caravan? Is
de zucht naar vrijheid,
reis- en zwerflust waar
door de Nederlander be-
cend staat? Is het een ge
volg van de grote bevol
kingsdichtheid? Een bewijs
ran de groeiende onleef-
*^%aarheid van onze stedelij-
ce agglomeraties? Waar
schijnlijk zullen al deze fac-
Vroren wel invloed uitoefe
nen. Een feit is, dat in geen
;el Westeuropees land de
avan zo populair is als in
Ierland.
Vrijheid
Ons caravanpark bestaat
voor 60 percent uit toerca-
dravans met vaste opbouw
^•jen voor 16 procent uit
"^^vouwcaravans. De resteren
de 24 procent zijn stacara
vans, d.w.z. caravans welke
door constructie en afme-
tingen niet in het wegver-
*)keer worden toegelaten en
uitsluitend op een vaste
standplaats worden ge-
bruikt.
De mobiele toer- en vouw
caravans daarentegen ver
enigen het avontuur en de
risico's van het reizen met
de veiligheid van de ver-
_>^trouwde huiselijke omge-
ving. Als een carayanner 's
JT 2 avonds de gordijnen dicht
V°et, is hij thuis. Hij kent
geen door anderen voorge
schreven tijdsindeling. Hij
y eet wanneer hem dat het
beste uitkomt. Hij behoeft
10? er zich niet voor te kleden.
De kinderen mogen zich ge-
Idragen zoals ze dat thuis ge-
Ijwend zijn en de hond .gaat
natuurlijk mee op reis, ten
zij Engeland of Scandinavië
het reisdoel zou zijn, want
in die landen geldt voor
huisdieren helaas nog altijd
een quarantaineperiode
van vele maanden.
Een caravan is een goede
investering. Hij gaat gemid
deld tien jaar mee en dik
wijls langer. Vele modellen
zijn dank zij goede isolatie,
dubbele ramen en centrale
verwarming heel het jaar
bruikbaar, zodat men er
zonder bezwaar ook mee
naar de wintersport kan
gaan. Een caravan kan
dienst doen als tweede wo
ning, als extra logeerkamer,
atelier of werkvertrek. Een
vertegenwoordiger kan
vanuit een caravan zijn
klanten bezoeken en aldus
aanzienlijk op reis- en ver
blijfkosten besparen.
Voor gepensioneerden is de
caravan de kans van hun le
ven om nu eindelijk eens
wat van de wereld te gaan
zien. Zij kunnen als trekvo
gels de winter ontlopen.
Een bijkomend voordeel
voor hen is, dat de huishou
ding in een caravan een mi
nimum aan tijd en inspan
ning kost.
Het leven in een caravan
behoeft niet veel duurder te
zijn dan thuis. De extra kos
ten bestaan voornamelijk
uit kampgeld en het door de
caravan verhoogde benzi
neverbruik. Dit laatste kan
men gunstig beïnvloeden
door zich weinig te ver
plaatsen en door de dagtra
jecten kort te houden. Aan
kampgeld zal een echtpaar
moeten rekenen op 5,- a
In West-Duitslarid bijvoorbeeld, dat toch echt niet als
een onderontwikkeld land te boek staat, bedraagt
het aantal carvans per 1000 personenauto's slechts
25. België en Engeland staan in dit opzicht dichter bij
Nederland, maar ook daar is duidelijk een achter
stand.
10,- per nacht, maar er
zijn terreinen waar de tarie
ven lager zijn. Dit geldt
vooral voor Frankrijk,
waar men zelfs gemeentelij
ke campings tegenkomt
waar men gratis mag staan.
Waar naartoe?
Velen vragen zich af of er
voor de 35.000 caravans die
er in Nederland elk jaar
binnenkomen nog wel vol
doende plaats is. De prak
tijk leert, dat er nog steeds
ruimte aanwezig is. Natuur
lijk zijn er knelpunten,
zoals de recreatiegebieden
in of nabij de Randstad,
waarvoor grote belangstel
ling bestaat en regelend
moet worden opgetreden.
Maar in de oostelijke pro
vincies en in Midden-Neder
land is nog steeds ruimte te
vinden. Wel hangt bij de
keuze van een kampeerter
rein veel af van de wijze
waarop de caravan wordt
gebruikt. Wie een trektocht
maakt zal aan de camping
minder zware eisen behoe
ven te stellen dan de cara-
vanner die er zijn hele va
kantie doorbrengt. Verder
zoekt de een rust en stilte
terwijl de ander van veel
vertier en georganiseerde
recreatie houdt. Een kin
derrijk gezin stelt andere ei
sen dan een bejaard echt
paar.
Variatie
Er zijn luxueuze campings
met verwarmd zwembad,
restaurant, speeltuin, bar,
dansgelegenheid en kamp
winkel en er zijn eenvoudi
ge kampeerterreinen met
weinig meer dan een kraan
en simpel sanitair. Er zijn
clubterreinen waarop uit
sluitend leden worden toe
gelaten. Er zijn kampeer
boerderijen en terreinen
voor dagrecreatie, zoals het
Amsterdamse Bos, waar
van ook veel caravanners
gebruik maken, maar waar
overnachten niet is toege
staan.
Deze variatie van mogelijk
heden treft men ook in het
buitenland aan waar hier
en daar zelfs nog vrij kan
worden gekampeerd. Ruim
te in overvloed is er in de
Scandinavische landen
maar ook heel West-Europa
biedt een veelheid aan kam-
peermogelijkheden.
In de meeste Oostbloklan
den geldt een verplichte be
steding van een bepaald be
drag per persoon per dag.
Deze verblijfskosten moe
ten vóór de aanvang van de
reis worden voldaan. Kam
peren buiten de officiële
terreinen is er vaak niet toe
gestaan, terwijl het aantal
terreinen doorgaans aan
zienlijk geringer is dan in
het westen.
Ver verwijderde landen als
Griekenland, Turkije en
Noord-Afrika komen
slechts in aanmerking voor
caravanners die over vol
doende tijd beschikken.
Veel caravanners maken de
fout dat zij in te korte tijd
veel te grote afstanden wil
len overbruggen.
Er zijn in Europa tiendui
zenden kampeerterreinen.
Om daaruit een goede keu
ze te doen is een camping-
gids gewenst. Bij de ANWB-
kantoren en bij de boekhan
del vindt men landelijke en
internationale kampeergid-
sen. Ook bij de nationale en
plaatselijke verkeersbu
reaus zijn meestal lijsten
van campings verkrijgbaar.
Maar ook zonder camping-
gids vindt men op een trek
tocht altijd wel een cam
ping. Langs vele wegen
staan borden die er naar
verwijzen.
Tips
Het geheim van zorgen
vrij caravannen is een
goed afgewogen auto- en
caravancombinatie,
waarbij de aangekoppel-
de caravan niet voor- of
achterover mag hangen.
Zorg er voor dat het be
laden caravangewicht
hooguit tweederde is
van het beladen autoge
wicht en dat de kogel
druk niet meer dan 79c
van het caravangewicht
bedraagt. Bovendien
mag de caravan nimmer
meer wegen dan het op
de wagen vermelde
maximum draagvermo
gen, terwijl ook het door
de autofabrikant maxi
maal toegestane aanhan
gergewicht niet mag
worden overschreden.
Slechts een weegbrug
kan uitsluitsel geven of
aan deze noodzakelijke
voorwaarden is voldaan.
Rijden met een caravan
is niet moeilijk maar
vraagt enige oefening op
stille wegen en parkeer
terreinen met veel ruim
te. Vooral achteruitrij
den kost in het begin
moeite. Het wordt verge
makkelijkt indien op de
caravan een reminstal-
latie met achteruitrijau-
tomaat aanwezig is.
Vrijwel alle caravan
ners hebben het cara
vanrijden in de praktijk
geleerd. Er worden ech
ter caravanrijlessen ge
geven op de rij- en trac-
tiescholen in Tilburg en
Eindhoven. Ook kan met
eigen auto en caravan
een instructieve rijvaar-
digheidstest van 2'j uur
worden afgelegd bij de
verkeersafdeling van de
ANWB in Den Haag. Dit
is geen rijles voor begin-
ners, maar een beoorde
ling van de rijvaardig
heid van caravanners
met rij-ervaring. De kos
ten bedragen 61,75
voor ANWB-leden.
Leer achteruitrijden en
parkeren met een cara
van; let op de mate
waarin de caravan boch
ten afsnijdt en ga achter
uitrijdend na onder wel
ke hoek auto en caravan
elkaar nog net niet ra
ken.
Passeer ruim, want de
caravan is breder dan de
auto
i Hou er rekening mee dat
de inhaalweg met de ca
ravan veel langer is dan
met de auto alleen, zo
wel door de dubbele
lengte van de combina
tie als door de vermin
derde accelleratie en de
geringere maximum
snelheid. Neem in dit op
zicht geen enkel risico.
Vermijd snel optrekken
een bruusk remmen we
gens de gevolgen voor de
inhoud van kasten en
bergruimten.
Pas de snelheid aan bij
de toestand van het weg
dek en rij langzaam bij
niveauverschillen over
dwars, zoals golvend
wegdek, spoorwegover
gangen en pontopritten.
Wees verdacht op slin
gerneigingen bij wind
stoten van opzij en door
de zuiging welke ont
staat wanneer men door
grote vrachtauto's
wordt ingehaald.
Beperk de lengte van
dagtrajecten via auto
snelwegen tot 400 a 500
km en via secundaire
wegen tot hooguit 250
km en liever nog belang
rijk minder. Las na elke
twee uur rijden een rust
pauze in of wissel van
bestuurder.
Wacht niet tot de avond
met het uitzien naar een
camping. Laatkomers
riskeren dat de camping
vol is of dat zij met een
slechte plaats genoegen
moeten nemen.
Ga niet zonder caravan-
rijervaring naar de win
tersport.
Anticipeer op het weg-
gebeuren en laat alle
haast thuis.
Warm aanbevolen litera
tuur: de ANWB-uitgave
.Caravaning" 9,95)
waarin vrijwel alles dat
met de caravan verband
houdt uitvoerig is behan
deld.
G. M. van der MARK
